TRƯờNG ĐạI HọC Y DƯợC Hồ THị THU VÂN TìM HIểU MộT Số NHậN THứC Về TRIệU CHứNG khàn tiếng Và các MốI LIÊN QUAN CủA KHàN TIếNG ở ng-ời lớn ph-ờng phú hội-thành phố huế NM, 2009 1 ĐẶT VẤN ĐỀ Giọng nói rất quan trọng trong cuộc sống của chúng ta. Giọng nói là công cụ tốt nhất giúp chúng ta giao tiếp. Một số ngành nghề dùng giọng nói nhiều như: ca sĩ, giáo viên, bán hàng, luật sư Nếu không biết tự bảo vệ giọng nói của mình, để khàn tiếng thường xuyên xảy ra có khi phải đổi nghề mà không thể tiếp tục hành nghề với giọng khàn được[32]. Giọng nói được tạo ra nhờ sự phối hợp của nhiều cơ quan như: não, phổi, thanh quản mà đặc biệt là 2 dây thanh âm, thanh quản đóng vai trò rất quan trọng trong việc hình thành lời nói. Lời nói được tạo ra khi có luồng không khí từ phổi đi lên; sự rung động của dây thanh tác động lên cột không khí này, tạo nên âm thanh. Khi phát âm, dây thanh đóng kín, hình dạng dây thanh có thể biến đổi lúc dày, lúc mỏng, khi căng ít, khi căng nhiều tùy theo nhu cầu phát âm. Khi chúng ta bị bệnh, các bộ phận này bị tổn thương sẽ làm giọng nói thay đổi như nói khàn, mất tiếng, giọng đôi, vỡ tiếng, tiếng cứng, tiếng nói giọng hoạn thi, nói lắp, nói ngọng [30] Các rối loạn về giọng nói xuất hiện do sự biến đổi nhất thời hoặc lâu dài của chức năng phát âm. Triệu chứng chủ yếu là khàn tiếng hoặc mất tiếng do sự rung động của dây thanh không đều, hoặc khép không kín khi phát âm. Những tổn thương tại chỗ như viêm mạn tính (làm dây thanh dày và cứng, rung động kém), hạt xơ dây thanh, polyp dây thanh, u nang dây thanh Các biểu hiện khàn, mất tiếng cũng có thể do rối loạn chức năng giọng thanh quản ở tuổi dậy thì, hoặc do nhược cơ dây thanh, bệnh thần kinh, ngộ độc [30] Hiện nay, nhiều công trình nghiên cứu trong và ngoài nước đã cho biết những nguyên nhân, triệu chứng khàn tiếng. Tuy nhiên, sự nhận thức và hiểu biết trong cộng đồng nhân dân còn nhiều hạn chế về bệnh Tai Mũi Họng nói chung và triệu chứng khàn tiếng nói riêng. Vì vậy, để tìm hiểu, nhận thức tác hại của triệu chứng khàn tiếng nhằm phòng tránh bệnh tật cho người dân, rút ra 2 những bài học kinh nghiệm, góp phần chăm sóc sức khỏe cho cộng đồng ngày một tốt hơn. Chúng tôi chọn đề tài: “Tìm hiểu một số nhận thức về triệu chứng khàn tiếng và các mối liên quan của khàn tiếng ở người lớn phường Phú Hội thành phố Huế”. Với mục tiêu: - Tìm hiểu một số nhận thức về triệu chứng khàn tiếng của người lớn ở phường Phú Hội, thành phố Huế. - Tìm hiểu một số yếu tố liên quan đến triệu chứng khàn tiếng ở người lớn Phường Phú Hội - Thành phố Huế. 3 Chƣơng 2 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 2.1. KHÁI NIỆM VỀ KHÀN TIẾNG 2.1.1. Theo y học hiện đại Khàn tiếng xảy ra khi bất kỳ tình trạng nào ảnh hưởng đến chức năng phát âm của thanh quản: ảnh hưởng đến kích thước khe thanh môn, độ sắc của bờ thanh đai, tần số rung thanh đai và độ căng của chúng Tiếng nói mất âm sắc, rè rè, không rõ ràng. Khàn tiếng cũng là triệu chứng của bệnh thanh quản [29], là triệu chứng quan trọng thường gặp và đôi khi là triệu chứng sớm duy nhất. Đó là sự rối loạn về cao độ âm thanh bình thường mà cao độ này có thể được đánh giá bằng phương pháp nghe sử dụng thang R.B.H (R: Roughness - tiếng chói tai, B: Breathness - tiếng phều phào, H: Hoarseness- khàn tiếng) [26]. 2.1.2. Theo y học cổ truyền Mất tiếng hay khan tiếng, là loại bệnh lí của thanh quản mà triệu chứng là phát ra tiếng nói không rõ, âm thanh khàn, thậm chí không thể phát âm được. Theo Đông y, trong triệu chứng này, phổi và thận có quan hệ mật thiết nhau. Trên lâm sàng chia ra 4 loại hình:[33] Loại hình phong hàn: triệu chứng thường thấy là phát bệnh nhanh, tiếng nói không rõ, âm khàn, đau đầu, sổ mũi, ho không ra tiếng, lạnh run phát sốt. Loại hình phong nhiệt: triệu chứng thường thấy là phát ra âm thanh không rõ, âm thanh nặng đục, miệng nóng, cổ khô, ho ra đờm vàng đặc. Loại hình phế nóng: triệu chứng chủ yếu là đổ mồ hôi, âm khàn, miệng khô họng nóng, ho khan không đờm. 4 Loại hình phế thận âm hư: triệu chứng thường thấy là bệnh khởi phát từ từ, dần dần âm khàn, họng khô lâu ngày không hết, hoặc ho khan không đờm, tâm ngũ phiền nhiệt, choáng váng ù tai, lưng gối mỏi nhừ. 2.2. MỘT SỐ NGHIÊN CỨU VỀ TRIỆU CHỨNG KHÀN TIẾNG 2.2.1. Nƣớc ngoài - Năm 1600, Hieronimus và Acquapendente đã mô tả lần đầu tiên về những rối loạn phát âm ở những người thuyết giáo.[34] - Năm 1855, nhà phẫu thuật người Pháp, Jean Desormeaux đã sáng chể ra dụng cụ nội soi, cho phép quan sát bằng mắt thường các cơ quan rỗng, trong đó có thanh quản. - Rubin H.J. (1961) đã báo cáo ở hội nghị Tai Mũi Họng tại California về các đặc điểm của hạt xơ dây thanh và đưa ra nhận xét về quan điểm điều trị: phẫu thuật, nghỉ nói và luyện giọng hoặc phối hợp . - Hogikyan (1999) ở các ca sĩ bị hạt xơ dây thanh đã chứng minh rằng sử dụng giọng không đúng cách là nguyên nhân quan trọng nhất gây bệnh . - Năm 1886, Frankel B. cắt u thanh quản qua soi gián tiếp. - Năm 1912 - 1930, Killian G. và Lynch R. đã sử dụng nội soi treo thanh quản để cắt u trong lòng thanh quản - Năm 1960, Scaldo A.N. đã sử dụng kính hiển vi vào vi phẫu thuật thanh quản đã tăng độ chính xác trong khi phẫu thuật và cho kết quả tốt hơn. Từ đầu thế kỷ 20, vi phẫu thuật thanh quản đã có tiến bộ quan trọng khi Kleinsasser O. đưa vào sử dụng những dụng cụ vi phẫu và có công trình nghiên cứu về kỹ thuật phẫu thuật các tổn thương lành tính dựa trên những thành tựu cấu trúc vi thể của dây thanh. Những năm đầu của thập kỷ 70 Jako G.J và Strong M.N. đã báo cáo kết quả vi phẫu thuật cắt u thanh quản bằng cách sử dụng Laser CO 2 . Zeitels S. (1996), Benninger M.S. (2000), Abitbol J. (2000) đã báo cáo so sánh những ưu khuyết điểm phẫu thuật các thương tổn lành tính dây thanh 5 bằng dụng cụ vi phẫu thông thường và bằng laser CO 2 . Các tác giả đều nhận xét kết quả của hai kỹ thuật là như nhau. - Hiện nay, Weinstein Louis một nhà khoa học Mỹ đã phân loại được 50 nguyên nhân khàn tiếng. 2.2.2. Trong nƣớc Năm 1991, Lê Sĩ Nhơn, Phạm Thị Ngọc đã nghiên cứu về dịch tễ và kết quả điều trị 252 trường hợp rối loạn giọng. [18] Trước đó, từ năm 1966 Phạm Kim và Nguyễn Thị Liên đã báo cáo nhận xét 89 trường hợp hạt xơ dây thanh gặp tại khoa Tai Mũi Họng, bệnh viện Bạch Mai trong 2 năm từ 1963 - 1965. Nghiên cứu đã kết quả hạt xơ dây thanh là nguyên nhân phổ biến gây khàn giọng và điều trị bằng phẫu thuật đem lại kết quả tốt [12]. Năm 1994, Võ Tấn, Phạm Kim đã giới thiệu một số nguyên nhân gây khàn tiếng thường gặp [20]. Năm 1996, Nguyễn Hữu Khôi đã báo cáo kết quả điều trị hạt xơ dây thanh bằng phẫu thuật cho 42 trường hợp và kết quả điều trị cho những trường hợp khàn giọng kéo dài trên 3 tháng bằng phẫu thuật có kết quả cao (88%) [9]. Từ năm 1997, Nguyễn Văn Lý và cộng sự cũng đã bắt đầu áp dụng điều trị các tổn thương lành tính thanh quản bằng Laser CO 2 tại khoa Tai Mũi Họng bệnh viện Trung ương Quân Đội 108 [17]. Năm 1999, Lê Văn Lợi xuất bản sách thanh học đề cập đến nguyên nhân gây nên các bệnh về giọng nói và đưa ra các khái niệm khàn giọng [14]. Năm 2005, Trần Công Hoà, Nguyễn Tuyết Xương nghiên cứu 50 trường hợp u lành tính dây thanh và kết luận phẫu thuật là phương pháp điều trị hiệu quả để phục hồi chức năng phát âm [5]. 2.3. SƠ LƢỢC GIẢI PHẪU THANH QUẢN Thanh quản là đoạn đầu của đường hô hấp dưới, nằm trong vùng cổ trước các đốt sống cổ C3, C4, C5. Lòng thanh quản là một ống hẹp về chiều 6 ngang, rộng theo chiều trước sau, ở phần tư dưới của ống thanh quản có một chỗ hẹp tạo ra bởi hai dây thanh ở hai bên. Thanh quản được cấu tạo bởi một khung gồm các sụn liên kết với nhau bằng các khớp, cơ, các màng và các dây chằng, bên trong được che phủ bãi biểu mô trụ có lông chuyển, riêng biểu mô lát tầng che phủ ở bờ tự do của hai dây thanh [1]. Dây thanh còn gọi là dây thanh thật hoặc thanh đai hay thanh đới là một nẹp gồm có niêm mạc và cơ, đi từ cực trước (góc sụn giáp) ra cực sau thanh quản (sụn phễu). Dây thanh là một bộ phận di động, có thể rung động, khép hoặc mở. Dây thanh có màu trắng ngà, nhẵn bóng. Kích thước của dây thanh [1],[2], [21]. - Trẻ em: 6 - 8mm - Người lớn: 12,5-17mm ở nữ 17-23mm ở nam Khoảng cách hình tam giác giữa hai dây thanh gọi là thanh môn. Phía trên hai dây thanh là tầng thượng thanh môn, có hai nẹp nhỏ hơn nằm song song với dây thanh mang tên băng thanh thất hay dây thanh giả. Khoảng rỗng ảo giữa dây thanh và băng thanh thất được gọi là buồng thanh thất Morgagni. Thanh môn là chỗ hẹp nhất của thanh quản. Từ thanh môn trở xuống là hạ thanh môn nối liền với khí quản. 2.3.1. Thần kinh [1], [2], [21] Chi phối cảm giác và vận động cho thanh quản là do dây thần kinh thanh quản trên và dây thần kinh quặt ngược đều bắt nguồn từ dây thần kinh số X. Dây thần kinh thanh quản trên: chia hai nhánh, nhánh trong là dây cảm giác niêm mạc tầng trên thanh môn, nhánh ngoài vận động cơ nhẫn giáp. - Dây thần kinh thanh quản quặt ngược: Dây thần kinh quặt ngược chi phối vận động cho tất cả các cơ thanh quản trừ cơ nhẫn giáp, chi phối cảm giác cho niêm mạc thanh quản dưới thanh môn. Hình 2. 2. Hình ảnh thanh quản Nắp thanh môn Khí quản Đáy lƣỡi Thanh thiệt Dây thanh Sụn phễu 7 2.3.2. Mạch máu - Động mạch cung cấp máu cho thanh quản từ hai nguồn: + Vùng thanh môn và thượng thanh môn do động mạch thanh quản trên xuất phát từ động mạch giáp trên, là nhánh của động mạch cảnh ngoài + Vùng hạ thanh môn do động mạch thanh quản dưới xuất phát tù động mạch dưới đòn. - Hệ thống lĩnh mạch đổ về tĩnh mạch giáp trên và tĩnh mạch giáp dưới. - Hệ thống bạch mạch của thanh quản đổ về dãy hạch cảnh, ngang tầm thân giáp lưỡi mặt và hạch trước thanh quản. 2.4. SINH LÝ THANH QUẢN Dây thanh tham gia vào hai chức năng chính của thanh quản là chức năng hô hấp và chức năng phát âm [ 1], [13],[21] 2.4.1. Chức năng hô hấp Chức năng hô hấp của thanh quản bao gồm hai chức năng: - Dẫn không khí từ họng vào khí quản hoặc từ khí quản lên họng. - Bảo vệ đường thở nhờ phản xạ đóng của hai dây thanh và ho khi có di vật. 2.4.2. Chức năng phát âm Sinh lý phát âm nhìn chung là kết quả của ba quá trình cơ bản: - Quá trình tạo một luồng hơi từ ngực, bụng thở ra gọi là luồng thở phát âm. - Quá trình rung động của hai dây thanh để tạo ra âm thanh quản do luồng không khí đi qua khe thanh môn. - Tiếng nói thanh quản được điều tiết bới các bộ phận mũi xoang, họng, miệng, môi, lười mới có những âm sắc đặc hiệu cho từng cá nhân. - Các quá trình trên đều được sự chỉ huy, điều chỉnh của thần kinh trung ương và thính giác. 8 * Luồng thở phát âm Khác với luồng thở ra trong sinh lý hô hấp là hiện tượng tự động và thụ động, luồng thở ra trong sinh lý phát âm là hiện tượng chủ động: - Chủ động vì có sự huy động thêm cơ hoành, cơ ngực, cơ bụng. Hiện tượng này rất rõ khi phải nói to, nói mạnh. - Chủ động cả về thời gian thở ra: ngắn hay dài tuỳ thuộc khi phát âm ngắn hay kéo dài. - Chủ động về khối lượng hơi thở ra tuỳ thuộc vào yêu cầu của động tác phát âm mạnh hay yếu. Luồng hơi thở ra là động lực cần thiết để duy trì các rung động của dây thanh. Trên thực tiễn lâm sàng đã chứng minh bệnh nhân đã mở khí quản không có khả năng phát âm mặc dù dây thanh và hệ thần kinh còn nguyên vẹn. * Sự rung động của dây thanh Âm cơ bản phát ra ở thanh quản do sự rung của hai dây thanh đồng thời với luồng hơi đi qua. Hai dây thanh từ tư thế thở sẽ chuyển sang tư thế phát âm. Trước tiên, hai dây thanh khép lại do cơ trên phễu và cơ nhẫn phễu bên, cùng lúc hai dây thanh căng lên do cơ giáp nhẫn và cơ giáp phễu, hai cơ này làm cho hình dạng dây thanh có thể biến đổi từ dày, mỏng, căng ít, căng nhiều tuỳ theo yêu cầu của phát âm. Khi dây thanh ở tư thế phát âm luồng hơi thở đi qua sẽ xuất hiện sự rung dây thanh. Có nhiều giả thuyết về hiện tượng rung của dây thanh bổ sung cho nhau để cùng giải thích hoàn chỉnh cơ chế phát âm của dây thanh. - Thuyết đàn hồi cơ của Ewald (1898) Sự rung động của dây thanh tạo nên do sự mất thăng bằng giữa trương lực của dây thanh khi khép do mức độ căng gây ra) và áp lực không khí ở hạ thanh môn. Khi nói dây thanh khép lại, không khí bị nén ở hạ thanh môn đè vào hai dây thanh và làm hé mở thanh môn, một ít không khí thoát lên nhưng dây thanh khép trữ lại do sự giảm áp lực và do sự đàn hồi của dây thanh, thực chất 9 là sự thay đổi độ căng của cơ giáp phễu. Áp lực tăng lên trở lại, thanh môn lại mở hé ra và chu kỳ cứ thế tiếp diễn. Tiếng nói sẽ lớn hay nhỏ tuỳ theo biên độ rung động của dây thanh tức tuỳ theo áp lực không khí ở hạ thanh môn. Giọng nói cao hay thấp tuỳ theo mức độ căng dây thanh tức là mức độ căng của cơ giáp phễu. Như vậy, âm thanh phát ra phụ thuộc vào không khí ở hạ thanh môn, độ căng của cơ giáp phễu và độ khít của hai dây thanh khi phát âm. Trên lâm sàng, giọng nói sẽ bị ảnh hưởng khi có khối u trên dây thanh, đặc biệt ở bờ tự do làm hai dây thanh khép không kín. Tuy nhiên, thuyết này không giải thích được hiện tượng bệnh nhân vẫn phát âm được khi cơ dây thanh bị mất đàn hồi. - Thuyết thần kinh của Husson (1950) Theo Husson, sự khép thanh môn và sự rung động dây thanh là hai động tác sinh lý khác nhau, dây thanh có thể rung một cách độc lập không cần phải có sự khép thanh môn. Nhờ máy do điện thế trên dây thần kinh quặt ngược, ông đã chứng minh rằng những luồng thần kinh liên tiếp từ não xuống tác động vào cơ giáp phễu làm cơ này co theo nhịp kích thích của các xung động thần kinh quặt ngược. Vậy hoạt động điện của dây thần kinh quặt ngược đồng thời với hoạt động phát âm của dây thanh. Giả thuyết này có giá trị xác định vai trò chỉ huy thần kinh của trung ương nhưng không đầy đủ và gặp một trở ngại lớn là vấn đề thời trị. Những nhà thực nghiệm thấy rằng dây thần kinh quặt ngược chỉ chuyển tải được những luồng thần kinh có nhịp độ dưới 500 Hz/giây (âm trầm) nhưng với những luồng điện kích thích có nhịp độ trên 1000 Hz/giây (âm cao) dây thần kinh bị co cứng, trơ ỳ không hoạt động được, trong khi dây thanh có thể rung trên 3000 Hz/giây. Đồng thời thuyết này cũng chưa giải thích hết được sự phát âm không thành tiếng nhưng dây thanh vẫn rung động ở bệnh nhân đã mở khí quản. Thuyết Husson cho thấy tầm quan trọng của thần kinh trong phát âm, khi xung động thần kinh bình thường muốn phát âm tốt thì dây thanh phải tốt nên khi phẫu thuật phải hết sức cẩn thận, tôn trọng sự toàn vẹn của dây thanh. [...]... lệ thăm dò hiểu biết yếu tố liên quan đến khàn tiếng Có 140 đối tượng phỏng vấn nhận thức viêm họng và thanh quản cấp là yếu tố liên quan chính đến khàn tiếng chiếm 63,9%, sau đó là dùng giọng nói quá to, quá nhiều 31,1% Thuốc lá và rượu chỉ 6,8% và 4,1% 26 Chƣơng 4 BÀN LUẬN Để tìm hiểu một số nhận thức về triệu chứng và mối liên quan của khàn tiếng ở người lớn phường Phú Hội thành phố Huế, chúng... dò, điều tra tìm hiểu một số nhận thức về triệu chứng khàn tiếng và mối liên quan của nó ở 219 người lớn phường Phú Hội thành phố Huế, chúng tôi rút ra một số kết luận như sau: 1 Nhận thức về triệu chứng khàn tiếng + Số liệu chung của đối tượng thăm dò Trong tổng số 219 người được thăm dò, nam 56,6%, nữ (43,4%) - Nhóm tuổi 31 – 49 tuổi chiếm 48,9% - Trình độ văn hóa từ phổ thông trung học trở lên 72,5%... vấn, quan sát nhà ở và các phương tiện sinh hoạt gia đình, sau đó đánh giá và phân ra các mức sau: + Khá +Trung bình + Nghèo - Câu hỏi về nhận thức về triệu chứng khàn tiếng và mối liên quan với các triệu chứng khàn tiếng Anh (chị) có nhận biết được triệu chứng khàn tiếng không ? Có  Không  Bản thân anh ( chị) đã bị khàn tiếng lần nào chưa ? Có  Không  Anh ( chị) có khi nào khám vì bị khàn tiếng. .. 31,5%, và 32 đối tượng uống rượu ≥ 200 ml/ngày chiếm 14,6% 22 3.2 NHẬN THỨC VỀ TRIỆU CHỨNG KHÀN TIẾNG 3.2.1 Thăm dò nhận thức dấu hiệu khàn tiếng Bảng 3.6 Thăm dò nhận thức dấu hiệu khàn tiếng (n=219) Thăm dò nhận thức dấu hiệu khàn tiếng n % Nhận thức được dấu hiệu khàn tiếng 156 71,2 Bản thân đã từng bị khàn tiếng 64 29,2 Bản thân đã đi khám vì khàn tiếng 37 16,9 Gia đình có người bị khàn tiếng kéo... Thời gian và địa điểm nghiên cứu Thời gian từ 20/5/2008 đến 10/6/2009 tại Phường Phú Hội, thành phố Huế 2.2.3 Giới thiệu vài nét về địa điểm nghiên cứu Phường Phú Hội là phường mới được thành lập từ phường Vĩnh Lợi (cũ) tách thành 2 phường: Phú Hội và Phú Nhuận Vị trí: Nằm phía Đông Nam trung tâm thành phố Huế: - Phía Đông giáp phường Xuân Phú - Phía Tây giáp phường Phú Nhuận - Phía Nam giáp phường An... ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ nhưng tỷ lệ người sử dụng vẫn không giảm 4.2 NHẬN THỨC VỀ TRIỆU CHỨNG KHÀN TIẾNG 4.2.1 Thăm dò nhận thức dấu hiệu khàn tiếng Khàn tiếng là một triệu chứng của những rối loạn chức năng và thực thể khác nhau Bản thân nó không gây nguy hiểm cho bệnh nhân nhưng có thể diễn tiến mạn tính và hay tái phát làm trở ngại mối quan hệ cá nhân của người bệnh đối với những người chung quanh... trung bình trở lên 99,1% - Tỷ lệ người hút thuốc lá 31,5%, uống rượu bia 14,6% + Nhận thức về dấu hiệu khàn tiếng - Số người nhận thức được dấu hiệu khàn tiếng 71,2% - Bản thân đối tượng thăm dò khàn tiếng 29,2% - Bản thân đi khám vì khàn tiếng 16,9% - Gia đình có người bị khàn tiếng kéo dài 5,0% - Bất kỳ lứa tuổi nào cũng có thể bị khàn tiếng 68,0% + Nhận thức khám, phòng và điều trị khàn tiếng - Ý kiến... niên 18 8,2 Người già 35 16,0 Bất kỳ lứa tuổi nào 149 68,0 219 100,0 Tổng số Đa số các đối tượng đều cho rằng bất kỳ lứa tuổi nào cũng có thể bị khàn tiếng, chiếm tỷ lệ 68% 23 3.2.3 Nhận thức về khám và điều trị khi có dấu hiệu khàn tiếng Bảng 3.8 Nhận thức về khám và điều trị khi có dấu hiệu khàn tiếng Thái độ khám và điều trị n Tỷ lệ % Cần thiết khám và điều trị 163 74,4 Không cần khám và điều trị... Như vậy với 64 người bị khàn tiếng mà chỉ có 37 người đi khám (57,81%) thì chứng tỏ họ nghỉ rằng dấu hiệu khàn tiếng của bản thân họ không phải là mối nguy cơ lớn trong cuộc sống Gia đình đối tượng thăm dò có tỷ lệ khàn tiếng kéo dài chỉ chiếm tỷ lệ thấp 5,0% 4.2.2 Nhận thức lứa tuổi thƣờng gặp khàn tiếng Qua bảng 3.7, chúng tôi nhận thấy các đối tượng được thăm dò cho rằng dấu hiệu khàn tiếng tăng dần... khi khàn tiếng Có 157 đối tượng điều tra nhận thức rằng điều trị bệnh khan tiếng cần đến cơ sở y tế chiếm tỷ lệ cao nhất 71,7% Không cần chữa trị gì chiếm tỷ lệ thấp nhất (4,6%) 24 3.2.5 Điều tra hiểu biết về dự phòng và điều trị khàn tiếng Bảng 3.10 Điều tra hiểu biết về dự phòng và điều trị khàn tiếng Hiểu biết về dự phòng và điều trị n Tỷ lệ % Phòng và điều trị được 163 74,4 Không thể phòng và điều . Tìm hiểu một số nhận thức về triệu chứng khàn tiếng của người lớn ở phường Phú Hội, thành phố Huế. - Tìm hiểu một số yếu tố liên quan đến triệu chứng khàn tiếng ở người lớn Phường Phú Hội - Thành. cộng đồng ngày một tốt hơn. Chúng tôi chọn đề tài: “Tìm hiểu một số nhận thức về triệu chứng khàn tiếng và các mối liên quan của khàn tiếng ở người lớn phường Phú Hội thành phố Huế . Với mục. Hồ THị THU VÂN TìM HIểU MộT Số NHậN THứC Về TRIệU CHứNG khàn tiếng Và các MốI LIÊN QUAN CủA KHàN TIếNG ở ng-ời lớn ph-ờng phú hội- thành phố huế NM,