Chuyên đề tốt nghiệp dơng đình thắng- Ttck44 1 Phần mở đầu 1.Tính cấp thiết của đề tài. Từ thời trung cổ khi mỗi quốc gia lúc đó đều có một đồng tiền riêng của quốc gia mình, và đồng tiền này chỉ đợc giao dịch trong biên giới của quốc gia đó và nó trở lên không có giá trị đối các quốc gia còn lại. Chính điều này bắt buộc các thơng nhân khi vận chuyển hàng hoá từ quốc gia này sang bán ở quốc gia khác, sau khi bán xong hàng tại quốc gia đó thì tiến hành các hoạt động đổi đồng tiền của nớc sở tại trở thành đồng tiền quốc gia mình rồi mới mang về nớc. Để đáp ứng nhu cầu này xuất hiện một đối tợng đứng ra thực hiện việc trao đổi giữa các đồng tiền các quốc gia với nhau. Đối tợng này là hình thức sơ khai của các trung gian tài chính. Cùng sự phát triển của thị trờng tài chính, đặc biệt sự ra đời và phát triển của thị trờng chứng khoán thuật ngữ nhà tạo lập thị trờng(Market maker) đã ra đời, tuy nhiên về bản chất vẫn giữ nguyên vai trò là một trung gian tài chính, đó là thực hiện việc kết nối giữa ngời có nhu cầu mua với ngời có nhu cầu bán một loại hàng hoá nào đó. Trên thị trờng chứng khoán(TTCK) đặc biệt là tại các thị trờng chứng khoán phát triển nh Mỹ, Anh vai trò của nhà tạo lập thị trờng là rất quan trọng. Các nhà tạo lập thị trờng tại đây có nghĩa vụ đảm bảo cho chứng khoán mà họ đăng ký tạo lập luôn thanh khoản. Đề đảm bảo nhiệm vụ này họ có thể đứng ra thực hiện kết nối giữa ngời có nhu cầu mua với ngời có nhu cầu bán loại chứng khoán đó với nhau. Ngoài ra họ đảm bảo bằng việc thực hiện liên tục việc mua-bán loại chứng khoán bằng chính tài khoản của mình trên cơ sở yết giá liên tục các mức giá họ sẵn sàng mua-và sẵn sàng bán. Chính vai trò này góp phần làm cho thị trờng hoạt động có hiệu quả hơn. Đối với TTCK Việt Nam đi vào hoạt động từ tháng 7/2000 với sự ra đời của trung tâm giao dịch chứng khoán tphố Hồ Chí Minh. Tuy trải qua hơn 5 năm hoạt động nhng TTCK cha thực sự trở thành một kênh huy động vốn dài hạn cho nền kinh tế. Điều đó thể hiện số lợng chứng khoán niêm yết còn ít(35 công ty niêm yết và 1 quỹ đầu t), cha thu hút sự quan tâm của các nhà đầu t. Nguyên nhân giải thích cho hạn chế này đó là tính thanh khoản của chứng khoán cha cao. Khi chứng khoán có tính thanh khoản cao thì nhà đầu t có thể dễ dàng chuyển đổi nó thành tiền với chi phí thấp, do đó tính thanh khoản không cao điều đó có nghĩa chi phí chuyển thành tiền cao, điều đó làm mức hấp dẫn việc đầu t trở lên kém hơn. Trớc thực trạng nh thế và sau thời gian Chuyên đề tốt nghiệp dơng đình thắng- Ttck44 2 thực tập tại Công ty chứng khoán ngân hàng công thơng(IBS) tôi quyết định lựa chọn đề tài Giải pháp thúc đẩy IBS trở thành nhà tạo lập thị trờng thông qua hoạt động tự doanh làm chuyên đề tốt nghiệp của mình, với hi vọng qua đề tài tôi có thể đa ra khuyến nghị góp phần thúc đẩy TTCK Việt nam phát triển. 2.Mục đích nghiên cứu. 2.1 Đề tài nghiên cứu vấn đề mang tính lý luận về nhà tạo lập thị trờng trong mối quan hệ với các đối tợng đó là các công ty chứng khoán, các ngân hàng thơng mại. 2.2 Trên cơ sở thực tiễn của hoạt động tự doanh phát hành của IBS đối chiếu lý luận, đa ra kiến nghị đối IBS phát triển hoạt động tự doanh để trở thành nhà tạo lập thị trờng. 3. Phơng pháp nghiên cứu. Phơng pháp nghiên cứu chuyên đề là sử dụng phơng pháp nghiên cứu của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử. Theo đó đề tài đã sử dụng phơng pháp tiếp cận tổng hợp, so sánh, luận giải để tiếp cận và xử lý vấn đề. 1. Kết cấu của chuyên đề. Chuyên đề ngoài phần mở đầu và kết luận, đợc kết cấu thành 3 chơng: Chơng 1: Những cơ sở lý thuyết về nhà tạo lập thị trờng. Chơng 2: Thực trạng hoạt động tự doanh của IBS. Chơng 3: Giải pháp thúc đẩy IBS trở thành nhà tạo lập thị trờng thông qua hoạt động tự doanh. Chơng 1: Những cơ sở lý thuyết về nhà tạo lập thị trờng 1.1 Khái niệm công ty chứng khoán(CTCK). Công ty chứng khoán là một tổ chức trung gian thực hiện các nghiệp vụ trên thị trờng chứng khoán. 1.2 Phân loại CTCK. Căn cứ theo mô hình tổ chức kinh doanh chứng khoán của CTCK chia thành 2 nhóm sau: 1.2.1 Mô hình công ty chứng khoán đa năng. CTCK theo mô hình này là tổ chức cung cấp dịch vụ hỗn hợp bao gồm :kinh doanh chứng khoán, kinh doanh tiền tệ và dịch vụ tài chính.Theo đó, các ngân hàng thơng mại sẽ thực hiện đồng thời các chức Chuyên đề tốt nghiệp dơng đình thắng- Ttck44 3 năng: chủ thể kinh doanh chứng khoán, chủ thể kinh doanh tiền tệ và kinh doanh bảo hiểm. Mô hình này có 2 hình thức sau: - Loại đa năng một phần: đối loại hình này ngân hàng nếu muốn kinh doanh chứng khoán hay bảo hiểm thì phải thành lập công ty con hạch toán độc lập và kinh doanh độc lập với công ty mẹ.Mô hình này áp dụng rộng rãi ở Anh. - Loại đa năng toàn phần: các ngân hàng đợc phép kinh doanh hỗn hợp: kinh doanh tiền tệ, kinh doanh chứng khoán và kinh doanh bảo hiểm và các dịch vụ khác mà không cần lập công ty con. Mô hình này thông dụng ở Đức. Giữa 2 loại mô hình trên thì mô hình đa năng toàn phần có u điểm đó là kết hợp của nhiều lĩnh vực kinh doanh do đó giảm bớt rủi ro trong hoạt động đầu t do u thế của danh mục đầu t. Ngoài ra mô hình này do có nhiều u thế về vốn cho nên khả năng chống chịu trớc sự biến động tài chính cũng cao hơn hẳn so với mô hình đa năng 1 phần. Bên cạnh đó ngân hàng tận dụng những lợi thế về cơ sở vật chất, nguồn nhân lực và hiểu biết rõ về khách hàng cũng nh đối với các doanh nghiệp khi họ cung cấp tín dụng và tài trợ dự án. Tuy nhiên mô hình này có những hạn chế nhất định. Đó là sự không tách biệt giữa các hoạt động. Do đó có khả năng ngân hàng sử dụng các nguồn huy động đợc từ dân chúng để đầu t chứng khoán, khi thị trờng chứng khoán diễn biến xấu khiến nhà đầu t rút tiền hàng loạt, và kết quả dẫn sụp đổ dây chuyền của hệ thống ngân hàng.Sự khủng hoảng tài chính 1929-1933 là minh chứng cho hạn chế đó.Thứ 2 do không tách biệt giữa các nghiệp vụ ngân hàng có thể lũng đoạn thị trờng tài chính, ảnh hởng quyền lợi của nhà đầu t nhỏ. Ngoài ra do vừa là tổ chức tín dụng vừa là tổ chức kinh doanh chứng khoán, cho nên khả năng chuyên môn không sâu nh các công ty chứng khoán chuyên doanh. Điều này làm cho thị trờng kém phát triển vì ngân hàng có xu hớng bảo thủ thích hoạt động cho vay hơn là các hoạt động trên thị trờng chứng khoán: hoạt động t vấn, hoạt động bảo lãnh, t vấn đầu t và quản lý danh mục đầu t. 1.2.2 Mô hình CTCK chuyên doanh. Theo mô hình này, hoạt động kinh doanh chứng khoán sẽ do một công ty độc lập và chuyên môn hoá trong lĩnh vực chứng khoán đảm trách. Các công ty thờng lấy tên hoạt động đặt tên cho công ty của mình. Các ngân hàng không đợc tham gia kinh doanh chứng khoán. Chuyên đề tốt nghiệp dơng đình thắng- Ttck44 4 Mô hình này có u điểm đó là tính chuyên môn hoá cao do đó làm rủi ro liên quan kinh doanh chứng khoán. Chính sự chuyên môn hoá này thúc đẩy thị trờng phát triển. Mô hình này áp dụng rộng rãi ở các nớc Nhật, Mỹ Tuy nhiên với xu thế hình thành các tập đoàn tài chính khổng lồ hiện nay thì những hạn chế không cho phép ngân hàng tham gia kinh doanh chứng khoán đã dần đợc nới rộng. Các ngân hàng vẫn đợc kinh doanh chứng khoán tuy nhiên phải thành lập công ty con hạch toán độc lập với ngân hàng mẹ. 1.3 Các hoạt động của CTCK. 1.3.1 Hoạt động môi giới: Môi giới là hoạt động trung gian hoặc đại diện cho khách hàng thực hiện giao dịch để hởng hoa hồng. Đối CTCK sẽ là ngời đại diện cho khách hàng tiến hành giao dịch trên sở giao dịch hoặc trên thị trờng OTC và khách hàng sẽ là ngời chịu trách nhiệm đối kết quả giao dịch của mình. Thông qua môi giới khách hàng sẽ nhận đợc các sản phẩm hay dịch vụ từ phía công ty. Đối một số trờng hợp khách hàng còn nhận đợc cả lời t vấn từ phía công ty.Do đó về hoạt động môi giới không chỉ là việc kết nối giữa ngời mua và ngời bán chứng khoán mà môi giới còn là ngời bạn, những ngời chia sẻ những lo âu, căng thẳng và đa ra những lời động viên kịp thời qua đó giúp nhà đầu t có quyết định tỉnh táo. 1.3.2 Hoạt động bảo lãnh phát hành: CTCK sẽ giúp cho tổ chức phát hành thực hiện thành công đợt phát hành. Qua đó CTCK sẽ t vấn cho đợt phát hành, thực hiện bảo lãnh và phân phối ra công chúng.Tuỳ thuộc vào cam kết giữa tổ chức phát hành và CTCK mà có hình thức bảo lãnh sau đây: 1.3.2.1 Bảo lãnh chắc chắn: với hình thức này CTCK sẽ mua lại toàn bộ số lợng chứng khoán phát hành với mức giá chiết khấu. Sau đó CTCK sẽ tiến hành phân phối lại số chứng khoán này cho nhà đầu t. 1.3.2.1 Bảo lãnh với nỗ lực tối đa: CTCK cam kết cố gắng giúp cho đợt phát hành thành công. Tuy nhiên CTCK không cam kết chắc chắn đợt phát hành sẽ thành công. 1.3.2.2 Bảo lãnh tất cả hoặc không: nếu khối lợng chứng khoán không đợc chào bán hết thì đợt phát hành đó coi nh bị huỷ. Chuyên đề tốt nghiệp dơng đình thắng- Ttck44 5 1.3.2.3 Bảo lãnh tối thiểu-tối đa: số lợng chứng khoán phát hành nếu không đạt một giới hạn đặt ra trớc thì đợt phát hành coi nh không thành công, và bị huỷ bỏ. 1.3.3 Hoạt động quản lý danh mục đầu t: Đây là hình thức CTCK quản lý nguồn vốn uỷ thác của khách hàng.CTCK sau khi nhận đợc nguồn vốn sẽ tiến hành đầu t theo một danh mục, và danh mục này đợc thiết kế sau cho đảm bảo mục tiêu sinh lợi cho nhà đầu t và bảo toàn vốn. Với việc đầu t theo danh mục CTCK đã giảm thiểu tối đa các rủi ro cho nhà đầu t. Sau khi kết thúc hợp đồng giữa CTCK và nhà đầu t thì CTCK sẽ nhận đợc phí do thực hiện quản lý danh mục đó trong thời gian thực hiện hợp đồng. 1.3.4 Hoạt động t vấn đầu t chứng khoán: đây là hình thức CTCK thông qua hoạt động phân tích để đa ra các lời khuyên, phân tích tình huống và có thể thực hiện một số công việc dịch vụ khác liên quan đến đợt phát hành, đầu t và cơ cấu tài chính cho khách hàng. 1.3.5 Hoạt động tự doanh: đây là việc công ty tự tiến hành kinh doanh cho bản thân mình. Hoạt động tự doanh đợc tiến hành thông qua cơ chế giao dịch trên Sở giao dịch và trên thị trờng OTC.Tại các thị trờng áp dụng theo cơ chế khớp giá(quote driven) thì hoạt động tự doanh đợc thực hiện thông qua hoạt động tạo lập thị trờng. CTCK lúc này nắm giữ chứng khoán lớn và tiến hành giao dịch với các khách hàng hoặc với các đối tợng trung gian khác. Các CTCK sẽ hởng lợi nhuận chủ yếu là nhờ chênh lệch giữa giá chào mua và chào bán trên thị trờng. Hoạt động tự doanh hoạt động song song với nghiệp vụ môi giới, vừa thực hiện giao dịch cho khách hàng lại vừa thực hiện cho bản thân mình, do đó trong quá trình hoạt động xảy ra các hiện tợng mâu thuẫn về lợi ích giữa CTCK và của khách hàng. Để đảm bảo cho lợi ích khách hàng luật chứng khoán của các nớc có qui định CTCK phải u tiên lệnh của khách hàng trớc khi thực hiện lệnh của mình.Thậm chí một số nớc quy định tách biệt hoàn toàn 2 hoạt động môi giới và tự doanh chứng khoán. Do sự tách biệt này sẽ xuất hiện 2 loại hình CTCK là công ty môi giới chỉ làm chức năng môi giới chứng khoán và công ty tự doanh có chức năng tự doanh. 1.4 Các khái niệm về nhà tạo lập thị trờng Đầu tiên chúng ta đề cập tới khái niệm của nhà tạo lập thị trờng. Định nghĩa đầu tiên đa ra trên trang web http://www.investopedia.com:" nhà tạo lập thị trờng là một công ty môi giới-giao dịch chấp nhận rủi ro Chuyên đề tốt nghiệp dơng đình thắng- Ttck44 6 do nắm giữ một khối lợng lớn chứng khoán nhất định (những chứng khoán này công ty đăng kí tạo lập thị trờng), và thực hiện việc giao dịch liên tục đối với chứng khoán này thông qua việc công bố liên tục các giá mua và bán đối với loại chứng khoán đó trên thị trờng. Các nhà tạo lập thị trờng sẽ cạnh tranh với nhau trên thị trờng để giành lệnh đặt từ phía khách hàng (lệnh đặt này có thể là lệnh mua hoặc lệnh bán); thông qua hình thức cung cấp các lệnh chào bán (offer) hoặc lệnh chào mua (bid) với khối lợng nhất định của một loại chứng khoán cụ thể nào đó. Ngay khi nhận lệnh của khách hàng các nhà tạo lập thị trờng (các nhà tạo lập) sẽ tiến hành các giao dịch bằng chính chứng khoán trong tài khoản của mình, hoặc họ tiến hành tìm kiếm nhà tạo lập thị trờng khác để hoàn thiện giao dịch này- quá trình này diễn ra trong khoảng vài giây. Công ty môi giới-giao dịch là công ty đồng thời thực hiện cả 2 vai trò là: ngời môi giới, và thực hiện tự kinh doanh cho bản thân mình. Đối vai trò thứ nhất, công ty sẽ đứng ra đại diện cho khách hàng vừa gửi lệnh đến thực hiện giao dịch. Họ tìm kiếm các ngời bán hoặc ngời mua chứng khoán tốt nhất và thông báo danh sách ngời này cùng các mức giá tơng ứng cho khách hàng của mình, sau mỗi giao dịch hoàn thành công ty sẽ đợc hởng phần trăm (các khoản phí) trên giá trị chứng khoán giao dịch từ phía khách hàng do thực hiện thành công các giao dịch đó. Đối với vai trò thứ 2, công ty sẽ tiến hành mua bán chứng khoán bằng chính tài khoản của mình. Điều đó có nghĩa công ty cũng tự chịu với những rủi ro, những lợi nhuận do việc mua- bán chứng khoán đó đem lại. Khái niệm thứ 2 về nhà tạo lập thị trờng đa www.nasdaqtrader.com: "nhà tạo lập thị trờng là một tổ chức thành viên của NASD. Họ sẵn sàng mua hoặc bán chứng khoán tại các mức giá yết trên NASDAQ bằng tài khoản của bản thân hoặc cho tài khoản của khách hàng 1.5 Vai trò của nhà tạo lập thị trờng(MM). Trên thị trờng chứng khoán các MM có vai trò quan trọng làm tăng tính thanh khoản của các chứng khoán mà họ thực hiện tạo lập thị trờng. Điều này đợc thể hiện ở sự cam kết của họ tiến hành giao dịch chứng khoán nhất định tại những thời điểm chứng khoán này gặp khó khăn trong giao dịch hay tính thanh khoản của chứng khoán này thấp. Trên cơ sở việc yết giá mua và giá bán đối loại chứng khoán đó thờng xuyên trên thị Chuyên đề tốt nghiệp dơng đình thắng- Ttck44 7 trờng, khi có lệnh đối ứng phù hợp với các mức giá mà MM niêm yết, họ sẵn sàng thực hiện giao dịch bằng cách mua hoặc bán đối với chứng khoán đó. Một đặc điểm của MM đảm bảo cho giao dịch hoàn tất đó là các MM luôn nắm giữ một khối lợng lớn các chứng khoán mà họ tạo lập thị trờng. Thông qua việc mua-bán các chứng khoán tính thanh khoản của chứng khoán do đó mà tăng lên, giúp cho chứng khoán đó tránh tính trạng thừa cung hoặc thừa cầu đối chứng khoán đó khi trên thị trờng cha xuất hiện MM. Bên cạnh việc làm tăng tính thanh khoản của chứng khoán, nó còn thúc đẩy thị trờng hoạt động hiệu quả hơn. Nh chúng ta đều biết để đánh giá một thị trờng hoạt động có hiệu quả hay không thì một chỉ tiêu luôn đợc quan tâm đó là tính thanh khoản của thị trờng đó. Do đó với việc góp mặt của các nhiều các MM đối nhiều chứng khoán trên thị trờng, tính thanh khoản của thị trờng sẽ tăng lên, dẫn đến rủi ro nhà đầu t đối mặt cũng giảm đi. Hơn thế nữa việc MM tiến hành giao dịch giúp bình ổn thị trờng thông qua việc tạo định hớng đầu t cho các nhà đầu t nhỏ trên thị trờng, giúp tránh hậu quả do việc đầu t theo cảm tính hoặc theo bầy đàn dẫn đến đối hoạt động của thị trờng. 1.6 Các tiêu chí phân loại MM Trên thế giới mỗi nớc có nhiều tiêu chí khác nhau để phân biệt các nhà tạo lập thị trờng, phần dới đây sẽ trình bày 2 tiêu chí cơ bản: Thứ 1, phân loại dựa theo cách thức hoạt động của nhà tạo lập thị trờng:1>tạo lập thị trờng trên thị trờng tập trung, 2>tạo lập thị trờng trên thị trờng phi tập trung. Việc tạo lập thị trờng trên thị trờng tập trung điển hình tại NYSE (New York Stock Exchange), tại đây họ biết đến nh các chuyên gia thị trờng(speacialist). Mỗi chuyên gia này có thể tạo lập thị trờng cho hơn 1 chứng khoán. Tuy nhiên mỗi chứng khoán chỉ đợc 1 chuyên gia duy nhất tạo thị trờng. Nhà tạo lập thị trờng trong hệ thống này thực hiện báo giá liên tục sau khi nhận các thông tin từ hệ thống ghi lệnh giới hạn và thông tin từ các nhà môi giới gửi lên. Khi chứng khoán xác định giá sau khi khớp lệnh các chuyên gia tiến hành tìm kiếm đối tác để cuộc giao dịch tiến hành nhanh chóng. Và họ sẽ kết nối ngời bán và ngời mua với nhau, và họ nhận khoản hoa hồng nếu tiến hành giao dịch thành công. Các nhà tạo lập thị trờng sẽ chỉ thực sự dùng tài khoản của mình để giao dịch khi họ nhận thấy dấu hiện kém thanh khoán đối với 1 loại chứng khoán mà họ nắm giữ; thể hiện ở lợng chứng Chuyên đề tốt nghiệp dơng đình thắng- Ttck44 8 khoán bán ra ít hơn nhiều so với lợng mua vào, hoặc ngợc lại lợng chứng khoán bán ra quá nhiều so lợng mua vào thì lúc này các chuyên gia đứng ra giao dịch loại chứng khoán đó bằng tài khoản của mình. Các chuyên gia còn thực hiện giao dịch trong trờng hợp để đảm bảo cho chi phí giao dịch duy trì sự ổn định và thấp hơn đối với thị trờng tập trung khi không có nhà tạo lập thị trờng. Trên thị trờng chứng khoán trớc khi hoàn tất một giao dịch chứng khoán thì các nhà đầu t phải tiến hành rất nhiều bớc: thu thập thông tin, đánh giá thông tin để đa ra các quyết định mua hoặc bán. Tất cả các chi phí này tính là các chi phí giao dịch, do đó với một chứng khoán có tính thanh khoản cao thì chi phí giao dịch mà nhà đầu t bỏ ra sẽ thấp hơn so với chứng khoán có tính thanh khoản thấp, vì lúc này để có thể ra quyết định chính xác nhà đầu t bỏ nhiều chi phí để có thông tin giúp mình có thể ra quyết định. Mỗi chuyên gia không chỉ là những cá nhân đơn lẻ, mà thờng họ là đại diện cho cả một tổ chức-một tập đoàn tài chính, họ có trách nhiệm theo dõi một vài chứng khoán nhất định, họ tự chịu trách nhiệm với những quyết định liên quan đến các chứng khoán này. Vì thế mỗi chuyên gia đợc nhiều sự hỗ trợ của các bộ phận khác trong tập đoàn :bộ phận nghiên cứu phân tích, bộ phận tìm hiểu thị trờng các bộ phận này sẽ cung cấp nhiều sản phẩm tài chính, các nghiên cứu, các điều tra thị trờng do đó giúp cho các chuyên gia có thể dễ dàng hơn đa ra quyết định của mình. Họ hoàn toàn dự đoán cung cầu của thị trờng tập trung, nên họ hòan toàn có thể hạn chế rủi ro của mình bằng cách duy trì một thị trờng công bằng. Việc tạo lập thị trờng trên thị trờng phi tập trung (thị trờng OTC), điển hình thị trờng NASDAQ của Mỹ, thị trờng này có điểm khác biệt đối vai trò của chuyên gia trên thị trờng tập trung đó là: họ không ở tập trung một chỗ, thay vào đó họ có thể liên lạc với nhau thông qua hệ thống điện tử từ bất kì một máy tính nào tại thị trờng này có thể có nhiều nhà tạo lập cho cùng một loại chứng khoán. Các nhà tạo lập thị trờng này sẽ phải cạnh tranh với nhau thông qua cách đa ra giá quyết chào mua-chào bán tốt nhất để giành đợc lệnh đặt của khách hàng. Sau khi nhận đợc lệnh của khách hàng họ tiến hành thủ tục giống nh các chuyên gia trên thị trờng NYSE. Mỗi buổi chiều, các nhà tạo lập thị trờng trên OTC sẽ gởi các báo gía nội bộ cho hội đồng báo giá quốc gia để xuất bản. Các báo giá này in trên giấy màu hồng và thông thờng đợc gọi là bảng màu hồng, nó có 6 đặc điểm nh sau: Thể hiện riêng cho các chứng khoán trên OTC. Chuyên đề tốt nghiệp dơng đình thắng- Ttck44 9 Đây chỉ là báo giá, không phải là các giá giao dịch thực sự. Là các báo giá giữa các nhà kinh doanh(không phải là các giao dịch chi tiết). Bảng màu hồng chỉ để tham khảo không phải là báo giá chắc chắn. Với các chứng khoán trên hệ thống NASDAQ, ký hiệu NASDAQ sẽ xuất hiện bên phải sau tên của chứng khoán. Ký hiệu M trớc tên chứng khoán có nghĩa là chứng khoán đó có thể giao dịch bảo chứng. Mặc dù các báo giá màu hồng chỉ có ý nghĩa tham khảo, các nhà kinh doanh đa ra báo giá phải sẵn sàng thực hiện giao dịch 100 cổ phiếu theo báo giá. Bảng màu hồng do văn phòng báo giá quốc gia xuất bản hàng ngày và liệt kê tất cả các báo giá ngày hôm trớc của những ngời tạo thị trờng trên OTC. Trên thị trờng Nasdaq hiện này có khoảng hơn 500 tổ chức đóng vai trò nh các nhà tạo lập thị trờng liên tục đa ra các mức giá chào mua-chào bán giúp cho thị trờng hoạt động có hiệu quả. Thứ 2, phân loại theo hình thức: nhà tạo lập thị trờng chính thức, và các nhà tạo lập thị trờng phi chính thức. Tiêu chí này sử dụng tại thị trờng chứng khoán London (London Stocks Exchange-LSE). Đối nhà tạo lập thị trờng chính thức, họ tạo lập thị trờng cho nhiều chứng khoán (không chỉ các chứng khoán của công ty lớn, hoặc công ty có khối lợng giao dịch lớn). Họ có nghĩa vụ yết các giá chào mua-chào bán đối từng loại chứng khoán mà họ đăng kí tạo lập thị trờng. Thông qua hệ thống điện tử (Stock Exchange Automated Quotation System) giá cả chứng khoán đợc xác định. Sau đó, các nhà tạo lập thị trờng này cùng với các nhà môi giới phải thực hiện hoàn tất quá trình giao dịch đối chứng khoán đó. Trên LSE, mỗi chứng khoán luôn luôn có ít nhất 2 nhà tạo lập thị trờng. Do sự cạnh tranh giữa các nhà tạo lập thị trờng nên các khoảng chênh lệch giữa các mức giá đa ra luôn đảm bảo: đem lại cho họ lợi nhuận nhng đồng thời cũng phải sự cạnh tranh đối nhà tạo lập khác-vì khách hàng luôn chọn mức giá cho mình, cho nên nếu sự chênh lệch quá lớn thì họ không lựa chọn mức giá mà mình yết, kết quả mình không tiến hành các giao dịch với khách hàng. Còn đối với nhà tạo lập thị trờng phi Chuyên đề tốt nghiệp dơng đình thắng- Ttck44 10 chính thức, họ tự do trong việc có thực hiện các lệnh của thị trờng đối chứng khoán họ nắm giữ, và họ không có nghĩa vụ công bố các giá chào mua-chào bán đối chứng khoán của họ, điều này giúp họ không phải đối mặt rủi ro do phải thực hiện giao dịch với giá đã yết và vì thế họ không có u thế gì so với đối tác quan hệ với họ. Tiêu chí thứ 3 là căn cứ vào đối tợng trở thành MM mà ngời ta chia ra: CTCK, các ngân hàng thơng mại, các công ty bảo hiểm và các tổ chức tài chính do giới hạn của đề tài phần dới đây chỉ đề cập tới 2 đối tợng chủ yếu đó là: CTCK và các ngân hàng thơng mại. Đối tợng thứ 1 là CTCK, đối công ty chứng khoán họ đợc biết nh là tổ chức trung gian đầu t. Thông qua các nghiệp vụ của mình: nghiệp vụ môi giới, tự doanh, quản lí danh mục đầu t, bảo lãnh phát hành họ thu hút các nguồn vốn từ các nhà đầu t để tiến hành đầu t. Điều thuận lợi đối với các công ty chứng khoán là các nghiệp vụ trên đều khá gắn bó với hoạt động tạo lập thị trờng. Cụ thể: Đối với hoạt động môi giới các công ty chứng khoán tiến t vấn và giới thiệu cho khách hàng biết về lợi ích của hoạt động tài chính, giúp khách hàng thấy đợc cơ hội do đầu t các sản phẩm tài chính đem lại. Các nhà môi giới sẽ giúp khách hàng xác định mục tiêu tài chính của mình. Trên cơ sở những mục tiêu đó các nhà môi giới sẽ giúp khách hàng thiết lập một danh mục chứng khoán tối u, danh mục này sẽ giúp khách hàng thực hiện tốt nhất mục tiêu của mình. Các nhà môi giới sẽ là đại diện cho khách hàng của mình thực hiện mua-bán các loại chứng khoán và hởng phí hoa hồng do thực hiện nghiệp vụ đó. Đối với hoạt động tự doanh - đây là yếu tố quyết định khiến cho công ty chứng khoán có thể trở thành nhà tạo lập thị trờng. Họ ngời trực tiếp kinh doanh bằng chính tài khoản chứng khoán của mình. Lợi nhuận mà họ nhận đợc trực tiếp từ hoạt động mua bán chứng khoán đem lại. Mỗi giao dịch chứng khoán của công ty thờng có khối lợng lớn do đó chính giao dịch này gián tiếp làm tăng tính thanh khoản của chứng khoán đó trên thị trờng. Hoạt động quản lý danh mục đầu t chính hoạt động này yêu cầu công ty chứng khoán phải biết cân nhắc rủi ro - lợi nhuận của từng chứng khoán để từ đó xác định là phải nắm giữ chứng khoán nào, và khối lợng của từng chứng khoán là bao nhiêu. Hoạt động quan hệ với [...]... dàng trở thành nhà tạo lập thị trường cho trái phiếu chính phủ 1.7 Những lợi ích-bất lợi khi trở thành nhà tạo lập thị trường( MM) Phần lợi ích Những lợi ích của nhà tạo lập thị trường thể hiện lợi ích nhận được trực tiếp qua các giao dịch, do chính chứng khoán đó đem lại, hưởng các ưu đãi từ phía nhà nước do đóng vai trò nhà tạo lập thị trường, và cuối cùng đó là cơ hội tiếp cận thông tin của thị trường. .. vi mô tác động đến hoạt động nhà tạo lập thị trường Các nhân tố này bao gồm: ảnh hưởng từ phía khách hàng, và sự cạnh tranh của các nhà tạo lập thị trường Thứ 1 với khách hàng, họ là người quyết định đưa ra lựa chọn đối các mức giá của nhà tạo lập thị trường Do vậy nhà tạo lập nào đưa ra mức ra tốt nhất thì họ sẽ lựa chọn nhà tạo lập đó Chính điều này gia tăng áp lực đối nhà tạo lập thị trường Thứ... đầu tư Hoạt động liên quan việc yết giá của nhà tạo lập thị trường: ýêt giá mức nào, khối lượng bao nhiêu thì phù hợp Bên cạnh có sự tương quan hoạt động của công ty chứng khoán với hoạt động tạo lập thị trường thì các công ty chứng khoán còn có những lợi thế trở thành nhà tạo lập thị trường, những lợi thế đó là: Lợi thế thứ 1 do họ là trung gian đầu tư cho nên các thông tin mà họ nắm giữ về thị trường, ... các nghiệp vụ của IBS hoạt động tự doanh có thu nhập chiếm tỉ trọng lớn chiếm trung bình trên 45% qua 2 năm 2004-2005 toàn bộ doanh thu của IBS, và xu hướng còn tiếp tục tăng Đây chính là cơ sở thúc đẩy hoạt động tự doanh phát triển hơn nữa, để IBS trở thành một MM 2.2 Thực trạng về hoạt động tự doanh của IBS 2.2.1Thuận lợi và khó khăn của IBS khi trở thành MM 2.2.1.1 Hàng hoá trên thị trường Thuận lợi... thị trường Thứ 2 ảnh hưởng của sự cạnh tranh giữa các nhà tạo lập thị trường Đối các thị trường phát triển thì số lượng các nhà thị trường luôn đảm bảo số lượng lớn, do đó sự cạnh tranh giữa các nhà tạo lập thị trường với nhau là rất gay gắt Ví dụ, trên thị trường LSE, có ít nhất 2 nhà tạo lập thị trường cho mỗi chứng khoán, điều đó buộc các nhà tạo lập "nỗ lực" để có thể đưa ra mức giá tốt nhất của... cập các nhà tạo lập thị trường do nắm giữ chứng khoán lớn, do đó có nhiều khả năng thôn tính thị trường, điều này không có lợi cho sự phát triển của thị trường Do đó thông qua sự điều chỉnh luật pháp chỉ cho phép những đối tượng nhất định trở thành nhà tạo lập thị trường Yếu tố thứ 2, đó là yếu tố tác động của thị trường chứng khoán quốc tế-trong khu vực Với xu hướng quốc tế hoá hiện nay thị trường. .. tượng khác trên thị trường chứng khoán, các nhà tạo lập thị trường cũng phải chịu nhiều tác động từ phía môi trường xung 16 Chuyên đề tốt nghiệp dương đình thắng- Ttck44 quanh Phần dưới đây sẽ trình bày về các nhân tố tác động đến hoạt động của các nhà tạo lập thị trường: Nhân tố thứ 1 là các yếu tố về nội tại của bản thân nhà tạo lập thị trường bao gồm: khả năng tài chính, khả năng nắm bắt thông tin, khả... thì không quá nhiều so thông tin công bố thị trường, đặc biệt trường hợp xuất hiện giao dịch nội gián đối chứng khoán của nhà tạo lập thị trường, những người có thông tin nội bộ sẽ có nhiều thông tin hơn đối nhà tạo lập thị trường, do đó bản thân các nhà tạo lập cũng trở thành nạn nhân thiếu thông tin trên thị trường 1.8 Các điều kiện trở thành MM Mỗi quốc gia có đìêu kiện kinh tế- xã hội là khác nhau,... khiển hoạt động của các công ty, đây chính là cơ sở giúp cho hoạt động thâu tóm sát nhập với các công ty khác một cách dễ dàng Đây là những lợi ích lớn mà các nhà tạo lập ở các nước phát triển rất quan tâm Lợi ích thứ 3 mà nhà tạo lập thị trường có được là những hỗ trợ của nhà nước đối chức năng tạo lập thị trường Do thực hiện chức năng tạo thị trường cho các chứng khoán được coi kém hiệu quả trên thị trường. .. chứng khoán (những chứng khoán nhà tạo lập đăng kí tạo lập thị trường) Chính rủi ro này đòi hỏi các nhà tạo lập thị trường phải có khả năng nắm bắt thông tin, đánh giá chất lượng thông tin đó Trên cơ sở thông tin thu thập được sẽ tiến hành nghiêncứu qua đó đưa ra các đánh giá-dự đoán tình hình diễn biến của thị trường Có dự đoán đúng thị trường thì có thể giúp nhà tạo lập tiến hành xác định chính xác . cấu thành 3 chơng: Chơng 1: Những cơ sở lý thuyết về nhà tạo lập thị trờng. Chơng 2: Thực trạng hoạt động tự doanh của IBS. Chơng 3: Giải pháp thúc đẩy IBS trở thành nhà tạo lập thị trờng thông. công thơng (IBS) tôi quyết định lựa chọn đề tài Giải pháp thúc đẩy IBS trở thành nhà tạo lập thị trờng thông qua hoạt động tự doanh làm chuyên đề tốt nghiệp của mình, với hi vọng qua đề tài. tiễn của hoạt động tự doanh phát hành của IBS đối chiếu lý luận, đa ra kiến nghị đối IBS phát triển hoạt động tự doanh để trở thành nhà tạo lập thị trờng. 3. Phơng pháp nghiên cứu. Phơng pháp nghiên