Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM LÊ KIM TRỌNG QUẢN LÝ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN TAM ĐẢO, TỈNH VĨNH PHÚC LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2014 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM LÊ KIM TRỌNG QUẢN LÝ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN TAM ĐẢO, TỈNH VĨNH PHÚC Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 60.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS Trần Quốc Thành THÁI NGUYÊN - 2014 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi; các số liệu và kết quả nghiên cứu nêu trong luận văn là trung thực, đƣợc các đồng tác giả cho phép sử dụng và chƣa từng đƣợc công bố trong bất kỳ một công trình nào khác. Tác giả luận văn Lê Kim Trọng Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ ii LỜI CẢM ƠN Tác giả luận văn xin chân thành cảm ơn các thầy, cô giáo Trƣờng Đại học Sƣ phạm Thái Nguyên đã trực tiếp giảng dạy tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại trƣờng. Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS. TS. Trần Quốc Thành - ngƣời đã định hƣớng cho tôi nghiên cứu đề tài, cung cấp những kiến thức về lý luận và thực tiễn vô cùng quý báu, nhiệt tình hƣớng dẫn, động viên khích lệ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu để hoàn thành luận văn này. Tác giả cũng xin trân trọng cảm ơn Phòng Đào tạo Trƣờng Đại học Sƣ phạm Thái Nguyên, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Tam Đảo, các đồng chí Hiệu trƣởng các trƣờng THCS, các bạn đồng nghiệp trong huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này. Mặc dù có nhiều cố gắng trong suốt quá trình nghiên cứu, nhƣng chắc chắn không tránh khỏi các khiếm khuyết, kính mong Quý thầy cô, các anh, chị và các bạn quan tâm góp ý để luận văn hoàn thiện hơn. Thái Nguyên, tháng 6 năm 2014 Học viên Lê Kim Trọng Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN i LỜI CẢM ƠN ii MỤC LỤC iii DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT iv DANH MỤC CÁC BẢNG v DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ vi MỞ ĐẦU 1 1. Lý do chọn đề tài 1 2. Mục đích nghiên cứu 3 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 3 4. Giả thuyết khoa học 3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 4 6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu 4 7. Phƣơng pháp nghiên cứu 4 8. Cấu trúc của luận văn 5 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 6 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 6 1.1.1. Các nghiên cứu ở nƣớc ngoài 6 1.1.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam 7 1.2. Một số khái niệm cơ bản 9 1.2.1. Quản lý 9 1.2.2. Quản lý nhà trƣờng 11 1.2.3. Hoạt động dạy học 12 1.2.4. Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học 14 1.2.5. Quản lý ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học 14 1.3. Hoạt động dạy học và khả năng ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở trƣờng trung học cơ sở 15 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ iv 1.3.1. Trƣờng trung học cơ sở trong hệ thống giáo dục quốc dân 15 1.3.2. Hoạt động dạy học ở trƣờng trung học cơ sở 16 1.3.3. Công nghệ thông tin và vai trò của công nghệ thông tin 17 1.3.4. Khả năng ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở trƣờng trung học cơ sở 23 1.4. Nội dung quản lý ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở trƣờng trung học cơ sở 25 1.4.1. Quản lý hoạt động dạy học 25 1.4.2. Các nội dung quản lý ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động dạy học 25 1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở trƣờng trung học cơ sở 28 1.5.1. Tác động của các chủ trƣơng, chính sách về ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lí 29 1.5.2. Các chủ trƣơng, chính sách về ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo 29 1.5.3. Chủ trƣơng, chính sách phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin 30 1.5.4. Trình độ về công nghệ thông tin của đội ngũ cán bộ quản lí, giáo viên 30 1.5.5. Cơ sở hạ tầng, trang thiết bị về công nghệ thông tin 31 1.5.6. Cơ chế, chính sách hỗ trợ việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở trong trƣờng trung học cơ sở 32 Tiểu kết chƣơng 1 34 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CỞ SỞ HUYỆN TAM ĐẢO, TỈNH VĨNH PHÚC 35 2.1. Thực trạng về giáo dục trung học cơ sở của huyện Tam Đảo 35 2.1.1. Mạng lƣới trƣờng lớp và cơ sở vật chất 35 2.1.2. Chất lƣợng giáo dục 36 2.1.3. Số lƣợng và trình độ đội ngũ giáo viên 37 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ v 2.1.4. Kinh phí đầu tƣ cho giáo dục trung học cơ sở 37 2.2. Thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở các trƣờng trung học cơ sở huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc 38 2.2.1. Cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin trong các trƣờng trung học cơ sở 38 2.2.2. Nhận thức của cán bộ quản lý , giáo viên về vai trò của công nghệ thông tin trong dạy học 39 2.2.3. Thực trạng kỹ năng khai thác cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin của giáo viên 43 2.2.4. Các kết quả ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở các trƣờng trung học cơ sở 46 2.3. Thực trạng quản lý ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở các trƣờng trung học cơ sở huyện Tam Đảo 49 2.3.1. Quản lý ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hoạt động dạy 49 2.3.2. Quản lý ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý học của học sinh 53 2.3.3. Quản lý ứng dụng công nghệ thông tin trong kiểm tra, đánh giá kết quả học tập 55 2.3.4. Quản lý ứng dụng công nghệ thông tin trong khai thác và sử dụng các thiết bị phục vụ dạy học 58 2.4. Đánh giá chung về thực trạng 61 2.4.1. Thành công, hạn chế 61 2.4.2. Nguyên nhân của thành công và hạn chế 63 Tiểu kết chƣơng 2 66 Chƣơng 3: CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CỞ SỞ HUYỆN TAM ĐẢO, TỈNH VĨNH PHÚC 67 3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp 67 3.1.1. Đảm bảo tính đồng bộ 67 3.1.2. Đảm bảo tính thực tiễn 67 3.1.3. Đảm bảo tính khả thi 67 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ vi 3.2. Các biện pháp quản lý cụ thể 68 3.2.1. Nâng cao nhận thức cho giáo viên và cán bộ quản lý về vai trò của công nghệ thông tin trong nâng cao chất lƣợng dạy học ở các trƣờng trung học cơ sở 68 3.2.2. Xác định rõ những bài, những nội dung dạy học có thể ứng dụng công nghệ thông tin 71 3.2.3. Nâng cao kỹ năng khai thác và sử dụng cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin để ứng dụng vào dạy học cho giáo viên 74 3.2.4. Có chế độ khuyến khích những giáo viên sử dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phƣơng pháp dạy học 80 3.2.5. Đầu tƣ đầy đủ cơ sở hạ tầng và thiết bị công nghệ thông tin cho các trƣờng trung học cơ sở 83 3.2.6. Tăng cƣờng sử dụng công nghệ thông tin trong kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh 86 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp 89 3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp 90 3.4.1. Lấy ý kiến của các chuyên gia, cán bộ chuyên môn về tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp 90 3.4.2. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đƣa ra thông qua thực tiễn triển khai 95 Tiểu kết chƣơng 3 96 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 97 1. Kết luận 97 2. Khuyến nghị 99 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 100 PHỤ LỤC Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ iv DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT CBQL Cán bộ quản lí CBGV Cán bộ giáo viên CNTT ICT Công nghệ thông tin Công nghệ thông tin CNH- HĐH Công nghiệp hóa- Hiện đại hóa CSVC Cơ sở vật chất GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo GS Giáo sƣ HS Học sinh PPDH Phƣơng pháp dạy học QLGD Quản lí giáo dục TB Trung bình TBDH Thiết bị dạy học TS Tiến sĩ THCS Trung học cơ sở THPT Trung học phổ thông UBND Ủy ban nhân dân Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/ v DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Thực trạng cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin ở các trƣờng trung học cơ sở 39 Bảng 2.2. Nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học 40 Bảng 2.3. Ƣu thế của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học 41 Bảng 2.4. Hạn chế của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học 42 Bảng 2.5. Thực trạng trình độ tin học của cán bộ quản lý và giáo viên 43 Bảng 2.6. Thực trạng kỹ năng khai thác cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin của giáo viên 44 Bảng 2.7. Kết quả ứng dụng công nghệ thông tin của giáo viên trong dạy học 47 Bảng 2.8. Kết quả ứng dụng công nghệ thông tin của 12 trƣờng trung học cơ sở năm học 2012-2013 48 Bảng 2.9. Các biện pháp đào tạo, bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo viên ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy 51 Bảng 2.10. Các biện pháp kiểm tra đánh giá giáo viên trong hoạt động dạy 52 Bảng 2.11. Các biện pháp quản lí ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh 53 Bảng 2.12. Các biện pháp quản lí ứng dụng công nghệ thông tin trong kiểm tra, đánh giá kết quả học tập 57 Bảng 2.13. Công tác quản lý ứng dụng công nghệ thông tin trong khai thác và sử dụng các thiết bị phục vụ dạy học 59 Bảng 3.1. Các trƣờng cần xây dựng tiêu chí đánh giá giờ học sử dụng công nghệ thông tin 87 Bảng 3.2. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp 92 Bảng 3.3. Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp 93 [...]... lý ứng dụng CNTT trong dạy học ở các trƣờng THCS huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc Chƣơng 3: Các biện pháp quản lí ứng dụng CNTT trong dạy học ở các trƣờng THCS huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc Số hóa bởi Trung tâm Học liệu 5 http://www.lrc-tnu.edu.vn/ Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 1.1 Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1 Các nghiên cứu ở. .. ứng dụng CNTT trong dạy học thì có thể đề xuất đƣợc các biện pháp quản lý phù hợp, có tính khả thi và sẽ giúp quản lý tốt việc ứng dụng CNTT vào dạy học, góp phần nâng cao chất lƣợng giáo dục ở các trƣờng THCS huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc 5 Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1 Xác định cơ sở lý luận về quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học ở trƣờng THCS 5.2 Khảo sát, đánh giá thực trạng ứng dụng CNTT trong dạy học. .. trong dạy học ở các trƣờng THCS huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc 5.3 Đề xuất các biện pháp quản lý ứng dụng CNTT có hiệu quả trong dạy học ở các trƣờng THCS huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc 6 Giới hạn và phạm vi nghiên cứu Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu việc tổ chức ứng dụng CNTT trong hoạt động dạy học trên lớp ở các trƣờng THCS trên địa bàn huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc Số liệu về mọi mặt của các trƣờng... mới phƣơng pháp dạy học và QLGD chƣa đƣợc nghiên cứu kỹ Điều này dẫn đến việc áp dụng CNTT không đúng chỗ, đúng lúc, nhiều khi còn lạm dụng CNTT Chƣa có tài liệu hƣớng dẫn ứng dụng CNTT trong dạy học và quản lý dạy học Từ những lý do nêu trên, chúng tôi chọn nghiên cứu đề tài: Quản lý ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở các trường trung học cơ sở huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc 2 Mục đích... Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng ứng dụng CNTT trong hoạt động dạy học ở các trƣờng THCS huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc đề xuất các biện pháp tăng cƣờng quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học ở các trƣờng THCS của huyện 3 Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 3.1 Khách thể nghiên cứu Quá trình ứng dụng CNTT trong hoạt động dạy học ở các trƣờng THCS 3.2 Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý. .. quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học ở các trƣờng THCS huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc 4 Giả thuyết khoa học Lãnh đạo các trƣờng THCS của huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc đã quan tâm đến ứng dụng CNTT trong hoạt động dạy học Nhƣng việc quản lý còn Số hóa bởi Trung tâm Học liệu 3 http://www.lrc-tnu.edu.vn/ gặp nhiều khó khăn, hạn chế và bất cập do thiếu những biện pháp thích hợp Nếu phân tích rõ cơ sở lý luận... sáng tạo và xây dựng các phẩm chất nhân cách theo mục đích giáo dục 1.2.5 Quản lý ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học là quản lý việc sử dụng CNTT trong hoạt động dạy học một cách có mục đích, có kế hoạch của ngƣời quản lý đến tập thể giáo viên, học sinh, các lực lƣợng giáo dục trong và ngoài nhà Số hóa bởi Trung tâm Học liệu 14 http://www.lrc-tnu.edu.vn/ trƣờng... và khả năng ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở trƣờng trung học cơ sở 1.3.1 Trường trung học cơ sở trong hệ thống giáo dục quốc dân Luật Giáo dục sửa đổi năm 2005 nêu rõ: "Giáo dục trung học cơ sở nhằm giúp cho học sinh củng cố và phát triển những kết quả của giáo dục mầm non, tiểu học; có nền tảng ở trình độ cơ sở và những hiểu biết ban đầu kỹ thuật hƣớng nghiệp để tiếp tục học tiếp và đi... thức quản lý Khi máy tính chƣa ra đời, công nghệ thông tin chƣa phát triển, công tác quản lý và điều hành ở các cơ quan, xí nghiệp, trƣờng học đƣợc thực hiện bằng thủ công Từ khi máy tính ra đời, công nghệ thông tin phát triển, công việc quản lý đã đƣợc thay đổi, chuyển từ quản lý thủ công sang quản lý bằng máy Số hóa bởi Trung tâm Học liệu 21 http://www.lrc-tnu.edu.vn/ tính và các thiết bị công nghệ. .. các trƣờng học 1.3.4 Khả năng ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở trường trung học cơ sở Khả năng ứng dụng CNTT bao gồm mức độ thành thạo về kỹ năng và kiến thức để tiếp cận, sử dụng, phát triển, tạo dựng thông tin, giao tiếp, thiết kế giáo án và cho đến các thao tác trình chiếu trong quá trình giảng dạy bằng các công cụ CNTT Khả năng này của ngƣời dạy thể hiện ở chỗ biết áp dụng một cách có . trung học cơ sở 46 2.3. Thực trạng quản lý ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở các trƣờng trung học cơ sở huyện Tam Đảo 49 2.3.1. Quản lý ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý. ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở trƣờng trung học cơ sở 23 1.4. Nội dung quản lý ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở trƣờng trung học cơ sở 25 1.4.1. Quản lý hoạt động dạy. việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở trong trƣờng trung học cơ sở 32 Tiểu kết chƣơng 1 34 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG