Tiểu luận - Luật Tố Tụng Hình Sự - đề tài -Truy tố trong Tố Tụng Hình Sự Việt Nam

Luật Tố tụng hình sự Việt Nam.

Tên bài tập Truy tố trong Tố Tụng H ình

Sự Việt N am

Mục lục

• Phần I:Khái niệm, lý luận chung về thủ tục truy tố, bản chất pháp lý của truy tố trong tố tụng hình sự

• Phần II: Nhiệm vụ, vai trò, ý nghĩa và thời gian truy tố

• Phần III: Những quy định chung

• Phần IV: Quyết định của viện kiểm sát trong giai đoạn truy tố

Phần I:

Khái niệm,lý luận chung về thủ tục truy tố, bản chất pháp lý của

truy tố trong tố tụng hình sự

1 Khái niệm

- Truy tố là giai đoạn của tố tụng hình sự, trong đó viện kiểm sát tiến hành các hoạt động cần thiết nhằm đưa bị can ra trước toà án để xét xử hoặc ra những quyết định tố tụng khác để giải quyết đúng đắn vụ án hình sự.

-Quyết định việc truy tố là giai đoạn thứ ba của hoạt động tố tụng hình

sự, mà trong đó Viện kiểm sát căn cứ vào các quy định của pháp luật tố tụng hình sự tiến hành các biện pháp cần thiết nhằm đánh giá một cách toàn diện, khách qua các tài liệu của vụ án hình sự (bao gồm cả kết luận điều tra và quyết định đề nghị truy tố) do Cơ quan điều tra chuyển đến

và trên cơ sở đó Viện kiểm sát ra quyết định: Truy tố bị can trước Tòa

án bằng bản cáo trạng (kết luận về tội trạng); Trả lại hồ sơ để điều tra bổ sung hoặc là đình chỉ hay tạm đình chỉ vụ án hình sự.  

2 Lý luận chung về thủ tục truy tố hình sự

Thủ tục truy tố hình sự, một trong những vấn đề căn bản của TTHS nhằm đưa vụ án ra toà để xét xử

Việc truy tố hay không truy tố bị can ra trước Tòa án không những

có tác động lớn đến người phạm tội, làm cho họ nhận thức rõ được mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi do mình gây ra và sự trừng phạt nghiêm minh của pháp luật mà còn ảnh hưởng tới tình hình trật tự, trị an của xã hội

Khi quyết định truy tố, Viện kiểm sát (Viện công tố) phải cân nhắc nhiều mặt để truy tố chính xác, kịp thời, đúng pháp luật và hiệu quả

Trong lý luận hiện nay thường đề cập đến thủ tục truy tố với các nội dung như: Vị trí, vai trò, trách nhiệm và thẩm quyền của cơ quan truy tố; nguyên tắc truy tố, thời hạn truy tố và các vấn đề khác như hình thức, nội dung cáo trạng …

3 Bản chất pháp lý :

Với tính chất là một giai đoạn độc lập của hoạt động tố tụng hình sự Giai đoạn truy tố về hình sự có chức năng thực hiện các nhiệm vụ cụ thể do luật định kiểm tra lại tính hợp pháp và

có căn cứ của toàn bộ các hành vi tố tụng mà cơ quan điều tra

có thẩm quyền đã áp dụng để bảo đảm cho các quyết định của Viện kiểm sát được chính xác và khách quan góp phần truy

cứu trách nhiệm hình sự đúng tội, đúng người và đúng pháp

luật Thời điểm của giai đoạn này được bắt đầu từ khi Viện

kiểm sát nhận được các tài liệu của vụ án hình sự (bao gồm cả kết luận điều tra và đề nghị truy tố)

Cơ quan điều tra chuyển đến và kết thúc bằng việc Viện kiểm sát ra một trong ba loại quyết định sau:

1) Truy tố bị can trước Tòa án bằng bản cáo trạng (kết luận về tội trạng);

2) Trả lại hồ sơ để điều tra bổ sung;

3) Đình chỉ hay tạm đình chỉ vụ án hình sự tương ứng.

Phần II

Nhiệm vụ, vai trò, ý nghĩa và

thời gian truy tố

1 Nhiệm vụ (Điều 15 HLTTHS 2015)

• Nhiệm vụ cơ bản và quan trọng nhất trong giai đoạn truy tố là đảm bảo việc ra quyết định truy tố cũng như các quyết định cần thiết khác là có căn cứ và hợp pháp.

• Trong giai đoạn này, viện kiếm sát cần nghiên cứu xem xét tất cả những vấn đề mang tính thủ tục tố tụng cũng như những vấn để thuộc và nội dung vụ án thể hiện qua hồ sơ điều tra nhằm xác định quá trình điều tri vụ án có tuân thủ theo đúng các quy định của pháp luật tố tụng hình sự không, có còn những hạn chế và thiếu sót nào cần khắc phục hay không để kịp thời ra các quyết định tố tụng cần thiết nhằm bổ sung và hoàn thiện hồ sơ, khắc phục những vi phạm pháp luật của cơ quan điều tra, đảm bảo quyết định truy tố bị can đúng đăn, chính xác, tạo cơ sở pháp lý vững chắc để toà án xét xử, đảm bào lợi ích nhà nước, lợi ích xã hội, tôn trọng và bảo vệ các quyền và lợi ích chính đáng của công dân.

2 Vai trò của giai đoạn truy tố trong VAHS

Thứ nhất, truy tố là chức năng quan trọng của Viện kiểm sát nhằm

áp dụng các biện pháp cần thiết do luật định để kiểm tra lại tính

hợp pháp và có căn cứ của toàn bộ các hành vi tố tụng mà cơ quan Điều tra có thẩm quyền đã áp dụng;

Thứ hai, quyết định truy tố của Viện kiểm sát thông qua bản cáo trạng thể hiện hoạt động chứng minh trên cơ sở các tài liệu của hồ sơ của vụ

án (nhất là kết luận điều tra) tính chất lỗi của hành vi phạm tội, lỗi của

bị cáo trong việc thực hiện tội phạm để góp phần có hiệu quả trong việc chuẩn bị cho giai đoạn xét xử của Tòa án, loại trừ những thiếu sót hoặc hậu quả tiêu cực tiếp theo có thể xảy ra do việc xét xử thiếu công minh,

vô căn cứ và không đúng pháp luật, tránh bỏ lọt tội phạm và làm oan những người vô tội;

Thứ ba, truy tố là một giai đoạn tố tụng hình sự quan trọng để cường pháp chế, bảo vệ các quyền và tự do của công dân trong các giai đoạn trước khi xét xử tại Tòa án.

3 Ý nghĩa

-Xác lập cơ sở pháp lý để toà án quyết định đưa vụ án ra xét

xử: Luật tố tụng hình sự quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và mối quan hệ giữa các cơ quan tiến hành tố tụng trong

quá trình giải quyết các vụ án hình sự Chức năng của toà án là xét xử

Tuy nhiên, đối với các vụ án hình sự, toà án chi có thể thực

hiện chức năng này khi có quyết định truy tố của viện kiểm sát Điều 298 BLTTHS năm 2015 quy định: Toà án xét xử những

bị cáo và những hành vi theo tội danh mà viện kiểm sát truy tố

và toà án đã quyết định đưa vụ án ra xét xử

=> Như vậy, giai đoạn truy tố mặc nhiên là tiền đề của giai

đoạn xét xử, nếu viện kiếm sát không truy tố thì toà án không

có cơ sở pháp lý để quyết định mà phiên toà xét xử đồng thời quyết định truy tố của viện kiểm sát cũng xác định phạm vi xét

xử, thân quyền và giới hạn xét xử của toàn án

Việc truy tố của viện kiếm sát kịp thời, chính xác sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho công tác xét xu dám báo cho việc xét xử

đúng người, đúng tội, đúng pháp luật và nâng cao hiệu quả đầu tranh phòng và chống tội phạm

Góp phần kịp thời sửa chữa và khắc phục những thiếu sót cũng như vi phạm pháp luật của cơ quan điều tra trong quá trình

điều tra vụ án hình sự: Cùng với việc nghiên cứu hồ sơ xác

định căn cứ lập cáo trạng, quyết định truy tố đối với bị can,

viện kiểm sát còn trực tiếp kiểm tra, xem xét phát hiện những thiếu sót hay vi phạm pháp luật của cơ quan điều tra, kịp thời sửa chữa hoặc đề nghị sửa chữa và khắc phục những thiếu sót

và vi phạm đó

Phần III NHỮNG QUY ĐỊNH

CHUNG

1 Nhiệm vụ, quyền hạn của viện kiểm sát

trong giai đoạn truy tố

a, Nhiệm vụ, quyền hạn của viện kiểm sát khi thực hành quyền công tổ trong giai đoạn truy tố (Điều 236 BLTTHS năm 2015)

b, Nhiệm vụ và quyền hạn của viện kiểm sát khi kiểm sát trong giai đoạn truy tố (Điều 237 BLTTHS năm 2015)

b, Nhiệm vụ và quyền hạn của viện kiểm sát khi kiểm

sát trong giai đoạn truy tố (Điều 237 BLTTHS năm

2015)

- Kiểm sát hoạt động tố tụng hình sự của người tham gia tố

tụng; yêu cầu,kiến nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm

quyền xử lý nghiêm minh người tham gia tố tụng vi phạm pháp luật;

- Kiến nghị cơ quan, tổ chức hữu quan áp dụng biện pháp

phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật;

- Thực hiện nhiệm vụ, quyền hận khác để kiểm sát trong giai

đoạn truy tố theo quy định của BLTTHS

2 Giao, nhận hồ sơ vụ án, bản kết luận điều tra và

nghiên cứu hồ sơ

a, Giao, nhận hồ sơ vụ án, bản kết luận điều tra.

-Sau khi kết thúc điều tra, nếu xác định cần truy cứu trách

nhiệm hình sự đối với bị can thì cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra làm bản kết luận điều tra đề nghị truy tố Bản kết luận điều tra cùng toàn bộ

hồ sơ vụ án phải được chuyển cho viện kiểm sát để viện kiểm sát tiến hành nghiên cứu hồ sơ được kịp thời

- Việc giao, nhận hồ sơ phải được tiến hành trực tiếp giữa cơ

quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số

hoạt động điều tra và viện kiểm sát để đảm bảo hồ sơ không bị thất lạc, mất mát hoặc sai lệch sự thật đồng thời đảm bảo xác định trách nhiệm của từng cơ quan đối với hồ sơ và vật chứng của vụ án

- Để đảm bảo việc giao nhận hồ sơ được đầy đủ, nguyên vẹn: trước khi giao nhận các bên phải trực tiếp kiểm tra lại hồ sơ dựa vào bản kê tài

liệu mà cơ quan điều tra đã lập khi hoàn thành hồ sơ Khi giao nhận phải tiến hành đối với từng tài liệu có trong hồ sơ, nếu phát hiện có sự sai

lệch, sửa chữa, tẩy xoá tài liệu trong hồ sơ mà không xác định được lí

do hay không có chữ ký xác nhận thì phải ghi rõ vào biên bản để xác

định trách nhiệm giữa các bên.

- Đối với vật chứng của vụ án thì tuỳ từng loại có thể chuyên giao theo

hồ sa hoặc vấn đề ở các cơ quan chuyên trách đã được giao bảo quản nhưng phải bàn giao các tài liệu có liên quan về vật chứng hoặc tài sản

bị kê biên hay bị tạm giữ như biên bản thu giữ, biên bản chuyên giao vật chứng hoặc tài sản bị tam giữ cho cơ quan khác tạm thời quản lý, bảo quản

- Khi nhận hồ sơ vụ án đồng thời phải kiếm tra xem bị can hoặc người đại diện hợp pháp của bị can đã nhận được bản kết luận điều tra đề

nghị truy tố theo quy định tại Điều 232 BLTTHS hay chưa.

- Viện kiểm sát nhận hồ sơ vụ án trong trường hợp tài liệu trong hồ sơ

vụ án, vật chứng kèm theo (nếu có) đã đây đủ so với bảng kê tài liệu, vật chúng và bản kết luận điều tra đã được giao cho bị can hoặc người đại diện của bị can

-Trong trường hợp tài liệu trong hồ sơ vụ án, vật chứng kèm theo (nếu có) không đủ so với bảng kê tài liệu, vật chứng hoặc bản kết luận điều tra chưa được giao cho bị can hoặc người đại diện của bị can thì chưa nhận hỗ sơ vụ án và yêu cầu cơ quan điều tra cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt

động điều tra bổ tài liệu, vật chứng; yêu cầu giao bản kết luận điều tra cho bị can hoặc người đại diện của bị can

- Biên bản giao nhận hồ sơ phải được lập theo thủ tục chung quy định tại Điều 133 BLTTHS và đưa vào hồ sơ vụ án

- Trường hợp viện kiểm sát trả lại hồ sơ để điều tra bổ sung

cũng phải tiên hành theo thủ tục trên

b, Nghiên cứu hồ sơ

Thời hạn nghiên cứu hồ sơ, ra các quyết định: Trong thời hạn 20 ngày đối với tội phạm ít nghiêm trọng và tội phạm nghiêm trọng, 30 ngày dối với tội phạm rất nghiêm trong và tội phạm đạo biệt nghiêm trọng kẽ từ ngày nhận hồ sơ vụ án và bản kết luận điều tra Viện kiểm sát phải ra 1 trong những quyết định sau:

+ Truy tố bị can trước toà án

+ Trà hồ sơ đề yêu cầu điều tra bổ sung,

+ Đình chỉ hoặc tạm đình chi vụ án; đình chỉ hoặc tạm đinh chỉ vụ án

đối với bị can

- Những vấn đề cần xác định khi nghiên cứu hồ sơ.

Kiểm sát viên phải tiến hành nghiên cứu hồ sơ nhằm xác định

những vấn đề sau:

+ Vụ án mà cơ quan điều tra đề nghị truy tố có thuộc thẩm quyền của viện kiểm sát cấp mình hay không? Nếu vụ án không thuộc thẩm quyền truy tố của cấp mình thì phải đề nghị viện trưởng

Viện kiểm sát chuyển cho viện kiểm sát có thẩm quyền

+ Có cần nhập hoặc tách vụ án trong giai đoạn truy tố không?

+Có cần phải áp dụng, thay đổi hoặc huỷ bỏ biện pháp ngăn trận, biện pháp cưỡng chế không?

+ Việc điều tra đã đầy đủ, đã hoàn toàn tuân thủ pháp luật cũng như các nguyên tắc của tổ tung chưa có căn cứ để trả hồ sơ để điều tra

Việc xác định cụ thể những vấn đề nêu trên để đảm bảo khi ra bất

cứ quyết định tố tụng nào trong giai đoạn truy tố, các quyết định

đó phải có căn cử và hợp pháp, tránh tình trạng quá chú trọng đến việc xác định những vấn đề cần thiết để làm quyết định truy tố mà

bỏ qua không xem xét đến các vấn đề khác của vụ án, dẫn đến viec không đảm bảo được các điều kiện cho toà án xét xử cũng như ảnh hưởng tới quyền và lợi ích chính đáng của bị can đồng thời cũng hạn chế được tình trạng sau khi đã chuyển cáo trạng cùng hồ sơ vụ án sang cho toà án lại bị trả lại vì không đủ căn cứ

để quyết định đưa vụ án ra xét xử

3 Thẩm quyền truy tố (Điều 239

BLTTHS năm 2015)

4 Áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp ngăn chặn,

biện pháp cưỡng chế( Điều 241 BLTTHS năm 2015)

a, Áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp ngăn chặn

b, Áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp cưỡng chế

5 Nhập hoặc tách vụ án( Điều 242 BLTTHS năm 2015)

a, Nhập vụ án

b, Tách vụ án

Phần IV Quyết định của viện kiểm sát trong giai đoạn truy

tố

1 Quyết định Truy tố bị can trước Toà án

(Điều 243 BLTTHS năm 2015)

Viện kiểm sát quyết định truy tố bị can trước Tòa án bằng bản cáo trạng

2 Trả hồ sơ vụ án để điều tra bổ sung trong các trường hợp (Điều 245 BLTTHS năm 2015)

- Còn thiếu chứng cứ để chứng minh một trong những vấn đề quy định tại Điều 85 của Bộ luật này mà Viện kiểm sát không thể tự mình bổ sung được;

- Có căn cứ khởi tố bị can về một hay nhiều tội phạm khác (trường hợp

3 Tạm đình chỉ vụ án (Khoản 1 Điều 247BLTTHS năm 2015)

- Khi có kết luận giám định tư pháp xác định bị can bị bệnh tâm thần

hoặc bệnh hiểm nghèo thì có thể tạm đình chỉ vụ án trước khi hết thời hạn quyết định việc truy tố;

- Khi bị can bỏ trốn mà không biết rõ bị can đang ở đâu nhưng đã hết

thời hạn quyết định việc truy tố; trong trường hợp này phải yêu cầu Cơ quan điều tra truy nã bị can trước khi tạm đình chỉ vụ án Việc truy nã bị can được thực hiện theo quy định tại Điều 231 của Bộ luật này;

- Khi trưng cầu giám định, yêu cầu định giá tài sản, yêu cầu nước ngoài tương trợ tư pháp mà chưa có kết quả nhưng đã hết thời hạn quyết định việc truy tố Trong trường hợp này, việc giám định, định giá tài sản,

tương trợ tư pháp tiếp tục tiến hành cho đến khi có kết quả.

4 Đình chỉ vụ án (Khoản 1 Điều 248 BLTTHS năm 2015)

• Viện kiểm sát quyết định không truy tố và ra quyết định đình chỉ vụ án khi có một trong các căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 155 và Điều 157 của Bộ luật này hoặc có căn cứ quy định tại Điều 16 hoặc Điều 29 hoặc khoản 2 Điều 91 của Bộ luật hình sự

• Trường hợp vụ án có nhiều bị can mà căn cứ đình chỉ vụ án không liên quan đến tất cả các bị can thì quyết định đình chỉ

vụ án đối với từng bị can

5 Quyết định phục hồi vụ án (Điều 294BLTTHS năm 2015)

Khi có lý do để hủy bỏ quyết định đình chỉ vụ án hoặc quyết định tạm đình chỉ vụ án thì Viện kiểm sát ra quyết định phục hồi vụ án nếu chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự Nếu vụ án bị đình chỉ theo quy định tại khoản 5 và khoản 6

Điều 157 của Bộ luật này mà bị can không đồng ý và yêu cầu phục hồi vụ án thì Viện kiểm sát ra quyết định phục hồi vụ án

Có thể phục hồi đối với toàn bộ vụ án hoặc phục hồi vụ án đối với từng bị can

6 Nhập hoặc Tách vụ án trong giai đoạn truy

tố (Điều 242 BLTTHS năm 2015)

Viện kiểm sát quyết định tách vụ án khi thuộc một trong các

trường hợp sau nếu xét thấy việc tách đó không ảnh hưởng đến việc xác định sự thật khách quan, toàn diện và đã có quyết định tạm đình chỉ vụ án đối với bị can:

Viện kiểm sát quyết định nhập vụ án khi thuộc một trong các

trường hợp:

Nhập vụ án Tách vụ án

Bị can phạm nhiều tội Bị can bỏ trốn

Bị can phạm tội nhiều lần Bị can mắc bệnh hiểm nghèo

Nhiều bị can cùng thực hiện một tội phạm

hoặc cùng với bị can còn có những người

khác che giấu tội phạm hoặc không tố giác

tội phạm, tiêu thụ tài sản do bị can phạm

tội mà có.

Bị can bị áp dụng biện pháp bắt buộc chữa

bệnh