Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y - DƢỢC TRẦN THẾ HOÀNG HÀNH VI DỰ PHÒNG NHIỄM HÓA CHẤT BẢO VỆ THỰC VẬT Ở NGƯỜI CANH TÁC CHÈ XÃ LA BẰNG, HUYỆN ĐẠI TỪ, TỈNH THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SỸ Y HỌC Thái Nguyên, 2011 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y - DƢỢC TRẦN THẾ HOÀNG HÀNH VI DỰ PHÒNG NHIỄM HÓA CHẤT BẢO VỆ THỰC VẬT Ở NGƯỜI CANH TÁC CHÈ XÃ LA BẰNG, HUYỆN ĐẠI TỪ, TỈNH THÁI NGUYÊN Chuyên ngành: Y học dự phòng Mã số: 60.72.73 LUẬN VĂN THẠC SỸ Y HỌC HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN QUANG MẠNH Thái Nguyên, 2011 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn Lêi c¶m ¬n Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Khoa Sau đại học, Khoa Y tế Công cộng, Bộ môn Y học cộng đồng - Trường Đại học Y Dược Thái Nguyên, đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành Luận văn. Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc, tôi xin chân thành cảm ơn TS. Nguyễn Quang Mạnh - người thầy luôn tận tình dành nhiều thời gian hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành Luận văn tốt nghiệp của mình. Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, đồng nghiệp, những người bạn thân thiết đã luôn giúp đỡ, động viên, khích lệ, chia sẻ khó khăn trong thời gian tôi học tập để hoàn thành khóa học. Xin chân thành cảm ơn./. Thái Nguyên, tháng 10 năm 2011 HỌC VIÊN Trần Thế Hoàng Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn Lêi cam ®oan Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn do tôi thu thập là trung thực và chưa được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu khoa học nào. Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ trong việc thực hiện Luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong khóa luận đã được chỉ rõ nguồn gốc. Thái Nguyên, tháng 10 năm 2011 HỌC VIÊN Trần Thế Hoàng Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT BĐBV : Biết đọc biết viết CBYT : Cán bộ y tế GDSK : Giáo dục sức khoẻ HBM : Health Belief Model HCBVTV : Hoá chất bảo vệ thực vật HVSK : Hành vi sức khoẻ NXB : Nhà xuất bản THCS : Trung học cơ sở THPT : Trung học phổ thông TT GDSK : Truyền thông giáo dục sức khoẻ TT : Truyền thông YTTB : Y tế thôn bản Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn MỤC LỤC ĐẶT VẤN ĐỀ 1 Chƣơng 1: TỔNG QUAN 3 1.1. Hành vi 3 1.2. Thuyết hành vi 5 1.3. Các khái niệm khác 9 1.4. Hành vi dự phòng nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật và các yếu tố liên quan 10 1.5. Khung lý thuyết nghiên cứu 15 1.6. Giả thuyết nghiên cứu 16 Chƣơng 2. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 17 2.1. Đối tượng nghiên cứu 17 2.2. Địa điểm nghiên cứu 17 2.3. Thời gian nghiên cứu 17 2.4. Phương pháp nghiên cứu 17 2.5. Công cụ thu thập số liệu 21 2.6. Phương pháp thu thập thông tin 22 2.7. Phân tích và xử lý số liệu 23 2.8. Đạo đức trong nghiên cứu 26 Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 27 3.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu 27 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 3.2. Kiến thức của người canh tác chè về dự phòng nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật 29 3.3. Thái độ của người canh tác chè về dự phòng nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật 31 3.4. Hành vi dự phòng nhiễm HCBVTV ở người canh tác chè 33 3.5. Mối liên quan của hành vi dự phòng nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật 45 Chƣơng 4: BÀN LUẬN 47 4.1. Kiến thức, thái độ và hành vi dự phòng nhiễm hoá chất bảo vệ thực vật ở người canh tác chè xã La Bằng, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên 47 4.2. Các yếu tố liên quan đến hành vi dự phòng nhiễm hoá chất bảo vệ thực vật ở người canh tác chè 57 KẾT LUẬN 59 KHUYẾN NGHỊ 61 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn DANH MỤC BẢNG Bảng 3.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu 27 Bảng 3.2. Thời gian canh tác và thu hoạch chè sau phun hoá chất bảo vệ thực vật chè của đối tượng nghiên cứu 28 Bảng 3.3. Kiến thức của người canh tác chè 29 Bảng 3.4. Thái độ của người canh tác chè về dự phòng nhiễm hoá chất bảo vệ thực vật 31 Bảng 3.5. Hành vi phun hoá chất bảo vệ thực vật và xử lý dụng cụ sau phun 33 Bảng 3.6. Mức độ hành vi dự phòng nhiễm hoá chất bảo vệ thực vật ở người canh tác chè 42 Bảng 3.7. Tỷ lệ người canh tác chè được truyền thông giáo dục sức khoẻ 43 Bảng 3.8. Nguồn truyền thông giáo dục sức khoẻ cho người canh tác chè 43 Bảng 3.9. Nhu cầu truyền thông giáo dục sức khoẻ dự phòng nhiễm hoá chất bảo vệ thực vật 44 Bảng 3.10. Mối liên quan giữa hành vi dự phòng nhiễm hoá chất bảo vệ thực vật với các đặc điểm của đối tượng nghiên cứu 45 Bảng 3.11. Mối liên quan giữa hành vi dự phòng nhiễm hoá chất bảo vệ thực vật với kiến thức thức, thái độ, truyền thông 46 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 3.1. Thực trạng xử lý bao bì, dụng cụ đựng hoá chất bảo vệ thực vật 34 Biểu đồ 3.2. Tần suất hành vi đeo kính mắt khi canh tác chè 35 Biểu đồ 3.3. Tần suất hành vi sử dụng khẩu trang khi canh tác chè 36 Biểu đồ 3.4. Tần suất hành vi sử dụng găng tay khi canh tác chè 37 Biểu đồ 3.5. Tần suất hành vi sử dụng mũ nón bảo hộ khi canh tác chè 38 Biểu đồ 3.6. Tần suất hành vi sử dụng quần áo bảo hộ khi canh tác chè 39 Biểu đồ 3.7. Tần suất hành vi tắm rửa sau khi canh tác chè 40 Biểu đồ 3.8. Tần suất hành vi ăn /uống/hút thuốc khi canh tác chè 41 [...]... bảo vệ thực vật ở người canh tác chè xã La Bằng, Đại Từ, Thái Nguyên với mục tiêu: 1 Đánh giá kiến thức, thái độ và hành vi dự phòng nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật ở người canh tác chè xã La Bằng, Đại Từ, Thái Nguyên năm 2011 2 Mô tả một số yếu tố liên quan đến hành vi dự phòng nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật ở người canh tác chè Giả thuyết nghiên cứu Hành vi dự phòng nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật có... chè Đã có một số đề tài nghiên cứu ảnh hưởng của hóa chất bảo vệ thực vật đến sức khỏe người canh tác chè nhưng chưa có đề tài nào nghiên cứu về hành vi dự phòng nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật của người canh tác chè tại xã La Bằng Để tìm hiểu về hành vi dự phòng nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật ở người canh tác chè tại xã La Bằng, chúng tôi tiến hành nghiên cứu: Hành vi dự phòng nhiễm hóa chất bảo vệ. .. những nguyên nhân trên, vi c thực hiện các hành vi không tắm rửa sau khi phun, không chú ý đến chiều gió, không chú ý đến thời tiết, thiếu kiến thức hoặc thái độ xem thường vệ sinh lao động ở người canh tác chè đều liên quan đến nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật [12], [14] Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 2 Xã La Bằng là một xã miền núi thuộc huyện Đại Từ tỉnh Thái. .. hóa chất bảo vệ thực vật đối với cây chè vừa có tác dụng phòng ngừa sâu bệnh vừa giúp tăng năng suất, sản lượng Tuy nhiên, khi lạm dụng hoặc sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật không đúng cách không chỉ ảnh hưởng lớn tới sức khỏe người tiêu dùng mà còn ảnh hưởng trực tiếp tới người nông dân canh tác chè Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, phần lớn những người canh tác chè khi sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật. .. thức của người dân về: ăn, uống, hút thuốc lá không rửa tay; mặc quần áo lao động quá 1 ngày đều có liên quan đến hành vi dự phòng nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật [48]; nhận thức về rào cản thực hiện hành vi dự phòng nhiễm HCBVTV và vi c được đào tạo về dự phòng nhiễm HCBVTV trong 5 năm liên quan có ý nghĩa thống kê với vi c thực hiện các hành vi dự phòng nhiễm HCBVTV của người dân [45] 1.4.2 Vi t Nam... khi thực hiện hành vi dự phòng và rào cản khi thực hiện hành vi dự phòng Truyền thông Là phương tiện truyền thông và Bảng hỏi Phỏng vấn nội dung truyền thông liên Thảo luận quan đến dự phòng nhiễm nhóm HCBVTV ở người canh tác chè Là hành vi dự phòng nhiễm Bảng hỏi Phỏng vấn Hành vi HCBVTV của người canh tác Thảo luận chè, bao gồm: đeo kính mắt; sử nhóm dụng khẩu trang; sử dụng găng tay; mặc quần áo bảo. .. dụ, mô hình giáo vi n cắm bản của tác giả Hạc Văn Vinh [32] đã sử dụng yếu tố thúc đẩy/nhắc nhở hành vi giáo dục sức khỏe vệ sinh môi trường và chăm sóc sức khỏe sinh sản cho các bà mẹ 15-49 có con < 5 tuổi 1.3 Khái niệm về hóa chất bảo vệ thực vật và phƣơng tiện bảo vệ cá nhân 1.3.1 Hóa chất bảo vệ thực vật Là danh từ chung để chỉ một chất hoặc một hợp chất bất kỳ có tác dụng dự phòng, tiêu diệt hoặc... nhiễm, đường lây nhiễm và cần làm gì để phòng tránh nhiễm HCBVTV; Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 21 - Thái độ dự phòng nhiễm HCBVTV: nhận thức về yếu tố nguy cơ, tác hại, lợi ích và rào cản cho vi c thực hiện hành vi dự phòng nhiễm HCBVTV - Hành vi dự phòng nhiễm HCBVTV - Truyền thông giáo dục sức khỏe dự phòng nhiễm HCBVTV 2.5.3 Tính giá trị và tính tin... Nguyên Xã có tổng số dân là 3767 người trong đó có 40% là người dân tộc thiểu số Tổng diện tích của xã là 12,2 km2 với diện tích trồng chè toàn xã là 328ha Phát triển cây chè là thế mạnh kinh tế của xã tuy nhiên trong quá trình canh tác, người canh tác chè phải thường xuyên tiếp xúc với hóa chất bảo vệ thực vật và đây là một trong những nguyên nhân quan trọng ảnh hưởng tới sức khỏe của người canh tác. .. Ảnh hưởng của HCBVTV - Đường lây nhiễm HCBVTV - Biện pháp dự phòng nhiễm HCBVTV Thái độ của ngƣời canh tác chè - Yếu tố nguy cơ nhiễm HCBVTV - Hậu quả nhiễm HCBVTV - Lợi ích thực hiện hành vi dự phong - Yếu tố rào cản khi thực hiện hành vi dự phòng Hành vi dự phòng nhiễm HCBVTV - Đeo kính mắt - Sử dụng khẩu trang - Sử dụng găng tay - Sử dụng mũ nón - Mặc quần áo bảo hộ lao động - Tắm sau khi phun - Không . hành vi dự phòng nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật của người canh tác chè tại xã La Bằng. Để tìm hiểu về hành vi dự phòng nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật ở người canh tác chè tại xã La Bằng, chúng. nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật ở người canh tác chè xã La Bằng, Đại Từ, Thái Nguyên năm 2011. 2. Mô tả một số yếu tố liên quan đến hành vi dự phòng nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật ở người canh tác. canh tác chè về dự phòng nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật 31 3.4. Hành vi dự phòng nhiễm HCBVTV ở người canh tác chè 33 3.5. Mối liên quan của hành vi dự phòng nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật