BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI *** NGUYỄN THỊ THÚY NGỌC QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN (NHTMCP) CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH MỸ HÀO - TỈNH HƯNG YÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ HÀ NỘI - 2013 BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI *** NGUYỄN THỊ THÚY NGỌC QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN (NHTMCP) CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH MỸ HÀO - TỈNH HƯNG YÊN CHUYÊN NGÀNH : QUẢN TRỊ KINH DOANH Mà SỐ : 60.34.01.02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. PHẠM THỊ MINH NGUYỆT HÀ NỘI - 2013 Trường ðại Học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế ii LỜI CAM ðOAN Tôi xin cam ñoan những nội dung và kết quả nghiên cứu ñược sử dụng trong luận văn này là trung thực và chưa từng ñược công bố, hay sử dụng ñể bảo vệ một học vị nào. Các thông tin sử dụng trong luận văn ñều ñược chỉ rõ nguồn gốc. Hà Nội, ngày tháng năm 2013 Tác giả Nguyễn Thị Thúy Ngọc Trường ðại Học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế iii LỜI CẢM ƠN Trước hết cho tôi ñược gửi lời cảm ơn ñến toàn thể các thầy cô giáo trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội, các thầy cô giáo trong ban quản lý ñào tạo và các thầy cô giáo Khoa Kế toán- Quản trị kinh doanh ñã trang bị cho tôi những kiến thức cơ bản và có ñịnh hướng ñúng ñắn trong học tập ñể hoàn thành luận văn tốt nghiệp. ðặc biệt, cho tôi ñược bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất tới TS. Phạm Thị Minh Nguyệt - người ñã tận tình hướng dẫn, giúp ñỡ tôi hoàn thành tốt luận văn tốt nghiệp. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc ñến toàn thể các anh chị trong chi nhánh NHCT Mỹ Hào. Các cô chú, anh chị trong Ngân hàng Nhà nước tỉnh Hưng Yên ñã tạo mọi ñiều kiện thuận lợi, Các anh chị doanh nghiệp tại các khu Công nghiệp Phố Nối A và Phố Nối B giúp ñỡ tôi trong quá trình thực tập tại ñịa phương. Cuối cùng, tôi xin ñược bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới gia ñình, bạn bè ñã hết sức giúp ñỡ tôi trong suốt thời gian thực tập và hoàn thành luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp ñỡ quý báu trên! Hà Nội, ngày tháng năm 2013 Tác giả Nguyễn Thị Thúy Ngọc Trường ðại Học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế iv MỤC LỤC Lời cam ñoan ii Lời cảm ơn iii Mục lục iv Danh mục viết tắt vi Danh mục bảng vii 1 PHẦN MỞ ðẦU 1 1.1 Tính cấp thiết của ñề tài nghiên cứu 1 1.2 Mục tiêu nghiên cứu 2 1.1.1 Mục tiêu chung 2 1.2.2 Mục tiêu cụ thể 2 1.3 ðối tượng và phạm vi nghiên cứu của ñề tài 2 1.3.1 ðối tượng nghiên cứu 2 1.3.2 Phạm vi nghiên cứu 3 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 4 2.1 Ngân hàng thương mại và hoạt ñộng tín dụng của NHTM 4 2.1.1 Ngân hàng thương mại 4 2.1.2 Tín dụng 7 2.2 Rủi ro tín dụng của Ngân hàng thương mại 12 2.2.1 Khái niệm rủi ro tín dụng 12 2.2.2 Phân loại rủi ro tín dụng 14 2.2.3 Nguyên nhân gây ra rủi ro tín dụng 16 2.2.4 Các chỉ tiêu ño lường rủi ro tín dụng 20 2.3 Quản trị rủi ro tín dụng 27 2.3.1 Khái niệm và sự cần thiết quản trị rủi ro tín dụng 27 2.3.2 Nội dung quản trị rủi ro tín dụng 31 2.3.3 Các biện pháp cơ bản trong quản trị rủi ro tín dụng 39 Trường ðại Học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế v 2.3.4 Một số kinh nghiệm quản lý rủi ro của một số Ngân hàng 41 3 ðẶC ðIỂM ðỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 48 3.1 ðặc ñiểm ñịa bàn 48 3.1.1 Sự hình thành chi nhánh NHCT Mỹ Hào 48 3.1.2 Tình hình lao ñộng tại chi nhánh NHCT Mỹ Hào 49 3 .1.3 Tình hình hoạt ñộng tín dụng tại Chi nhánh NHCTMỹ Hào 51 3.2 Phương pháp nghiên cứu 58 3.2.1 Phương pháp thu thập số liệu 58 3.2.2 Phương pháp xử lý tài liệu 60 3.2.3 Phương pháp phân tích 60 3.3 Các chỉ tiêu ñánh giá rủi ro tín dụng ngân hàng 60 4 KẾT QỦA NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 63 4.1 Rủi ro tín dụng tại chi nhánh NHCT Mỹ Hào 63 4.1.1 Tình hình chung về rủi ro tín dụng tại chi nhánh 63 4.1.2 Thực trạng các loại rủi ro tại chi nhánh NHCT Mỹ Hào 63 4.2 Tình hình quản lý rủi ro tín dụng tại Chi nhánh NHCT Mỹ Hào 69 4.2.1 Tình hình nhận dạng rủi ro tín dụng 69 4.2.2 ðánh giá chung về tình hình quản trị rủi ro tại Chi nhánh NHCT Mỹ Hào 81 4.3 ðịnh hướng và giải pháp tăng cường quản trị rủi ro tín dụng tại chi nhánh NHCT Mỹ Hào những năm tới 86 4.3.1 ðịnh hướng phát triển của Chi nhánh NHCT Mỹ Hào 86 4.3.2 Giải pháp tăng cường quản trị RRTD tại Chi nhánh NHCT Mỹ Hào 87 5 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 106 5.1 Kết luận 106 5.2 Kiến nghị 107 TÀI LIỆU THAM KHẢO 110 PHỤ LỤC 111 Trường ðại Học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế vi DANH MỤC VIẾT TẮT BHTG Bảo hiểm tiền gửi BQ Bình quân CC Cơ cấu DNNN Doanh nghiệp Nhà nước GT Giá trị GTVT Giao thông vận tải L/C Thư tín dụng NHCT Ngân hàng công thương NHNN Ngân hàng Nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần NQH Nợ qúa hạn TMCP Thương mại cổ phần TCKT Tổ chức kinh tế TCTD Tổ chức tín dụng TSðB Tài sản ñảm bảo RRTD Rủi ro tín dụng SL Số lượng VND Việt Nam ðồng Trường ðại Học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế vii DANH MỤC BẢNG STT Tên bảng Trang 2.1 Chất lượng quản trị rủi ro tín dụng Scotia Group 43 3.1 Tình hình lao ñộng của Chi nhánh qua 3 năm 50 3.2 Tình hình nguồn vốn huy ñộng của Chi nhánh NHCT Mỹ Hào 52 3.3 Tình hình dư nợ tín dụng của Chi nhánh qua 3 năm 54 3.4 Kết quả hoạt ñộng kinh doanh của chi nhánh NHCT Mỹ Hào 57 3.5 Số lượng mẫu ñiều tra: 60 4.1 Tình hình nợ quá hạn của chi nhánh qua 3 năm 63 4.2 Tình hình NQH theo nhóm nợ của chi nhánh qua 3 năm 64 4.3 Tình hình NQH theo thời gian của chi nhánh qua 3 năm 65 4.4 Tình hình NQH theo thành phần kinh tế của chi nhánh qua 3năm 66 4.5 Tình hình NQH theo ngành kinh tế của chi nhánh qua 3 năm 67 4.6 Tình hình NQH theo tính chất ñảm bảo trong cho vay 68 4.7 Rủi ro do tác ñộng của môi trường bên ngoài 71 4.8 Rủi ro do tư cách khách hàng vay vốn 73 4.9 Rủi ro trong thẩm ñịnh hồ sơ tài chính của DN 74 4.10 Những nguyên nhân rủi ro do ngân hàng 80 Trường ðại Học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế 1 1. PHẦN MỞ ðẦU 1.1. Tính cấp thiết của ñề tài nghiên cứu Trong công cuộc ñổi mới ñất nước, hệ thống Ngân hàng Việt Nam ñã có những bước chuyển ñổi sâu sắc, ñóng góp tích cực vào việc phát triển kinh tế, thực hiện công nghiệp hoá, hiện ñại hoá ñất nước. Việc thực hiện những cam kết quốc tế về lĩnh vực Ngân hàng trong hiệp ñịnh thương mại Việt - Mỹ và việc gia nhập WTO ñã và ñang ñặt ra cho hệ thống Ngân hàng thương mại Việt Nam những thách thức vô cùng to lớn và càng khó khăn hơn khi Ngân hàng là lĩnh vực hoàn toàn mở trong cam kết gia nhập WTO của Việt Nam: Năm 2010, lĩnh vực Ngân hàng ñã mở cửa. ðể hội nhập thành công và không bị lép vế ngay trên sân nhà, các Ngân hàng thương mại, ñặc biệt là Ngân hàng thương mại Nhà nước - những ñầu tàu, mũi nhọn của hệ thống Ngân hàng thương mại Việt Nam phải lành mạnh hoá tài chính theo chuẩn mực quốc tế, nâng cao năng lực cạnh tranh. ðặc biệt trong lĩnh vực tín dụng vì hiện ñang chiếm tỷ trọng lớn nhất: 60-70% trong thu nhập của Ngân hàng thương mại, là kênh cung cấp vốn quan trọng nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro cho toàn nền kinh tế, là yếu tố quyết ñịnh ñến sự lành mạnh hay sự yếu kém, khủng hoảng và sụp ñổ của nền kinh tế. Do vậy ñể nâng cao năng lực cạnh tranh, hiệu quả kinh doanh của Ngân hàng thương mại Việt Nam và thể hiện ñúng vai trò “ Ngân hàng là hệ thần kinh, là trái tim của nền kinh tế ” thì trước mắt Ngân hàng phải thực hiện quản lý tốt rủi ro trong hoạt ñộng tín dụng của Ngân hàng. Tuy nhiên trong thời gian vừa qua, các hoạt ñộng nhằm hạn chế rủi ro tín dụng của các Ngân hàng thương mại nói chung và của Ngân hàng TMCP Công thương –Việt Nam- Chi nhánh Mỹ Hào – Tỉnh Hưng Yên nói riêng vẫn còn ñể phát sinh nợ xấu, nợ quá hạn làm ảnh hưởng tới kết quả kinh doanh của Ngân hàng. ðể cải thiện ñược tình hình trên ñòi hỏi Ngân hàng TMCP Trường ðại Học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế 2 Công thương Việt Nam - Chi nhánh Mỹ Hào - Hưng Yên phải quan tâm nhiều hơn ñến việc phát hiện các rủi ro tiềm ẩn trong hoạt ñộng tín dụng và có biện pháp hạn chế rủi ro ñó. Thực tiễn với mong muốn hoạt ñộng tín dụng của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Mỹ Hào - Tỉnh Hưng Yên phát triển với chất lượng tốt hơn trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, chúng tôi chọn ñề tài: “Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần (TMCP) Công thương Việt Nam - Chi nhánh Mỹ Hào – Tỉnh Hưng Yên” làm ñề tài nghiên cứu. 1.2. Mục tiêu nghiên cứu 1.1.1. Mục tiêu chung Nghiên cứu thực trạng quản trị rủi ro tín dụng và nguyên nhân dẫn ñến rủi ro tín dụng của NHTM. ðề xuất một số giải pháp ñể làm tốt công tác quản trị rủi ro tín dụng cho Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh Mỹ Hào - Tỉnh Hưng Yên. 1.2.2. Mục tiêu cụ thể - Góp phần làm sáng tỏ cơ sở lý luận và thực tiễn về rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng. - Phân tích thực trạng quản trị rủi ro tín dụng và nguyên nhân dẫn ñến rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh Mỹ Hào - Tỉnh Hưng Yên. - ðề xuất giải pháp tăng cường quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh Mỹ Hào - Tỉnh Hưng Yên. 1.3. ðối tượng và phạm vi nghiên cứu của ñề tài 1.3.1. ðối tượng nghiên cứu Nghiên cứu công tác quản trị rủi ro tín dụng và giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh Mỹ Hào - Tỉnh Hưng Yên. [...]... s d ng trong nghiên c u ñư c thu th p t năm 2010 ñ n năm 2012 - V không gian: ð tài ñư c ti n hành nghiên c u t i Ngân hàng TMCP Công thương Vi t Nam - Chi nhánh M Hào - T nh Hưng Yên - V n i dung nghiên c u: R i ro tín d ng, th c tr ng qu n tr r i ro tín d ng và nguyên nhân, gi i pháp làm t t công tác qu n tr r i ro tín d ng t i Ngân hàng TMCP Công thương Vi t Nam - Chi nhánh M Hào - Hưng Yên Trư... kho n tín d ng c a Ngân hàng có ngu n g c ch y u t các kho n ti n g i c a khách hàng và các kho n Ngân hàng vay mư n nên Ngân hàng cũng ph i có nghĩa v hoàn tr g c và lãi như ñã cam k t Vì v y Ngân hàng khi c p tín d ng luôn yêu c u bên nh n tín d ng ph i th c hi n ñúng cam k t trong h p ñ ng tín d ng v i Ngân hàng 2.2 R i ro tín d ng c a Ngân hàng thương m i 2.2.1 Khái ni m r i ro tín d ng R i ro là... séc, u nhi m chi, nh thu Trư c ñây các Ngân hàng ch th c hi n thanh toán trong ph m vi h p là n i b Ngân hàng, trong ph m vi qu n, huy n, thì hi n nay các Ngân hàng ñã th c hi n thanh toán liên Ngân hàng và trên ph m vi toàn c u d Ho t ñ ng khác - B o lãnh: Ngân hàng cam k t th c hi n nghĩa v tài chính thay cho khách hàng c a mình khi khách hàng không th c hi n ñúng nghĩa v ñã cam k t Ngân hàng thư ng... h c kinh t 10 hàng nên Ngân hàng ch áp d ng ñ i v i nh ng khách hàng có uy tín, ñư c Ngân hàng tín nhi m và là khách hàng truy n th ng, chi n lư c c a Ngân hàng - Th ba phân lo i theo m c ñ r i ro N ñ tiêu chu n (nhóm 1) bao g m: Các kho n n trong h n mà t ch c tín d ng ñánh giá là có ñ kh năng thu h i ñ y ñ c g c và lãi ñúng th i h n N c n chú ý (nhóm 2) bao g m: Các kho n n ñư c Ngân hàng ñánh giá... LU N VÀ TH C TI N 2.1 Ngân hàng thương m i và ho t ñ ng tín d ng c a NHTM 2.1.1 Ngân hàng thương m i 2.1.1.1 Khái ni m Ngân hàng thương m i L ch s ra ñ i c a các Ngân hàng thương m i g n li n v i l ch s phát tri n c a s n xu t, lưu thông hàng hoá và ti n t qua các hình thái kinh t xã h i khác nhau Ho t ñ ng Ngân hàng th a ban ñ u có ngu n g c t ho t ñ ng lưu gi h , thanh toán chi tr h , sau ñó là s... ch r i ro tín d ng R i ro tín d ng có nh hư ng r t l n ñ n ho t ñ ng kinh doanh c a Ngân hàng, nó có th làm suy gi m uy tín c a Ngân hàng, làm cho kh năng thanh toán c a Ngân hàng gi m sút, l i nhu n th p, th m chí còn thua l ho c phá s n Vì v y vi c nh n bi t các bi u hi n c a r i ro tín d ng, ngăn ng a, h n ch và qu n lý nó là v n ñ quan tâm hàng ñ u c a các nhà qu n lý trong lĩnh v c Ngân hàng 2.2.2... 22/04/2005 c a Th ng ñ c Ngân hàng Nhà nư c Vi t Nam v phân lo i n và trích l p d phòng r i ro thì “ R i ro tín d ng trong ho t ñ ng Ngân hàng c a t ch c tín d ng là kh năng x y ra t n th t trong ho t ñ ng Ngân hàng c a T ch c tín d ng do khách hàng không th c hi n ho c không có kh năng th c hi n nghĩa v c a mình theo cam k t” Như v y, có th có nhi u cách khác nhau ñ ñ nh nghĩa r i ro tín d ng song theo... cách ñ ra cho mình m t chi n lư c h n ch r i ro phù h p Ho t ñ ng Ngân hàng luôn ti m n nh ng r i ro như r i ro thanh kho n, r i ro t giá, r i ro lãi su t, r i ro kỳ h n, r i ro ñ o ñ c nhưng ñ c bi t nh t v n là r i ro tín d ng Theo quan ñi m c a U ban Basel thu c Ngân hàng thanh toán qu c t : “ R i ro tín d ng là kh năng mà khách hàng vay ho c bên ñ i tác không th c hi n ñư c các nghĩa v c a mình... n trong cu c s ng gia ñình d n ñ n ly d cũng là nguyên nhân gây r i ro tín d ng cho Ngân hàng + Do ngư i vay ho ch d nh ngân qu không chính xác, không d tính ñư c h t các kho n chi tiêu d n ñ n xác ñ nh sai thu nh p có th s d ng tr n cho Ngân hàng - V i khách hàng là Doanh nghi p + R i ro trong kinh doanh c a ngư i ñi vay Cho dù phương án s n xu t kinh doanh c a ngư i vay r t chi ti t, khoa h c Nhưng... 21 nh t ho t ñ ng tín d ng c a NHTM R i ro tín d ng c a Ngân hàng thương m i có th ch u nh hư ng c a nhi u nhân t , ch quan hay khách quan ð có ñư c ch t lư ng tín d ng t t thì ho t ñ ng h n ch r i ro tín d ng ph i có hi u qu và quan h tín d ng ph i ñư c thi t l p trên cơ s tin tư ng và tôn tr ng l n nhau trong quan h kinh t gi a ngân hàng v i khách hàng Hi u ñúng b n ch t v r i ro tín d ng, phân tích . Rủi ro tín dụng, thực trạng quản trị rủi ro tín dụng và nguyên nhân, giải pháp làm tốt công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh Mỹ Hào - Hưng Yên. . ro tín dụng và nguyên nhân dẫn ñến rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh Mỹ Hào - Tỉnh Hưng Yên. - ðề xuất giải pháp tăng cường quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân. THỊ THÚY NGỌC QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN (NHTMCP) CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH MỸ HÀO - TỈNH HƯNG YÊN CHUYÊN NGÀNH : QUẢN TRỊ KINH DOANH MÃ