BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI PHẠM THỊ NGOAN GIẢI PHÁP QUẢN LÝ THU GOM VÀ VẬN CHUYỂN CHẤT THẢI RẮN TẠI THÀNH PHỐ HÀ NỘI CỦA CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN MÔI TRƯỜNG ðÔ THỊ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH Mà SỐ: 60.34.01.02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN PHÚC THỌ HÀ NỘI - 2013 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Kinh tế…… ……………………… i LỜI CAM ðOAN Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng ñược ai công bố trong bất cứ công trình nào khác. Các thông tin trích dẫn trong luận văn ñều ñã ñược chỉ rõ nguồn gốc. Hà Nội, ngày tháng năm 2013 Người cam ñoan Phạm Thị Ngoan Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Kinh tế…… ……………………… ii LỜI CẢM ƠN Trước hết cho phép tôi ñược gửi lời cảm ơn ñến toàn thể các thầy cô giáo trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội, các thầy cô trong khoa Kế toán và Quản trị Kinh doanh ñã trang bị cho tôi những kiến thức cơ bản và có ñịnh hướng ñúng ñắn trong học tập và nghiên cứu. Theo ñó tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo TS. Nguyễn Phúc Thọ ñã giành nhiều thời gian trực tiếp chỉ bảo tận tình, hướng dẫn tôi những hướng ñi cụ thể, giúp tôi hoàn thành nghiên cứu này. Tôi xin ñược trân trọng cảm ơn sự chia sẻ những khó khăn và sự giúp ñỡ tận tình của các anh, chị, các ñồng nghiệp trong các Công ty Môi trường ðô thị của thành phố Hà Nội trong thời gian vừa qua, giúp tôi có thể hoàn thành tốt nghiên cứu của mình. Tôi không thể quên cảm ơn chồng, con, gia ñình, bạn bè ñã giúp ñỡ tôi trong thời gian học tập và nghiên cứu vừa qua. Mặc dù ñã có rất nhiều cố gắng nhưng do hạn chế về kiến thức thực tế nên chắc chắn cuốn khóa luận tốt nghiệp này còn nhiều thiếu sót. Tôi rất mong nhận ñược sự góp ý của các thầy cô giáo và các cô chú, anh chị trong công ty ñể bài khóa luận tốt nghiệp của tôi ñược hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội, ngày tháng năm 2013 Tác giả luận văn Phạm Thị Ngoan Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Kinh tế…… ……………………… iii MỤC LỤC Lời cam ñoan i Lời cảm ơn ii Mục lục Error! Bookmark not defined. Danh mục bảng Error! Bookmark not defined. Danh mục sơ ñồ viii PHẦN I: MỞ ðẦU 1 1.1 Tính cấp thiết của ñề tài 1 1.2 Mục tiêu nghiên cứu 2 1.2.1 Mục tiêu chung 2 1.2.2 Mục tiêu cụ thể 2 1.3 ðối tượng & phạm vi nghiên cứu 3 1.3.1 ðối tượng nghiên cứu 3 1.3.2 Phạm vi nghiên cứu 3 PHẦN II: TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU 4 2.1 Cơ sở lý luận 4 2.1.1 Các khái niệm liên quan ñến quản lý thu gom và vận chuyển chất thải rắn. 4 2.1.2 ðặc ñiểm, phân loại, vai trò của quản lý thu gom và vận chuyển chất thải rắn 18 2.1.3 Nội dung quản lý chất thải rắn, quản lý thu gom và vận chuyển chất thải rắn 19 2.1.4 Các công cụ trong quản lý môi trường, quản lý chất thải rắn, quản lý thu gom, vận chuyển chất thải rắn 24 2.1.5 Ảnh hưởng của chất thải rắn ñến môi trường 26 2.2 Cơ sở thực tiễn 28 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Kinh tế…… ……………………… iv 2.2.1 Tình hình quản lý thu gom và vận chuyển chất thải rắn ở Việt Nam và trên thế giới 28 2.2.2 Thực trạng chất thải rắn ở Việt Nam 32 2.3 Bài học kinh nghiệm rút ra sau nghiên cứu tổng quan tài liệu nghiên cứu 33 PHẦN III: ðẶC ðIỂM ðỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 34 3.1 ðặc ñiểm của ñịa bàn nghiên cứu 34 3.1.1 Vị trí ñịa lý 34 3.1.2 ðiều kiện kinh tế - xã hội 34 3.1.3 Vài nét về công ty môi trường ñô thị Hà Nội 39 3.2 Phương pháp nghiên cứu 41 3.2.1 Phương pháp chọn ñiểm nghiên cứu 41 3.2.2 Nguồn số liệu 43 3.2.3 Phương pháp xử lý số liệu 44 3.2.4 Phương pháp phân tích 45 3.2.5 Hệ thống chỉ tiêu phân tích và xử lý số liệu 45 PHẦN IV: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 47 4.1 Thực trạng quản lý thu gom và vận chuyển chất thải rắn của công ty môi trường ñô thị Hà Nội tại thành phố Hà Nội 47 4.1.1 Nguồn phát sinh chất thải rắn trên ñịa bàn quận Hoàn Kiếm, ðống ða, Ba ðình và Hai Bà Trưng thuộc thành phố Hà Nội 47 4.1.2 Tổ chức quản lý thu gom và vận chuyển chất thải rắn của công ty môi trường ñô thị Hà Nội trên ñịa bàn thành phố Hà Nội 54 4.1.3 Kết quả quản lý thu gom và vận chuyển chất thải tắn của công ty môi trường ñô thị Hà Nội tại quận Ba ðình, Hoàn Kiếm, ðống ða và Hai Bà Trưng thành phố Hà Nội 81 4.2 ðịnh hướng và giải pháp nâng cao hiệu quản quản lý thu gom và vận chuyển chất thải rắn từ 2014 - 2020. 102 4.2.1 ðịnh hướng 102 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Kinh tế…… ……………………… v 4.2.2 Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý thu gom và vận chuyển chất thải rắn nói riêng, quản lý chất thải rắn nói chung của công ty môi trường ñô thị Hà Nội giai ñoạn 2014 - 2020 104 PHẦN V: KẾT LUẬN & KIẾN NGHỊ 121 5.1 Kết luận 121 5.2 Kiến nghị 122 TÀI LIỆU THAM KHẢO 124 PHỤ LỤC 125 PHIẾU ðIỀU TRA CÁN BỘ 125 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Kinh tế…… ……………………… vi DANH MỤC BẢNG STT Tên bảng Trang 2.1 Thành phần chất thải rắn ở Hà Nội 8 2.2 Nguồn phát sinh chất thải và các thiết bị thu gom tại chỗ 11 2.3 Hệ thống xe thùng thu gom loại di ñộng 12 4.1 Khối lượng chất thải rắn sinh hoạt trung bình theo ñầu người trên ñịa bàn 4 quận nội thành 48 4.2 Nguồn phát sinh các loại CTR ñặc thù từ hoạt ñộng y tế Hà Nội 50 4.3 Số lượng cơ sở y tế trên ñịa bàn 4 quận nội thành Hà Nội 50 4.4 Phân loại vật dụng chứa rác tại nguồn 52 4.5 Lượng CTR nguy hại trung bình phát sinh của bệnh viện trong năm 2011 53 4.6 Tỷ lệ bệnh viện phân loại riêng chất thải rắn y tế nguy hại 54 4.7 Số lượng các xe thu gom rác ñẩy tay trên ñịa bàn thành phố Hà Nội do các Xí nghiệp trực thuộc công ty quản lý năm 2012 68 4.8 Số lượng thùng chứa rác của các xí nghiệp trên ñịa bàn 4 quận nội thành năm 2012 69 4.9 Phương tiện vận chuyển rác và tỷ lệ xe ñược vệ sinh của công ty năm 2012 70 4.10 Chi phí và ñơn giá theo kế hoạch và thực hiện cho công tác quản lý rác thải Công ty Môi trường ñô thị Hà Nội năm 2010 77 4.11 Mức thu phí quản lý chất thải cho các hộ gia ñình, ñơn vị có chất thải tại thành phố năm 2011 78 4.12 Chi phí và sự hỗ trợ của thành phố Hà Nội cho công tác quản lý tại thành phố Hà Nội của công ty năm 2012. 79 4.13 ðơn giá thu gom và vận chuyển chất thải của Sở GTCC 80 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Kinh tế…… ……………………… vii 4.14 Tình hình phát sinh, tỷ lệ thu gom CTR 4 quận nội thành thuộc thành phố Hà Nội ( 2010 - 2012) 82 4.15 Khối lượng, tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt của công ty trên ñịa bàn TP Hà Nội 86 4.16 Tỷ lệ tuân thủ các yêu cầu vể quản lý chất thải y tế tại các cơ sở y tế trên ñịa bàn 4 quận nội thành thành phố Hà Nội năm 2010 87 4.17 Tổng hợp CTR công nghiệp phát sinh và tỷ lệ thu gom chất thải trên ñịa bàn 4 quận nội thành năm 2011 88 4.18 Nguồn nhân lực phục phụ công tác quản lý thu gom và vận chuyển chất thải rắn của công ty 89 4.19 Ý kiến ñành giá tình hình vệ sinh môi trường trên ñịa bàn quận Ba ðình và Hoàn Kiếm, ðống ða, Hai Bà Trưng 90 4.20 Ý kiến nhận xét của cán bộ và người dân nơi công ty ñảm nhiệm thu gom, vận chuyển chất thải rắn 91 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Kinh tế…… ……………………… viii DANH MỤC SƠ ðỒ STT Tên sơ ñồ Trang 2.1 Nguồn gốc hình thành chất thải rắn 5 2.2 Những hợp phần chức năng của một hệ thống quản lý chất thải rắn 17 2.3 Quản lý chất thải rắn ở Nhật 28 2.4 Quản lý chất thải ở Singapo 29 2.5 Hệ thống quản lý chất thải rắn ở ñô thị 30 3.1 Cơ cấu tổ chức của công ty 40 4.1 Phân loại chất thải rắn tại nguồn của cơ sở y tế 51 4.2 Quản lý kỹ thuật chất thải rắn tại thành phố Hà Nội 55 4.3 Quản lý nhà nước về chất thải rắn của thành phố Hà Nội 57 4.4 Quy trình quản lý thu gom, vận chuyển chất thải rắn của công ty môi trường ñô thị Hà Nội 60 4.5 Quá trình thu gom rác của công ty 64 4.6 Quy trình thu gom rác thải công nghiệp 66 4.7 Quy trình thu gom chất thải rắn y tế của công ty môi trường ñô thị Hà Nội 67 4.8 Mô hình quản lý chất thải rắn quận Ba ðình, Hoàn Kiếm, ðống ða và Hai Bà Trưng ( 2014 -2020) 105 4.9 Phương án thu gom 1 115 4.10 Phương án thu gom 2 116 4.11 Phương án thu gom 3 117 4.12 Phương án 1 vận chuyển chất thải rắn 118 4.13 Phương án 2 vận chuyển chất thải rắn 118 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Kinh tế…… ……………………… 1 PHẦN I: MỞ ðẦU 1.1. Tính cấp thiết của ñề tài Ở nước ta những năm gần ñây chính phủ rất coi trọng việc bảo vệ môi trường, ñã ñề ra nhiều giải pháp ñể quản lý rác thải ñô thị. Với lượng rác thải phát sinh ngày càng nhiều tại các ñô thị công việc thu gom, vận chuyển ngày càng khó khăn, trong khi ñó ñịa ñiểm chôn lấp rác thải ngày càng ít vì tình hình ñô thị hóa, dân số tăng nhanh. Cùng với sự phát triển chung của cả nước, thành phố Hà Nội ñã và ñang ñối mặt với những thách thức về vấn ñề ô nhiễm môi trường. Vì vậy từ năm 1994 nhà nước ban hành luật bảo vệ môi trường, với chức năng thống nhất quản lý nhà nước mọi hoạt ñộng về bảo vệ môi trường, thành phố ñã có những quyết ñịnh bổ xung và bố trí cán bộ làm công tác quản lý môi trường. Thu gom chất thải rắn là quá trình thu nhặt rác thải từ các hộ dân, công sở hay từ những ñiểm thu gom, chất chúng lên xe và vận chuyển ñến ñiểm trung chuyển, trạm xử lí hay những nơi chôn lấp chất thải rắn. Thu gom chất thải rắn trong khu ñô thị là vấn ñề khó khăn và phức tạp, bởi vì chất thải rắn phát sinh từ mọi nhà, mọi khu thương mại, khu công nghiệp cũng như trên các ñường phố, công viên và ngay cả ở các khu vực trống. Sự phát triển như nấm của các vùng ngoại ô lân cận trung tâm ñô thị ñã làm phức tạp thêm cho công tác thu gom, vận chuyển. Chất thải rắn phát sinh phân tán (không tập trung) và tổng khối lượng chất thải rắn gia tăng làm cho công tác thu gom, vận chuyển trở nên phức tạp hơn, khó khăn hơn, bởi chi phí nhiên liệu và nhân công cao. Trong tổng số tiền chi trả cho công tác thu gom, vận chuyển và ñổ bỏ chất thải rắn, chi phí cho công tác thu gom, vận chuyển chiếm khoảng 50-70% tổng chi phí. Do ñó, công tác thu gom, vận chuyển là một trong những vấn ñề cần xem xét, bởi vì chỉ cần cải tiến một phần trong hoạt ñộng thu gom, vận chuyển thì có thể tiết kiệm ñáng kể chi phí chung. Công ty TNHH một thành viên môi trường ñô thị Hà Nội là một trong [...]... ho t ñ ng thu gom và v n chuy n ch t th i r n và tăng s c c nh tranh v i các ñơn v khác, công ty c n ph i th c hi n ñ ng b các gi i pháp qu n lý c p bách ñ nâng cao hi u qu ho t ñ ng thu gom và v n chuy n c a công ty trong th i gian t i Xu t phát t nh ng v n ñ trên tôi ti n hành ñ tài: "Gi i pháp qu n lý thu gom và v n chuy n ch t th i r n t i thành ph Hà N i c a công ty TNHH m t thành viên môi trư ng... qu n n i thành thu c thành ph Hà N i là qu n Ba ðình, ð ng ða, Hai Bà Trưng, Hoàn Ki m m t s năm g n ñây ð xu t gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý thu gom, v n chuy n ch t th i r n c a công ty môi trư ng ñô th Hà N i trên ñ a bàn 4 qu n n i thành Ph m vi v không gian: ð tài ñư c nghiên c u trên ñ a bàn 4 qu n n i thành nơi công ty ñ m nhi m vi c thu gom và v n chuy n rác th i c a thành ph Hà N i là... tiêu c th - Góp ph n h th ng hoá cơ s lý lu n và th c ti n v công tác qu n lý thu gom và v n chuy n ch t th i r n - ðánh giá th c tr ng công tác qu n lý thu gom và v n chuy n ch t th i r n trên ñ a bàn thành ph Hà N i c a công ty t i 4 qu n n i thành - ð xu t ñ nh hư ng và gi i pháp nâng cao k t qu qu n lý thu gom và v n chuy n ch t th i r n trên ñ a bàn 4 qu n n i thành (Ba ðình, ð ng ða, Hoàn Ki m,... i r n ñ làm cơ s ñ u th u th c hi n d ch v công ích có s d ng v n ngân sách nhà nư c 2.1.4 Các công c trong qu n lý môi trư ng, qu n lý ch t th i r n, qu n lý thu gom, v n chuy n ch t th i r n a Công c pháp lý Hi n nay, t i Vi t Nam và trên th gi i s d ng m t s công c pháp lý sau trong công tác qu n lý môi trư ng nói chung và CTR nói riêng * Lu t qu c t v môi trư ng Là t ng th các nguyên t c, quy ph... th Hà N i" 1.2 M c tiêu nghiên c u 1.2.1 M c tiêu chung Trên cơ s nghiên c u công tác qu n lý thu gom, v n chuy n ch t th i r n, tình hình ô nhi m môi trư ng t i 4 qu n n i thành nơi công ty ñ m nhi m thu gom và v n chuy n rác th i nói riêng (Ba ðình, ð ng ða, Hoàn Ki m, Hai Bà Trưng), t ñó ñưa ra ñ nh hư ng và gi i pháp nâng cao hi u quà quàn lý thu gom và v n chuy n ch t th i r n c a công ty môi. .. d ch v v sinh môi trư ng trên ñ a bàn thành ph Công ty ñã ra ñ i t nh ng năm 1960, là công ty l n nh t trong ho t ñ ng thu gom và v n chuy n ch t th i r n trên ñ a bàn thành ph Hà N i Trong nh ng năm qua dân s , kinh t - xã h i c a Hà N i tăng trư ng liên t c Ch t th i r n trên ñ a bàn thành ph không ng ng tăng Công tác qu n lý thu gom và v n chuy n ch t th i r n ngày càng khó khăn và ph c t p hơn... bi n, giáo d c pháp lu t v qu n lý ch t th i r n và hư ng d n th c hi n các văn b n này - Ban hành quy chu n và tiêu chu n k thu t áp d ng cho ho t ñ ng qu n lý ch t th i r n - Qu n lý vi c l p, th m ñ nh, phê duy t và công b quy ho ch qu n lý ch t th i r n - Qu n lý quá trình ñ u tư cho thu gom, v n chuy n - Thanh tra, ki m tra và x lý vi ph m pháp lu t trong quá trình ho t ñ ng qu n lý ch t th i r... trên toàn th gi i * Các nguyên t c qu n lý môi trư ng: Các nguyên t c qu n lý môi trư ng là các quy t c ch ñ o nh ng tiêu chu n hành vi mà các cơ quan qu n lý môi trư ng ph i tuân th trong quá trình qu n lý Cơ s ñ ñ ra các nguyên t c qu n lý môi trư ng là m c tiêu qu n lý và các ñòi h i c a các quy lu t khách quan trong vi c qu n lý môi trư ng Ho t ñ ng qu n lý môi trư ng ñư c d a trên nh ng nguyên t... cho ch thu gom, v n chuy n t ngu n ngân sách ñ a phương trên cơ s h p ñ ng d ch v ð i v i ch t th i r n công nghi p, ch ngu n th i ph i: Tr chi phí thu gom, v n chuy n và x lý cho ch thu gom, v n chuy n theo h p ñ ng d ch v ; Tr tr c ti p chi phí thu gom, v n chuy n cho ch x lý n u ch x lý th c hi n h p ñ ng d ch v tr n gói; y ban nhân dân t nh ban hành ñơn giá, phê duy t d toán d ch v thu gom, v... thành: qu n lý bi n ñ i, qu n lý r i ro, qu n lý kh ng ho ng Căn c vào tính ch t c a ho t ñ ng có qu n lý ch t lư ng, qu n lý ñ i m i 2.1.3 N i dung qu n lý ch t th i r n, qu n lý thu gom và v n chuy n ch t th i r n a N i dung qu n lý ch t th i r n Theo ngh ñ nh s 59/2007/Nð-CP n i dung qu n lý nhà nư c v ch t th i r n như sau: - Ban hành các chính sách, văn b n pháp lu t v ho t ñ ng qu n lý ch t th . Nội dung quản lý chất thải rắn, quản lý thu gom và vận chuyển chất thải rắn 19 2.1.4 Các công cụ trong quản lý môi trường, quản lý chất thải rắn, quản lý thu gom, vận chuyển chất thải rắn 24. DỤC VÀ ðÀO TẠO TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI PHẠM THỊ NGOAN GIẢI PHÁP QUẢN LÝ THU GOM VÀ VẬN CHUYỂN CHẤT THẢI RẮN TẠI THÀNH PHỐ HÀ NỘI CỦA CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN MÔI. nhà nước về chất thải rắn của thành phố Hà Nội 57 4.4 Quy trình quản lý thu gom, vận chuyển chất thải rắn của công ty môi trường ñô thị Hà Nội 60 4.5 Quá trình thu gom rác của công ty 64 4.6