bài giảng lý thuyết tài chính tiền tệ - chương 4 các tổ chức tài chính trung gian

Phân tích kinh tế về cấu trúc tài chính1.1 Những vấn đề cơ bản về cấu trúc tài chính Trong số các công cụ và hình thức tạo vốn của các doanhnghiệp thì cổ phiếu và trái phiếu không phải

Chương 4

TÀI CHÍNH TRUNG GIAN

I Phân tích kinh tế về cấu trúc tài chính

1.1 Những vấn đề cơ bản về cấu trúc tài chính

Trong số các công cụ và hình thức tạo vốn của các doanhnghiệp thì cổ phiếu và trái phiếu không phải là nguồn tài

chính quan trọng

Tài chính gián tiếp quan trọng hơn nhiều so với tài

chính trực tiếp

Hệ thống tài chính là một bộ phận trọng yếu của nền

kinh tế quốc dân, được điều hành, quản lý chặt chẽ

Vật thế chấp là đặc trưng của hợp đồng vay nợ

1.2 Phí giao dịch và cấu trúc tài chính

Để vốn luân chuyển từ nơi thừa đến nơi thiếu, đều phải

tốn chi phí giao dịch

Trung gian tài chính ra đời nhằm mục tiêu tối thiểu hóa chi phí giao dịch nhờ:

- Vấn đề tiết kiệm do quy mô

- Khả năng đa dạng hoá các danh mục đầu tư

- Khả năng chuyên môn hoá và thành thạo trong nghề

nghiệp

1.3 Rủi ro và cấu trúc tài chính

a Rủi ro do thông tin không cân xứng tạo ra trước khi diễn

ra giao dịch (sự lựa chọn đối nghịch)

- Là loại rủi ro trong đó người đi vay không trả được nợ lànhững người tích cực tìm vay nhất do đó có nhiều khả

năng được lựa chọn nhất

b Rủi ro do thông tin không cân xứng tạo ra sau khi diễn ra giao dịch (rủi ro đạo đức)

- Là loaị rủi ro người cho vay phải chịu khi người đi vay

c Giải pháp giảm sự lựa chọn đối nghịch

- Cho phép người cung cấp vốn có thông tin đầy đủ vềnhững cá nhân hay doanh nghiệp cần tài trợ vốn

- Sự điều hành của chính phủ nhằm tăng thông tin tronghoạt động của cấu trúc tài chính

- Nâng cao hiệu quả và chất lượng hoạt động của trunggian tài chính

1.3 Rủi ro và cấu trúc tài chính (tiếp)

d Giải pháp giảm rủi ro đạo đức

người quản lý đang làm

+ Tăng cường hoạt động của trung gian tài chính thông

1.3 Rủi ro và cấu trúc tài chính (tiếp)

- Tăng cường hoạt động của trung gian tài chính

1.3 Rủi ro và cấu trúc tài chính (tiếp)

II Chức năng và vai trò cuả các tổ chức tài chính trung gian

II Chức năng và vai trò cuả các tổ chức tài chính trung gian (tiếp)

2.2 Vai trò

- Giảm chi phí giao dịch

- Đáp ứng đầy đủ, chính xác và kịp thời nhu cầu giữa

III Các loại hình tổ chức tài chính trung gian

3.1 Các tổ chức nhận tiền gửi

a Ngân hàng thương mại

b Hiệp hội cho vay và tiết kiệm

c Ngân hàng tiết kiệm tương trợ

Cỏc tổ chức nhận tiền gửi (ti ếp)

a Ngân hàng thương mại

• Khái niệm: Ngân hàng thương mại là một loại hình tổchức tín dụng được thực hiện toàn bộ hoạt động ngânhàng và các hoạt động khác có liên quan

• Hoạt động ngân hàng là hoạt động kinh doanh tiền tệ và

dịch vụ ngân hàng (nhận tiền gửi và sử dụng số tiền này

cấp tín dụng và cung ứng các dịch vụ thanh toán).

3 Chøc n¨ng cña ng©n hµng th−¬ng m¹i:

– Chøc n¨ng trung gian tÝn dông

– Chøc n¨ng trung gian thanh to¸n

– Chøc n¨ng t¹o tiÒn

• Tµi s¶n cña NH:

– TiÒn dù tr÷:

• TiÒn dù tr÷ b¾t buéc

• TiÒn dù tr÷ v−ît qu¸

– TiÒn mÆt trong qu¸ tr×nh thu

– TiÒn göi t¹i c¸c NH kh¸c

• Hoạt động chủ yếu của NHTM:

b.HiÖp héi cho vay vµ tiÕt kiÖm

c NH tiết kiệm tương hỗ

• Giống các hiệp hội tiết kiệm và cho vay chỉ khác

chúng được tổ chức như những hiệp hội tương trợ tức

là hoạt động theo kiểu hợp tác xJ

• Những người sở hữu tiền gửi là các chủ sở hữu ngânhàng

d.Liên hiệp tín dụng

• Những tổ chức cho vay nhỏ có tính chất hợp tác xJ

• Tổ chức xung quanh một nhóm xJ hội đặc biệt

• Các thành viên là những người làm công của nhữngcông ty nào đó

• Huy động vốn bằng cách nhận tiền gửi và tiến hànhcho vay

e.Công ty bảo hiểm

• Khái niệm:

– Là một tổ chức tài chính mà hoạt động chủ yếu là

nhằm bảo vệ tài chính cho những người có hợp

đồng bảo hiểm về những rủi ro thuộc trách nhiệm

của bảo hiểm trên cơ sở người tham gia phải trả

một khoản tiền gọi là phí bảo hiểm

• Các loại hình bảo hiểm:

– Căn cứ vào đối tượng:

• Bảo hiểm tài sản

• Bảo hiểm con người

• Bảo hiểm trách nhiệm dân sự– Căn cứ vào phương thức hoạt động

• Bảo hiểm bắt buộc

Công ty bảo hiểm (tiếp)

• Nguồn vốn của công ty bảo hiểm

– Nguồn vốn tự có

– Phí bảo hiểm từ các hợp đồng

– Thu nhập từ đầu t−

– Nguồn vốn khác: hình thành từ đa dạng hoá hoạt động

nh− nghiệp vụ bảo lãnh, bảo hiểm tiền gửi…

Công ty bảo hiểm (tiếp)

Công ty bảo hiểm (tiếp)

• Sử dụng vốn vào các mục đích:

– Thanh toán tiền bồi thường bảo hiểm

– Cho vay các món tiền nhỏ

– Thực hiện các nghiệp vụ cho thuê và thuê mua

– Cầm cố các loại hàng hoá, vật t−, ngoại tệ, các giấy tờ

có giá và công cụ đảm bảo khác

– T− vấn

Công ty tài chính (ti
p)

– Tư vấn

– Trợ cấp tài chính cho các dự án phát triển kinh tế kỹ

thuật được nhà nước ưu tiên

– Kinh doanh vàng bạc, đá quý, mua bán chuyển nhượngchứng khoán

– Thực hiện nghiệp vụ bảo lJnh

• Phân biệt công ty tài chính với NHTM:

– Công ty TC không nhận tiền gửi với thời hạn ngắn và

dưới hình thức mở tài khoản chỉ được huy động bằng

cách phát hành các công cụ nợ dài hạn

– Công ty tài chính không thực hiện các dịch vụ thanh

toán và tiền mặt, không sử dụng vốn vay của dân để

làm phương tiện thanh toán

– Không chịu sự quản lý chặt chẽ của chính phủ

g Công ty chứng khoán

• Nghiệp vụ chủ yếu:

– Môi giới chứng khoán cho khách hàng để hưởng

h Trung gian tài chính của chính phủ

Chính phủ tham gia hoạt động như những trung

gian tài chính theo hai cách cơ bản:

– Thành lập các tổ chức tín dụng nhà nước: quỹ tíndụng nhân dân

– Sự đảm bảo của các chính phủ cho các món vay tưnhân

IV Các trung gian tài chính ở Việt Nam

4.1 Các ngân hàng

Phân loại theo tính chất và mục tiêu hoạt động có:

+ Ngân hàng thương mại+ Ngân hàng đầu tư và phát triển+ Ngân hàng chính sách

+ Ngân hàng hợp tác, quỹ tín dụng và các loại hìnhngân hàng khác

4.2 Các tổ chức tài chính phi ngân hàng

Phân loại theo tính chất và mục tiêu hoạt động có:

+ Công ty tài chính

+ Công ty cho thuê tài chính

+ Công ty bảo hiểm

+ Quỹ đầu tư