BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI KONG SOKEA NGHIÊN CỨU XÓA ðÓI GIẢM NGHÈO TẠI HUYỆN CHHLONG TỈNH KRATIE-CAMPUCHIA LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành : KINH TẾ NÔNG NGHIỆP Mã số : 60.62.01.15 Người hướng dẫn khoa học: TS. TRẦN VĂN ðỨC HÀ NỘI – 2013 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Kinh tế…… ……………………… i LỜI CAM ðOAN Tôi xin cam ñoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa ñược sử dụng ñể bảo vệ một học vị nào. Tôi xin cam ñoan mọi sự giúp ñỡ cho việc thực hiện luận văn này ñã ñược cảm ơn và các thông tin ñược trích dẫn trong luận văn này ñã ñược ghi rõ nguồn gốc. Tác giả Kong Sokea 17,18,60,143,144 ii LỜI CẢM ƠN ðể có thể hoàn thành luận văn thạc sĩ một cách hoàn chỉnh, bên cạnh sự nỗ lực cố gắng của bản thân còn có sự hướng dẫn nhiệt tình của quý Thầy Cô, cũng như sự ñộng viên ủng hộ của gia ñình và bạn bè trong suốt thời gian học tập nghiên cứu và thực hiện luận văn thạc sĩ. Tôi xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn ñến thầy TS. TRẦN VĂN ðỨC, người ñã hết lòng giúp ñỡ và tạo mọi ñiều kiện tốt nhất cho tôi hoàn thành luận văn này. Xin gửi lời tri ân nhất của tôi ñối với những ñiều mà thầy ñã dành cho tôi. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc ñến toàn thể quý Thầy Cô trong bộ môn Kinh tế, Khoa Kinh tế & Phát triển nông thôn – Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội ñã tận tình truyền ñạt những kiến thức, kinh nghiệm quý báu cũng như tạo mọi ñiều kiện thuận lợi nhất cho tôi trong suốt quá trình học tập nghiên cứu cho ñến khi thực hiện ñề tài luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Kratie, Sở Kế hoạch tỉnh Kratie, Phòng Nông nghiệp huyện Chhlong ñã tạo ñiều kiện và giúp ñỡ tôi hoàn thành luận văn. Tôi xin chân thành biết ơn ñến gia ñình, những người ñã không ngừng ñộng viên, hỗ trợ và giúp ñỡ tôi, nhất là về mặt tinh thần. Trong quá trình thực hiện, ngoài những khó khăn về mặt chuyên môn, tôi còn gặp khó khăn về vấn ñề sử dụng ngôn ngữ tiếng Việt, xin gửi lời cảm ơn ñến các anh chị, các bạn ñồng nghiệp, bạn bè người Việt Nam ñã hỗ trợ và giúp ñỡ tôi rất nhiều ñể có thể hoàn thành luận văn thạc sĩ này. Xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày … tháng 5 năm 2013 Học viên thực hiện Kong Sokea iii MỤC LỤC Lời cam ñoan i Lời cảm ơn ii Mục lục iii Danh mục các từ viết tắt vi Danh mục các bảng vii 1 MỞ ðẦU 1 1.1 Tính cấp thiết của ñề tài 1 1.2 Mục tiêu nghiên cứu ñề tài 3 1.3 ðối tượng và phạm vi nghiên cứu 3 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN XÓA ðÓI GIẢM NGHÈO 4 2.1 Cơ sở lý luận 4 2.1.1 Khái niệm về ñói nghèo 4 2.1.2 Tầm quan trọng của xóa ñói giảm nghèo 6 2.1.3 Tiêu thức ñánh giá tình trạng nghèo ñói 8 2.1.4 Tác ñộng của ñói nghèo ñến kinh tế - chính trị xã hội 13 2.2 Cơ sở thực tiễn 16 2.2.1 Tình hình và kinh nghiệm của một số nước trên thế giới về công tác xóa ñói giảm nghèo ở nông thôn 16 2.2.2 Thực trạng ñói nghèo, chính sách và biện pháp xóa ñói giảm nghèo ở Campuchia 28 2.2.3 Bài học kinh nghiệm cho huyện Chllong. 46 3 ðẶC ðIỂM ðỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 49 3.1 ðặc ñiểm tự nhiên, kinh tế-xã hội của huyện 49 3.1.1 ðặc ñiểm tự nhiên 49 3.1.2 Kinh tế-xã hội của huyện 52 iv 3.1.3 Những thuận lợi và khó khăn. 57 3.2 Phương pháp nghiên cứu 59 3.2.1 Phương pháp thu thập số liệu 59 3.2.2 Phương pháp xử lý số liệu 61 3.2.3 Phương pháp phân tích kinh tế 61 3.3 Các chỉ tiêu nghiên cứu xóa ñói giảm nghèo 62 3.3.1 Các chỉ tiêu phản ánh ñói nghèo 62 3.3.2 Các chỉ tiêu phản ánh kết quả xóa ñói giảm nghèo 62 3.3.3 Các chỉ tiêu phản ánh về nguyên nhân dẫn ñến ñói nghèo 62 4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 63 4.1 Thực trạng ñói nghèo ở huyện Chhlong 63 4.1.1 Tình hình chung của huyện Chhlong 63 4.1.2 Thực trạng ñói nghèo qua các hộ ñiều tra 65 4.1.3 Tình hình ñời sống của hộ ñiều tra 76 4.2 Các chính sách và kết quả xóa ñói giảm nghèo trong thời gian qua của huyện Chhlong 83 4.2.1 Các chính sách của huyện 83 4.2.2 Các hoạt ñộng xóa ñói giảm nghèo của huyện 85 4.2.3 Kết quả thực hiện xoá ñói giảm nghèo những năm qua 87 4.3 Phân tích những nguyên nhân dẫn ñến ñói nghèo ở huyện Chhlong 90 4.3.1 Nguyên nhân khách quan 90 4.3.2 Nguyên nhân chủ quan 94 4.3.3 Những vấn ñề ñặt ra 99 4.4 ðịnh hướng mục tiêu và các giải pháp chủ yếu xóa ñói giảm nghèo cho hộ nông dân ở huyện 101 4.4.1 ðịnh hướng 101 v 4.4.2 Mục tiêu chung và mục tiêu cụ thể. 101 4.4.3 Các giải pháp chủ yếu xóa ñói giảm nghèo cho hộ nông dân 102 5 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 117 5.1 Kết luận 117 5.2 Kiến nghị 118 TÀI LIỆU THAM KHẢO 121 PHỤ LỤC 124 vi DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ADB Ngân hàng phát triển châu Á BQ Bình quân CSXH Chính sách xã hội CTP Chương trình trợ cấp xã hội ECAP Ủy ban Kinh tế xã hội châu Á- Thái Bình Dương FAO Tổ chức Nông lương Thế giới GDP Tổng sản phẩm quốc nội GNP Tổng sản phẩm quốc dân Qð Quyết ñịnh HPI Human Poverty Index IMF Quỹ tiền tệ quốc tế ILO Tổ chức lao ñộng quốc tế IPP Integrated Product policy KHHGð Kế hoạch hóa gia ñình K.P Kom Phong KWH Ki-lô-oát giờ LHQ Liên Hợp Quốc NCDD National Committee for Sub-national Democratic Development NGO Tổ chức phi chính phủ NN Nông nghiệp NN-PTNT Nông nghiệp- Phát triển nông thôn USA Tiền ñôla Mỹ WB Ngân hàng thế giới WFP Chương trính lương thực thế giới Xð Xóa ñói XðGN Xóa ñói giảm nghèo vii DANH MỤC CÁC BẢNG STT Tên bảng Trang 2.1 Một số chỉ tiêu chung về tình hình nghèo ñói ở Campuchia 10 2.2 Tỷ lệ giảm ñói nghèo hàng năm 45 3.1 ðối tượng và mẫu ñiều tra 60 4.1 Tình hình ñói nghèo và giảm ñói nghèo các xã ở huyện 64 4.2 Thực trạng ñói nghèo của hộ qua ñiều tra 66 4.3 Tình hình sử dụng tư liệu sản xuất của hộ ñiều tra 68 4.4 Tình hình sản xuất một số loại cây trồng chính của hộ ñiều tra 70 4.5 Kết quả và hiệu quả sản xuất của một số cây trồng chính 72 4.6 Kết quả sản xuất một số loại vật nuôi chính của hộ 74 4.7 Giá trị sản xuất theo ngành nghề của hộ 75 4.8 Tình hình thu nhập và cơ cấu thu nhập của hộ ñiếu tra 77 4.9 Tình hình chỉ tiêu và cơ cấu chỉ tiêu của hộ ñiều tra 79 4.10 Tình hình nhà ở và trang thiết bị sinh hoạt 81 4.11 Cơ cấu sử dụng vốn vay theo ngành sản xuất ở các hộ ñiều tra 83 4.12 Kết quả thu ñược xóa ñói giảm nghèo 86 4.13 Tình hình giảm ñói nghèo của huyện Chllong 87 4.14 Nguyên nhân chích dẫn ñến nghèo ñói của hộ diều tra 94 4.15 Các nguyên nhân dẫn ñến ñói nghèo tại huyện Chhlong theo ý kiến của các cán bộ ñịa phương 97 1 1. MỞ ðẦU 1.1. Tính cấp thiết của ñề tài Hiện nay, ñói nghèo và xóa ñói giảm nghèo ñang trở thành chủ ñề lớn nhất và là mối quan tâm hàng ñầu của toàn nhân loại.Việc hạn chế và từng bước xóa ñói giảm nghèo là nhiệm vụ quan trọng và nặng nề của nhiều tổ chức quốc tế và nhiều quốc gia trên thế giới. Campuchia nằm ở khu vực ðông Nam Á có diện tích ñất là 181. 035 km 2 , tổng số dân năm 2008 khoảng hơn 14 triệu người, tỷ lệ người dân nông thôn sống bằng nghề sản xuất nông nghiệp chiếm 85% tổng dân số. Trong những năm vừa qua kinh tế Capuchia có bước phát triển, ñời sống của nông dân ngày càng ñược nâng cao nhưng hiện tại Campuchia vẫn là một nước có thu nhập thấp so với các nước trong khu vực ðông Nam Á (GDP 640 USD/năm,năm 2011), [ World Bank Data of Cambodia 2011]. Tình hình ñó cho thấy, mức sống của nông dân vẫn còn thấp tỷ lệ ñói nghèo 30%, Vì vậy, việc xóa ñói giảm nghèo trở thành một vấn ñề xã hội bức xúc, là một nhiệm vụ hết sức quan trọng vừa cấp bách vừa lâu dài, không chỉ là vấn ñề nhân ñạo, công bằng xã hội mà còn là một trong những mục tiêu hàng ñầu trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội, mà hiện nay ñất nước Campuchia ñang cần phải giải quyết. Hơn nữa Campuchia có nhiệm vụ quan trọng là xác ñịnh và thiết lập những giải pháp cụ thể hạn chế ñói nghèo và phải ñược bắt ñầu ngay khi nền kinh tế của ñất nước có xu hướng chuyển ñổi. Chính phủ Campuchia ñã tiến hành một quy mô lớn các giải pháp xóa ñói giảm nghèo và bước ñầu ñã ñạt ñược những thành tựu quan trọng trong việc thực hiện chính sách xóa ñói giảm nghèo. 2 Huyện Chhlong cũng thuộc một trong tỉnh có nhiều hộ ñói nghèo 45,06 % năm 2007 ở tỉnh Kratie. Sau khi thực hiện những biện pháp có hiệu quả thì kinh tế ở những vùng nghèo có bước cải thiện rõ rệt về cơ sở hạ tầng ngày càng hoàn thiện, kinh tế xã hội ngày càng phát triển chính vì vậy ñời sống của các hộ nghèo ñược nâng cao tỷ lệ hộ nghèo còn 31,22% năm 2011 nhưng vẫn ở mức cao. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu của công tác xóa ñói giảm nghèo thì vẫn còn có những hạn chế như triển khai thực hiện khó khăn, kết quả chương trình ñạt ñược chưa vững chắc. Số hộ nghèo vẫn còn nhiều và có sự chênh lệch khá lớn về ñời sống giữa hộ giàu, hộ nghèo ở trong huyện. Cơ sở hạ tầng ở tỉnh Kratie, ñặc biệt là ở những vùng nông thôn, vẫn còn yếu kém, kinh tế phát triển chậm, mức ñộ tăng trưởng kinh tế chưa cao, công cụ sản xuất còn lạc hậu, sản phẩm hàng hóa chất lượng còn thấp nên không ñủ sự cạnh tranh, khả năng ñầu tư phát triển sản xuất còn hạn chế. Tuy cơ sở hạ tầng trong những năm gần ñây cũng có ñược ñầu tư phát triển nhưng chỉ tập trung ở khu vực trung tâm, còn ở những vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa thì lại không ñược ñầu tư trong khi ñó giao thông, trường học, y tế, ñiện, nước ñể ñảm bảo nhu cầu sinh hoạt còn rất khó khăn. Câu hỏi ñặt ra cần ñược nghiên cứu và giải quyết là: - Thực trạng ñói nghèo trong 3 năm 2010-2012 ở huyện như thế nào? - Tại sao hộ ñói nghèo còn chiếm tỷ lệ khá cao? - ðể xóa ñói giảm nghèo cần có giải pháp nào trong giai ñoạn tới? Xuất phát ñiểm từ những cơ sở khoa học trên và với sự mong mỏi ñóng góp vào sự nghiệp xóa ñói giảm nghèo tại huyện Chhlong ở tỉnh Kratie vương quốc Campuchia, chúng tôi tiến hành thực hiện nghiên cứu ñề tài: “Nghiên cứu xóa ñói giảm nghèo tại huyện Chhlong tỉnh Kratie-Campuchia”. [...]... phân tích th c tr ng ñói nghèo t i huy n Chhlong t nh Kratie, phân tích rõ các nguyên nhân ñói nghèo t i ñ a phương - ðưa ra ñ nh hư ng và các gi i pháp thi t th c góp ph n ñ y nhanh xóa ñói gi m nghèo t i huy n Chhlong t nh Kratie trong th i gian t i 1.3 ð i tư ng và ph m vi nghiên c u 1.3.1 ð i tư ng nghiên c u - ð tài t p trung nghiên c u nh ng v n ñ lý lu n và th c ti n v ñói nghèo - ð i tư ng kh o...1.2 M c tiêu nghiên c u ñ tài 1.2.1 M c tiêu chung Trên cơ s khoa h c khách quan, ñánh giá ñúng th c tr ng ñói nghèo, phân tích các nguyên nhân nh hư ng t ñó ñưa ra ñ nh hư ng gi i pháp xóa ñói gi m nghèo t i huy n Chhlong t nh Kratie Vương qu c Campuchia 1.2.2 M c tiêu c th - Góp ph n h th ng hóa lý lu n và th c ti n v ñói nghèo, ñánh giá th c tr ng và ñ xu t các gi i pháp xóa ñói gi m nghèo t i ñ... xã, thôn, b n và h ñói nghèo 1.3.2 Ph m vi nghiên c u - N i dung: ð tài ñi sâu vào vi c ñánh giá th c tr ng ñói nghèo và các bi n pháp xóa ñói gi m nghèo t i huy n Chhlong t nh Kratie - Th i gian: + ðánh giá th c tr ng trong th i kỳ 3 năm 2009-2011 và ñi sâu kh o sát th c t năm 2012 + ð xu t ñ nh hư ng và gi i pháp cho ñ n 2015 - Không gian: Vùng nông thôn t i huy n Chhlong t nh Kratie 3 2 CƠ S LÝ LU... huy n Chhlong t nh Kratie 3 2 CƠ S LÝ LU N VÀ TH C TI N XÓA ðÓI GI M NGHÈO 2.1 Cơ s lý lu n 2.1.1 Khái ni m v ñói nghèo a Khái ni m v Nghèo Hi n nay, trên th gi i r t nhi u quan ñi m khác nhau khi nghiên c u v n ñ ñói nghèo Như th nào là nghèo kh ? Ph i xác ñ nh và ñánh giá như th nào? Nh ng câu h i y ñang d n d p ñ t ra cho các nhà nghiên c u cũng như các nhà ho ch ñ nh chính sách m i qu c gia Có r... chu n nghèo tuy t ñ i là c n thi t n u ta c g ng ñánh giá hi u qu c a các chính sách ch ng ñói gi m nghèo theo th i gian, hay ñ ñánh giá nh hư ng c a m t d án trong lĩnh v c ñói nghèo S so sánh h p lý v t l ñói nghèo gi a m t nư c này v i m t nư c khác ch có th th c hi n ñư c n u c hai nư c s d ng m t chu n nghèo tuy t ñ i Ngân hàng Th gi i c n các chu n nghèo tuy t ñ i ñ có th so sánh t l ñói nghèo. .. ñình nghèo trong h c hành cũng như trong ch a b nh - ð ng c g ng hoàn thi n hơn các chính sách xã h i ñ áp d ng vào cu c s ng t o ñi u ki n cho chương trình xoá ñói gi m nghèo, h t năm 2000 xu ng còn 10% ðây là chi n lư c mà toàn ð ng toàn dân ra s c ph n ñ u hoàn thành,[ Nguy n Nhân Chi n, 2004] 2.2.2 Th c tr ng ñói nghèo, chính sách và bi n pháp xóa ñói gi m nghèo Campuchia T l xói ñói gi m nghèo. .. chính ph Campuchia ñã c g ng và ñang th c hi n ñ c bi t trong vùng nông thôn ðo k t qu thành công b n v ng kinh t vĩ mô và tăng cư ng c i thi n trong m y năm tr l i ñây Campuchia ñã hoàn thành t l xóa ñói gi m nghèo 17% trong th i gian qua 13 năm tr l i ñây và 3 năm cu i cùng này Campuchia gi m t l ñói nghèo t 35% xu ng còn 30% B t ñ u năm 2007 ñ n 2010 ñã gi m t l ñói nghèo 1,2%/năm ðói nghèo ngày... 2009, th gi i có kho ng 1,7 t ngư i s ng trong c nh nghèo ñói cùng c c Không ch v y, n u như l y ngư ng nghèo là thu nh p 2 ñô la M m i ngày thì có t ng c ng là 2,7 t ngư i nghèo, g n m t n a dân s th gi i Th c tr ng ñói nghèo trên th gi i ñang di n ra theo chi u hư ng r t ñáng báo ñ ng Theo m t nghiên c u c a Ngân hàng Th gi i (WB), nguy cơ ñ i v i ngư i nghèo ñang ti p t c gia tăng trên quy mô toàn c... t u to l n Do ñó tình tr ng ñói nghèo ngày m t gi m xu ng như s phân hoá giàu nghèo còn có xu hư ng di n bi n ph c t p Ngh quy t ð i h i l n th VII và l n th VIII c a ð ng ñã ch rõ cùng v i quá trình ñ i m i tăng trư ng kinh t , ti n hành công tác xoá ñói gi m nghèo qua t ng giai ño n và qua t ng ñ a phương c th V i n l c c a ngư i nghèo, thì Nhà nư c tr giúp ngư i nghèo b ng cách cho vay v n, hư... bi t khó khăn nh m t o ra các ñi u ki n thu n l i h tr ngư i nghèo phát tri n s n xu t tăngthu nh p xoá ñói gi m nghèo Trong nh ng năm qua ñã thu ñư c nhi u thành qu to l n T ch ñói 27 nghèo 30% năm 1992 (3,8 tri u h ) ñã gi m xu ng còn 340 h , ư c tính năm 1998 s h ñói nghèo ch còn 17,4% Nh ng thay ñ i bư c ñ u v kinh t xã h i các vùng nghèo thông qua vi c th c hi n các chương trình qu c gia và chính . nghiệp xóa ñói giảm nghèo tại huyện Chhlong ở tỉnh Kratie vương quốc Campuchia, chúng tôi tiến hành thực hiện nghiên cứu ñề tài: Nghiên cứu xóa ñói giảm nghèo tại huyện Chhlong tỉnh Kratie-Campuchia ñẩy nhanh xóa ñói giảm nghèo tại huyện Chhlong ở tỉnh Kratie trong thời gian tới. 1.3. ðối tượng và phạm vi nghiên cứu 1.3.1. ðối tượng nghiên cứu - ðề tài tập trung nghiên cứu những vấn ñề. xóa ñói giảm nghèo trong thời gian qua của huyện Chhlong 83 4.2.1 Các chính sách của huyện 83 4.2.2 Các hoạt ñộng xóa ñói giảm nghèo của huyện 85 4.2.3 Kết quả thực hiện xoá ñói giảm nghèo