CHỈÅNG I : NHỈỴNG VÁÚN ÂÃƯ CHUNG VÃƯ QUN L MÄI TRỈÅÌNG 1.1. CẠC KHẠI NIÃÛM CÅ BN VÃƯ QUN L MÄI TRỈÅÌNG . 1.1.1. ÂËNH NGHÉA VÃƯ QUN L MÄI TRỈÅÌNG : Hiãûn nay chỉa cọ mäüt âënh nghéa thäúng nháút vãư qun l mäi trỉåìng . Theo mäüt säú tạc gi, thût ngỉỵ vãư qun l mäi trỉåìng bao gäưm hai khêa cảnh : qun l nh nỉåïc vãư mäi trỉåìng v qun l ca cạc doanh nghiãûp , khu vỉûc dán cỉ vãư mäi trỉåìng . Trong âọ , khêa cảnh thỉï hai cọ mủc tiãu ch úu l tàng cỉåìng hiãûu qu ca sn xút (hãû thäúng qun l mäi trỉåìng theo ISO 14.000 ) v bo vãû sỉïc kho ca ngỉåìi lao âäüng , dán cỉ såïng trong khu vỉûc cọ cạc hoảt âäüng sn xút . Phán têch mäüt säú âënh nghéa , cọ thãø tháúy qun l mäi trỉåìng cọ ba khêa cảnh täøng håüp cạc biãûn phạp thêch håüp , tạc âäüng v âiãưu chènh cạc hoảt âäüng ca con ngỉåìi , våïi mủc âêch chênh l giỉỵ hi ho quan hãû giỉỵa mäi trỉåìng v phạt triãøn , giỉỵa nhu cáưu ca con ngỉåìi v cháút lỉåüng ca mäi trỉåìng , giỉỵa hiãûn tải v kh nàng chëu âỉûng ca trại âáút - “phạt triãøn bãưn vỉỵng.” Tỉì âọ cọ thãø tảm thåìi nãu ra mäüt âënh nghéa tọm tàõt :” qun l mäi trỉåìng l mäüt lénh vỉûc qun l x häüi , nhàòm bo vãû mäi trỉåìng v cạc thnh pháưn ca mäi trỉåìng , phủc vủ sỉû nghiãûp phạt triãøn bãưn vỉỵng v sỉí dủng håüp l ti ngun thiãn nhiãn v x häüi .”qun l mäi trỉåìng âỉåüc thỉûc hiãûn bàòng täøng håüp cạc biãûn phạp lût phạp , chênh sạch , kinh tãú , k thût , cäng nghãû , x häüi , vàn hoạ , giạo dủc , .v.v Cạc biãûn phạp ny cọ thãø âan xen , phäúi håüp , têch håüp våïi nhau tu theo âiãưu kiãûn củ thãø ca váún âãư âàût ra . Viãûc qun l mäi trỉåìng âỉåüc thỉûc hiãûn åí mi qui mä: ton cáưu , khu vỉûc , qúc gia , tènh , huûn , cå såí sn xút , häü gia âçnh , .v.v 1.1.2 CẠC MỦC TIÃU CA CÄNG TẠC QUN L NH NỈÅÏC VÃƯ MÄI TRỈÅÌNG : Mủc tiãu ca qun l mäi trỉåìng l phạt triãøn bãưn vỉỵng giỉỵ cho âỉåüc hi ho giỉỵa phạt triãøn kinh tãú v bo vãû mäi trỉåìng . Hay nọi mäüt cạch khạc phạt triãøn kinh tãú âãø tảo ra kinh phê v tiãưm lỉûc âãø bo vãû mäi trỉåìng tảo ra caùc tióửm nng tổỷ nhión vaỡ xaợ họỹi mồùi cho cọng cuọỹc phaùt trióứn kinh tóỳ trong tổồng lai . Tuyỡ thuọỹc vaỡo õióửu kióỷn tổỷ nhión . kinh tóỳ xaợ họỹi , hóỷ thọỳng phaùp lyù , muỷc tióu phaùt trióứn ổu tión cuớa tổỡng quọỳc gia , muỷc tióu quaớn lyù mọi trổồỡng coù thóứ thay õọứi theo thồỡi gian vaỡ coù nhổợng ổu tión rióng õọỳi vồùi mọựi quọỳc gia. Muỷc tióu cồ baớn cuớa cọng taùc baớo vóỷ mọi trổồỡng ồớ nổồùc ta trong giai õoaỷn cọng nghióỷp hoaù , hióỷn õaỷi hoaù hióỷn nay laỡ :Ngn ngổỡa ọ nhióựm mọi trổồỡng , phuỷc họửi vaỡ caới thióỷn mọi trổồỡng cuớa nhổợng nồi , nhổợng vuỡng õaợ bở suy thoaùi baớo tọửn õa daỷng sinh hoỹc , tổỡng bổồùc nỏng cao chỏỳt lổồỹng mọi trổồỡng oớ caùc khu cọng nghióỷp , õọ thở vaỡ nọng thọn goùp phỏửn phaùt trióứn kinh tóỳ xaợ họỹi bóửn vổợng , nỏng cao chỏỳt lổồỹng õồỡi sọỳng cuớa nhỏn dỏn , tióỳn haỡnh thừng lồỹi sổỷ nghióỷp cọng nghióỷp hoaù , hióỷn õaỷi hoaù õỏỳt nổồùc v.v Theo chố thở 36CT/TW cuớa Bọỹ chờnh trở Ban chỏỳp haỡnh Trung ổồng aớng Cọỹng Saớn Vióỷt nam , mọỹt sọỳ muỷc tióu cuỷ thóứ cuớa cọng taùc quaớn lyù mọi trổồỡng Vióỷt nam laỡ : * Khừc phuỷc vaỡ phoỡng chọỳng suy thoaùi , ọ nhióựm mọi trổồỡng phaùt sinh trong caùc hoaỷt õọỹng sọỳng cuớa con ngổồỡi theo nguyón từc phoỡng chọỳng ọ nhióựm õổồỹc ổu tión hồn khừc phuỷc ọ nhióựm . Trong giai õoaỷn hióỷn nay, caùc bióỷn phaùp khừc phuỷc vaỡ phoỡng chọỳng ọ nhióựm chuớ yóỳu laỡ : -Thổỷc hióỷn nghióm chốnh quy õởnh cuớa luỏỷt Baớo vóỷ mọi trổồỡng , vóử õaùnh giaù taùc õọỹng mọi trổồỡng trong vióỷc xeùt duyóỷt cỏỳp pheùp caùc quy hoaỷch , caùc dổỷ aùn õỏửu tổ , nóỳu baùo caùo õaùnh giaù taùc õọỹng mọi trổồỡng khọng õổồỹc chỏỳp nhỏỷn thỗ khọng cho pheùp thổỷc hióỷn caùc qui hoaỷch , caùc dổỷ aùn naỡy . -ọỳi vồùi caùc cồ sồớ saớn xuỏỳt kinh doanh õang hoaỷt õọỹng , cn cổù vaỡo kóỳt quaớ õaùnh giaù taùc õọỹng mọi trổồỡng , caùc bọỹ caùc ngaỡnh , caùc tốnh , caùc thaỡnh phọỳ tọứ chổùc phỏn loaỷi caùc cồ sồớ gỏy ọ nhióựm vaỡ coù kóỳ hoaỷch xổớ lyù phuỡ hồỹp . - Trong hoaỷt õọỹng saớn xuỏỳt kinh doanh cỏửn ổu tión aùp duỷng caùc cọng nghóỷ saỷch , cọng nghóỷ ờt phóỳ thaới , tióu hao ờt nguyón lióỷu vaỡ nng lổồỹng bũng caùch trang bở , õỏửu tổ caùc cọng nghóỷ mồùi , cọng nghóỷ tión tióỳn . - Caùc khu vổỷc õọ thở , caùc khu cọng nghióỷp cỏửn phaới sồùm coù vaỡ thổỷc hióỷn tọỳt phổồng aùn xổớ lyù chỏỳt thaới , ổu tión xổớ lyù chỏỳt thaới õọỹc haỷi , chỏỳt thaới bóỷnh vióỷn nhổ õọỳt raùc thaới ồớ bóỷnh vióỷn oớ nhóỷt õọỹ cao , xổớ lyù nổồùc thaới bóỷnh vióỷn . - Thổỷc hióỷn caùc kóỳ hoaỷch quọỳc gia ổùng cổùu sổỷ cọỳ dỏửu traỡn trón bióứn , kóỳ hoaỷch khừc phuỷc hỏỷu quaớ chỏỳt õọỹc hoaù hoỹc duỡng trong chióỳn tranh . * Hoaỡn chốnh hóỷ thọỳng vn baớn luỏỷt phaùp baớo vóỷ mọi trổồỡng , ban haỡnh caùc chờnh saùch phaùt trióứn kinh tóỳ xaợ họỹi phaới gừn vồùi baớo vóỷ mọi trổồỡng , nghióm chốnh thi haỡnh luỏỷt baớo vóỷ mọi trổồỡng . óứ thổỷc hióỷn muỷc tióu trón cỏửn quan tỏm õóỳn caùcbióỷn phaùp cuỷ thóứ : - Raỡ soaùt vaỡ ban haỡnh õọửng bọỹ caùc vn baớn dổồùi luỏỷt , caùc quy õởnh vóử luỏỷt phaùp khaùc nhũm nỏng cao hióỷu lổỷc cuớa luỏỷt . - Ban haỡnh caùc chờnh saùch vóử thuóỳ , tờn duỷng nhũm khuyóỳn khờch vióỷc aùp duỷng caùc cọng nghóỷ saỷch . - Thóứ chóỳ hoaù vióỷc õoùng goùp chi phờ baớo vóỷ mọi trổồỡng : thuóỳ mọi trổồỡng , thuóỳu taỡi nguyón , quyợ mọi trổồỡng v v. - Thóứ chóỳ hoaù vióỷc phọỳi hồỹp giaới quyóỳt caùc vỏỳn õóử phaùt trióứn kinh tóỳ vồùi baớo vóỷ mọi trổồỡng : trong caùc kóỳ hoaỷch phaùt trióứn kinh tóỳ xaợ họỹi phaới coù caùc chố tióu , bióỷn phaùp baớo vóỷ mọi trổồỡng . Tờnh toaùn hióỷu quaớ kinh tóỳ , so saùnh caùc phổồng aùn phaới tờnh toaùn caớ chi phờ baớo vóỷ mọi trổồỡng . * Tng cổồỡng cọng taùc quaớn lyù nhaỡ nổồùc vóử mọi trổồỡng tổỡ trung ổồng õóỳn õởa phổồng . cọng taùc nghión cổùu , õaỡo taỷo caùn bọỹ vóử mọi trổồỡng . - Nỏng cỏỳp cồ quan quaớn lyù nhaỡ nổồùc vóử mọi trổồỡng õuớ sổùc thổỷc hióỷn tọỳt caùc nhióỷm vuỷ chung cuớa õỏỳt nổồùc . õỏy mọựi quọỳc gia coù caùc phổồng aùn tọứ chổùc rióng õóứ thổỷc hióỷn nọỹi dung quaớn lyù nhaỡ nổồùc vóử mọi trổồỡng . - Xỏy dổỷng maỷng lổồùi quan trừc mọi trổồỡng quọỳc gia , vuỡng laợnh thọứ vaỡ gừn chuùng vồùi hóỷ thọỳng caùc traỷm quan trừc mọi trổồỡng toaỡn cỏửu vaỡ khu vổỷc. Hóỷ thọỳng naỡy coù chổùc nng phaớn aùnh trung thổỷc chỏỳt lổồỹng mọi trổồỡng quọỳc gia vaỡ caùc vuỡng laợnh thọứ . - Hỗnh thaỡnh hóỷ thọỳng cồ sồớ nghión cổùu vaỡ õaỡo taỷo caùn bọỹ chuyón gia vóử khoa hoỹc vaỡ cọng nghóỷ mọi trổồỡng õọửng bọỹ , õaùp ổùng cọng taùc baớo vóỷ mọi trổồỡng cuớa quọỳc gia vaỡ tổỡng ngaỡnh . - kóỳ hoaỷch hoaù cọng taùc baớo vóỷ mọi trổồỡng tổỡ trung ổồng õóỳn õởa phổồng , caùc bọỹ , caùc ngaỡnh . Thờ duỷ : kinh phờ cho cọng taùc baớo vóỷ mọi trổồỡng trong ngỏn saùch nhaỡ nổồùc caùc ngaỡnh . * Phaùt trióứn bóửn vổợng kinh tóỳ vaỡ xaợ họỹi õỏỳt nổồùc theo caùc nguyón từc phaùt trióứn bóửn vổợng õổồỹc họỹi õọửng mọi trổồỡng vaỡ phaùt trióứn thóỳ giồùi õổa ra vaỡo nm 1989 - Tọn troỹng vaỡ quan tỏm õóỳn cuọỹc sọỳng cọỹng õọửng . - Caới thióỷn vaỡ nỏng cao chỏỳt lổồỹng cuọỹc sọỳng con ngổồỡi . - Baớo vóỷ sổùc sọỳng vaỡ tờnh õa daỷng cuớa traùi õỏỳt . - Giổợ vổợng trong khaớ nng chởu õổỷng cuớa traùi õỏỳt . - Thay õọứi thaùi õọỹ vaỡ haỡnh vi con ngổồỡi . - óứ cho caùc cọỹng õọửng tổỷ quaớn lyù lỏỳy mọi trổồỡng cuớa mỗnh . - Taỷo ra mọỹt cồ cỏỳu quọỳc gia thọỳng nhỏỳt thuỏỷn lồỹi cho vióỷc cho vióỷc phaùt trióứn vaỡ baớo vóỷ . - Xỏy dổỷng mọỳi lión minh toaỡn thóỳ giồùi vóử baớo vóỷ vaỡ phaùt trióứn . - Xỏy dổỷng mọỹt xaợ họỹi bóửn vổợng . Caùc khờa caỷnh cuớa phaùt trióứn bóửn vổợng kinh tóỳ xaợ họỹi õỏỳt nổồùc bao gọửm : - Bóửn vổợng vóử kinh tóỳ : tng trổồớng kinh tóỳ , thu nhỏỷp , vióỷc laỡm . - Bóửn vổợng vóử taỡi nguyón : caùc nguọửn taỡi nguyón õổồỹc baớo vóỷ tọỳt chọỳng suy thoaùi - Bóửn vổợng vóử chỏỳt lổồỹng mọi trổồỡng : khọng taỷo ra ọ nhióựm vaỡ suy thoaùi chỏỳt lổồỹ n - Bóửn vổợng vóử mỷt xaợ họỹi : vn minh xaợ họỹi , cọng bũng xaợ họỹi , giaớm caùc tóỷ naỷn xaợ họỹi Xỏy dổỷng caùc cọng cuỷ hổợu hióỷu vóử quaớn lyù mọi trổồỡng quọỳc gia , caùc vuỡng laợnh thọứ rióng bióỷt nhổ : Xỏy dổỷng caùc cọng cuỷ thờch hồỹp cho tổỡng ngaỡnh , tổỡng õởa phổồng vaỡ trỗnh õọỹ phaùt trióứn . Hỗnh thaỡnh vaỡ thổỷc hióỷn õọửng bọỹ caùc cọng cuỷ quaớn lyù mọi trổồỡng (luỏỷt phaùp , kinh tóỳ , kyợ thỏỷt cọng nghóỷ , caùc chờnh saùch xaợ họỹi ,v.v.) . 1.1.3. CAẽC NGUYN TếC QUAN LYẽ MI TRặèNG CHU YU : Tióu chờ chung cuớa cọng taùc quaớn lyù mọi trổồỡng laỡ õaớm baớo quyóửn õổồỹc sọỳng trong mọi trổồỡng trong laỡnh , phuỷc vuỷ sổỷ phaùt trióứn bóửn vổợng cuớa õỏỳt nổồùc , goùp phỏửn gỗn giổợ mọi trổồỡng chung cuớa loaỡi ngổồỡi trón traùi õỏỳt . Caùc nguyón từc chuớ yóỳu cuớa cọng quaớn lyù mọi trổồỡng bao gọửm : Hổồùng tồùi sổỷ phaùt trióứn bóửn vổợng : Nguyón từc naỡy quuyóỳt õởnh muỷc õờch cuớa vióỷc quaớn lyù mọi trổồỡng . óứ giaới quyóỳt nguyón từc naỡy , cọng taùc quaớn lyù mọi trổồỡng phaới tuỏn thuớ nhổợng nguyón từc cuớa vióỷc xỏy dổỷng mọỹt xaợ họỹi bóửn vổợng õaợ trỗnh baỡy , trón cồ sồớ õaớm baớo cỏn bũng giổợa sổỷ phaùt trióứn kinh tóỳ xaợ họỹi vaỡ baớo vóỷ mọi trổồỡng . Nguyón từc naỡy õổồỹc sổớ duỷng trong quaù trỗnh xỏy dổỷng vaỡ thổỷc hióỷn õổồỡng lọỳi chuớ trổồng , luỏỷt phaùp vaỡ chờnh saùch : Kóỳt hồỹp caùc muỷc tióu quọỳc tóỳ -quọỳc gia - vuỡng laợnh thọứ vaỡ cọỹng õọửng dỏn cổ trong quaớn lyù mọi trổồỡng : Mäi trỉåìng khäng cọ ranh giåïi khäng gian , do váûy sỉû ä nhiãùm hay suy thoại thnh pháưn mäi trỉåìng åí qúc gia , vng lnh thäø ny s cọ nh hỉåíng trỉûc tiãúp tåïi qúc gia khạc v cạc vng lnh thäø khạc . Âãø thỉûc hiãûn âỉåüc ngun tàõc ny , cạc qúc gia cáưn têch cỉûc tham gia v tn th cạc cäng ỉåïc , nghë âënh qúc tãú vãư mäi trỉåìng , âäưng thåìi våïi viãûc ban hnh cạc vàn bn qúc gia vãư lût phạp , tiãu chøn , qui âënh. Viãûc kãút håüp cạc mủc tiãu ny âỉåüc thỉûc hiãûn thäng qua cạc qui âënh lût phạp , cạc chỉång trçnh hnh âäüng , cạc âãư ti håüp tạc qúc tãú v khu vỉûc . Qun l mäi trỉåìng cáưn thỉûc hiãûn bàòng nhiãưu biãûn phạp v cäng củ täøng håüp âa dảng v thêch håüp : Cạc biãûn phạp v cäng củ qun l mäi trỉåìng ráút âa dảng : lût phạp , chênh sạch , khoa hc , kinh tãú , cäng nghãû , v v. Mäùi mäüt loải biãûn phạp v cäng củ trãn cọ phảm vi v hiãûu qu khạc nhau trong tỉìng trỉåìng håüp củ thãø . Vê dủ âãø bo vãû mäi trỉåìng trong nãưn kinh tãú thë trỉåìng , cäng củ kinh tãú cọ hiãûu qu täút hån .Trong khi âọ , trong nãưn kinh tãú kãú hoảch thç cäng củ lût phạp v chênh sạch cọ cạc thãú mảnh riãng . Thnh pháưn mäi trỉåìng åí cạc khu vỉûc cáưn bo vãû thỉåìng ráút âa dảng , do váûy cạc biãûn phạp v cäng củ bo vãû mäi trỉåìng ạp dủng cáưn âa dảng v thêch håüp våïi tỉìng âäúi tỉåüng . Phng chäúng tai biãún , suy thoại mäi trỉåìng cáưn âỉåüc ỉu tiãn hån viãûc phi xỉí l häưi phủc mäi trỉåìng nãúu âãø xy ra ä nhiãùm . - Phng chäúng l biãûn phạp êt täún kẹm hån xỉí l nãúu âãø xy ra ä nhiãùm . Thê dủ : phng chäúng bỉåïu cäø bàòng biãûn phạp sỉí dủng múi iäút êt täún kẹm hån biãûn phạp chỉỵa bãûnh bỉåïu cäø khi nọ xạy ra våïi dán cỉ . -Ngoi ra khi cháút ä nhiãùm trn ra mäi trỉåìng chụng cọ thãø xám nháûp vo táút c cạc thnh pháưn mäi trỉåìng v lan truưn theo cạc chùi thỉïc àn v khäng gian xung quanh . Âãø loải trỉì khi cạc nh hỉåíng ca cháút ä nhiãùm âäúi våïi con ngỉåìi v sinh váût cáưn phi cọ nhiãưu cäng sỉïc v tiãưn ca hån so våïi cạc biãûn phạp phng trạnh. Ngỉåìi gáy ä nhiãùm phi tr tiãưn - ppp ( polluter pays principle ) Âáy l ngun tàõc qun l mäi trỉåìng do cạc nỉåïc OECD âỉa ra . Ngun tàõc âỉåüc dng lm cå såí âãø xáy dỉûng cạc qui âënh vãư thú , phê , lãû phê mäi trỉåìng v cạc qui âënh xỉí phảt hnh chênh âäúi våïi cạc vi phảm vãư qun l mäi trỉåìng . dỉûa trãn ngun tàõc ny , cạc nỉåïc âỉa ra cạc loải thú sút nhỉ thú nàng lỉåüng , thú cạcbon , thú SO 2 , v.v Song song våïi ngun tàõc trãn , täưn tải ngun tàõc ngỉåìi sỉí dủng tr tiãưn vỉïi näüi dung l ngỉåìi no sỉí dủng cạc thnh pháưn mäi trỉåìng thç phi tr tiãưn cho viãûc sỉí dủng v cạc tạc âäüng tiãu cỉûc âãún mäi trỉåìng do viãûc sỉí dủng âọ gáy ra . Phê rạc thi , phê nỉåïc thi v cạc loải phê khạc l cạc vê dủ vãư ngun tàõc ngỉåìi sỉí dủng phi tr tiãưn . 1.1.4 CẠC NÄÜI DUNG V CHỈÏC NÀNG CA QUN L NH NỈÅÏC VÃƯ MÄI TRỈÅÌNG Qun l mäi trỉåìng l mäüt näüi dung qun l kinh tãú x häüi ca nh nỉåïc , khung cáúu trục cạc näüi dung qun l nh nỉåïc vãư mäi trỉåìng cọ thãø trçnh by dỉåïi dảng så âäư hçnh 1.1 Hçnh 1.1 Khung cáúu trục cạc näüi dung qun l nh nỉåïc vãư mäi trỉåìng Nh nỉåïc Hiãún phạp Kãú hoảch Âỉåìng läúi phạt triãøn bãưn vỉỵng Mủc tiãu củ thãø Cå cáúu täø chỉïc qun l hå üp l y ï Täø chỉïc cäng tạc q un l y ï MT Chiãún lỉåüc Cå cáúu kinh tãú x häüi Mủc tiãu âënh hỉåïng låïn Taỷo lỏỷp caùc Cồ họỹi khai thaùc nguọửn Lổỷc quọỳc tóỳ Cồ chóỳ nhỏn lổỷc Q uan õióứm Bió ỷ n p haù p Caùc nguọửn Nhỏn lổ ỷ c khaùc Kinh tóỳ Phaù p l y ù Xaợ họ ỹ i Caùc cọng cuỷ Quaớn l y ù Chờnh saùch Quaớn l y ù Caùc giaới phaùp Quaớn l y ù cu ỷ thóứ Thuớ thuỏ ỷ t ọỹi nguợ CB MT Phổồng phaùp hỗnh thổùc nghóỷ thuỏỷt quaớn lyù Hỗnh 1.1 õaợ cho chuùng ta mọỹt khung cỏỳu truùc caùc nọỹi dung quaớn lyù nhaỡ nổồùc vóử vỏỳn õóử mọi trổồỡng mong muọnỳ cuớa caùc quọỳc gia trón thóỳ giồùi . Hoaỷt õọỹng baớo vóỷ mọi trổồỡng trong thồỡi õaỷi chuùng ta laỡ mọỹt trong nhổợng hoaỷt õọỹng quan troỹng cuớa xaợ họỹi loaỡi ngổồỡi nhũm duy trỗ vaỡ sổớ duỷng hồỹp lyù caùc daỷng taỡi nguyón mọi trổồỡng cho sổỷ phaùt trióứn nhỏn loaỷi .Nhaỡ nổồùc vồùi tổ caùch õaỷi dióỷn cho lồỹi ờch chung cuớa toaỡn xaợ họỹi sổớ duỷng sổùc maỷnh quyóửn lổỷc vaỡ caùc truyóửn thọỳng , tỏỷp quaùn cuớa dỏn tọỹc õóứ bióỳn õổồỡng lọỳi chuớ õaỷo (phaùt trióứn bóửn vổợng ) cuớa mỗnh thaỡnh hióỷn thổỷc thọng qua vióỷc hỗnh thaỡnh mọỹt cồ cỏỳu tọứ chổùc quaớn lyù hồỹp lyù ( cồ cỏỳu kinh tóỳ xaợ họỹi vaỡ hóỷ thọỳng tọứ chổùc quyóửn lổỷc quaớn lyù mọi trổồỡng ) ; mọỹt cồ chóỳ sổớ duỷng nhỏn lổỷc hổợu hióỷu ( õọỹi nguợ cọng chổùc mọi trổồỡng vaỡ cọng chổùc chờnh quyóửn khaùc ) ; vồùi phổồng phaùp , hỗnh thổùc , giaới phaùp quaớn lyù thờch hồỹp ( caùc cọng cuỷ quaớn lyù , chờnh saùch quaớn lyù , caùc giaới phaùp quaớn lyù ) ; taỷo ra vaỡ tỏỷn duỷng caùc thồỡi cồ , caùc quan hóỷ quọỳc tóỳ õóứ phaùt trióứn bóửn vổợng õỏỳt nổồùc . Trong cọng taùc quaớn lyù mọi trổồỡng coù 3 nọỹi dung quan troỹng nhỏỳt bao gọửm : xỏy dổỷng cồ sồớ khoa hoỹc , kinh tóỳ , luỏỷt phaùp cho vióỷc thi haỡnh cọng taùc quaớn lyù mọi trổồỡng , thióỳt lỏỷp caùc cọng cuỷ quaớn lyù mọi trổồỡng , tọứ chổùc caùc cọng taùc baớo vóỷ vaỡ quaớn lyù mọi trổồỡng . Quaớn lyù mọi trổồỡng laỡ mọỹt nọỹi dung cuớa cọng taùc quaớn lyù nhaỡ nổồùc vóử mọi trổồỡng . nổồùc ta caùc nọỹi dung cuớa cọng taùc quaớn lyù nhaỡ nổồùc vóử mọi trổồỡng õổồỹc trỗnh baỡy trong õióửu 37 luỏỷt baớo vóỷ mọi trổồỡng Vióỷt Nam 1993 gọửm caùc õióứm sau : - Ban haỡnh vaỡ tọứ chổùc thổỷc hióỷn caùc vn baớn phaùp qui vóử baớo vóỷ mọi trổồỡng , ban haỡnh hóỷ thọỳng tióu chuỏứn mọi trổồỡng . - Xỏy dổỷng , chố õaỷo thổỷc hióỷn chióỳn lổồỹc , chờnh saùch baớo vóỷ mọi trổồỡng , kóỳ hoaỷch phoỡng chọỳng , khừc phuỷc suy thoaùi mọi trổồỡng , ọ nhióựm mọi trổồỡng , sổỷ cọỳ mọi trổồỡng . -Xỏy dổỷng , quaớn lyù caùc cọng trỗnh baớo vóỷ mọi trổồỡng vaỡ caùc cọng trỗnh coù lión quan õóỳn baớo vóỷ mọi trổồỡng . - Tọứ chổùc ,xỏy dổỷng , quaớn lyù hóỷ thọỳng quan trừc õởnh kyỡ õaùnh giaù hióỷn traỷng mọi trổồỡng , dổỷ baùo dióựn bióỳn mọi trổồỡng . - Thỏứm õởnh caùc baùo caùo õaùnh giaù taùc õọỹng mọi trổồỡng cuớa caùc dổỷ aùn vaỡ caùc cồ sồớ kinh doanh . - Cỏỳp vaỡ thu họửi giỏỳy chổùng nhỏỷn õaỷt tióu chuỏứn mọi trổồỡng cho caùc cồ sồớ kinh tóỳ xaợ họỹi . - Giaùm saùt thanh tra , kióứm tra vióỷc chỏỳp haỡnh phaùp luỏỷt veỡ baớo vóỷ mọi trổồỡng , giaới quyóỳt caùc khióỳu naỷi , tọỳ caùo , tranh chỏỳp vóử baớo vóỷ mọi trổồỡng , xổớ lyù vi phaỷm phaùp luỏỷt vóử baớo vóỷ mọi trổồỡng . -aỡo taỷo caùc caùn bọỹ vóử khoa hoỹc vaỡ quaớn lyù mọi trổồỡng . -Tọứ chổùc nghión cổùu , aùp duỷng tióỳn bọỹ khoa hoỹc kyợ thuỏỷt trong lộnh vổỷc baớo vóỷ mọi trổồỡng . - Quan hóỷ quọỳc tóỳ trong lộnh vổỷc baớo vóỷ mọi trổồỡng . Cọng taùc quaớn lyù mọi trổồỡng coù thóứ phỏn loaỷi theo phaỷm vi vaỡ tờnh chỏỳt quaớn lyù . Theo phaỷm vi quaớn lyù coù thóứ chia ra caùc loaỷi : - Quaớn lyù mọi trổồỡng khu vổỷc : khu vổỷc õọ thở , nọng thọn , bióứn .v.v. - Quaớn lyù mọi trổồỡng theo ngaỡnh kinh tóỳ nhổ cọng nghióỷp , cọng nghióỷp , nng lổồỹng , khai thaùc khoùang saớn. - Quaớn lyù taỡi nguyón : taỡi nguyón nổồùc , taỡi nguyón bióứn , taỡi nguyón rổỡng , taỡi nguyón du lởch v.v. Theo tờnh chỏỳt cuớa cọng taùc quaớn lyù coù thóứ phỏn loaỷi : - Quaớn lyù chỏỳt lổồỹng mọi trổồỡng nhổ ban haỡnh vaỡ kióứm tra caùc tióu chuỏứn vóử chỏỳt lổồỹng khọng khờ , nổồùc thaới , nổồùc mỷt , nổồùc ngỏửm v.v. - Quaớn lyù kyợ thuỏỷt mọi trổồỡng : quaớn lyù hóỷ thọỳng quan trừc , giaùm õởnh , õaùnh giaù chỏỳt lổồỹng caùc thaỡnh phỏửn mọi trổồỡng , caùc traỷm phỏn tờch vaỡ caùc phoỡng thờ nghióỷm phỏn tờch chỏỳt lổồỹng mọi trổồỡng v v. - Quaớn lyù kóỳ hoaỷch mọi trổồỡng : quaớn lyù vióỷc xỏy dổỷng vaỡ thổỷc thi caùc kóỳ hoaỷch baớo vóỷ mọi trổồỡng tổỡ trung ổồng õóỳn õởa phổồng , xỏy dổỷng caùc cọng trinh baớo vóỷ mọi trổồỡng , hỗnh thaỡnh vaỡ quaớn lyù quyợ mọi trổồỡng ồớ trung ổồng , caùc ngaỡnh , caùc cỏỳp õởa phổồng . Trong quaù trỗnh thổỷc hióỷn , caùc nọỹi dung quaớn lyù trón õan xen vồùi nhau taỷo ra sổỷ thọỳng nhỏỳt vaỡ õọửng bọỹ cọng taùc baớo vóỷ mọi trổồỡng . Thờ duỷ : quaớn lyù mọi trổồỡng õọ thở gọửm caớ quaớn lyù chỏỳt lổồỹng mọi trổồỡng , kộ thuỏỷt mọi trổồỡng vaỡ kóỳ hoaỷch hoùa mọi trổồỡng trón õởa baỡn õọ thở . Cồ sồớ phaùp lyù cho caùc cọng taùc quaớn lyù mọi trổồỡng õổồỹc trỗnh baỡy trong caùc vn baớn phaùp luỏỷt nhổ hióỳn phaùp , caùc bọỹ luỏỷt vaỡ caùc qui õởnh rióng ồớ tổỡng quọỳc gia . nổồùc ta cồ sồớ phaùp lyù cuớa cọng taùc quaớn lyù mọi trổồỡng õổồỹc thóứ hióỷn trong luỏỷt mọi trổồỡng , Nghở õởnh 175/CP vaỡ caùc vn baớn khaùc . Caùc vn baớn naỡy õổồỹc trỗnh baỡy trong 2 tỏỷp saùch : Caùc qui õởnh phaùp luỏỷt vóử mọi trổồỡng Tỏỷp 1-1995 vaỡ Caùc qui õởnh phaùp luỏỷt vóử mọi trổồỡng Tỏỷp 2-1997 cuỡng nhióửu vn baớn lión quan khaùc nhổ : Tióu chuỏứn mọi trổồỡng Vióỷt Nam ,.v.v Tuy nhión , ồớ nổồùc ta mọỹt sọỳ vn baớn phaùp lyù cỏửn thióỳt cho cọng taùc quaớn lyù mọi trổồỡng chổa coù hoỷc chổa õổồỹc ban haỡnh nhổ : tióu chuỏứn vaỡ qui õởnh vóử mọi trổồỡng cho caùc lộnh vổỷc saớn xuỏỳt vaỡ haỡng hoùa cuỷ thóứ , kinh phờ daỡnh cho caùc hoỹat õọỹng quaớn lyù mọi trổồỡng , .v.v Ngaỡy 25 thaùng 6 nm1998 , Bọỹ chờnh trở BCH trung ổồng aớng CSVN õaợ coù vn baớn sọỳ 36-CT/TW Chố thở vóử tng cổồỡng cọng taùc baớo vóỷ mọi trổồỡng trong thồỡi kyỡ cọng nghióỷp hoùa , hióỷn õaỷi hoùa õỏỳt nổồùc . Chố thở õaợ nóu lón caùc quan õióứm cồ baớn cuớa aớng veỡ baớo vóỷ mọi trổồỡng vaỡ 8 giaới phaùp õóứ thổỷc hióỷn cọng taùc baớo vóỷ mọi trổồỡng trong giai õoaỷn hióỷn nay . Bọỳn quan õióứm cồ baớn cuớa aớng vóử baớo vóỷ mọi trổồỡng laỡ : - Baớo vóỷ mọi trổồỡng laỡ sổỷ nghióỷp cuớa toỡan aớng , toỡan dỏn , toaỡn quỏn . - Baớo vóỷ mọi trổồỡng laỡ mọỹt nọỹi dung cồ baớn khọng thóứ taùch rồỡi trong õổồỡng lọỳi chuớ trổồng vaỡ kóỳ hoaỷch phaùt trióứn kinh tóỳ cuớa tỏỳt caớ caùc cỏỳp , caùc ngaỡnh , laỡ cồ sồớ quan troỹng baớo õaớm phaùt trióứn bóửn vổợng , thổỷc hióỷn thừng lồỹi sổỷ nghióỷp cọng nghióỷp hoùa , hióỷn õaỷi hoùa õỏỳt nổồùc . - Coi phoỡng ngổỡa vaỡ ngn chỏỷn ọ nhióựm laỡ nguyón nhỏn chuớ õaỷo kóỳt hồỹp vồùi xổớ lyù ọ nhióựm , caới thióỷn mọi trổồỡng vaỡ baớo tọửn thión nhión . - Kóỳt hồỹp phaùt huy nọỹi lổỷc vồùi tng cổồỡng hồỹp taùc quọỳc tó ớtrong baớo vóỷ mọi trổồỡng vaỡ phaùt trióứn bóửn vổợng . Taùm giaới phaùp õóứ thổỷc hióỷn cọng taùc baớo vóỷ mọi trổồỡng nổồùc ta trong giai õoaỷn hióỷn nay : 1. Thổồỡng xuyón giaùo duỷc , tuyón truyóửn , xỏy dổỷng thoùi quen , nóỳp sọỳng vaỡ caùc phong traỡo quỏửn chuùng baớo vóỷ mọi trổồỡng . Cuỷ thóứ nhổ : õổa chổồng trỗnh baớo vóỷ mọi trổồỡng vaỡo chổồng trỗnh giaùo duỷc cuớa tỏỳt caớ caùc hóỷ thọỳng giaùo duỷc quọỳc dỏn , taỷo õióửu kióỷn cho nhỏn dỏn nhỏỷn õổồỹc caùc thọng tin vóử mọi trổồỡng , õọỹng vión nhỏn dỏn thổỷc hióỷn nóỳp sọỳng saỷch , hồỹp vóỷ sinh , .v.v. 2. Hoỡan chốnh hóỷ thọỳng vn baớn phaùp luỏỷt baớo vóỷ mọi trổồỡng , ban haỡnh caùc chờnh saùch phaùt trióứn kinh tóỳ phaới gừn vồùi baớo vóỷ mọi trổồỡng , nghióm chốnh thi haỡnh luỏỷt mọi trổồỡng . Giaới phaùp naỡy naỡy nhũm tng cổồỡng hióỷu lổỷc cuớa cọng taùc quaớn lyù mọi trổồỡng bũng cọng cuỷ phaùp luỏỷt . 3. Chuớ õọỹng phoỡng chọỳng ọ nhióựm vaỡ sổỷ cọỳ mọi trổồỡng , khừc phuỷc tỗnh traỷng suy thoaùi mọi trổồỡng . 4. Khai thaùc sổớ duỷng hồỹp lyù , tióỳt kióỷm taỡi nguyón thión nhión , baớo vóỷ õa daỷng sinh hoỹc , baớo tọửn thión nhión . Giaới phaùp nhũm khừc phuỷc suy thoaùi taỡi nguyón taùi taỷo vaỡ caỷn kióỷt taỡi nguyón khọng taùi taỷo do vióỷc khai thaùc laợng phờ vaỡ khọng coù tọứ chổùc hióỷn nay . 5. Tng cổồỡng vaỡ õa daỷng hoùa õaỡu tổ cho hoaỷt õọỹng baớo vóỷ mọi trổồỡng .giaới phaùp nhũm huy õọỹng tọỳi õa moỹi nguọửn lổỷc õỏửu tổ cho cọng taùc baớo vóỷ mọi trổồỡng tổỡ ngỏn saùch cuớa nhaỡ nổồùc , kinh phờ cuớa caùc doanh nghióỷp , caùc tọứ chổùc caù nhỏn trong vaỡ ngoaỡi nổồùc . 6. Tng cổồỡng cọng taùc quaớn lyù nhaỡ nổồùc veỡ baớo vóỷ mọi trổồỡng tổỡ trung ổồng õóỳn õởa phổồng . giaới phaùp õóử ra nhióỷm vuỷ cuỷ thóứ nhổ : nỏng cỏỳp cồ quan quaớn lyù mọi trổồỡng cỏỳp trung ổồng tổỡ cuỷc thaỡnh tọứng cuỷc , tng cổồỡngnng lổỷc quaớn lyù mọi trổồỡng ồớ õởa phổồng bũng caùch taỷo ra bión chóỳ caùn bọỹ quaớn lyù mọi trổồỡng ồớ caùc cỏỳp quỏỷn , huyóỷn 7. ỏứy maỷnh nghión cổùu khoa hoỹc vaỡ cọng nghóỷ , õaỡo taỷo caùn bọỹ , chuyón gia vóử lộnh vổỷc mọi trổồỡng .Giaới phaùp õỷt ra 4 nhióỷm vuỷ : xỏy dổỷng hóỷ thọỳng quan trừc , õaùnh giaù vaỡ dổỷ baùo mọi trổồỡng toỡan quọỳc ; hỗnh thaỡnh hóỷ thọỳng cồ sồớ nghión cổùu vóử khoa hoỹc vaỡ cọng nghóỷ mọi trổồỡng ; tọứ chổùc õaỡo taỷo caùn bọỹ vaỡ chuyón gia mọi trổồỡng ồớ nhióửu mổùc õọỹ vaỡ nhióửu ngaỡnh [...]... trỉåìng thãú giåïi bao gäưm : - Chỉång trçnh mäi trỉåìng thãú giåïi : UNEP cọ trủ såí tải Nairäbi - Häüi âäưng phạt triãøn bãưn vỉỵng thãú giåïi - Cạc täø chỉïc qúc tãú khạc nhỉ :UNDP , UNIDO , FAO , UNESCO , IUCN , WWF - Cạc chỉång trçnh BAP , chỉång trçnh hnh âäüng âa dảng sinh hc hãû thäúng quan tràõc cháút lỉåüng mäi trỉåìng tan cáưu GEMS , - Cạc täø chỉïc ti chênh qúc tãú : IMF , WB , ADB , GEF... sỉû tiãún hoạ tri qua 4 giai âoản cå bn : - Giai âoản 1 : L giai âoản xút hiãûn cạc cạ thãø âån bo tỉì sỉû täøng håüp cạc cháút hỉỵu cå cọ sàơn trong tỉû nhiãn Âãø täưn tải v phạt triãøn , cạc cạ thãø âån bo phi láúy tỉì mäi trỉåìng xung quanh cạc cháút cáưn cho sỉû säúng - Giai âoản 2 : tỉì cạc cå thãø âån bo phạt triãøn thnh cå thãø âa bo theo hai hỉåïng chênh : âäüng váût v thỉûc váût Nhỉỵng âiãưu... CỦ QUN L MÄI TRỈÅÌNG : + Phán lai theo chỉïc nàng : - Cọ thãø phán ra lm 3 loải chỉïc nàng ch úu ca cäng củ qun l mäi trỉåìng sau âáy : * Cäng củ âiãưu chènh vé mä * Cäng củ häù tråü - Cäng củ âiãưu chènh vé mä l lût phạp , chênh sạch Nhåì lût phạp v chênh sạch , nh nỉåïc cọ thãø âiãưu chènh cạc hoảt âäüng sn xút cọ tạc däüng mảnh m tåïi viãûc phạt sinh ra cháút ä nhiãùm Vê dủ : * Khi cạc qui âënh... ch nghéa Mạc cho ràòng : tênh thäúng nháút ca thãú giåïi âỉåüc thỉûc sỉû thãø hiãûn åí tênh thäúng nháút vãư váût cháút ca chênh nọ Váûn âäüng l cạch thỉïc täưn tải ca váût cháút : báút k åí âáu v báút kãø khi no cng khäng thãø cọ váût cháút m khäng váûn âäüng Thãú giåïi cỉûc k phỉïc tảp v âa dảng âỉåüc cáúu thnh tỉì nhiãưu úu täú , nhỉng suy cho cng cọ 3 úu täú cå bn nháút l : giåïi tỉû nhiãn - con... , GEF v.v - Cạc täø chỉïc phi chênh ph : NGOS Mäùi mäüt qúc gia cọ mäüt cạch riãng âãø xáy dỉûng täø chỉïc nghiãn cỉïu v qun l mäi trỉåìng Tỉì säú liãûu thäúng kã åí 130 nỉåïc do dỉû ạn SEMA tiãún hnh nàm 1998 vãư hçnh thỉïc täø chỉïc bäü mạy bo vãû mäi trỉåìng , cọ thãø phán loải cå cáúu täø chỉïc cå quan bo vãû mäi trỉåìng qúc gia lm 3 nhọm cå bn : Nhọm 1 : Cạc nỉåïc cọ cå quan bo vãû mäi trỉåìng... ÅÍ hai giai âoản trãn : sỉû tiãún hoạ ca sinh quøn diãùn ra theo tạc âäüng ca cạc úu täú tỉû nhiãn - Giai âoản 3 : trong sỉû tiãún hoạ ca sinh quøn liãn quan âãún sỉk tiãún hoạ c con ngỉåìi v x häüi loi ngỉåìi Con ngỉåìi v x häüi â tråí thnh nhỉỵng thnh viãn måïi ca chu trçnh sinh hc , sinh quøn bỉåïc vo giai âoản phạt triãøn måïi vãư cháút ngy cng sáu sàõc - Giai âoản 4 : l giai âoản sinh quøn... âënh láùn nhau trong quạ trçnh lëch sỉí Ba cüc cạch mảng sn xút trong lëch sỉí loi ngỉåìi : - Tçm ra lỉía : con ngỉåìi tỉû khàóng âënh mçnh l mäüt ch thãø , cn tỉû nhiãn l âäúi tỉåüng tạc âäüng Âáy l giai âoản sn xút thä så , phủ thüc tỉû nhiãn , nãn mäi trỉåìng säúng ca con ngỉåìi tỉång tỉû nhỉ mäi trỉåìng chung ca trại âáút - Vàn minh näng nghiãûp våïi cäng củ sn xút bàòng kim loải Âäúi tỉåüng... váût cháút v mäi trỉåìng , trong sảch Âãø täưn tải v phạt triãøn con ngỉåìi phi sỉía chỉỵa nhỉỵng sai láưm trãn cå såí nhỉỵng phỉång phạp lûn chung nháút l : iãưu khiãøn cọ thỉïc quan hãû giỉỵa con ngỉåìi (x häüi ) v tỉû nhiãn Bn cháút sỉû âiãưu khiãøn cọ thỉïc : Hoảt âäüng ca con ngỉåìi tỉì xỉâãún nay cọ tạc âäüng mảnh m tåïi sinh quøn tảo ra cạc loải hng hoạ váût cháút , phạt triãøn khäng ngỉìng... chènh ca lût qúc tãú vãư mäi trỉåìng : *Cạc mäúi quan hãû giỉỵa cạc qúc gia vãư mäi trỉåìng : * Cạc mäúi quan hãû giỉỵa cạc qúc gia v cạc ch thãø khạc vãư mäi trỉåìng , giỉỵa cạc qúc gia våïi cạc täø chỉïc qúc tãú * Quan hãû vãư mäi trỉåìng l quan hãû giỉỵa cạc cạ thãø trong viãûc sỉí dủng mäi trỉåìng , bo vãû mäi trỉåìng Ch thãø ca lût qúc tãú vãư mäi trỉåìng : * Cạc qúc gia * Cạc dán täüc âang âáúu... Mäi trỉåìng : bao gäưm trại âáït v mäi trỉåìng xung quanh trại âáút , cạc âải dỉång , v trủ v khong khäng v trủ gáưn trại âáút , cạc ngư thiãn nhiãn , cạc âäüng thỉûc váût trãn trại âáút * Ti ngun thiãn nhiãn : - Ti ngun thiãn nhiãn nàòm dỉåïi quưn ti phạn ca qúc gia , do qúc gia cọ ton quưn sỉí dủng v bo vãû - Ti ngun thiãn nhiãn nàòm dỉåïi quưn ti phạn ca hai hay nhiãưu qúc gia nhỉ : säng, häư . CHỈÅNG I : NHỈỴNG VÁÚN ÂÃƯ CHUNG VÃƯ QUN L MÄI TRỈÅÌNG 1.1. CẠC KHẠI NIÃÛM CÅ BN VÃƯ QUN L MÄI TRỈÅÌNG . 1.1.1. ÂËNH NGHÉA VÃƯ QUN L MÄI TRỈÅÌNG : Hiãûn nay chỉa cọ mäüt. vổợng kinh tóỳ xaợ họỹi õỏỳt nổồùc bao gọửm : - Bóửn vổợng vóử kinh tóỳ : tng trổồớng kinh tóỳ , thu nhỏỷp , vióỷc laỡm . - Bóửn vổợng vóử taỡi nguyón : caùc nguọửn taỡi nguyón õổồỹc baớo vóỷ. gỗn giổợ mọi trổồỡng chung cuớa loaỡi ngổồỡi trón traùi õỏỳt . Caùc nguyón từc chuớ yóỳu cuớa cọng quaớn lyù mọi trổồỡng bao gọửm : Hổồùng tồùi sổỷ phaùt trióứn bóửn vổợng : Nguyón từc naỡy