1 1 /44 /44 Phần thứ hai HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA CHỦ NGHĨA MÁC-LÊNIN VỀ PHƯƠNG THỨC SẢN XUẤT TƯ BẢN CHỦ NGHĨA GI NG VIEÂN: CHU NAM HAÛIẢ 2 2 /44 /44 Chương 4 HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ 3 3 /44 /44 NỘI DUNG 1. ĐIỀU KIỆN RA ĐỜI, ĐẶC TRƯNG VÀ ƯU THẾ CỦA SẢN XUẤT HÀNG HOÁ 2. HÀNG HOÁ 3. TIỀN TỆ 4. QUY LUẬT GIÁ TRỊ 4 4 /44 /44 I. ĐIỀU KIỆN RA ĐỜI, ĐẶC TRƯNG VÀ ƯU THẾ CỦA SẢN XUẤT HÀNG HOÁ 5 5 /44 /44 1. Điều kiện ra đời, tồn tại của sản xuất hàng hoá a. Khái niệm - Kinh tế tự nhiên: Là một hình thức tổ chức kinh tế mà mục đích của những người sản xuất ra sản phẩm là để tiêu dùng (cho chính họ, gia đình, bộ tộc). - Kinh tế hàng hóa: Là một hình thức tổ chức kinh tế mà mục đích của những người sản xuất ra sản phẩm là để trao đổi, để bán. 6 6 /44 /44 b. Điều kiện ra đời của sản xuất hàng hóa Sự ra đời của sản xuất hàng hóa do hai điều kiện sau quyết định * Có sự phân công lao động xã hội - Phân công lao động XH: là sự chuyên môn hóa về SX, làm cho nền SX XH phân thành nhiều ngành, nhiều nghề khác nhau. - Phân công lao động xã hội là cơ sở của sản xuất và trao đổi hàng hóa vì do phân công lao động nên mỗi người chỉ sản xuất một hoặc một vài sản phẩm nhưng nhu cầu cần nhiều thứ dẫn đến mâu thuẫn: vừa thừa vừa thiếu nảy sinh quan hệ trao đổi sản phẩm cho nhau. 7 7 /44 /44 - Các loại phân công lao động: + Phân công đặc thù: ngành lớn lại chia thành ngành nhỏ. + Phân công chung: hình thành ngành kinh tế lớn. + Phân công lao động cá biệt là phân công trong nội bộ công xưởng (không được coi là cơ sở của sản xuất hàng hóa). 8 8 /44 /44 * Có sự tách biệt tương đối về mặt kinh tế giữa những người sản xuất. - Sự tách biệt về kinh tế làm cho những người sản xuất trở thành những chủ thể sản xuất độc lập, do đó sản phẩm làm ra thuộc quyền sở hữu hoặc do họ chi phối. - Nguyên nhân dẫn đến độc lập về kinh tế: + Chế độ chiếm hữu tư nhân về TLSX. + Có nhiều hình thức sở hữu về TLSX. + Sự tách rời giữa quyền sở hữu và quyền sử dụng. - Sự tách biệt về kinh tế làm cho trao đổi mang hình thức là trao đổi hàng hóa. - Đây là hai điều kiện cần và đủ cho SX hàng hoá ra đời và tồn tại, nếu thiếu một trong hai điều kiện sẽ không có SX và trao đổi hàng hoá. 9 9 /44 /44 2. Đặc trưng và ưu thế của sản xuất hàng hoá So với sản xuất tự cung tự cấp, sản xuất hàng hoá có những ưu thế hơn hẳn: Thứ nhất: Khai thác được những lợi thế về tự nhiên, xã hội, kỹ thuật của từng người, từng cơ sở cũng như từng vùng, từng địa phương. Thứ hai: Tạo điều kiện thuận lợi cho việc ứng dụng những thành tựu khoa học - kỹ thuật vào sản xuất ., thúc đẩy sản xuất phát triển. Thứ ba: Buộc những người sản xuất hàng hoá phải luôn luôn năng động, nhạy bén. Thứ tư: Làm cho giao lưu kinh tế văn hóa giữa các địa phương, các ngành ngày càng phát triển. Thứ năm, xóa bỏ tính bảo thủ trì trệ của kinh tế tự nhiên. 10 10 /44 /44 II. HÀNG HOÁ 123doc.vn