Giỏo trỡnh Microsoft Access 2000 Copyright đ Nguyn Sn Hi Trang 1 GII THIU Giỏo trỡnh ny l s ỳc kt kinh nghim ca tỏc gi trong ging dy cỏc khoỏ o to v Access cng nh kinh nghim s dng Access lm h qun tr c s d liu v cụng c phỏt trin phn mm. Hu ht ni dung trỡnh by trong giỏo trỡnh u bỏm theo nhng bi tp thc hnh c th. Do vy, sau khi c xong v thc hnh theo trỡnh t cun sỏch ny, bn c gn nh cú th thit k v xõy d ng c nhng ng dng v qun lý thụng tin. C th õy l: Qun lý lng cỏn b mt c quan v Qun lý bỏn hng ti mt ca hng. i tng chớnh ca giỏo trỡnh l sinh viờn, hc sinh cỏc trng THCN h chuyờn CNTT cng nh khụng chuyờn CNTT cú hc mụn Access. Tt nhiờn cng hon ton phự hp cho nhng ai quan tõm hc hi mụn hc ny bi l cỏc ni dung u c trỡnh by rt trc quan, cú th t v kt qu rừ rng. Thi l ng thit k 75 tit. Trong ú 24 tit lý thuyt, 46 tit thc hnh v 5 tit dnh cho kim tra. Tu theo mc ng dng ca tng trng, ngnh vo mụn hc ny m mi n v s chn cho mỡnh mt qu thi gian cng nh cỏc ni dung ging dy phự hp t giỏo trỡnh ny. Ni dung giỏo trỡnh gm mt bi m u v 7 chng: Bi m u Bi ny s trỡnh by tng quỏt v mụn hc; gi i thiu v Access lm sao hiu c Access dựng lm gỡ? Phõn bit c vi mt s phn mm ó c hc nh Pascal, Foxpro, Word, Excel, Cui cựng bn c s hiu c mụi trng lm vic ca Access v thc hin vo ra v qun lý cỏc tp d liu. Chng 1: Xõy dng c s d liu (CSDL) Chng 1 tp trung vo nhng kin thc c bn giỳp cú th xõy dng CSDL Access mt cỏch ch c chn; c bit th hin qua qui trỡnh xõy dng mt CSDL tng kt c ni dung ton b chng hc. Chng 2: Truy vn d liu Tp trung vo cỏc kin thc v k nng giỳp x lý d liu mt cỏch a dng thụng qua cỏc loi Query. Chng 3: Thit k giao din Chng ny trỡnh by cỏc khỏi nim cng nh nhng k thut, k nng cú th thit k c nhng giao din phn mm thụng qua vic s dng Form v cỏc cụng c i kốm. Giỏo trỡnh Microsoft Access 2000 Copyright đ Nguyn Sn Hi Trang 2 Chng 4: In n Bao gm cỏc kin thc cng nh k nng cn thit thit k cỏc mu biu in n a dng s dng cụng c Report ca Access. Hn na kt hp vi Form, s gii quyt c cỏc bi tp mang tớnh tng hp, hon thin. Ni dung t chng 1 n chng 4 mang tớnh cn bn. Nhng chng tip theo mang tớnh chuyờn ngnh v nõng cao hn. Ch ng 5: Lp trỡnh VBA cn bn Chng ny cung cp nhng khỏi nim cn bn v mụi trng, cỏch lm vic v lm vic trờn nhng bi toỏn n gin s dng ngụn ng lp trỡnh VBA. õy l c s tip cn tt hn trong chng tip theo- lp trỡnh CSDL. Chng 6: Lp trỡnh CSDL Trỡnh by nhng khỏi nim, nguyờn tc, cụng c v nhng k nng rt cn bn v lp trỡnh CSDL núi chung cng nh l p trỡnh CSDL Access bng VBA núi riờng. Kt thỳc chng ny cú th x lý c CSDL rt a dng, thc t v hon ton cú th dựng Access phỏt trin cỏc CSDL thnh nhng sn phm phn mm hon chnh. Chng 7: Menu & Toolbar Cung cp nhng kin thc, nhng k nng cui cựng cú th hon thin mt CSDL Access thnh phn mm úng gúi, hon chnh. Cui cựng, chỳng tụi xin chõn thnh cỏm n s quan tõm v to iu kin ca S GD&DT H Ni; cỏc ng nghip ó tn tỡnh giỳp , úng gúp ý kin xõy dng giỏo trỡnh c hon thin nh bõy gi. Tuy nhiờn rt khú trỏnh khi nhng thiu xút t khỏch quan n ch quan. Chỳng tụi rt mong nhn c s gúp ý, phờ bỡnh giỏo trỡnh dn c hon thin hn, phc v tt cho vic dy-hc trong nh trung v cỏc bn c. H ni, ngy 3 thỏng 2 nm 2005 Tỏc gi Nguyn Sn Hi Trung tõm Tin hc - B Giỏo dc v o to T: 0913.382.686. Email: nshai@moet.edu.vn * ngh ghi rừ xut s khi s dng bt k ni dung no ca giỏo trỡnh ny! Giáo trình Microsoft Access 2000 Copyright ® Nguyễn Sơn Hải Trang 3 BÀI MỞ ĐẦU Bài mở đầu sẽ trình bày về môi trường làm việc, cũng như cách vào ra phần mềm Access, đó là:  Giới thiệu Access2000;  Cách khởi động;  Tạo tệp Access mới;  Môi trường làm việc;  Mở tệp Access đã tồn tại;  Thoát khỏi Access. Giỏo trỡnh Microsoft Access 2000 Copyright đ Nguyn Sn Hi Trang 4 1. Gii thiu Access 2000 T cui nhng nm 80, hóng Microsoft ó cho ra i h iu hnh Windows, ỏnh du mt bc ngot trong phỏt trin cỏc ng dng phn mm trờn nn Windows (giao din GUI- Graphical User Interface). Mt trong nhng ng dng ni bt nht i kốm lỳc ú l b phn mm tin hc vn phũng Microsoft Office. T ú n nay, b phn mm ny vn chim th phn s 1 trờn th gii trong lnh v c tin hc vn phũng. Ngoi nhng ng dng v vn phũng quen thuc phi k n nh: MS Word - son tho ti liu; MS Excel - bng tớnh in t; MS Powerpoint - trỡnh chiu bỏo cỏo; cũn phi k n phn mm qun tr c s d liu rt ni ting i kốm: MS Access. n nay phiờn bn mi nht l AccessXP. Ton b ni dung giỏo trỡnh ny, chỳng tụi gii thiu trờn Access2000. V c b n, cỏc phiờn bn t Access97 tr li õy cỏch s dng gn ging nhau. Mi phiờn bn ch khỏc mt s tớnh nng c bit v mt chỳt v giao din. Do ú, khi hc Access2000, bn c luụn cú c nhng kin thc cn thit nht tip thu nhng phiờn bn Access mi sau ny cng nh nhỡn nhn v s dng tt cỏc phiờn bn c hn. Chỳng tụi khuyờn bn c nờn s dng Access97 tr lờn. Nu l ngi cha tng bit gỡ v Access, bn s cú mt cõu hi: Access lm c gỡ, v nhng ng dng ca nú trong thc t? - Access l mt H qun tr c s d liu quan h (RDMS- Relational Database Management System), rt phự hp cho cỏc bi toỏn qun lý va v nh. Hiu nng cao v c bit d s dng- bi l giao din s dng phn mm ny gn ging ht mt s phn mm khỏc trong b MS Office quen thuc nh : MS Word, MS Excel; - Hn na, Access cũn cung cp h thng cụng c phỏt trin khỏ mnh i kốm (Development Tools). Cụng c ny s giỳp cỏc nh phỏt trin phn mm n gin trong vic xõy dng trn gúi cỏc d ỏn phn mm qun lý qui mụ va Giỏo trỡnh Microsoft Access 2000 Copyright đ Nguyn Sn Hi Trang 5 v nh. c bit nhng ai mun hc phỏt trin phn mm thỡ õy l cỏch d hc nht, nhanh nht gii quyt bi toỏn ny. - n õy cú th khng nh c 2 ng dng chớnh ca Access l : 1. Dựng xõy dng h c s d liu (ch l phn c s d liu, cũn phn phỏt trin thnh phn mm cú th dựng cỏc cụng c khỏc lm nh : Visual Basic, Visual C, Delphi, .NET, ) 2. Cú th dựng xõy dng trn gúi nhng phn mm qun lý qui mụ va v nh. Access2000 cú gỡ mi so vi cỏc phiờn bn c (Acces97)? - Phi tha nhn giao din s dng ó cú nhng tin b vt bc. Cỏc thao tỏc s dng ớt i, n gin hn v giao din rt thõn thin; - Cụng ngh truy cp d liu ADO ActiveX Data Objects hon ton cú th thay th cụng ngh trc õy s dng trong Access l DAO Data Access Objects bi nhiu lý do c v cỏch thc s dng ln nhng ti u v k thut. Chỳng tụi s gii thiu k cụng ngh ny trong Phn 2 cun giỏo trỡnh; - Ngụn ng lp trỡnh VBA c ci tin, c bit bn MS Access 2000 Developer cũn cung cp cụng c úng gúi d ỏn Access (tc l to b gi t m khi s dng khụng cn phi gi t Access lờn mỏy tớnh) - Cú kh n ng to cỏc ng dng truy cp c s d liu thụng quan giao din web (web-base). iu ny cha h cú trong cỏc phiờn bn trc õy. Tuy nhiờn, kh nng ny vn cũn mt s gii hn, cha th thc s mnh nh cỏc cụng c chuyờn nghip khỏc nh : ASP, PHP, .NET, cú th s dng Access, mỏy tớnh phi c gi t phn mm ny thụng qua b Microsoft Office 2000. Cỏc bc gi t xin tham kho ti liu hng d n s dng i kốm a CD phn mm. 2. Khi ng Cú khi ng Access theo nhiu cỏch: - M lnh Start | Programs | Microsoft Access ca Window; Giáo trình Microsoft Access 2000 Copyright ® Nguyễn Sơn Hải Trang 6 - Hoặc có thể nhấn kép chuột lên tên tệp có phần mở rộng .MDB với biểu tượng của Microsoft Access Sau khi ra lệnh chạy chương trình Access, thông thường màn hình tiếp theo xuất hiện cho phép chọn cách làm việc: - Chọn Blank Access database để bắt đầu tạo một tệp Access mới (tạo mới tệp); - Hoặc Access database wizard, page, and project để tạo một CSDL theo mẫu có sẵn (không trình bày trong giáo trình này); - Hoặc Open an existing file để mở tệp Access đã tồn tại để làm việc tiếp. 3. Tạo mới tệp Access Một dự án Access (Access project) là một hoặc nhiều tệp Access nhằm giải quyết một công việc lớn nào đó. Khuôn khổ giáo trình này chỉ trình bày những dự án có 1 tệp. Tệp Access có phần mở rộng *.MDB (ngoài ra những tệp có phần mở rộng *.DBE cũng mở được nhưng chỉ có thể thực thi chứ không chỉnh sửa được cấu trúc). Có 5 thành phần chính trên một tệp: - Tables – nơi chứa toàn bộ các bả ng dữ liệu; Giáo trình Microsoft Access 2000 Copyright ® Nguyễn Sơn Hải Trang 7 - Queries – nơi chứa toàn bộ các truy vấn dữ liệu đã được thiết kế; - Forms – nơi chứa các mẫu giao diện phần mềm; - Reports – nơi chứa các mẫu báo cáo đã được thiết kế; - Macro – nơi chứa các Macro lệnh phục vụ dự án; - Modules – nơi chứa các khai báo, các thư viện chương trình con phục vụ dự án. Thông thường mỗi tệ p Access cần phải làm việc trên tất cả các thành phần trên. Để bắt đầu tạo một tệp mới, chọn mục Blank Access database ở cửa sổ mục 2, tiếp theo nhấn OK, hộp thoại sau xuất hiện yêu cầu chọn nơi (thư mục) lưu trữ và đặt tên tệp Access: Hãy chọn nơi lưu trữ ở hộp Save in; gõ vào tên tệp ở mục File Name; nhấn để ghi lại thiết lập. Đến đây đã sẵn sàng sử dụng tệp Access vừa khai báo. Gõ tên tệp cần lưu Chọn thư mục trên đĩa, nơi sẽ lưu tệp Access Giáo trình Microsoft Access 2000 Copyright ® Nguyễn Sơn Hải Trang 8 4. Môi trường làm việc Sau khi một tệp Access được mở, môi trường làm việc trên Access xuất hiện với những thành phần như sau: (1) - hệ thống thực đơn (menu) và các thanh công cụ (Toolbar)- nơi thực hiện các lệnh khi cần; (2) - Cửa sổ tệp Access đang làm việc bao gồm 7 phần chính: Tables, Queries, Forms, Reports, Pages, Macros và Modules. Chúng ta sẽ lần lượt học cách làm việc trên từng phần này trong các chương tiếp theo. 5. Mở tệp đã tồn tại Mỗi tệp Access phải tạo mới duy nhất một lần, được mở ra làm việc và ghi lại trong những lần tiếp theo. Để mở một tệp Access đã tồn tại để làm việc, làm như sau: 1 2 Giáo trình Microsoft Access 2000 Copyright ® Nguyễn Sơn Hải Trang 9 Bước 1: Từ môi trường Access gọi thực đơn: File | Open (hoặc nhấn nút Open trên thanh công cụ), hộp thoại Open xuất hiện: Bước 2: Tìm đến tệp Access cần mở trên hộp thoại Open bằng cách: - Tìm đến thư mục – nơi chứa tệp Access cần mở ở hộp Look in; - Tiếp theo chọn tệp Access cần mở trên danh sách và nhấn nút Open hoặc Enter. Đến đây cửa màn hình làm việc Access với tệp vừa mở xuất hiện để tiếp tục làm việc. 6. Thoát khỏi Access Khi không làm việc với Access, hãy ra lệnh thoát khỏi Access bằng một trong các cách: - Mở thực đơn File | Exit; - Nhấn tổ hợp phím nóng Alt + F4; - Hoặc sử dụng nút Close trên cửa sổ Access đang mở. Giáo trình Microsoft Access 2000 Copyright ® Nguyễn Sơn Hải Trang 10 CHƯƠNG 1 XÂY DỰNG CƠ SỞ DỮ LIỆU Xây dựng CSDL là công việc quan trọng đầu tiên trong toàn bộ qui trình phát triển một ứng dụng trên Access. Một CSDL được thiết kế và xây dựng tốt sẽ là những thuận lợi, những tự tin đầu tiên để bước vào một qui trình phát triển ứng dụng; nhưng trái lại sẽ là một thảm họa cho dự án đang phát triển: sẽ thường xuyên gặp phải những khó khăn để phải chỉnh sửa lạ i CSDL và tồi tệ hơn, dự án có thể phải thực hiện lại từ đầu do việc thiết kế CSDL quá kém. Trong chương này sẽ trình bày các khái niệm cũng như các kỹ năng để học viên có thể tiếp cận và xây dựng được các hệ CSDL trên Acces, cụ thể là:  Tạo cấu trúc các bảng dữ liệu;  Thiết lập thuộc tính LookUp;  Thiết lập quan hệ và các thuộc tính đảm bảo toàn vèn dữ liệu;  Nhập dữ liệu cho CSDL;  Đặc biệt là qui trình xây dựng một CSDL Access. 123doc.vn