Chính vì những lý do đó tôi chọnđề tài: "Một số phương pháp tập luyện nhằm nâng cao thành tích môn nhảy xa cho học sinh nữ lớp 9 trường THCS Đồng Cương – Yên Lạc – Vĩnh Phúc” II.. Để đạt
Trang 1PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
I LỜI MỞ ĐẦU.
Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc hiện nay, lợi thế sẽ thuộc vềquốc gia nào có nguồn nhân lực trí tuệ cao, có kỹ năng vững vàng, có sức khỏetốt để theo kịp sự phát triển của thế giới Đặc biệt với sức khỏe nó là tài sản vôgiá của mỗi công dân, mỗi dân tộc, mỗi quốc gia, là một nhân tố cơ bản tạo nênđộng lực phát triển của đất nước
Đại hội IX của Đảng tiếp tục khẳng định : “ Giáo dục và Đào tạo là quốcsách hàng đầu Phát triển giáo dục là động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệpCông nghiệp hoá-Hiện đại hoá đất nước Là điều kiện để phát huy nguồn lực conngười, yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế bền vững ”
Điều đó càng chứng tỏ trách nhiệm to lớn của ngành Giáo dục và Đào tạo.Nhà trường và xã hội phải đảm bảo phát triển con người một cách toàn diện vềsức khỏe và trí tuệ Giúp thế hệ trẻ có kiến thức ngang tầm thời đại, có tư duysáng tạo và năng lực thực hành giỏi, có ý thức vươn lên trong học tập, có sứckhỏe tốt để có thể làm chủ tương lai đất nước
Ở nước ta, Đảng và nhà nước thể hiện sự quan tâm đó bằng nhiều chủtrương chính sách, nhằm khuyến khích việc nâng cao sức khỏe cho mọi côngdân, đặc biệt là trong các trường phổ thông.
Chỉ thị 36-CT/TWT ngày 24/03/1994 của Ban Chấp Hành TW ĐảngCộng Sản Việt Nam về công tác giáo dục thể dục thể thao đã nêu rõ: “ Mục tiêu
cơ bản, lâu dài của công tác giáo dục thể dục thể thao là hình thành nền thể dụcthể thao phát triển, tiến bộ góp phần nâng cao sức khỏe thể lực, đáp ứng nhu cầuvăn hóa tinh thần của nhân dân, phấn đấu đạt vị trí xứng đáng trong hoạt độngthể thao quốc tế, trước hết là khu vực Đông nam Á”
Do vậy giáo dục sức khỏe cho con người là một trong những nội dungquan trọng không chỉ của ngành giáo dục và đào tạo mà còn là mối quan tâmcủa toàn xã hội, với mục đích: “ Đào tạo và bồi dưỡng thế hệ trẻ trở thành mộtcon người mới, có sức khỏe tốt, có thể lực cường tráng, có dũng khí kiên cường,
để tiếp tục sự nghiệp của Đảng một cách đắc lực và sống một cuộc sống vui tươilành mạnh”
Điền kinh là một môn thể thao khá phổ biến, là những môn thi đấu chínhcủa các kỳ đại hội Olompic quốc tế, Đại hội TDTT trong nước Trong nhàtrường phổ thông Điền kinh là môn có nhiều nội dung chủ yếu trong chươngtrình học
Những năm gần đây Bộ Giáo Dục và đào Tạo đã không ngừng cải tiến nộidung, phương pháp giảng dạy và tập luyện môn điền kinh nói chung và nội dungnhảy xa nói riêng Nhưng với thực tế tại trường THCS Đồng Cương, do cơ sởvật chất còn hạn chế, đối tượng học sinh đa phần là con em nông dân Đặc biệt
là học sinh nữ, ở lứa tuổi này các em đang phát triển tâm sinh lý lứa tuổi chính
vì thế việc lựa chọn phương pháp tập luyện phù hợp cho học sinh nữ lớp 9 của
Trang 2trường luôn làm tôi băn khoăn trăn trở làm thế nào để các em trập luyện nộidung nhảy xa kiểu " Ngồi" có hiệu quả nhất Chính vì những lý do đó tôi chọn
đề tài: "Một số phương pháp tập luyện nhằm nâng cao thành tích môn nhảy
xa cho học sinh nữ lớp 9 trường THCS Đồng Cương – Yên Lạc – Vĩnh Phúc”
II MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Đề tài nghiên cứu để tìm ra một số phương pháp tập luyện nhảy xa chohọc sinh nữ lớp 9 Trường THCS Đồng Cương Từ đó có cơ sở để nâng cao thểlực, sức khỏe, cải thiện thành tích nhảy xa cho học sinh
III NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU.
Để đạt được mục đích nghiên cứu tôi cần giải quyết các nhiệm vụ sauđây:
Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu thực trạng học sinh nữ khối 9 học nội dung nhảy
xa tại trường THCS Đồng Cương
Nhiệm vụ 2: Phương pháp tập luyện và hiệu quả của phương pháp tập
luyện nội dung nhảy xa của học sinh nữ khối 9 trường THCS Đồng Cương
IV PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.
Để giải quyết các nhiệm vụ của đề tài, tôi sử dụng hai nhóm phương phápsau :
1 Nhóm phương pháp lý thuyết:
- Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu:
Trên cơ sở nhận xét thực trạng của học sinh học nội dung nhảy xa ởtrường THCS Đồng Cương, sự góp ý của đồng nghiệp và tổng hợp các tài liệunghiên cứu liên quan đến nội dung đề tài Nhằm mục đích tìm hiểu cơ sở lý luậntổng hợp tất cả các tài liệu cần thiết để đưa ra phương hướng giải quyết đề tài
2 Nhóm Phương pháp thực tiễn.
- Phương pháp quan sát sư phạm :
Để tiến hành đề tài này tôi đã quan sát sự phát triển thể lực của học sinh.Quan sát các buổi tập nhảy xa của học sinh nữ lớp 9A1 và lớp 9A2, A3 Sử dụngphương pháp này tôi có cơ sở để tìm ra được các bài tập và phương pháp hiệuquả nhất
- Phương pháp thực nghiệm sư phạm
Sử dụng phương pháp này để kiểm nghiệm đánh giá hiệu quả trong quátrình thực nghiệm các bài tập Sau khi đã lựa chọn và xác định được các bài tậptôi đã tiến hành phân nhóm đối chứng và nhóm thực nghiệm: 20 em học sinh nữlớp 9A1 nhóm đối chứng 20 em học sinh nữ lớp 9A2 + A3 nhóm thực nghiệm
- Phương pháp toán học thống kê :
Để giải quyết nhiệm vụ một cách chính xác và hoàn thiện tôi đã sử dụngphương pháp toán học thống kê để rút ra kết quả cụ thể từ đó có cơ sở đánh giáhiệu quả bài tập
Trang 3Công thức để sử lý số liệu:
Trị số TB: X A1 =
n
x n
i i
B A
n n
X X
2 2
1 Thời gian nghiên cứu:
Đề tài nghiên cứu từ tháng 09 năm 2012 đến tháng 03 năm 2013
2 Đối tượng nghiên cứu:
20 học sinh nữ lớp 9A1 và 20 học sinh nữ lớp 9A2+A3 trường THCSĐồng Cương
3 Địa điểm nghiên cứu:
Tại trường THCS Đồng Cương – Huyện Yên Lạc – Tỉnh Vĩnh Phúc
VI THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU.
Những năm học vừa qua tôi được giao nhiệm vụ giảng dạy môn thể dụctại trường THCS Đồng Cương Qua thực tế công tác tôi nhận thấy rằng thựctrạng học sinh học môn thể dục nói chung và nội dung nhảy xa nói riêng, đaphần học sinh chưa tích cực tập luyện, chưa xem tập luyện thể dục thể thao làcách tốt nhất để rèn luyện sức khỏe, phát triển thể lực Đặc biệt là học sinh nữ ởlứa tuổi 14-15 các em đang trong quá trình phát triển tâm sinh lý, vì thế các emhay e thẹn, rụt rè khi tập luyện Mặt khác đôi khi giáo viên còn cứng nhắc tronggiảng dạy Vì vậy chưa gây được hứng thú, tích cực, chủ động, sáng tạo trongtập luyện của học sinh Ngoài ra cơ sở vật chất phục vụ cho công tác giảng dạy
và học tập còn nhiều hạn chế Chính vì vậy kết quả học tập môn thể dục nóichung và nội dung nhảy xa nối riêng chưa cao nếu không muốn nói là còn thấp
Năm học 2011 - 2012 vừa qua, kết quả kiểm tra đánh giá quá trình tậpluyện nội dung nhảy xa kiểu “ Ngồi” ở học sinh nữ khối 9 chỉ có 45% học đạtđiểm trung bình trở lên còn lại là yếu kém
Một yếu tố khác, xã Đồng Cương là một xã thuần nông, phần đông họcsinh là con em nông thôn, cuộc sống gia đình các em còn nhiều khó khăn Ngoàiviệc học ở trường các em về còn phải giúp gia đình Để thực hiện tốt những việcnày đòi hỏi các em phải có một sức khỏe tốt, một thể lực cường tráng
Nhận thức được tầm quan trọng của giáo dục thể chất Là một giáo viêntrực tiếp giảng dạy, hướng dẫn các em rèn luyện thể chất, qua thực tế công táctại trường THCS Đồng Cương tôi luôn băn khoăn, trăn trở làm thế nào để các
em học sinh nữ chủ động, sáng tạo, tích cực tập luyện trở thành những người cósức khỏe, có tri thức và đạo đức tốt, thành người có ích cho xã hội
Trang 4Từ thực trạng nêu trên, kết hợp với kiến thức và kinh nghiệm của bảnthân, của đồng nghiệp trong những năm học tập và công tác, để đưa chất lượnggiảng dạy và học tập môn thể dục nói chung và nội dung nhảy xa nói riêng, tôimạnh dạn cải tiến phương pháp giảng dạy để giúp học sinh học tập nội dungnhảy xa đạt kết quả cao hơn
PHẦN II: NỘI DUNG
Môn nhảy xa muốn có thành tích tốt, ngoài kỹ thuật còn phải tập luyệnthường xuyên và có các bài tập nâng cao Nhìn lại ở trường THCS Đồng Cươngtrong những năm qua, do chương trình của bộ giáo dục quy định, các kỹ thuậttrong môn điền kinh nói chung và nội dung nhảy xa nói riêng là phần dạy họcbắt buộc trong công tác giáo dục thể chất của nhà trường Nhìn chung học sinh
đã được học, xong chưa liên tục và hoàn chỉnh Do vậy kết quả đạt được chưacao, nguyên nhân chính là do các em chưa có điều kiện tập luyện thường xuyên
và phương pháp tập luyện hợp lí nhất Đây cũng là lý do để đưa các em vàocông việc này
I CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
1 Điều tra thực trạng học sinh nữ học nội dung nhảy xa kiểu " Ngồi".
Từ việc điều tra thực trạng của học sinh học nội dung nhảy như: Kỹ thuậtthực hiện động tác, thành tích đạt được trước khi nghiên cứu Qua đó đưa ranhận định và đưa ra phương pháp tập luyện cho học sinh thích hợp nhất để đạthiệu quả cao nhất
2 Quan sát và trò chuyện sư phạm.
Quan sát học sinh tập luyện nội dung nhảy xa, trò chuyện với học sinh từ
đó thấu hiểu tâm lý và sự quan tâm của các em về nội dung nhảy xa trước và saukhi thực nghiệm
3 Đưa các bài tập thực nghiệm và đối chứng vào tiết dạy.
Thực hiện công việc này nhằm tìm ra được phương pháp giảng dạy và họctập có hiệu quả nhất từ đó rút ra kết luận về việc áp dụng phương pháp đổi mớicủa bản thân
II CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
1 Điều tra thực trạng học sinh học nội dung nhảy xa kiểu "Ngồi"
Thực hiện được công việc này thực chất chúng ta đã giải quyết xongnhiệm vụ 1 Nhảy xa là hoạt động hết sức cơ bản và rất cần thiết đối với cuộcsống con người Để phát triển thể chất cho thế hệ trẻ ngay từ thời xa xưa, người
ta đã coi nhảy xa là phương tiện giáo dục thể chất hết sức quan trọng Tuy vậyxuất phát từ tình hình thực tế của nhà trường cũng như của học sinh hiện nay.Trong quá trình giảng dạy và kiểm tra kỹ thuật nhảy xa kiểu “Ngồi” Tôi thấy
Trang 5học sinh thường thực hiện động tác mà không hiểu kỹ thuật, coi thường môn học
vì thế kết quả đạt được chưa cao nếu không nói là còn thấp
Vì vậy là một giáo viên dạy bộ môn thể dục trong trường trung học cơ sởtôi luôn trăn trở để tìm ra những phương pháp mới Qua tham khảo tài liệu, họchỏi đồng nghiệp và đặc biệt là qua thực tế giảng dạy tại trường tôi đã áp dụngmột số bài tập nhằm đưa học sinh học nội dung nhảy xa đạt kết quả cao hơn
Trước khi áp dụng những bài tập và phương pháp mới Tôi chọn 20 họcsinh nữ lớp 9A1 làm nhóm đối chứng (A1), và 20 học sinh nữ lớp 9A2 + A3 làmnhóm thực nghiệm ( A2) để kiểm tra kết quả ban đầu với nội dung kiểm tra: Kỹthuật và thành tích nhảy xa kiểu “Ngồi” Phần kiểm tra kỹ thuật tôi chia thành
04 loại
- Loại A : Thực hiện đúng kỹ thuật bốn giai đoạn
- Loại B : Thực hiện đúng kỹ thuật giai đoạn chạy đà, giậm nhảy, trênkhông, kỹ thuật tiếp đất có sai sót
- Loại C : Kỹ thuật giai đoạn trên không cơ bản đúng Có sai sót nhiềutrong các giai đoạn kỹ thuật còn lại
- Loại D : Không hình thành được kỹ thuật giai đoạn trên không
Kết quả tôi thu được như sau:
Trang 6Bảng 1: KẾT QUẢ KIỂM TRA BAN ĐẦU.
Nhóm đối chứngA1i ch ngA1ứngA1
TT Họ và tên Kỹ thuật đạt được Thành tích (cm)
Trang 7Nhóm th c nghi m A2ực nghiệm A2 ệm A2
TT Họ và tên Kỹ thuật đạt được Thành tích (cm)
là yếu kém
Để xây dựng cho học sinh có thái độ học tập đúng, học sinh tích cực chủđộng sáng tạo, hiểu kỹ thuật trong từng giai đoạn để luyện tập kỹ thuật nhảy xakiểu “Ngồi” Từ đó thực hiện đúng kỹ thuật nâng cao thành tích và đảm bảo antoàn trong luyện tập
Trang 82 Phương pháp tập luyện và hiệu quả tập luyện của hai nhóm.
Ngày nay nhảy xa trở thành một môn thể thao hấp dẫn chinh phục độ xa,
có tác dụng rèn luyện sức mạnh, sức nhanh, sự khéo léo, linh hoạt rất hiệu quả.Nhảy xa có ba kiểu khác nhau: “ Ngồi”, “Cắt kéo”, “ Ưỡn thân” Nhảy xa kiểu
“Ngồi” dể học nhất, phù hợp với học sinh các lớp 8,9 Từ thực tế trên tôi đãtham khảo các bạn đồng nghiệp cùng dạy rút ra kinh nghiệm và tìm ra phươngpháp tốt nhất để áp dụng vào giảng dạy trực tiếp ở trường
Trong quá trình giảng dạy cho học sinh để đạt kết quả cao, trước khi tậpluyện phải xây dựng khái niệm : Thế nào là nhảy xa, nhảy xa xuất phát từ đâu,nhảy xa có tác dụng gì cho sức khỏe Sau đó mới tiến hành giảng giải phân tích,làm mẫu động tác đẹp, chính xác, cho học sinh xem tranh ảnh Cuối cùng tôimới cho các em tập luyện theo phương pháp mà tôi và các đồng nghiệp đã đúcrút ra từ những năm công tác tại trường
Biện pháp này cũng chính là đi giải quyết nhiệm vụ 2 Để làm tốt đượccông việc này tôi đã bố trí thời gian tập luyện 8 tiết trong 4 tuần cho cả hainhóm Trong đó nhóm đối chứng ( A1) tập các bài tập theo PPCT của Bộ giáodục và Đào tạo Nhóm thực nghiệm tôi đưa ra các bài tập mà tôi đã đúc rút trongquá trình giảng dạy
*Cách thức tập luyện
Tuần 1:
- Tiết 1: + Xây dựng khái niệm về môn nhảy xa.
+ Điều tra cơ bản môn nhảy xa kiểu “Ngồi”
- Tiết 2:+ Tập một số động tác bổ trợ : Đá lăng trước, đá lăng trước sau,
đà một bước đá lăng, Đà một bước giậm nhảy đá lăng, chạy đà tự do nhảy
xa kiểu ngồi
+ Tập đo đà và điều chỉnh đà + Trò chơi: Lò cò tiếp sức
Tuần 2:
- Tiết 3:+ Tập các động tác bổ trợ: Đá lăng trước sau, đà một bước giậm
nhảy đá lăng, đà ba bước giậm nhảy đá lăng, một bước bước bộ trênkhông, nhảy dây đơn
+ Chạy đà chậm 3 - 5 bước đặt chân giậm đúng ván giậm nhảy + Chạy đà 5 - 7 bước đặt chân giậm nhảy vào ván giậm đá lăngchân
+ Chạy 3 bước bước bộ trên không
+ Trò chơi: Bật cóc tiếp sức
- Tiết 4:+ Tập các động tác bổ trợ như tiết 3, Bật xa tại chỗ
+ Đá ba bước bước bộ trên không ( có bổ trợ bật bục cao 15cm) + Chạy đà 5 - 7 bước bước bộ trên không
Trang 9+ Chạy 5 - 7 bước giậm nhảy qua dây căng ngang cao 50cm thựchiện bước bộ trên không qua dây căng ngang rơi xuông bằng hai chân
+ Chạy 7 - 9 bước đà bật nhảy vào bục bật rơi xuống bằng haichân
Tuần 3:
- Tiết 5:+ Đà ba bước bước bộ trên không.
+ Chay 7 - 9 bước đà giậm nhảy vào bục bước bộ trên không rơixuống bằng hai chân
+ Đà 5 - 7 bước phối hợp chạy đà - giậm nhảy bước bộ trên không
+ Đà trung bình giậm nhảy bước bộ trên không chạm cát bằng haichân
- Tiết 6:+ Ôn một số động tác bổ trợ kỹ thuật như tiết 5.
+ Đà 5 - 7 bước hoàn thiện kỹ thuật nhảy xa kiểu “Ngồi”
+ Đà trung bình hoàn thiện kỹ thuật nhảy xa kiểu ngồi nâng caothành tích
+ Giới thiệu điều luật nhảy xa kiểu “Ngồi” phần 1
Tuần 4:
- Tiết 7:+ Ôn một số động tác bổ trợ kỹ thuật.
+ Đà 5 - 7 bước hoàn thiện kỹ thuật nhảy xa kiểu “Ngồi”
+ Đà trung bình hoàn thiện kỹ thuật nhảy xa kiểu “Ngồi” nâng caothành tích
+ Đà tự do hoàn thiện kỹ thuật nhảy xa kiểu "Ngồi" nâng caothành tích
+ Giới thiệu điều luật nhảy xa kiểu ngồi phần 2
- Tiết 8:+ Kiểm tra kỹ thuật và thành tích nhảy xa kiểu “Ngồi”.
Qua 4 tuần áp dụng dạy cho hai nhóm theo hai phương pháp mà tôi đãlựa chọn Thêm vào đó trong quá trình giảng dạy tôi luôn nhắc nhở động viêncác em về nhà tập luyện Vì điều kiện ở nhà không có sân bãi tập thường xuyênchính vì thế các em chỉ nên tập ở nhà các bài tập bổ trợ kỹ thuật và thể lực là tốtnhất Trong giờ dạy tôi luôn áp dụng luân phiên các phương pháp tập luyện gâyhứng thú cho học sinh, phát huy được tính tích cực của học sinh trong tập luyệnnhảy xa
* Các phương pháp tập luyện:
- Làm mẫu kết hợp với giảng giải
- Phân đoạn và hoàn chỉnh
- Luyện tập bắt chước
- Luyện tập lặp lại
Trang 10- Luyện tập nâng cao dần yêu cầu.
- Trò chơi và thi đấu
- Trực quan gián tiếp ( Xem tranh ảnh)
- Sửa sai và giúp đỡ
Đặc biệt trong quá trình tập luyện cho học sinh hình thành giai đoạn bước
bộ trên không tôi dùng vật bổ trợ ( Bục bật ), để tăng độ cao của cơ thể so với
hố cát, từ đó học sinh có thời gian trên không lâu hơn để hình thành được độngtác bước bộ trên không để có thể đưa chân giậm nhảy đuổi kịp chân lăng, haichân vươn về phía trước để chuẩn bị tiếp đất Bên cạnh đó tôi luôn áp dụng hìnhthức chia tổ tập luyện để tăng cường mật độ vận động, giảm thời gian chờ đợi,đồng thời phát huy được khả năng tự quản của học sinh trong giờ học
Trước khi chia tổ tập luyện, tôi thường đưa ra yêu cầu về kỹ luật và antoàn, hướng dẫn cho các em đội hình tập luyện và các khẩu lệnh Đưa nhữngđiều này thành một trong những nội dung thi đua cho từng tổ để các em kiểm trađánh giá lẫn nhau Điều quan trọng nhất trong tập luyện là phải đảm bảo an toàntrong tập luyện
Chính áp dụng những phương pháp và các bài tập trên sau 4 tuần tậpluyện tôi đã kiểm tra và thu được kết quả sau:
