z  Luận văn Đề tài: “Hoàn thiện công tác xây dựng và quản lý quỹ tiền lương“ Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp NguyÔn V¨n Kho¸ng QTNL A - K38 1 LỜI MỞ ĐẦU Tiền lương là một vấn đề nhạy cảm và có liên quan không những đối với người lao đông mà còn liên quan mật thiết đến tất cả các doanh nghiệp và toàn xã hội. Tiền lương là một trong những công cụ quản lý vĩ mô của Nhà nước . Một sự thay đổi nhỏ trong chính sách tiền lương của Nhà nước kéo theo sự thay đổi về cuộc sống và sinh hoạt của hàng triệu người lao động về kết quả sản xuất kinh doanh của tất cả các doanh nghiệp . Đối với người lao động , tiền lương là một khoản thu nhập cơ bản và quan trọng nuôi sống bản thân người lao động và gia đình họ .Còn đối với doanh nghiệp tiền lương chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp . Tiền lương không phải là một vấn đề mới mẻ nhưng nó luôn được đặt ra như một vấn đề cấp thiết và quan trọng đối với các doanh nghiệp .Chính sách tiền lương đúng đắn và phù hợp đối với doanh nghiệp .Thì có thể phát huy được tính sáng tạo năng lực quản lý ,tinh thần trách nhiệm ý thức và sự gắn bó của người lao động đối với doanh nghiệp .Từ đó mới có thể phát huy nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh . Chính vì vậy việc xây dựng và quản lý quỹ tiền lương đúng đắn , chặt chẽ sẽ góp phần giảm bớt một phần không nhỏ chi phí sản xuất –kinh doanh của doanh nghiệp . Xuất phát từ tầm quan trọng của công tác tiền lương trong quá trình hoạt động quản trị nhân lực của doanh nghiệp nên công tác tiền lương luôn luôn là một trong những công tác quan trọng của doanh nghiệp và nó thu hút sự chú ý , quan tâm , nghiên cứu tìm hiểu của các nhà quản lý doanh nghiệp . Đã có nhiều tác giả nghiên cứu về các vấn đề tiền lương cả về lý thuyết và thực tiễn nhằm tìm ra các phương pháp hữu hiệu nhằm hoàn thiện công tác xây dựng và quản lý quỹ tiền lương để khuyến khích động viên người lao động Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp NguyÔn V¨n Kho¸ng QTNL A - K38 2 tích cực làm việc . Song trong thực tiễn công tác tiền lương trong các doanh nghiệp vẫn còn những vấn đề chưa hợp lý với tất cả những vấn đề , lý do nêu trên mà em lựa chọn đề tài “ Hoàn thiện công tác xây dựng và quản lý quỹ tiền lương “ Trong suốt thời gian thực tập tại Công ty vật liệu xây dựng Cẩm Trướng ,em đã nghiên cứu thực tiễn hoạt động công tác tiền lương trong hệ thống các chính sách , biện pháp nhằm khuyến khích người lao động , kết hợp với sự lựa chọn các phương pháp hợp lý về tăng cường công tác quản lý quỹ tiền lương trong doanh nghiệp ,để từ đó đưa ra các kiến nghị nhằm “Hoàn thiện công tác xây dựng và quản lý quỹ tiền lương“ Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Nguyễn Văn Khoáng QTNL A - K38 3 PHN I - PHNG PHP LUN V XY DNG V QUN Lí QU TIN LNG TRONG DOANH NGHIP. I/Mt s khỏi nim v bn cht tin lng: 1. Tin cụng: Theo ngha rng bao hm tt c cỏc hỡnh hc bự p m doanh nghip tr cho ngi lao ng, nhng hin nay theo cỏch dựng ph bin, tin cụng l thự lao cho nhng ngi lao ng khụng co s giỏm sỏt (ngy, tun, thỏng). 2.Tin lng: Di ch xó hi ch ngha, tin lng l mt phn thu nhp quc dõn c nh nc tr cho ngi lao ng cn c vo s lng, cht lng lao ng m ngi ú cng hin cho xó hi. Trong nn kinh t th trng, tin lng c xem l giỏ c ca sc lao ng c hỡnh thnh trờn c s tho thun gia ngi lao ng v ngi s dng lao ng. Tin lng l biu hin bng tin ca giỏ tr sc lao ng do ngi s dng lao ng tr cho ngi lao ng khi ngi lao ng hon thnh mt cụng vic nht nh. Tin lng bao gm: - Tin lng danh ngha (L dn ) l tin mt nhn c trờn s sỏch, nú cha phn ỏnh ỳng thc trng cuc sng ca ngi lao ng cha tớnh n giỏ c hng hoỏ v t l lm phỏt. - Tin lng thc t ( L tt ) biu hin bng s lng hng hoỏ tiờu dựng v dch v m ngi lao ng mua dc bng tin lng danh ngha. Nh vy, tin lng thc t phn ỏnh ỳng thc trng cuc sng ca ngi lao ng, nú k n s bin ng ca giỏ c hng hoỏ v yu t lm phỏt. T chc hp lý tin lng cú mt vai trũ quan trng trong vic nõng cao nng sut lao ng, tng hiu qu kinh t, õy chớnh l ng lc thỳc y ngi lao ng hng hiỏi lm vic, nõng cao nng sut lao ng. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Nguyễn Văn Khoáng QTNL A - K38 4 3.Chc nng ca tin lng: Tin lng c tr cho ngi lao ng khi h hon thnh mt cụng vic no ú do ngi s dng lao ng giao. S tin m ngi lao ng nhn c cn c vo s lng cụng vic, cht lng cụng vic cng nh nhng quy nh khỏc ca Nh Nc v tin lng. Do vy tin lng mang mt vai trũ quan trng cú nhiu ý ngha, ngoi cỏc mc ớch tin lng l khon thu nhp c bn nuụi sng bn thõn ngi lao ng v gia ỡnh h, kớch thớch tinh thn lao ngtin lng cũn thc hin cỏc chc nng sau: - Tin lng phi m bo tỏi sn xut sc lao ng, tin lng phi bự p c cỏc hao phớ v th lc trớ lc ca ngi lao ng, gúp phn nõng cao tay ngh, tng tớch lu cho gia ỡnh ngi lao ng. - Kớch thớch ngi lao ng: Tin lng phi m bo s tỏc ng vo lc lng lao ng cỏc ngnh, cỏc khu vc v cỏc b phn trong doanh nghip. Nh nc s dng chớnh sỏch tin lng thu hỳt ngi lao ng n cỏc vựng sõu, vựng xa, min nỳi v hi o, nhm phõn b li lao ng. Cũn doanh nghip s dng chớnh sỏch tin lng kớch thớch lao ng tng nng sut lao ng, khuyn khớch lao ng lm vic nhng cụng vic ũi hi tay ngh cao, co tớnh c hi, nng nhc. -Chc nng thanh toỏn: ngi lao ng s dng tin lng mua sm cỏc vt dng m bo cuc sng cho bn thõn v gia ỡnh. -Tin lng l thc o giỏ tr sc lao ng, hao phớ sc lao ng m ngi lao ng b ra hon thnh cụng vic, kt thỳc cụng vic. H phi nhn c mt khon tin tng xng vi s hao phớ sc lc m h ó b ra hon thnh cụng vic ú. Chc nng ny biu hin quy lut phõn phi theo lao ng. 4.Bn cht ca tin lng: Sc lao ng kt hp vi i tng, t liu lao ng hp li thnh quỏ trỡnh lao ng. Tin lng m ngi lao ng nhn c do quỏ trỡnh lao ng Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Nguyễn Văn Khoáng QTNL A - K38 5 ca h phi bự p c s hao phớ v th lc v trớ lc m ngi lao ng b ra trong quỏ trỡnh lao ng. Vic tr lng cho ngi lao ng c tớnh toỏn mt cỏch chi tit trong hoch toỏn kinh doanh va m bo tit kim chi phớ, va nõng cao i sng cho ngi lao ng. Tin lng phn ỏnh mi quan h phõn phi sn phm gia ton th xó hi do Nh nc l i din vi ngi lao ng. Tin lng, tin cụng cn phi xỏc nh trờn c s tớnh ỳng, tớnh giỏ tr sc lao ng da trờn s hao phớ sc lao ng v hiu qu lao ng. ú l cỏc yu t m bo quỏ trỡnh tỏi sn xut sc lao ng, tho món nhu cu n, , mc vic tr lng cho ngi lao ng khụng phõn bit tui gii tớnh, tụn giỏo m tr theo s lng v cht lng lao ng b ra hon thnh cụng vic cú tớnh n cỏc yu t nng nhc, c hi , lm phỏt vv. 5.Nguyờn tc ca tin lng : thc hin tt cỏc chc nng nờu trờn, tin lng phi tuõn theo cỏc nguyờn tc c bn sau: a/Tr lng ngang nhau cho ngi lao ng cú s hao phớ sc lao ng nh nhau. Nguyờn tc ny c da trờn quy lut phõn phi theo lao ng. C th trong iu kin nh nhau, cụng vic ging nhau (c v s lng v cht lng) thỡ ngi lao ng c hng mc lng nh nhau. ng v Nh nc ta luụn nht quỏn trong mi thi k thc hin trit v nghiờm tỳc nguyờn tc ny t khi cuc cỏch mng thng 8 thnh cụng. iu ny th hin rừ tớnh u vit ca Nh nc cng ho xó hi ch ngha Vit Nam. Khi tr lng khụng phõn bit tui, tụn giỏo, gii tớnh , thnh phn dõn tc, bn thõn v gia ỡnh i vi nhng ngi thc hin cụng vic nh nhau v cựng c kt qu ging nhau. õy l nguyờn tc qyuan trng nht ca tin lng, nú cú tỏc dng kớch thớch ngi lao ng hng hỏi tham gia sn xut gúp phn tng nng sut v hiu qu. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp NguyÔn V¨n Kho¸ng QTNL A - K38 6 b.Đảm bảo tốc độ tăng năng suất lao động thực tế của các doanh nghiệp phải tăng nhanh hơn tốc độ tăng tiền lương bùnh quân. đây là nguyên tắc quan trọng khi tổ chức tiền lương, vì có như vậy mới tạo ra cơ sở giá thành, giảm giá bán và tăng tích luỹ, tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp. c/Đảm bảo mối quan hệ thích hợp giữa những người làm các ngành, nghề khác nhau trong nền kinh tế quốc dân. do điều kiện lao động ở các ngành khác nhau, tính phức tạp về kỹ thuật dẫn đến sự hao phí về thể lực và chí lực khác nhau. Do đó, khi trả lương cần phải xem xét đến các yếu tố như điều kiện lao động, mức độ nặng nhọc, độc hại từ đó có chính sách tiền lương thích hợp. 6/Các hình thức trả lương trong doanh nghiệp. Ngày nay các doanh nghiệp tuỳ thuộc vào đặc điểm ngành nghề kinh doanh, vào điều kiện sản xuất để lựa chọn hình thức trả lương thích hợp, đúng đắn, đầy đủ cho người lao động. Hiện nay có các hình thức trả lương sau: a/Hình thức trả lương theo thời gian: Hình thức này đượ áp dụng cho những công việc không tính được kết quả lao động cụ thể, nó được thể hiện theo các thang, bậc lương do Nhà nước quy định và được trả theo thời gian làm việc thực tế. Hình thức này áp dụng chủ yê4ú cho khu vực hành chính sự nghiệp, những người làm công tác nghiên cứu quản lý, sửa chữa thiết bị, những người làm trong dây truyền công nghệ nhưng lại không tính được định mức. Trả lương theo thời gian có hai loại: + Hình thức trả lương theo thời gian đơn giản: là hình thức trả lương cho người lao động chỉ căn cứ vào bậc lương và thời gian làm việc thưc tế không tính đến thái độ và kết quả công việc. + Hình thức trả lương theo thời gian có thưởng: Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Nguyễn Văn Khoáng QTNL A - K38 7 Ngoi tin lng theo thi gian n gin, ngi lao ng cũn c nhn mt khon tin thng do kt qu tng nng sut lao ng, nõng cao cht lng sn phm, tit kim vt t. Tin lng tr theo thi gian n gin c tớnh: L tt = L cb x T L tt : Tin lng thc t ngi lao ng c nhn.(nghỡn ng ) L cb tin lng cp bc tớnh theo thi gian n gin (nghỡn ng/ngy ) T : thi giian lao ng thc t (ngy). b/ Hỡnh thc tr lng theo sn phm : Hỡnh thc ny c ỏp dng cho cỏc doanh nghip sn xut kinh doanh. Tin lng tr theo sn phm l tin lng m ngi cụng nhõn nhn c ph thuc vo n giỏ sn phm sn xut ra theo ỳng quy cỏch cht lng : L sp = L sp : L tin lng theo sn phm (nghỡn ng) S i : s lng sn phm loi i sn xut ra G i : n giỏ tin lng mt sn phm loi i ( nghỡn ng /1sn phm ) n : S lng sn phm . Hỡnh thc ny gm sỏu ch : Tin lng sn phm cỏ nhõn trc tip . Tin lng theo sn phm tp th. Ch tr lng khoỏn. Ch tr lng theo sn phm cú thng. Ch tr lng theo sn phm lu tin. Ch tr lng theo sn phm giỏn tip. n i ii GS 1 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp NguyÔn V¨n Kho¸ng QTNL A - K38 8 Ưu điểm : Là phương pháp trả lương có tính khoa học ,căn cứ vào sản phẩm làm ra của người lao động ,có tác dụng kích thích mạnh mẽ người lao động ,là cơ sở để xác định trách nhiệm của mỗi người ,thúc đẩy doanh nghiệp cải tiến tổ chức sản xuất , tổ chức lao động , tổ chức quản lý . Nhược điểm : Việc xây dựng định mức là rất khó ; khó xác định được đơn giá chính xác,khối lượng tính toán phức tạp ,dễ chạy theo số lượng không chú ý đến chất lượng . 7/ Vai trò của tiền thưởng : -Đối với ngưòi lao động : Tiền lương kích thích vật chất và tinh thần người lao động ,giúp họ tăng cường nghiên cứu ,cải tiến kỹ thuật tăng năng suất lao động . Tiền lương là khoản thu nhập chính nuôi sống bản thân và gia đình họ,tăng tích luỹ. -Đối với người Nhà nước : Sử dụng tiền lương như một chính sách quản lý vĩ mô,một đòn bẩy quan trọng điều tiết nền kinh tế quốc dân ,điều tiết lao động bằng việc tăng tiền lương, phụ cấp khuyến khích lao động đến vùng sâu ,vùng xa,vùng khó khăn. - Đối với các doanh nghiệp : Sử dụng chính sách tiền lương để thu hút lao động có tay nghề cao vào doanh nghiệp. II>Phương pháp xây dựng và quản lý quỹ tiền lương ,ý nghĩa,vai trò,kết cấu quỹ tiền lương trong doanh nghiệp. 1/ Phương pháp xây dựng quỹ tiền lương ở các doanh nghiệp : Theo quy định mới hiện nay ,Nhà nước không trực tiếp quản lý tổng quỹ lương của doanh nghiệp ,doanh nghiệp tự xây dựng quỹ lương của mình. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp NguyÔn V¨n Kho¸ng QTNL A - K38 9 a/Phương pháp xác định quỹ lương dựa vào số tiền lương bình quân và số lao động bình quân kỳ kế hoạch. Phương pháp này dựa vào tiền lương bình quân cấp bậc chức vụ của kỳ báo cáo và tiến hành phân tích các yếu tố ảnh hưởng tới tiền lương kỳ kế hoạch. Sau đó dựa vào số lao động bình quân kỳ kế hoạch để tính ra quỹ lương kỳ kế hoạch: Q tlkh = TL 1 x T 1 TL 1 = TL 0 x I TL1 Q TLKH : Quỹ tiền lương kế hoạch (nghìn đồng) I TL1 : Chỉ số tiền lương kỳ kế hoạch. TL 0 : Tiền lương bình quân kỳ báo cáo (nghìn đồng) TL 1 : Tiền lương bình quân kỳ kế hoạch(nghìn đồng) T 1 : Số lao động bình quân kỳ kế hoạch (ngưòi). Trước đây doanh nghiệp thường áp phương pháp này để tính quỹ lương, sau đó trình lên Nhà nước việc tăng hay giảm quỹ lương là do cấp trên xét duyệt . b/ Phương pháp xác định quỹ lương dựa vào đơn giá sản phẩm : Từ cuối năm 1990,theo quyết định của Chủ tịch Hội Đồng Bộ Trưởng – quyết định 317 ngày 1/9/1990 , có một số thay đổi về tiền lương như sau các doanh nghiệp tự xây dựng quỹ tiền lương của mình dựa vào đơn giá tiền lương có điều chỉnh tuỳ thuộc vào biến động thị trường. Q TLKH : Quỹ tiền lương kế hoạch theo đơn giá (nghìn đồng) ĐG i :Đơn giá sản phẩm loại i năm kế hoạch (nghìn đồng) SP i : Số lượng sản phẩm loại i năm kế hoạch.    n i iiTLKH SPDGQ 1 [...]... xớ nghip 17 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Nguyễn Văn Khoáng QTNL A - K38 - Phũng kinh doanh: gm 7 ngi, tham mu giỳp giỏm c trong vic qun lý, iu hnh hot ng qun lý sn xut kinh doanh, kim tra cỏc hot ng kinh doanh, t chc tip th, thu thp thụng tin, t chc bỏn hng, tỡm hiu din bin th trng t chc kinh doanh cú hiu qu - Phũng t chc - hnh chớnh: gm 6 ngi cú chc nng giỳp giỏm c trong vic qun lý lao ng, xõy dng... vic tớnh toỏn rt phc tp 4/Kt cu qu lng ca doanh nghip : qun lý tt qu tin lng, ngi ta phi phõn chia qu tin lng ca doanh nghip thnh cỏc bn phn khỏc nhau nhm mc ớch xem xột y cỏc yu t nh hng n tng qu lng nhng b phn ny t ú tỡm ra cỏc bin phỏp qun lý tin lng c tt hn: Qu tin lng Qu ln g c bn Qu lng bin i Qu thng Qu phỳc li Qu tr Cp 13 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Nguyễn Văn Khoáng QTNL A - K38 Qu lng... dng v t chc ch o thc hin cỏc chng trỡnh u t nõng cp v hin i hoỏ cỏc trang thit b, kim tra, x lý, thay th cỏc trang thit b -H thng phõn xng: gm 3 phõn xng, phõn xng to hỡnh, phõn xng nung t, phõn xng c in Ni õy trc tip din ra quỏ trỡnh sn xut sn phm, trc tip qun lý iu hnh sn xut S b mỏy ca xớ nghip 18 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Nguyễn Văn Khoáng QTNL A - K38 Giỏm c Phú giỏm c ph trỏch nh mỏy gch... hp lý vỡ lao ng vn phũng l lao ng qun lý do ú cn phi cú trỡnh cao mi ỏp ng c yờu cu sn xut kinh doanh Cụng nhõn sn xut ch yu l lao ng ph thụng cha qua o to, cũn cụng nhõn k thut ch yu l sa cha mỏy múc, vn hnh in, sa cha nh, c khớ, ch cn trỡnh trung cp l ỏp ng c yờu cu Vỡ vy h s lng bỡnh quõn ca lao ng khi vn phũng cao hn so vi lao ng lm vic ti cỏc phõn xng, vỡ lao ng khi vn phũng gi vai trũ qun lý. .. gt thỡ cỏc doanh nghip phi tỡm cho mỡnh mt hng i ỳng mi cú th ng vng c Vỡ vy cỏc nh qun lý doanh nghip cn phi tỡm mi bin phỏp hn ch ti a cỏc chi phớ ng thi phi tng cng ci tin mu mó, cht lng sn phm v hiu qu sn xut kinh doanh núi chung Mt trong cỏc bin phỏp gim cỏc chi phớ sn xut l phi gim chi phớ tin lng 14 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Nguyễn Văn Khoáng QTNL A - K38 Doanh nghip khụng ngng gim giỏ thnh... tiờu ny núi lờn hiu qu hot ng ca doanh nghip trong vic s dng cỏc yu t u vo ca quỏ trỡnh sn xut Nu mt doanh nghip khụng xõy dng v qun lý tt s tin lng thỡ doanh nghip s khụng ng vng trong c ch th trng bi cú s cnh tranh khc lit v quy lut t o thi Vỡ vy vic xõy dng v qun lý qu tin lng t ra nh mt vn cp thit i vi tt c cỏc doanh nghip mun tn ti v phỏt trin trong c ch th trng Trong c ch th trng mi yu t sn... trin thnh 2 c s: xớ nghip gch ngúi Cm Trng v nh mỏy gch Tuynel ụng Hng cú tr s ti xó ụng Hng, thnh ph Thanh Hoỏ 16 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Nguyễn Văn Khoáng QTNL A - K38 T khi chuyn sang c ch th trng, cỏc n v t hch toỏn kinh doanh ng trc yờu cu ú, xớ nghip t i mi phng phỏp qun lý, do vy nhng nm gn õy i sng ca cỏn b cụng nhõn ngy mt nõng cao, xớ nghip dn trang tri c chi phớ ban u Hng nm doanh thu,... giỳp giỏm c thc hin chc nng qun lý Bng 1: Mt s ch tiờu phỏt trin Doanh nghip Ch tiờu n v 1997 1998 1999 Giỏ tr tng sn lng Tr ng 9131,518 8710,2 7777,759 Tng doanh thu Tr ng 8037,462 9073,7 8835,036 Np ngõn sỏch Tr ng 375,6 395,7 349,065 Li nhun Tr ng 14,6 133,765 151,567 Tng qu lng Tr ng 2064 2167 2188 Thu nhp bỡnh quõn ng 400.000 420.000 424.000 2/Chc nng v c cu b mỏy qun lý ca xớ nghip B mỏy ca cụng... nhau, song nhỡn chung nhiu doanh nghip v thc cht lng ca cỏn b giỏn tip vn thp khc phc b mỏy cng knh lm vic kộm hiu qu lm cho tin lng ca b phn qun lý gim v khụng m bo s dng lao ng cú hiu qu, ngi ta ỏp dng phng phỏp giao khoỏn qu lng cho b phn lao ng qun lý theo mt n giao khoỏn Vi phng phỏp ny ó kớch thớch cỏc phũng ban gim bt s ngi lm vic v nõng cao hiu qu s dng lao ng hin cú i vi lao ng trc tip, cú... vo n giỏ tin lng v s lng sn phm hon thnh 12 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Nguyễn Văn Khoáng QTNL A - K38 n TL SP SL i DG i i 1 Trong ú: TlSP : Tin lng theo sn phm ( nghỡn ng ) SLi : Sn lng sn phm G i : n giỏ tin lng loi sn phm i n : S loi mt hng sn xut u im: Kớch thớch ngi lao ng lm vic, thỳc y doanh nghip ci tin cụng ngh, t chc lao ng, t chc qun lý Nhc im: Rt khú xỏc nh n giỏ mt cỏch chớnh xỏc, . pháp hợp lý về tăng cường công tác quản lý quỹ tiền lương trong doanh nghiệp ,để từ đó đưa ra các kiến nghị nhằm “Hoàn thiện công tác xây dựng và quản lý quỹ tiền lương“ Chuyên đề thực. những vấn đề chưa hợp lý với tất cả những vấn đề , lý do nêu trên mà em lựa chọn đề tài “ Hoàn thiện công tác xây dựng và quản lý quỹ tiền lương “ Trong suốt thời gian thực tập tại Công ty. z  Luận văn Đề tài: “Hoàn thiện công tác xây dựng và quản lý quỹ tiền lương“