B Ộ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ************ TR ẦN THỊ QUYẾT ỨNG DỤNG GIS TRONG XÂY DỰNG BẢN ĐỒ ĐIỀU CHẾ R ỪNG TRỒNG KEO LAI (Acasia auriculifomis x A. mangium) TẠI RỪNG LIÊN KẾT CÔNG TY TR ỒNG RỪNG CHÂU Á (AAA) – BAN QU ẢN LÝ RỪNG PHÒNG HỘ XUÂN LỘC, ĐỒNG NAI KHÓA LU ẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC NGÀNH QU ẢN LÝ TÀI NGUYÊN RỪNG Thành ph ố Hồ Chí Minh Tháng 6/2012 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ************ TR ẦN THỊ QUYẾT ỨNG DỤNG GIS TRONG XÂY DỰNG BẢN ĐỒ ĐIỀU CHẾ R ỪNGTRỒNG KEO LAI (Acasia auriculifomis x A. mangium) TẠI RỪNG LIÊN KẾT CÔNG TY TR ỒNG RỪNG CHÂU Á (AAA) – BAN QU ẢN LÝ RỪNG PHÒNG HỘ XUÂN LỘC, ĐỒNG NAI Ngành: Quản lý tài nguyên rừng KHÓA LU ẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Ng ười hướng dẫn: Th.S TRƯƠNG VĂN VINH Thành ph ố Hồ Chí Minh Tháng 6/2012 i LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập và thực hiện khóa luận tốt nghiệp tôi đã nhận được sự giúp đỡ rất nhiều từ các Thầy, Cô giáo, gia đình và bạn bè. Tôi xin tỏ lòng biết ơn chân thành đến: Cha mẹ là người đã sinh thành, nuôi dưỡng, luôn quan tâm, ủng hộ, giúp đỡ tôi trong cuộc sống. Quý thầy cô giáo Trường Đại học Nông Lâm Thành phố Hồ Chí Minh, Bộ môn Quản Lý tài Nguyên Rừng, khoa Lâm Nghiệp đã tận tình truyền đạt cho tôi những kiến thức trong suốt bốn năm học vừa qua. Tập thể lớp Quản lí tài nguyên rừng khóa 34 trường ĐH Nông Lâm TP.HCM đã quan tâm, chia sẻ giúp tôi trong quá trình học tập tại trường. Chân thành cảm ơn các Cô Chú, các Anh Chị làm việc tại Ban quản lý rừng phòng hộ Xuân Lộc – Đồng Nai đã giúp đỡ và tạo điều kiện cho tôi trong suốt thời gian thực hiện khóa luận tốt nghiệp. Cảm ơn Thầy Trương Văn Vinh đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi hoàn thành bài khóa luận tốt nghiệp này. Xin chân thành cảm ơn! TP.HCM, tháng 05 năm 2012 Sinh viên thực hiện Trần Thị Quyết ii TÓM TẮT Đề tài “Ứng dụng GIS trong xây dụng bản đồ điều chế rừng trồng Keo lai (Acasia auriculifomis x A. mangium) t ại rừng liên kết giữa công ty Trồng R ừng Châu Á (AAA) – Ban Quản Lý rừng Phòng hộ Xuân Lộc, Đồng Nai” được thực hiện từ tháng 3 đến tháng 6 năm 2012. M ục tiêu của đề tài là ứng dụng công nghệ GIS xây dựng cơ sở dữ liệu cho b ản đồ hiện trạng và xây dựng bản đồ chuyên đề phục vụ công tác quản lý, điều chế rừng tại khu vực nghiên cứu. Khóa lu ận sử dụng các chức năng trong phần mềm Mapinfo 10.5 kết hợp bản đồ hiện trạng rừng trồng Keo lai tại khu vực nghiên cứu để xây dựng cơ sở dữ liệu và các b ản đồ chuyên đề. Kết quả nghiên cứu của đề tài như sau: - Khóa luận đã xây dựng được cơ sở dữ liệu có thể cập nhật tự động theo thời gian cho b ản đồ hiện trạng rừng, đồng thời xây dựng được bản đồ rừng trồng theo tu ổi tại khu vực nghiên cứu làm cơ sở để xây dựng các bản đồ chuyên đề. - D ự báo trữ lượng gỗ sản phẩm các năm tiếp theo giai đoạn 2012 – 2020 thông qua các mô hình sinh tr ưởng của cây Keo lai tại Lâm trường Xuân Lộc, làm cơ sở để quản lý sản lượng khai thác hàng năm. - Bước đầu xây dựng Coupe khai thác hàng năm từ đó xây dựng các bản đồ chuyên đề bao gồm bản đồ khai thác, trồng rừng hàng năm và bản đồ chăm sóc rừng các n ăm 2012, 2013, 2014, 2015, 2016 phục vụ công tác điều chế rừng và lập kế hoạch quản lý rừng bền vững. iii SUMMARY The title “Application of GIS in the building of modulating map for Acacia hybrid (Acasia auriculifomis x A. mangium) at the forest of Asian Forestation Company (AAA) – the Protection Forest Management Board of Xuan Loc district, Dong Nai province”, this dissertation was executed from March to June, 2012. The objective of this research is to find out the application of GIS technique in buiding database to map out present conditions and other specific maps in order to facilitate the management and monitoring forests at the tested area. Mapinfo 10.5 was applied to this dissertation, along with maps of present conditions at Acacia forest at the tested area, to build up the database and other specific maps. Below is the results of this research: - It builds the database which can automatically update the conditions of the forests, and also can build the planting map according to the age of the plants at the tested area, in order to build other specific maps. - It predicts the deposit of wood and wooden products for the following year in the phase of 2012 – 2020, via the development model of acacia at Xuan Loc forestry farm. Those predictations would serve as management tool for the annual exploiting activites. - It makes first moves in building annual exploiting coupe, from which it build up the specific maps, including annual exploiting and planting maps, monitoring maps in 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, in order to facilitate the work of modulating and sustainable managing of the forests. iv MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN i TÓM TẮT ii M ỤC LỤC iv DANH SÁCH CÁC CH Ữ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU vi DANH SÁCH CÁC BẢNG vii DANH SÁCH CÁC HÌNH viii Ch ương 1. ĐẶT VẤN ĐỀ 1 Ch ương 2. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 3 2.1. T ổng quan vấn đề nghiên cứu 3 2.1.1. Khái niệm, định nghĩa về GIS và điều chế rừng 3 2.1.1.1. Khái niệm, định nghĩa về hệ thống thông tin địa lý 3 2.1.1.2. Khái niệm, định nghĩa về điều chế rừng 4 2.1.2. Tình hình nghiên cứu và ứng dụng công nghệ GIS. 5 2.1.2.1. Trên thế giới 5 2.1.2.2. Ở Việt Nam 8 2.1.3. Công tác điều chế rừng trên thế giới và Việt Nam 11 2.1.3.1. Trên thế giới 11 2.1.3.2. Ở Việt Nam 12 2.2. Điều kiện tự nhiên, kinh tế – xã hội khu vực nghiên cứu 12 2.2.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên 12 2.2.1.1. Vị trí địa lý 12 2.2.1.2. Địa hình, thổ nhưỡng 13 2.2.1.3. Khí hậu – Thủy văn 13 v 2.2.1.4. Hi ện trạng sử dụng đất rừng 15 2.2.2. Tình hình kinh tế – xã hội khu vực nghiên cứu 15 Chương 3. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 17 3.1. N ội dung nghiên cứu 17 3.2. Phương pháp nghiên cứu 17 3.2.1. Ngoại nghiệp 17 3.2.2. Nội nghiệp 18 3.2.2.1. Hiệu chỉnh dữ liệu bản đồ 18 3.2.2.2. Tạo thêm trường dữ liệu 19 3.2.2.3. Cập nhật cơ sở dữ liệu cho các trường đã tạo 19 3.2.2.4. Tính toán và sắp xếp các Coupe khai thác (2012 – 2020). 23 3.2.2.5. Biên tập bản đồ 23 Chương 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 25 4.1. B ản đồ hiện trạng rừng liên kết Lâm trường Xuân Lộc – AAA. 25 4.2. Dự báo trữ lượng rừng trong tương lai giai đoạn 2012 – 2020 30 4.3. Xây dựng bản đồ chuyên đề phục vụ công tác điều chế rừng 31 4.3.1. Xây dựng bản đồ khai thác hàng năm 31 4.3.2. Xây dựng bản đồ trồng rừng hàng năm giai đoạn 2012 – 2020 34 4.3.3. Xây dựng bản đồ chăm sóc rừng giai đoạn 2012 – 2020 36 Chương 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 47 5.1. K ết luận 47 5.2. Kiến nghị 48 TÀI LIỆU THAM KHẢO 49 PH Ụ BIỂU a vi DANH SÁCH CÁC CH Ữ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU BQL : Ban Quản Lý Công ty AAA : Công ty Tr ồng Rừng Châu Á H 0 : Chiều cao bình quân cây trội (m) Hg : Chi ều cao vút ngọn bình quân (m) Dg : Đường kính bình quân theo tiết diện ngang M_bq : Trữ lượng bình quân trên 1ha(m 3 /ha) A : Tu ổi N : M ật độ (số cây trên 1 ha) V_bq : Th ể tích cây bình quân Vsp : Thể tích sản phẩm cây bình quân M : Tr ữ lượng CS : Chăm sóc CT : Cách th ức WRI (World Resouce Institute) : Viện Tài nguyên Thế giới vii DANH SÁCH CÁC BẢNG BẢNG TRANG Bảng 3.1: Biểu sản lượng rừng trồng Keo lai cấp đất II (Nguyễn Sanh Phát, 2011) 18 Bảng 4.1: Bảng thống kê diện tích rừng theo đơn vị quản lý 27 Bảng 4.2: Bảng thống kê diện tích và trữ lượng rừng Keo lai theo tuổi năm 2012 29 Bảng 4.3: Bảng dự báo trữ lượng (m 3 ) gỗ sản phẩm từ năm 2012 -2020 theo Phân tr ường 30 Bảng 4.4: Bảng thống kê diện tích khai thác hàng năm theo Coupe khai thác 33 Bảng 4.5: Bảng thống kê trữ lượng sản phẩm theo Coupe khai thác hàng năm 34 Bảng 4.6: Bảng thống kê diện tích trồng rừng hàng năm 36 Bảng 4.7: Bảng thống kê diện tích chăm sóc năm 2012 40 Bảng 4.8: Bảng thống kê diện tích chăm sóc năm 2013 42 Bảng 4.9: Bảng thống kê diện tích chăm sóc năm 2014 46 Bảng 4.10: Bảng thống kê diện tích chăm sóc năm 2015 46 Bảng 4.11: Bảng thống kê diện tích chăm sóc năm 2016 46 viii DANH SÁCH CÁC HÌNH HÌNH TRANG Hình 3.1: Tạo thêm trường dữ liệu 19 Hình 3.2: Cập nhật năm hiện tại 20 Hình 3.3: Tính tuổi lâm phần tự động 20 Hình 3.4: Tính mật độ theo phương trình tương quan giữa tuổi với mật độ. 21 Hình 3.5: Cập nhật dữ liệu diện tích từ bản đồ “KT2013” sang bản đồ “BANDOKHAITHACRUNG” 22 Hình 3.6: Tổng hợp diện tích và trữ lượng rừng theo tuổi của lâm phần 22 Hình 4.1: Bản đồ hiện trạng rừng liên kết lâm trường Xuân Lộc – AAA 26 Hình 4.2: Bản đồ rừng trồng theo tuổi tại rừng liên kết Lâm Trường Xuân Lộc – AAA 28 Hình 4.3: Bản đồ khai thác hàng năm giai đoạn 2012 – 2020 tại rừng liên kết Lâm Tr ường Xuân Lộc – AAA 32 Hình 4.4: Bản đồ trồng rừng hàng năm giai đoạn 2012 – 2020 35 Hình 4.5: Bản đồ chăm sóc rừng năm 2012 39 Hình 4.6: Bản đồ chăm sóc rừng năm 2013 41 Hình 4.7: Bản đồ chăm sóc rừng năm 2014 43 Hình 4.8: Bản đồ chăm sóc rừng năm 2015 44 Hình 4.9: Bản đồ chăm sóc rừng năm 2016 45 [...]... dụng GIS trong xây dựng bản đồ điều chế rừng trồng Keo lai (Acasia auriculifomis x A mangium) tại rừng liên kết giữa Công ty Trồng rừng Châu Á (AAA) – Ban quản lý rừng phòng hộ Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai” nhằm thiết kế bản đồ chuyên đề (khai thác và trồng rừng) phục vụ công tác quản lý phát triển rừng trồng Keo lai tại khu vực nghiên cứu * Đối tượng nghiên cứu - Rừng trồng Keo lai thuộc Ban quản lý rừng. .. Góp phần ứng dụng công nghệ GIS vào việc xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu đáp ứng việc xây dựng phương án điều chế rừng phù hợp với mục đích kinh doanh, điều kiện tự nhiên – kinh tế xã hội tại địa bàn nghiên cứu Về mặt thực tiễn - Lập bản đồ hiện trạng cho rừng trồng keo lai phục vụ công tác xây dựng phương án điều chế rừng - Xây dựng các bản đồ chuyên đề phục vụ công tác điều chế rừng như: bản đồ khai... được bản đồ các địa điểm có mức độ phù hợp khác nhau có thể trồng được cây Cao su tại Huyện Vĩnh Linh Tỉnh Quảng Trị - Ứng dụng công nghệ GIS trong điều chế rừng thử nghiệm tai rừng tự nhiên huyện Tuy Đức, tính Đăk Nông [6] Đề tài sử dụng phần mềm ENVI để tự động phân loại ảnh SPOT xác định trạng thái rừng, sử dụng công cụ Mapinfo để xây dựng cơ sở dữ liệu phục vụ điều chế rừng - Ứng dụng GIS trong. .. còn hạn chế 16 Chương 3 NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 3.1 Nội dung nghiên cứu Để đạt được mục tiêu đã đề ra, khoá luận xác định những nội dung cần nghiên cứu như sau: - Xây dựng bản đồ hiện trạng rừng trồng Keo lai tại Ban quản lý rừng phòng hộ Xuân Lộc - Xây dựng bản đồ chuyên đề (bản đồ khai thác và trồng rừng hàng năm) phục vụ công tác quản lý, kinh doanh và phát triển rừng trồng Keo lai tại khu... khác nhau tại BQL rừng Phòng hộ Hà Ra, huyện Mang Yang tỉnh Gia Lai [4] Kết quả là xây dựng được bản đồ chỉ ra khu vực trồng rừng thông ba lá tiềm năng tại khu vực nghiên cứu - Nghiên cứu sử dụng ảnh vệ tinh và công nghệ GIS trong việc giám sát hiện trạng tài nguyên rừng, thử nghiệm tại một khu vực cụ thể [11] Kết quả là đã lập được bản đồ biến động lớp phủ rừng tại khu vực qua hai thời kì, xây dựng cơ... trong, góp phần quan trọng vào cải thiện môi trường, điều hòa tiểu khí hậu, hạn chế xói mòn, bảo vệ đất, phòng hộ cho sản xuất nông nghiệp và nguồn 14 tài nguyên nước trong khu vực 2.2.1.4 Hiện trạng sử dụng đất rừng Công ty Trồng rừng Châu Á liên kết với BQL rừng phòng hộ Xuân Lộc 1511,29 ha rừng Hiện nay, Công ty đầu tư trồng Keo lai trên toàn bộ diện tích rừng liên kết với Ban quản lý Rừng Keo lai. .. nguyên rừng và xây dựng bản đồ điều chế rừng tại Tiểu khu 060, Phân trường Trần Văn Thời, Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Lâm nghiệp U Minh Hạ, tỉnh Cà Mau [14] Kết quả là xây dựng được cơ sở dữ liệu về sản lượng rừng và dự báo sản lượng rừng, đặt Coupe khai thác, trông và chăm sóc rừng trên phần mềm Mapinfo 10.5 phục vụ công tác quản lý rừng tại khu vực nghiên cứu - Ứng dụng GIS trong đánh... luận sử dụng phương pháp nghiên cứu như sau: 3.2.1 Ngoại nghiệp Thu thập, kế thừa số liệu về điều tra sinh trưởng, tăng trưởng, và bản đồ số của rừng trồng Keo lai tại Ban quản lý rừng phòng hộ Xuân Lộc liên kết với Công ty Trồng rừng Châu Á (AAA) Đề tài kế thừa kết quả nghiên cứu “Lập biểu sản lượng tạm thời cho rừng Keo lai (Acacia mangium X Acacia auriculiformis) trồng tại Huyện Xuân Lộc – Tỉnh Đồng... đó, các chủ rừng cũng muốn rừng trồng mang lại hiệu quả cao và cung cấp lâm sản ổn định hàng năm nên họ cũng áp dụng phương pháp điều chế rừng phù hợp với đặc điểm sinh học loài gỗ và diện tích rừng hiện có Hiện nay, GIS đang bước đầu thâm nhập vào công tác điều chế rừng, làm công cụ hữu ích cho việc lập bản đồ điều chế rừng giúp công tác quản lý rừng được hiệu quả hơn 2.2 Điều kiện tự nhiên, kinh tế... nguyên rừng và môi trường cũng vậy, GIS là công cụ giúp các nhà lâm nghiệp quản lý theo dõi diễn biến rừng một cách khoa học và kịp thời đưa ra các biện pháp tác động thích hợp Một số kết quả nghiên cứu về cây Keo lai: - Lập biểu sản lượng tạm thời cho rừng Keo lai (Acacia mangium X Acacia auriculiformis) trồng tại Huyện Xuân Lộc – Tỉnh Đồng Nai [9] Kết quả là xây dựng được biểu sản lượng cho rừng Keo lai . tiễn - L ập bản đồ hiện trạng cho rừng trồng keo lai phục vụ công tác xây dựng ph ương án điều chế rừng. - Xây dựng các bản đồ chuyên đề phục vụ công tác điều chế rừng như: bản đồ khai thác. QUYẾT ỨNG DỤNG GIS TRONG XÂY DỰNG BẢN ĐỒ ĐIỀU CHẾ R ỪNGTRỒNG KEO LAI (Acasia auriculifomis x A. mangium) TẠI RỪNG LIÊN KẾT CÔNG TY TR ỒNG RỪNG CHÂU Á (AAA) – BAN QU ẢN LÝ RỪNG PHÒNG. Đề tài Ứng dụng GIS trong xây dụng bản đồ điều chế rừng trồng Keo lai (Acasia auriculifomis x A. mangium) t ại rừng liên kết giữa công ty Trồng R ừng Châu Á (AAA) – Ban Quản Lý rừng Phòng