Tóm tắt thanh tra hoạt Động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh Đạo, quản lý tại uỷ ban nhân dân cấp tỉnh của thanh tra bộ nội vụ

Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề án Trên cơ sở phân tích làm rõ cơ sở lý luận và thực trạng thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh

1 Lý do xây dựng đề án

Công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý có vai trò rất quan trọng trong nền hành chính nhà nước Họ chịu trách nhiệm lãnh đạo các cơ quan, đơn vị hành chính, xây dựng và triển khai các chiến lược, chính sách, kế hoạch công việc để đạt được mục tiêu đề ra; quản lý tài chính, nhân lực và các nguồn lực khác để đảm bảo hoạt động hiệu quả và hiệu suất của đơn vị; đóng vai trò quyết định trong việc định hướng, điều hành

và phát triển nền hành chính nhà nước, đảm bảo hiệu quả và chất lượng của dịch vụ công, đồng thời giữ vững niềm tin của công chúng vào hệ thống hành chính

Để trở thành công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý thì công chức đó phải được cấp có thẩm quyền bổ nhiệm theo quy định

Công tác bổ nhiệm công chức lãnh đạo, quản lý có vai trò và ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng và phát triển cơ quan, tổ chức, đảm bảo sự ổn định và hiệu quả trong hoạt động quản lý, đồng thời tạo động lực thúc đẩy các cá nhân và tập thể hoàn thành nhiệm vụ Hoạt động này giúp đảm bảo tính kế thừa, ổn định trong bộ máy tổ chức Việc bổ nhiệm đúng người vào vị trí phù hợp sẽ giúp tận dụng tối đa năng lực của công chức, đem lại hiệu quả quản lý cao Tuy nhiên, công tác bổ nhiệm công chức trên thực tế còn nhiều bất cập như bổ nhiệm không đúng quy trình; người được bổ nhiệm chưa đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn bổ nhiệm theo quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước tại thời điểm được bổ nhiệm, bổ nhiệm lại; tình trạng tham nhũng, tiêu cực trong quá trình bổ nhiệm… Để phát hiện và ngăn chặn những vi phạm trong quá trình bổ nhiệm từ cấp cơ sở, cần thiết phải tăng cường hiệu quả của công tác thanh tra trong hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý từ cấp cơ

chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh của Thanh tra Bộ Nội vụ vẫn còn tồn tại một số tồn tại, hạn chế và bất cập

Xuất phát từ các lý do trên học viên chọn vấn đề “Thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh của Thanh tra Bộ Nội vụ”

làm đề án tốt nghiệp của mình

2 Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề án

Trên cơ sở phân tích làm rõ cơ sở lý luận và thực trạng thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh của Thanh tra Bộ Nội vụ, Đề án đề xuất phương hướng và giải pháp bảo đảm việc thực hiện công tác này theo quy định trong những năm tới

Nhiệm vụ của Đề án gồm: (1) Phân tích một số vấn đề lý luận và pháp lý về thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh bao gồm khái niệm, đặc điểm, nội dung, quy trình, các yếu tố ảnh hưởng; (2) Đánh giá thực trạng thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh của Thanh tra Bộ Nội vụ, chỉ ra hạn chế và nguyên nhân; (3) Đề xuất phương hướng, giải pháp, lộ trình và biện pháp bảo đảm thực hiện thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh trong những năm tiếp theo

3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề án

- Đối tượng nghiên cứu của đề án là thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh của Thanh tra Bộ Nội vụ

- Đề án nghiên cứu công tác thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý cấp tỉnh của Thanh tra Bộ Nội vụ từ năm 2019 đến năm 2023, đề xuất phương hướng, giải pháp lộ trình bảo đảm thưc hiện thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh của Thanh tra Bộ Nội vụ cho

những năm tiếp theo

4 Phương pháp nghiên cứu

Đề tài sử dụng phương pháp luận Mác - Lê Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng và Nhà nước về Nhà nước pháp quyền XHCN, tổ chức bộ máy, lý luận về thanh tra và các phương pháp nghiên cứu cụ thể như tổng hợp, so sánh, phân tích, lịch sử…

5 Hiệu quả, lợi ích của đề án có thể ứng dụng trong thực tiễn

- Đề án phân tích làm rõ những vấn đề lý luận về thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo quản lý, như khái niệm, đặc điểm, vai trò của thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức; nội dung, quy trình thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức; các yếu tố tác động đến hoạt động thanh tra bổ nhiệm công chức

- Đề án cung cấp cơ sở lý luận chung về thanh tra hoạt động bổ nhiệm công

chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý; kết quả nghiên cứu của Đề án là tài liệu tham khảo cho các cơ quan nhà nước, cán bộ, công chức làm công tác thanh tra và cho sinh

viên, học viên chuyên ngành Quản lý công

Chương 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LUẬT VỀ THANH TRA HOẠT ĐỘNG BỔ NHIỆM CÔNG CHỨC GIỮ CHỨC VỤ LÃNH ĐẠO, QUẢN LÝ

TẠI UỶ BAN NHÂN DÂN CẤP TỈNH 1.1 Khái niệm, đặc điểm, vai trò thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh

1.1.1 Khái niệm thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh

Có thể hiểu thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh là hoạt động xem xét, đánh giá, xử lý theo trình tự, thủ tục

do pháp luật quy định của cơ quan thực hiện chức năng thanh tra đối với việc bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh Cụ thể là xem xét, đánh giá, xử lý: các căn cứ về nhu cầu, nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, đơn vịvề tiêu chuẩn, điều kiện của chức vụ lãnh đạo, quản lý; thẩm quyền, trình tự, thủ tục bổ nhiệm công chức lãnh đạo, quản lý

1.1.2 Đặc điểm của thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh

Thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh là thanh tra chuyên ngành gắn liền với hoạt động quản lý nhà nước và là một

bộ phận của hoạt động quản lý nhà nước trong lĩnh vực nội vụ

Nhìn chung, trong chu trình quản lý nhà nước có 3 giai đoạn cốt yếu, đó là: ban hành chính sách, pháp luật; tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật; thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm Trong quá trình đó, thanh tra giữ vai trò kiểm định, xem xét, đánh giá, xử lý những bất cập trong công tác quản lý nhà nước Giữa thanh tra và

quản lý nhà nước có điểm chung, đó là nhân danh quyền lực nhà nước, sử dụng các công cụ quản lý tác động lên tổ chức, cá nhân trong xã hội với tư cách là các đối tượng bị thanh tra, quản lý Giữa hoạt động thanh tra và quản lý nhà nước có mối quan hệ qua lại, tác động lẫn nhau mà ở đó nhà nước giữ vai trò chủ đạo, chi phối hoạt động của thanh tra và hoạt động thanh tra tác động trở lại, góp phần điều chỉnh nhận thức, phương pháp quản lý, bảo vệ mục đích của quản lý Hoạt động thanh tra

là cầu nối kiểm chứng sự phù hợp giữa lý luận và thực tiễn khi thông qua thanh tra

để làm sáng tỏ tính đúng đắn, phù hợp với thực tiễn sinh đông của các quy phạm, quy định nói chung và ngược lại, kết quả thanh tra là căn cứ, cơ sở để tiếp tục hoàn thiện

hệ thống chính sách, pháp luật liên quan, qua đó, thu hẹp khoảng cách giữa văn bản quy phạm và thực tiễn đời sống chính trị - kinh tế - xã hội, giúp phát huy tối đa hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước

Thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh mang tính quyền lực nhà nước và tính hành pháp

Tính quyền lực nhà nước của hoạt động thanh tra được cụ thể hoá trong chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của hoạt độngthanh tra, quy trình, hồ sơ thanh tra, việc xử lý kết quả thanh tra, quan hệ giữa cơ quan thanh tra nhà nước với cơ quan, tổ chức, cá nhân là đối tượng thanh tra, sự phối hợp giữa các tổ chức thanh tra với nhau và giữa tổ chức thanh tra với các cơ quan chức năng trong việc phát hiện và xử lý hành vi vi phạm pháp luật; đồng thời kiến nghị sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định pháp luật

Các cơ quan thanh tra nhà nước đều có quyền ra các quyết định bắt buộc thi hành đối với các đối tượng bị thanh tra trong việc yêu cầu cung cấp thông tin, giải trình, sửa chữa những thiếu sót đã bị phát hiện thông qua hoạt động thanh tra hay yêu cầu cơ quan có thẩm quyền thực hiện các kiến nghị, kết luận thanh tra, yêu cầu xử lý những tập thể, cá nhân để xảy ra hạn chế, khuyết điểm, kể cả việc chuyển hồ sơ sang

cơ quan điều tra để truy tố trước pháp luật…

Thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh vừa phải đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật vừa phải đảm bảo thực hiện đúng các chủ trương, chính sách, quy định của Đảng

Nguyên tắc "Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý" là một đặc điểm đặc thù của

hệ thống chính trị nước ta, nhằm đảm bảo sự lãnh đạo tập trung, thống nhất của Đảng

Cộng sản Việt Nam, đồng thời phát huy hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước Sự phối hợp chặt chẽ giữa Đảng và Nhà nước là yếu tố quan trọng để đạt được mục tiêu phát triển bền vững, đảm bảo ổn định và phát triển đất nước Đảng quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước, từ xây dựng các chiến lược phát triển kinh tế, xã hội, đến quyết định các chính sách đối ngoại, quốc phòng và an ninh Trong tổ chức cán

bộ, Đảng trực tiếp lãnh đạo công tác cán bộ, đặc biệt là công tác tổ chức, bổ nhiệm các vị trí lãnh đạo quan trọng trong hệ thống chính trị và bộ máy nhà nước

Thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh mang tính độc lập tương đối

Tính độc lập của thanh tra nói chung được thể hiện trong việc tuân theo pháp luật, tự mình tổ chức các cuộc thanh tra theo thẩm quyền, đưa ra kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý theo các quy định của pháp luật về kết quả của hoạt động thanh tra, chịu trách nhiệm về quyết định thanh tra của mình

Tính độc lập của hoạt động thanh tra bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh đặc điểm vốn có, xuất phát từ bản chất của thanh tra chỉ là tương đối, bởi vì trong hoạt động thanh tra, các cơ quan thanh tra phải căn cứ vào các quy định của pháp luật và chính sách hiện hành, đồng thời phải nhìn nhận, đánh giá từ thực tiễn, phải đặt sự vật, hiện tượng, việc làm đang xem xét trong mối quan hệ biện chứng với quan điểm khoa học, lịch sử cụ thể

Thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh không có chế tài xử phạt vi phạm hành chính

Đối tượng thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh là các cơ quan hành chính nhà nước; công chức trong các cơ quan nhà nước; không trực tiếp liên quan đến người dân và doanh nghiệp Do đối tượng thanh tra như vậy; đồng thời việc thanh tra căn cứ vào các quy định của pháp luật liên quan đến việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, của cán bộ - công chức và các quy định khác liên quan đến bổ nhiệm công chức lãnh đạo, quản lý (mà những quy định này không có chế tài xử phạt hành chính đối với hành vi vi phạm) nên thanh tra về hoạt động này không có xử phạt vi phạm hành chính

1.1.3 Vai trò của thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh

Thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh có vai trò quan trọng nhằm đánh giá hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh trong thực tế để từ đó có biện pháp xử lý phù hợp

Cụ thể, qua thanh tra sẽ ghi nhận, biểu dương những cách làm hay, làm tốt, những cải tiến, sáng tạo trong các làm, cách thực hiện, hiệu quả cao để kiến nghị cấp thẩm quyền nhân rộng mô hình, lan tỏa toàn quốc để học hỏi, thực hiện thống nhất Qua thanh tra, kịp thời phát hiện và có những kiến nghị để khắc phục những sơ hở, yếu kém, đề xuất những biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động bổ nhiệm này; đồng thời, kiên quyết,

xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, các trường hợp chạy chức, chạy quyền, làm ảnh hưởng đến uy tín của cơ quan, tổ chức, làm giảm sút lòng tin của người dân, gây mất đoàn kết trong cơ quan, tổ chức; qua đó, giúp UBND cấp tỉnh xây dựng được một đội ngũ công chức lãnh đạo, quản lý có đủ phẩm chất, năng lực, trình độ, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ để lãnh đạo, chỉ đạo đội ngũ công chức triển khai thực hiện thành công nhiệm

vụ, quyền hạn được giao, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng, phát triển và bảo

vệ địa phương nói riêng và tổ quốc nói chung

1.2 Chủ thể, đối tượng thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức

vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh

1.2.1 Chủ thể thanh tra họat động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh

Chủ thể thể thực hiện thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh là hoạt động thanh tra mang tính chất chuyên ngành Nội vụ đối với UBND cấp tỉnh, theo đó, chủ thể thực hiện là Thanh tra Bộ Nội vụ và Thanh tra Sở Nội vụ Đối với Thanh tra Chính phủ, Thanh tra tỉnh, khi tiến hành thanh tra về công tác bổ nhiệm tại UBND cấp tỉnh là hoạt động thanh tra hành chính

1.2.2 Đối tượng được thanh tra trong hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức

vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh

Đối tượng thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh bao gồm: (1) UBND tỉnh mà cụ thể là Chủ tịch UBND tỉnh trong việc bổ nhiệm các chức vụ lãnh đạo, quản lý từ cấp Phó Giám đốc sở

và tương đương trở lên; (2) các sở, cơ quan tương đương sở, cụ thể là Giám đốc

Sở và tương đương trong việc bổ nhiệm các chức vụ lãnh đạo, quản lý cấp Trưởng

phòng và tương đương trở xuống; (3) các cá nhân (bao gồm người được bổ nhiệm; cá nhân khác), tổ chức, cơ quan, đơn vị khác có liên quan (tham gia vào quy trình bổ nhiệm)

1.3 Nội dung và quy trình thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức

vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh

1.3.1 Nội dung thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh

Như đã phân tích nội hàm của các khái niệm công cụ ở phần trên, thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý gồm tất cả các nội dung liên quan đến quá trình bổ nhiệm bao gồm:

1.3.1.1 Thanh tra về căn cứ bổ nhiệm, điều kiện, tiêu chuẩn bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý

Theo quy định tại Luật Cán bộ công chức, việc bổ nhiệm công chức giữ chức

vụ lãnh đạo quản lý phải căn cứ vào: (1) Nhu cầu, nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, đơn vị; (2) tiêu chuẩn, điều kiện của chức vụ lãnh đạo, quản lý; (3) gắn với yêu cầu của vị trí việc làm Bên cạnh đó, việc bổ nhiệm còn phải căn cứ vào một số yếu tố khác như: số lượng biên chế được giao; số lượng cấp phó của cơ quan, đơn vị

Trước thời điểm ngày 01/5/2024 (Nghị định số 29/2024/NĐ-CP có hiệu lực thi hành), việc thanh tra về điều kiện, tiêu chuẩn bổ nhiệm công chức lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh cần bám sát quy định của tỉnh về tiêu chuẩn chức danh lãnh đạo, quản lý Trong trường hợp tỉnh chưa ban hành quy định về tiêu chuẩn chức danh lãnh đạo, quản

lý thì chiếu theo tiêu chuẩn, điều kiện bổ nhiệm theo quy định chung của Đảng và pháp luật, cụ thể là Khung tiêu chuẩn chức danh ban hành tại Quy định số 89-QĐ/TW ngày 04/8/2017 của Bộ Chính trị; Điều 18 Quy định số 80-QĐ/TW ngày 18/8/2022 của Bộ Chính trị và Điều 42 Nghị định số 138/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định về tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức, công chức được bổ nhiệm giữ chức cụ lãnh đạo, quản lý; theo đó công chức được bổ nhiệm phải đáp ứng đủ các yêu cầu về: Độ tuổi bổ nhiệm; trình độ lý luận chính trị, quản lý nhà nước; quy hoạch; hồ sơ, lý lịch cá nhân; sức khỏe; không thuộc các trường hợp bị cấm đảm nhiệm chức vụ theo quy định của Đảng và của pháp luật; không đang trong thời hạn xử lý kỷ luật, không trong thời gian thực hiện các quy định liên quan đến kỷ luật

1.3.1.2 Thanh tra về trình tự, thủ tục bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý

* Đối với thanh tra về trình tự, thủ tục bổ nhiệm lần đầu công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý

- Thanh tra về việc xin và phê duyệt chủ trương bổ nhiệm theo quy định tại Điều

20 Quy định số 80-QĐ/TW và Khoản 1 Điều 46 Nghị định số 138/2020/NĐ-CP

- Thanh tra về trình tự, thủ tục bổ nhiệm nguồn nhân sự tại chỗ theo quy định tại khoản 1 Điều 21 Quy định số 80-QĐ/TW và khoản 2 Điều 46 Nghị định số 138/2020/NĐ-CP

- Thanh tra về trình tự, thủ tục bổ nhiệm nguồn nhân sự từ nơi khác theo quy định tại khoản 2 Điều 21 Quy định số 80-QĐ/TW và khoản 3 Điều 46 Nghị định số 138/2020/NĐ-CP

- Thanh tra về trình tự, thủ tục bổ nhiệm trong trường hợp khác theo quy định tại Điều 47 Nghị định số 138/2020/NĐ-CP [Chi tiết tại Phụ lục 1]

* Đối với thanh tra về trình tự, thủ tục bổ nhiệm lại, kéo dài thời gian giữ chức

vụ công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý

- Thanh tra về trình tự, thủ tục bổ nhiệm lại theo quy định tại Điều 24, 27 Quy định số 80-QĐ/TW và Điều 49, 52, 54 Nghị định số 138/2020/NĐ-CP

- Thanh tra về trình tự, thủ tục kéo dài thời gian giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý đến tuổi nghỉ hưu theo quy định tại Điều 53, 54 Nghị định số 138/2020/NĐ-CP [Chi tiết tại Phụ lục 1]

* Đối với thanh tra về trình tự, thủ tục chưa và không thực hiện bổ nhiệm lại, kéo dài thời gian giữ chức vụ công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý

Thanh tra về trình tự, thủ tục chưa và không thực hiện bổ nhiệm lại, kéo dài thời

gian giữ chức vụ theo quy định tại khoản 4, 5 Điều 49 Nghị định số 138/2020/NĐ-CP

[Chi tiết tại Phụ lục 1]

1.3.2 Quy trình thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh

Một là, chuẩn bị thanh tra: Chủ thể tiến hành thanh tra tìm hiểu, phân tích, đánh

giá đối tượng thanh tra về mô hình, quy mô, việc thực hiện pháp luật Các báo cáo khảo sát được lập; trong báo cáo, các thông tin thu thập được đều được phân tích, đánh giá; các khả năng và dấu hiệu sai phạm về bổ nhiệm công chức đề được xem xét

Ban hành quyết định thanh tra; phê duyệt Kế hoạch tiến hành thanh tra; tổ chức họp Đoàn để triển khai nhiệm vụ và các biện pháp thực hiện trong khi thanh tra; thông báo việc công bố quyết định thanh tra cho đối tượng thanh tra

Trong giai đoạn tiến hành thanh tra: Công bố quyết định thanh tra; tiến hành

thanh tra trực tiếp, các công việc của Đoàn thanh tra đều được tiến hành theo lịch, có sự phối hợp của đối tượng thanh tra và các đối tượng khác có liên quan đến việc thanh tra

Trong giai đoạn kết thúc thanh tra: Đoàn thanh tra trong các cuộc thanh tra đều

thực hiện công tác báo cáo bằng văn bản các nội dung thanh tra để có cơ sở để xây dựng

Dự thảo bảo cáo kết quả thanh tra; dự thảo kết luận thanh tra Các kết luận thanh tra sau khi được ký ban hành đều được công bố và công khai Sau các cuộc thanh tra, Cơ quan tiến hành thanh tra tiến hành tổng hợp một số hạn chế và nguyên nhân của hạn chế trong hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh; đưa ra một số kiến nghị khắc phục thu hồi quyết định bổ nhiệm không đúng; xử lý kỷ luật trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức cá liên quan

1.4 Các yếu tố tác động đến thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh

1.4.1 Yếu tố khách quan

Thứ nhất là khung pháp lý và chính sách: Có thể nói đây là yếu tố quan trọng nhất

đối với hoạt động thanh tra nói chung và thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức

vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh nói riêng Hoạt động thanh tra có tính chất hành chính - tư pháp Tính hành chính thể hiện khi cơ quan thanh tra đưa ra các kiến nghị đổi mới về cơ chế, chính sách và tính tư pháp thể hiện khi áp dụng chế tài pháp luật để xử lý

vi phạm phát hiện qua thanh tra Bởi vậy, pháp luật về thanh tra cần phải có sự đầy đủ, đồng bộ, chặt chẽ và thiếu một trong các điều này, hoạt động thanh tra thiếu hiệu quả Điều này có thể thấy rõ trong giai đoạn trước đây, khi cơ sở pháp lý cho hoạt động thanh tra chưa được kiện toàn Như vậy, cơ sở pháp đóng vai trò quan trọng, tác động trực tiếp tới chất lượng, hiệu quả hoạt động thanh tra

Thứ hai là sự minh bạch và công khai thông tin

Sự minh bạch và công khai thông tin là yếu tố then chốt trong việc đảm bảo tính công bằng, hiệu quả và đáng tin cậy của công tác thanh tra, đặc biệt là trong hoạt động

bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh Minh bạch và công khai giúp đảm bảo quá trình bổ nhiệm diễn ra công bằng, khách quan, không thiên vị; tất cả các ứng viên và các bên liên quan đều có cơ hội tiếp cận thông tin như nhau; khi thông tin được công khai rõ ràng, minh bạch, sẽ tạo dựng được niềm tin từ phía công

chức, người dân và các tổ chức xã hội đối với quy trình bổ nhiệm và các quyết định của UBND cấp tỉnh Minh bạch và công khai thông tin là biện pháp hữu hiệu để phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong quá trình bổ nhiệm Các hành vi sai phạm, tiêu cực sẽ khó có

cơ hội thực hiện khi mọi thông tin đều được công khai

Thứ ba là sự phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong hoạt động thanh tra

Sự hợp tác của các bên liên quan là yếu tố quan trọng trong việc đảm bảo tính

hiệu quả và minh bạch của công tác thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức

vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh, điều đó được thể hiện ở các khía cạnh chính như: (1) Hợp tác từ UBND cấp tỉnh; (2) Hợp tác từ các sở, cơ quan tương đương sở

và các cơ quan liên quan; (3) Hợp tác từ phía các công chức được bổ nhiệm; (4) Hợp tác từ các cơ quan truyền thông

Thứ tư là áp lực từ công luận và xã hội: Sự phản ánh, góp ý của người dân, các tổ

chức xã hội giúp phát hiện những sai phạm, tiêu cực và tạo động lực để thanh tra hoạt động hiệu quả hơn Truyền thông là kênh quan trọng để phát hiện và phản ánh các vấn đề bất cập, góp phần thúc đẩy công tác thanh tra đặc biệt là thanh tra đột xuất Tuy nhiên, cần lưu ý, nếu dư luận xã hội phản ánh đúng đắn và bình luận một cách khách quan, không thiên vị sẽ là điều hết sức thuận lợi cho cơ quan thanh tra trong quá trình thực hiện nhiệm vụ Nhưng nếu dư luận xã hội phản ánh sự việc một cách chủ quan, thiếu trung thực, phiến diện thì sẽ tác động cản trở, khó khăn không nhỏ tới quá trình nghiên cứu, điều tra của cơ quan thanh tra Trong một số trường hợp nó còn khiến đưa ra những quyết định thiếu chính xác, thiếu khách quan, làm giảm hiệu lực, hiệu quả của công tác này

Thứ năm là việc ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông

CNTT giúp tự động hóa các quy trình, giảm bớt thủ tục giấy tờ, tăng cường khả năng xử lý và phân tích dữ liệu, từ đó nâng cao hiệu quả và tốc độ công việc Các

hệ thống thông tin giúp công khai quy trình, tiêu chuẩn, kết quả bổ nhiệm và các quyết định liên quan một cách rộng rãi, dễ dàng tiếp cận cho mọi người Công nghệ giúp giám sát quá trình thực hiện các quy trình bổ nhiệm, đồng thời thu thập và xử lý phản hồi từ các bên liên quan nhanh chóng và chính xác Ứng dụng CNTT với các giải pháp bảo mật tiên tiến giúp bảo vệ dữ liệu quan trọng, ngăn ngừa rủi ro mất mát hoặc truy cập trái phép; giúp giảm bớt thời gian xử lý công việc, tiết kiệm chi phí cho

cơ quan nhà nước và người dân

1.4.2 Yếu tố chủ quan

Thứ nhất là việc tổ chức thực hiện hoạt động thanh tra hoạt động bổ nhiệm công

chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh Các khâu chuẩn bị thanh tra,

phương pháp thanh tra, việc áp dụng các trình tự, thủ tục, quyền hạn của đoàn thanh tra, thanh tra viên đều có vai trò quan trọng tác động tới kết quả của quá trình thanh tra Bởi vậy, để việc thanh tra bảo đảm đúng mục đích, nội dung, thời hạn thanh tra thì quá trình chuẩn bị phải xây dựng được kế hoạch thanh tra phù hợp

Đối với thành viên đoàn thanh tra cần phải lựa chọn được những người có năng lực trình độ, thích hợp với nhiệm vụ được phân công Các phương pháp tiến hành thanh tra cần phải thể hiện rõ ràng được cách thức thực hiện công việc của Đoàn trong quá trình thanh tra Quá trình thực hiện công tác thanh tra, các thành viên trong Đoàn phải

tuân thủ đúng các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn mà pháp luật quy định

Thứ hai là công tác chỉ đạo đối với hoạt động thanh tra Người ra quyết định

thanh tra là có trách nhiệm chỉ đạo toàn bộ hoạt động của đoàn thanh tra Đây được coi

là nhiệm vụ được thực hiện thường xuyên tại cơ quan thanh tra của nhà nước Sự quan tâm chỉ đạo là một trong các nhân tố quyết định tới hiệu quả của cuộc thanh tra Hiện nay, chưa có văn bản pháp luật nào quy định cụ thể các nguyên tắc trong chỉ đạo hoạt động của Đoàn thanh tra Tuy nhiên, có thể thông qua các quy định hiện hành về nguyên tắc hoạt động thanh tra, nhiệm vụ, quyền hạn của người ra quyết định thanh tra, mối quan

hệ giữa Trưởng đoàn thanh tra với người ra quyết định thanh tra; quy trình tiến hành một

cuộc thanh tra… để thực hiện hoạt động này

Thứ ba là ý thức, năng lực, trình độ và phẩm chất của đội ngũ công chức tham gia hoạt động thanh tra:

Đội ngũ công chức tham gia hoạt động thanh tra là một trong những nhân tố đóng vai trò quyết định đến chất lượng và hiệu quả của công tác thanh tra Việc nâng cao ý thức trách nhiệm, năng lực chuyên môn, trình độ kiến thức và phẩm chất đạo đức của đội ngũ này là yếu tố then chốt để đảm bảo quá trình thanh tra diễn ra minh bạch, công bằng và đúng pháp luật Các cơ quan có thẩm quyền cần chú trọng đào tạo, bồi dưỡng công chức thanh tra, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để họ thực hiện tốt nhiệm vụ, góp phần xây dựng một hệ thống quản lý nhà nước vững mạnh và trong sạch

Chương 2 THỰC TRẠNG THANH TRA HOẠT ĐỘNG BỔ NHIỆM

CÔNG CHỨC GIỮ CHỨC VỤ LÃNH ĐẠO, QUẢN LÝ TẠI UỶ BAN

NHÂN DÂN CẤP TỈNH CỦA THANH TRA BỘ NỘI VỤ

2.1 Khái quát chung về Thanh tra Bộ Nội vụ

Thanh tra Bộ Nội vụ được chính thức thành lập từ năm 2003 Tính đến ngày 31/12/2023, tổng số công chức của Thanh tra Bộ Nội vụ là 28 công chức (trong tổng

33 biên chế được giao) Cơ cấu công chức gồm: 01 Chánh Thanh tra Bộ, 04 Phó Chánh Thanh tra; 05 lãnh đạo phòng (04 Trưởng phòng, 01 Phó Trưởng phòng); 17 công chức chuyên môn, nghiệp vụ

Theo Quyết định số 993/QĐ-BNV ngày 05/12/2022 của Bộ trưởng Bộ Nội

vụ, Thanh tra Bộ Nội vụ là “tổ chức thuộc Bộ Nội vụ, chịu sự chỉ đạo và điều hành của Bộ trưởng Bộ Nội vụ và chịu sự chỉ đạo về công tác; hướng dẫn về tổ chức, nghiệp vụ của Thanh tra Chính phủ”

Với vị trí như vậy, Thanh tra Bộ Nội vụ thực hiện các chức năng sau: “Giúp

Bộ trưởng Bộ Nội vụ quản lý nhà nước về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, tiếp công dân, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và phòng, chống tội phạm, khủng bố, mua bán người; tiến hành thanh tra hành chính đối với cơ quan, tổ chức,

cá nhân, thuộc phạm vi quản lý của Bộ Nội vụ; tiến hành thành tra chuyên ngành đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Nội vụ; theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận thanh tra, quyết định xử lý về thanh tra của Bộ Nội vụ và Thanh tra Bộ; giải quyết khiếu nại, tố cáo, tiếp công dân, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và phòng, chống tội phạm theo quy định của pháp luật; kiểm toán nội bộ”

Thanh tra Bộ Nội vụ gồm có: Đứng đầu là Chánh Thanh tra Bộ, giúp việc cho Chánh Thanh tra có không quá 4 Phó Chánh Thanh tra và các công chức Hiện nay, cơ cấu, tổ chức của Thanh tra Bộ Nội vụ gồm có 04 phòng chuyên môn gồm: Phòng Tổng hợp (Phòng 01); Phòng Thanh tra nội vụ khối bộ, ngành Trung ương (Phòng 02); Phòng Thanh tra nội vụ khối địa phương (Phòng 03); Phòng Tiếp công dân, xử lý đơn và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực (Phòng 04) Các phòng có trưởng phòng, phó trưởng phòng và các công chức Số lượng phó trưởng phòng thực

hiện theo quy định pháp luật Chức năng, nhiệm vụ cụ thể của mỗi phòng do Chánh Thanh tra Bộ quy định Trong đó, mỗi phòng có chức năng, nhiệm vụ khác nhau nhưng có chung một chức năng, nhiệm vụ đó là thực hiện công tác thanh tra, trong

đó có thanh tra về công tác bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý

2.2 Phân tích thực trạng thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức

vụ lãnh đạo, quản lý tại Uỷ ban nhân cấp tỉnh của Thanh tra Bộ Nội vụ

Từ năm 2019 đến hết năm 2023, Thanh tra Bộ Nội vụ đã tiến hành 45 cuộc (năm 2019: 11 cuộc; năm 2020: 06 cuộc; năm 2021: 06 cuộc; năm 2022: 09 cuộc và năm 2023: 13 cuộc) Qua thanh tra, đã phát hiện 3.657 hồ sơ bổ nhiệm, bổ nhiệm lại có vi phạm, trong đó có 1.543 trường hợp bổ nhiệm, bổ nhiệm lại chưa đáp ứng về tiêu chuẩn, điều kiện chức danh lãnh đạo, quản lý theo quy định chung và quy định riêng của địa phương; có 2.114 trường hợp chưa đáp ứng về trình tự, thủ tục (quy trình) Căn cứ vào tính chất, mức độ vi phạm; trên cơ sở hướng dẫn của Đảng (tại Thông báo kết luận số 43-KL/TW, 48-KL/TW, 27-KL/TW) và quy định của pháp luật, Thanh tra Bộ đã trực tiếp kiến nghị thu hồi, hủy bỏ 20 trường hợp bổ nhiệm, bổ nhiệm lại; giao Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo xem xét, thu hồi, hủy bỏ 932 trường hợp

bổ nhiệm, bổ nhiệm lại; kiểm điểm, xác định rõ trách nhiệm để có biện pháp xử lý phù hợp đối với 1.665 trường hợp bổ nhiệm, bổ nhiệm lại Đồng thời, Thanh tra Bộ cũng đã kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh và Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị thực hiện các biện pháp khác (như sửa đổi nội quy, quy chế; cử đi đào tạo, bồi dưỡng …) đối với 658 trường hợp

2.3 Đánh giá chung thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại UBND cấp tỉnh của Thanh tra Bộ Nội vụ

2.3.1 Kết quả và nguyên nhân của kết quả

Một là, cơ bản công tác bổ nhiệm, bổ nhiệm lại công chức giữ chức vụ lãnh đạo,

quản lý của UBND cấp tỉnh xuất phát từ yêu cầu nhiệm vụ Các trường hợp được bổ nhiệm, bổ nhiệm lại đã thực hiện tốt về chủ trương, các bước theo quy định của Đảng, pháp luật của nhà nước và quy định của địa phương; các trường hợp bổ nhiệm đã đáp ứng các điều kiện, tiêu chuẩn chức vụ được bổ nhiệm, bổ nhiệm lại Từ đó góp phần giúp các cấp, ngành chủ động trong việc quản lý, quy hoạch, sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng… đối với công chức Cũng chính bởi các quy định, quy chế được công khai

minh bạch, nên đã tạo động lực cho người công chức tự phấn đấu trong quá trình làm việc, chủ động trong đào tạo, bồi dưỡng, bảo đảm trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, các điều kiện, tiêu chuẩn bổ nhiệm

Hai là, các thành viên Đoàn thanh tra có năng lực, ý thức trách nhiệm cao và triệt

để tuân thủ quy định, quy trình trong hoạt động thanh tra, đến nay không có thành viên nào vi phạm pháp luật, kỷ cương, kỷ luật hành chính cũng như quy chế hoạt động của Đoàn thanh tra Nhiều thành viên, thư ký Đoàn thanh tra được đối tượng thanh tra đánh giá cao và vẫn duy trì được liên lạc đối với các bộ, ngành, địa phương trong việc hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ, qua đó đảm bảo công tác giám sát, phòng ngừa từ xa

Ba là: Các địa phương (đối tượng thanh tra) được Thanh tra Bộ Nội vụ thanh tra

khá toàn diện, đầy đủ 3 miền của đất nước Trước năm 2019, do điều kiện kinh phí còn hạn hẹp và do quy định về tiêu chuẩn được đi công tác bằng máy nay nên Thanh tra Bộ nội vụ chủ yếu tiến hành thanh tra tại các tỉnh miền Bắc và miền Trung Từ năm 2019 đến nay, do đổi mới về cơ chế (Bộ Nội vụ cho phép công chức đi công tác bằng máy bay hạng phổ thông và thanh toán không vượt quá định mức vé tàu), Thanh tra Bộ Nội vụ đã tiến hành thanh tra toàn diện hơn, trong đó có những năm tập trung thanh tra tại các tỉnh miền Nam, Tây Nguyên

Bốn là: Các kết luận thanh tra tại các địa phương của Thanh tra Bộ Nội vụ đều

được nhận định, đánh giá, kết luận trên quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước nhưng cũng tính đến yếu tố thực tiễn, thực tế khách quan, với phương châm “có lý, có tình”, mang tính xây dựng Do vậy, các Kết luận thanh tra của Thanh tra Bộ Nội vụ đều được đối tượng thanh tra tâm phục, khẩu phục; không có khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh Các kiến nghị nêu tại Kết luận thanh tra của Thanh tra Bộ Nội vụ đều rất rõ ràng, cụ thể và mang tính khả thi cao, do vậy, các kiến nghị đều được đối tượng thanh

tra triển khai thực hiện xong

Nguyên nhân của kết quả đạt được:

Thứ nhất, để đạt được các kết quả thanh tra nói trên, nguyên nhân đầu tiên là

do hệ thống pháp luật về hoạt động thanh tra nói chung và thanh tra việc bổ nhiệm công chức trong CQHCNN ngày càng được hoàn thiện Hệ thống pháp luật đã quy định rõ cơ cấu, tổ chức, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Thanh tra Bộ Nội vụ, quy định về quy trình thanh tra hoạt động bổ nhiệm công chức trong CQHCNN, cũng