BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI TRẦN THÚY VÂN NGHIÊN CỨU HIỆN TRẠNG VÀ ðỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP QUẢN LÝ RÁC THẢI SINH HOẠT TẠI HUYỆN THƯỜNG TÍN – THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SỸ NÔNG NGHIỆP Chuyên ngành : KHOA HỌC MÔI TRƯỜNG Mã số : 60.80.52 Người hướng dẫn : PGS.TS. ðỖ NGUYÊN HẢI HÀ NỘI - 2012 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… ii LỜI CAM ðOAN Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng ñược ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tôi cam ñoan rằng các thông tin trích dẫn trong luận văn ñều ñã ñược chỉ rõ nguồn gốc./. Tác giả luận văn Trần Thúy Vân Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… iii LỜI CẢM ƠN Trước hết cá nhân tôi xin gửi lời cảm ơn ñến toàn thể các thầy cô giáo Khoa Tài nguyên và Môi trường, Viện ñào tạo sau ñại học trường ðại học Nông nghiệp Hà nội ñã truyền ñạt cho tôi những kiến thức cơ bản và tạo ñiều kiện giúp ñỡ tôi hoàn thành chương trình học cao học trong suốt 2 năm qua. ðặc biệt tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc nhất tới PGS.TS. ðỗ Nguyên Hải ñã dành nhiều thời gian và tâm huyết trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo tận tình cho tôi hoàn thành ñề tài nghiên cứu ñề tài này. Qua ñây tôi cũng xin gửi lời cảm ơn tới Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Thường Tín ñã tạo mọi ñiều kiện thuận lợi cho tôi tiếp cận và thu thập những thông tin cần thiết cho ñề tài. Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia ñình, bạn bè, những người ñã ñộng viên và giúp ñỡ tôi về tinh thần, vật chất trong suốt quá trình học tập và thực hiện ñề tài. Hà Nội, ngày 27 tháng 9 năm 2012 Học viên Trần Thúy Vân Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… iv MỤC LỤC Lời cam ñoan i Lời cảm ơn ii Mục lục ii Danh mục viết tắt vii Danh mục bảng viii Danh mục hình x Phần 1. MỞ ðẦU 1 1.1 Tính cấp thiết của ñề tài 1 1.2 Mục ñích nghiên cứu 2 1.3 Yêu cầu 2 Phần II. TỔNG QUAN 3 2.1 Khái niệm cơ bản về chất thải rắn 3 2.1.1 Khái niệm chất thải 3 2.1.2 Nguồn gốc phát sinh chất thải rắn 3 2.1.3 Phân loại chất thải rắn 5 2.1.4 Tốc ñộ phát sinh chất thải rắn sinh hoạt 7 2.1.5 Thành phần chất thải rắn sinh hoạt 11 2.1.6 Tính chất chất thải rắn 13 2.2 Ô nhiễm môi trường do chất thải rắn 16 2.2.1 Ảnh hưởng của chất thải rắn ñến môi trường nước 16 2.2.2 Ảnh hưởng của chất thải rắn ñến môi trường ñất 17 2.2.3 Ảnh hưởng của chất thải rắn ñến môi trường không khí 17 2.2.4 Ảnh hưởng của chất thải rắn ñến sức khỏe con người 18 2.3 Tình hình quản lý chất thải rắn hiện nay 19 2.3.1 Tình hình quản lý chất thải rắn trên thế giới 19 2.3.2 Tình hình quản lý chất thải rắn ở Việt Nam 22 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… v 2.4 Một số công nghệ xử lý chất thải rắn trên thế giới và ở Việt Nam 25 2.4.1 Một số công nghệ xử lý chất thải rắn trên thế giới 25 2.4.2 Một số công nghệ xử lý chất thải rắn ở Việt Nam 28 Phần III. ðỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 30 3.1. ðối tượng và phạm vi nghiên cứu 30 3.2 Nội dung nghiên cứu 30 3.3 Phương pháp nghiên cứu 31 3.3.1 Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp 31 3.3.2 Phương pháp ñiều tra số liệu sơ cấp 31 3.3.4 Phương pháp xử lý số liệu 32 3.3.5 Phương pháp dự báo 32 Phần IV KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 34 4.1 ðiều kiện tự nhiên, phát triển kinh tế - xã hội của huyện Thường Tín 34 4.1.1 ðiều kiện tự nhiên 34 4.1.2 ðiều kiện kinh tế - xã hội 36 4.2 ðánh giá hiện trạng quản lý và xử lý RTSH Huyện Thường Tín – thành phố Hà Nội 42 4.2.1 Tình hình phát sinh chất thải rắn trên ñịa bàn huyện Thường Tín 42 4.2.2 Thành phần và khối lượng RTSH huyện Thường Tín 44 4.2.3 Hệ thống quản lý tại Huyện Thường Tín – Thành phố Hà Nội 46 4.3 Dự báo ảnh hưởng của RTSH ñến môi trường huyện Thường Tín 65 4.3.1 Dự báo ảnh hưởng của RTSH ñến môi trường ñất 68 4.3.2 Dự báo ảnh hưởng của RTSH ñến môi trường nước 68 4.3.3 Dự báo ảnh hưởng của RTSH ñến môi trường không khí 70 4.3.4 Dự báo ảnh hưởng của RTSH ñến sức khỏe cộng ñồng 71 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… vi 4.4 Những vấn ñề nảy sinh trong quản lý rác thải sinh hoạt tại Huyện Thường Tín – Thành phố Hà Nội 73 4.5 ðề xuất các giải pháp quản lý chất thải rắn sinh hoạt trên ñịa bàn huyện Thường Tín – Thành phố Hà Nội 78 4.5.1 ðịnh hướng công tác quản lý và xử lý chất thải rắn của cơ quan quản lý môi trường ñịa phương 78 4.5.2 Phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn 80 4.5.2 Xã hội hóa chất thải rắn sinh hoạt. 87 4.5.3 Quy hoạch môi trường 90 4.5.4 Ủ phân compost 91 Phần V KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 95 5.1 Kết luận 95 5.2 Kiến nghị 96 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… vii DANH MỤC VIẾT TẮT UBND Ủy ban nhân dân TP Thành phố T.T Thị trấn BCL Bãi chôn lấp CNH Công nghiệp hóa HðH Hiện ñại hóa CTR Chất thải rắn RTSH Rác thải sinh hoạt RTSH Chất thải rắn sinh hoạt CTNG Chất thải nguy hại CTRðT Chất thải rắn ñô thị CB Cán bộ CPDV Cổ phần Dịch vụ ðT ðô thị BCL Bãi chôn lấp BVMT Bảo vệ môi trường TNMT Tài nguyên môi trường TN&MT Tài nguyên và môi trường VSMT Vệ sinh môi trường Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… viii DANH MỤC BẢNG STT Tên bảng Trang 2.1 Các nguồn phát sinh rác thải ñô thị 4 2.2 Phân loại chất thải rắn theo công nghệ quản lý, xử lý 6 2.3 Lượng chất thải phát sinh năm 2003 và năm 2008 8 2.4 Lượng RTSH ñô thị theo vùng ñịa lý ở Việt Nam ñầu năm 2007 10 2.5 Phân loại chất thải rắn sinh hoạt 11 2.6 Thành phần chất thải rắn ñô thị của tại tỉnh vùng ðBSCL 12 2.7 Sự thay ñổi ñặc trưng theo mùa của CTR 12 2.8 Thành phần CTR thành phố Hà Nội 13 2.9 Khả năng phân hủy sinh học của một số chất thải hữu cơ tính theo hàm lượng lignin 15 2.10 Lượng chất thải rắn ñô thị trên toàn thế giới năm 2004 19 2.11 Tình hình quản lý chất thải của một số quốc gia 19 2.12 Thu hồi nguyên liệu từ chất thải ñô thị ở Châu Âu và Hoa Kỳ 26 4.1 Giá trị sản xuất các ngành kinh tế huyện Thương Tín giai ñoạn 2001 - 2011 (theo giá cố ñịnh) 37 4.2 Giá trị sản xuất và cơ cấu các nhóm ngành 38 4.3 Diện tích, năng suất, sản lượng một số loại cây trồng huyện Thường Tín năm 2011 39 4.4 Tình hình chăn nuôi gia súc, gia cầm huyện Thường Tín giai ñoạn 2000-2011 40 4.5 Dân số và biến ñộng dân số 42 4.6 Lượng RTSH tại huyện Thường Tín 45 4.7 Lượng RTSH phát sinh tại huyện Thường Tín 45 4.8 Ý kiến của người dân về công tác quản lý tại huyện Thường Tín 53 4.9 Tình hình thu gom RTSH tại huyện Thường Tín 58 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… ix 4.10 Ý kiến của người dân về công tác thu gom tại huyện Thường Tín 60 4.11 Tình hình xử lý rác thải sinh hoạt trong các khu dân cư 61 4.12 ðánh giá của người dân về môi trường ñịa phương 65 4.13 Dự báo dân số trên ñịa bàn huyện Thường Tín giai ñoạn 2012 – 2015 66 4.14 Dự báo lượng rác thải phát sinh một số xã tại huyện Thường Tín giai ñoạn 2012 – 2015 66 4.14 Phản ánh của người dân về nguyên nhân chính ảnh hưởng tới công tác thu gom 74 4.15 Phản ánh của người dân về công tác tuyên truyền BVMT tại ñịa bàn huyện Thường Tín 75 4.16 Nguyên nhân của việc xả rác bừa bãi 76 4.17 Khảo sát ý kiến người dân về công tác phân loại rác thải tại nguồn 82 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp …………………… x DANH MỤC HÌNH STT Tên hình Trang 2.1 Thành phần CTR toàn quốc năm 2008 và xu hướng thay ñổi trong thời gian tới [4]. 9 2.3 Hiện trạng phát sinh CTR trong các vùng kinh tế của nước ta và dự báo trong thời gian tới [4] 16 2.4 Hệ thống quản lý chất thải rắn ở một số ñô thị lớn ở Việt Nam 23 2.5 Sơ ñồ công nghệ xử lý chất thải của Hoa Kỳ 27 4.1 Sơ ñồ cơ cấu quản lý môi trường huyện Thường Tín 48 4.2 Sơ ñồ tổ chức của Xí nghiệp 52 4.3 Sơ ñồ quá trình thu gom, vận chuyển CTR trên huyện Thường Tín 60 4.4 Rác thải ñược ñốt trong cánh ñồng làng Trát Cầu, xã Tiền Phong, huyện Thường Tín 62 4.5 Rác thải ñược ñổ tập trung tại UBND xã Nguyễn Trãi, huyện Thường Tín 63 4.6 Khu tập trung rác ngày càng mở rộng trên ðường 73, ñoạn qua ñịa bàn thôn ðỗ Xá, xã Vạn ðiểm, Thường Tín 63 4.7 Những xe rác ñã ñược bổ sung song dường như vẫn chưa ñáp ứng ñược nhu cầu vận chuyển. 64 4.8 Dự báo lượng rác thải phát sinh một số xã tại huyện Thường Tín giai ñoạn 2012 - 2015 67 4.8 Rác thải vứt tràn lan cả trên kênh mương lấy nước ñể tưới rau tại xã Hà Hồi, huyện Thường Tín 70 4.9 Sơ ñồ phân loại RTSH tại nguồn ñối với tất cả các nguồn phát sinh 85 4.10 Sơ ñồ hệ thống quản lý công tác thu gom rác cho huyện 87 4.11 Cơ cấu tổ chức hành chính theo phương án xã hội hóa 90 4.12 Sơ ñồ hệ thống Composting Lemna 93 [...]... Thành ph Hà N i” 1.2 M c ñích nghiên c u - ði u tra ñánh giá hi n tr ng qu n lý rác th i sinh ho t trên ñ a bàn huy n Thư ng Tín – thành ph Hà N i - ð xu t nh ng gi i pháp qu n lý, x lý rác th i sinh ho t trên ñ a bàn huy n Thư ng Tín – thành ph Hà N i 1.3 Yêu c u - Xác ñ nh rõ ngu n g c phát sinh rác th i sinh ho t - Xác ñ nh ñư c s lư ng và phân lo i ch t lư ng rác th i sinh ho t và d báo lư ng rác. .. các vùng nông thôn, ch có kho ng 20% nhóm các h gia ñình có m c thu nh p cao nh t thôn ñư c thu gom rác các thành các vùng nông các vùng ñô th , d ch v thu gom ch t th i thư ng cũng chưa cung c p ñư c cho các khu ñ nh cư, các khu nhà t m và ngo i ô thành ph là nơi sinh s ng ch y u c a các h dân có thu nh p th p [10] V i ch trương xã h i hoá công tác BVMT, Chính ph khuy n khích các công ty tư nhân và. .. nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………… 14 2.1.6.3 Tính ch t sinh h c ð c tính sinh h c quan tr ng nh t c a thành ph n ch t h u cơ có trong CTRðT là h u h t các thành ph n này ñ u có kh năng chuy n hóa sinh h c t o thành khí, ch t r n h u cơ trơ, và các ch t vô cơ Mùi và ru i nh ng sinh ra trong quá trình th i r a ch t h u cơ (rác th c ph m) B ng 2.9: Kh năng phân h y sinh h... các Công ty Môi trư ng ðô th c a các t nh /thành ph (URENCO) th c hi n ðây là cơ quan ch u trách nhi m thu gom và tiêu hu ch t th i sinh ho t, bao g m c ch t th i sinh ho t gia ñình, ch t th i văn phòng, ñ ng th i cũng là cơ quan ch u trách nhi m x lý c ch t th i công nghi p và y t trong h u h t các trư ng h p V m t lý thuy t, m c dù các cơ s công nghi p và y t ph i t ch u trách nhi m trong vi c x lý. .. ñư c x lý t t s d n ñ n hàng lo t các h u qu môi trư ng không th lư ng trư c ñư c Ô nhi m môi trư ng do ch t th i r n nói chung và ch t th i r n sinh ho t nói riêng ñang là m t v n ñ không nh ng nh c nh i ñ i v i các nhà lãnh ñ o, qu n lý, quy ho ch mà còn v i toàn xã h i Xu t phát t th c t ñó, chúng tôi ti n hành nghiên c u ñ tài: Nghiên c u hi n tr ng và ñ xu t các gi i pháp qu n lý rác th i sinh. .. ñ nh b i Lu t Qu n lý ch t th i Nh ng yêu c u c th v qu n lý ch t th i c p ñ a phương ñư c ñưa vào trong các quy ñ nh, ñ ra th t c pháp lý và nh ng thu t ng v qu n lý ch t th i ñô th , ch t th i xây d ng và các ch t th i khác Các quy ñ nh cũng xác ñ nh l phí ñ i cho ñ a phương trong vi c cung c p các d ch v tương ng Áp d ng bi n pháp “ngư i gây ô nhi m ph i tr ti n”, h i ñ ng các thành ph Bungari ñã... thôn và ñô th có thành ph n khác nhau Ch t th i sinh ho t t các h gia ñình, các khu ch và khu kinh doanh nông thôn ch a m t t l l n các ch t h u cơ d phân hu (chi m 60-75%) các vùng ñô th , ch t th i có thành ph n các ch t h u cơ d phân hu th p hơn (ch chi m c 50% t ng lư ng ch t th i sinh ho t) S thay ñ i v mô hình tiêu th và s n ph m là nguyên nhân d n ñ n làm tăng t l phát sinh ch t th i nguy h i và. .. Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c nông nghi p …………………… 5 B ng 2.2 Phân lo i ch t th i r n theo công ngh qu n lý, x lý Thành ph n ð nh nghĩa 1 Các ch t cháy ñư c: - Gi y - Các v t li u làm t gi y - Hàng d t - Rác th i - Có ngu n g c t các s i - Các ch t th i ra t ñ ăn th c ph m - C , g , c i, rơm - Các v t li u và s n ph m r … ñư c ch t o t g , tre và - Ch t d o rơm… - Các v t li u và s n ph... ðây là ñ c tính quan trong, nh ñó các nhà chuyên môn, nhà qu n lý ñ xu t các gi i pháp qu n lý rác th i phù h p và t i ưu nh t cho mình Trong thành ph n c a ch t th i r n ñô th Vi t Nam thì các ch t h u cơ chi m t l r t cao 55- 65% [12] T i m t s ñô th thu c vùng ðBSCL thành ph n ch t h u cơ năm 2009 khá cao, t 53,34 – 87,25% (b ng 2.6) Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c... b ñó Ch t th i r n sinh ho t g m các ch t th i có liên quan ñ n các ho t ñ ng c a con ngư i, ngu n t o thành ch y u t các khu dân cư, các cơ quan trư ng h c, các trung tâm d ch v , thương m i [10] Qu n lý ch t th i r n bao g m các ho t ñ ng quy ho ch, qu n lý, ñ u tư xây d ng cơ s qu n lý ch t th i r n, các ho t ñ ng phân lo i, thu gom, lưu tr , v n chuy n, tái s d ng, tái ch và x lý ch t th i r n nh . hiện trạng quản lý rác thải sinh hoạt trên ñịa bàn huyện Thường Tín – thành phố Hà Nội. - ðề xuất những giải pháp quản lý, xử lý rác thải sinh hoạt trên ñịa bàn huyện Thường Tín – thành phố Hà. hành nghiên cứu ñề tài: Nghiên cứu hiện trạng và ñề xuất các giải pháp quản lý rác thải sinh hoạt tại huyện Thường Tín – Thành phố Hà Nội 1.2 Mục ñích nghiên cứu - ðiều tra ñánh giá hiện. VÀ ðÀO TẠO TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI TRẦN THÚY VÂN NGHIÊN CỨU HIỆN TRẠNG VÀ ðỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP QUẢN LÝ RÁC THẢI SINH HOẠT TẠI HUYỆN THƯỜNG TÍN – THÀNH PHỐ HÀ NỘI