Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM NGUYỄN THỊ KIỀU NGỌC NGHIÊN CỨU ẢNH HƢỞNG CỦA PHÂN HỮU CƠ VI SINH CHẾ BIẾN TỪ PHỤ PHẨM NÔNG NGHIỆP ĐẾN SINH TRƢỞNG VÀ CHẤT LƢỢNG CỦA CHÈ LDP 2 TUỔI 5 TẠI KHẢI XUÂN - THANH BA - PHÚ THỌ Chuyên ngành: Trồng trọt Mã số: 60.62.01 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP Thái Nguyên - năm 2011 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM NGUYỄN THỊ KIỀU NGỌC NGHIÊN CỨU ẢNH HƢỞNG CỦA PHÂN HỮU CƠ VI SINH CHẾ BIẾN TỪ PHỤ PHẨM NÔNG NGHIỆP ĐẾN SINH TRƢỞNG VÀ CHẤT LƢỢNG CỦA CHÈ LDP 2 TUỔI 5 TẠI KHẢI XUÂN - THANH BA - PHÚ THỌ Chuyên ngành: Trồng trọt Mã số: 60.62.01 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP Thái Nguyên - năm 2011 Thái Nguyên - Năm 2011 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan những số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn của tôi là hoàn toàn trung thực và chƣa từng đƣợc sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Mọi sự giúp đỡ cho việc hoàn thành luận văn này đều đã đƣợc cảm ơn. Các thông tin trích dẫn và tài liệu trong luận văn đều đã đƣợc chỉ rõ nguồn gốc./ Tác giả luận văn Nguyễn Thị Kiều Ngọc Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận đƣợc sự giúp đỡ nhiệt tình của các thầy cô giáo giảng dạy, cô giáo hƣớng dẫn khoa học, đƣợc sự giúp đỡ của các cơ quan, tập thể, cá nhân và nhân dân địa phƣơng nơi thực hiện đề tài. Tôi xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và kính trọng đến: TS. Nguyễn Thị Ngọc Bình - Phó trƣởng bộ môn Nông Lâm kết hợp - Viện Khoa học Kỹ thuật Nông Lâm nghiệp miền núi phía Bắc Đảng ủy - UBND xã Khải Xuân - Thanh Ba - Phú Thọ Gia đình và bạn bè đã động viên, giúp đỡ tôi trong thời gian học tập và thực hiện đề tài. Thái Nguyên, tháng 11 năm 2011 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Kiều Ngọc Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn MỤC LỤC Danh mục bảng biểu…………………………………………………………… i Danh mục các chữ viết tắt………………………………………………………… iv MỞ ĐẦU 6 1.Tính cấp thiết của đề tài 6 2. Mục đích - yêu cầu của đề tài 7 3. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của đề tài 7 PHẦN 1:TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 9 2.1. Cơ sở khoa học xác định biện pháp kỹ bón phân hữu cơ vi sinh cho chè 9 2.2. Tình hình nghiên cứu phân hữu cơ vi sinh đến cây chè trên thế giới và ở Việt Nam……………………………………………………………………………… 11 PHẦN 2:VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 19 2.1. Vật liệu nghiên cứu 19 2.2. Phạm vi nghiên cứu 19 2.3. Nội dung nghiên cứu 19 2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu 19 PHẦN 3:KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 26 3.1.Nghiên cứu ảnh hƣởng của phân hữu cơ vi sinh phối hợp với các mức đạm khác nhau đến sinh trƣởng và chất lƣợng của chè LDP 2 tuổi 5 26 3.1.1. Ảnh hƣởng của bón phân HCVS phối hợp với các mức đạm khác nhau đến động thái sinh trƣởng chiều cao cây và chiều rộng tán chè 26 3.1.2. Ảnh hƣởng của việc bón phân HCVS phối hợp với các mức đạm khác nhau đến một số chỉ tiêu sinh trƣởng, các yếu tố cấu thành năng suất và năng suất chè 27 3.1.3. Ảnh hƣởng của việc bón phân HCVS phối hợp với các mức đạm khác nhau đến tỷ lệ mù xòe, chất lƣợng nguyên liệu chè 32 3.1.4. Ảnh hƣởng của việc bón phân HCVS phối hợp với các mức đạm khác nhau đến chất lƣợng chè: chất lƣợng sinh hóa, chất lƣợng cảm quan 34 3.1.5. Ảnh hƣởng của bón phân HCVS phối hợp với các mức đạm khác nhau đến sâu bệnh hại chè 37 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn 3.1.6. Hiệu quả kinh tế 40 3.2. Thí nghiệm 2 42 3.2.1. Ảnh hƣởng của các công thức bón phân khác nhau đến động thái sinh trƣởng của cây chè 42 3.2.2. Ảnh hƣởng của các công thức bón phân khác nhau đến một số chỉ tiêu sinh trƣởng, các yếu tố cấu thành năng suất và năng suất chè 43 3.2.3. Ảnh hƣởng của các công thức bón phân khác nhau đến lý tính, hóa tính và vi sinh vật đất trƣớc và sau khi tiến hành thí nghiệm 47 3.2.4. Ảnh hƣởng của các công thức bón phân khác nhau đến tỷ lệ mù xòe, chất lƣợng nguyên liệu chè 52 3.2.5. Ảnh hƣởng của các công thức bón phân khác nhau đến chất lƣợng chè: chất lƣợng sinh hóa, chất lƣợng cảm quan 54 3.2.6. Ảnh hƣởng của các công thức bón phân khác nhau đến sâu bệnh hại chè 56 3.2.7. Hiệu quả kinh tế 60 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 68 1. Kết luận 64 2. Đề nghị 65 TÀI LIỆU THAM KHẢO 66 i DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng Nội dung Tr Bảng 3.1 Ảnh hƣởng của bón phân HCVS phối hợp với các mức đạm khác nhau đến chiều cao cây chè, chiều rộng tán chè 32 Bảng 3.2 Ảnh hƣởng của việc bón phân HCVS phối hợp với các mức đạm khác nhau đến động thái tăng trƣởng chiều dài búp chè 33 Bảng 3.3 Ảnh hƣởng của bón phân HCVS phối hợp với các mức đạm khác nhau đến chiều dài búp, các yếu tố cấu thành năng suất chè: Mật độ búp, khối lƣợng búp 35 Bảng 3.4 Ảnh hƣởng của việc bón phân HCVS phối hợp với các mức đạm khác nhau đến chất lƣợng nguyên liệu chè 38 Bảng 3.5 Ảnh hƣởng của việc bón các mức đạm khác nhau phối hợp với phân HCVS đến chất lƣợng sinh hóa của chè 40 Bảng 3.6 Ảnh hƣởng của việc bón phân HCVS phối hợp với các mức đạm khác nhau đến kết quả thử nếm cảm quan 42 Bảng 3.7 Ảnh hƣởng của bón phân HCVS phối hợp với các mức đạm khác nhau đến sâu bệnh hại chè 43 Bảng 3.8 Ảnh hƣởng của việc bón phân HCVS phối hợp với các mức đạm khác nhau đến hiệu quả kinh tế của các công thức bón phân 46 Bảng 3.9 Ảnh hƣởng của các công thức bón phân khác nhau đến chiều cao cây và chiều rộng tán chè 48 Bảng 3.10 Ảnh hƣởng của các công thức bón phân khác nhau đếnđộng thái sinh trƣởng búp chè sau bật mầm 49 Bảng 3.11 Ảnh hƣởng của các công thức bón phân khác nhau đến năng suất và các yếu tố cấu thành năng suất chè 50 Bảng 3.12 Thành phần hóa học của đất trƣớc và sau khi thí nghiệm 53 ii Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn Bảng 3.13 Thành phần lý tính đất trƣớc và sau khi thí nghiệm 55 Bảng 3.14 Hoạt động của vi sinh vật trƣớc và sau khi thí nghiệm 56 Bảng 3.15 Độ ẩm đất qua các tháng ở độ sâu 20cm 57 Bảng 3.16 Ảnh hƣởng của các công thức bón phân khác nhau đên chất lƣợng nguyên liệu chè 58 Bảng 3.17 Ảnh hƣởng của các công thức bón phân khác nhau đến thành phần sinh hóa của búp chè 60 Bảng 3.18 Kết quả thử nếm cảm quan chè thành phẩm của các công thức nghiên cứu 61 Bảng 3.19 Ảnh hƣởng của các công thức bón phân khác nhau đến sâu bệnh hại 62 Bảng 3.20 Ảnh hƣởng của các công thức bón phân khác nhau đến hiệu quả kinh tế 66 Hình 3.1 Động thái tăng trƣởng chiều dài búp 34 Hình 3.2 Ảnh hƣởng của việc bón phân HCVS phối hợp với các mức đạm khác nhau đến chiều dài búp 36 Hình 3.3 Ảnh hƣởng của việc bón phân HCVS phối hợp với các mức đạm khác nhau đến mật độ búp 36 Hình 3.4 Ảnh hƣởng của việc bón phân HCVS phối hợp với các mức đạm khác nhau đến năng suất 38 Hình 3.5 Diễn biến gây hại của bọ cánh tơ 44 Hình 3.6 Diễn biến gây hại của bọ xít muỗi 45 Hình 3.7 Diễn biến gây hại của nhện đỏ 45 Hình 3.8 Diễn biến gây hại của rầy xanh 46 Hình 3.9 Động thái tăng trƣởng chiều dài búp 50 iii Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn Hình 3.10 Ảnh hƣởng của các công thức bón phân đến chiều dài búp 51 Hình 3.11 Ảnh hƣởng của các công thức bón phân đến mật độ búp 52 Hình 3.12 Ảnh hƣởng của các công thức bón phân đến năng suất 53 Hình 3.13 Diễn biến gây hại của bọ cánh tơ 63 Hình 3.14 Diễn biến gây hại của bọ xít muỗi 64 Hình 3.15 Diễn biến gây hại của nhện đỏ 65 Hình 3.16 Diễn biến gây hại của rầy xanh 66 iv Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Từ và cụm từ viết tắt Viết đầy đủ ADB Ngân hàng phát triển Châu Á CT Công thức Cs Cộng sự Ctv Cộng tác viên Đ/C Đối chứng ĐHNN Đại học Nông nghiệp Công nghệ EM Công nghệ vi sinh vật hữu hiệu HCVS Hữu cơ vi sinh KHKT Khoa học kỹ thuật Viện KHKT NLN MNPB Viện Khoa học kỹ thuật Nông Lâm nghiệp miền núi phía Bắc NN&PTNT Nông nghiệp và phát triển nông thôn PHCVSVCN Phân hữu cơ vi sinh vật chức năng TCVN Tiêu chuẩn Việt Nam VIETGAP Thực hành sản xuất Nông nghiệp tốt theo tiêu chuẩn Việt Nam VSV Vi sinh vật TCN Tiêu chuẩn ngành 1 MỞ ĐẦU 1.Tính cấp thiết của đề tài Việt Nam có lịch sử trồng chè lâu đời nhƣng cây chè mới chỉ đƣợc trồng và phát triển với quy mô lớn từ khoảng 100 năm nay. Với đặc điểm là loại cây công nghiệp dài ngày, dễ trồng và chăm sóc, nhiệm kỳ kinh tế dài 30 - 40 năm, phù hợp với điều kiện tự nhiên ở các vùng đất dốc của Việt Nam, do vậy cây chè đã trở thành cây công nghiệp mũi nhọn, mang lại giá trị kinh tế cao, tham gia vào thị trƣờng xuất khẩu. Năng suất và chất lƣợng chè phụ thuộc vào nhiều yếu tố nhƣ: giống, khí hậu, đất đai, phân bón, kỹ thuật canh tác và công nghệ chế biến. Việc áp dụng tiến bộ kỹ thuật trong thâm canh chè ở các khâu: chọn tạo đƣa giống năng suất cao vào sản xuất, chế độ bón phân, áp dụng kỹ thuật hái, kỹ thuật đốn chè đã giúp cho ngành chè đạt đƣợc sự phát triển nhanh chóng về diện tích, năng suất và sản lƣợng. Ngày nay, mặc dù phân hoá học đƣợc coi là yếu tố tiên phong trong việc cải tạo năng suất cây trồng và xu hƣớng sử dụng phân hoá học ngày càng có chiều hƣớng gia tăng do sử dụng phân hóa học tiết kiệm thời gian và công lao động song phân hữu cơ vẫn giữ một vai trò quan trọng không thể thay thế trong sản xuất nông nghiệp nói chung và ngành chè nói riêng, đặc biệt là canh tác chè bền vững. Trong nền nông nghiệp cổ truyền của các nƣớc trên thế giới cũng nhƣ ở các nƣớc Asian và ở Việt Nam, phân hữu cơ không chỉ cung cấp dinh dƣỡng cho cây trồng với hàm lƣợng vốn có của nó mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện các đặc tính lý hoá học của đất thông qua vai trò của vật chất hữu cơ (Koorevaar và cộng sự, 1983) [3]. Thực tế sản xuất cho thấy, ngƣời trồng chè thƣờng bón phân hữu cơ chủ yếu là phân chuồng kết hợp với phân vô cơ cho chè ở giai đoạn kiến thiết cơ bản, trồng mới và chủ yếu sử dụng phân vô cơ cho chè ở các giai đoạn sản xuất kinh doanh để tiết kiệm thời gian và công lao động, thúc đẩy nhanh quá trình sinh trƣởng của búp mới, tăng năng suất. Mặc dù đã nhận thức đƣợc vai trò của phân hữu cơ vi sinh trong việc nâng cao năng suất , cải thiện độ phì của đấ t , song ở Việt Nam cho đến nay mức độ ứng dụng loại phân bón này còn hết sức hạn chế. Vì vậy, việc tìm ra các giải pháp thay thế một phần phân hóa học và tận dụng phế phụ phẩm nông [...]... “ Nghiên cứu ảnh hƣởng của phân hữu cơ vi sinh chế biến từ phế phụ phẩm nông nghiệp đến sinh trƣởng và chất lƣợng của giống chè LDP 2 tuổi 5 tại Khải Xuân - Thanh Ba - Phú Thọ ” 2 Mục đích - yêu cầu của đề tài 2.1 Mục đích - Nghiên cứu ảnh hƣởng của các công thức bón phân hữu cơ vi sinh đƣợc sản xuất từ phụ phẩm nông nghiệp đến sinh trƣởng của cây chè LDP2 tuổi 5 - Nâng cao năng suất, phẩm chất chè. .. - Thanh Ba - Phú Thọ 2.3 Nội dung nghiên cứu 2.3.1 Nghiên cứu ảnh hƣởng của phân HCVS chế biến từ phụ phẩm nông nghiệp đến sinh trƣởng, năng suất, chất lƣợng của chè LDP2 tuổi 5 2.3.2 Nghiên cứu ảnh hƣởng của phân HCVS chế biến từ phụ phẩm nông nghiệm đến lý tính, hóa tính, hàm lƣợng vi sinh vật trong đất và độ ẩm đất 2.3.3 Nghiên cứu ảnh hƣởng của phân HCVS chế biến từ phụ phẩm nông nghiệp đến tình... ngƣời trồng chè tại địa phƣơng 2.2 Yêu cầu - Đánh giá ảnh hƣởng của các công thức bón phân hữu cơ vi sinh khác nhau đến khả năng sinh trƣởng, năng suất của cây chè - Đánh giá ảnh hƣởng của các công thức bón phân hữu cơ vi sinh đƣợc sản xuất từ phụ phẩm nông nghiệp đên chất lƣợng búp chè nguyên liệu và chè thành phẩm - Xác định đƣợc diễn biến loài sâu hại chính gây hại trên giống chè LDP2 - Xác định... http://www.lrc-tnu.edu.vn 19 PHẦN 2 VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1 Vật liệu nghiên cứu - Giống chè LDP2 tuổi 5, năng suất điều tra trƣớc khi tiến hành thí nghiệm đạt 5 tấn/ha - Phân hữu cơ vi sinh chế biến từ phụ phẩm nông nghiệp, quy trình chế biến của Vi n Khoa học Kỹ thuật Nông Lâm nghiệp miền núi phía Bắc, đã đƣợc nghiệm thu tháng 05/ 2010 Đặc điểm và thành phần dinh dƣỡng của phân HCVS bao... cà phê thành phân hữu cơ vi sinh bằng bộ chế phẩm Mcrocom Đào Châu Thu và cs (2003) (Thuộc trung tâm nghiên cứu và phát triển nông nghiệp bền vững thuộc trƣờng Đại học Nông nghiệp Hà Nội) đã hợp tác với khoa sinh học và kinh tế Nông nghiệp, Đại học Udine, Italia (2003 - 20 05) tiến hành đề tài: “Sản xuất phân hữu cơ vi sinh từ rác thải hữu cơ sinh hoạt và phế thải nông nghiệp để dùng làm phân bón cho... làm phân bón hữu cơ chất lƣợng cao là cần thiết Kết quả thực hiện chƣơng trình công nghệ sinh học KHCN - 02: Nghiên cứu và áp dụng công nghệ sinh học trong sản xuất phân bón vi sinh - hữu cơ từ nguồn phế thải hữu cơ rắn” xác định đƣợc quy trình chế biến phân hữu cơ vi sinh có hoạt tính sinh học cao Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn 15 Giai đoạn 1996 - 2000 và 2001 - 20 05, ... mềm thống kê sinh học IRRISTAT 5. 0 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn 26 PHẦN 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 3.1 Nghiên cứu ảnh hƣởng của phân hữu cơ vi sinh thay thế các mức đạm khác nhau đến sinh trƣởng và chất lƣợng của chè LDP2 tuổi 5 3.1.1 Ảnh hưởng của bón phân HCVS thay thế các mức đạm khác nhau đến động thái sinh trưởng chiều cao cây và chiều rộng tán chè Chiều cao... một hay nhiều chủng vi sinh vật sống đƣợc tuyển chọn với mật độ đạt tiêu chuẩn quy định, góp phần nâng cao năng suất, chất lƣợng nông sản Phân hữu cơ vi sinh vật không gây ảnh hƣởng xấu đến ngƣời, động vật, môi trƣờng sinh thái và chất lƣợng nông sản 1.2 Tình hình nghiên cứu phân hữu cơ vi sinh đến cây chè trên thế giới và ở Vi t Nam 1.2.1 Tình hình nghiên cứu phân hữu cơ vi sinh trên thế giới Quá... http://www.lrc-tnu.edu.vn 3 - Kết quả nghiên cứu góp phần hoàn thiện quy trình sử dụng phân hữu cơ vi sinh cho giống chè LDP2, phục vụ cho sản xuất chè an toàn tại tỉnh Phú Thọ - Kết quả nghiên cứu góp phần củng cố cơ sở khoa học và thực tiễn, phục vụ canh tác bền vững trên đất dốc, bảo vệ và cải tạo đất 3.2 Ý nghĩa thực tiễn - Kết quả nghiên cứu sẽ góp phần đƣa ra giải pháp cải thiện năng suất và chất lƣợng chè, ... Nông hóa thực hiện đề tài: Nghiên cứu chuyển giao kỹ thuật chế biến phân hữu cơ vi sinh từ phế phụ phẩm nông nghiệp phục vụ sản xuất chè an toàn” Đề tài đã đánh giá hàm lƣợng N, P2O5 và K20 tổng số trong phế phụ phẩm vỏ bã sắn, thân cây ngô và một số phụ phẩm khác lựa chọn nguyên liệu, lựa chọn các thông số của quy trình ủ tạo phân hữu cơ thực nghiệm quy trình ủ tạo phân hữu cơ, Số hóa bởi Trung tâm . chè LDP 2 tuổi 5 tại Khải Xuân - Thanh Ba - Phú Thọ ” 2. Mục đích - yêu cầu của đề tài 2.1. Mục đích - Nghiên cứu ảnh hƣởng của các công thức bón phân hữu cơ vi sinh đƣợc sản xuất từ phụ. Lâm nghiệp miền núi phía Bắc, chúng tôi tiến hành thực hiện đề tài: “ Nghiên cứu ảnh hƣởng của phân hữu cơ vi sinh chế biến từ phế phụ phẩm nông nghiệp đến sinh trƣởng và chất lƣợng của giống. vật, môi trƣờng sinh thái và chất lƣợng nông sản. 1.2. Tình hình nghiên cứu phân hữu cơ vi sinh đến cây chè trên thế giới và ở Vi t Nam 1.2.1. Tình hình nghiên cứu phân hữu cơ vi sinh trên thế