Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM NGUYỄN HUY LIỆU NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TẠI THỊ XÃ SÔNG CÔNG TỈNH THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN THÁI NGUYÊN - 2014 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM NGUYỄN HUY LIỆU NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TẠI THỊ XÃ SÔNG CÔNG TỈNH THÁI NGUYÊN Ngành: Phát triển Nông thôn Mã ngành: 60.62.01.16 LUẬN VĂN THẠC SĨ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. ĐINH NGỌC LAN THÁI NGUYÊN - 2014 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và hoàn toàn chƣa hề đƣợc sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Tôi cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ để thực hiện luận văn này đã đƣợc cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đƣợc chỉ rõ nguồn gốc. Tác giả luận văn Nguyễn Huy Liệu Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ ii LỜI CẢM ƠN Trƣớc hết với tình cảm chân thành và lòng biết ơn sâu sắc, tôi xin gửi lời cảm ơn đến cô giáo PGS.TS. Đinh Ngọc Lan - Ngƣời trực tiếp hƣớng dẫn và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin trân trọng cảm ơn các thầy giáo, cô giáo trong Khoa Kinh tế và Phát triển nông thôn, các Thầy, Cô thuộc phòng Quản lý sau đại học trƣờng Đại học Nông Lâm Thái Nguyên đã trực tiếp giảng dạy và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Tôi xin cảm ơn UBND Thị xã Sông Công; UBND các xã: Bình Sơn, Vinh Sơn, Bá Xuyên, Tân Quang thị xã Sông Công và các hộ gia đình ở 04 xã trên đã cung cấp số liệu thực tế và thông tin cần thiết để tôi hoàn thành luận văn này. Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn đồng nghiệp, bạn bè, cùng toàn thể gia đình, ngƣời thân đã động viên tôi trong thời gian học tập và nghiên cứu đề tài. Thái Nguyên, ngày 30 tháng 10 năm 2014 Tác giả luận văn Nguyễn Huy Liệu Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN i LỜI CẢM ƠN ii MỤC LỤC iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT vi DANH MỤC CÁC BẢNG vii MỞ ĐẦU 1 1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài 1 2. Mục tiêu nghiên cứu 3 3. Ý nghĩa của đề tài 3 Chƣơng 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU 4 1.1. Cơ sở khoa học cuả đề tài 4 1.1.1. Khái niện về nông thôn 4 1.1.2. Khái niệm về phát triển nông thôn 4 1.1.3. Nông thôn mới 5 1.1.4. Lý luận về phát triển nông thôn và xây dựng mô hình nông thôn mới 11 1.2. Một số kết quả nghiên cứu về xây dựng mô hình nông thôn mới trong và ngoài nƣớc 12 1.2.1. Các nghiên cứu trên thế giới 12 1.2.2. Kinh nghiệm xây dựng nông thôn mới từ các nƣớc trên thế giới 13 1.2.3. Các nghiên cứu trong nƣớc 14 1.2.4. Xây dựng nông thôn mới ở Việt Nam 20 1.2.5. Xây dựng nông thôn mới ở tỉnh Thái Nguyên 23 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ iv Chƣơng 2. ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 27 2.1. Đối tƣợng nghiên cứu 27 2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu 27 2.2.1. Địa điểm nghiên cứu 27 2.2.2. Thời gian nghiên cứu 27 2.3. Nội dung nghiên cứu 27 2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu 27 2.4.1. Phƣơng pháp thu thập thông tin 27 2.4.2. Phƣơng pháp xử lý và phân tích thông tin 28 Chƣơng 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 30 3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội thị xã Sông Công 30 3.1.1. Địa lý tự nhiên 30 3.1.2. Địa lý hành chính 30 3.1.3. Khí hậu 32 3.1.4. Thuỷ văn 33 3.1.5. Địa chất 33 3.1.6. Tài nguyên đất 33 3.1.7. Tài nguyên sinh vật 35 3.1.8. Tài nguyên khoáng sản 35 3.2. Thực trạng về kinh tế xã hội 37 3.3. Thực trạng nông thôn mới 04 xã nghiên cứu/ địa bàn thị xã Sông Công theo các tiêu chí trong bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng nông thôn mới 50 3.3.1. Kế hoạch triển khai xây dựng nông thôn mới tỉnh Thái Nguyên 50 3.3.2. Thực trạng quy hoạch và thực hiện quy hoạch của 04 xã nghiên cứu theo tiêu chí NTM 51 3.3.3. Thực trạng cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội của 04 xã nghiên cứu/ địa bàn thị xã Sông Công theo tiêu chí NTM. 52 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ v 3.3.4. Thực trạng kinh tế và tổ chức sản xuất của 04 xã nghiên cứu/ địa bàn thị xã Sông Công theo tiêu chí NTM 57 3.3.5. Thực trạng Văn hóa - Xã hội - Môi trƣờng của 04 xã so với tiêu chí NTM 59 3.3.7. Ngƣời dân với vấn đề xây dựng NTM 64 3.3.8. Đánh giá việc thực hiện chƣơng trình NTM trên địa bàn nghiên cứu 76 3.3.9. Những thuận lợi và khó khăn trong xây dựng NTM trên đị 79 3.4. Đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức trong việc thực hiện xây dựng NTM trên địa bàn 04 xã nghiên cứu củ 80 3.4.1. Điểm mạnh 80 3.4.2. Điểm yếu 81 3.4.3. Cơ hội 81 3.4.4. Thách thức 82 3.5. Giải pháp chủ yếu trong xây dựng nông thôn mới trên đị Sông Công đến năm 2020 83 3.5.1. Quan điểm về xây dựng nông thôn mới trên đị Sông Công đến năm 2020 83 3.5.2. Giải pháp chủ yếu trong xây dựng nông thôn mới trên đị ến năm 2020 85 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 96 1. Kết luận 96 2. Đề nghị 97 TÀI LIỆU THAM KHẢO 98 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ vi DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nghĩa NTM Nông thôn mới GTVT Giao thông vận tải THCS Trung học cơ sở VH-TT-DL Văn hóa- thể thao- du lịch TTCN Tiểu thủ công nghiệp KHKT Khoa học kỹ thuật HTX Hợp tác xã VHTT Văn hóa thể thao TDTT Thể dục thể thao UBND Ủy ban nhân dân Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ vii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1: Biến động đất đai thị xã Sông Công thống kê 34 Bảng 3.2: Dân số trung bình phân theo xã/ trên địa bàn thị xã Sông Công qua các năm 2011 - 2013 37 Bảng 3.3: Hiện trạng lao động Thị xã Sông Công đến năm 2013 38 Bảng 3.4: Đánh giá của ngƣời dân về cách thức triển khai xây dựng NTM 49 Bảng 3.5: 2011-2020 tỉnh Thái Nguyên 50 Bảng 3.6: Thực trạng quy hoạch và thực hiện quy hoạch so với tiêu chí NTM 04 xã nghiên cứu/ địa bàn thị xã Sông Công 51 Bảng 3.7: Thực trạng cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội so với tiêu chí NTM tại 04 xã nghiên cứu trên địa bàn thị xã Sông Công năm 2013 52 Bảng 3.8: Hệ thống ngành giáo dục thị xã Sông Công năm 2013 55 Bảng 3.9: Thực trạng kinh tế và tổ chức sản xuất của 04 xã theo tiêu chí NTM năm 2013 57 Bảng 3.10: Thực trạng văn hóa - xã hội - môi trƣờng 04 xã nghiên cứu thị xã Sông Công năm 2013 60 Bảng 3.11: Thực trạng hệ thống chính trị theo tiêu chí NTM 04 xã năm 2013 62 Bảng 3.12: Đặc điểm hộ gia đình tại 4 xã điều tra năm 2014 64 Bảng 3.13: Cơ cấu ngành nghề hộ gia đình năm 2013 64 Bảng 3.14: Nhận thức của ngƣời dân về chƣơng trình xây dựng NTM tại 04 xã trên địa bàn thị xã Sông Công 65 Bảng 3.15: Đánh giá của cán bộ và ngƣời dân về việc triển khai xây dựng NTM tại địa phƣơng 67 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ viii Bảng 3.16: Những công việc ngƣời dân tham gia vào xây dựng nông thôn mới tại 04 xã nghiên cứu ( n=80) 68 Bảng 3.17: Ý kiến của cán bộ xã, xóm về khó khăn trong huy động nguồn lực đóng góp bằng tiền (n = 20) 70 Bảng 3.18: Ý kiến đánh giá của cán bộ trong xây dựng NTM (n = 20) 71 Bảng 3.19: Tổng hợp giá trị đóng góp của ngƣời dân cho xây dựng NTM ở 4 xã nghiên cứu (tính đến hết tháng 12/2013) 72 Bảng 3.20: Đánh giá thực trạng các xã về thực hiện tiêu chí NTM 78 Bảng 3.21: Số tiêu chí chƣa hoàn thành của các xã địa bàn nghiên cứu 79 [...]... đề xây dựng nông thôn mới Đánh giá thực trạng nông thôn thị xã Sông Công theo các tiêu chí trong bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng nông thôn mới Phân tích những khó khăn, thuận lợi, cơ hội và thách thức trong xây dựng nông thôn mới ở thị xã Sông Công, tỉnh Thái Nguyên Đề xuất một số giải pháp nhằm thực hiện xây dựng nông thôn mới đƣợc hiệu quả hơn 3 Ý nghĩa của đề tài 3.1 Ý nghĩa khoa học Kết quả nghiên. .. khai thực hiện xây dựng nông thôn mới trên địa bàn thị xã Sông Công, tỉnh Thái Nguyên, tìm ra những khó khăn, thuận lợi, cơ hội và thách thức trong việc thực hiện xây dựng nông thôn mới để đƣa ra những giải pháp hợp lý nhằm đẩy mạnh quá trình xây dựng nông thôn mới một cách nhanh chóng và toàn diện 2.2 Mục tiêu cụ thể Nghiên cứu các chính sách và các văn bản pháp quy của Nhà nƣớc và của tỉnh Thái Nguyên. .. Nông thôn mới quy định: Ban chỉ đạo Nông thôn mới Trung ƣơng kiểm tra việc công nhận xã Nông thôn mới ở các tỉnh để xét công nhận huyện, tỉnh đạt chuẩn Nông thôn mới cho các huyện có 75% số xã trong huyện đạt Nông thôn mới và tỉnh có 75% số huyện trong tỉnh đạt Nông thôn mới Nhƣ vậy đơn vị Nông thôn mới có 3 cấp: - Xã Nông thôn mới (đạt 19 tiêu chí của Bộ tiêu chí quốc gia Nông thôn mới) ; - Huyện Nông. .. hiện xây dựng nông thôn mới mà còn trông chờ, ỷ lại, nhất là ỷ lại vào nguồn ngân sách từ trên xuống Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 3 Chính vì những lý do trên mà tôi lựa chọn luận văn nghiên cứu là: "Nghiên cứu thực trạng và giải pháp đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới tại thị xã Sông Công, tỉnh Thái Nguyên" 2 Mục tiêu nghiên cứu 2.1 Mục tiêu tổng quát Đánh giá thực trạng việc... mới Bƣớc 4: Xây dựng quy hoạch Nông thôn mới của xã Bƣớc 5: Lập, phê duyệt đề án xây dựng Nông thôn mới của xã Bƣớc 6: Tổ chức thực hiện đề án Bƣớc 7: Giám sát đánh giá và báo cáo về tình hình thực hiện Chƣơng trình 1.1.4 Lý luận về phát triển nông thôn và xây dựng mô hình nông thôn mới Phát triển nông thôn là một quá trình và đƣợc thể hiện trên nhiều mặt nhƣ: Kinh tế nông thôn, xã hội nông thôn, địa... thống chính trị cơ sở cấp xã 1.2.5 Xây dựng nông thôn mới ở tỉnh Thái Nguyên Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ 24 Sau hơn hai năm triển khai thực hiện Chƣơng trình mục tiêu Quốc Gia xây dựng nông thôn mới việc xây dựng mô hình nông thôn mới tại tỉnh Thái Nguyên đang từng bƣớc đƣợc triển khai rộng rãi và đạt đƣợc nhiều kết quả tích cực, góp phần đƣa Thái Nguyên trở thành một trong... vệ sinh môi trƣờng - Việc hƣớng dẫn, xây dựng và hƣởng thụ thành quả nông thôn mới - Nguồn lực để xây dựng nông thôn mới - Quan điểm phát triển xây dựng nông thôn mới + Những nhiệm vụ cần tập trung thực hiện - Phát triển sản xuất là nhiệm vụ hàng đầu cũng là nhiệm vụ trọng tâm trong xây dựng nông thôn mới - Xây dựng làng, xã văn minh sạch đẹp - Phát triển giáo dục và y tế - Giữ gìn, phát huy bản sắc... việc thực hiện xây dựng nông thôn mới; công tác tuyên truyền về Chƣơng trình xây dựng nông thôn mới còn nặng về tính hình thức, chƣa phù hợp với ngƣời dân nông thôn và đặc biệt là chƣa làm rõ đƣợc vai trò chủ thể của ngƣời dân; còn nhầm tƣởng rằng xây dựng nông thôn mới nhƣ là một dự án, tập chung chủ yếu vào xây dựng kết cấu hạ tầng là chính; nhiều địa phƣơng không chủ động trong việc thực hiện xây dựng. .. nhau xây dựng nông thôn phát triển giàu đẹp, dân chủ, văn minh Từ Quyết định số 491 và Quyết định 800/Q Đ-TTg của Thủ Tƣớng Chính phủ thì: Xây dựng Nông thôn mới là xây dựng nông thôn đạt 19 tiêu chí của Bộ tiêu chí quốc gia về Nông thôn mới + Đơn vị nông thôn mới Khoản 3 điều 23 Thông tƣ 54/2009/TT - BNNPTNT, ngày 21 tháng 8 năm 2009 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về hƣớng dẫn thực hiện... cứu của đề tài là tƣ liệu khoa học hữu ích cho việc nghiên cứu, tham khảo trong việc giảng dạy, học tập tại các trƣờng, các viện nghiên cứu về phát triển nông thôn 3.2 Ý nghĩa thực tiễn Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ là tƣ liệu tốt cho chính quyền địa phƣơng, các cấp, các ngành thuộc thị xã Sông Công nói riêng và tỉnh Thái Nguyên nói chung sử dụng trong việc thực hiện xây dựng mô hình nông thôn mới . http://www.lrc-tnu.edu.vn/ ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM NGUYỄN HUY LIỆU NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TẠI THỊ XÃ SÔNG CÔNG TỈNH THÁI NGUYÊN . thực trạng và giải pháp đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới tại thị xã Sông Công, tỉnh Thái Nguyên& quot;. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu tổng quát Đánh giá thực trạng việc triển khai thực. NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TẠI THỊ XÃ SÔNG CÔNG TỈNH THÁI NGUYÊN Ngành: Phát triển Nông thôn Mã ngành: 60.62.01.16 LUẬN VĂN THẠC SĨ PHÁT TRIỂN NÔNG