Báo cáo thực tập "Sử dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy bộ môn Toán lớp 6 -THCS"

BÁO CÁO CHUYÊN MÔN - Báo cáo thực tập Chuyên đề: “ Sử dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy bộ môn Toán lớp 6 -THCS"

ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI

Người thực hiện: Nguyễn Thị Minh Tâm

Địa điểm thực hiện:

Lớp 6A2 - Trường THCS Hoàng Hoa Thám

Thời gian thực hiện: 4 tuần thực tập (04/09/2024 -29/09/2024)

Lời cảm ơn

Kính thưa quý thầy cô, ban giám hiệu nhà trường, cùng toàn thể các em học sinh thân mến!

Trước tiên, em xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu Trường Đại học Đại học thủ đô

Hà Nội cùng Khoa Sư phạm, đã tạo điều kiện cho em có cơ hội tham gia kỳ thực tập sưphạm quý giá này Đây là một bước đệm quan trọng trong hành trình rèn luyện và phát triển kỹ năng nghề nghiệp của em

Em xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến Ban Giám hiệu, tập thể giáo viên và các em học sinhcủa Trường THCS Hoàng Hoa Thám nơi em đã có cơ hội thực tập Đặc biệt, em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến cô Đỗ Bích Vân - người đã luôn tận tình chỉ bảo, chia sẻkinh nghiệm, giúp đỡ em trong suốt thời gian thực tập Sự hướng dẫn nhiệt tình và những lời khuyên quý báu của cô không chỉ giúp em hoàn thành nhiệm vụ mà còn truyền cảm hứng mạnh mẽ cho em trong sự nghiệp giảng dạy sắp tới

Em cũng xin chân thành cảm ơn tất cả các thầy cô giáo trong trường, những người đã chia sẻ kinh nghiệm và tạo điều kiện để em có thể tham gia vào các hoạt động giảng dạy thực tế, học hỏi được nhiều điều bổ ích về chuyên môn cũng như phương pháp sư phạm

Cuối cùng, em xin cảm ơn toàn thể các em học sinh của lớp mà em đã được giảng dạy

Sự nhiệt tình, hợp tác và hứng thú trong học tập của các em là nguồn động lực lớn lao

để em nỗ lực và hoàn thiện bản thân hơn trong quá trình thực tập

Qua kỳ thực tập này, em đã học được rất nhiều bài học quý báu về công tác giảng dạy cũng như các kỹ năng sư phạm cần thiết Đây là hành trang quý giá mà em sẽ mang theo trên con đường trở thành một nhà giáo tương lai

Xin chân thành cảm ơn!

MỤC LỤC

I.Lý do viết bài báo cáo

I.1 Cơ sở lý luận 4

I.2 Muc đích nghiên cứu 4

I.3 Thời gian, đia điểm 5

I.4 Đóng góp về lí luận và thực tiễn 6

II.Nội dung bài báo cáo

II.1.Chương I: Tổng quan 7

II.2 Chương II: Nội dung vấn đề nghiên cứu 8

II.2.1 Điều tra cơ bản : 8

II.2.2 Biện pháp tiến hành 10

II.3- Chương 3: Phương pháp nghiên cứu, kết quả nghiên cứu 18

II.3.1- Phương pháp nghiên cứu 18

II.3.2- Kết quả nghiên cứu: 20

III.Đánh giá kết quả báo cáo 20

IV.Bài học kinh nghiệm 21

I.Lý do viết bài báo cáo.

I.1.

Cơ sở lý luận

Bộ môn toán trong nhà trường THCS đặc biệt là chương trình toán 6 có nhiệm vụ chuẩn bị cho học sinh những kiến thức, kĩ năng cơ bản nhất, những phương pháp tư duy cần thiết để hoàn chỉnh bậc học Muốn đạt được điều đó đòi hỏi người học phải tích cực, sáng tạo bởi: "Tích cực hoá hoạt động của học sinh, khơi dậy năng lực tự học của học sinh.Nhằm hình thành cho học sinh tư duy tích cực, độc lập sáng tạo, nâng cao năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào hoạtđộng thực tiên tác động đến tình cảm, đem lại niềm tin hứng thú cho học sinh" Để đạt được điều đó đòi hỏi người giáo viên phải thể hiện rõ phương pháp dạy học mới Phương pháp của người thầy rất quan trọng, có tác dụng kích thích sự hứng thú học tậptoán, khơi dạy và phát huy năng lực hoạt động nhận thức độc lập, năng lực tự học của học sinh

Năm học 2024-2025 là năm học với chủ đề: Tiếp tục nâng cao chất lượng dạy học, mỗigiáo viên thực hiện một đổi mới trong phương pháp dạy học theo hướng xây dựng môi trường sư phạm thân thiện, bồi dưỡng tình cảm, hứng thú, tinh thần chủ động, thái độ tích cực trong học tập của hợc sinh, coi trọng thực hành, rèn luyên năng lực tự học, tự nghiên cứu của học sinh Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào đối mới phương pháp dạy học xuất phát từ yêu cầu đó mà vấn đề sử dụng công nghệ thông tin

hỗ trợ vào đổi mới phương pháp dạy học được các cấp lãnh đạo và nhiều giáo viên quan tâm Hiểu được điều này, bằng những kinh nghiệm dạy và học Toán, tôi mạnh dạnđưa ra sáng kiến : "Sử dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy bộ môn Toán lớp 6 -THCS" với hy vọng sẽ giúp người dạy và người học tháo gỡ được một số những tồn tại

và vướng mắc trong quá trình thực hiện

I.2 Muc đích nghiên cứu

Mục đích của ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học nhằm: Nâng cao chất lượng dạy học, tạo hứng thú cho học sinh trong quá trình dạy học nhờ kết hợp được nhiều thông tin đồng thời như kênh hình, kênh chữ và âm thanh trong quá trình dạy học Đưa

lên màn hình nội dung phủ hợp, đúng lúc, khả năng chuyên đồi hình ảnh nhanh chóng, sinh động Nâng cao được tính chủ động và sáng tạo của học sinh do tạo được sự tươngtác giữa học sinh và thông tịn qua máy vi tính, học sinh có thể tự tìm hiểu được thông tin xử lí thông tin để tìm hiểu và lĩnh hội kiến thức cũng như sáng tạo trong quá trình học tập Nâng cao được hiệu quả của quá trình dạy học nhờ tiết kiệm được thời gian thuyết trình, viết và vẽ các nội dung dạy học lên bảng nhờ thế mà thời gian luyện tập, vận dụng kiến thức được nâng lên, kiến thức kh sâu hơn

I.3 Thời gian, đia điểm

+ Thời gian thực hiện: 4 tuần thực tập vào năm học 2024 -2025

+ Địa điểm: Trường THCS Hoàng Hoa Thám- P Vĩnh Phúc, Khu tập thể 7.2 ha, Ba Đình, Hà Nội

+ Đối tượng nghiên cứu: Các em học sinh lớp 6A2 - trường THCS Hoàng Hoa Thám

I 4 Đóng góp về lí luận và thực tiễn

Bản chất của ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học là sử dụng những đặc tính ưu việt như: khả năng thu thập, lưu trữ, xử lí, mô phòng và trinh diễn một lượng thông tin lớn bằng nhiều dạng: đồ thị ,vănbản, âm thanh, hình ảnh một cách chính xác, hiệu quả Giáo án điện từ chỉ là phương tiện hỗ trợ đổi mới phương pháp dạy học cho nên không nhất thiết bài học nào chúng ta cũng thực hiện soạn giàng bằng giáo án điện tử

Nhiều bài cần kết hợp ứng dụng công nghệ thông tin với phương pháp giảng dạy truyền thống tức là kết hợp ghi bảng với công nghệ phần mềm trong dạy học Tuỳ theo kiến thức của từng phần, từng bài mà lưa chọn phần mềm sao cho thích hợp, đủ và đúng lúc phù hợp với nội dung kiến thức của bài Điều quan trọng cơ bản là phải biết ứng dụng công nghệ thông tin đưa kiến thức thực tế vào bài giảng

Do đặc thù bộ môn toán thường được coi là bộ môn khô khan nên một số em ít có hứngthú say mê học tập Tuy nhiên thông qua việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học môn toán, thông qua phần mềm Geometter Sketchpad 4.06, Violet, Microsoft Powipoint 2016 có thể tạo ra các hiệu ứng như hình ảnh, hình chuyển động nhằm kích thích sự tò mò của học sinh từ đó học sinh sẽ hứng thú hơn với môn học

* Cơ sở thực tiễn: Trong thực tế giảng dạy và học Toán ở trường THCS hiện nay, tôi

thấy : Đổi mới phương pháp dạy học là nội dung quan trọng được quan tâm chi đạo thường xuyên, được giáo viên hăng hái tham gia Công nghệ thông tin phát triển, giáo viên có điều kiện tự học tập để tiếp cận với những phương pháp dạy học mới và kinh nghiệm giảng dạy của các giáo viên ở các vùng miền khác trong nước và trên thế giới Tuy nhiên việc sử dụng công nghệ thông tin vào hỗ trợ đồi mới phương pháp dạy học các môn nói chung và môn toán nói riêng còn gặp nhiều khó khăn vì hiện nay ứng dụng công nghệ thông tin vào môn toán cũng mới đang ở bước khởi đầu do vây hầu hếtgiáo viên mới chỉ vận dụng Microsoft Powerpoint vào việc thiết kế và trình diễn các bài giảng điện tử là chủ yếu, việc ứng dụng còn ở nhiều mức độ khác nhau: Từ việc vận dụng vào dạy học tương tác giữa giáo viên và học sinh khi chữa quen với lối học chủ động ,tích cực với thông tin trên máy vào trình diễn các bài dạy của giáo viên…

II.Nội dung bài báo cáo

II.1.Chương I: Tổng quan

Khi dạy học toán, một trong những công việc quan trọng nhất là phương pháp giảng dạy của giáo viên giúp các em phát triển năng lực tư duy thông qua các hoạt động tích cực trong giờ học Để đạt được điều này, phương pháp giảng dạy của giáo viên đóng vai trò quan trọng trong thành công của bài dạy cũng như kết quả vận dụng kiến thức

đã học vào giài bài tập của học sinh

Hiện nay thế giới công nghệ thông tin phát triên mạnh Tại Việt Nam nền công nghệ thông tin đưa vào các ngành trong toàn xã hội Vì vậy giáo dục phải là đơn vị tiên phong đi đầu trong công tác giáo dục công nghệ thông tin đào tạo ra con người đáp ứng

năng lực sử dụng công nghệ thông tin cho xã hội Vì vậy ứng dụng công nghệ thông tintrong dạy học là nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết phải có.

Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học là sử dụng những đặc tính ưu việt như: khảnăng thu thập, lưu trữ, xử lí, mô phỏng và trình diễn một lượng thông tin lớn bằng nhiều dạng: đồ thị ,văn bản, âm thanh, hình ảnh một cách chính xác, hiệu quả nhằm hỗ trợ cho các phương pháp dạy học truyền thống Chính vì vậy mà ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học nói chung và bộ môn toán nói riêng là cần thiết và không thể thiếu

Trong đề tài này, tôi đi từ nghiên cứu lý luận đến thực tiễn, khảo sát chất lượng, đánh giá tình hình học tập của học sinh trước và sau khi tiền hành thực nghiệm Tôi cũng mạnh dạn đưa ra một số biện pháp đã và đang tiến hành, kết quả và nêu những kiến nghị, giải pháp cho đề tài

II.2 Chương II: Nội dung vấn đề nghiên cứu

II.2.1 Điều tra cơ bản :

Năm học 2024 - 2025 tôi được phân công thực tập môn Toán lớp 6A2, trường THCS Hoàng Hoa Thám Dưới sự chỉ đạo của nhà trường và cô hướng dẫn Đỗ Bích Vân tôi

đã điều tra và thu được kết quả như sau:

Tổng số học sinh của lớp: 47 trong đó 24 học sinh nam và 23 học sinh nữ 2/3 số học sinh là con của gia đình cán bộ công nhân có điều kiện quan tâm đến việc học tập của con Số còn lại là con của gia đình làm nghề tự do

Qua khảo sát chất lượng đầu năm môn Toán tôi thu được kết quả sau:

Môn Toán Lớp 6A2

Loại

Để đánh giá rõ hơn về năng lực của học sinh khi giải toán tôi cho học sinh làm 3 bài tập ở các dạng khác nhau trong điều kiện bình thường, kết quả như sau:

+ Có 18,3% học sinh hoàn thành xuất sắc bài tập và có tính sáng tạo

+ Có 33,1% học sinh làm được 2/3 đến 3/4 số bài tập

+ Có 48,6% học sinh chi làm được 1/2 số bài tập

Tìm hiểu nguyên nhân tôi thấy :

* Về phía học sinh:

Có những học sinh nắm được kiến thức cơ bản nhưng sử dụng các kiến thức đó chưa được móc lối lôgic với nhau hoặc có những học sinh chưa nắm được kiến thức cơ bản, chưa năm vững được phương pháp để giải một bài toán Chính vì vậy mà năng lực học toán của học sinh còn nhiều hạn chế Học sinh học yếu toán là do phương pháp họctập thụ động, mơ hồ, thiếu tính trực quan cụ thể Chưa thực hiện được quy trình từ trực quan, trực giác đến dự đoán , tìm tòi

Không ít học sinh thực sự chăm học nhưng chưa có phương pháp học tập phù hợp, chưa tích cực chủ động chiếm lĩnh kiến thức nên hiệu quả học tập chưa cao

Nhiều học sinh hài lòng với lời giải của mình, mà không tìm lời giải khác, không mở rộng khai thác phát triển, sáng tạo bài toán nên không phát huy được hết tính tích cực, độc lập, sáng tạo của bản thân

Đặc biệt trong môn hình học nhiều em ngại và sợ làm bài tập hình vì rất kém trong vẽ hình, không nhìn thấy các mối quan hệ hình học, không biết suy luận hình học, sử dụngdụng cụ hình học còn yếu do vậy chưa phát huy được hết tính tích cực, sáng tạo dẫn đến việc các em còn lúng túng trong khi học và làm bài tập

*Về phía giáo viên:

Giáo viên phải nắm vững nội dung yêu cầu của chương trình, phạm vi,mức độ kiến thức, xu hướng thời đại

Giáo viên phải có quá trình tự học nghiêm túc, phải biết hai ,ba để dạy một Giáo viên phải bám sát phương pháp đặc trưng của bộ môn Giáo viên đôi khi chưa coi trọngyếu tố trực quan trong dạy hình học( hình vẽ chưa hấp dẫn), sử dụng công cụ hình học chưa thường xuyên, khoa học, ít bồi dưỡng năng lực suy diễn.

Nói chung phương pháp dạy của thây quyết định cách thức học tập và nghiên cứu của trò

Vấn đề đặt ra là: Làm thế nào để thu hút, huy động được toàn bộ các đối tượng học sinh trong lớp có hứng thú say mê và nắm vững phương pháp khi học và giải bài tập toán ?

Trước thực trạng trên đòi hỏi phải có các giải pháp trong phương pháp dạy và học sao cho phù hợp

II.2.2 Biện pháp tiến hành

Xuất phát từ tình hình thực tế điều tra và giảng dạy trực tiếp tôi thấy sử dụng công nghệ thông tin hỗ trợ các phương pháp dạy truyền thống góp phần đổi mới phương pháp dạy học rất có hiệu quả Những biện pháp tôi đã làm khi dạy học sinh lớp 6 như sau:

 Biện pháp thứ nhất: Khi học lý thuyết

Để việc cung cấp kiến thức lý thuyết được nhẹ nhàng mà học sinh hứng thú thì giáo viên cần phận loại theo kiểu bài hình thành định lý hay khái niệm để lựa chọn phương pháp dạy phù hợp Trong tiết dạy khái niệm có thể bắt đầu bằng việc dẫn dắt đến khái niệm mới Làm thế nào để học sinh tiếp thu khái niệm mới một cách tự nhiên, hứng thú

để các em tự mình khai thác và tìm tòi kiến thức mới

Ví dụ: Khi dạy bài Phép nhân và phép chia số tự nhiên, để xây dựng cách nhân hai

số tự nhiên, tôi đưa ra nội dung của bài toán dưới dạng sơ đồ sau:

Có thể đi đến khái niệm mới hoặc định lý bằng quá trình phân tích các ví dụ cụ thể rút

ra đặc điểm bản chất của từng ví dụ sau đó dùng quá trình tổng hợp để rút ra đặc điểm chung của các ví dụ và khái quát lên thành định nghĩa hay dự đoán được định lý Trongquá trình dẫn dắt để học sinh tìm ra khái niệm mới hoặc định lý thì giáo viên cần có hệ thống câu hỏi gợi mở để học sinh tìm ra kiến thức mới

Ví dụ: Khi dạy bài cách ghi số tự nhiên : Để đưa ra được kết luậnVới các số tự nhiên

khác 0, chữ số đầu tiên (từ trái sang phải) khác 0 và Để dễ đọc, đối với các số có bốn chữ số trở lên, ta viết tách riêng từng lớp Mỗi lớp là một nhóm ba chữ số kể từ phải sang trái Học sinh tiến hành làm các ví dụ, hoạt động theo nhóm sau đó giáo viên chohọc sinh quan sát trên màn hình cách làm và kết quả của cô Khi đó cả lớp cùng quan sát được từng thao tác bước làm độ của bài toán một cách rõ ràng, chính xác, đẹp Giáoviên có thể trình chiếu lại thao tác nào cần lưu ý đề học sinh quan sát lại

Giáo viên hãy đặt vị trí của mình vào vị trí của học sinh để hiểu các em bởi đôi khi có những kiền thức giáo viên cứ nghĩ là học sinh đã hiểu và biết rồi Giáo viên chọn câu hỏi hợp lý có sức thu hút học sinh.

Tạo tình huống có vấn đề để học sinh có nhu cầu tìm tòi nghiên cứu

Khai thác ngay câu trà lời sai của học sinh để sửa chữa, uốn nắn các em kịp thời

Phát hiện và vận dụng kiến thức mới để cùng cổ khắc sâu kiến thức cho học sinh

 Biện pháp thứ hai: Khi giải bài tập

Giải bài tập toán trong học tập bao giờ cũng được tiến hành một cách khoa học Trước khi giải bài tập toán các em phải đọc kỹ đề bài, sau đó xc định yêu cu của bi toán rồi vạch ra phưng hướng giải Thưc hiện từng bước để đi đến một kết quả cuối cùng và trả lời Sau khi đã giải xong nên tìm xem còn cách giải nào nữa không, nên chọn cách giải ngắn gọn và dễ hiểu nhất Nói chung một bài tập toán khi giải thường gồm 4 bước:

Bước 1: Tìm hiểu nội dung bài toán:

Bước 2: Xây dựng chương trình giải:

Bước 3: Thực hiện chương trình giải:

Bước 4: Kiểm tra và nghiên cứu lời giải:

Xuất phát từ tình hình thực tế điều tra và giảng dạy trực tiếp ,từ những phân tích và nhân đinh trên tôi đã áp dung vào môt số dang bài tập toán lớp 6 trong khi dạy với hy vọng tìm được biện pháp giúp các em giải bài tập toán lớp 6 tốt hơn, đặc biệt với môn hình học Tôi thấy:

Công nghệ thông tin giúp cho giáo viên có nhiều cơ hội để truyền đạt kiến thức cho học sinh một cách trực quan sinh động thông qua các lập trình mô phỏng chính xác các thao tác vẽ hình, chuẩn xác theo các dữ liệu của đề bài đưa ra Khi chưa có công nghệ thông tin, việc dạy hình học THCS gặp rất nhiều bất cập ví dụ để vẽ độ dài đoạn thẳng

2 cm thì giáo viên thường phải quy ước nhưng nay thì giáo viên làm việc đó trên màn hình một cách đơn giản