BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI VŨ QUANG TRUNG GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ THUẾ TỰ KHAI, TỰ NỘP TRÊN ðỊA BÀN TỈNH NINH BÌNH LUẬN VĂN THẠC SĨ HÀ NỘI - 2013 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI VŨ QUANG TRUNG GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ THUẾ TỰ KHAI, TỰ NỘP TRÊN ðỊA BÀN TỈNH NINH BÌNH CHUYÊN NGÀNH : KINH TẾ NÔNG NGHIỆP MÃ SỐ : 60.62.01.15 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. PHẠM VĂN HÙNG HÀ NỘI - 2013 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nông nghiệp …………………… ii LỜI CAM ðOAN Tôi xin cam đoan rằng những số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Tôi xin cam đoan rằng mọi sự góp ý cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã ghi rõ nguồn gốc. Tác giả luận văn Vũ Quang Trung Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nông nghiệp …………………… iii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận được sự hướng dẫn tận tình của PGS.TS Phạm Văn Hùng cùng với những ý kiến đóng góp quý báu của các thầy cô trong Bộ môn Phân tích định lượng, Khoa Kinh tế & PTNT, Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất tới những sự giúp đỡ quý báu đó. Tôi xin chân thành cảm ơn các phòng, ban chức năng của Cục thuế tỉnh Ninh Bình, đặc biệt là Phòng Thanh tra thuế - Cục Thuế tỉnh Ninh Bình; các doanh nghiệp tự khai, tự nộp hoạt động trên địa bàn tỉnh, đồng nghiệp và gia đình đã giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn này. Vì hạn chế về nguồn lực và thời gian, đề tài không thể tránh khỏi những thiếu sót. Tôi xin trân trọng tiếp thu các ý kiến phê bình, đóng góp của các nhà khoa học và bạn đọc để đề tài được hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày tháng năm 2013 Tác giả luận văn Vũ Quang Trung Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nông nghiệp …………………… iv MỤC LỤC Lời cam đoan ii Lời cảm ơn iii Mục lục iv Danh mục từ viết tắt vi Danh mục bảng vii Danh mục sơ đồ viii 1 MỞ ðẦU 1 1.1 Tính cấp thiết của đề tài 1 1.2 Mục tiêu nghiên cứu 3 1.2.1 Mục tiêu chung 3 1.2.2 Mục tiêu cụ thể 3 1.3 Câu hỏi nghiên cứu 3 1.4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu đề tài 3 1.4.1 Đối tượng nghiên cứu đề tài 3 1.4.2 Phạm vi nghiên cứu đề tài 4 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ THUẾ TỰ KHAI, TỰ NỘP 5 2.1 Cơ sở lý luận 5 2.1.1 Khái niệm về thuế 5 2.1.2 Đặc điểm của thuế 6 2.1.3 Phân loại thuế 8 2.1.4 Chức năng của thuế 11 2.1.5 Quản lý thuế theo cơ chế tự khai, tự nộp 14 2.2 Cơ sở thực tiễn 24 2.2.1 Kết quả bước đầu thực hiện thí điểm cơ chế tự khai, tự nộp tại Thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Quảng Ninh 24 2.2.2 Thí điểm cơ chế tự khai, tự nộp ở thành phố Hà Nội 27 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nông nghiệp …………………… v 3 ðẶC ðIỂM ðỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 30 3.1 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu 30 3.1.1 Điều kiện tự nhiên tỉnh Ninh Bình 30 3.1.2 Điều kiện kinh tế - xã hội tỉnh Ninh Bình 33 3.1.3 Cục thuế tỉnh Ninh Bình 39 3.2 Phương pháp nghiên cứu 43 3.2.1 Phương pháp thu thập số liệu 43 3.2.2 Phương pháp xử lý và phân tích dữ liệu, thông tin 45 3.2.3 Chỉ tiêu nghiên cứu 45 4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 47 4.1 Đặc điểm chung của các đối tượng tự khai, tự nộp trên địa bàn tỉnh Ninh Bình 47 4.2 Thực trạng công tác quản lý thuế theo cơ chế tự khai, tự nộp trên địa bàn tỉnh Ninh Bình 49 4.2.1 Công tác xây dựng dự toán thuế hàng năm theo cơ chế tự khai, tự nộp 49 4.2.2 Công tác thực hiện dự toán thu thuế hàng năm của Cục thuế tỉnh Ninh Bình 51 4.2.3 Đánh giá kết quả thực hiện công tác quản lý thuế đối với đối tượng tự khai, tự nộp trên địa bàn tỉnh Ninh Bình 71 4.3 Các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thuế theo cơ chế tự khai, tự nộp 82 4.3.1 Định hướng và căn cứ đề xuất giải pháp 82 4.3.2 Các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thuế theo cơ chế tự khai, tự nộp 86 5 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 93 5.1 Kết luận 93 5.2 Kiến nghị 94 TÀI LIỆU THAM KHẢO 96 PHỤ LỤC 98 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nông nghiệp …………………… vi DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT BCTC Báo cáo Tài chính DN Doanh nghiệp DNNQD Doanh nghiệp ngoài quốc doanh DNNN Doanh nghiệp Nhà nước ĐTNT Đối tượng nộp thuế ĐTNN Đầu tư nước ngoài HĐND Hội đồng nhân dân GTGT Giá trị gia tăng MST Mã số thuế NNT Người nộp thuế NSNN Ngân sách Nhà nước UBND Ủy ban nhân dân TCT Tổng công ty TNHH Trách nhiệm hữu hạn TKTN Tự khai, tự nộp TNCN Thu nhập cá nhân TNDN Thu nhập doanh nghiệp TTHC Thủ tục hành chính TTN Thuế tài nguyên TTĐB Tiêu thụ đặc biệt XNK Xuất khẩu, nhập khẩu SXKD Sản xuất kinh doanh XDCB Xây dựng cơ bản Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nông nghiệp …………………… vii DANH MỤC BẢNG STT Tên bảng Trang 3.1 Kết quả thực hiện một số chỉ tiêu kinh tế - xã hội 2012 35 3.2 Cơ cấu doanh nghiệp theo địa bàn 2012 44 4.1 Cơ cấu doanh nghiệp tự khai, tự nộp trên địa bàn tỉnh Ninh Bình 48 4.2 Dự toán thu ngân sách 2010 – 2012, Cục thuế tỉnh Ninh Bình 50 4.3 Kết quả thu NSNN 2010 – 2012 theo sắc thuế 52 4.4 Kết quả thu NSNN 2010 – 2012 theo đơn vị 53 4.5 Số thu NSNN của doanh nghiệp tự kê khai, tự nộp trên địa bàn tỉnh Ninh Bình theo loại hình giai đoạn 2007 – 2011 56 4.6 Biến động về doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Ninh Bình thông qua MST 58 4.7 Kết quả thực hiện công tác tuyên truyền hỗ trợ Cục thuế Ninh Bình 59 4.8 Kế hoạch thanh tra thuế 2010 – 2012, tỉnh Ninh Bình 62 4.9 Tình hình thanh tra ĐTNT trên địa bàn tỉnh Ninh Bình 63 4.10 Kết quả xử lý sau thanh tra thuế 2010 – 2012 63 4.11 Cơ cấu lực lượng thanh tra thuế - Cục thuế Ninh Bình 66 4.12 Tình hình sử dụng cán bộ thanh tra Cục thuế tỉnh Ninh Bình 67 4.13 Phân loại nợ theo nhóm nợ - Cục thuế tỉnh Ninh Bình 68 4.14 Cơ cấu nợ đọng thuế theo từng loại hình doanh nghiệp và loại nợ 70 4.15 Tình hình thực hiện cưỡng chế nợ thuế 2010 – 2012 70 4.16 Ý kiến của doanh nghiệp về ưu điểm của cơ chế tự khai, tự nộp 72 4.17 Ý kiến của doanh nghiệp về khó khăn khi nộp thuế theo cơ chế tự khai, tự nộp 76 4.18 Ý kiến của doanh nghiệp về công tác thanh tra tại trụ sở ĐTNT 79 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nông nghiệp …………………… viii DANH MỤC SƠ ðỒ STT Tên sơ ñồ Trang 3.1 Sơ đồ bộ máy Cục Thuế tỉnh Ninh Bình theo mô hình chức năng 40 4.1 Số thu Ngân sách Nhà nước của doanh nghiệp tự khai tự nộp trên địa bàn tỉnh Ninh Bình 56 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nông nghiệp …………………… 1 1. MỞ ðẦU 1.1 Tính cấp thiết của ñề tài Hiện nay nước ta đang đẩy mạnh quá trình hội nhập kinh tế khu vực và thế giới. Hội nhập tạo điều kiện thuận lợi cho nước ta phát triển, thu hút được nhiều nguồn đầu tư từ bên ngoài, mở rộng được thị trường, được đối xử bình đẳng trên trường quốc tế. Để quá trình hội nhập được nhanh chóng, Đảng và Nhà nước ta đã và đang tiến hành sửa đổi, hoàn thiện và xây dựng thêm nhiều hệ thống luật mới, cải cách nền hành chính Nhà nước… Cải cách hành chính thuế là một nội dung quan trọng của cải cách hành chính Nhà nước hiện nay. Trong những năm trước, đặc biệt trong năm 2004 và những tháng đầu năm 2005, ngành thuế đã có những bước đi đột phá trong cải cách hành chính thuế với việc được tổ chức lại bộ máy cơ quan thuế các cấp, triển khai áp dụng thí điểm cơ chế cơ sở kinh doanh tự kê khai, tự nộp thuế theo QĐ 197/2003/QĐ - TTg và triển khai sâu rộng chương trình cải cách và hiện đại hóa ngành thuế. Qua một thời gian thực hiện Luật Quản lý thuế đã đạt được những kết quả đáng kể, đặc biệt trong việc quy định thống nhất chính sách quản lý thu thuế. Đây là bước tiến quan trọng, tạo sự đồng bộ, nâng cao tính rõ ràng minh bạch và tạo môi trường thuận lợi cho người nộp thuế tuân thủ pháp luật về thuế, tự giác nộp đúng, đủ, kịp thời tiền thuế vào Ngân sách Nhà nước. Phương thức quản lý thuế đã được thay đổi về cơ bản và chuyển sang cơ chế người nộp thuế tự tính, tự khai, tự nộp thuế và tự chịu trách nhiệm về thực hiện nghĩa vụ thuế; Cơ quan thuế thực hiện quản lý chủ yếu theo chức năng kết hợp một phần với quản lý theo đối tượng và ngày càng hướng tới quản lý rủi ro dựa trên cơ sở thông tin về người nộp thuế. Nhưng ý thức chấp hành của một số tổ chức kinh doanh chưa cao biểu hiện tình trạng thất thu thuế ngày càng lớn, các hành vi trốn thuế, khai sai khai thiếu số thuế phải nộp ngày càng đa dạng thông qua nhiều hình thức khác nhau, tình trạng nợ đọng thuế ngày càng tăng. Vấn đề [...]... i ngư i t khai, t n p trên ñ a bàn t nh Ninh Bình 1.2.2 M c tiêu c th - H th ng hóa cơ s lý lu n và th c ti n v qu n lý thu ñ i v i ngư i n p thu t khai, t n p; - ðánh giá th c tr ng ho t ñ ng công tác qu n lý thu ñ i v i ngư i n p thu t khai, t n p trên ñ a bàn t nh Ninh Bình; - ð xu t gi i pháp hoàn thi n t ch c công tác qu n lý thu ñ i v i ngư i n p thu t khai, t n p trên ñ a bàn Ninh Bình do C... ngư i n p thu t khai, t n p trên ñ a bàn t nh Ninh Bình? 8) L a ch n gi i pháp hoàn thi n t ch c công tác qu n lý ñ i v i ngư i n p thu t khai, t n p trên ñ a bàn t nh Ninh Bình? 1.4 ð i tư ng và ph m vi nghiên c u ñ tài 1.4.1 ð i tư ng nghiên c u ñ tài - Cán b qu n lý thu trên ñ a bàn t nh Ninh Bình (Cán b các phòng ban t i C c thu , các Chi c c thu trên ñ a bàn t nh Ninh Bình) ; Trư ng ð i h c Nông... qu n lý 1.3 Câu h i nghiên c u 1) Nh ng ñ i tư ng nào tham gia t khai, t n p thu ? 2) M c ñ tham gia ñăng ký n p thu t khai, t n p trên ñ a bàn t nh Ninh Bình trong nh ng năm g n ñây? 3) Th c tr ng công tác qu n lý các ñ i tư ng n p thu t khai, t n p trên ñ a bàn t nh Ninh Bình? 6) Các ch tài ñ i v i ngư i n p thu t khai, t n p? 7) Nh ng t n t i trong công tác qu n lý ñ i v i ngư i n p thu t khai,. .. n lý thu ñ i v i ngư i n p thu t khai, t n p trên ñ a bàn t nh Ninh Bình trong nh ng năm v a qua; Hoàn thi n công tác qu n lý thu , nâng cao hi u qu qu n lý thu ñ i v i ngư i n p thu t khai, t n p * Ph m vi không gian ð tài nghiên c u công tác qu n lý thu ñ i tư ng n p thu t khai, t n p; Các v n ñ liên quan ñ n ho t ñ ng c a ngư i n p thu khi l a ch n hình th c t khai, t n p thu trên ñ a bàn t nh Ninh. .. thanh tra, qu n lý thu thu ñ i v i ngư i n p thu t tính, t khai, t n p t i t nh Ninh Bình cũng n m trong th c tr ng chung ñó Xu t phát t v n ñ trên, chúng tôi l a ch n nghiên c u ñ tài: ‘‘Gi i pháp hoàn thi n qu n lý thu t khai, t n p trên ñ a bàn t nh Ninh Bình có ý nghĩa thi t th c, mang tính th i s c p bách v m t lý lu n và th c ti n góp ph n th c hi n thành công, công cu c c i cách qu n lý thu , tăng... kinh doanh trên ñ a bàn t nh Ninh Bình n p thu theo phương th c t khai, t n p thu ; - Các ho t ñ ng, công tác k ho ch qu n lý thu ñ i v i ngư i n p thu t tính, t khai, t n p trên ñ i bàn t nh Ninh Bình 1.4.2 Ph m vi nghiên c u ñ tài * Ph m vi v n i dung ð tài t p trung ñánh giá th c tr ng công tác qu n lý ñ i tư ng n p thu t khai, t n p; Các y u t nh hư ng ñ n vi c l a ch n ho t ñ ng n p thu t khai, t... Ninh Bình * Ph m vi v th i gian ð tài t p trung nghiên c u th c tr ng công tác qu n lý ñ i tư ng n p thu t khai, t n p trên ñ a bàn t nh Ninh Bình trong nh ng năm g n ñây (2010 - 2012); các gi i pháp ñ xu t hoàn thi n t ch c công tác qu n lý ñ i tư ng n p thu t khai, t n p cho nh ng năm ti p theo (2012 – 2020) Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Nông nghi p …………………… 4 2 CƠ S LÝ... qu n lý hi n ñ i - k thu t qu n lý r i ro, trên cơ s ñó nâng cao hi u qu qu n lý thông qua vi c t p trung phân b ngu n l c qu n lý ñ i v i các ñ i tư ng n p thu không tuân th nghĩa v thu gây r i ro cao, có nh hư ng l n ñ n ngu n thu NSNN * Các nhân t nh hư ng ñ n qu n lý thu t khai, t n p - Y u t khách quan: Cơ s v t ch t c a ngành thu : Y u t này nh hư ng không nh ñ n công tác qu n lý thu t khai,. .. nhân t v qu n lý g m các bi n pháp nghi p v c a cơ quan thu th c hi n trong quá trình qu n lý thu thu , th hi n ch t lư ng qu n lý c a cơ quan thu Công tác qu n lý thu hi n nay ñư c th c hi n theo Lu t Qu n lý thu c a Qu c h i khoá XI, kỳ h p th 10 s 78/2006/QH11 ngày 29/11/2006; quy ñ nh vi c qu n lý các lo i thu , các kho n thu khác thu c ngân sách Nhà nư c do cơ quan qu n lý thu qu n lý thu theo... lý thu ñư c Qu c h i thông qua và h th ng t khai t n p ñư c áp d ng toàn qu c theo Lu t này t ngày 01.7.2007 2.1.5.2 Qu n lý thu theo cơ ch t khai, t n p Hi n nay, cơ ch t kê khai, t n p áp d ng ñ i v i h u h t các ñ i tư ng n p thu , ñ c bi t là các doanh nghi p N i dung qu n lý thu theo cơ ch t khai, t n p ñư c th c hi n theo Lu t qu n lý thu s 78/2006/QH11 ngày 29/11/2006 ð th c hi n Lu t qu n lý . trạng công tác quản lý thuế đối với người tự nộp thuế tự khai, tự nộp; từ đó đề xuất giải pháp hoàn thiện tổ chức quản lý thuế đối với người tự khai, tự nộp trên địa bàn tỉnh Ninh Bình. 1.2.2 khai, tự nộp trên địa bàn tỉnh Ninh Bình? 6) Các chế tài đối với người nộp thuế tự khai, tự nộp? 7) Những tồn tại trong công tác quản lý đối với người nộp thuế tự khai, tự nộp trên địa bàn tỉnh. doanh trên địa bàn tỉnh Ninh Bình nộp thuế theo phương thức tự khai, tự nộp thuế; - Các hoạt động, công tác kế hoạch quản lý thuế đối với người nộp thuế tự tính, tự khai, tự nộp trên đại bàn tỉnh