Lửa trong quan niệm của ông thể hiện tính cơ động, tích cực của tồn tại và đồng thời biểu trưng cho bản chất ổn định, trật tự bất biến của thế giới... Ưu điểm trong quan niệm về vật chất
Trang 1Vật chất và mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý
trong việc nâng cao hiệu quả học tập
đoạn hiện nay
NHÓM 5
Trang 2Nguyễn Ngọc Xuân Nghi Phạm Vũ Đại Phong Nguyễn Đào Vũ
Trang 3NỘI DUNG
I
IV
II III
hiện nay
Trang 4Trong triết học Mác - Lênin, vật chất và ý thức có mối quan hệ biện chứng, tác động qua lại lẫn nhau Hiểu và vận dụng mối quan hệ này không chỉ mang ý nghĩa lý luận mà còn có giá trị thực tiễn, đặc biệt trong giáo dục Trong bối cảnh công nghệ phát triển, học online đòi hỏi sự kết hợp giữa cơ sở vật chất như công nghệ, thiết bị và tinh thần tự giác, tự học của học sinh Đề tài này sẽ phân tích khái niệm vật chất và mối quan
hệ giữa vật chất và ý thức, từ đó rút ra những bài học để nâng cao hiệu quả học tập online hiện nay.
I Mở
đầu
Trang 5II Định nghĩa vật
chất
Khái niệm “vật chất“ xuất hiện từ thời kỳ Cổ đại Ở thời kỳ Cổ đại, khuynh hướng chung của các nhà triết học duy vật là đi tìm một thực thể ban đầu nào đó và coi nó là yếu tố tạo ra tất cả các sự vật, hiện tượng khác nhau của thế giới, tất cả đều bắt nguồn từ đó và cuối cùng đều tan biến trong đó
1 Quan niệm về vật chất của các nhà duy vật trước Mác
Trang 61.1 Quan niệm của Talet
Theo Talet (624-547 TCN) coi vật chất là nước Ông quan niệm toàn bộ thế giới của chúng ta được khởi nguồn từ nước Nước là bản chất chung của tất cả mọi vật, mọi hiện tượng trong thế giới Mọi cái trên thế gian đều khởi nguồn
từ nước và khi bị phân hủy lại biến thành nước
Trang 71.2 Quan niệm của HêcralitTheo Hêcralit (540-480 TCN),
vật chất là lửa, lửa là nguồn
gốc của mọi vật Ông cho rằng
vũ trụ luôn tồn tại như một
ngọn lửa vĩnh cửu, không do ai
sáng tạo, biến đổi theo quy
luật riêng Lửa trong quan niệm
của ông thể hiện tính cơ động,
tích cực của tồn tại và đồng
thời biểu trưng cho bản chất ổn
định, trật tự bất biến của thế
giới
Trang 81.3 Quan niệm của NiutonTrong thế kỷ 17 và 18, vật chất
thường được đồng nhất với
nguyên tử hoặc khối lượng, chịu
ảnh hưởng sâu sắc từ cơ học cổ
điển của Newton Vật chất, vận
động, không gian và thời gian
được xem là các thực thể riêng
biệt, không có quan hệ bên
trong với nhau Quan điểm này
tồn tại đến cuối thế kỷ 19
Trang 91.4 Quan niệm của ĐêmocritTheo Đêmocrit (460-370 TCN),
Trang 101.5 Ưu điểm trong quan niệm về vật chất của các nhà duy vật trước Mác
Quan niệm về vật chất của các nhà duy vật trước Mác
đã xác lập phương pháp luận khoa học, giúp giải thích khách quan về cấu tạo tự nhiên và tạo tiền đề cho việc con người ứng xử tích cực với tự nhiên vì sự sinh tồn và phát triển
Trang 111.6 Hạn chế trong quan niệm về vật chất của các nhà duy vật trước Mác
Hạn chế về lịch sử, nhìn chung các nhà triết học Cổ đại quan niệm vật chất dưới dạng cảm tính và quy vật chất thành một thực thể cụ thể, cố định (những vật thể)
Hạn chế của các nhà triết học duy vật thời kỳ này là đồng nhất vật chất với nguyên tử hoặc khối lượng (tức thuộc tính của vật chất), và quan niệm máy móc, siêu hình về thế giới
Trang 122 Định nghĩa vật chất của Lênin
Vật chất là phạm trù triết học dùng để chỉ thực tại khách quan được đem lại cho con người trong cảm giác, được cảm giác của chúng ta chép lại, chụp lại, phản ánh, và tồn tại không
lệ thuộc vào cảm giác
Trang 132.1 Vật chất là phạm trù triết học
Theo Lênin, vật chất là sự khái quát hóa các thuộc tính và mối liên hệ của sự vật và hiện tượng, phản ánh cái chung, vô hạn, không sinh
ra hay mất đi, tồn tại cùng vận động theo thời gian và không gian Vì vậy, không thể đồng nhất vật chất với một số dạng biểu hiện cụ thể
Trang 142.2 Vật chất dùng để chỉ thực tại khách quan
Vật chất tồn tại khách quan, bên ngoài và không phụ thuộc vào ý thức con người "Tồn tại khách quan" là thuộc tính cơ bản của vật chất, giúp phân biệt vật chất với các khái niệm khác Vật chất có trước và sinh ra ý thức, tồn tại từ trước khi loài người xuất hiện
Trang 152.3 Vật chất với tương quan về cảm giácVật chất được con người nhận biết qua cảm
giác, nhưng tồn tại độc lập với cảm giác đó
Dù con người có nhu cầu hay không, vật chất
vẫn tồn tại Qua cảm giác, con người nhận
thức được sự tồn tại và vận động của vật chất,
từ đó hiểu được giá trị và tầm quan trọng của
nó trong đời sống
Trang 163 Ý nghĩa định nghĩa vật chất của Lênin - Phát hiện vật chất có trước và ý
Trang 17Phát hiện vật chất có trước và ý thức có sau
Trang 18Bác bỏ quan
điểm duy
tâm
Với định nghĩa vật chất, Lê-nin
đã giải quyết triệt để vấn đề
cơ bản của triết học đó là vật chất là cái có trước, ý thức là cái có sau, vật chất quyết định
ý thức.
Đó là con người có thể nhận thức được thế giới khách quan thông qua sự chép lại, chụp lại, phản ánh của con người đối với thực tại khách quan.
Trang 19Khắc phục hạn chế trong quan điểm đưa ra của các nhà khoa học trước đó
Trang 20Tính đúng đắn
- Bác bỏ quan điểm của chủ nghĩa duy vật
(CNDV) tầm thường về vật chất, coi ý thức là một dạng vật chất.
- Định nghĩa này đã liên kết CNDV biện chứng với CNDV lịch sử thành một thể thống nhất.
- Khẳng định đối với dạng tồn tại và vận động của vật chất.
Trang 21Phương thức tồn tại của vật chất
Cần phân biệt “vật chất” với tư cách là
phạm trù triết học với những dạng biểu
sự khái quát hóa
trừu tượng hóa những thuộc tính
những mối liên hệ vốn có của các sự vật
hiện tượng nên nó phản ánh cái chung
Trang 22Phương thức tồn tại của vật chất
Có quá trình phát sinh
Phát triển
Chuyển hóa
Không thể đồng nhất vật chất với một hay một
số dạng biểu hiện cụ thể của vật chất
Trang 23Phương thức tồn tại của vật chất
Là thuộc tính tồn tại ngoài ý thức, độc lập
Không phụ thuộc vào ý thức của con người, cho
dù con người có nhận thức được hay không nhận thức được nó
Trang 24Vật chất (dưới hình thức tồn tại cụ thể của nó) là cái có thể gây nên cảm giác ở con người khi nó trực tiếp hay gián tiếp tác động đến giác quan của con người; ý thức của con người là sự phản ánh đối với vật chất, còn vật chất là cái được ý thức phản ánh.
Phương thức tồn tại của vật chất
Trang 25Hình thức tồn tại của vật chất
Không gian và thời gian là hình thức tồn tại của vật chất Vật chất tồn tại ở một vị trí cụ thể trong không gian và có mối quan hệ với các vật chất khác Đồng thời, sự tồn tại của vật chất thể hiện qua quá trình biến đổi theo thời gian, như nhanh hay chậm, kế tiếp và chuyển hóa
Trang 26Ăngghen viết: “Các hình thức cơ bản của mọi tồn tại là không gian và thời gian; tồn tại ngoài thời gian thì cũng hết sức vô lý như tồn tại ngoài không gian”
Trang 27Tính thống nhất của vật chất đối với thế giới
- Chỉ có một thế giới duy nhất là thế giới vật chất
- Thế giới vật chất tồn tại vĩnh viễn, vô tận, vô hạn, không sinh ra, không mất đi.
- Mọi tồn tại của thế giới vật chất đều có mối liên hệ
thống nhất với nhau
- Bản chất vật chất và tính thống nhất vật chất của thế giới
là kết luận được rút ra từ việc khái quát những thành tựu của khoa học, được khoa học và cuộc sống hiện thực của con người kiểm nghiệm
Trang 28- Vật chất quyết định nguồn gốc của ý thức: Ý thức xuất phát từ bộ não người, phản ánh sự tác động của thế giới vật chất.
- Vật chất quyết định nội dung của ý thức: Ý thức phản ánh hiện thực khách quan vào bộ não và nội dung của nó bị quy định bởi thế giới vật chất.
III Mối quan hệ giữa vật chất và
ý thức
1 Vật chất quyết định ý
thức
Trang 29- Vật chất quyết định bản chất của ý thức: Ý thức là sự phản ánh năng động và sáng tạo của hiện thực khách quan vào bộ não con người Con người có thể phản ánh và cải tạo xã hội thông qua hoạt động thực tiễn.
III Mối quan hệ giữa vật chất và
ý thức
1 Vật chất quyết định ý
thức
Trang 30- Ý thức, mặc dù phản ánh thế giới vật chất và bị quy định bởi nó, vẫn có quy luật vận động riêng và có khả năng tác động ngược lại, thường thay đổi chậm hơn so với thế giới vật chất.
- Ý thức có thể cải biến thế giới vật chất qua hoạt động thực tiễn, dựa vào tri thức để đạt mục tiêu và phát triển nền văn minh nhân loại.
III Mối quan hệ giữa vật chất và
ý thức
2 Ý thức tác động trở lại vật chất thông qua hoạt động thực tiễn của con người.
Trang 31- Vai trò của ý thức là chỉ đạo hoạt động thực tiễn; nếu phản ánh đúng hiện thực, sẽ có tác động tích cực, ngược lại sẽ có tác động tiêu cực.
III Mối quan hệ giữa vật chất và
ý thức
2 Ý thức tác động trở lại vật chất thông qua
hoạt động thực tiễn của con người.
Trang 32- Tôn trọng quy luật khách quan và dựa trên thực tế khách quan.
- Phản ánh chân thực và đúng đắn bản chất sự vật, tránh bóp méo.
- Tránh bệnh chủ quan và duy trì ý chí không dựa vào ý muốn cá nhân để định hình hoạt động.
- Tính năng động và sáng tạo được thể hiện qua việc xác định mục tiêu, phương hướng hoạt động và phương pháp thực hiện.
III Mối quan hệ giữa vật chất và
ý thức
3 Tôn trọng khách quan
Trang 33III Mối quan hệ giữa vật chất và
Trang 34III Mối quan hệ giữa vật chất và
ý thức
- Cần chống lại tư tưởng bảo thủ, trì trệ; tăng cường giáo dục, trau dồi tri thức, bồi dưỡng đạo đức và rèn luyện ý chí cách mạng.
- Trong hoạt động thực tiễn, cần cân bằng giữa yếu tố khách quan và chủ quan
- Mối quan hệ giữa vật chất và ý thức phản ánh sự tương tác biện chứng giữa đời sống vật chất và tinh thần
3 Tôn trọng khách quan
Trang 351 Thực trạng việc học online hiện nay của
sinh viên
IV Vận dụng trong việc nâng cao
hiệu quả học tập online
₋ Việc học tập online có lẽ đã không còn xa lạ
trong giáo dục hiện nay Kể từ sau đợt dịch Covid 19 thì việc học trực tuyến đã phổ biến hơn nữa nhất là với các bạn sinh viên.
Trang 362 Mặt tích cực và mặt hạn chế
- Thiếu động lực và kỷ luật tự giác
- Vấn đề về kết nối và công nghệ
- Khó khăn về việc giao tiếp và tương tác
- Thiếu cấu trúc và hỗ trợ
- Tiếp cận tài liệu và
Trang 373 Giải pháp nâng cao chất lượng việc học online
- Đảm bảo kết nối internet ổn định.
- Trang thiết bị công nghệ đầy đủ.
- Sử dụng phần mềm học tập hiệu quả.
- Cung cấp hỗ trợ kỹ thuật
- Tổ chức lớp học đảm bảo sĩ số vừa phải.
2.1 Yêu cầu về trang thiết bị, cơ sở vật chất
Trang 383 Giải pháp nâng cao chất lượng việc học online
● - Tăng cường động lực và kỷ luật tự giác.
● - Khuyến khích giao tiếp và tương tác.
● - Cung cấp hỗ trợ học tập cá nhân hóa.
● - Đánh giá và phản hồi thuờng xuyên
2.2 Yêu cầu về ý thức học tập
Trang 39CREDITS: This presentation template was created by
Slidesgo, and includes icons by Flaticon and infographics &
images by Freepik
Thanks!
Cảm ơn cô và các bạn đã lắng nghe và theo dõi bài thuyết trình của nhóm em