Sự đa dang va phong phú trong tác phâm của Hé Chi Minh đã đóng góp quan trọng vào tư tưởng của Người vẻ báo chí cách mang, tạo nên một di sản vôcùng quý giá ma Hồ Chi Minh đã dé lại cho
Trang 1TRUONG ĐẠI HỌC SƯ PHAM THÀNH PHO HO CHÍ MINH
BAO CÁO TONG KET
DE TÀI NGHIÊN CUU KHOA HỌC CUA SINH VIÊN
VAN DUNG TƯ TƯỞNG HO CHÍ MINH VE BAO CHÍ CÁCH MẠNG
Thành phố Hồ Chí Minh, 4/2024
Trang 2TRUONG ĐẠI HỌC SƯ PHAM THÀNH PHO HO CHÍ MINH
BAO CÁO TONG KET
DE TÀI NGHIÊN CUU KHOA HỌC CUA SINH VIÊN
TRONG VIỆC NÂNG CAO HIỆU QUÁ HOAT DONG BAO CHÍ TREN
DIA BAN THÀNH PHO HO CHÍ MINH HIỆN NAY
Thuộc nhóm ngành khoa hoc: Xã hội nhân văn.
SV thực hiện: Nguyễn Hoài An Nam, Nữ: Nam
Dan tộc: Kinh
Lớp khoa: 47.01.GDCT, Giáo dục Chính trị Năm thứ:3/Số năm đảo tạo:4
Người hướng dan: ThS Lê Thị Hà
Thành phố Hồ Chi Minh, 4/2024
Trang 3Tôi xác nhận rằng báo cáo nghiên cứu khoa học Vận dung tư tưởng Hỗ Chi Minh
về báo chí cách mang trong việc nâng cao hiệu qua hoạt động báo chỉ trên địa ban
thành pho Ho Chi Minh hiện nay là thành qua của quá trình nghiên cứu của tôi Các tài
liệu được trích dẫn trong bài nghiên cứu là trung thực Tất cả tham khảo trong bài nghiên
cứu khoa học đều được trích dẫn rõ nguồn, dam bao tính khách quan của tư liệu và tuân
Trang 4HĐND: Hội đồng Nhân dân
QTSC: Công ty Công viên Phần mềm Quang Trung
TTTT: Thông tin và Truyền thông
UBND: Ủy ban nhân dan
TP: Thành phố
TƯ: Trung ương
TU: Thành ủy
TP HCM: Thành phố Hồ Chí Minh
Trang 5OSE Ti aR co sẻ {õ7ẽ{ẽ={=Ằ==—===ằẽằẰằẽẰ=ằẽĂẽẽẽ======== 1
2 Tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan tới đề tài . s< 2
2.1 Những công trình nghiên cứu tư trởng Hồ Chí Minh về báo chí cách mạng 2 2.2 Những công trình về nâng cao chất lượng hoạt động báo chí - $
3 Mục đích và nhiệm vụ nghiên CỨU c- Go Họ ng ng 7
3.1 Mục dich HgÏHIÊH CỨC ch KHÍ họ HT HH HH ghe 7 3.2 VIHỆH VỊ HGÌIÊH CỨT, Ăn nh TH TH nh nh nh TH nọ TT ng 0e 7
4, Đồi tượng và phạm vi nghiÊN CỨI«eoee:ssccoosecoosoooscoooeoooootooeoboootisSg8606093000616566605656% 7
#'ñ Del Grong NGNIERGỮN qagggigiiiiitoitittoiatiittiittistotti0110611002400160138330036026128808 7
4.2 Phạm Vi HQ ÏHIÊH CÍỨTH SG Ă << I9 4006 7
5 Cơ sở lí luận và phương pháp nghiên CỨu - «Ăn SH, 7
SD, CƠ SƠ [[ [HỆNiciiciigtiiiit1010001511606130166183365815655665356ã66654965395485588655685g8453845898636565568 7 3.2 Phương pháp HgÌHÏÊH CỨU co Ăn TH TT gym 7
6 ñghfa HA a hina WA thực CHE bang gannioibitdtiiiiii14001100014460166506638656 §
Ts Ge cầu của đỗ th cssscsascssoscooessnsscoviconssssscovaconssenssonsacosssenscosusossseessomacosssssconssoeesins 8
08015192 - ad 9
CHƯƠNG 1 TU TƯỜNG HO CHÍ MINH VE BAO CHÍ CÁCH MẠNG VA
CHỦ TRUONG, CHÍNH SÁCH CUA DANG VA NHÀ NƯỚC VE NANG
CAO CHAT LUQNG HOAT DONG BAO CHÍ CÁCH MẠNG 9
1.1 Quan điểm Hồ Chí Minh về báo chi cách Mang escsssssseessessseesssesssecssseessness ọ 1.2 Chi trương, chính sách của Đảng và Nhé nước về nâng cao hiệu qua hoạt
động của báo CHÍ CACH HIẠHg ch nh nh nh ng ghen 2I
Nho NUNG dt i 34
CHƯƠNG 2 NÂNG CAO CHAT LƯỢNG HOAT DONG CUA BAO CHÍ
CÁCH MẠNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHÓ HÒ CHÍ MINH THEO TƯ
Trang 61 Lido chon dé taiTrong suốt hon 95 năm hình thành và phát trién, báo chí cách mạng Việt Nam đã
có những đóng góp to lớn cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tô quốc Báo chí cách mạng không chỉ giữ vững định hướng chính trị, ma con đóng vai trỏ quan trọng trong việc dau
tranh, phê phán những tan dư cũ ki, lạc hậu, can trở sự nghiệp đổi mới đất nước Đặc biệt,
báo chí cách mạng đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đấu tranh phản bác các quan điềmsai trai, thù dich, góp phan bảo vệ nên tang tư tưởng của Đảng Bên cạnh dé, báo chí cáchmạng còn là phương tiện quan trọng tuyên truyền chủ trương của Dang và chính sách,pháp luật của Nhà nước đến mọi tầng lớp nhân dân Chính vì thế, báo chí cách mạng có
vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng đỗi với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Chủ tịch H6 Chí Minh là nha cách mạng kiệt xuất, kết hợp nhiều cách thức —phương pháp khác nhau đề vận dụng vào sự nghiệp cách mạng Việt Nam, Người là hìnhmẫu của một “nhà báo” chân chính trong việc hun đúc tỉnh thần yêu nước, truyền bá chủnghĩa Mac — Lênin chong ngoại xâm, nội phản, từng bước thâm nhập vào nhận thức của
đại đa số quần chúng nhân dân Người đã dành rất nhiều tâm huyết, thời gian, sức lực
dé hoạt động báo chỉ Hồ Chí Minh luôn lay bao chí làm vũ khí sắc bén dé tiến công kẻ
thủ bởi lẽ báo chi là một phương tiện hoạt động nhanh nhạy và có hiệu qua cao trong
quá trình vận động cách mạng Những quan niệm của chủ tịch Hồ Chí Minh vẻ báo chícách mạng đã đặt nền móng vững chắc cho báo chí cách mạng Việt Nam "Người là nhàbáo cách mang số một, người khai sinh ra nền báo chí Việt Nam”[42; tr.9] Trong suốthơn nửa thé ki hoạt động cách mạng va sáng tác văn chương, Chủ tịch Hồ Chí Minh đãviết hàng nghìn bài báo, sử dụng nhiều bút danh khác nhau và công bố trên nhiều tờ báo trong va ngoải nước Sự đa dang va phong phú trong tác phâm của Hé Chi Minh đã đóng góp quan trọng vào tư tưởng của Người vẻ báo chí cách mang, tạo nên một di sản vôcùng quý giá ma Hồ Chi Minh đã dé lại cho thé hệ sau
Thanh pho H6 Chí Minh được biết đến với tên gọi “Sài Gòn" trước đây, là mộttrong những thành pho lớn bậc nhất va là trung tâm kinh tế, văn hoá của Việt Nam Nềnbáo chí cách mạng của Thành phố Hỗ Chi Minh đóng vai trò không thê thiểu trong việctuyên truyền ý chí độc lập và tự đo cho nhân dân, đồng thời đấu tranh chống lại sự ápđặt của thực dan vả các thé lực thù địch Nền bao chí cách mạng của Thành phố H6 Chí
Trang 7Minh không chỉ là một công cụ tuyên truyền, mà còn là một điển đàn cho các nhà văn,
nhà báo, nhà nghiên cứu và những người yêu nước thẻ biện tài năng và ý chí của mình.Nhờ vào sự tự do và sang tạo trong báo chi, nhiều tác pham văn học bài viết văn học và các tác phâm nghệ thuật khác đã được sáng tác và công bố, góp phan làm phong phú thêm văn hoá của Thanh phó Hỗ Chi Minh và cả nước Tuy nhiên, hoạt động báo chívẫn còn tồn tại những hiện tượng tiêu cực, chưa thật sự tôn trọng và lắng nghe ngườidin Tôn chi mục đích hoạt động báo chí vẫn còn bị xem nhẹ Điều nay làm ảnh hưởngđến vai trỏ, sức mạnh của báo chí Trong giai đoạn hiện nay, trước diễn biến phức tạpcủa tình hình thế giới, xu thế hoá truyền thông đại chúng và sự phát triển mạnh mẽ củamạng xã hội vừa tạo ra cơ hội, nhưng cũng đồng thời đặt ra thách thức lớn cho hoạt động báo chí của Thành phó Hồ Chí Minh trong việc thực hiện sứ mệnh vẻ vang của mình.
Xuất phát từ vai trỏ, thực trang của hoạt động báo chi trên địa bàn Thanh phố HỗChí Minh, tác giả nhận thấy việc nghiên cứu, vận dụng tư tưởng Hồ Chi Minh về báochi cách mạng sẽ góp phan đưa ra những gợi mở có giá trị trong việc nâng cao chấtlượng hoạt động báo chí trên địa bàn Thành phó Đây là việc làm cần thiết, góp phầngiúp cải thiện và phát triển nên báo chí trên địa bàn Hỗ Chí Minh nói riêng và nén báochí nước nhà nói chung Vì vay, tác giả chọn đề tài “Vận dụng Tư tướng Hỗ Chí Minh
về báo chí cách mạng trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động báo chí trên địa bản Thành
phố Hồ Chi Minh” đề thực hiện nghiên cứu khoa học.
2 Tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan tới đề tài
2.1 Những công trình nghiên cứu tư tưởng Hỗ Chí Minh về báo chí cách mạng
Tác giả Tạ Ngọc Tan (1995), voi cuốn H6 Chi Minh về van dé bao chi, Hoc viénChính trị Quốc gia Hồ Chí Minh — Phân viện Báo chí và Tuyên truyền, Hà Nội đã tổnghợp và phân tích tư tưởng Hỗ Chi Minh về các van dé báo chí từ nhiều tác phâm và đoạntrích một cách trực tiếp hay những van dé có liên quan mật thiết với lĩnh vực hoạt độngsáng tao nay Cuốn sách tuyên chon và giới thiệu các bài nói, bài viết về van dé báo chícủa Chủ tịch Hồ Chi Minh trong suốt cuộc đời hoạt động báo chí của Người Cuốn sáchkhông chỉ có ích đối với nhà báo, cán bộ lãnh đạo, quan lí bao chí, ma còn giúp cho banđọc có thêm tu liệu hoc tập và vận dung sang tạo tư tưởng Hỗ Chí Minh về báo chí trong
giai đoạn mới.
Trang 8Tác giả Ta Ngọc Tan (2004) với cuỗn Hé Chi Minh về báo chi, Nxb Chính trị
Quốc gia, Hà Nội đã nghiên cứu chặt chẽ về quan điểm và phương pháp của Hỗ Chí
Minh đối với bao chi Cuốn sách không chỉ là một bai nghiên cứu về tư tưởng của Người
mà còn là một tài liệu quý giá giúp độc giả hiểu rõ hơn về vai trò và sức mạnh của báochi trong xã hội Qua việc phân tích những ý kiến và chỉ đạo của Hỗ Chí Minh, Tạ NgọcTan đã đưa ra những nhận định sâu sắc về tam quan trọng của báo chí trong việc tuyêntruyền, giáo dục và thúc day sự phát trién của đất nước Cudn sách xứng đáng được đánhgiá cao về tính cân than, logic và sâu sắc trong phân tích Day là một tài liệu quan trọng
không chỉ đối với giới nghiên cứu về báo chí mà còn đối với những ai quan tâm đến tư tưởng của Hỗ Chí Minh và vai trỏ của báo chí trong xã hội.
Tác giả Nguyễn Sông Lam, Nguyễn Lam Châu (2005), với cuốn Ho Chi Minh
trả lời phỏng van báo chi, Nxb Thanh niên, Hà Nội, đây là một cudn sách đáng chú ýqua những câu trả lời trong phỏng van, đọc gia có thẻ hiểu rõ hơn về tư tưởng và triết lísống của Hồ Chi Minh khi Người trả lời phỏng van báo chí Bằng cách trình bay câuchuyện và suy ngẫm của H6 Chi Minh về báo chi, tác giả đã giúp độc giả thấu hiểu sâuhơn về những giá trị văn hoá và lịch sử mà Người mang lại.
Tác gia Hà Minh Đức (2017), với cuốn Bao chi Hồ Chí Minh, Nxb Chính triQuốc gia sự thật, Hà Nội, đây là cuốn sách được tác giả viết với hai phần nội dung rõrang Khi ở phan đầu tiên — Chuyên luận tắc giả tập trung phân tích sâu sắc những nộidung cơ ban và phong cách, cách sử dụng ngôn từ tinh tế, điêu luyện, phong phi trongcác tác pham báo chi của Hồ Chi Minh Còn ở phan thứ hai — Tuyền chọn, được tác giảtông hợp những tác phẩm báo chí tiêu biêu ra đời sau Cách mạng Tháng Tám của Người,được rút ra từ Hồ Chí Minh — Toàn tập
Tác giả Nguyễn Văn Dũng (2019), với cuôn Tu tướng Hỗ Chi Minh vẻ báo chi,Tạp chí Mặt trận, Hà Nội được coi là một tác phẩm quan trọng trong việc nghiên cứu về
tư tưởng của Chủ tịch H6 Chi Minh về báo chí và tạp chí trong cuộc chiến tranh cáchmạng ở Việt Nam Tác phẩm này giúp độc giả hiệu rõ hơn về vai trò quan trọng của báochí và tạp chí trong việc tuyên truyền, thông tin va phố biến tư tưởng cách mạng Tácgiả đã phân tích sâu sắc tư tưởng của Chủ tịch Hỗ Chi Minh về báo chí, nhắn mạnh vào
việc bao chí phải là công cụ của nhân dan, phải phục vụ lợi ich cách mang và phải luôn
đông hành cùng với cuộc chiến Tư tưởng Hồ Chi Minh về báo chi va tạp chi vẫn còn
Trang 9mang tính ứng dụng cao và có ý nghĩa lớn trong việc phát triển ngành báo chí và truyền
thông ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.
Tác giả Doãn Thị Chin (2019), với cuốn Tir tưởng Hồ Chi Minh về bao chí cách
mang và Ú nghĩa đổi với xây dựng nên báo chí cách mang Việt Nam thời kì đổi mới, Nxb.
Lý luận Chính trị, Ha Nội đã phân tích và đánh giá sâu sắc về quan điểm của Hỗ Chí
Minh ve vai trò, tam quan trọng của báo chí cách mạng trong cuộc chiến tranh giải phóng
đân tộc, xây dựng và phát triển đất nước Bên cạnh đó, tác phẩm cũng nhân mạnh về ýnghĩa của việc áp dụng tư tưởng của Người vào việc xây dựng nền báo chí cách mạngViệt Nam trong thời kì đối mới Tác phẩm này không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về
tư tưởng của Người đối với bao chí cách mạng ma con góp phần quan trọng trong việcđịnh hướng và phát triển báo chí cách mạng tại Việt Nam Đồng thời, cuốn sách cũng làtải liệu quý giá dé các nha nghiên cứu, nha báo vả sinh viên có thé tìm hiểu và nghiên
, a a ` Xd „+
cứu sâu hơn về chủ đề này.
Tác giả Bùi Gao (2020), với bài báo Tư tưởng Hỏ Chí Minh vẻ báo chi cách mangtrong giai đoạn hiện nay, Tạp chí Điện và Đời sống, Hà Nội đã phân tích và đánh giá
cách ma báo chí có thé đóng góp vào việc xây dựng và phát triển xã hội, đặc biệt là trong
bối cảnh thé giới đang phải đối mặt với nhiều thách thức và biến động Tư tưởng củaChủ tịch Hồ Chí Minh về báo chí cách mạng không chỉ là một nguôn cảm hứng lớn cho
các nha bao va nhà nghiên cứu, ma con là một hướng dẫn quý giá cho việc thực hiện
công việc báo chí một cách đúng din và hiệu quả Tác pham này đã làm rõ vai trò củabao chi trong việc thông tin, tuyên truyền va giáo dục nhân dân, đồng thời nhắn mạnhtầm quan trọng của việc duy trì tính chính xác, minh bach và dang tin cậy trong công
việc báo chí.
Tác giả Tạ Ngọc Tan (2021), với cuỗn Bao chí, truyền thong hiện đại: Thực tiễn,
vấn để, nhận định, Nxb Chính trị Quốc gia sự thật, Hà Nội đã tập hợp các bài viết về
báo chí, truyền thông từ thuở sơ khai đến hiện đại, đồng thời tác giả gắn báo chí với cácvan dé kinh tế - xã hội, chính trị, với trách nhiệm và công tác chuyên môn, nghiệp vụcủa người lam báo Cuốn sách được chia làm 5 phần với 36 bai viết với mong muốn
giúp người đọc hiệu hơn về van de báo chi.
Tác gia Doan Thi Chin (2021), với bài báo Chu tịch Ho Chi Minh với sự nghiệp xây dựng nên bao chỉ cách mang Viet Nam, Tạp chi Tô chức Nha nước, Ha Nội đã trình
Trang 10bảy một cách tông quan và chi tiết về vai trò của Chủ tịch Hồ Chi Minh trong việc xây
dựng nên báo chí cách mạng Việt Nam Bằng cách nghiên cứu sâu và phân tích cần thận,
tác giả đã đưa ra những nhận xét sâu sắc về tam quan trọng của báo chí trong việc tuyêntruyền, thông tin và giáo dục nhân dân Đông thời, tác phẩm cũng nhắn mạnh vai tròlãnh đạo của Chủ tịch Hồ Chi Minh trong việc thúc đây sự phát triển của ngành báo chícách mạng tại Việt Nam Với cách viết trau chuốt và kiến thức sâu rộng về đề tài, tácphẩm này là một tải liệu quý giá để hiểu rõ hơn về sự đóng góp của Chủ tịch Hồ ChíMinh trong việc xây dựng nền báo chi cách mạng tại Việt Nam Tác phẩm không chi languồn tư liệu hữu ích cho các nhà nghiên cứu mà còn là một bước tiễn quan trọng trongviệc bảo tồn và phát trién văn hoá báo chí cách mạng tại đất nước Việt Nam
2.2 Những công trình vé nâng cao chất lượng hoạt động báo chí
Tác giả Tran Thị Hà Giang (2012), với luận văn thạc sĩ Mét số giái pháp nâng cao hiệu quả quản lí hoạt động báo chí trên địa bàn thành phó Hải Phòng, Luận văn Thạc sĩBao chí học, Học viện Báo chi và Tuyên truyền, bằng cách tập trung vào các giải pháp cụthé, nghiên cứu này đã đưa ra những dé xuất hữu ích dé cái thiện công tác quản lí báo chi
ở địa phương Việc nghiên cứu và đánh giá các phương pháp quản lí hoạt động báo chí
không chỉ giúp cải thiện chất lượng thông tin ma còn tạo ra sự minh bach và hiệu quảtrong công tác truyền thông Qua đó, việc áp dung những giải pháp này sẽ giúp tăng cường vai trỏ của báo chí trong xã hội va đáp ứng nhu cầu thông tin của cộng đồng.
Tác giả Nguyễn Duy Tùng (2017) với luận văn thạc sĩ Nang cao hiệu quá hoạt
động của các cơ quan bao chí trực thuộc liên hiệp các hội khoa học kĩ thuật Viet Nam,
Luận văn Thạc sĩ Quản lý Công Học viện Hành chính Quốc gia đã dé cập đến những
van dé cụ thé về hoạt động của các cơ quan báo chí trong ngành khoa học kĩ thuật và đè
xuất những giải pháp dé cải thiện hiệu quả của chúng Một trong những điểm nỗi bậtcủa luận văn là việc phân tích sâu sắc vẻ tình hình hoạt động của các cơ quan báo chí
trực thuộc liên hiệp các hội khoa học kĩ thuật Việt Nam Tác giả đã đưa ra những nhận
định chính xác vẻ tình hình hiện tại và những khó khăn mà các cơ quan này đang phảiđối mặt Đồng thời, luận văn cũng đẻ xuất những giải pháp cụ thẻ nhằm nâng cao hiệu
quả hoạt động của các cơ quan báo chí trên cơ sở những phân tích và đánh giá kĩ lưỡng.
Những đề xuất này không chỉ giúp cải thiện hoạt động của các cơ quan báo chí mà cònđóng góp vào sự phát triên bên vững của ngành khoa học kĩ thuật ở Việt Nam
Trang 11Tác giả Lê Tuan Dung (2017), với bài báo Facebook nâng cao hiệu quả hoạt độngbáo chí, Tạp chí Người làm Báo, Hà Nội đã đề cập những van đề đáng quan tâm trong bồicảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, việc sử dụng mạng xã hội như Facebook dé tăng
cường hoạt động báo chí là một xu hướng không thê phủ nhận Báo chí ngày nay đang phải đối mặt với nhiều thách thức, từ việc cạnh tranh với các phương tiện truyền thôngkhác đến việc thu hút độc giả trong thời đại số hoá Trong bối cảnh đó, việc sử dụngFacebook như một công cụ dé tương tác với độc giá, chia sẻ thông tin và quảng cáo baiviết là một cách hiệu quả dé báo chí thu hút độc giả và tăng cường tam ảnh hưởng
Tác giả Đỗ Quyết Thắng (2022), với bài báo Báo chí Thành pho Hỗ Chí Minhtrong công cuộc chuyển đổi số Tạp chí Tuyên giáo, Hà Nội đã tập trung phân tích những
cơ sở lí luận cho việc chuyển đôi số trong báo chí trên địa bàn Thành pho Hỗ Chí Minh.Tác giả cũng đã đưa ra được những khó khăn và thách thức trong việc chuyên đôi số báochí Từ đó, tác giả đã dé ra một số giải pháp dé việc chuyển đôi số báo chí trên địa bànThành phố Hỗ Chí Minh được thực hiện có hiệu qua hơn Bài báo đã cung cắp cái nhìntông quan về việc chuyên đôi số trong báo chi, giúp ích một phần công sức cho hiệu quảhoạt động báo chí trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay.
Tác giả Trung Hung, Linh Phan (2023), với bai bao Nang cao hiệu qua hoạt động
báo chí đưa tin Quốc Hoi, Báo Nhân dân, Hà Nội đã phân tích về việc cải thiện hoạt
động truyền thông liên quan đến Quốc Hội Bai báo nảy tập trung vào việc tăng cường
hiệu quả của việc đưa tin về các hoạt động của Quốc Hội thông qua phương tiện truyền
thông Hiện nay, vai trò của báo chí trong việc thông tin đến công chúng vẻ hoạt độngchính trị, đặc biệt là liên quan đến Quốc Hội đóng vai trò quan trọng trong việc thúcđây sự minh bạch và trách nhiệm trong hoạt động của cơ quan lập pháp Bài báo đã đềxuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động báo chí đưa tin về Quéc Hội, từ việc cải thiện chất lượng thông tin, tăng cường sự chuyên nghiệp của các nhà
báo, đến việc thúc đây sự tương tác và phan hôi tích cực từ phía công chúng Bài báo đã
đưa ra những đánh giá khách quan và xây dựng những dé xuất cụ thể nhằm nâng caohiệu quả hoạt động báo chí đưa tin về Quốc Hội Việc thúc đây sự minh bạch và trách
nhiệm trong việc thông tin chính trị không chỉ giúp tăng cường lòng tin của công chúng
vào cơ quan lập pháp mà còn đóng góp vào việc xây dựng một xã hội công bằng và dân
chủ hơn.
Trang 123 Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1 Mục đích nghiên cứu
Lam rõ những nội dung cơ bản của tư tưởng Hỗ Chí Minh về báo chí cách mangnhằm vận dụng vao việc nâng cao hiệu quả hoạt động báo chí trên địa ban Thanh pho
Hồ Chi Minh trong bồi cảnh ngày nay
3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu
Phân tích những nội dung cơ bản trong tư tưởng Hồ Chí Minh vẻ báo chí cách mạng.Lam rõ thực trạng hoạt động báo chí trên địa ban thành phố Hồ Chí Minh
Kiến nghị các giải pháp vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh nhằm nâng cao hiệu quả
hoạt động báo chí trên địa bàn Thành pho.
4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1 Đối tượng nghiên cứu
Dé tài nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về báo chi cách mạng va thực trạng hoạt
động báo chí ở Thanh phố Hồ Chí Minh
4.2 Phạm vi nghiên cứu
Vẻ không gian: Địa bàn Thành pho Hồ Chi Minh.
Về thời gian: Từ năm 2020 đến năm 2023
Về nội dung: Tư tưởng Hồ Chí Minh về báo chí cách mạng, thực trạng hoạt động
bao chí trên địa ban Thành phô Hồ Chí Minh va dé xuất giải pháp vận dụng tư tưởng Hồ
Chí Minh nâng cao hiệu quả hoạt động báo chí.
5 Cơ sở lí luận và phương pháp nghiên cứu
Š.1 Cơ sở lí luận
Dé tài dựa trên quan điểm của chủ nghĩa Mác — Lênin, tư tưởng Hỗ Chí Minh vàquan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về báo chi cách mạng
5.2 Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp luận: Tác giả sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng.
Trang 13Phương pháp cụ thé: Tác giả sử dụng phương pháp lịch sử va logic, phương phápphân tích và tông hợp.
6 Ý nghĩa lí luận và thực tiễn
Đề tài góp phần làm rõ nội dung cơ bản cũng như giá trị của tư tưởng Hồ ChíMinh về báo chí cách mạng
Các kiến nghị về giải pháp trong đề tài có thẻ là gợi ý tham khảo cho các tô chức,
cá nhân trong lĩnh vực hoạt động báo chí.
Đề tài có thê làm tải liệu cho sinh viên trong quá trình học tập nghiên cứu tưtưởng Hồ Chí Minh về báo chí cách mạng
7 Kết cầu của đề tài
Ngoài phần mở đâu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, dé tải nghiên cứukhoa học được kết cầu làm 2 chương, 4 tiết,
Trang 14NỘI DUNG
CHƯƠNG 1 TƯ TƯỞNG HO CHÍ MINH VE BAO CHÍ CÁCH MẠNG
VÀ CHỦ TRUONG, CHÍNH SÁCH CUA DANG VÀ NHÀ NƯỚC VE NÂNG
CAO CHAT LƯỢNG HOAT DONG BAO CHÍ CÁCH MẠNG
1.1 Quan điểm Hồ Chí Minh về báo chí cách mạng
“Tu tưởng Hỗ Chí Minh vẻ báo chí cách mạng là một hệ thông toàn điện và sâusắc về những van đề cơ bản của nén báo chí cách mạng Việt Nam, định hướng cho sự rađời, tô chức và hoạt động của báo chí cách mạng, nhằm đấu tranh giải phóng dân tộc.giành độc lập dân tộc, tiền lên xây dựng chủ nghĩa xã hội, đặt đưới sự lãnh đạo tập trung,thông nhất của Dang Cộng sản Việt Nam."{6: tr.13] Tư tưởng Hồ Chi Minh về báo chí
cách mang là chiếc “cam nang than kì” cho những người lãnh đạo và quản lí báo chí,
cho tat cả những ai coi báo chi như một trong những mặt trận xung kích trong công cuộcđấu tranh cách mạng của nhân dân ta vì độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội,
vi mục tiêu “dan giảu, nước mạnh, din chủ, công bằng, văn minh”,
1.1.1 Báo chí cách mạng phải là tiếng nói của chính nghĩa, nhiệm vụ của báo
chí cách mang là phục vụ nhân dân, phục vu cho cách mang
Bao chí xuất hiện va phát triển do yêu cầu thông tin chính trị, kinh tế và giao lưu văn hoá, tư tưởng của xã hội Và ngay từ những tiếng nói đầu tiên đơn giản nhất, báo
chí đã mang tính khuynh hướng vả người hoạt động trong lĩnh vực này lại càng phải có
ý thức về xu hướng chính trị của mình Kế thừa và vận dụng sáng tạo quan điểm củachủ nghĩa Mác — Lênin về báo chí cách mạng, trong công cuộc dau tranh cũng như xâydựng kiến thiết nước nhà Hồ Chi Minh chỉ rõ tôn chỉ, mục dich, nhiệm vụ đối tượng.nội dung, hình thức của báo chí cách mạng Những van dé cần được quan tâm và chú ýphải coi quan trọng ngang nhau: “Chính trị - Kinh tế — Xã hội — Văn hoá” Báo chi vừa
là bộ phận cầu thành văn hóa vừa là phương tiện cỗ vũ, truyền bá thực thi văn hoá Khitrả lời cau hỏi: “Báo chí phục vụ ai?”, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chi rõ: “Báo chí của tathì cần phục vụ nhân dân lao động, phục vụ chủ nghĩa xã hội, phục vụ cho đấu tranhthực hiện thống nhất nước nhà, cho hòa bình thé giới"{27; tr.166] Trong suốt cuộc đờihoạt động cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi trọng việc tô chức, giáo dục và
rèn luyện báo chí cách mạng dé đảm bảo hoạt động của họ theo đúng tôn chỉ và mục
Trang 15đích cách mạng Trong 7# gửi lớp học viết báo Huỳnh Thúc Kháng, Hồ Chi Minh đãchỉ ra sáu điểm chính mà một báo cách mạng cân tuân thủ:
“1 Nhiệm vụ của tờ bao là tuyên truyền, cô động huan luyện, giáo dục, va tô
chức dan chúng dé đưa dân chúng đến mục đích chung.
2 Mục đích là kháng chiến kiến quốc Dé đi đến kháng chiến thang lợi, kiến quốc
thành công, thì:
3 Tôn chi của tờ báo là đoàn kết toàn dan, thi đua ái quốc Vì vậy:
4 Đối trợng của tờ bao là đại đa số dân chúng Một tờ báo không được đại đa sốđân chúng ham chuộng, thì không xứng đáng là một tờ báo Muốn được dân chúng ham
chuộng coi tờ báo ây là của mình thì:
5 Nội dung tức là các bài báo phải giản đơn, dé hiểu, phd thông, thiết thực, hoạt
Tại Dai hội II của Hội Nhà báo Việt Nam, H6 Chi Minh khăng định, việc viếtbao là dé chống thực dan dé quốc, chống phong kiến địa chủ, tuyên truyền độc lập dântộc và chủ nghĩa xã hội Mục tiêu rõ ràng động cơ trong sang, đó là điều dau tiền làmnên nhân cách và sự thành công vĩ đại Với nguyên tắc viết cho ai, ngôn ngữ báo chí của
Hỗ Chí Minh da đạt đến trình độ của một lăng kính đa chiều luôn hap dan, mới mé, théhiện rõ tính chiến đấu trong mỗi bài báo.
Theo Hồ Chi Minh, dé phục vụ nhân dan, báo chí là người tuyên truyền tập thé,
cô động tập thẻ và tô chức tập thê Nói cách khác, báo chí phải góp phan tác động vàonhận thức xã hội nhằm thay đôi nhận thức theo hướng tích cực để đưa quân chúng vào
hoạt động thực tiền cách mạng.
Trang 16âm mưu, chính sách và những hành động tàn bạo của địch 2 Giải thích cho đân chúng
hiểu rõ, vì sao phải trường kỉ kháng chiến, vì sao kháng chiến nhất định thắng lợi 3.Giải
thích chính sách của Chính phủ cho dân chúng rõ, bày tỏ nguyện vọng của dân chúng cho
Chính phủ biết 4 Cô động dân chúng, huan luyện dân chúng, bảy cho dân chúng tô chứclực lượng của mình 5 Kêu gọi toàn dân đoàn kết, hãng hái kháng chiến, tin tưởng về sựthắng lợi”[22: tr.210] Day là những nhiệm vụ cơ ban, chủ yếu và xuyên suốt của báo chícách mạng Việt Nam Thực hiện tốt các nhiệm vụ này là cơ sở dé báo chi cách mạng Việt
Nam hoàn thành trọng trách lịch sử mà Đảng và nhân dân ta giao phó.
Lí tưởng cao đẹp nhất của nhà báo là phải dùng ngòi bút phục vụ cho chính nghĩa
Ngay từ đầu Cách mang Tháng Tám, Người đã căn dặn các nhà báo: *Vegỏi bút các bạn
cũng la những thứ vũ khí sắc bén trong sự nghiệp pho chính trừ tả "[22: tr.157] Với baochí cách mạng, chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Can bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách
mạng Cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của họ "{28: tr.466] Chủ tịch Hỗ Chí Minh:
“Đối với những kẻ viết báo chúng ta, cái bút là vũ khí sắc bén, bài báo là tờ hịch cách mạng, để động viên quan chúng đoàn kết đấu tranh, chống chủ nghĩa thực dân cũ vàmới, chong chủ nghĩa dé quốc, đứng đầu là dé quốc Mi, vì độc lập dan tộc, tiền bộ xãhội và hòa bình thé giới"{29; tr.540] Tính chiến dau không chỉ nhằm tiền công vào kẻthủ của cách mạng, ma còn biéu dương những tam gương tiêu biểu trong chiến dau vàlao động đẻ cổ vũ mọi người hăng hái tham gia cách mạng Một mặt, Người yêu cầu:
“Các báo chí và văn nghệ phải điều tra tuyên truyền, khen ngợi những ưu điểm vả phêbình những khuyết điểm trong việc phô biến sáng kiến và kinh nghiệm Dó là một nhiệm
vụ vẻ vang của báo chí và văn nghệ thiết thực góp phan vào phong trào thi dua áiquốc”[24: tr.405] Mặt khác, Người đề nghị báo chí nên có mục “y kiến bạn đọc”, coi ýkiến bạn đọc là những ý kiến dau tranh Cái mới dau tranh cái cũ, cái tốt dau tranh cáikhông tốt
Từ tôn chỉ, mục đích hoạt động của báo chí cách mạng Việt Nam, từ vị trí, vai trò
của nhà báo va hoạt động báo chí, Chủ tịch Hỗ Chí Minh yêu cầu những người làm báophải thường xuyên tu dưỡng đạo đức cách mạng trau dồi tư tưởng, học tập chính trị dénắm vững chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, đi sâu vào thực tế, đi sâu vàoquân chúng lao động: phải luôn nâng cao trình độ văn hoá, rén giữa nghiệp vu, mai sắc
Trang 17ngòi bút của mình: nhất là phải trau dồi lập trường chính tri vững chắc: * 1at cả những
người làm báo (người viết, người in, người sửa bài, người phát hành, v.v.) phải có lập
trường chính trị vững chắc Chính trị phải làm chủ Đường lối chính trị đúng thì nhữngviệc khác mới đúng được Cho nên từ báo chí của ta đều phải có đường lối chính trịđúng” Với tư cách là chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng, mỗi cán bộ báo chi, nha bảo cầnthám nhuan sâu sắc tư tưởng, quan điểm của Đảng về báo chí cách mạng, thắm nhuanviệc “nâng cao đạo đức cách mạng” dé “quét sạch chủ nghĩa cá nhân” trong nghẻ nghiệp:không ngừng học tập bồi dưỡng, trau dôi nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ đạođức nhà báo Như vậy, mỗi nhà báo với tư cách là người biên niên lịch sử, người địnhhướng, dẫn dat du luận trước hết và sau củng xứng đáng là một nha chính trị, một côngdan trọn vẹn, phải biết đặt danh dự cá nhân và uy tín ngòi bút của mình vì Tổ quốc.
Theo chủ tịch Hỗ Chi Minh thì kẻ thù để quốc, kẻ cả Pháp va Mĩ đều sử dụngchiến tranh bằng tuyên truyền bên cạnh chiến tranh quân sự: “Dich tuyên truyền xảoquyệt và bên bi, ngày nay đến ngày khác, năm này đến năm khác” “Giọt nước ró lâu,
đá cũng mòn”, cho nên không khỏi có một số đồng bao bi địch tuyên truyền mãi mà
hoang mang Trách nhiệm của mỗi cán bộ, của mỗi người yêu nước, là tìm mọi cơ hội,
dùng mọi hình thức, dé đập tan tuyên truyền giả đối vả thâm độc của địch “Chúng ta
phải đánh thắng địch về mặt tuyên truyền, cũng như bộ đội ta đã đánh thắng địch về mặt quân sự! "[25: tr.491] Trong những lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chi Minh với đoànthê cách mạng, Người thường hay dùng hai chữ “chién sĩ", Người muốn dùng hai chữ
ay đẻ gắn với mỗi người dan yêu nước, tinh thần xung phong, qua cảm trong mọi côngviệc Mỗi người phải là chiến sĩ trên mặt trận đấu tranh của mình Đối với nhà báo phải
có dũng khí, không đẻ ngòi bút lệ thuộc vào tiền tài, danh vị, quyền lực, không bé congngòi bút va nhân tô quyết định cho phẩm chất, đó là “lap trường chính trị vững chắc",
“Chính trị phải làm chủ Đường loi chính trị đúng thì những việc khác mới đúng được.
Cho nên các báo chi của ta đều phải có đường lỗi chính trị đúng "{27: tr.166]
Báo chí cách mạng ở Việt Nam luôn bam sat sự nghiệp cách mạng của dân tộc
đóng góp vai trò quan trọng trong thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám và phục vụ cuộckháng chiến của nhân dân chong thực dân Pháp và dé quốc Mĩ bằng sự công hiến khôngngừng nghỉ Báo chí cách mạng đã góp phần quan trọng vào công cuộc đổi mới đất nước, thực sự hưng thịnh va có những đóng góp đáng kẻ.
Trang 181.1.2 Tự do báo chí là quyền lợi tỉnh than to lớn của một dân tộc, một đất nước
Báo chí là hoạt động tinh thần quan trọng của một xã hội Đó chính là diễn đàn
dé nhân dân thé hiện ý chí va nguyện vọng của minh, là thước đo về tinh than va trình
độ dân chủ của một xã hội, là gương mặt rõ nét về một trình độ văn hoá và khoa học.Chế độ thực dan Pháp hiểu rõ điều đó nên ra sức đản áp báo chi Nguyễn Ái Quốc đã
nêu lên tình trạng nghịch lí và kì di đến nỗi khó mà tin được “Giữa thế ki XX này, ở
một nước có đến hai mươi triệu dan mà không có lay một tờ báo! Các bạn có thé tưởngtượng được như thé không? Không có lấy một tờ báo bằng tiếng mẹ đẻ của chúng tdi”.Báo chi lúc này là do chính quyền pháp ở Đông Dương độc quyên Báo tiếng Việt phải
do “Toan quyền” cho phép và bán thảo phải trình duyệt lên “Toan quyền” trước khi in
Báo chí trong bản chất của nó là gắn bó và dau tranh cho những khuynh hướng chính
trị Chính quyền Pháp ở Đông Duong đã cắm ngặt những tờ bảo đả động đến van dé
chính trị hoặc có liên quan đên chính trị.
Tác giả Nguyễn Ai Quốc đã lên án việc báo chi cách mạng bị hạn chế tự do dướichế độ thực din Pháp, dong thời dé cập đến những ý tưởng quan trọng về vai trò củabáo chí cách mạng Trong thời kì thực dân phong kiến, Người đã chỉ rõ ràng rằng báochí cách mạng cần thực hiện chức năng phê phan một cách trung thực và chính xác, chitrích các chế độ chính trị tàn bạo và xu hướng nô dịch hóa của thực dân, cũng như chỉtrích nhiều van đề kinh tế đẻ phơi bảy hành vi chính trị của tang lớp thống trị quan lại
đa trắng và những kẻ đồng mưu Và tình trạng đàn áp báo chí cách mạng, đàn áp cácnhà báo đã bộc lộ tính chất phát xít của chế độ thực din phong kiến: Ông Phan Văn
Trường — một nhà báo Việt Nam, đã bị hai năm tủ vì ông đã đăng lại một bai của bao
Nhân đạo bàn về sự “Doan kết huynh đệ với Cách mạng Trung Hoa ” Hai anh em ông Vương Gia Bột và Vương Gia Ngãi ở Trung Kì đã bị kết án tủ một người ba năm, một người hai năm chỉ vì “có tội” bày vào tủ hàng sách của các ông quyên Tiểu sử Tưởng Giới Thạch Một học sinh có tên Phạm Tat Đắc 17 tuôi bị giam cho đến tuôi thành niên
vì đã làm bài thơ Chiêu hon nước Tác giả Nguyễn Ai Quốc trong bài nói về “ché độ báo chí” cũng ké rõ tình trang đản áp báo chí ở Đông Dương Tờ Người cùng khổ bịchính phủ Pháp có lệnh cắm không cho vào các thuộc địa Ở các thuộc địa nhất là ở
Đông Dương, ai đọc Người cùng khổ đều bị bắt Và “Ngudi ta cam ngặt không cho đọc báo Nhật vả Trung Quốc Giữ một tờ tạp chí, một quyên sách Trung Quốc nao đó có thé
Trang 19là một trọng tội đối với người An Nam Tôi biết nhiều nhà văn thân bị kết án khổ sai
chung thân vì đã đọc tạp chí Trung Quốc hồn, Am băng và những bài cùng loại ấy của
các nhà duy tân Trung Quốc Năm 1920, có nhiều người An Nam ở Bắc Kì bị kết án từ
hai đến năm năm tù, chỉ vì một người đã làm thơ ca tụng tự do và các người khác đã
nghe ngâm bai thơ ấy”[20; tr.432]
Như thế cũng là đủ để nói lên bản chất của chế độ thực dân phong kiến Chúng
sợ hãi những hoạt động tinh thần lành mạnh tir những khát vọng tự do của quan chúngđến ý thức phê phán mạnh mẽ những xấu xa của xã hội bất công, mà báo chi tiền bộ làtiếng nói đại điện tiêu biểu Thực tế trên làm chúng ta nhớ tới ý của C.Mác trong bứcthư gửi Ác-nôn Ru-gơ ngày 25/01/1843: *Những số báo đã hoàn thành của chúng tôiphải được trình lên cảnh sát, tại đó người ta ngửi chúng tứ phía, và chỉ cần có mũi củacảnh sát đánh hơi thấy một điều gì đó không mang tính chất Cơ Đốc giáo, không mangtính chất Phỏ, thì số báo ấy sẽ không được ấn hành`{33; tr.606] Vì vậy đề có tự do báochí, dé báo chí phát huy hết vai trò xung kích trên mặt trận văn hoá, tư tưởng cần phảitiễn hành đấu tranh giải phóng dân tộc phải có nên độc lập hoản toàn, triệt dé
Theo tư tưởng Hỗ Chí Minh tự đo báo chí không phải là tự do tùy tiện mà phải
trong khuôn khô của Pháp luật Việt Nam Chủ tịch H6 Chi Minh đã từng kí hai văn bản
pháp lí quan trọng về chế độ báo chí, đó là: Sắc lệnh số 41 ngày 29 tháng 3 năm 1946
va Sắc lệnh số 282/SL ngày 14 tháng 12 năm 1956 Cả hai sắc lệnh này đều nhằm đảmbảo quyền tự đo ngôn luận và ngăn cam những hành vi lợi dụng quyền đó dé phá hoạicông cuộc dau tranh vì độc lập, thong nhất, din chủ và gidu mạnh của dat nước Trong
đó tại điều 1, Sắc lệnh số 282/SL ngày 14 tháng 12 năm 1956 nêu rõ: “Sắc lệnh nàynhằm đám bảo quyền tự do ngôn luận của nhân dân trên báo chí và ngăn cắm những kẻlợi dụng quyền ấy đề làm phương hại đến công cuộc dau tranh cho hỏa bình, thông nhất,độc lập và dan chủ của nước nhả."{19] Báo chí dưới “ché độ ta” là công cụ đấu tranh
của cách mạng, phải phục vụ quyền lợi của Tô quốc, của nhân dan Sắc lệnh đã đặt ra
những quy định cụ thé về quyền lợi đi kèm với nghĩa vụ của người làm báo nhằm đảm báo quyền tự do ngôn luận va phục vụ lợi ích của toàn thé nhân dân và Tô quốc.
Tự do báo chí là một quyền lợi quan trọng và không thé phủ nhận trong một xãhội dan chủ Đây không chi là một quyền lợi pháp lí mà còn là một quyên lợi tinh than
to lớn của một dân tộc, một đất nước Theo tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, tự do
Trang 20bao chi không chi đóng vai trò quan trong trong việc truyền thông thông tin mà con lacông cụ dé bảo vệ va thúc day các giá trị din chủ, tự do và công bằng trong xã hội Tự
do báo chí không chi đơn thuan là quyền lợi của các nhà báo hay các tô chức truyền thông mà còn là quyền lợi của toàn bộ xã hội Việc có một báo chi tự do và đa dạng giúp
xã hội có thê tiếp cận thông tin một cách đa chiều, đa nguồn và khách quan Điều nàygiúp tăng cường tính minh bạch và trung thực trong quá trình truyền thông thông tin,đồng thời giúp người dan có thé tự do biểu đạt ý kiến, phản đối và kiểm soát quyền lực
nhiéu.[4; tr.53] Trong cuộc đấu tranh cách mạng của ta là một cuộc chiến đấu tranh toàn
điện, trên tat cả các mặt trận — quân sự, chính trị, kinh tế, văn hoá, ngoại giao; bằng tat
cả mọi phương pháp và phương tiện — vũ trang và không vũ trang bạo lực và không bạo
lực Chúng ta đấu tranh trên nhiều mặt trận chính trị, mặt trận vũ trang, mặt trận ngoại
giao, mặt trận tư tưởng, mặt trận văn hoa, Trong mỗi mặt trận ay lại có những mattrận cụ thé nữa, báo chí cách mạng là mặt trận cụ thê trong mặt trận tư tưởng và văn hoánói chung Và tất cả những người tham gia mặt trận ấy đều là chiến sĩ Báo chí cách
mạng là một bộ phận của cuộc chiến đấu cách mạng Chính bản chất chiến đấu của sự
nghiệp cách mạng quyết định tính chiến dau của báo chí cách mạng Và đến lượt nó,tinh chiến dau của báo chi cách mạng lại trực tiếp phản ánh và làm sâu sắc thêm bảnchất chiến đấu ấy của cách mạng Một tờ báo không có tính chiến đấu là một tờ báo không có linh hôn Một tờ báo chỉ nói những điều vô thưởng vô phạt, những điều ở ngoài lề cuộc sống, những điều chăng những không cô vũ được mà còn làm bái hoảitinh thần chiến dau của các chiến sĩ cách mạng thì đó tuyệt nhiên không phải là một tờbáo cách mạng Chiến đấu mà ta nói ở đây là chiến dau dé đánh đô kẻ thù xâm luge,chiến dau dé bảo vệ Tô quốc.
Toản bộ các tác phẩm báo chí của Chủ tịch Hồ Chí Minh đều toát lên một tinhthần chiến dau rat cao, và bản thân Người là một hình mẫu tuyệt vời ve tinh thần chiếndau của người chiến si cách mang, “day là lần đầu tiên ta bắt gặp lời dạy trực tiếp của
Trang 21Người: Bao chi phải có tinh than chiến dau Ở day, tinh than chiến dau và tinh chiến dau
ở báo chí là cùng một nghĩa Cũng ở đây ta còn thay Người nói đến tính chính trị, tính
tư tưởng va tính chiến dau Cũng không có sự khác biệt giữa tính quan chúng va tínhchiến dau Một tờ báo mà không chiến đấu cho tư tưởng chính trị, mục tiêu chính trị,đường lối chính trị thì không thé gọi là một tờ báo cách mang được Một tờ báo màkhông chiến dau cho lợi ích của quan chúng, phục vụ quan chúng, không có tính quanchúng, không được quan chúng xem, đọc và làm theo thì cũng không xứng đáng là một
tờ báo cách mang.”[4; tr.58] Lời dạy ngắn gọn trên đây của Người chăng những làm rõ chức năng của báo chi cách mạng là người tuyên truyền, người cỗ động, người tổ chứcchung và người lãnh đạo chung, mà còn chỉ ra rằng chỉ có giữ vững được tính chính trị,tinh tư tưởng, tính chiến dau và tính quan chúng thì báo chí mới thể hiện và thực hiện một cách day đủ vai trò và chức năng của minh trong sự nghiệp cách mạng.
Quan điểm của Hồ Chí Minh vẻ tính chiến đấu của báo chí cách mạng thê hiệnmột cách day đủ nhất, cô đọng nhất, sâu sắc nhất mà cũng giản dj và dé hiểu nhất trongbốn nội dung sau:
Một là, báo chí là một mặt trận.
Hai là, cán bộ báo chí là chiến sĩ cách mạng.
Ba là, cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của người làm báo.
Bồn 1a, bai báo 1a tờ hich cách mạng
Báo chí cách mạng là vũ khí đấu tranh trên mặt trận chính tri tư tưởng và tác động
sâu xa đến đời sông xã hội Do đó, báo chí cách mạng phải giữ vị trí tiên phong, mởđường, truyền bá những tư tưởng và tri thức tiền bộ Với bao chí nói chung Người xácđịnh: “Nhiệm vụ của tờ báo là tuyên truyền, cô động, huấn luyện, giáo dục và tổ chứcdin chúng dé đưa dân chúng đến mục đích chung."[23: tr.102] Với báo Dang, Người
đặn: “TS báo Đảng là như những lớp huấn luyện giản đơn, thiết thực và rộng khắp Nó
day bảo chúng ta những điều cần biết làm về tuyên truyền, tô chức, lãnh dao và côngtác Hàng ngày nó giúp nâng cao trình độ chính trị và năng suất công tác của chúng
ta”(22; tr.Š14] Người xác định, báo chí phải "lãnh đạo dư luận”, nghĩa là phải định
hướng dư luận đúng đắn, lành mạnh; phải “nang cao tinh than đấu tranh của nhân dan” Mỗi tờ báo phải thé hiện ý chí, nguyện vọng và sức mạnh của một tập thé, của cộng
Trang 22đồng trong cuộc dau tranh giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người,
xây dựng xã hội mới văn minh, tiến bộ Báo chí phải có tính Đảng, tính tư tưởng, tính
chính trị, tinh chiến dau, tính quan chúng chân thật va khoa học
Tham nhuan chủ nghĩa Mác — Lénin gắn liên với hoạt động thực tiễn hoạt động bao chí, Hỗ Chí Minh luôn coi trọng tính đảng của bảo chí cách mạng, một trong những
nội dung cốt lõi nhất trong tư tưởng của Người vẻ báo chí cách mạng Tính đảng của
báo chí được Người đánh giá cao, Người nhấn mạnh răng báo chí chỉ có thé đúng vềchính trị khi được sự lãnh đạo của một đảng Điều nay phan ánh tam quan trọng của việcdam bảo báo chí hoạt động dựa trên nèn tảng chủ nghĩa Mac — Lénin, và được lãnh đạobởi một đảng mang bản chất của giai cấp công nhân và gắn bó mật thiết với dân tộc, vớinhân dân Hồ Chí Minh từ rat sớm đã yêu cau răng: “Ban Chap hành Trung ương phảikiểm soát các báo chi của Dang dé tránh những khuyết điểm vẻ kĩ thuật vả chính trị.”
[21: tr.168] Đảng phải lãnh đạo báo chí cách mang, va bao chí của Việt Nam phải phục
vụ nhân đân lao động, phục vụ cho đầu tranh giải phóng đân tộc, thống nhất nước nhà,
xây dựng chủ nghĩa xã hội, và hòa bình thế giới Điều này thê hiện sự nhạy bén của HồChí Minh đối với vai trò quan trọng của báo chí trong việc thúc đây sự phát triển và tiền
bộ của đất nước Tính đảng của báo chí cách mạng cũng được thê hiện qua việc báo chí phải phục vụ cho sự nghiệp cách mạng, vì Dang, vì nhân din Điều này không chỉ là mục đích, mà còn 1a điều kiện vả tiêu chuan đạo đức trong hoạt động báo chí Đây cũng
là cách thé hiện tinh dang của báo chi, là biéu hiện sự trung thành của báo chí đối vớiĐảng, và là công hiến của báo chí và sự nghiệp cách mang do Đảng lãnh đạo
1.1.4 Báo chí cách mạng phải có đặc điểm và sắc thái của riêng mình
Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu báo chí ta phải có đặc điểm riêng, tờ báo phải hợpvới đối tượng, từ nội dung cho đến hình thức Một trong những nhược điềm của bio chísuốt thời kì bao cấp là tình trạng trùng lặp vẻ đề tài, vẻ tiết mục trên các báo Nhiều tờbáo sử dụng một tin tức được cung cấp, thậm chí trùng lặp về cá ảnh Người phê phan
sự rap khuôn của các tờ báo: “Mục đích chung của chúng ta là xây dựng chủ nghĩa xã
hội, đấu tranh thực hiện thong nhất nước nhà, giữ gìn hoà bình thé giới Nhưng mỗi tờ
báo như bao của nông thôn, bao của công nhân, bao của thanh niên, bảo của phụ nữ,
v.v., nên có đặc điểm của nó, về hình thức thì không rap khuôn; rap khuôn thì báo nào cũng thành khô khan, làm cho người xem để chán.”{27: tr 167].
Trang 23Điều thú vị la quan điểm của Hỗ Chi Minh vẻ van dé này được thê hiện qua
những ý kiến cụ thé, sinh động Trong Thir gửi báo Bạn chiến đấu, Người đã chỉ rõ:
“Rất cảm ơn các bạn về những số báo của Bạn chiến đấu Đây là một vai ý kiến nhỏ đề
nghị các bạn: Tờ báo này dành cho người lính lẻ dương, những chang trai vui tính, dé cau kính, dé cảm xúc chứ không phải là những người làm chính trị sâu sắc.
Bởi vậy, cần có những bức tranh, những bức vẽ khôi hài, những gì làm cho họvui cười, những tin tức ngắn về nước Đức và nước Pháp — đặc biệt là những tin tức cóliên quan đến đời sống của nhân dân (như không đủ lương thực tiếp tế, đình công, sự
phiên nhiều của các cơ quan cai tri, ).
Nói tóm lại, cần làm cho họ cảm động, thoải mái, làm cho họ cười và khóc, délôi cuén họ vẻ phía chúng ta.
Không nên viết những bải dải
Không nên viết những van dé chính trị lớn đương thời
Các bạn nghĩ thé nào?"{22: tr.465 — 466]
Thật là một bức thư nhẹ nhàng và sâu sắc, thấu tình đạt lí nêu lên nhiều van đề
về tính hap dan can phải có của một tờ báo, về đối tượng phục vụ của báo chí cách mạng.
Trong những hoạt động tinh than thi báo chí cách mạng có khả năng tác độngrộng rãi đến người đọc, tạo dư luận và tạo sự đồng cảm trên nhiều van dé chính trị, xãhội, đạo đức, thâm mi, Tuy nhiên, sự tiếp nhận của báo chí cách mạng mang tính chất
tự nguyện, chứ không thé áp đặt hoặc đơn thuần sử dụng quyền lực Tính hap dẫn củabáo chi cách mạng chắc chắn là một van đẻ phải bản luận, tuy nhiên trong ý nghĩa đúngdan trong tính hap dẫn của báo chi cách mạng thê hiện ở ca hai phạm vi nội dung vàhình thức Tinh hap dẫn phải dựa trên cơ sở của sự chân thật trong báo chí Trong công
tác tuyên truyền, Hồ Chí Minh cũng căn dặn phải trung thực, tôn trọng sự thật: “Tuyén
truyền, anh em nên chú ý một điều này nữa là bao giờ ta tôn trọng sự thực Có nói sựthực thì việc tuyên truyền của mình mới có nhiều người nghe.” Trong lời phát biểu tạibuôi bế mạc Đại hội Liên hoan anh hùng, chiến sĩ thi đua toàn quốc lần thứ ba, Chủ tịch
Hồ Chi Minh đã chỉ ra những đẻ tài cực kì phong phú trong thi đua yêu nước của đồngbáo miền Bắc và công cuộc đầu tranh của đồng bào miền Nam Bác yêu cầu đối với báo
chí cách mạng, vấn dé tính hap dẫn phải được đặt ra như một van đề cap thiết đặc biệt
Trang 24trong thời kì đôi mới Bước vào cơ chế thị trường, báo chí tuy là một hoạt động tinh than
nhưng cũng là một loại hàng hóa đặc biệt Nhiều tờ báo đã khá hap dẫn, lôi cuốn mọi
người tìm đọc với nội dung tin tức cũng như hình thức thê hiện Người nêu lên kinh nghiệm hoạt động báo chí của chính bản thân: “Khi đi qua Liên Xô, đồng chí L phóng
viên tờ báo Tiếng céi bao mình viết bai va dặn minh phai viết rõ sự that: việc đó ai lam,
ở dau, ngày tháng nào, v.v và phải viết ngắn gọn Cách day may năm, mình trở lại Liên
Xô, đồng chí L lại bảo mình viết Nhưng L lại bảo: “chớ viết khô khan quá Phải viếtcho văn chương Vì ngày trước khác, người đọc báo chí muốn biết những việc thật Cònbây giờ khác, sinh hoạt đã cao hơn, người ta thấy hay, thấy lạ, thấy văn chương thì mới
thích đọc.”[27; tr L70].
Là tác giả của hàng ngàn bài báo được viết ra suốt hơn 50 năm hoạt động cách
mạng, nhà báo Hỗ Chí Minh luôn luôn chú ý đến đối tượng phục vụ Những bai báo viếtbằng tiếng Pháp vào những năm đầu thế ki XX cho độc giả chủ yếu là người Pháp,những bài báo trên tờ Việt Nam độc lập nhằm vào đối tượng quan chúng công nông ởmột địa bản rừng núi chiến khu rồi hàng trăm bài báo cho đông đảo độc giả trong cảnước — tat cả được viết ra phù hợp với trình độ từng đối tượng Người chỉ rõ: muốn chongười xem hiểu được, nhớ được làm được thi phải viết cho đúng trình độ của ngườixem, viết rõ ràng, gon gàng, chớ ding chữ nhiều.
Trong Thư gửi báo Quân du kích, Người cũng chi rõ: “Viết sao cho giản đơn, dé hiểu, thiết thực Sao cho mỗi đông bào, mỗi chiến sĩ đều đọc được, hiéu được, nhớ được,làm được.” Nội dung của báo Quân du kích phải thé cho phù hợp với đối tượng của tờ báo
Người đã chỉnh phục cách viết trong những bai viết đơn độc bang cách đặt ra
những câu hỏi quan trọng: Tại sao tôi viết? Mục đích của tôi là gì? Tôi sẽ viết gì? Các
câu trả lời của tác giả rat đơn giản: “Tôi viết cho đại chúng” “Tôi viết để phục vụ cộngđồng” *Tôi viết dé tôn vinh những giá trị tốt đẹp của dân tộc, quân đội, cán bộ và chỉtrích kẻ thù” Tác giả cũng đưa ra một phương pháp viết rất quan trọng: Lấy tài liệu từđâu dé viết? Và tác giả chỉ ra rằng, để có tài liệu, chúng ta phải nghe, hỏi, thay, xem vàghi lại Tiếp theo là câu hỏi về cách viết: Làm thé nào đề viết Sau khi viết, tôi phải làmgì? Có thé nói rằng, quan điềm của nhà báo Hồ Chí Minh là kết quả của kinh nghiệmviết suốt đời và sự hiểu biết sâu sắc về vai trò của báo chí trong cách mạng và mỗi quan
hệ giữa báo chỉ và cộng đồng cách mạng Yêu cầu về cách viết không chỉ đơn thuần là
Trang 25yêu cầu vẻ hình thức, mà còn phải xuất phat từ quan điểm trong hoạt động văn hóa tưtưởng của cách mạng Người làm báo cần chú ý đến tính chất dan tộc của ngôn ngữ báochí, không thé chap nhận việc lạm dung từ nước ngoài, đặc biệt la từ Han Việt Người
đã nhắc nhở nhiều lần về cách sử dụng từ, không nói “3 thang” mà nói “tam cá nguyệt",
hoặc “đánh vào sâu” thì nói “tung thâm” Người đặc biệt nhân mạnh việc viết ngắn Tính
chất đặc trưng của ngôn ngữ báo chí là phải ngắn gọn, rõ ràng và súc tích Nhưng viếtngắn gọn không có nghĩa là cắt ngắn hoặc cắt bớt Nó phải có đầu và đuôi Việc viết dàidong “dây cả ra dây muéng” hoặc “rau muông kéo day” không phù hợp với phong cáchvăn chương của báo chí cách mạng và khó được độc giả tiếp nhận.
Nhìn chung lai, nha báo Hồ Chí Minh đã đề xuất có hệ thống nhiều quan điềm
cơ ban và những suy nghĩ sâu sắc về hoạt động báo chí: van dé tự do báo chí, báo chí là
vũ khí phục vụ cách mạng đặc trưng của hoạt động bao chí, cách viết báo, Nhữngvan dé lí luận về báo chi cách mạng được soi sáng trong hệ thông chung của quan điểmMác xít về các hoạt động tỉnh thần của xã hội, và đặc biệt được đúc rút từ kinh nghiệmcủa một nha bao suốt đời sử dụng có hiệu quả tiếng nói của báo chí như một vũ khí sắc
bén trong đấu tranh cách mạng Điều đáng trân trọng là giữa quan điểm lí luận và hoạt
động báo chí thực tiễn của Người luôn phù hợp, gắn bó, lí thuyết đi đôi với thực hanh
Ý thức của tác giả Hồ Chí Minh về vai trò tiên phong và hiệu quả của báo chí: Báo chí cách mạng phải giữ vị trí tiên phong Nói đến hoạt động bao chi, Người luôn cha ¥ đến hiệu quả Hiệu quả phải đánh giá và kiểm tra cụ thê Chính vì sợ hiệu quả của báo chí cách mạng trong việc thức tỉnh quan chúng mà bọn thực dan phong kiến luôn tìm cáchngăn chặn, cam đoán Như thế, báo chi cách mạng cảng phải tăng cường tác dụng tíchcực và lớn lao của nó trong quản chúng, trong xã hội Báo chí không phải là những luậnthuyết chung chung mà thực sự phải tham gia vào những đồi thay lịch sử và tư tưởngcủa Người vẻ báo chí cách mạng là đi sản vô cùng quý báu, đã, đang và sẽ soi sáng conđường phát trién của nền báo chí cách mạng Việt Nam Nền báo chí nước ta đang đứngtrước cơ hội phát triển một cách mạnh mẽ, trước trách nhiệm đối với nhân dân, với đấtnước Việc học tập, quán triệt tư tưởng Hỗ Chi Minh về bao chí cách mạng không chi
có ý nghĩa trong việc hình thành và hoàn thiện kĩ nang, nhân cách và đạo đức nghé báo
mà ở phạm ví rộng lớn hơn, đó cũng là cơ sở hoạch định một chiến lược phát triển dé Đảng và Nha nước ta dé ra những chủ trương lãnh dao, chính sách quản lí phù hợp nhằm phát triển toàn điện và hiệu quả nên báo chí nước ta hiện nay.
Trang 261.2 Chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về nâng cao hiệu qua
hoạt động của báo chí cách mạng
1.2.1 Chủ trương của Đảng về nâng cao chất lượng hoạt động báo chí
Báo chí đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành ý thức cộng đồng, truyền
tai thông tin va giữ vững ồn định chính trị - xã hội Để đảm bảo vai trò này được thựchiện một cách chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại cần có sự lãnh đạo của Đảng Cộng
sản Việt Nam Ngay từ khi ra đời Dang Cộng sản Việt Nam đã luôn đánh giá đúng vị trí, vai trò đặc biệt quan trong của báo chí cách mạng Dang luôn có sự quan tâm chi đạo
sâu sát để báo chí phát huy vai trò, nhiệm vụ của mình qua từng thời kì của cách mạngViệt Nam Đông thời, Dang luôn bảo đảm giữ vững sự lãnh đạo tuyệt đối và xuyên suốtđối với báo chí.
Trong Đại hội đại biểu toản quốc lần thử XIII của Dang Cộng sản Việt Nam.Đảng đã nêu ra những hạn chế, khuyết điểm của hoạt động báo chí ở nhiệm kì trước dé
từ đó có những chủ trương, đường lỗi chi đạo nhắm nâng cao hiệu quả báo chí “Céngtác thông tin tuyên truyền một số đường loi, chủ trương của Đảng chính sách, pháp luậtcủa Nha nước chưa kịp thời, hình thức chưa phong phú Đấu tranh phản bác các quanđiểm sai trái, thù địch có lúc có nơi tính chiến dau chưa cao, còn bị động, lang túng
Việc dự báo, nắm bắt tình hình tư tưởng của cán bộ, đảng viên, tâm tư, nguyện vọng của
nhân dân vả định hướng dư luận xã hội có lúc chưa kịp thời Kết quả thực hiện một sốchủ trương của Dang vé quản lí báo chí, truyền thông, xuất ban, quản lí Internet, mang
xã hội chưa đáp ứng yêu cau.”[10; tr.75].
Tại Dai hội Dang toàn quốc lần thứ XIII của Dang Cộng sản Việt Nam, Dang đãnêu ra quan điểm sau: “Xay đựng nên báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn
va hiện dai Thực hiện tốt quy hoạch phát trién hệ thống bao chí, truyền thông Sắp xép ngành xuất bản, in và phát hành theo hướng tỉnh gọn, chất lượng, hiện đại hoá Tăng
cường quản lí và phát triển các loại hình truyền thông, thông tin trên Internet Kiên quyếtdau tranh, loại bỏ các sản phẩm, thông tin độc hại, xuyên tac, phan động, ảnh hưởng xấu đến ôn định chính trị — xã hội, thuần phong mỹ tục.”[9; tr.7§] Dé xây dựng nền báo chíchuyên nghiệp, nhân van và hiện dai, cần có sự đầu tư vào cơ sở vật chất và nhân lực.Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng, có kiến thức chuyên môn vững về báo chí, đồng thời có ý thức trách nhiệm vả nhân văn là yếu t6 quan trọng Ngoài ra, việc áp dụng công
Trang 27nghệ thông tin vào hoạt động báo chí cũng là một phần không thê thiếu đề nâng cao chấtlượng và hiệu quả Tăng cường quản lí và phát triển các loại hình báo chí trên Internetcũng đòi hỏi sự chặt chẽ hiệu quả từ phía cơ quan quản lí nhà nước Việc kiểm soát và
loại bỏ thông tin độc hại, xuyên tạc, phản động là trách nhiệm của cả xã hội, đặc biệt là
các cơ quan chức năng và tô chức báo chí Trong béi cảnh cách mạng công nghiệp 4.0,việc thực hiện đúng và hiệu quả chiến lược xây dựng nên báo chí, truyền thông chuyênnghiệp, nhân văn và hiện đại la cực ki quan trọng Chỉ khi có một hệ thống báo chí vàtruyền thông hoạt động chất lượng, có trách nhiệm và đáp ứng được nhu cau thông tin củacộng đồng mới thực sự đảm bảo được ổn định chính trị — xã hội và phát triển bèn vững
Đảng nhấn mạnh việc can nang cao chat lugng va dam bao an ninh, an toan hé
thông báo chí Văn kiện Đảng Đại hội XIII viết rằng: “Nang cao chất lượng, bảo dam
an ninh, an toàn hệ thông thông tin, báo chí, Internet, xuất bản: tăng cường năng lực
quản lí không gian mạng."{9; tr.113 - 114] Việc xây dựng các cơ quan báo chí và tô hợp truyền thông mạnh mẽ như là một yếu tố then chốt dé thực hiện hiệu quả chức năngthông tin tuyên truyền, dong thời dam bao làm chủ được mật tran thông tin, tao nên tangving chắc cho việc tăng cường hiệu quả hoạt động báo chí sau này.
Đảng đã đánh giá rằng: “Truyền hình, thông tan, báo chí tiếp tục phát triển cả về
số lượng và chất lượng, tính chuyên nghiệp ngày càng nâng cao, thông tin kịp thời cáchoạt động chính trị — xã hội, tỉnh hình kinh tế đất nước vả đời sông của nhân dân Lĩnhvực xuất bản, in và phát hành tiếp tục phát triển Hệ thống thông tin co sở được củng côxuyên suốt từ Trung ương tới cấp xã.”(10; tr.21] Từ đó cho thay việc nâng cao chấtlượng báo chí cũng như cung cấp thông tin kịp thời và chuyên nghiệp là một phần khôngthé thiểu trong việc xây dựng một xã hội thông tin Dang tiếp tục chỉ đạo đầu tư và pháttriển lĩnh vực nay dé đáp ứng nhu cầu thông tin của người din và đảm bảo rằng thôngtin được truyền đạt một cách rộng rãi và phô biến đến người dan.
Dang Cộng san Việt Nam luôn coi trọng công tác lãnh đạo và chi đạo các cơ quan
báo chi với mục tiêu tuyên truyền, phổ biến đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách
vả pháp luật của Nhà nước Việc này đã đem lại những chuyên biến tích cực trong việcnâng cao nhận thức, thống nhất ý chí và hành động của cán bộ đảng viên, đặc biệt làtrong cuộc đầu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí và tiêu cực Tuyên truyền vàphô biến thông tin là một phan quan trọng trong việc xây dựng y chi cách mang và đạo
Trang 28đức cộng đồng Đảng Cộng sản Việt Nam đã thực hiện công tác này một cách hiệu quả,
thông qua việc sử dụng các phương tiện truyền thông đại chúng như báo chí, truyền
hình, radio, Internet và các phương tiện truyền thông khác Nhờ đó, những thông điệp
về đường lỗi, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước đã được lan
truyền rộng rãi và tiếp cận được đến đông đảo người dân Việc tuyên truyền và phô biếnthông tin không chỉ giúp nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên ma còn giúp thongnhất ý chi và hành động của họ Điều này rất quan trọng trong việc đây lùi sự suy thoái
về tư tưởng chính tri, đạo đức và lối sống trong xã hội Nhờ công tác tuyên truyền, cán
bộ, đảng viên đã hiểu rõ hơn về tam quan trọng của việc phòng chống tham nhũng, lãngphí và tiêu cực Từ đó, họ đần thay đôi đề trở thành những người có ý thức, trách nhiệmhơn trong công việc và cuộc sóng hàng ngày Việc đánh giá rằng công tác lãnh đạo và chi đạo các cơ quan bao chi đã có chuyên biến tích cực là một minh chứng cho sự thanh
công của Đảng Cộng sản Việt Nam trong việc xây dựng và phát triển đất nước Những
nỗ lực không ngừng nghỉ của Đảng trong việc tuyên truyền, phô biến thông tin đã gópphần quan trọng vào việc nâng cao nhận thức và chấp hành đúng đắn đường lỗi chủtrương của Đảng và pháp luật của Nhà nước Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức vàkhó khăn đặt ra trước công tác tuyên truyền và phô biến thông tin Đề tiếp tục củng có
và phát triển công tác này, Dang can tiếp tục có những chủ trương, đường lôi chi đạo
nhằm mục đích cai thiện chất lượng thông tin, nâng cao hiệu qua của các phương tiệntruyền thông, đồng thời tăng cường kiểm soát và giám sát việc thực hiện công tác tuyêntruyền Chỉ khi đó, công tác lãnh đạo và chỉ đạo các cơ quan báo chí, xuất bản mới thực
sự đạt được hiệu quả cao nhất và góp phần tích cực vào sự phát trién của đất nước Dangđánh giá: “Céng tác lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan báo chí, xuất bản có chuyển biến tíchcực Việc tuyên truyền, phô biến đường lỗi, chủ trương của Dang, chính sách pháp luậtcủa Nha nước đã góp phan tích cực nang cao nhận thức, thông nhất ý chi và hành độngtrong cán bộ, dang viên, nhất là trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu
cực, ngăn chặn, đây lùi sự suy thoái Về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối song, “tự diễn
biến”, "tự chuyển hoá” trong nội bộ.”{10; tr.75].
Đảng ta đã dé ra chủ trương tăng cường quản lí và định hướng hoạt động của các
cơ quan báo chí, tập trung vào việc đào tạo và xây dựng đội ngũ cán bộ quản lí báo chí,
phóng viên, biên tập viên có bản lĩnh chính trị và phẩm chat đạo đức Dé nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, việc đào tạo và xây dựng đội ngũ cán bộ quản lí báo chí,
Trang 29phóng viên, biên tập viên có vai trò quan trọng Chúng cần được trang bị kiến thức
chuyên môn sâu rộng, nắm vững nguyên tắc và phương pháp làm việc trong ngành báo
chí Đồng thời họ cũng cần có bản lĩnh chính tri, tức là nhận thức rõ về tam quan trọngcủa việc tuyên truyền thông tin đúng đắn và không gian mạng an toàn Bên cạnh đó,pham chat đạo đức trong sáng vả tinh thông nghiệp vụ cũng là yếu tổ quan trọng giúp
họ thực hiện công việc một cách chính xác và trách nhiệm Đề đảm bảo tính chính xác
va đúng đắn của thông tin được đăng tải, Đảng đã đề ra chỉ đạo *xử lí nghiêm theo quyđịnh của Đảng và pháp luật của Nhà nước đối với các cơ quan báo chí, phóng viên đăng
tải thông tin chưa được xác minh, kiểm chứng, không có cơ sở, căn cứ, gây ảnh hường
không tốt đến dư luận xã hội”{10; tr.91] Việc này nhằm mục đích ngăn chặn thông tinsai lệch, gây ảnh hưởng không tốt đến dư luận xã hội và phá vỡ môi trường thông tinđúng đắn Qua đó, việc xử lí nghiêm can được thực hiện dé bảo vệ uy tín của cơ quan
báo chí và đảm bảo thông tin được truyền tải một cách chính xác Đồng thời, việc đây
mạnh ứng dụng thành tựu khoa học — công nghệ phục vụ công tác tuyên truyền cũng làmột yếu tố quan trọng giúp bảo đảm an ninh tư tưởng trên môi trường không gian mạng
Việc này giúp ngăn chặn sự lạm dụng thông tin và bảo vệ an ninh tư tưởng của cộng
đồng Chu trương của Dang trong việc tăng cường quan li và định hướng hoạt động của
các cơ quan báo chí, dao tạo và xây dựng đội ngũ cán bộ quản lí bao chí, phóng viên,
biên tập viên có bản lĩnh chính trị phầm chất đạo đức là cực kỳ quan trong và cân thiết.Việc này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền mà còn đảm bảo thôngtin được truyền tải một cách chính xác và đúng đắn, góp phần vào sự phát triển của xã
hội và bảo vệ an ninh tư tưởng của cộng đông.
Các cơ quan báo chí, truyền thông phải tuân thủ đúng tôn chỉ, mục đích và đốitượng phục vụ, từ đó nâng cao tính tư tưởng, nhân văn và khoa học, đồng thời đây mạnh
trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công dân Việc này không chi góp phan vào việc xây
dựng văn hoá và con người Việt Nam mà còn thẻ hiện sự nhất quán và chủ trương của
Dang Báo cáo chính trị Đại hội XHÍ đặt ra mục tiêu xây dựng nên báo chí, truyền thông
chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại Điều này thể hiện sự nhất quán với Nghị quyết số16-NQ/TW của Đảng về công tác tư tưởng, lí luận va báo chi trong đó xác định: “Bao chí phải nắm vững và tuyên truyền sâu rộng, kịp thời, có hiệu quả đường lối, chủ trương
của Dang, chính sách, pháp luật của Nhà nước, bam sat nhiệm vụ công tac tư tướng, tích
cực tuyên truyền, cô vũ thành tựu của công cuộc đôi mới Coi trọng đúng mức việc phát
Trang 30triển, biéu dương các nhân t6 mới, điện hình tiên tiến; tích cực dau tranh góp phan ngănchặn và từng bước đây lùi tham nhũng, lãng phí, quan liêu, các tiêu cực và tệ nạn xã hội; phản bác có hiệu quả những thông tin, quan điểm sai trái, phản động thủ địch và ưu điểm, khắc phục các yếu kém, khuyết điểm, nâng cao chất lượng tư tưởng, tính hấp dẫn,
mo rộng đối tượng độc giả, vươn lên hiện đại về mô hình tô chức hoạt động, VỀ cơ SỞ
vật chất, kĩ thuật và công nghệ.`[7: tr.49]
Với các chủ trương và đường lỗi lãnh đạo của Đảng về hoạt động báo chí, có thể
thay rằng việc xây dựng một nền báo chi va truyền thông nhân van, hiện dai là rat quantrọng và cần thiết Đây không chỉ là một nhiệm vụ quan trọng mà còn là công cụ quyềnlực của Dang và chế độ Phát triển hệ thong báo chí và truyền thông mạnh mẽ và đa
đạng không chỉ giúp giáo dục chính trị, tư tưởng và nâng cao trình độ văn hóa cho nhân
dan ma con 1a vũ khí quan trọng trong cuộc dau tranh chỗng thi địch va bảo vệ nên tang
tư tưởng của Đảng Điều này chứng tỏ rằng chủ trương và đường lối của Đảng về lãnhđạo hoạt động báo chi dang di đúng hướng và góp phần vào sự phát triển của hoạt động báo chí ngày càng phát triển.
1.2.2 Chính sách của Nhà nước về nâng cao liệu quả hoạt động của báo chí
dén lợi ích quôc gia va tô chức, cá nhân, xã hội.
Trang 31Ban hành nhiều dé án, kế hoạch chỉ đạo, hướng dẫn tuyên truyền đổi với các sựkiện chính trị quan trọng của dat nước, như: Dai hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của
Dang, bau cử đại biêu Quốc hội khóa XV và bau cử dai biêu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kì 2021 — 2025: các sự kiện đôi ngoại quan trọng của đất nước, chiến lược ngoạigiao vắc-xin; các hội nghị học tập, quản triệt, tuyên truyền Nghị quyết Đại hội XII của
Dang; hội nghị toàn quốc vẻ công tác nội chính, xây dựng Dang, văn hoá, đối ngoại đều có hướng dẫn tuyên truyền trên báo chi Qua những chính sách của Nhà nước, đãtạo điều kiện cho các cơ quan báo chí chủ động trong hoạt động và tác nghiệp
Bên cạnh đó, các cơ quan chỉ đạo, quản lí đã phát huy, chủ động trong việc ban
hành các kế hoạch hướng dẫn truyền thông về phòng, chống dich Covid — 19 và phối
hợp các bộ, ngành liên quan đẻ cung cap thông tin cho báo chí, định hướng dư luận đối với những van đề dư luận quan tâm đóng góp quan trọng vảo thành quả chong dichCovid — 19 của đất nước Tăng cường nắm bắt, trao đôi thông tin từ cơ sở, địa phương
dé có những chỉ đạo, định hướng kịp thời, sát thực tế Ban Tuyên giáo Trung ương phốihợp Bộ Thông tin và Truyền thông thành lập Tổ Công tác đặc biệt vào Thành phó HỗChí Minh và một số tỉnh phía Nam đẻ trực tiếp cùng các địa phương chỉ đạo, định hướngthông tin, tuyên truyền về tinh hudng phòng, chong dịch COVID — 19; tô chức gặp mặt
cơ quan báo chí tại Thành phố Hỗ Chi Minh và một số tỉnh phía Nam đẻ lăng nghe tâm
tư, nguyện vọng, cùng tháo gỡ khó khăn, vuéng mắc cho bảo chí.
Với năm 2021 là năm triển khai nhiều cuộc họp giao ban công tác chi đạo, quản
lí hoạt động bao chí với hình thức trực tuyến; tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả cáccuộc họp giao ban công tác chỉ đạo, quản lí hoạt động báo chí: tô chức nhiều cuộc họpchuyên đề giữa cơ quan chỉ đạo với các cơ quan quản lí nhà nước, cơ quan chủ quán báo chí nhằm định hướng phát trién báo chi theo đúng Quy hoạch báo chí, chắn chỉnh tình trạng "báo hoá" tạp chí điện tử, trang thông tin điện tử tông hợp; lưu ý, nhắc nhở kịpthời các hành vi vi phạm Đông thời phối hợp tạo điều kiện cho đại diện các bộ, ngành,địa phương thực hiện việc cung cấp, phản hỏi thông tin tại giao ban báo chí.
Ngày 31/12/2021, tại thủ đô Hà Nội, Hội Nhà báo Việt Nam đã tô chức phiên chính thức Đại hội đại biéu toàn quốc lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020 — 2025 Đại hội tông kết kết quả đạt được trong nhiệm kì vừa qua, bầu ra Ban Chấp hành và thông qua nghịquyết của nhiệm kì mới Với phương châm: “Doan kết — Ki cương — Đổi mới — Sáng
Trang 32tạo — Phát triển”, Đại hội lần thứ XI Hội Nha bảo Việt Nam có y nghĩa đặc biệt quan
trọng, sẽ định hướng cho các hội nhà báo và đội ngũ những người làm báo ca nước tiếp
tục phát huy truyền thông vẻ vang của báo chí cách mạng Việt Nam Trong bối cảnh
hiện nay, vai trò của bao chí đang ngay cảng trở nên quan trọng hơn trong việc thông
tin, tuyên truyền va phản anh các vấn dé xã hội[32] Cũng tại Dai hội, Đồng chí Võ VănThưởng đã đưa ra quan điểm rằng, những người làm báo cần học tập tư tưởng, đạo đức
va phong cách làm việc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhất là trong việc tiếp bước các thé
hệ cha anh đề phát huy vai trò xung kích Đạo đức và phong cách làm việc của Chủ tịch
Hỗ Chí Minh là nguồn cam hứng và định hướng quan trọng cho các nhà báo hiện nay, Việc dũng cảm xông pha, có mặt tại những “điểm nóng” đề thực hiện trách nhiệm va sử mệnh của người làm báo cách mạng là điều không thé phủ nhận Ngoài ra, việc tuyêntruyền chủ nghĩa Mác — Lénin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đưa đường lối của Đảng, chính
sách của Nhà nước vào cuộc sống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giữ vững nên
tảng tư tưởng của Đảng Các nhà báo cần tích cực phát hiện, cô vũ và động viên nhữnggương người tốt, việc tốt trong mọi lĩnh vực, đồng thời tham gia vào việc bảo vệ chủquyền biển đảo và tham gia vào cuộc sống của cộng đồng Đặc biệt, trong bối cảnh đạidich Covid — 19, hang trăm nha báo đã không ngại hiểm nguy dé có mặt trên tuyến dauchong dich, thông tin kịp thời và cô vũ những việc làm cao đẹp của lực lượng y tế, quân
đội vả cán bộ cơ sở Như vậy, vai trò của bao chi trong xã hội ngày cảng trở nên quan
trọng và cần được đánh giá cao Việc học tập và áp dụng tư tưởng, đạo đức và phongcách lam việc của Chủ tịch Hồ Chi Minh sẽ giúp các nha báo phát huy vai trò của minh
một cách hiệu quả vả tích cực hơn trong việc phục vụ cộng đông và xã hội.
Công tác chỉ đạo, quản lí thông tin báo chí tiếp tục chuyển mạnh mẽ, việc triểnkhai sử dụng công nghệ dé đo đếm, đánh giá, xếp hang đóng vai trỏ tiền dé quan trọng,
quyết định trong phân tích, tong hợp dé nắm bắt, nhận biết các xu thé thông tin, phát
hiện các biểu hiện đề có sự điều chỉnh kịp thời Thẻ hiện rõ nét nhất trong công tác chỉđạo, quản lí thông tin về Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, về bau cửQuốc hội khóa XV và HĐND các cấp nhiệm kì 2021 — 2026, trước những diễn biếnphức tạp của dịch Covid — 19, đã dựa trên cơ sở kết quả phân tích, tong hợp xu hướngthông tin để kịp thời điều tiết thông tin theo hướng tăng cường các thông tin tích cực tạoniềm tin, ôn định dư luận xã hội, ngăn chặn có hiệu quả các xu hướng thông tin có thêgây tâm lí bất an trong nhân dân Chú trọng công tác hỗ trợ, giải quyết khó khăn, vướng
Trang 33mắc cho cơ quan báo chi; đặt hang, giao nhiệm vụ cho cơ quan báo chí tuyên truyền về
phòng, chống địch Covid — 19 và tháo gỡ khó khăn, phục hồi sản xuất, kinh doanh với
tông kinh phí đặt hàng từ nguồn ngân sách nhà nước lên tới 58 tỉ đồng cho 80 cơ quanbáo chí Trung ương: trao đổi, thảo luận đẻ bàn các giải pháp hé trợ kinh tế báo chí trong
tỉnh hình mới.
Thực hiện Nghị quyết số 35-NQ/TW ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị khóa XII
về tăng cường bảo vệ nén tang tư tưởng của Dang, đấu tranh phan bác các quan điểm
sai trái, thù địch trong tỉnh hình mới, các cơ quan chỉ đạo, quản lí báo chí đã kịp thời có những chỉ đạo, định hướng quan trọng, trên cơ sở đó các cơ quan báo chí đã có hàng
ngàn bài viết về chủ dé này, trong đó nhiều tác pham đã đạt được nhiều giải cao trongcác giải báo chí toàn quốc, giải báo chí về xây dựng Dang, giải báo chi về phòng chong
tham nhũng
Nhà nước tô chức nhiều hoạt động dao tạo kĩ năng cho báo chí (ki năng sử dụngcác công cụ tự bảo vệ bản quyên trên mạng, kiến thức quan li nha nước về báo chi, kĩnăng chuyên sâu về phòng vệ thương mại ) cho hơn 1000 lượt phóng viên, nha bao,
lãnh đạo cơ quan báo chí, cơ quan chủ quản, sở Thông tin và Truyền thông các tỉnh,
thành phé ; đảo tao, tập huan kĩ năng cung cấp thông tin cho báo chí, ứng xử với Thông
tin báo chí và xứ lí khủng hoảng truyền thông cho hàng ngàn cán bộ ở bộ ngành địa
phương: phối hợp với Ban Té chức Trung ương tô chức lớp bồi dưỡng kiến thức về xây
dựng Dang cho hơn 1000 phóng viên bao chí trên cả nước.
Hội Nhà báo Việt Nam đã có nhiều nỗ lực trong công tác bảo vệ hội viên, xử líđơn thư liên quan đến quá trình tác nghiệp của các hội viên, mang lại nhiều kết quả tíchcực Các cap hội đã quan tâm tăng cường công tác kiểm tra, giải quyết xử lí các vụ việc
có dau hiệu vi phạm dao đức nghề nghiệp, kip thời có các hình thức thi hanh kỉ luật vớicác hội viên vi phạm đạo đức nghé nghiệp, vi phạm pháp luật.
Công tác quản lí của cơ quan chủ quản đối với cơ quan báo chí trực thuộc có
nhiều đôi mới, bám sát thực tiễn Nhìn chung, các cơ quan chủ quản đã quan tâm giải quyết khiêu nại, tô cáo, kiến nghị của tô chức, cá nhân liên quan đến cơ quan báo chí
trực thuộc.
Nhiều địa phương đã chủ động ban hành các quy trình, quy chế phân công nhiệm
vụ cụ thé, rõ ring trong việc cung cap, chia sẻ thông tin với báo chí, nhất là những van
Trang 34dé quan trọng Nhiều sở Thông tin và Truyền thông tinh, thành pho đã quyết liệt thực
hiện đúng thảm quyền và trách nhiệm của minh theo Nghị định số 119/2020/NĐ-CP
trong việc chan chinh xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm trong hoạtđộng báo chí đối với các cơ quan báo chi.
1.2.2.2 Công tác xây dựng chính sách, pháp luật về báo chí
Kế thừa Sắc lệnh vẻ báo chí do Hồ Chí Minh kí ban hành và các nghị quyết, chỉthị của Dang và Nhà nước ta về báo chí, ngày 28/12/1989, Quốc hội nước Cộng hòa xãhội chủ nghĩa Việt Nam đã thông qua Luật Báo chí Qua rat nhiều lần điều chính và bổ
sung, Luật Báo chí 2016 đang là bộ luật hiện hành, Luật Báo chí 2016 với 6 chương và
61 điều được Quốc hội thông qua va ban hành nhằm đảm bảo quyền tự do báo chí, quyền
tự do ngôn luận của công dân trên báo chí, phù hợp với lợi ích của Nhà nước và của
nhân dan; đồng thời phát huy vai trò của bao chí trong sự nghiệp xây dựng vả bảo vệ Tôquốc theo đường lỗi của Dang Từ bản Hiến pháp năm 1946 đầu tiên của nước ta đếnban Hiến pháp năm 2013, Nha nước luôn đặt tự đo báo chí vào khuôn khô của pháp luậtnhằm bảo vệ quyền lợi của mọi công dân trong lĩnh vực báo chi, hướng đến xây dựng
một nên báo chí vững mạnh.
Điều 25 Hiến pháp năm 2013 quy định: *Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự
do báo chí, tiếp cận thông tin, hội hop, lập hội, biểu tình Việc thực hiện các quyền này
đo pháp luật quy định [15] Ngay 28/02/2023, Ban Bi thư Trung ương Dang đã ban
hành Quy định số 101-QD/TW ve “Trach nhiệm, quyền hạn và việc bổ nhiệm, miễnnhiệm, khen thưởng, kỷ luật lãnh đạo cơ quan báo chí”, quy định này tiếp tục thé hiện
sự quan tâm của Đảng đối với việc đôi mới va nâng cao chính sách và pháp luật về báochí Xuất phat từ những hạn chế, bat cập trong Quyết định 75-QD/TW vẻ “Quy chế bố
nhiệm, miễn nhiệm khen thưởng, ky luật cán bộ lãnh dao cơ quan báo chí”, các nội
dung trong Quyết định 75/QD-TW không thẻ áp dụng day đủ, thong nhất đối với lãnhđạo các cơ quan báo chi trực thuộc các tô chức xã hội, tô chức xã hội — nghề nghiệp bởi những đối tượng trên không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Cán bộ công chức,
Bộ luật Lao động Việc hoàn thiện hệ thông quy định của Đảng và chính sách của Nhanước đối với công tác xây dựng vả phát triên đội ngũ cán bộ lãnh đạo các cơ quan báo chí là rất cần thiết góp phần xây dựng đội ngũ lãnh đạo các cơ quan báo chí có bản lĩnhchính trị, năng lực, trình độ chuyên môn nghiệp vụ và phầm chat đạo đức dé “xây dung
Trang 35nén bao chí, truyên thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại theo tinh thân Nghị
quyết Đại hội XIU của Đảng
Các cơ quan quan lí báo chí tiếp tục xây dung, đề xuất các cấp có thâm quyênban hành và chủ động ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, chính sách nhằm tiếptục hoản thiện cơ chế, kịp thời uốn nắn những biéu hiện lệch lạc trong tác nghiệp báo
chí, tạo điều kiện cho cơ quan báo chí thực hiện tốt hơn nhiệm vụ chính trị, thông tin
tuyên truyền thiết yêu và hỗ trợ các ngành, các cấp, các địa phương trong công tác cungcấp thông tin cho báo chí theo đúng tôn chi, mục dich và các quy định của pháp luật
1.2.2.3 Công tác triển khai quy hoạch báo chí
Việc sắp xếp các cơ quan báo chí theo quy hoạch đã cơ bản hoản thành đối với các
cơ quan báo chí tại 29/29 bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; 33/33 tô chức Hội ở Trung ương va Trung ương Đoàn TNCS Hỗ Chi Minh; 31/31 địa phương va 72 cơ
quan báo nói, báo hình Quá trình quy hoạch đã đã giảm 39 cơ quan báo thuộc các bộ, cơ
quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ vả tổ chức Hội ở Trung ương và 31 cơ quan báo thuộc các địa phương (tỉ lệ giảm là 36%) không còn cơ quan bao thuộc tô chức Hội Hệ thong báo chí có sự thay đổi rõ rệt về cơ cầu, cách thức thông tin, thé hiện sự phân vai rõ hơn giữa báo và tạp chí Bộ cũng đã cấp lại giấy phép hoạt động của hàng chục cơ quan
báo và tạp chí, qua đó đã làm rõ thêm các khái niệm, nội hàm và nêu rõ nghĩa vụ của cơ
quan báo chí trong việc thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích ghi trong giấy phép.
Sau khi đã hoàn thành giai đoạn 01, sắp xếp, quy hoạch cơ quan báo chí, BộThông tin và Truyền thông tiếp tục phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương và các bộ,
ngành địa phương đơn vị liên quan tập trung thực hiện giai đoạn 02 của Quy hoạch phát
triển và quản lí báo chí toàn quốc đến năm 2025 đã được Thủ tướng Chính phủ phêduyệt, trong đó sẽ chú trọng đến những giải pháp hỗ trợ báo chí phát trién đúng hướng:giải quyết căn cơ câu chuyện kinh tế báo chí và chuyển đổi số báo chí, tập trung cho các
dé án xây dựng hệ thống các cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện ở tim quốcgia, củng cô phát trién hệ thông các cơ quan báo chí có ảnh hưởng lớn trong xã hội, cóchính sách hỗ trợ và nâng cao thứ hang, uy tín của các tạp chí khoa học, dong thời giảiquyết triệt dé các van dé nhức nhối, tồn tại kéo dài nhiều năm trong hoạt động báo chi
1.2.2.4 Công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện chế độ, chính sách, giải
quyết khiếu nại, tố cáo; xử lí vỉ phạm trong hoạt động báo chí
Trang 36Các cơ quan quản li tiếp tục đây mạnh công tác rà soát, phát hiện và xử lí nghiêmviệc thông tin sai sự thật; triển khai các biện pháp kĩ thuật, tích cực đàm phán, yêu cầucác doanh nghiệp cung cấp dịch vụ xuyên biên giới tuân thủ pháp luật Việt Nam ngăn
chặn, gỡ bỏ các thông tin xau, độc, phan động, sai sự thật, quảng cáo vi phạm pháp luật.
Do ảnh hưởng của dịch Covid — 19, các cơ quan quan lí báo chí đã điều chỉnh kế hoạchthanh tra, kiểm tra và chuyển mạnh sang hình thức giám sát, kiểm tra đột xuất theochuyên đề khi có dấu hiệu vi phạm Triển khai thanh tra, kiểm tra chuyên sâu về thực hiện quy định của giấy phép thực hiện tôn chỉ mục đích của các tạp chí, tập trung giảiquyết vấn dé “bao hoá tạp chí" đã đạt được kết qua cụ thé, được xã hội đồng tình, ủng
hộ Các cơ quan chuyên môn của Bộ Thông tin và Truyền thông đã xứ phạt vi phạmhành chính 20 cơ quan báo chí, tông số tiên 780,9 triệu đồng; 11 trường hợp vi phạmquy định thông tin điện tử với tông số tiền trên 467,5 triệu đồng: tước quyền sử dụng
giấy phép hoạt động báo chí đối với 01 cơ quan báo chí và thu hồi thẻ nha báo của 03
trường hợp do có sai phạm nghiêm trọng; tước quyền sử dụng giấy phép mạng xã hội
và tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm đối với 03 trường hợp
Lực lượng thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông các địa phương đã tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động bao chí và xử lí vi phạm theo Nghị định số 119/2020/NĐ-CP, góp phần giúp cho việc xử lí các hành vi vi phạm kịp thời và hiệu
quả hon, cụ thé: 6 Sở Thông tin vả Truyền thông tiến hành thanh, kiêm tra đối với 7 cơquan báo chí, 4 Sở Thông tin và Truyền thông tiến hành kiểm tra đối với 21 văn phòngđại điện của cơ quan báo chí; 6 Sở Thông tin va truyền thông đã thực hiện xử lí đối với
13 cơ quan báo chi, trong đó xử phạt vi phạm hành chính đối với 8 cơ quan báo chí vớitong số tiền phạt 266,5 triệu đồng Hiện nay, các địa phương đã kiên quyết xử lí phóngviên có hành vi vi phạm dao đức nghề nghiệp qua phát ngôn không chuân mực trên
mạng xã hội.
* Vé xử li đơn thư, khiếu nại, tố cáo; nang cao hiệu qua hoạt động của đường
day nóng về báo chi
Các đơn vị chức năng của Bộ Thông tin và Truyền thông tiếp tục tô chức có hiệuquả việc tiếp nhận và xử lí đơn, thư, tiếp nhận và xử lí kiến nghị và phản ánh qua đường
dây nóng Các đơn thư đã được giải quyết đứt điểm; những trường hợp không thuộc
thâm quyền sẽ được cơ quan quan li hướng dẫn và chuyên đến các cơ quan, đơn vị dé
Trang 37giải quyết theo đúng thâm quyên Hoạt động đường dây nóng dan hiệu qua, người dan
biết tới nhiều hon, phản ánh các nội dung quan tâm đến cơ quan quản lí Nhiều thông
tin từ đường dây nóng được thông báo cho lãnh đạo cơ quan báo chí đê quản lí phóng viên, đồng thời rút kinh nghiệm trong giao ban báo chí hàng tuần và được cung cấp cho Hội Nha báo Việt Nam dé xem xét, xử lí về đạo đức nghé nghiệp.
Tính đến hết tháng 11/2021, Ban Kiểm tra Hội Nhà báo Việt Nam đã tiếp nhận
hơn 100 đơn thư phản ánh, khiếu nại, tố cáo 100% đơn thư nói trên đều được nghiêncứu, phân loại và xử lí, không có vụ việc nao tồn đọng hoặc khiếu nại đối với Hội Nhàbáo Việt Nam Đơn thư liên quan đến bảo vệ quyên và lợi ích hợp pháp của hội viên vàhội viên vi phạm đạo đức nghề nghiệp vi phạm quy tắc sử dụng mạng xã hội giảm so với năm 2020 Hội đồng xử lí vi phạm đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam
cap Trung ương xử lí hơn 8 vụ ví phạm đạo đức nghé nghiệp, với nhiều hình thức ki luật
khác nhau tùy theo mức độ vụ việc.
Báo cáo về công tác kiểm tra năm 2022 và 3 tháng đầu năm 2023, đồng chíNguyễn Mạnh Tuấn - Phó Trưởng Ban Kiểm tra chuyên trách Hội Nhà báo Việt Namcho biết, năm 2022 là năm đầu tiên của nhiệm kì thực hiện Nghị quyết Đại hội XI củaHội Nhà báo Việt Nam, là năm mà bộ máy công tác kiêm tra từ Trung ương đến cơ sởđược cling cô và tiếp tục hoàn thiện Hệ thong kiểm tra đã chú trọng công tác can thiệpbảo vệ quyền hành nghề hợp pháp của hội viên, nha báo được chủ động va đạt kết quảcao Xử lí nghiêm các trường hợp nhà báo, hội viên vi phạm pháp luật, Điều lệ Hội vàQuy định về đạo đức nghề nghiệp người làm báo Trong năm 2022, Hội đồng xử lí viphạm đạo đức nghề nghiệp cấp Trung ương đã xử lí và kiến nghị xử lí 10 vụ việc liênquan đến 12 trường hợp là phóng viên, cộng tác viên, hội viên ví phạm pháp luật Trong năm 2022 và 3 tháng đầu năm 2023, Ban đã trực tiếp gửi công văn can thiệp, tham mưu lãnh đạo Hội kí 14 công văn can thiệp đối với những vụ việc phức tạp, đồng chí NguyễnMạnh Tuan thông tin.[ 13]
* Vẻ giải quyết van dé “báo hoá ” tạp chí điện tử, trang thông tin điện tử tổng
hop, tăng cường xử li vi phạm
Các cơ quan chuyên môn của Bộ Thông tin và Truyền thông tiếp tục trién khaiđồng bộ một số giải pháp chan chỉnh, xử lí tinh trạng “báo hoá tạp chí", như: tăng cường công tác thanh tra, kiêm tra va xử lí vi phạm hành chính đối với tạp chí thực hiện không
Trang 38đúng với tôn chỉ mục đích ghi trong giây phép; thường xuyên cập nhật công khai tôn chimục đích của tất cả cơ quan báo chí lên Công thông tin điện tử của Bộ, đồng thời hướngdẫn các cơ quan hành chính trên cả nước việc cung cấp thông tin cho báo chí theo đúng
quy định của pháp luật, trong đó có quy định về tôn chỉ mục đích áp dụng cho từng cơ
quan báo chi; việc cap phép hoạt động báo chí theo quy định tại Thông tư số
41/2020/TT-BTTTT được rà soát chặt chẽ, bảo đảm tạp chí phải thực sự có nội dung mang tính
chuyên sâu, chuyên ngành Hoạt động trang thông tin điện tử tong hợp, mạng xã hội đãtừng bước đi vào nên nếp, tình trạng “bao hoá” trang tin điện tứ tông hợp đã bước dauđược ngăn chặn khi Bộ Thông tin và Truyền thông quyết liệt xử lí nghiêm đôi với những
hành vi vi phạm nay.
Bộ Thông tin và Truyền thông ban hành nhiều văn ban nhằm tăng cường xử lí vi
phạm, chan chỉnh tinh trạng lợi dụng danh nghĩa báo chi đẻ hoạt động vi phạm đạo đứcnghề nghiệp, vi phạm pháp luật Đặc biệt là văn bản số 4854/BTTTT-CBC ngày26/11/2021 vẻ việc chân chỉnh tình trạng lợi dụng danh nghĩa báo chí để sách nhiễu, hoạt động trái pháp luật, được dư luận xã hội đồng tỉnh, đánh giá cao.
1.2.2.5 Công tác hỗ trợ đào tạo, bôi dưỡng nâng cao trình độ cho đội ngũ cán
bộ báo chí; hợp tác quốc tế trong lĩnh vực báo chí và tăng cường thông tin đỗi ngoại
Việc hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng và nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ báo chí
đóng vai trỏ quan trọng trong việc phát triển ngảnh truyền thông Các khóa đảo tạo vabồi dưỡng nghiệp vụ báo chí cũng như quản lí nhà nước về báo chí sẽ được tổ chứcnhằm nâng cao năng lực và trình độ cho các nhà báo và phóng viên Việc nảy giúp họcập nhật kịp thời các thông tin cần thiết và đáp ứng tốt hơn với yêu cầu của công việc
Việc tăng cường thông tin đối ngoại trở nên cực kì quan trọng Thông tin đốingoại không chỉ giúp cung cấp thông tin chính xác và đáng tin cậy vẻ tình hình trong vảngoài nước mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng hình ảnh đất nước trêntrường quốc tế
Việc day mạnh công tác thông tin đối ngoại giúp nâng cao uy tín và vị thé củađất nước, tạo điều kiện thuận lợi cho việc hợp tác quốc tế trong lĩnh vực báo chí sau này
Đồng thời, việc nay cũng góp phan thúc đây sự phát triển bên vững của ngảnh truyền
thông và báo chí trong thời đại số ngày nay.
Trang 39Nhìn vào tương lai, việc đầu tư vào việc đảo tạo, bồi dưỡng va hỗ trợ cho đội ngũ
cán bộ báo chí cũng như tăng cường thông tin đối ngoại sẽ là những bước quan trọng dé
nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của ngảnh truyền thông, từ đó góp phần vào
sự phát triển toàn diện của đất nước
Tiểu kết chương 1
Tư tưởng Hồ Chí Minh về báo chí cách mạng là một phan quan trọng của triết lýcách mạng của Người Người coi báo chí cách mạng như là một công cụ quan trọng détuyên truyền, giáo dục và tổ chức nhân dân trong cuộc chiến đấu vì độc lập tự do vàchủ quyền của dân tộc, của đất nước Người không chỉ coi báo chí cách mạng là mộtcông cụ truyền thông, ma còn là một phần không thé thiểu của cuộc chiến cách mạng,làm nôi bật vai trò quyết định của báo chi cách mạng trong việc đấu tranh chống lại thực dan, phong kiến và dé quốc tay sai Quan điểm của Hỗ Chi Minh về báo chi cách mạng
là sự nhìn nhận toan diện về vai trò quyết định của báo chi trong cách mạng, đồng thời
là sự khích lệ va hướng dan cho việc phát triển và hoạt động của bao chi cách mạng,đóng góp không nhỏ vao sự thành công của cách mạng Việt Nam va xây dựng đất nước
trong giai đoạn hiện nay.
Đảng va Nha nước đánh giá cao vai trò của báo chí đối với đời sống xã hội trong
giai đoạn hiện nay Báo chí được coi là “mat trận cách mạng”, là công cụ, vũ khí tư
tưởng sắc bén của Dang và Nhà nước Bao chí chịu sự lãnh đạo “tuyệt đối” và “toàn
điện” của Dang Cộng sản Việt Nam Dang lãnh đạo báo chí và bao chí bảo vệ Dang,
trong đó có bảo vệ nên tang tư tưởng của Dang Quan lí nha nước đối với báo chí lànhững hoạt động của bộ máy chính quyền hướng tới sự bảo đảm đề báo chí hoạt động
ôn định và pha hợp với xu thé phát triển chung của xã hội Quản lí nhà nước trong lĩnhvực báo chí là dang quản lí công vụ quốc gia của bộ may nhà nước Với những chủ
trương lãnh đạo của Đảng và những chính sách quản lí của Nhà nước trong lĩnh vực báo
chí đã và đang góp phần to lớn vào việc nâng cao hiệu quả hoạt động báo chí
Trang 40CHƯƠNG 2 NÂNG CAO CHAT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG CUA BAO CHÍCÁCH MẠNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHÓ HÒ CHÍ MINH THEO
TƯ TƯỞNG HÒ CHÍ MINH2.1 Thực trạng phát triển báo chí ở Thành phố Hỗ Chí Minh
2.1.1 Chủ trương, chính sách phát triển báo chi của Đảng bộ, chính quyềnThành phố Hồ Chí Minh
2.1.1.1 Chú trương phát triển báo chí của Đảng bộ Thành phố Hà Chí Minh
Tại Dai hội Đại biéu Dang bộ Thành phố Hồ Chi Minh lần thứ X, nhiệm kì 2015
— 2020 Đại hội đã khang định: “Tang cường sự lãnh đạo của Đảng với công tác thôngtin, truyền thông, hoạt động của cơ quan báo chí Phát huy mạnh mẽ vai trò giám sat,phản biện của Nhân dân, Mặt trận Tô quốc và tô chức chính trị — xã hội trong quá trình
lãnh đạo, chi đạo của Đảng.”{11; tr.300] Đại hội cũng đánh giá hoạt động báo chí trên
địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh đã có những tiễn bộ đáng kê, đông thời thực hiện vaitrò quan trọng là cơ quan ngôn luận chính thống Báo chí không chỉ đóng vai trò thông lin mà còn là cầu nói giữa chính quyền và người dân, giúp tạo ra sự minh bạch và trung
thực trong thông tin Một trong những nhiệm vụ quan trọng của báo chí là bám sát nhiệm
vụ chính trị của Đảng bộ Thành phó, kịp thời thông tin về các sự kiện chính trị quan
trong của đất nước và thanh phô Đông thời, báo chi cũng nêu gương những người tốt,việc tốt, ương điển hình tiên tiền dé góp phần định hình nhân cách con người mới Qua
đó, báo chí có vai trò quan trọng trong việc tạo ra một xã hội van minh và phát triển Báo chi cũng đóng vai trò quan trọng trong công tác phòng chong tham nhũng va cảicách hành chính Qua việc phản ánh, báo cáo vẻ các van dé tham nhũng và tiêu cực tronghành vi của các cán bộ công chức, báo chí giúp tạo ra sự minh bạch va công bang trong
xã hội Trung tâm báo chí Thành phố Hồ Chí Minh đã được thành lập và phát huy tác
dụng tốt trong việc quản lí thông tin truyền thông Dé an quản lí nội dung thông tin trênInternet tại thành phó giai đoạn 2016 — 2020 cũng đã được triên khai hiệu quả, giúp tạo
ra một môi trường truyền thông trực tuyển an toàn và tích cực Việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác báo chí và hoạt động của cơ quan báo chí là rất cần thiết, góp phan phát triển báo chí trên địa bản Thành phố Hồ Chi Minh Việc thông tin đến nhân dan một cách minh bạch, trung thực và kịp thời không chi tạo niềm tin cho nhân