Đề tài: TỔ CHỨC DẠY HỌC DỰ ÁN CÁC NỘI DUNG KIẾN THỨC CHƯƠNG “MẮT CÁC DỤNG CỤ QUANG” – SÁCH GIÁO KHOA VẬT LÍ 11 Mục lục: Mở đầu Lí chọn đề tài …………………………………………………………… Mục đích nghiên cứu …………………………………………………………… Giả thuyết khoa học………………………………………………………… Đối tượng nghiên cứu ………………………… Nhiệm vụ nghiên cứu …………………………… …………………………….4 Phương pháp nghiên cứu………………………………………………………12 Đóng góp luận văn……………………………………………………………6 Cấu trúc luận văn……………………………………………………………5 CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÍ LUẬN Bản chất phương pháp dạy học phát huy tính tích cực, tự lực người học 1.2 Dạy học dự án………………………………………………………………………12 1.2.3 Các loại dự án học tập……………………………………………………………16 1.2.4 Cấu trúc trình DHDA…………………………………………………… 1.2.5 Vai trị GV HS DHDA………………………………………………18 1.2.6 Đánh giá kết học tập HS DHDA…………………………………20 1.2.7 Một số kĩ cần hình thành cho HS DHDA……………………………27 1.2.8 Lợi ích hạn chế DHDA……………………………………………………31 1.2.9 Lưu ý thiết kế học Vật lí thro quan điểm dạy học theo dự án…………… 33 1.2.10 DHDA đặt vào đâu trình dạy học trường phổ thơng? 35 CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÍ LUẬN 1.1 Bản chất phương pháp dạy học phát huy tính tích cực, tự lực người học 1.1.1 Khái niệm PPDH tích cực PPDH hình thức cách thức hoạt động GV HS điều kiện dạy học xác định nhằm xác định lục đích DH Tính tích cực học tập thực chất tính tích cực nhận thức, đặc trưng khát vọng hiểu biết, cố gắng trí lực có nghị lực cao q trình chiếm lĩnh tri thức Theo Kharlanop “Tích cực học tập có nghĩa hồn thành cách chủ động, tự giác, có nghị lực, có hướng đích rõ rệt, có sáng kiến đầy hào hứng, hành động trí óc chân tay nhằm nắm vững kiến thức, kĩ năng, kĩ xảo, vận dụng chúng vào học tập thực tiễn” [20] Như vậy, tích cực đức tính quí báu cần thiết cho trình nhận thức, nhân tố quan trọng tạo nên hiệu học tập PPDH tích cực PPDH theo hướng phát huy tính chủ động, độc lập sáng tạo, hướng tới hoạt động hóa, tích cực hóa hoạt động nhận thức người học PPDH tích cực PPDH cụ thể mà khái niệm rộng, bao gồm nhiều PP, hình thức, kĩ thuật dạy học cụ thể khác 1.1.2 Bản chất PPDH tích cực Bản chất DH tích cực coi trọng lợi ích, nhu cầu cá nhân người học, đề cao chủ thể nhận thức, tức phát huy tính tự giác, chủ động người học, lấy người học trung tâm Dạy học tích cực tập trung vào giáo dục người tổng thể 1.1.3 Các biểu cấp độ tính tích cực học tập 1.1.3.1 Các biểu tính tích cực học tập Tính tích cực hoạt động nhận thức trạng thái hoạt động HS, đặc trưng khát vọng học tập, cố gắng trí tuệ với nghị lưc cao q trình năm vững kiến thức cho Tính tích cực học tập HS biểu thành dấu hiệu như: - Biểu bên ngoài, qua thái độ, hành vi hứng thú: HS ý lắng nghe, quan sát, theo dõi thầy cô giáo, khao khát tự nguyện tham gia trả lời câu hỏi GV, bổ sung câu trả lời bạn, phát biểu ý kiến trước vấn đề nêu ra, nêu thắc mắc, địi hỏi giải thích cặn kẽ vấn đề chưa đủ rõ - Biểu bên trong: biểu khó phát hơn, có tư chuyển biến, có sáng tạo học tập trước, tập trung ý vào vấn đề học - Biểu qua kết học tập: HS chủ động vận dụng linh hoạt kiến thức, kĩ học để nhận thức vấn đề mới, kiên trì hồn thành tập, khơng nản lịng trước tình khó khăn đạt kết học tập tốt 1.1.3.2 Các cấp độ tính tích cực học tập Khi nói tính tích cực người ta thường đánh giá cấp độ cá nhân người học trình thực mục đích hoạt động chung Theo G.I.Sukina, chia tích cực làm ba cấp độ: - Tính tích cực bắt chước, tái (xuất tác động bên ngoài): HS bắt chước hành động GV, bạn bè - Tính tích cực tìm tịi (đi liền với q trình hình thành khái niệm, giải thích tình nhận thức): HS tìm cách độc lập giải tập nêu ra, tìm lời giải hợp lí - Tích cực sáng tạo (thể chủ thể tìm tịi kiến thức mới): HS nghĩ cách giải cố gắng lắp đặt thí nghiệm 1.1.4 Những yếu tố thúc đẩy dạy học tích cực - Sự gần gũi với thực tế: Tạo mâu thuẫn nhận thức, tạo động cơ, hứng thú tìm mới, ta thường gọi tình có vấn đề Kích thích hứng thú học tập HS với nội dung có tính thực tiễn, gần gũi với sống hàng ngày em, gắn với thực tế vấn đề có tính mẻ khơng xa lạ với em - Sự phù hợp với mức độ phát triển: Cần có lựa chọn kĩ vấn đề vừa sức xác định mức độ mà HS tham gia việc giải vấn đề cụ thể Cần tính đến khác biệt trình độ phát triển đối tượng HS Các yêu cầu đưa phải rõ ràng, tránh mơ hồ, đa nghĩa - Khơng khí mối quan hệ nhóm: Kích thích hứng thú học tập cho em PPDH tích cực, tạo môi trường học tập thoải mái, tạo điều kiện để em phải làm việc, động viên giúp đỡ lớp học cho HS mạnh dạn tham gia thảo luận, đưa HS vào học tập chủ động - Mức độ đa dạng hoạt động: Thay đổi xen kẽ nhiều hình thức dạy học làm việc cá nhân, hoạt động nhóm, tập thể, lớp Đảm bảo hỗ trợ mức (các HS nhóm hỗ trợ hỗ trợ từ phía GV) - Phạm vi tự sáng tạo: HS lựa chọn hoạt động, đánh giá hoạt động, định hoạt trình thực GV cần động viên khuyến khích HS tự giải vấn đề - Ngồi ra, việc sử dụng phương tiện dạy học đại cách phù hợp thay đổi cách kiểm tra đánh giá cũ động lực quan trọng tác động trực tiếp đến hoạt động tích cực HS 1.1.5 Các đặc trưng PPDH phát huy tính tích cực, tự lực người học [10] 1.1.5.1 Dạy học thông qua tổ chức hoạt động học tập HS Trong PPDH tích cực, HS hút vào hoạt động học tập GV tổ chức đạo HS trực tiếp quan sát, thảo luận, làm thí nghiệm, giải vấn đề đặt theo cách suy nghĩ Nhờ đó, HS khơng nắm vững kiến thức mới, kĩ mà nắm phương pháp xây dựng kiến thức, kĩ năng, tự lực khám phá điều chưa rõ 1.1.5.2 Dạy học trọng rèn luyện phương pháp tự học Trong phương pháp học phương pháp cốt lõi phương pháp tự học, cầu nối phương pháp học tập phương pháp nghiên cứu khoa học Việc dạy PP học phải quan tâm mức để rèn luyện khả học tập liên tục, suốt đời cho HS Trong trình dạy học phải rèn luyện cho HS kĩ vận dụng điều học vào thực tiễn, biết tự lực phát hiện, đặt giải vấn đề, không tự học nhà sau lên lớp mà tự học tiết học có hướng dẫn GV, tạo chuyển biến từ học tập thụ động sang tự học chủ động 1.1.5.3 Tăng cường học tập cá thể, phối hợp với học tập hợp tác Lớp học môi trường giao tiếp sư phạm Thông qua hợp tác tìm tịi, nghiên cứu, thảo luận, tranh luận tập thể, ý kiến cá nhân bộc lộ, điều chỉnh, khẳng định hay bác bỏ, tán thành hay phản đối, qua nâng lên trình độ Trong trường phổ thông nay, học tập hợp tác thường sử dụng hợp tác nhóm nhỏ có khoảng từ – HS Mỗi cá nhân phải nỗ lực để thực nhiệm vụ cụ thể giao, tồn nhóm phải phối hợp để đạt mục tiêu chung Trong trình học tập theo nhóm HS có nhiều bộc lộ suy nghĩ, hiểu biết biết cách bảo vệ ý kiến Đó cách tốt để hình thành cho HS tính tích cực, độc lập suy nghĩ hành động 1.1.5.4 Kết hợp đánh giá thầy với đánh giá trị tự đánh giá Mục đích đánh giá HS DH nhằm mục đích nhận định thực trạng điều chỉnh việc dạy thầy điều chỉnh việc dạy thầy việc học trò Trước đây, GV giữ vai trò độc quyền đánh giá, HS đối tượng đánh giá Trong PPDH tích cực, GV phải hướng dẫn cho HS lực tự đánh giá để tự điều chỉnh cách học Tự đánh giá điều chỉnh hoạt động kịp thời lực cần mà nhà trường cần phải rèn luyện cho HS 1.1.5.5 Tăng cường khả năng, kĩ vận dụng kiến thức vào thực tế PPDH tích cực tăng cường khả năng, kĩ vận dụng kiến thức vào thực tế, phù hợp với điều kiện thực tế sở vật chất, kĩ thuật, đội ngũ GV, khả HS Sử dụng phương tiện DH đại cần thiết 1.2 Dạy học dự án [19] 1.2.1 Khái niệm DHDA Thuật ngữ “dự án” tiếng Anh “project” có nghĩa phác thảo, dự thảo, thiết kế Khái niệm dự án ngày hiểu dự định, kế hoạch cần xác định rõ mục tiêu, thời gian, phương tiện tài chính, điều kiện vật chất, nhân lực cần đạt mục tiêu đề DHDA (Project Based - Learning) PPDH tích cực GV hướng dẫn HS thực nhiệm vụ học tập phức hợp, gắn với thực tiễn, kết hợp lí thuyết thực hành, tự lực lập kế hoạch, thực đánh giá kết DHDA đặc biệt nhấn mạnh tới việc hướng dẫn HS thực dự án học tập gắn liền với nội dung môn học Dự án học tập thực điều kiện xác định có tính phức hợp, liên quan đến nhiều yếu tố khác Dự án học tập HS thường thực theo nhóm nhỏ HS lớp có tập thể lớp Kết dự án sản phẩm công bố, giới thiệu viết, tập tranh ảnh sưu tầm, sản phẩm thật chương trình hành động cụ thể… 1.2.2 Bản chất dạy học dự án 1.2.2.1 Mục tiêu DHDA - DHDA hướng tới phát triển kĩ tư duy, nhận thức bậc cao phân tích, tổng hợp, đánh giá, tư sáng tạo, tư tích cực, tinh thần học tập suốt đời - DHDA hướng tới việc nâng cao kĩ chuyên môn kĩ sử dụng cơng nghệ thơng tin vào q trình học tập tạo sản phẩm - DHDA hướng tới vấn đề thực tiễn nhằm gắn kết nội dung học với sống thực - DHDA hướng tới phát triển kĩ làm việc kĩ sống kĩ lắng nghe giao tiếp, trao đổi, tranh luận, kĩ giải mâu thuẫn, kĩ làm việc tập thể, kĩ thu thập xử lí thơng tin, đưa bảo vệ ý kiến 1.2.2.2 Quan điểm DHDA Quan điểm DH định hướng tổng thể cho hoạt động DH, đó, có kết hợp nguyên tắc DH làm tảng, sở lí thuyết lí luận DH, điều kiện DH tổ chức định hướng vai trò GV HS trình DH Ba quan điểm DHDA là: - Quan điểm DH hướng vào người học HS trung tâm trình DH HS tự tìm kiến thức, tự thể hợp tác với bạn, tự kiểm tra đánh giá điều chỉnh hoạt động nhận thức - Quan điểm DH định hướng hành động DH định hướng hành động dựa lí thuyết hành động nhận thức, lí thuyết hoạt động Cơ sở lí thuyết q trình nhận thức cần có kết hợp tư hành động, lí thuyết thực tiễn Quan điểm DH dựa lí thuyết kiến tạo, thơng qua hành động tự lực, HS tự lĩnh hội kiến tạo tri thức Việc tổ chức trình DH chi phối sản phẩm hành động thỏa thuận GV HS - Quan điểm DH tích hợp Tích hợp (integration) có ý nghĩa hợp nhất, hịa nhập, kết hợp Tích hợp có hai tính chất bản, liên kết với liên hệ mật thiết với tính liên kết tính tồn vẹn Trong lí luận dạy học, tích hợp hiểu kết hợp cách hữu cơ, có hệ thống mức độ khác nhau, kiến thức, kĩ thuộc môn học khác hợp phần môn thành nội dung thống Như vậy, PPDH tích cực khác, DH dự án thực chất trình: - Biến trình giáo dục thành tự giáo dục HS tự lực nghiên cứu, tự tìm kiến thức hành động mình, tức cá nhân hóa việc học - HS cộng tác với HS khác nhóm, lớp làm cho kiến thức mà cá nhân tự tìm mang tính XH, khách quan hơn, tức XH hóa việc học - GV người hướng dẫn, tổ chức trình cá nhân hóa việc học xã hội hóa việc học 1.2.2.3 Đặc điểm DHDA Các nhà sư phạm Mĩ đầu kỉ XX xác lập sở lí thuyết cho DHDA nêu ba đặc điểm cốt lõi:định hướng HS, định hướng thực tiễn, định hướng sản phẩm Có thể cụ thể hóa đặc điểm DHDA sau: - Định hướng vào thực tiễn DHDA tạo kinh nghiệm học tập, thu hút HS vào dự án học tập giới thực, gắn việc học tập nhà trường với thực tiễn đời sống XH - Định hướng người học DHDA quan tâm đến hứng thú HS phát huy tính tự lực cao, thúc đẩy ham muốn học tập HS, tăng cường lực hồn thành cơng việc quan trọng HS tham giá tích cực tự lực vào giai đoạn trình học - Định hướng sản phẩm Kết dự án sản phẩm cơng bố, giới thiệu Sản phẩm vật chất, phi vật chất, thiết kế, văn kế hoạch Tuy nhiên, sản phẩm dự án phải nghiêng thực thực tế dựa thơng tin thu thập khơng phải đơn trình bày lại thông tin thu thập - Mang tính phức hợp Nội dung dự án có kết hợp tri thức nhiều lĩnh vực nhiều môn học khác nhằm giải vấn đề mang tính phức hợp - Cộng tác làm việc Trong trình thực dự án có cộng tác làm việc thành viên nhóm, HS với GV HS với người khác bên ngồi nhà trường có liên quan dự án Đặc điểm gọi học tập mang tính XH 1.2.2.4 PPDH DA có khác so với PPDH thơng thường khác? - DHDA vượt ngồi khn khổ giáo dục truyền thống dạy học truyền thống Các hoạt động học tập thiết kế cách cẩn thận, mang tính lâu dài, liên quan tới nhiều môn học, lấy HS làm trung tâm, tập trung vào vấn đề thực tế hàng ngày dựa kinh nghiệm người thực HS tham gia vào hoạt động đời thường có ý nghĩa vượt khỏi phạm vi lớp học - Kết thúc dự án phải có sản phẩm cụ thể, nét khác biệt PPDHDA với PPDH thông thường khác Sản phẩm dự án khơng giới hạn thu hoạch lí thuyết mà tạo sản phẩm vật chất hoạt động thực tiễn, thực hành - Công nghệ thông tin tham gia vào trình học tập HS q trình DH GV HS khơng học kĩ công nghệ thông tin cách riêng lẻ mà kĩ cơng nghệ thơng tin tích hợp q trình học tập Như vậy, PPDHDA xem có tác dụng đổi PPDH đồng thời dạy HS kĩ công nghệ thông tin cách tự nhiên - DHDA đặt trọng tâm đánh giá hoạt động kĩ mà HS thu thực dự án Đồng thời việc đánh giá thực suốt trình học tập khơng đánh giá kết học tập HS - Một điểm khác biệt trước đánh giá HS theo kiểm tra giấy, DHDA dùng nhiều công cụ đánh giá phối hợp kể quan sát Quan sát công cụ đánh giá sử dụng DHDA 1.2.3 Các loại dự án học tập Tùy theo sở phân loại mà ta có loại dự án học tập sau: - Phân loại theo chuyên môn: + Dự án môn học: Loại dự án giới hạn phận mơn học cụ thể Ví dụ dự án “Bảo tồn đa dạng sinh học” gói gọn nội dung kiến thức môn Sinh học + Dự án liên môn học: Khi thực dự án HS phải kết hợp với kiến thức số mơn học khác Ví dụ thực dự án “Nghiên cứu chế tạo máy phát điện vừa nhỏ”, HS phải sử dụng kết hợp kiến thức mơn Vật lí, Cơng nghệ, Tốn học,… để hồn thành sản phẩm + Dự án ngồi mơn học: dự án khơng nằm nội dung môn học nhà trường, chẳng hạn dự án thiết kế buổi trình diễn thời trang cho lứa tuổi học đường, xây dựng chương trình cho buổi nói chuyện, gặp gỡ với chuyên gia tư vấn - Phân loại theo quĩ thời gian: + Dự án nhỏ: thực thời gian ngắn từ đến tiếng đồng hồ + Dự án trung bình: cịn gọi ngày dự án + Dự án lớn: gọi tuần dự án lớn - Phân loại theo hình thức tham gia: + Dự án cá nhân: Bản thân HS tiến hành làm dự án học tập cho riêng Thường dự án tương đối đơn giản không nhiều thời gian + Dự án nhóm: Chia lớp thành nhiều nhóm, nhóm thực dự án học tập + Dự án toàn lớp: Cả lớp làm chung dự án + Dự án toàn trường: Dự án thực qui mơ lớn tồn khối HS nhà trường thực - Phân loại theo nhiệm vụ: + Dự án tìm hiểu: Ví dụ HS tiến hành điều tra để tìm hiểu tỉ lệ HS bị cận thị nhà trường, dự án tìm hiểu tình trạng nhiễm mơi trường, dự án tìm hiểu thực trạng an tồn giao thơng Việt Nam + Dự án nghiên cứu, chế tạo: Ví dụ dự án nghiên cứu, chế tạo máy phát điện, chế tạo Rơle điện từ, chế tạo kính thiên văn + Dự án thực hành: Ví dụ dự án lắp ráp máy điện theo thiết kế có sẵn vận hành máy điện + Dự án hỗn hợp: Trong thực dự án, HS phải tiến hành đồng thời nhiều hoạt động tìm hiểu, nghiên cứu, thực hành Việc phân chia mang tính chất tương đối Trong nhà trường phổ thông nay, GV thường cho nhóm HS thực dự án tìm hiểu phạm vi môn học sau HS học xong chương tổ chức báo cáo sản phẩm dự án buổi ngoại khóa 1.2.4 Cấu trúc trình DHDA 1.2.4.1 Cấu trúc trình học theo dự án HS Một dự án học tập mà HS thực phân chia thành năm giai đoạn: 1) Quyết định chủ đề HS thảo luận, liệt kê vấn đề thực tiễn từ nhiều nguồn thơng tin khác có liên quan đến nội dung học để lựa chọn dự án cho nhóm xác định rõ mục đích dự án 2) Xây dựng kế hoạch HS làm việc theo nhóm lên kế hoạch thực dự án, bao gồm: giải pháp thực dự án; phương tiện cần thực hiện; địa điểm thực hiện; phương tiện cần thiết; dự trù kinh phí, dự kiến thời gian hồn thành kết cần đạt được; phân công lao động cụ thể thành viên nhóm 3) Thực dự án HS làm việc theo nhóm cá nhân theo kế hoạch để tạo sản phẩm dự án 4) Giới thiệu dự án HS công bố giới thiệu dự án sản phẩm dự án, thảo luận, tranh luận vấn đề trình bày để làm rõ vấn đề nghiên cứu 5) Đánh giá dự án GV HS đánh giá trình học tập kết học tập HS Việc phân chia giai đoạn nói mang tính tương đối Trong thực tế, giai đoạn xen kẽ thâm nhập lẫn Việc tự kiểm tra, điều chỉnh cần thực tất giai đoạn dự án, phù hợp cấu trúc, nhiệm vụ dự án khác 1.2.4.2 Cách tổ chức dạy theo dự án [19] Trước triển khai PPDHDA, GV cần xác định rõ thành phần hồ sơ dạy Mỗi dự án học tập bao gồm: STT Nội dung Miêu tả Thời gian dự án Miêu tả số học cần thiết để hoàn thành dự án Mục tiêu dự án Thể rõ mục tiêu học tập mà HS cần phải đạt trình thực dự án, từ cho phép GV xem xét khả HS để tạo điều chỉnh cần thiết Bộ câu hỏi định Bộ câu hỏi định hướng giúp HS hiểu rõ chất vấn đề, hướng hình dung dự án tạo mối quan hệ HS nội dung kiến thức Bài tập dự án dành Mỗi dự án đưa vấn đề cần giải để đưa cho HS Chi tiết dự án Yêu cầu tiên HS Công nghệ lớp học Các trang web gợi ý Tài liệu tham khảo 10 Các bước thực lớp học 11 Ý kiến đánh giá đến kết Nhờ HS xác định vai trị mình, nhiệm vụ sản phẩm phải đạt dự án Đưa thông tin chung dự án, bao gồm chi tiết giúp tạo bước liên kết Bao gồm danh sách kĩ tiên cung cấp nhằm xem xét trước kĩ mà HS sử dụng dự án - Liệt kê phần mềm cụ thể xác định thông tin cần thiết Internet - Giúp HS chuẩn bị máy cho lớp học, cài đặt phần mềm tài liệu phù hợp Bao gồm đường dẫn website có liên quan đến dự án Bao gồm sách giáo khoa, báo, tạp chí, băng hình, nguồn tài liệu mà HS phải tiếp cận thông qua giảng… dùng làm sở giúp GV tập hợp tài liệu cần thiết GV chuẩn bị cho dự án Nêu chi tiết hoạt động dự án, bắt đầu giảng mở đầu, phương hướng đề xuất, trình tự tạo nhóm phương hướng gợi ý để dẫn dắt HS suốt dự án Bên cạnh cịn có bảng mơ tả sản phẩm cuối mà HS hướng tới Cách học dựa dự án yêu cầu phải có kĩ thuật đánh giá xác thực chi tiết Cần cung cấp phương pháp đánh giá với quy chuẩn đánh giá mẫu cho phép đánh giá dễ dàng hiệu công việc HS Trong đó, nội dung thứ – Bộ câu hỏi định hướng – cụ thể hóa sau [25]: Bộ câu hỏi định hướng giúp HS hiểu rõ chất vấn đề, hình dung dự án tạo mối quan hệ HS nội dung kiến thức Bộ câu hỏi định hướng bao gồm câu hỏi khái quát, câu hỏi học câu hỏi nội dung * Câu hỏi khái quát Câu hỏi khái quát câu hỏi giới thiệu khái quát, đầy đủ ý tưởng xuyên suốt môn học Câu hỏi khái quát cầu nối bài, phạm vi mơn học, chí khóa học Câu hỏi khái quát câu hỏi mở, khơi dậy thích thú, quan tâm phong phú, phức tạp vấn đề Câu hỏi khái quát thường mang đặc điểm sau: - Là yếu tố trọng tâm chủ đề - Lặp lại cách tự nhiên thông qua người học lịch sử môn học - Câu hỏi khái quát dẫn đến câu hỏi quan trọng khác, làm mở rộng vấn đề, mở rộng tính phức tạp phong phú chủ đề Ví dụ: Câu hỏi khái quát cho phần Điện học là: Sự phát minh điện ứng dụng vào thực tế thúc đẩy phát triển văn minh nhân loại - Cơ sở vật chất trường, phương tiện thiết bị DH cần thiết chưa đảm bảo cho việc dạy học Chỉ có phịng học đa cho ba khối lớp nên khó khăn việc xếp lịch học phòng học đa Cịn di chuyển dụng cụ thí nghiệm máy tính, đèn chiếu đến phịng học lớp tiết học lại khó khăn cho GV không đủ thời gian chuẩn bị 2.2.3.4 Đề xuất biện pháp khắc phục khó khăn, hạn chế thực trạng * Để khắc phục hạn chế nói chung, theo tơi cần có điều kiện sau: - Đảm bảo sở vật chất thiết bị DH Thiết bị DH cần trang bị đầy đủ, giảm sĩ số HS lớp - Đổi hoạt động người GV quan điểm sư phạm, quan hệ thầy trò, trách nhiệm GV trình GD - Đổi qui chế cho điểm, kiểm tra, đánh giá cho phù hợp với mục tiêu DH Cần đánh giá trình học tập HS không riêng đánh giá kết học tập HS Đồng thời cần phát huy vai trò tự đánh giá HS đánh giá bạn học - Đổi đánh giá dạy GV Trong đổi hoạt động người GV quan trọng vị hoạt động trực tiếp định đến kết trình DH 2.4 Tổ chức DH Sơ đồ tổ chức DH STT Công việc Công việc GV Công việc HS Chuẩn bị - Chọn chương - Tiếp thu PP học kĩ thực dự án học tập công nghệ thơng tin - Tìm hiểu kiến thức xuất phát - Ngồi học, HS tìm hiểu HS thêm DHDA qua đường link: - Phác thảo ý tưởng dự án … (hoặc vào menu : - Giới thiệu PPDHDA cho HS PPDHH/DHDA/ Cơ sở lí luận) xem số dự án mẫu - Tham khảo dự án mẫu qua - Hỗ trợ kĩ công nghệ đường link:… làm sở cho thông tin cần thiết cho HS việc tạo sản phẩm dự án - Chuẩn bị tài liệu hỗ trợ HS nhóm - Viết kế hoạch dạy Các bước thực lên lớp - Chia nhóm HS, hướng dẫn kĩ hoạt động nhóm - Tổ chức DH kiến thức theo nội dung học - Hướng dẫn HS thực dự án - Lập công cụ đánh giá hướng dẫn HS cách đánh giá Thực dự án - Theo dõi hoạt động HS, có kế hoạch hỗ trợ kịp thời - Tổ chức nhóm, chọn nhóm trưởng, thư kí - Thiết lập hoạt động nhóm, lập bảng phân cơng cơng việc - Thảo luận câu hỏi định hướng cơng cụ đánh giá - Thảo luận tiêu chí đánh giá - Ghi nhật kí cơng việc sổ dự án - Tiếp tục thực phần lại dự án học Tổ chức trình bày, giới thiệu sản phẩm Đánh giá - Mượn phịng thực hành tin học để HS hồn thành báo cáo - Chuẩn bị phòng máy, chép tập HS vào máy sử dụng trình bày - Mời đồng nghiệp dự (nếu có) - In phiếu đánh giá phát cho HS - Điều chỉnh kế hoạch dạy công cụ đánh giá cho phù hợp đối tượng - Lấy ý kiến phản hồi từ HS, đồng nghiệp - Cho HS làm kiểm tra, rút kinh nghiệm - Hồn thiện sản phẩm - Các nhóm trình bày sản phẩm dự án - Theo dõi - Thực đánh giá sản phẩm nhóm - Ghi nhận ý kiến đóng góp - Tự nhìn lại trình thực dự án - Làm kiểm tra 2.5 Xây dựng tiêu chí đánh giá kết việc phát huy tính tích cực, tự lực HS học tập số kiến thức chương “…” Trước thực nhiệm vụ học tập chương “…”, GV HS thống xây dựng tiêu chí đánh giá GV HS sử dụng tiêu chí để đánh giá trình thực sản phẩm cuối suốt trình DH GV phát cho HS bảng tiêu chí đánh giá trước HS thực dự án để HS không sa đà vào kĩ công nghệ thông tin mà nhãng nội dung mục tiêu cần phải đạt dự án Trong khuôn khổ luận văn này, sử dụng tự đánh giá, đánh giá đồng đẳng để đánh giá trình học tập HS đánh giá tổng kết kết học tập HS Các bảng tiêu chí mẫu phiếu đánh giá cụ thể sau: 2.5.1 Tiêu chí đánh giá hoạt động nhóm Mỗi tiêu chí tối đa điểm Tổng điểm tối đa đạt được: 10 điểm Tiêu chí điểm 1,5 điểm điểm 0,5 điểm Tốt Tạm Cần điều chỉnh Sự Tham gia đầy đủ Tham gia đầy đủ, Tham gia Tham gia tham gia chăm làm chăm chỉ, làm thường lãng phí thực việc lớp việc lớp hầu thời gian cơng việc khơng hết thời gian làm việc liên quan Sự Lắng nghe cẩn Thường lắng nghe Đôi không Không lắng lắng nghe thận ý kiến cẩn thận ý lắng nghe ý nghe ý kiến của người kiến người kiến những người khác khác người khác khác Sự Đưa phản Đưa phản Đưa phản Đưa phản phản hồi hồi chi tiết có tính hồi có tính xây hồi có tính xây hồi khơng có xây dựng cần dựng cần dựng lời ích thiết thiết thích chưa thích hợp Sự hợp Tơn trọng Thường tôn trọng Thường tôn trọng Không tôn trọng tác thành viên khác thành viên thành viên thành chia sẻ công khác chia sẻ khác không viên khác việc cách công Sự xếp thời gian công việc cách cơng Hồn thành cơng việc giao thời gian Thường hồn thành cơng việc giao thời gian, khơng làm đình trệ tiến triển cơng việc nhóm chia sẻ cơng việc cách cơng Khơng hồn thành nhiệm vụ giao thời gian làm đình trệ cơng việc nhóm 2.5.2 Tiêu chí đánh giá trình chiếu Mỗi tiêu chí tối đa điểm Tổng điểm tối đa đạt được: 10 điểm Tiêu điểm 1,5 điểm điểm chí Nội Đảm bảo tính Đảm bảo tính Đảm bảo tính dung xác, hệ thống, vận xác, vận xác, việc dụng kiến dụng kiến vận dụng kiến thức khai thức bản, khai thức chưa thác từ nhiều thác từ đầy đủ, thông tin nguồn thông tin nhiều nguồn cịn sơ sài khác thơng tin Hình - Các tranh ảnh sử - Các tranh ảnh - Nhiều tranh ảnh thức dụng mục sử dụng sử dụng khơng đích lựa chọn kĩ mục đích, xác, có càng, font chữ, màu font chữ rõ số font chữ khó chữ, cỡ chữ hợp lí ràng đọc - Các slide dễ hiểu, - Các slide dễ - Các slide dễ xếp hợp hiểu, xếp hợp hiểu, khơng q lí, làm bật nội lí, khơng q tải tải dung Sử Khai thác Khai thác Không khai thác dụng nhiều tính số tính tính cơng chương trình chương chương nghệ trình trình thơng tin Làm - Có chứng - Có chứng - Có chứng việc làm việc nhóm chặt làm việc nhóm làm việc theo nhóm chẽ chặt chẽ nhóm - Các thành viên - Phân cơng - Có phân cơng phân cơng chia chia sẻ công việc hiệu sẻ công việc rõ tương đối rõ ràng công việc chưa ràng cao Trình - Thuyết trình rõ - Giọng thuyết - Giọng thuyết không chia sẻ công việc cách cơng Khơng hồn thành nhiệm vụ giao thời gian thường xuyên buộc nhóm phải điều chỉnh thay đổi 0,5 điểm Nội dung chưa xác, không vận dụng kiến thức bản, thông tin cịn sơ sài - Khơng có tranh ảnh minh họa, font chữ khó đọc - Cấu trúc slide khơng rõ ràng, xếp khơng hợp lí Dùng sai chương trình ứng dụng - Chưa có chứng làm việc theo nhóm - Phân cơng khơng rõ ràng chưa đạt hiệu - Giọng thuyết bày thuyết trình ràng, trình bày sáng tạo - Trả lời tốt câu hỏi thảo luận trình rõ ràng, mạch lạc - Trả lời tốt câu hỏi thảo luận trình khó nghe - Trả lời câu hỏi thảo luận 2.5.3 Tiêu chí đánh giá ấn phẩm dự án Mỗi tiêu chí tối đa điểm Tổng điểm tối đa đạt được: 10 điểm Tiêu điểm 1,5 điểm điểm chí Nội - Thể - Thể - Một số thông tin dung nội dung kiến nội dung kiến cịn thiếu thức bản, thức bản, xác thơng tin thơng tin xác, có chọn lọc xác - Đảm bảo thống - Đảm bảo thống - Giữa tiêu đề với tiêu đề tiêu đề nội dung với nội dung với nội dung số điểm không thống Hình - Các hình ảnh - Các hình ảnh - Các hình ảnh thức minh họa sử minh họa sử minh họa không dụng mục dụng mục chỗ, khơng rõ đích, font chữ, cỡ đích, font chữ, cỡ mục đích, font chữ, chữ màu chữ chữ màu chữ cỡ chữ, màu chữ hợp lí hợp lí hợp lí - Các trang - Các trang - Các trang xếp xếp hợp lí, xếp hợp lí, số hợp lí, nhiên có làm bật nội lượng trang số trang dung, không không tải tải tải Làm - Có chứng - Có chứng - Có chứng việc làm việc nhóm làm việc nhóm làm việc nhóm nhóm chặt chẽ chặt chẽ - Các thành viên - Phân công - Các thành viên phân công chia chia sẻ công việc tham gia sẻ công việc rõ tương đối rõ ràng hiệu công việc ràng chưa cao Sử dụng công nghệ thông tin Giới thiệu ấn trình khó nghe, khó hiểu - Khơng trả lời câu hỏi thảo luận 0,5 điểm - Không thể nội dung kiến thức bản, thông tin thiếu xác - Giữa tiêu đè nọi dung khơng thống - Khơng có hình ảnh minh họa, font chữ, cỡ chữ màu chữ hợp lí - Các trang khơng hợp lí, khơng rõ ràng, q tải Khai thác nhiều tính chương trình Khai thác số tính chương trình Khơng khai thác tính chương trình - Chưa có chứng làm việc nhóm - Phân công chia sẻ công việc không rõ ràng khơng đạt hiệu Dùng sai chương trình ứng dụng - Thuyết trình rõ ràng, trình bày - Giọng thuyết trình rõ ràng, - Giọng thuyết trình khó nghe - Giọng thuyết trình khó nghe, phẩm sáng tạo - Trả lời tốt câu hỏi thảo luận mạch lạc - Trả lời tốt câu hỏi thảo luận - Trả lời câu hỏi thảo luận khó hiểu - Khơng trả lời câu hỏi thảo luận 2.5.4 Tiêu chí đánh giá sản phẩm thật dự án Mỗi tiêu chí tối đa điểm Tổng điểm tối đa đạt được: 10 điểm Tiêu chí Chất lượng sản phẩm Công dụng thực tế Sử dụng vật liệu Làm việc nhóm Giới thiệu sản phẩm điểm 1,5 điểm điểm 0,5 điểm 2.5.5 Tiêu chí đánh giá trang web Mỗi tiêu chí tối đa điểm Tổng điểm tối đa đạt được: 10 điểm Tiêu chí Nội dung Hình thức Sử dụng cơng nghệ thơng tin Làm việc nhóm điểm 1,5 điểm điểm 0,5 điểm Thông tin trang web xác, có nội dung phong phú - Các trang web dễ đọc, dễ nhìn, màu chữ, khổ chữ, kiểu chữ hợp lí - Âm thanh, hình ảnh có chất lượng tốt, dung lượng khơng q lớn, không làm chậm tốc độ chuyển tải trang Khai thác nhiều tính chương trình Thơng tin trang web xác, nội dung tương đối phong phú - Các trang web dễ đọc, màu chữ, khổ chữ, kiểu chữ tương đối hợp lí Vài thơng tin trang web chưa xác, nội dung phong phú - Các trang web dễ đọc, màu chữ, khổ chữ, kiểu chữ tương đối hợp lí Thơng tin trang web khơng chíng xác, nội dung sơ sài - Màu chữ, khổ chữ, kiểu chữ khơng hợp lí - Âm thanh, hình ảnh có chất lượng tốt khơng làm chậm tốc độ chuyển tải trang - Âm thanh, hình ảnh có chất lượng dung lượng lớn làm chậm tốc độ chuyển tải trang - Âm thanh, hình ảnh có chất lượng khơng tốt làm chậm tốc độ chuyển tải trang Khai thác số tính chương trình Khơng khai thác tính chương trình Dùng sai chương trình ứng dụng - Có chứng làm việc nhóm chặt chẽ - Các thành viên - Có chứng làm việc nhóm chặt chẽ - Phân cơng - Có chứng làm việc theo nhóm - Các thành viên - Chưa có chứng làm việc nhóm - Phân công phân công chia sẻ công việc rõ ràng Giới thiệu trang web chia sẻ công việc rõ ràng tham gia hiệu công việc chưa cao chia sẻ công việc không rõ ràng khơng hiệu - Thuyết trình rõ ràng, trình bày sáng tạo - Trả lời tốt câu hỏi thảo luận - Giọng thuyết trình rõ ràng, mạch lạc - Trả lời tốt câu hỏi thảo luận - Giọng thuyết trình khó nghe - Giọng thuyết trình khó nghe, khó hiểu - Khơng trả lời câu hỏi thảo luận - Trả lời câu hỏi thảo luận - Tiêu chí đánh giá hoạt động nhóm (2.5.1) dùng để: + Tự đánh giá: cá nhân HS tự đánh giá khả hoạt động nhóm + Đánh giá đồng đẳng: HS sử dụng phiếu đánh giá suốt trình làm dự án để đánh giá khả cộng tác, làm việc theo nhóm thành viên khác nhóm kể đánh giá khả làm việc nhóm thành viên lớp + GV đánh giá hoạt động nhóm nhóm lớp - Các bảng tiêu chí đánh giá sản phẩm dự án dùng để: + GV đánh giá thuyết trình Powerpoint, đánh giá ấn phẩm, đánh giá trang web đánh giá sản phẩm thật dự án nhóm + Nhóm HS đánh giá nhóm HS (đánh giá lẫn đánh giá đồng đẳng) 2.6 Cách tính điểm cho nhóm HS nhóm 2.6.1 Cách tính điểm cho nhóm Giả sử lớp chia thành nhóm Điểm nhóm A GV đánh giá = (Điểm cho hoạt động nhóm nhóm A + Điểm cho sản phẩm thật dự án nhóm A)/2 Điểm nhóm A nhóm HS đánh giá = (Điểm nhóm A tự đánh giá + Tổng điểm nhóm cịn lại đánh giá nhóm A)/3 Điểm nhóm = (Điểm nhóm GV đánh giá) x + Điểm nhóm HS đánh giá)/3 Tất điểm số làm tròn đến chữ số thập phân Ví dụ: 6,3456 điểm làm trịn thành 6,35 điểm Riêng điểm nhóm phân phối điểm cho tất thành viên nhóm điểm làm trịn đến phần ngun Ví dụ 5,3456 làm trịn đến điểm 2.6.2 Cách tính điểm cho thành viên nhóm Điểm HS B đánh giá đồng đẳng = (Điểm HS B tự đánh giá + Tổng điểm HS cịn lại nhóm đánh giá thành viên B)/ Số thành viên nhóm Điểm làm tròn đến chữ số thập phân Điểm HS B = (Điểm HS B đánh giá đồng đẳng + Điểm nhóm)/2 Điểm làm trịn đến phần ngun Ví dụ: 8,67 làm tròn thành Điểm HS B làm tròn đến phần nguyên lấy làm điểm kiểm tra 15 phút HS B theo qui chế cho điểm hành KẾT LUẬN CHƯƠNG Trên sở vận dụng quan điểm DHDA tiến hành thiết kế việc tổ chức DH kiến thức chương “…” thông qua việc cho HS thực dự án học tập Với cách thiết kế học trên, vận dụng cách triệt để quan điêm DHDA để phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo HS, cụ thể: - Quan điểm định hướng vào người học, lấy người học làm trung tâm, đặt HS làm trung tâm trình DH để HS trực tiếp tham gia giải vấn đề, HS tự ý thức cách thức chiếm lĩnh tri thức hình thành kĩ - Quan điểm DH định hướng hành động, tổ chức thiết kế hoạt động phức hợp cho HS hoạt động - Quan điểm DH tích hợp, giúp HS tích hợp kiến thức, kĩ thuộc mơn học khác để giải vấn đề đặt Để kiểm tra tính khả thi hiệu tiến trình DHDA thiết kế chúng tơi tổ chức DH thực nghiệm sư phạm Tiến trình thực trình bày cụ thể chương CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM Mục đích thực nghiệm sư phạm Mục đích thực nghiệm sư phạm đánh giá giả thuyết khoa học đề tài Cụ thể: - Đánh giá xem tiến trình DH thiết kế sở vận dụng DHDA có giúp HS phát triển hoạt động nhận thức tích cực, tự lực hay khơng; có giúp HS nắm vững nội dung học cách sâu sắc hiểu rõ ứng dụng kiến thức phần … vào thực tế hay không? - Đánh giá tính khả thi tiến trình xây dựng, sở bổ sung, sửa đổi tiến trình DH soạn thảo cho phù hợp 3.2 Nhiệm vụ Để đạt mục đích tơi tiến hành nhiệm vụ sau: - Giới thiệu để HS hiểu PPDHDA - Vận dụng DHDA vào việc DH bài… - Thiết kế giảng hỗ trợ cho việc giảng dạy Power point - Lựa chọn đối tượng thực nghiệm - Triển khai dạy nói theo tiến trình soạn thảo chương - Đánh giá kết thực nghiệm 3.3 Đối tượng thực nghiệm Đối tượng thực nghiệm sp: HS lớp … trường … 3.4 Phương pháp thực nghiệm - Tiến hành tổ chức cho HS học tập số kiến thức chương … - Theo dõi hoạt động cụ thể nhóm HS trình thực số dự án học tập cụ thể, thu thập sản phẩm HS - Dựa vào tiến trình DH, theo dõi hoạt động nhóm sản phẩm thu trình thực nghiệm, chúng tơi phân tích, rút kinh nghiệm đánh giá tính khả thi đề tài theo tiến trình soạn thảo - Dựa vào kết phiếu đánh giá GV, phiếu đánh giá HS kết kiểm tra, chúng tơi phân tích đánh giá sơ tiến trình DH soạn thảo 3.5 Thời gian thực nghiệm Từ ngày … đến ngày, tháng , năm 3.6 Các bước tiến hành thực nghiệm Tôi làm việc với lớp buổi học Phần thực dự án nhóm HS tiến hành ngồi tiết học Phần nhiều thời gian Với nội dung kiến thức tiến hành theo DHDA, tổ chức lớp thành nhóm theo cách chia thứ trình bày chương Khi chia nhóm, chúng tơi ý đến tỉ lệ nam nữ, khả sử dụng chương trình máy tính, trình độ HS nhóm Mỗi nhóm có nhóm trưởng, nhóm phó, thư kí thành viên Trong suốt q trình HS làm việc theo nhóm, tơi ln có kiểm tra, nhắc nhở, đôn đốc hướng dẫn để em làm việc theo tiến độ thời gian Đồng thời, đánh giá khen ngợi kịp thời nhóm làm việc tích cực, có đồn kết, phân cơng cơng việc hợp lí nhóm Bên cạnh cịn cho thành viên nhóm đánh giá lẫn tinh thần làm việc, trách nhiệm cá nhân Sau tiết dạy, cho nhóm chia sẻ, phản hồi với xem nhóm làm việc hiệu nhất, có chất lượng Các học tiến hành phịng nghe nhìn Trước học, GV HS chuẩn bị sở vật chất cần thiết máy tính, máy chiếu, hình, bảng phân nhóm Lịch làm việc cụ thể sau: Thời điểm Nội dung công việc Trước DH - Liên hệ nhà trường, GV chủ nhiệm, GV dạy tin học, phòng tuần (buổi thứ nhất) máy - Lập kế hoạch DH - Giới thiệu HS PPDH DA - Chia nhóm thiết lập hoạt động nhóm - Xây dựng thống tiêu chí đánh giá - Hướng dẫn HS cách tìm kiếm thơng tin - Hướng dẫn HS tạo trang web ấn phẩm chương trình Microsoft Powertpoint Microsoft Publish Buổi thứ (dạy tiết - Dạy bài… theo phân phối chương - Chuyển giao nhiệm vụ học tập, cung cấp thơng tin trình) - Thảo luận nhóm để trả lời câu hỏi định hướng - Xây dựng kế hoạch thực dự án, phân công công việc - Thực dự án Buổi thứ (dạy tiết - Dạy … theo phân phối chương - Chuyển giao nhiệm vụ học tập, cung cấp thơng tin trình) - Thảo luận nhóm để trả lời câu hỏi định hướng - Xây dựng kế hoạch thực dự án, phân công công việc - Thực dự án Buổi thứ - GV mượn phòng thực hành tin học - Các nhóm tập trung làm báo cáo để chuẩn bị cho buổi báo cáo sản phẩm dự án Buổi thứ - Báo cáo kết dự án (sau học xong - HS GV đánh giá q trình kết học tập thơng chương) qua tiêu chí đánh giá, sổ theo dõi dự án kiểm tra - Tổng kết 3.7 Kết thực nghiệm 3.7.1 Sản phẩm dự án nhóm * Nhóm báo cáo Sau nhóm báo cáo, nhóm tiến hành nhận xét, thảo luận chung lớp có ý kiến bổ sung thêm 3.7.2 Đánh giá kết thực nghiệm 3.7.2.1 Mục đích đánh giá Đánh giá tính xác thực giả thuyết khoa học nêu đề tài 3.7.2.2 Đối tượng hình thức đánh giá - Đối tượng: HS lớp … - Hình thức: + Đánh giá trình học tập đánh giá kết học tập thông qua việc quan sát GV học, tổng hợp phiếu đánh giá GV, tổng hợp phiếu đánh giá HS nhóm Đồng thời tiến hành cho HS làm kiểm tra 15 phút Bài kiểm tra thay đổi thứ tự câu thứ tự phần lựa chọn thành đề để đảm bảo cho HS ngồi gần không làm đề + Trong trình học tập thực dự án theo nhóm, tơi u cầu HS tự đánh giá đánh giá đồng đẳng hoạt động nhóm + Khi thực báo cáo sản phẩm chúng tơi cho nhóm HS đánh giá đồng đẳng sản phẩm dự án nhóm khác + Tổng hợp tất bảng kết đánh giá, xử lí số liệu nhận xét 3.7.2.3 Kết đánh giá Qua trình theo dõi HS lớp, theo dõi buổi báo cáo, phân tích tiết học sản phẩm dự án nhóm chúng tơi nhận thấy đánh giá tích cực, tự lực hoạt động học tập HS cách định tính định lượng sau: 3.7.2.3.1 Đánh giá định tính - Đánh giá qua thái độ, hành vi hứng thú + Quá trình thảo luận nhóm diễn sơi chứng tỏ tích cực, chủ động HS học + HS nhóm tích cực trả lời câu hỏi GV + Khi thành viên nhóm báo cáo, số thành viên khác bổ sung câu trả lời bạn đặt câu hỏi chất vấn nhóm khác - Đánh giá qua kết học tập: + Hoàn thành tập giao, qua HS hiểu nội dung học vận dụng kiến thức tật khúc xạ mắt vào thực tế + Nhóm đặt câu hỏi liên quan đến nội dung học thực tiễn sống từ hình thành ý tưởng dự án tuyên truyền cho người biết nguyên nhân, cách khắc phục tật khúc xạ mắt + Nhóm vạch nhiệm vụ cụ thể mà thành viên phải làm trình thực dự án + Thơng qua thực số kiến thức HS xây dựng vận dụng vào thực tế + Báo cáo viên thể phong cách sáng tạo trình bày thuyết trình theo ngơn ngữ riêng, theo cách hiểu mà khơng bị lệ thuộc vào nội dung slide 3.7.2.3.2 Đánh giá định lượng Tổng hợp kết gồm: phiếu đánh giá GV nhóm; … phiếu đánh giá đồng đẳng hoạt động nhóm HS; phiếu đánh giá sản phẩm dự án nhóm HS Sau xử lí số liệu, thực tính tốn trình bày mục 2.6 chúng tơi thu kết sau: a Điểm nhóm: Điểm nhóm Điểm nhóm GV đánh giá Điểm cua nhóm nhóm HS đánh giá Điểm nhóm b Điểm thành viên nhóm - Nếu phân phôis điểm cho tất thành viên nhóm khơng phì hợp với sức đóng góp người, khơng đảm bảo tính cơng - Để khắc phục tình trạng chúng tơi đưa phương án: tổng hợp 46 bảng kết đánh giá đồng đẳng hoạt động nhóm HS tính điểm cho HS Với cách tính điểm này, GV HS phải làm việc vất vả Ngồi ra, để việc đánh giá khơng q phức tạp, GV yêu cầu nhóm trưởng nhóm họp tất thành viên nhóm lại thỏa thuận với việc phân chia điểm cách cơng với mức đóng góp người Mặt khác, thống kê kết kiểm tra 15 phút rút nhận xét đa số HS nắm vững kiến thức học cách sâu sắc, đạt mục tiêu chuẩn kiến thức – kĩ Điều cho thấy HS tập trung vào thực dự án học tập gắn với thực tiễn không bị sa đà vào dự án mà quên kiến thức Như đưa nhận xét: vận dụng DHDA vào … giúp HS phát triển hoạt động nhận thức tích cực, tự lực, đồng thời HS nắm vững nội dung học cách sâu sắc ứng dụng kiến thức vào thực tế Việc HS tham gia vào đánh giá làm cho HS có trách nhiệm với việc học tập mình, có thái độ tranh đua cách tích cực với HS khác, nhờ việc học trở nên định hướng 3.8 Đánh giá chung việc tích hợp DHDA vào học khóa Qua q trình thực nghiệm, nhận thấy: - HS hiểu rõ kiến thức học biết ứng dụng kiến thức Vật lí vào thực tế sống Kiến thức mà HS thu nhận hình thành trở nên gần gũi với sống HS - Trong hoạt động nhóm có HS định nhóm thụ động HS khác Tuy nhiên, GV nên giám sát tạo điều kiện để thành viên nhóm giám sát lẫn - Đưa DHDA vào học khóa làm phát triển hứng thú nhận thức cho HS học tập, thỏa mãn nhu cầu tìm tịi, khám phá HS HS biết đề xuất tham gia nghiên cứu có chiều sâu, phát triển kĩ phát giải vấn đề - Việc để HS tham gia vào xây dựng tiêu chí đánh giá, tham gia vào tự đánh giá đánh giá thành viên khác làm cho HS có trách nhiệm hơn, giúp cho HS có trách nhiệm hơn, giúp cho việc học tập có định hướng có kết cao - Khi lựa chọn dự án học tập để thực lớp học, GV nên xem xét chi tiết tập HS có số chủ đề khó HS Do đó, GV cần có kế hoạch hỗ trợ cho HS, làm cho kết học tập tiếp tục củng cố kiến thức HS sau giảng Đồng thời, qua đợt thực nghiệm tơi nhận thấy có số khó khăn định sau: - Khó khăn lớn đợt thực nghiệm sở vật chất nhà trường, điều kiện tiếp cận với CNTT khả sử dụng CNTT HS cịn yếu - Chương trình học nặng nề, dung lượng giảng nhiều nên thiếu thời gian để đầu tư học theo dự án - Một khó khăn khác HS vốn quen với việc tự làm mình, phải làm việc theo nhóm, cặp học ngồi học nên HS khơng quen TÀI LIỆU THAM KHẢO Đặng Thành Hưng, Kĩ thuật thiết kế học theo nguyên tắc hoạt động Tạp chí phát triển GD 10/2004 9.Phạm Xuân Quế, Ứng dụng CNTT tổ chức hoạt động nhận thức Vật lí tích cực, tự chủ, sáng tạo, NXB Đại học sư phạm HN 17 Đỗ Hương Trà, Dạy học dự án tiến trình thực hiện, Tạp chí Giáo dục số 157, 2007 19 Sử dụng công nghệ thông tin dạy học, Tài liệu tập huấn chương trình Panrtner in Learning, NXB Giáo dục, 2003 20 L.F Kharlamop, Phát huy tính tích cực học tập HS nào, NXB Giáo dục, 1978, dịch Đỗ Thị Trang Nguyễn Ngọc Trang 21 Robert J Marzano, Debra J.Pickering, Jane E Pollock, Các phương pháp dạy học hiệu quả, NXB Giáo dục, Thành phố HCM 23 http:www//alt.edu.net.vn, trang web Dạy học tích cực dự án Việt – Bỉ nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng GV tiểu học trung học sở 24 http://mspil.net.vn, trang web chương trình Partners is Learning Microsoft Việt Nam Trung tâm công nghệ thông tin – Bộ giáo dục Đào tạo 25 Essential Course, Chương trình dạy học Intel, phiên 10.0 PHỤ LỤC: SỔ THEO DÕI DỰ ÁN Tên dự án Tên trường Tên GV Nhóm Thời gian Danh sách thành viên nhóm Kế hoạch dự án Tên dự án Lĩnh vực mơn học Lí chọn đề tài dự án Vấn đề nghiên cứu Hình thức trình bày kết hợp dự án Từ ngày … đến ngày… - Văn hóa - Giáo dục - Mơi trường thời tiết - Thực phẩm nông nghiệp - Sức khỏe, cảm giác - Khoa học thiên nhiên - KHXH (Trợ cấp, đói nghèo,…) - Lĩnh vực khác - Powerpoint Kịch Kể chuyện Khiêu vũ Áp phích, tranh vẽ Mơ hình video, hoạt hình Bài hát, thơ Thảo luận Phỏng vấn, hình thức khác Phân cơng nhiệm vụ nhóm Tên thành viên Nhiệm vụ Phương tiện Thời gian hoàn thành Các ý tưởng ban đầu (sơ đồ tư duy, chuỗi hoạt động, chuỗi kiên, (công cụ bảng biểu)) Phiếu tổng hợp liệu Câu hỏi Nguồn Sản phẩm dự kiến Biên thảo luận Ngày Nội dung thảo luận Kết Nhìn lại q trình thực dự án Tơi học kiến thức gì? Tơi phát triển kĩ gì? Tơi xây dựng thái độ tích cực? Tơi có hài lịng với kết nghiên cứu dự án không? Tơi gặp phải khó khăn thực dự án? Tôi giải khó khăn nào? Quan hệ tơi với thành viên nhóm nào? Những vấn đề quan trọng khác dự án bao gồm … Nhìn chung, tơi thích/khơng thích dự án vì… Phản hồi GV PHIẾU TRƯNG CẦU Ý KIẾN GIÁO VIÊN Để phục vụ cho việc đổi PPDH, xin thầy vui lịng cho biết ý kiến vấn đề Xin cảm ơn thầy cô! Theo thầy cô nội dung thầy cô cần rèn luyện cho HS trình DH? (đánh số theo thứ tự giảm dần từ đến 8, kĩ quan trọng nhất) Kiến thức Vật lí Kiến thức PP nhận thức Vật lí Kĩ giải tập Kĩ thu thập thơng tin Kĩ xử lí thơng tin Kĩ làm việc nhóm, lắng nghe, trao đổi, bày tỏ quan điểm Kĩ sử dụng CNTT học tập Kĩ trình bày vấn đề trước tập thể Trong học phần …, thầy cô thường sử dụng phương tiện giảng dạy nào? (đánh dấu chéo vào chọn) Sử dụng dụng cụ thí nghiệm theo qui định Sử dụng phần mềm … phổ thông Hỗ trợ giảng Powerpoint Khơng sử dụng phương tiện nói Thầy thường áp dụng hình thức hoạt động học? (đánh số theo thứ tự giảm dần từ đến 4, hình thức hoạt động thường dùng nhất) HS nghe, nhìn, ghi chép thông tin GV truyền đạt Tạo điều kiện để HS đề xuất giả thuyết, xây dựng kiến thức Tạo điều kiện để HS hoạt động nhóm, trao đổi lẫn HS đọc SGK kết hợp với việc giảng giải GV Thầy thường dùng hình thức để đánh giá trình học tập kết học tập HS? (đánh dấu chéo vào ô chọn) Kiểm tra, đánh giá kết học tập HS theo qui chế kiểm tra, đánh giá thời Cho HS tự đánh giá thân kết hợp với đánh giá GV Cho HS đánh giá đồng đẳng đánh giá lẫn nhau, kết hợp với đánh giá GV Kết hợp tự đánh giá, đánh giá đồng đẳng, đánh giá lẫn đánh giá GV Khi giảng dạy chương “…” thầy cô gặp thuận lợi khó khăn gì? ... môn học: Loại dự án giới hạn phận môn học cụ thể Ví dụ dự án “Bảo tồn đa dạng sinh học? ?? gói gọn nội dung kiến thức mơn Sinh học + Dự án liên môn học: Khi thực dự án HS phải kết hợp với kiến thức. .. DÕI DỰ ÁN Tên dự án Tên trường Tên GV Nhóm Thời gian Danh sách thành viên nhóm Kế hoạch dự án Tên dự án Lĩnh vực mơn học Lí chọn đề tài dự án Vấn đề nghiên cứu Hình thức trình bày kết hợp dự án. .. kết dạy học tốt Để đảm bảo dạy học theo phân phối chương trình nay, luận văn xin đề cập đến vấn đề tích hợp PPDHDA vào tiết học khóa CHƯƠNG 2: THIẾT KẾ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC DỰ ÁN CÁC NỘI DUNG KIẾN