LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính tất yếu của đề tài: Hiện nay, khi mà xu thế toàn cầu hóa được rộng mở trên toàn thế giới, trở thành đặc điểm cơ bản chi phối thời đại, thì các hoạt động chính trị, kinh tế, xã hội không còn bị giới hạn trong phạm vi một quốc gia riêng lẻ mà được rộng mở trên toàn thế giới. Khi tiến hành kinh doanh với các doanh nghiệp thuộc các nước khác nhau cũng có nghĩa là chúng ta đang tham gia vào quá trình toàn cầu hóa. Và cầu nối quan trọng để các doanh nghiệp có thể kinh doanh thành công trong bối cảnh hiện tại và cả tương lai là hệ thống ngân hàng. Trong điều kiện hiện tại khi mà các hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu đang trên đà phát triển mạnh mẽ, các hoạt động đầu tư tín dụng, đầu tư quốc tế đang ngày càng rộng mở, thì nhu cầu về trao đổi ngoại tệ cũng không ngừng gia tăng. Kinh doanh quốc tế đem lại nhiều cơ hội nhưng đồng thời kèm theo nó là các rủi ro, đặc biệt những rủi ro liên quan đến tiền tệ sẽ đưa đến những hậu quả khó lường. Vì thế nếu như một quốc gia có một nền tài chính ổn định mà cụ thể là có thị trường ngoại hối phát triển bền vững thì sẽ thúc đẩy sự phát triển của các hoạt động ngoại thương vàa là nhân tố tích cực kích thích sự luân chuyển các dòng vốn đầu tư được thuận lợi. Việc hội nhập vào nền kinh tế thế giới, đặc biệt là sau khi gia nhập WTO cũng giúp hệ thống tài chính tiền tệ trong đó có hệ thống các Ngân hàng mở rộng hoạt động kinh doanh của mình trở nên đa dạng và chuyên nghiệp hơn, nhất là trong lĩnh vực kinh doanh ngoại hối. Mở rộng kinh doanh sang lĩnh vực ngoại hối không chỉ giúp Ngân hàng tăng thêm lợi nhuận mà nó còn giúp các doanh nghiệp cũng như các Ngân hàng phòng ngừa được rủi ro ngoại tệ và các diễn biến xấu của thị trường tài chính quốc tế. Trong bối cảnh nền kinh tế thế giới hiện nay, khi mà khủng hoảng kinh tế vẫn còn đang diễn biến trên quy mô toàn cầu, các quốc gia vẫn chưa thể đưa ra được những giải pháp tối ưu để thoát ra khỏi vũng bùn lầy của cuộc khủng hoảng và Việt Nam cũng không thể tránh khỏi những tác động xấu từ cuộc khủng hoảng cộng thêm tình hình lạm phát vẫn chưa được kiểm soát rõ ràng đã tạo ra những thách thức lớn cho bộ phận kinh doanh tiền tệ. Để chống chọi với những thách thức đó không phải chỉ có những chính sách đối phó rủi ro từ phía Ngân hàng Trung ương (NHTW) mà các Ngân hàng thương mại cũng phải tự xây dựng cho mình những biện pháp và sử dụng các công cụ tài chính một cách phù hợp nhất. Các chính sách quản lý ngoại hối và điều tiết tỷ giá linh hoạt theo cơ chế thị trường của Ngân hàng TW đã giúp cho hoạt động kinh doanh của các Ngân hàng Thương mại trở nên thuận lợi hơn, và đó cũng là điều kiện tốt để Ngân hàng Đầu tư và phát triển Việt Nam thực hiện các hoạt động kinh doanh, đặc biệt là kinh doanh ngoại hối. 1 Chính vì nhận thức được bối cảnh đặc biệt hiện nay, tôi lựa chọn đề tài “Hoạt động kinh doanh ngoai hối tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) chi nhánh Nam Hà Nội”. Khi tìm hiểu về đề tài này em hiểu rõ hơn về tính ứng dụng của các chính sách công cụ mà NHTW đề ra, và sự phù hợp của các công cụ chính sách đối với hệ thống Ngân hàng thương mại nói chung và BIDV nói riêng, đồng thời rút ra những kinh nghiệm trong việc thực hiện các công cụ biện pháp của BIDV chi nhánh Nam Hà Nội từ đó có thể đề xuất những giải pháp để nâng cao hoạt động kinh doanh ngoại hối cho Ngân hàng. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu: Mục đích nghiên cứu: Hoạt động kinh doanh ngoại hối tại Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam chi nhánh Nam Hà Nội. Nhiệm vụ nghiên cứu: Đề tài được thực hiện nhằm phân tích cơ sở lý luận về ngoại hối và kinh doanh ngoại hối của NHTM. Thực trạng hoạt động kinh doanh ngoại hối tại ngân hàng Đầu tư và phát triển Việt Nam chi nhánh Nam Hà Nội.Tìm ra những nguyên nhân ảnh hưởng tới kết quả đó để đề ra những giải pháp góp phần giúp lĩnh vực kinh doanh ngoại hối của BIDV chi nhánh Nam Hà Nội hiệu quả và phù hợp. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu: nghiên cứu tình hình kinh doanh ngoại hối của BIDV chi nhánh Nam Hà Nội. Phạm vi nghiên cứu: hoạt động kinh doanh ngoại hối diễn ra tại BIDV chi nhánh Nam Hà Nội , trong khoảng thời gian thời gian từ sau khi gia nhập WTO đến nay. 4. Phương pháp nghiên cứu: Kết hợp những kiến thức đã tích lũy trong quá trình học tập với những quan sát đã thu thập trong thực tế, kết hợp tổng hợp tài liệu từ phía BIDV, sách báo với việc đi sâu phân tích tình hình thực tế của BIDV nhằm tìm ra hướng đi hợp lý nhất để giải quyết những vấn đề đặt ra trong đề tài 5. Kết cấu đề tài: Ngoài lời mở đầu, kết luận, phụ lục và tài liệu tham khảo, nội dung chính của đề án gồm có 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về ngoại hối và kinh doanh ngoại hối cảu Ngân hàng Chương 2: Hoạt động kinh doanh ngoại hối tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh Nam Hà Nội Chương 3: Định hướng và một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh ngoại hối tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam Nam chi nhánh Nam Hà Nội 2 CHƯƠNG 1: CƠ SƠ LÝ LUẬN VỀ NGOẠI HỐI VÀ KINH DOANH NGOẠI HỐI CỦA NGÂN HÀNG 1.1 NGOẠI HỐI VÀ THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI 1.1.1 Các khái niệm cơ bản a. Khái niệm vê ngoại hối: Ngoại hối (foreign exchange) bao gồm các phương tiện tiền tệ được sử dụng rong thanh toán quốc tế. Trong đó xét trên phương diện một quốc gia ngoại hối bao gồm: ngoại tệ (là đồng tiền nước ngoài, tính cả đến đồng tiền chung của các nước khác và quyền rút vốn đặc bệt SDR), có thể là tiền xu, tiền giấy, tiền trên tài khoản, séc du lịch, tiền điện tử và các phương tiện khác được xem như là tiền; các giấy tờ có giá ghi bằng ngoại tệ như séc thương mại, chấp phiếu ngân hàng, kỳ phiếu, hối phiếu, trái phiếu, cổ phiếu và các giấy tờ có giá khác, vàng, đồng tiền quốc gia do người không cư trú nắm giữ. Để có thể trở thành ngoại tệ giao dịch trên thị trường ngoại hối, thì các giấy tờ có giá trước hết phải được chiết khấu để nhận được ngoại tệ, sau đó sẽ được mua bán trên thị trường ngoại hối. Vì thế, đối tượng được mua bán trên thị trường ngoại hối bao gồm ngoại tệ và vàng. Trên thực tế, trong nền kinh tế hiện đại vàng không còn giữ vai trò là tiền tệ như trước đây nên đối tượng được mua bán chủ yếu trên thị trường ngoại hối là ngoại tệ. Như vậy có thể kết luận rằng ngoại hối nếu được hiểu theo nghĩa rộng thì bao gồm các giấy tờ có giá ghi bằng ngoại tệ, vàng tiêu chuẩn quốc tế, nội tệ do người không cư trú nắm giữ, và ngoại tệ, con theo nghĩa hẹp thì ngoại hối chính là ngoại tệ. b. Vai trò của kinh doanh ngoại hối Cân đối các nhu cầu mua và bán ngoại tệ, giúp phòng ngừa các rủi ro về tỷ giá, tạo ra nguồn thu cho những người sở hữu ngoại tệ Chức năng của kinh doanh ngoại hối: Kinh doanh ngoại hối đảm bảo cho việc thực hiện thanh toán cho các khách hàng diễn ra thuận lợi, giúp cho các doanh nghiệp cũng như các ngân hàng tránh đượccác rủi ro liên quan đến tỷ giá trong thanh toán quốc tế,tạo cơ hội sinh lời cho các bên nhờ những chênh lệch về tỷ giá, và thực hiện được nghiệp vụ tiền gửi bằng ngoại tệ cho khách hàng tại ngân hàng. c. Khái niệm về thị trường ngoại hối: Sự hình thành và phát triển của thương mại quốc tế đã đóng góp nhiều đến tăng trưởng kinh tế, để hoạt động thương mại quốc tế được diễn ra thì ngoại tệ tham gia đóng vai trò thanh toán trong quan hệ trao đổi ngoại thương. Vi vậy 3 thương mại quốc tế thường liên quan đến việc chuyển đổi các đồng tiền khác nhau của các quốc gia khác nhau. Quá trình trao đổi hàng hóa được tiến hành giữa nhiều quốc gia, vì thế đương nhiên cũng có sự trao đổi tiền tệ để việc trao đổi hàng hóa trở nên dễ dàng hơn. Ngoài ra, không chỉ riêng hoạt động thương mại quốc tế mà cả các hoạt động khác như du lịch quốc tế, đầu tư quốc tế, quan hệ tín dụng quốc tế, các quan hệ tài chính quốc tế, việc thanh toán chu chuyển giữa các pháp nhân và thể nhân ở các quốc gia khác nhau đều làm phát sinh nhu cầu mua bán ngoại tệ, từ đó dần hình thành nên thị trường kinh doanh trao đổi ngoại tệ (THE FOREIGN EXCHANGE MARKET hay FOREX-FX). Như vậy có thể nói thị trường ngoại hối là nơi là bất cứ đâu diễn ra việc mua bán trao đổi các đồng tiền khác nhau thông qua những biến động cung cầu về ngoại tệ. Tại đó, việc mua hoặc bán các loại ngoại tệ được diễn ra thông qua các ngân hàng hoặc các nhà môi giới. Trên thực tế, việc mua bán tiền tệ chủ yếu xảy ra giữa các ngân hàng nên có thể hiểu thị trường ngoại hối là nơi mua bán cá đồng tiền khác nhau giữa các NH (thị trường liên NH- Interbank). Thị trường ngoại hối là một thị trường lớn nhất trong nền kinh tế toàn cầu. Với tổng số lượng giao dịch trên toàn thế giới lên đến trên 4 ngàn tỉ đô la Mỹ mỗi ngày thị trường ngoại hối được sử dụng để thanh toán những hoạt động mậu dịch giữa các quốc gia, luân chuyển nguồn vốn qua các biên giới, thanh toán và hoán đổi đồng tiền giữa các chính phủ, các tổ chức tài chính và phi tài chính và các thành phần kinh tế khác trên toàn thế giới. Số lượng giao dịch này ngày càng tăng do sự phát triển mậu dịch và tiến trình toàn cầu hóa. 1.1.2 Đặc điêm, chức năng của thị trường ngoại hối a. Đặc điểm của thị trường ngoại hối Thị trường ngoại hối còn được gọi là thị trường không gian, bất kỳ đâu diễn ra hoạt động mua bán các loại tiền tệ mà không phải tập trung tại một vị trí địa lý hữu hình nhất định thì đều có thể được gọi là thị trường ngoại hối. Ngoài ra, thị trường này còn được coi là thị trường không ngủ, một thị trường toàn cầu với thời lượng giao dịch 24/24, do các khu vực trên thế giới có sự chênh lệch lẫn nhau về múi giờ, nên khi thị trường này đóng cửa thì thị trường kia lại bắt đầu một phiên giao dich mới, diễn ra suốt ngày đêm tạo nên một chu trình khép kín hoạt động không ngừng nghỉ. Các thành viên của thị trường thường không gặp gỡ trao đổi tực tiếp với nhau mà thường duy trì quan hệ thông qua điện thoại, internetm, telex và fax một cách liên tục. Tỷ giá được niêm yết trên các thị trường là khác nhau nhưng vẫn có sự thống nhất và độ chênh lệch là không đáng kể bởi nhờ hệ thống công nghệ thông tin ngày cầng hiện đại nên dữ liệu mà thông tin được truyền tải một cách nhanh chóng và chính xác đã gạt bỏ được khoảng cách đại lý, dù các thành viên tham gia thi trường ở cách xa nhau nhưng 4 vẫn có cảm giác đang cùng hoạt động trong một không gian. Thị trường liên ngân hàng (Interbank) là trung tâm của thị trường ngoại hối, với doanh số giao dịch chiếm tới 85% tổng doanh số giao dịch ngoại hối toàn cầu. Các thành viên của thị trường này bao gồm các NHTM, các nhà môi giới ngoại hối và các NHTW. Đồng tiền được sử dụng phổ biến là USD, GBP,EURO,JPY… nhưng USD vẫn được sử dụng nhiều nhất trong các giao dịch, chiếm 42% (tương đương với việc có 82% các giao dịch trên FOREX là có mặt USD). Thị trường ngoại hối là một thị trường nhạy cảm với các sự kiện chính trị, kinh tế, xã hội, tâm lý, chính sách tài chính tiền tệ của các quốc gia đang phát triển có tầm ảnh hưởng rất lớn. Doanh số mua bán ròng hàng ngày lên tới hàng ngàn tỷ USD trong đó thị trường hoạt động tích cực nhất là London, sau đó là thị trường NewYork, Tokyo. Singapore…với quy mô thị trường lớn và doanh số giao dịch khổng lồ. Sau khi hệ thống tiền tệ Bretton Wood sụp đổ, tỷ giá giữa các đồng tiền được thả nổi và có những biến đổi mạnh thì các biện pháp phòng chống rủi ro thông qua thị trường ngoại hối được các nhà XNK, kinh doanh tiền tệ, đầu tư chú ý đến và từ những biến động của tỷ giá họ cũng tranh thủ thời cơ để kiếm lời, làm cho thị trường ngoại hối phát triển nhanh chóng hơn. Xu thế toàn cầu hóa khiến cho các quốc gia hội nhập vào nên kinh tế thế giới cả về chiều rộng và chiều sâu, để tạo điều kiện cho hàng hóa, dịch vụ và vốn quốc tế được lưu chuyển một cách trơn chu thì các quốc gia đề ra các quy chế quản lý ngoại hối nới lỏng hơn trước đồng thời sử dụng những tiến bộ của khoa học kỹ thuật làm giảm chi phí giao dịch và tăng tốc độ thanh toán, chính vì thế nó cũng tạo nên một thi trường ngại hối quốc tế ngày càng rộng lớn về quy mô và số lượng giao dịch với nhiều nghiệp vụ kinh doanh mới phức tạp và tinh vi hơn (đồng nghĩa với rủi ro cũng cao hơn). b. Chức năng của thị trường ngoại hối Chức năng cơ bản của thị trường ngoại hối đó là nhằm cung cấp các dịch vụ cho khách hàng thực hiện các giao dich thương mại quốc tế. Bởi vì sự hình thành của thị trường ngoại hối xuất phát từ nhu cầu mua bán trao đổi các đồng tiền khác nhau phục vụ cho các mục đích thương mại quốc tế, đầu tư quốc tế, tín dụng quốc tế, du lịch… các giao dịch ngoại hối là một trong những dịch vụ nà các NHTM luôn sẵn sàng cung cấp cho khách hàng và luôn nhận được sự mong đợi từ phía khách hàng. Các hoạt động kinh tế có tính chất quốc tế ngày càng phát triển thì càng nâng cao vai trò của thị trường ngoại hối, giúp việc thực hiện các hoạt động này trở nên dễ dàng, thuận lợi, là mạch thông và luân chuyển tiền tệ, đẩy nhanh hoạt động thanh toán từ đó làm gia tăng các lĩnh vực mậu dịch và phi mậu dịch khiến cho nền kinh tế toàn cầu vận hành một cách nhịp nhàng thống nhất. 5 Ngoài chức năng như trên thị trường ngoại hối còn có một số chức năng khác như: giúp luân chuyển các khoản đầu tư, tín dụng quốc tế, các giao dịch tài chính quốc tế khác cũng như các giao lưu giữa các quốc gia. Chúng tạo ra các kênh va các công cụ huy động vốn cho đầu tư phát triển mà được huy động từ tất cả các bộ phận trong nền kinh tế, cũng như từ các nguồn nước ngoài, cung cấp các cơ hội đầu tư đa dạng về hình thức cũng như dồi dào về lượng vốn, đồng thời cũng nâng cao tính thanh khoản của các công cụ tài chính Thêm vào đó thông qua hoạt động của thị trường ngoại của tiền tệ được xác định một cách khách quan theo quy luật cung cầu của thị trường hay nói cách khác, đây chính là nơi hình thành tỷ giá giữa các loại tiền tệ. Thị trường này cũng là nơi kinh doanh và cung cấp các công cụ phòng ngừa rủi ro rỷ giá thông qua các hợp đồng thực hiện các nghiệp vụ như giao ngay, quyền chọn, tương lai, hoán đổi, kỳ hạn. Thị trường ngoại hối cũng là nơi để NHTW đưa ra các chính sách nhăm can thiệp đến những biến động của tỷ giá theo chiều hướng có lợi cho nên kinh tế. Chính vì thế, thị trường ngoại hối có tác dụng giống như chất bôi trơn cho các hoạt động kinh tế quốc tế, là nền tảng cho tiến trình hội nhập kinh tế thế giới của mỗi quốc gia. 1.1.3 Các chủ thể tham gia vào thị trường ngoại hối 1.1.3.1 Căn cứ theo chức năng trên thị trường: a. Nhà tạo giá sơ cấp (Primary price makers): những nhà tạo giá trên thị trường sơ cấp còn gọi là những nhà kinh doanh chuyên nghiệp, họ là những người tạo lập ra thị trường. Tạo giá trên cơ sở yết giá hai chiều: giá mua và giá bán, sẵn sàng mua vào và bán ra một số lượng ngoại tệ hợp lý theo giá cả đã yết. Những nhà tạo giá trên thị trường sơ cấp chủ yếu là các Ngân hàng thương mại, các Ngân hàng này cung cấp một số lượng lớn các dịch vụ tài chính cần thiết cho các khách hàng của mình. Ngoài các Ngân hàng thương mại thì một số nhà kinh doanh đầu tư lớn cũng cung cấp những sản phẩm dịch vụ riêng biệt cho khách hàng. Vì vậy, cùng với Ngân hàng thương mại, các nhà kinh doanh đầu tư cũng trở thành nhà tạo giá trên thị trường sơ cấp. Họ đóng vai trò quyết định giá cả của thị trường, kinh doanh trên rủi ro và làm cân bằng trạng thái ngoại hối. b. Nhà tạo giá thứ cấp (Secondary price makers): là những thành viên tham gia trên thị trường ngoại hối nhưng không dựa trên cơ sở yết giá hai chiều. Nhà tạo giá thứ cấp này bao gồm các Doanh nghiệp, các công ty hoặc các Ngân hàng và các tổ chức tài chính. Công ty kinh doanh mua bán lẻ ngoại hối cho khách hàng bằng cách dựa vào tỷ giá sao cho chênh lệch lớn nhất. Các công ty này giao dịch với các nhà tạo thị trường sơ cấp để thực hiện cân bằng trạng thái ngoại hối. c. Nhà chấp nhận giá; bao gồm các công ty, các Ngân hàng nhỏ, các cá nhân và Chính phủ. Họ chấp nhận giá của các thành viên tạo giá trên thị trường 6 sơ cấp và thứ cấp để tiến hành giao dịch thực hiện các mục đích của mình. Như vậy, nhà chấp nhận giá không thực hiện yết giá 2 chiều và không tạo giá trên thị trường thứ cấp. Họ thuần túy chỉ là người chấp nhận giá đã được đưa ra để thực hiện giao dịch. Một số Ngân hàng lớn cũng có thể là nhà chấp nhận giá khi họ có nhu cầu mua hoặc bán ngoại tệ mà họ ít giao dịch. d. Nhà cung cấp dịch vụ tư vấn (Advisory services): có nhiều tổ chức tham gia dịch vụ tư vấn cho các khách hàng về việc mua, bán đồng tiền nào, ở thời điểm nào là có lợi nhất hoặc thực hiện tư vấn chiến lược khách hàng. Các nhà tư vấn có nhiều kinh nghiệm và năng lực về chuyên môn, khoa học kỹ thuật, công nghệ thông tin. Họ cung cấp dịch vụ tư vấn cho khách hàng dưới nhiều hình thức: cung cấp các thông tin cập nhật trên mạng, gửi các bản tin định kỳ, gặp gỡ trực tiếp khách hàng, v.v Các nhà tư vấn này được thu một khoản lệ phí nhất định. Các Ngân hàng lớn, các nhà kinh doanh chuyên nghiệp cũng tham gia tư vấn ngoại hối cho khách hàng nhưng hầu hết các dịch vụ tư vấn này là miễn phí. e. Nhà môi giới (Brokers): những nhà tạo thị trường có thể giao dịch trực tiếp với nhau thông qua các phương tiện thông tin hoặc có thể thông qua nhà môi giới để thực hiện mua bán ngoại hối. Như vậy, nhà môi giới không phải là nhà tạo thị trường, họ không mua bán ngoại tệ cho chính mình mà đóng vai trò trung gian giữa người mua và người bán, góp phần tích cực vào họat động của thị trường bằng cách làm cho cung và cầu sớm tiếp cận nhau. Nhà môi giới chỉ là người cung cấp dịch vụ trên thị trường liên Ngân hàng, không chịu trách nhiệm về tiến trình giao dịch giữa các Ngân hàng. f. Nhà đầu cơ (Speculators): những nghiệp vụ giao dịch trên thị trường ngoại hối rất phức tạp và chứa đựng nhiều rủi ro. Nhà đầu cơ chấp nhận những rủi ro và hy vọng thu được lợi nhuận. Có nhiều thành phần tham gia đầu cơ trên thị trường ngoại hối: những nhà tạo thị trường, các công ty XNK, các cá nhân tham gia mua cổ phiếu, trái phiếu bằng ngoại tệ nhưng không tiến hành bảo hiểm rủi ro ngoại hối, Chính phủ của các nước đi vay hoặc cho vay bằng ngoại tệ nhưng chậm trễ bảo hiểm hoặc không bảo hiểm cho đến khi hợp đồng tìn dụng đến hạn thanh toán. Như vậy các nhà đầu cơ tham gia vào thị trường ngoại hối có thể thu được lợi nhuận hoặc phải chịu rủi ro, thua lỗ về ngoại hối khi tỷ giá hối đoái biến động theo chiều bất lợi. g. Ngân hàng Trung ương: NHTW của các nước có chức năng độc quyền phát hành tiền và bảo vệ sức mua đối nội, đối ngoại của đồng bản tệ. NHTW có mặt trên thị trường ngoại hối để can thiệp trực tiếp lên giá trị của đồng bản tệ. Nếu NHTW muốn đồng bản tệ giảm giá thì NHTW bán đồng bản tệ ra để mua ngoại tệ vào. Ở thị trường giao ngay thì Ngân hàng đã cung ứng tiền vào lưu thông, số lượng tiền này tăng gây áp lực tăng lạm phát. Để hấp thụ lượng tiền cung ứng bổ sung này, NHTW có thể bán ra các chứng khoán Chính phủ trên thị 7 trường mở để thu hút bản tệ về hoặc NHTW có các giao dịch hoán đổi tiền tệ. NHTW có thể can thịêp trực tiếp vào thị trường ngoại hối bằng nhiều phương thức khác nhau: trực tiếp với các Ngân hàng thương mại, thông qua nhà môi giới, thông qua thị trường giao dịch tương lai hoặc thông qua NHTW của các nước. Sự có mặt của NHTW trên thị trường ngoại hối là rất cần thiết, NHTW duy trì trật tự hoặc điều chỉnh những biến động của thị trường theo hướng có lợi nhất 1.1.3.2 Căn cứ theo hình thái tổ chức a. Nhóm khách hàng mua bán lẻ (Retail Clients) Nhóm khách hàng mua bán lẻ (Retail Clients hay Bank Customers) bao gồm các công ty nội địa, các công ty đa quốc gia, nhà đầu tư quốc tế và tất cả những ai có nhu cầu sử dụng ngoại tệ để phục vụ cho nhu cầu của chính mình như khách du lich, các nhà xuất nhập khẩu. Nhóm khách hàng này không nhằm much đích kinh doanh dựa trên biến động của tỷ gá mà mua bán ngoại tệ để phục vụ cho much đích riêng, nhóm khách hàng này thường thông qua Ngân hàng Thương mại để mua bán ngoại tệ bởi nhóm khách hàng này khó có thể giao dịch trực tiếp với nhau do một số hạn chế trong giao dịch về mặt không gian, thời gian, về số lượng tiền tệ, loại hình tền tệ, các rủi ro trong thanh toán và tín dụng. b. Các Ngân hàng Thương mại (Commercial Bank) Các Ngân hàng thương mại cung cấp các dịch vụ ngoại hối cho các khách hàng của mình, Ngân hàng đứng ra mua hộ cho nhóm khách hàng có nhu cầu ngoại tệ và bán hộ khách hàng có dư thừa ngoại tệ, với chức năng trung gian mua bán, Ngân hàng thu được các khoản phí dịch vụ dựa trên chênh lệch giữa tỷ giá mua và tỷ giá bán và các khoản phí khác Ngoài ra các Ngân hàng Thương mại còn có thể kiếm lời thông qua những biến động về tỷ giá trên thị trường tạo ra trạng thái ngoại hối lam thay đổi bảng cân đối nội bảng phân theo từng loại tiền. Ngân hàng có thể tiến hanh giao dịch ngoại hối theo hai cách đó là giao dịch trực tiếp giữa các Ngân hàng và giữa Ngân hàng với khách hàng hoặc có thể thông qua các nhà môi giới để giao dịch trên thị trường. c. Nhà môi giới ngoại hối (foreign exchange brokers) Hiện nay việc giao dịch ngoại hối thông qua nhà môi giới đang ngày càng phát triển hơn bên cạnh hình thức mua bán ngoại hối trực tiếp qua các ngân hàng. Phương thức này làm cho việc cung cấp tỷ giá đối với cả bên mua và bên bán được diễn ra một cách nhanh chóng và rộng khắp với giá tay trong (inside rate) do nhà môi giới nắm trong tay được các nguồn cung và các nguồn cầu từ những ngân hàng khác nhau. Tuy vậy, khoản phí (brokerage fee) mà các ngân hàng phải trả cũng không phải là nhỏ. 8 Để có thể hành nghề môi giới thì phải được cấp giấy phép, tại các trung tâm tài chính quốc tế, cũng giống như các thị trường giao dịch hàng hóa khác có các nhà môi giới nhất định để giúp khách hàng khớp lệnh mua và bán, các nhà môi giới thu được phí cung cấp dịch vụ chứ không nhằm mục đích kinh doanh ngọai hối. d. Các Ngân hàng Trung ương (Central Banks) Tuy hiện nay các quốc gia đều đưa ra chính sách tiền tệ nới lỏng hơn với việc thả nổi tỷ giá nhưng trên thực tế, các NHTW vẫn thường xuyên can thiệp vào thị trường bằng cách mua vao bán ra nội tệ nhằm có những can thiệp và điều chỉnh nhất định đối với tỷ giá theo hướng được cho là có lợi đối với thị trường và chính sách kinh tế của mỗi quốc gia. Để giữa cho tỷ giá cố định trong một biên độ có lợi nhất, NHTW tiến hành mua vào nội tệ khi cung lớn hơn cầu và bán ra khi cầu lớn hơn cung trên thị trường ngoại hối. 1.1.4 Các nghiệp vụ trên thị trường ngoại hối 1.1.4.1 Nghiệp vụ giao ngay: Kinh doanh giao ngay được thống nhất trên thị trường quốc tế chỉ bao gồm việc mua bán các đồng tiền khác nhau có trên tài khoản ngân hàng và các bên tiến hành thanh toán ngay sau khi thỏa thuận. ” Giao ngay” thường là từ một đến hai ngày làm việc kể từ khi ký kết hợp đồng. Đây là nghiệp vụ cơ sở vì tỷ giá áp dụng cho các hợp đồng giao ngay được hình thành từ quan hệ cung cầu trực tiếp sẵn có trên thị trường, các nghiệp vụ phái sinh khác cũng lấy tỷ giá giao ngay làm căn bản và sự chênh lệch lãi suất giữa hai đồng tiền. Tỷ giá giao ngay được xác định trên thị trường ngoại hối liên ngân hàng, là thị trường sôi động bậc nhất với tốc độ giao dịch nhanh chóng và khối lượng giao dịch khổng lồ dựa trên chênh lệch tỷ giá (dù là rất nhỏ) để kiếm lời. Thị trường giao ngay bao gồm thị trường bán buôn và bán lẻ nhưng chủ yếu các giao dịch diễn ra trên thị trường Interbank nên theo một cách khác người ta vẫn gọi đây là thị trường liên ngân hàng. Thị trường này là thị trường tài chính lớn nhất toàn cầu với doanh số giao dịch khó tin, tuy nhiên nó lại là một thị trường phi tập trung mà đóng vai trò chủ yếu quyết định là các NHTM trong số các thành viên tham gia thị trường bên cạnh NHTW, các nhà môi giới ngoại hối, các công ty tài chính lớn. Các thành viên trong thị trường liên lạc với nhau qua một hệ thống CNTT tân tiến và hiện đại, thế nên các sự kiện quan trọng diễn ra trên thế giới có ảnh hưởng trực tiếp và ngay lập tức đến thị trường ngoại hối toàn cầu. Và những thay đổi của thị trường ngay lập tức tác động lên tỷ giá có nghĩa cũng chính tỷ giá hối đoái phản ánh những biến động trên thị trường. Đồng thời thị trường này có tính thanh khoản rất cao bởi các lý do: luôn luôn có sẵn số tiền cần thiết, tại địa điểm cần có, vào thời điểm có nhu cầu, bằng đồng tiền cần có và với giá cả hợp lý. 9 1.1.4.2 Nghiệp vụ ngoại hối kỳ hạn: Nghiệp vụ ngoại hối kỳ hạn (forward) là cam kết của hai hên với nhau về việc mua bán một lượng ngoại tệ nhất định theo một tỷ giá xác định vào một thời điểm được định trước trong tương lai (giao dịch ngoại hối có ngày xa hơn ngày giá trị giao ngay). Trong đó tỷ giá kỳ hạn được thỏa thuận ngày hôm nay để làm cơ sở cho việc trao đổi tiền tệ tại một thời điểm xác định trong tương lai. Tỷ giá kỳ hạn là một số cố định không phụ thuộc vào sự biến động của tỷ giá trên thị trường, chênh lệch giữa tỷ giá kỳ hạn và tỷ giá giao ngay được gọi là điểm kỳ hạn. Lý do để xuất hiện lạo giao dịch này là để cung cấp phương tiện phòng ngừa rủi ro về hối đoái, với tư cách là công cụ phòng ngừa rủi ro, hợp đồng có kỳ hạn được sử dụng để cố định khoản thu nhập hay chi trả theo một tỷ giá cố định đã biết trước bất chấp sự biến động tỷ giá trên thị trường. Tham gia vào giao dịch kỳ hạn chủ yếu là các NHTM , các công ty đa quốc gia,các nhà đầu tư trên thị trường tài chính quốc tế, các nhà XNK, những người mà hoạt dộng của họ thường xuyên chịu ảnh hưởng một cách đáng kể bởi sự biến động của tỷ giá. Khi có nhu cầu giao dịch ngoại tệ, hai bên ngân hàng và khách hàng thỏa thuận giao dịch và ký kết hợp đồng kỳ hạn và thị trường hối đoái kỳ hạn chính là thị trường thực hiện giao dịch này. Thị trường kỳ hạn là nơi hoạt động tích cực của những nhà đầu cơ nhằm kiếm tìm lợi nhuận. 1.1.4.3 Nghiệp vụ hoán đổi: Cũng là một trong những nghiệp vụ phái sinh nhằm ngăn ngừa những rủi ro về tỷ giá. Bao gồm hai loại swap là swap tiền tệ và lãi suất. Trong đó, swap tiền tệ là giao dịch đồng thời mua và bán cùng một lượng ngoại tệ (chỉ có hai đông tiền được sử dụng trong giao dịch), trong đó kỳ hạn thanh toán của hai giao dịch là khác nhau và tỷ giá của hai giao dịch được xác định tại thời điểm ký kết hợp đồng. Còn swap lãi suất là hoán đổi hay đổi chéo lãi suất, tức là hai beent ham gia trao đổi với nhau chi phí tài chính về các khoản nợ tương ứng của mỗi bên. Hoặc giao dịch hoán đổi có thể là hoán đổi giao ngay - kỳ hạn và hoán đổi kỳ hạn - kỳ hạn. Các giao dịch hoán đổi chỉ thực sự hiệu quả trong ngắn hạn do trong dài hạn khó lòng có thể xác định được mức tỷ giá kỳ hạn một cách hợp lý nhất. Trong tình kinh kinh tế thế giới có nhiều biến động như hiện nay, cộng thêm sự mở rộng kinh doanh ra khắp thế giới , càng làm cho nguy cơ rủi ro tăng cao, các doanh nghiệp, các công ty đa quốc gia, các ngân hang ,các nhà đâu tư… phải lựa chọn những phương thức kinh doanh an toàn , và bên canh các nghiệp vụ cơ bản trên thị trường ngoại hối là giao ngay và tỷ giá thì các nghiệp vụ phái sinh khác ra đời mà trong số đó giao dịch hoán đổi tăng nhanh cả về số lượng và tỉ trọng nhờ những ứng dụng và lợi ích rất thiết thực trong thực tế đối với các 10 [...]... tệ, ngân hàng,  Hệ thống văn bản cơ chế pháp lý được hình thành, có những đúng đắn và đã có một số tác dụng 2.2 PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH NGOẠI HỐI VIỆT NAM TẠI NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH NAM HÀ NỘI 2.2.1 Kinh doanh ngoại hối tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh Nam Hà Nội 2.2.1.1 Lịch sử hình thành chi nhánh Ngân hàng ĐT&PT Nam Hà Nội Chi nhánh. .. Trì – Ngân hàng Nhà nước Huyện Thanh Trì (2/1983 – 12/1986)  Chi nhánh Ngân hàng ĐT&XD Huyện Thanh Trì – Ngân hàng ĐT&XD Thành phố Hà Nội (12/1986 – 12/1991) 27  Chi nhánh Ngân hàng ĐT&PT Huyện Thanh Trì – Ngân hàng ĐT&PT Thành phố Hà Nội (12/1991 – 31/10/2005)  Chi nhánh Ngân hàng ĐT&PT Nam Hà Nội – Ngân hàng ĐT&PT Việt Nam (01/11/2005 đến nay) Chi nhánh Thanh Trì trước đây (Chi nhánh Nam Hà Nội. .. 31/10/1963, Chi điếm Tư ng Mai thuộc Chi hàng kiến thiết Hà Nội được thành lập, tiền thân của Chi nhánh NHĐT&PT Thanh Trì Sau một chặng đường dài kể từ đó đến nay Chi nhánh Ngân hàng ĐT&PT Nam Hà Nội đã trải qua các tên gọi sau :  Chi điếm I Tư ng Mai – Chi hàng kiến thiết Hà Nội (10/1963 – 10/1981)  Chi nhánh Ngân hàng ĐT&XD khu vực I – Ngân hàng ĐT&XD thành phố Hà Nội (10/1981 – 2/1983)  Phòng đầu tư và. .. Việt Nam (BIDV) là một trong bốn ngân hàng thương mại quốc doanh lớn nhất Việt Nam, theo quyết định số 177/TTg của thủ tư ng chính phủ, ngân hàng được thanh lập lấy vào ngày 26/04/1957 lấy tên là ngân hàng kiến thiếtViệt Nam, qua 2 lần đổi tên thì vào năm 1991, ngân hàng có tên đến tận bây giờ là Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV) Là ngân hàng thương mại có uy tin và lâu đời nhất Việt Nam. .. bán ngoại tệ trở nên khó khăn hơn Tư ng tự như vậy đối với các chủ thể khác trên thị trường ngoại hối thì tỷ giá chính là dẫn cứ dẫn đến những hành động của họ trên thị trường ngoại hối, qua đó gây nên những ảnh hưởng trực tiếp đến diễn biến thị trường 1.3 TỔNG QUAN CHUNG VỀ NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN HÀ NỘI 1.3.1 Sơ lược về ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt. .. của Hội sở chính, chi nhánh thực hiện giao dịch với khách hàng và thực hiện đối ứng với Hội sở chính theo quy định 2.2.1.3.4 Nguyên tắc xác định kết quả hoạt động kinh doanh ngoại tệ và phái sinh tại chi nhánh ngân hàng ĐT&PT Nam Hà Nội a Hoạt động kinh doanh ngoại tệ Kết quả KDNT tại chi nhánh bao gồm: Doanh số MBNT tệ với khách hàng và lợi nhuận thu từ hoạt động KDNT Cụ thể:  Doanh số được xác định... lỗ từ việc kinh doanh ngoại hối Khi doanh thu ngoại tệ của ngân hàng cao hơn số lượng bán ngoại tệ chứng tỏ ngân hàng đang hoạt động có lãi và ngược lại khi doanh thu ngoại hối thấp hơn thì ngân hàng kinh doanh có thể đang bị lỗ Sau khi tổng kết giao dịch theo quý, kết quả lợi nhuận cao hay thấp sẽ đánh giá được hiệu quả hoạt động kinh doanh ngoại hối của ngân hàng  Tính thanh khoản của ngoại tệ Tính... được phép kinh doanh ngoại hối Ngoài ra còn có các ngân hàng chuyên doanh khác, các ngân hàng liên doanh, các ngân hàng nước ngoài có chi nhánh tại Việt Nam Ngoại tệ được quản lý theo kế hoạch, các ngành, các địa phương có thu chi ngoại tệ phải lập kế hoạch và được tổng kết trong bảng kế hoạch thu chi ngoại tệ của quốc gia để xem xét và phê duyệt Ngân hàng được ủy quyền để thực hiện là ngân hàng ngoại. .. QUÁT VỀ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH NGOẠI HỐI CỦA NHTM 1.4.1 Khái niệm Hoạt động kinh doanh ngoại hối của NHTM bao gồm việc mua bán ngoại hối, đảm bảo sự ổn định số dư tài khoản kinh doanh ngoại hối tại nước ngoài và tìm cách thu lời thông qua chênh lệch tỷ giá và lãi suất giữa các đồng tiền khác nhau Việc phát triển hoạt động kinh doanh ngoại tệ có nghĩa là làm cho doanh số và lợi nhuậntừ hoạt động kinh doanh. .. pháp để chủ động tổ chức triển khai các nhiệm vụ chi nhánh giao • Tổng hợp và lập các báo cáo thống kê trong nhiệm vụ được giao 2.2.1.3 Nghiệp vụ kinh doanh ngoại hối tại chi nhánh ngân hàng ĐT&PT Nam Hà Nội Hoạt động kinh doanh ngoại hối tại chi nhánh cần phải đáp ứng yêu cầu quản lý nghiệp vụ mua bán ngoại tệ phục vụ khách hàng, đảm bảo an toàn và hiệu quả Để đạt được mục tiêu đó chi nhánh cần phải . doanh ngoại hối tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh Nam Hà Nội Chương 3: Định hướng và một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh ngoại hối tại Ngân hàng. tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam Nam chi nhánh Nam Hà Nội 2 CHƯƠNG 1: CƠ SƠ LÝ LUẬN VỀ NGOẠI HỐI VÀ KINH DOANH NGOẠI HỐI CỦA NGÂN HÀNG 1.1 NGOẠI HỐI VÀ THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI 1.1.1 Các. doanh ngoại hối tại Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam chi nhánh Nam Hà Nội. Nhiệm vụ nghiên cứu: Đề tài được thực hiện nhằm phân tích cơ sở lý luận về ngoại hối và kinh doanh ngoại hối của