CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA BAN QUẢN LÝ AN TOÀN THỰC PHẨM TRỰC THUỘC UỶ
Khái quát về quá trình hình thành và thí điểm thành lập Ban Quản lý
lý An toàn thực phẩm
Từ năm 2003 đến năm 2010, quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm (ATTP) được giao cho ngành Y tế, với Bộ Y tế phụ trách ở cấp trung ương và Sở Y tế ở cấp địa phương Trong giai đoạn này, Trung tâm Y tế dự phòng và Phòng Quản lý vệ sinh ATTP thuộc Sở Y tế đã trực tiếp thực hiện công tác quản lý nhà nước, giải quyết các vấn đề liên quan đến thực phẩm.
Quy định về quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm (ATTP) được xác định trong Pháp lệnh số 12/2003/PL-UBTVQH11, ban hành ngày 26 tháng 7 năm 2003 Pháp lệnh này, được Quốc hội khóa XI thông qua, nhằm bảo vệ sức khỏe và tính mạng con người, duy trì nòi giống, cũng như tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước về vệ sinh ATTP Nội dung của pháp lệnh quy định việc đảm bảo vệ sinh ATTP trong sản xuất và kinh doanh thực phẩm, đồng thời đề ra các biện pháp phòng ngừa và khắc phục ngộ độc thực phẩm cũng như bệnh truyền qua thực phẩm.
Trong công tác quản lý nhà nước về ATTP được quy định tại điều 43 Pháp lệnh số 12/2003/PL-UBTVQH11 như sau:
- Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về vệ sinh ATTP
- Bộ Y tế chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về vệ sinh ATTP
Các Bộ, ngành có trách nhiệm phối hợp với Bộ Y tế trong việc quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm (ATTP) theo nhiệm vụ và quyền hạn được phân công Việc thực hiện này phải tuân thủ các nguyên tắc đã đề ra để đảm bảo hiệu quả trong công tác quản lý.
Quản lý nhà nước về vệ sinh an toàn thực phẩm (ATTP) trong sản xuất được thực hiện bởi các Bộ, ngành chuyên quản, phối hợp chặt chẽ với Bộ Y tế và các Bộ, ngành liên quan.
Quản lý nhà nước về vệ sinh an toàn thực phẩm trong quá trình lưu thông được thực hiện bởi Bộ Y tế, phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành liên quan.
- UBND các cấp trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình thực hiện quản lý nhà nước về vệ sinh ATTP tại địa phương
Kể từ năm 2010, Luật An toàn thực phẩm (ATTP) 2010 đã được ban hành, thay thế Pháp lệnh số 12/2003/PL-UBTVQH11 ngày 26 tháng 7 năm 2003, nhằm điều chỉnh các quy định liên quan đến ATTP Luật này bao gồm 11 chương và tạo ra cơ sở pháp lý vững chắc cho việc thực thi các quy định về an toàn thực phẩm.
Bài viết đề cập đến 72 quy định quan trọng liên quan đến quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân trong việc đảm bảo an toàn thực phẩm (ATTP) Nội dung bao gồm các điều kiện cần thiết để bảo đảm ATTP, quy trình chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP trong sản xuất và kinh doanh thực phẩm, cũng như quy định về xuất nhập khẩu thực phẩm Ngoài ra, bài viết còn nêu rõ các quy định liên quan đến quảng cáo và ghi nhãn thực phẩm, kiểm nghiệm thực phẩm, phân tích nguy cơ đối với ATTP, cũng như các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn và khắc phục sự cố liên quan đến ATTP Cuối cùng, thông tin, giáo dục và truyền thông về ATTP cùng với quản lý nhà nước về lĩnh vực này cũng được đề cập.
Trước tình hình đổi mới và nâng cao trách nhiệm quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm (ATTP), Luật ATTP 2010 đã quy định rõ trách nhiệm của các bộ ngành như Bộ Y tế, Bộ Công thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cùng với UBND các cấp địa phương Việc ban hành Luật ATTP 2010 đã dẫn đến sự thay đổi trong cơ cấu tổ chức của bộ máy quản lý nhà nước, yêu cầu điều chỉnh để phù hợp với các quy định mới Tại địa phương, các đơn vị nhà nước chịu trách nhiệm quản lý ATTP bao gồm nhiều cơ quan khác nhau, đảm bảo việc thực thi hiệu quả các quy định về an toàn thực phẩm.
- Sở Y tế có các đơn vị trực thuộc phụ trách về ATTP:
Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) là cơ quan quản lý nhà nước cấp tỉnh, chịu trách nhiệm đảm bảo an toàn thực phẩm (ATTP) trong toàn bộ quy trình sản xuất, chế biến, bảo quản, vận chuyển, xuất khẩu và nhập khẩu Nhiệm vụ của Chi cục bao gồm quản lý các loại phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến, nước uống đóng chai, nước khoáng thiên nhiên, thực phẩm chức năng, thực phẩm tăng cường vi chất dinh dưỡng, cũng như dụng cụ và vật liệu bao gói chứa đựng thực phẩm.
Trung tâm Kiểm nghiệm thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm là đơn vị trực thuộc Sở Y tế, có nhiệm vụ tư vấn và triển khai các hoạt động kiểm nghiệm thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm trên địa bàn Trung tâm nghiên cứu đánh giá nguy cơ về an toàn thực phẩm (ATTP) và môi trường, đồng thời hướng dẫn và giám sát việc áp dụng tiêu chuẩn kỹ thuật cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh Ngoài ra, Trung tâm còn tham gia xây dựng quy chuẩn kỹ thuật địa phương cho các sản phẩm thực phẩm đặc thù.
- Sở NN&PTNT có các đơn vị trực thuộc phụ trách về ATTP:
Chi cục Bảo vệ thực vật là cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ thực vật, có nhiệm vụ quan trọng trong việc đảm bảo an toàn thực phẩm (ATTP) trong toàn bộ quy trình sản xuất và tiêu thụ nông sản Cơ quan này quản lý các lĩnh vực như ngũ cốc, rau củ quả, thực phẩm biến đổi gen, chè, cà phê, cacao, hạt tiêu, điều, cùng với các sản phẩm thực phẩm khác và các dụng cụ, vật liệu bao gói liên quan.
Chi cục Thú y là cơ quan quản lý nhà nước về chăn nuôi và thú y, đồng thời đảm bảo an toàn thực phẩm (ATTP) trong toàn bộ quy trình sản xuất, từ thu gom, giết mổ, sơ chế, chế biến, đến bảo quản, vận chuyển, lưu thông và phân phối các sản phẩm như thịt, thủy sản, trứng, sữa tươi, mật ong, thực phẩm biến đổi gen, cùng với dụng cụ và vật liệu bao gói thực phẩm.
Chi cục Quản lý chất lượng và bảo vệ nguồn lợi thủy sản là cơ quan nhà nước có trách nhiệm quản lý lĩnh vực thủy sản, bao gồm việc đảm bảo an toàn thực phẩm trong tất cả các giai đoạn từ sản xuất, thu gom, sơ chế, chế biến, bảo quản, vận chuyển đến lưu thông và kinh doanh thủy sản cũng như các sản phẩm liên quan.
Phòng Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản có nhiệm vụ quản lý nhà nước về chất lượng và an toàn thực phẩm trong lĩnh vực nông lâm thủy sản Đơn vị này cũng là đầu mối phối hợp liên ngành về an toàn thực phẩm với Sở Y tế và Sở Công Thương, đồng thời tổng hợp, báo cáo và tham mưu cho lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
- Sở Công Thương có các đơn vị trực thuộc phụ trách về ATTP:
Chi cục Quản lý thị trường là cơ quan hành chính có nhiệm vụ kiểm tra và phòng chống thực phẩm giả cũng như gian lận thương mại trong lĩnh vực thực phẩm Tổ chức này giám sát tất cả các loại thực phẩm, phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến, cùng với dụng cụ và vật liệu bao gói, chứa đựng thực phẩm.
Vị trí pháp lý, chức năng của Ban Quản lý An toàn thực phẩm
1.2.1 Vị trí pháp lý của Ban Quản lý An toàn thực phẩm
Hệ thống cơ quan hành chính được phân chia thành hai loại dựa trên phạm vi quản lý và thẩm quyền: cơ quan hành chính có thẩm quyền chung và cơ quan hành chính có thẩm quyền riêng Các cơ quan hành chính có thẩm quyền chung, như Chính phủ và UBND các cấp, có quyền hạn áp dụng cho mọi ngành, lĩnh vực và đối tượng trên toàn quốc hoặc trong từng địa phương Ngược lại, các cơ quan hành chính có thẩm quyền riêng chỉ có hiệu lực trong phạm vi ngành hoặc lĩnh vực liên ngành Ví dụ, Ban Quản lý ATTP là cơ quan thuộc UBND cấp tỉnh, chuyên trách về an toàn thực phẩm.
Vào ngày 16 tháng 8 năm 2017, Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành Quyết định số 4420/QĐ-UBND, quyết định giải thể Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm trực thuộc Sở Y tế thành phố.
Theo Nguyễn Cửu Việt (2010) trong "Giáo trình Luật hành chính Việt Nam", UBND có nhiệm vụ tổ chức thực thi pháp luật về an toàn thực phẩm (ATTP) trên địa bàn Việc này được thực hiện thông qua một mô hình thí điểm được thành lập theo Quyết định của Thủ tướng.
Ban Quản lý An toàn thực phẩm không phải là cơ quan chuyên môn của UBND trong hệ thống các cơ quan nhà nước Điều này dựa trên các văn bản pháp luật hiện hành liên quan đến chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND trong hệ thống hành chính nhà nước.
Ban Quản lý An toàn thực phẩm (ATTP) có nhiệm vụ thực thi pháp luật và hỗ trợ UBND trong quản lý nhà nước về ATTP Tuy nhiên, cơ quan này vẫn chưa đủ điều kiện để trở thành cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh theo quy định tại Điều 9 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 Theo luật, cơ quan chuyên môn phải tổ chức ở cấp tỉnh, cấp huyện, có chức năng tham mưu và giúp UBND thực hiện quản lý nhà nước trong lĩnh vực cụ thể, đồng thời phải tuân thủ sự chỉ đạo và quản lý về tổ chức, biên chế từ UBND cũng như sự kiểm tra nghiệp vụ từ cơ quan quản lý nhà nước cấp trên.
Một số cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh như Sở Nội vụ, Sở Tư pháp, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính cần đảm bảo thực hiện đầy đủ chức năng và nhiệm vụ quản lý nhà nước Ban Quản lý An toàn thực phẩm (ATTP) chưa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu pháp lý và cơ cấu tổ chức của một cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh Thực tế, Ban Quản lý ATTP là một cơ quan thí điểm được thành lập để quản lý ATTP tại địa phương, nhưng chưa có căn cứ pháp lý cụ thể theo quy định.
Việc thành lập Ban Quản lý An toàn thực phẩm (ATTP) được thực hiện dựa trên đề xuất của Bộ trưởng Bộ Nội vụ và Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố, cùng với sự phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ Quy trình này tuân thủ theo Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương, cả hai đều được ban hành vào ngày 19 tháng 6 năm 2015 Sự thành lập Ban Quản lý ATTP còn dựa trên tình hình thực tế về quản lý nhà nước đối với ATTP tại địa phương.
9 Chính phủ (2014), “Quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, cấp tỉnh”, Nghị định số 24/2014/NĐ-CP ngày 04 tháng 4 năm 2014
Theo Quyết định 2349/QĐ-TTg ngày 05 tháng 12 năm 2016 của Thủ tướng Chính phủ, TP.HCM đã thí điểm thành lập Ban Quản lý An toàn thực phẩm, trực thuộc UBND TP.HCM, nhằm hỗ trợ UBND trong việc tổ chức thực thi pháp luật về an toàn và vệ sinh thực phẩm trên địa bàn Thành phố.
Hiện nay, cả nước có ba Ban Quản lý An toàn Thực phẩm (ATTP) tại TP.HCM, tỉnh Bắc Ninh và thành phố Đà Nẵng Các Ban này được thành lập theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, có tư cách pháp nhân, con dấu và tài khoản tại Kho bạc Nhà nước cùng ngân hàng, với trụ sở làm việc cố định.
Ban Quản lý An toàn thực phẩm (ATTP) tại TP.HCM được giao nhiệm vụ và quyền hạn cụ thể để thực hiện chức năng quản lý ATTP trên địa bàn, theo quy định của pháp luật hiện hành Do tính chất đặc thù, nhiệm vụ và quyền hạn của Ban không được quy định bởi luật hay quyết định của Thủ tướng, mà được xác định dựa trên chức năng của ba cơ quan chuyên môn trong lĩnh vực ATTP thuộc ngành y tế, nông nghiệp và công thương, bao gồm Sở Y tế, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cùng Sở Công thương.
Như vậy, Ban Quản lý ATTP thực hiện những nhiệm vụ quản lý ATTP của
Theo Nghị định 15/2018/NĐ-CP ngày 02 tháng 02 năm 2018 của Chính phủ, 03 cơ quan chuyên môn gồm Sở Y tế, Sở Công thương, và Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) chịu trách nhiệm quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm (ATTP) Mỗi cơ quan được phân công quản lý các nhóm sản phẩm tương ứng dựa trên quy định của Luật ATTP 2010.
Trách nhiệm quản lý nhà nước về ATTP lĩnh vực y tế 11
Quản lý an toàn thực phẩm (ATTP) là một quy trình quan trọng diễn ra trong suốt các giai đoạn sản xuất, chế biến, bảo quản, vận chuyển, xuất khẩu, nhập khẩu và kinh doanh thực phẩm Điều này bao gồm việc giám sát các cơ sở sản xuất và kinh doanh thực phẩm theo phân công quản lý được quy định trong Phụ lục 3.
Tổ chức có trách nhiệm tiếp nhận và quản lý hồ sơ, đồng thời cấp Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm và Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm Điều này áp dụng đối với các sản phẩm như thực phẩm bảo vệ sức khỏe, phụ gia thực phẩm hỗn hợp có công dụng mới, và phụ gia thực phẩm.
Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của Ban Quản lý An toàn thực phẩm, theo Quyết định số 06/2017/QĐ-UBND, có hiệu lực từ ngày 02 tháng 02 năm 2017 Quy chế này nhằm đảm bảo việc quản lý và giám sát an toàn thực phẩm trên địa bàn thành phố, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và nâng cao chất lượng thực phẩm.
11 Chính phủ (2018), Quy định chi tiết thi hành một số điều Luật ATTP 2010, Điều 37 Nghị định
Theo Nghị định 15/2018/NĐ-CP ngày 02 tháng 02 năm 2018, các chất phụ gia không nằm trong danh mục được phép sử dụng hoặc không đúng đối tượng sử dụng trong thực phẩm theo quy định của Bộ Y tế sẽ không được chấp nhận Để đảm bảo an toàn thực phẩm, cơ sở sản xuất cần có Giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP đạt yêu cầu thực hành sản xuất tốt, cùng với Giấy xác nhận nội dung quảng cáo và Giấy chứng nhận lưu hành tự do cho sản phẩm thuộc lĩnh vực quản lý Ngoài ra, Giấy chứng nhận y tế cũng là một yêu cầu quan trọng trong quy trình này.
Quy định pháp luật về cơ cấu tổ chức và chế độ làm việc của Ban Quản lý An toàn thực phẩm
1.3.1 Cơ cấu tổ chức của Ban Quản lý An toàn thực phẩm
Ban Quản lý An toàn thực phẩm (ATTP) có cơ cấu tổ chức khác biệt so với các cơ quan quản lý nhà nước khác thuộc UBND cấp tỉnh, do đây là cơ quan thí điểm với chỉ 03 Ban ATTP trên toàn quốc Hiện chưa có văn bản pháp luật cụ thể quy định về cơ cấu tổ chức và hoạt động của Ban Quản lý ATTP Quy chế tổ chức được UBND cấp tỉnh ban hành dựa trên các văn bản quy phạm pháp luật và thực tế hoạt động ATTP tại địa phương, từ đó làm cơ sở cho việc tổ chức tại các Ban Quản lý ATTP.
Căn cứ vào Luật Tổ chức chính quyền địa phương ban hành ngày 19 tháng 6 năm 2015 và Nghị định số 38/2012/NĐ-CP ngày 25 tháng 4 năm 2012 của Chính phủ, quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm 2010.
Theo Nghị định số 34/2016/NĐ-CP ban hành ngày 14 tháng 5 năm 2016, Chính phủ đã quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Căn cứ Thông tư liên tịch số 14/2015/TTLT-BNNPTNT-BNV ngày 25 tháng
Vào năm 2015, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cùng Bộ trưởng Bộ Nội vụ đã ban hành hướng dẫn về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các cơ quan chuyên môn về nông nghiệp và phát triển nông thôn tại các cấp tỉnh và huyện.
Căn cứ Thông tư liên tịch số 22/2015/TTLT-BCT-BNV ngày 30 tháng 6 năm
Năm 2015, Bộ trưởng Bộ Công Thương và Bộ trưởng Bộ Nội vụ đã ban hành hướng dẫn về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các cơ quan chuyên môn về công thương thuộc Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh và cấp huyện.
Theo Thông tư liên tịch số 51/2015/TTLT-BYT-BNV ban hành ngày 11 tháng 12 năm 2015, Bộ Y tế và Bộ Nội vụ hướng dẫn về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Sở Y tế thuộc UBND tỉnh, cũng như Phòng Y tế thuộc UBND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh.
Ban Quản lý ATTP phải tuân thủ quy định tổ chức và hoạt động của cơ quan quản lý nhà nước thuộc UBND cấp tỉnh, đồng thời dựa trên cơ cấu tổ chức của các cơ quan chuyên môn về NN&PTNT, công thương và y tế Việc thành lập Ban Quản lý ATTP còn cần sự chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ và ý kiến từ Sở Nội vụ cùng Sở Tư pháp địa phương để UBND cấp tỉnh ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động phù hợp với từng địa phương.
1.3.1.1 Lãnh đạo Ban Quản lý An toàn thực phẩm
Ban Quản lý bao gồm một Trưởng ban và tối đa ba Phó Trưởng ban Trưởng ban là người đứng đầu, chịu trách nhiệm trước UBND thành phố, Chủ tịch UBND thành phố và pháp luật về việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm (ATTP) trên địa bàn thành phố, cũng như các công việc được UBND thành phố giao phó.
Trưởng ban có trách nhiệm bổ nhiệm và miễn nhiệm người đứng đầu cùng cấp phó của các tổ chức thuộc và trực thuộc Ban Quản lý, dựa trên tiêu chuẩn chức danh do UBND thành phố quy định.
Trưởng ban có trách nhiệm báo cáo với UBND thành phố, Chủ tịch UBND thành phố và các bộ liên quan về tổ chức và hoạt động của Ban Quản lý, cũng như cung cấp tài liệu theo yêu cầu của Hội đồng nhân dân thành phố Trưởng ban phải trả lời kiến nghị của cử tri và chất vấn của Đại biểu Hội đồng nhân dân thành phố liên quan đến lĩnh vực an toàn thực phẩm (ATTP) Hơn nữa, Trưởng ban cần phối hợp với các sở, ngành và tổ chức liên quan để thực hiện nhiệm vụ Phó trưởng ban không quá 03 biên chế, phù hợp với quy định hiện hành, nhằm đảm bảo hiệu quả quản lý ATTP liên quan đến nông nghiệp, y tế và công thương Mỗi lĩnh vực yêu cầu kiến thức chuyên môn khác nhau, giúp Trưởng ban thực hiện nhiệm vụ được phân công và chịu trách nhiệm trước pháp luật Khi Trưởng ban vắng mặt, một Phó Trưởng ban được ủy nhiệm điều hành hoạt động của Ban Chủ tịch UBND thành phố có quyền quyết định các vấn đề liên quan đến bổ nhiệm, miễn nhiệm và các chế độ chính sách khác đối với Trưởng ban và Phó Trưởng ban theo quy định pháp luật.
1.3.1.2 Các đơn vị trực thuộc Ban Quản lý An toàn thực phẩm
Ban Quản lý An toàn thực phẩm (ATTP) hoạt động theo các quy định pháp luật về tổ chức của cơ quan quản lý nhà nước trực thuộc UBND cấp tỉnh trong lĩnh vực nông nghiệp, công thương và y tế Tuy nhiên, do là thí điểm, tổ chức và hoạt động của Ban còn phụ thuộc vào thực tế quản lý tại địa phương, bao gồm diện tích, dân số, số lượng cơ sở thực phẩm, nhân sự và biên chế cho phép.
Các tổ chức hành chính được thành lập thống nhất bao gồm Chi cục ATVSTP, bộ phận thanh tra thực phẩm của Sở Y tế, bộ phận của Sở NN&PTNT và bộ phận của Sở Công thương Nhân sự của các đơn vị này có chuyên môn khác nhau, với nhiều công tác đặc thù mà nhân sự từ các ngành khác khó có thể tham gia hỗ trợ.
Phòng Quản lý NĐTP trước đây thuộc Chi cục ATVSTP TP.HCM, thực hiện các nhiệm vụ đặc thù của ngành Y tế, bao gồm phòng chống, điều tra và xử lý các vụ việc liên quan đến an toàn thực phẩm.
Chính phủ đã ban hành Nghị định số 14 năm 2020, sửa đổi và bổ sung một số điều của Nghị định 24/2014/NĐ-CP, quy định về tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, cấp tỉnh Nghị định này nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan chuyên môn và đảm bảo sự phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
107/2020/NĐ-CP ngày 14 tháng 9 năm 2020
NĐTP xảy ra trên địa bàn thành phố và việc điều tra cùng xử lý căn cứ theo Quyết định số 39/2006/QĐ-BYT của Bộ Y tế Công tác này yêu cầu chuyên môn y tế và sự am hiểu về điều tra dịch tễ, bệnh lý của người bị ngộ độc thực phẩm Quy trình điều tra bao gồm 11 bước và cần sự phối hợp với các đơn vị chuyên môn như bệnh viện, cơ sở điều trị và trung tâm xét nghiệm thực phẩm để đảm bảo kết luận chính xác về vụ NĐTP.
Quy định pháp luật về hoạt động của Ban Quản lý An toàn thực phẩm
Ban Quản lý An toàn thực phẩm là cơ quan thống nhất chịu trách nhiệm quản lý an toàn thực phẩm, kết hợp các hoạt động từ ba lĩnh vực y tế, công thương và nông nghiệp Cơ quan này được thành lập dựa trên nhiệm vụ và quyền hạn của ba sở trước đây từng phụ trách về an toàn thực phẩm.
Hiện nay nhiệm vụ, quyền hạn của Ban Quản lý ATTP chủ yếu được quy định tập trung tại điều 4 Quyết định số 06/2017/QĐ-UBND ngày 02 tháng 02 năm
Vào năm 2017, UBND TP.HCM đã ban hành các quy định dựa trên nhiều luật pháp quan trọng như Luật An toàn thực phẩm 2010, Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015, và Luật Thanh tra 2010 Các quy định này cũng căn cứ vào Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012, Luật Bảo vệ và kiểm dịch động vật 2013, cùng với Luật Thú y năm 2015 Đặc biệt, Nghị định số 38/2012/NĐ-CP ngày 25 tháng 4 năm 2012 của Chính phủ cũng được áp dụng để hướng dẫn chi tiết việc thi hành các quy định này.
Nghị định số 13/2008/NĐ-CP và Luật Cán bộ, công chức năm 2008 quy định các điều liên quan đến chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của các cơ quan chuyên môn về công thương và y tế tại cấp tỉnh và huyện Thông tư liên tịch số 22/2015/TTLT-BCT-BNV hướng dẫn tổ chức và hoạt động của cơ quan công thương thuộc UBND, trong khi Thông tư liên tịch số 51/2015/TTLT-BYT-BNV quy định chức năng và cơ cấu tổ chức của Sở Y tế và Phòng Y tế tại địa phương.
Trong Thông tư này, một số nhiệm vụ của Ban Quản lý An toàn thực phẩm (ATTP) đã không còn phù hợp hoặc đã có sự thay đổi Đồng thời, một số nhiệm vụ hiện tại của Ban Quản lý ATTP cũng chưa được quy định rõ ràng Dựa trên việc cập nhật và tổng hợp các quy định pháp luật hiện hành, tác giả đã phân chia các nhiệm vụ và quyền hạn của Ban Quản lý ATTP thành ba nhóm tương ứng.
Ban Quản lý An toàn thực phẩm (ATTP) là cơ quan tham mưu quan trọng, hỗ trợ Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh trong việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm tại địa phương.
Để nâng cao an toàn thực phẩm (ATTP), cần xây dựng và trình UBND thành phố ban hành các văn bản quy phạm pháp luật liên quan Đồng thời, cần phát triển chương trình, quy hoạch, đề án, dự án và kế hoạch dài hạn cũng như hàng năm trong lĩnh vực ATTP.
Vào thứ Hai, cần phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, đánh bắt và khai thác nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp; Sở Công thương để phòng, chống thực phẩm giả và gian lận thương mại; cùng với Sở Y tế trong sản xuất thuốc, cũng như các sở, ngành khác liên quan đến an toàn thực phẩm.
Thứ ba, hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ đối với công tác ATTP đối với
Phòng Y tế và Phòng Kinh tế hoặc Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Phòng Kinh tế và Hạ tầng thuộc UBND cấp huyện
Quản lý tổ chức bộ máy và vị trí việc làm trong các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Ban Quản lý, bao gồm biên chế công chức, số lượng người làm việc và cơ cấu viên chức theo chức danh nghề nghiệp Đồng thời, thực hiện chế độ tiền lương, chính sách đãi ngộ, đào tạo, bồi dưỡng, khen thưởng và kỷ luật đối với công chức, viên chức và người lao động theo quy định của pháp luật và sự phân công của UBND thành phố.
Thứ năm, quản lý và chịu trách nhiệm về tài chính được giao theo quy định của pháp luật và theo phân công của UBND thành phố
Vào thứ Sáu, cần tổng hợp thông tin và báo cáo định kỳ hoặc đột xuất về tình hình thực hiện nhiệm vụ liên quan đến an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) cho UBND thành phố và các Bộ Y tế, Bộ NN&PTNT, Bộ Công thương.
(2) Nhóm nhiệm vụ thứ hai là Ban Quản lý ATTP thực hiện vai trò là cơ quan quản lý lĩnh vực ATTP như đơn vị cấp Sở:
Các nhiệm vụ và quyền hạn liên quan đến Y tế, Công thương và Nông nghiệp thuộc thẩm quyền của các Sở Ban ngành và UBND cấp tỉnh Tuy nhiên, do việc thí điểm thành lập chỉ có một đơn vị là Ban Quản lý ATTP trực thuộc UBND cấp tỉnh, nên hiện nay, UBND cấp tỉnh thực hiện phân công hoặc ủy quyền, đồng thời chuyển giao quyền hạn cho Ban Quản lý ATTP để giải quyết độc lập Một số trường hợp cụ thể sẽ được nêu rõ.
Tổ chức triển khai các hoạt động chuyên môn và kỹ thuật trong việc kiểm nghiệm thực phẩm, bao gồm thu thập, phân tích và kiểm nghiệm mẫu thực phẩm Đồng thời, hướng dẫn và giám sát việc áp dụng tiêu chuẩn kỹ thuật cho các cơ sở sản xuất và kinh doanh thực phẩm trên địa bàn thành phố Ngoài ra, tham mưu xây dựng quy chuẩn kỹ thuật địa phương về an toàn thực phẩm (ATTP) cho các sản phẩm đặc thù của thành phố và nghiên cứu đánh giá nguy cơ liên quan đến ATTP.
Thứ hai, triển khai các hoạt động tuyên truyền thông tin, phổ biến, giáo dục pháp luật về ATTP trên địa bàn thành phố
Nghiên cứu khoa học và ứng dụng tiến bộ kỹ thuật trong lĩnh vực an toàn thực phẩm (ATTP) là rất quan trọng Cần thực hiện thẩm định các tiêu chuẩn kỹ thuật cấp cơ sở và tham gia xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn cấp nhà nước Đồng thời, xây dựng hệ thống nghiên cứu phát triển và giám sát để cảnh báo các nguy cơ liên quan đến ATTP Ngoài ra, cần định hướng và phát triển các phương thức ứng phó, xử lý các tình huống phát sinh trong sản xuất và kinh doanh thực phẩm nhằm bảo đảm chất lượng ATTP.
Thứ tư, tham gia hợp tác với các cơ quan trong và ngoài nước nghiên cứu về ATTP
Vào thứ năm, công tác điều tra và xử lý ngộ độc thực phẩm (NĐTP) đã được chuyển giao từ Sở Y tế sang một cơ quan khác Trước đây, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) thuộc Sở Y tế chịu trách nhiệm điều tra NĐTP để xác định nguyên nhân và xử lý sự cố Sở Y tế vẫn giữ vai trò khám chữa bệnh, nhưng nhiệm vụ điều tra NĐTP đã trở thành một phần quan trọng trong ngành Y tế.
16 Bộ Y tế (2006), Quy chế điều tra ngộ độc thực phẩm, Quyết định số 39/2006/QĐ-BYT ngày 13 tháng 12 năm 2006
Vào thứ Sáu, công tác cấp và thu hồi giấy chứng nhận, xác nhận trong lĩnh vực an toàn thực phẩm (ATTP) sẽ được thực hiện trên ba lĩnh vực chính: Y tế, Công thương và Nông nghiệp Đặc biệt, việc đăng ký công bố sản phẩm là nhiệm vụ thuộc thẩm quyền của ngành Y tế, trong khi ngành Công thương và Nông nghiệp không có chức năng này Các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực thực phẩm bắt buộc phải đăng ký công bố sản phẩm trước khi đưa ra thị trường kinh doanh.
Ban Quản lý ATTP có nhiệm vụ và quyền hạn theo quy định của Luật ATTP 2010, với sự khác biệt trong việc thực hiện so với các cơ quan cấp Sở Những nhiệm vụ này nhằm tăng cường trách nhiệm của Ban Quản lý ATTP trong công tác chuyên môn về an toàn thực phẩm Cơ quan này đóng vai trò là cơ quan quản lý nhà nước, hướng dẫn nghiệp vụ cho các cơ quan chuyên môn cấp dưới, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý an toàn thực phẩm tại địa phương.
Các mối quan hệ công tác của Ban Quản lý An toàn thực phẩm
Để thực hiện hiệu quả các chức năng và nhiệm vụ, Ban Quản lý ATTP cần thiết lập mối quan hệ phối hợp chặt chẽ giữa Trưởng ban, các Phó trưởng ban và lãnh đạo các Phòng cùng tổ chức trực thuộc Đồng thời, Ban cũng phải duy trì mối quan hệ công tác với nhiều cơ quan, tổ chức bên ngoài để đảm bảo hoạt động hiệu quả.
1.5.1 Với Bộ Y tế, Bộ Công thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Thanh tra Chính phủ
Ban Quản lý chịu sự chỉ đạo chuyên môn từ các Cục thuộc Bộ Y tế, Bộ Công thương và Bộ NN&PTNT về quản lý an toàn thực phẩm (ATTP) Ban được quyền tiếp nhận và cấp giấy chứng nhận, cũng như xác nhận liên quan đến ATTP theo ủy quyền của các Bộ Ngoài ra, Ban thực hiện báo cáo định kỳ và đột xuất theo yêu cầu, phối hợp thanh tra, kiểm tra ATTP với các Bộ và tham gia các cuộc họp, tập huấn do các Bộ tổ chức.
Ban Quản lý hoạt động dưới sự chỉ đạo và hướng dẫn chuyên môn từ Thanh tra Chính phủ, đồng thời tuân thủ các chỉ đạo và hướng dẫn của Bộ liên quan đến nghiệp vụ thanh tra và xử lý vi phạm.
Bộ Y tế, Bộ Công thương và Bộ NN&PTNT cần điều chỉnh các chính sách cho phù hợp với tình hình thực tiễn của thành phố Ban Quản lý cần kịp thời báo cáo và đề xuất để UBND thành phố có thể làm việc hiệu quả với các bộ ngành liên quan.
Bộ NN&PTNT hoặc trình Thủ tướng Chính phủ quyết định
1.5.2 Với Ủy ban nhân dân cấp tỉnh
Ban Quản lý có trách nhiệm cung cấp tài liệu, thông tin và báo cáo hỗ trợ hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân thành phố Đồng thời, Ban cũng phải trả lời các chất vấn và kiến nghị từ đại biểu Hội đồng nhân dân thành phố liên quan đến những vấn đề thuộc phạm vi quản lý của mình.
Ban Quản lý hoạt động dưới sự chỉ đạo trực tiếp và toàn diện của UBND thành phố Trưởng ban có trách nhiệm báo cáo định kỳ và đột xuất về tình hình thực hiện nhiệm vụ Trong trường hợp có sự khác biệt về ý kiến giữa Ban Quản lý và các Sở - ngành, UBND cấp huyện, Trưởng ban sẽ báo cáo và đề xuất UBND thành phố xem xét, quyết định các vấn đề liên quan đến chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Ban Quản lý.
1.5.3 Với các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh
Ban Quản lý quan hệ với các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh theo nguyên tắc phối hợp, nhằm đạt được nhiệm vụ chung của thành phố cũng như nhiệm vụ riêng của từng cơ quan Đồng thời, ban này sẽ hướng dẫn và kiểm tra việc thực hiện các chủ trương, chính sách và pháp luật liên quan đến an toàn thực phẩm (ATTP) theo quy định hiện hành.
Ban Quản lý sẽ thảo luận và trao đổi ý kiến với các cơ quan chuyên môn thuộc UBND thành phố trước khi trình bày các vấn đề liên quan đến chủ trương và chính sách đến UBND thành phố.
Ban Quản lý phối hợp với Sở NN&PTNT trong việc quản lý an toàn thực phẩm (ATTP), trừ quản lý sản xuất ban đầu nông, lâm, thủy sản và muối do Sở NN&PTNT thực hiện Các hoạt động này bao gồm trồng trọt, chăn nuôi, thu hái, đánh bắt, khai thác nông, lâm, thủy sản, sản xuất muối và kiểm soát giết mổ Đồng thời, Ban cũng hợp tác với Sở Công thương trong quản lý ATTP, ngoại trừ việc kiểm tra phòng, chống thực phẩm giả và gian lận thương mại, do Sở Công thương đảm nhiệm Ban Quản lý chịu sự hướng dẫn về chuyên môn và nghiệp vụ từ Thanh tra thành phố trong việc xử lý vi phạm, đồng thời cũng nhận sự hướng dẫn từ các cơ quan chuyên môn khác thuộc UBND thành phố trong quá trình tổ chức và hoạt động.
1.5.4 Với Ủy ban nhân dân cấp huyện
Ban Quản lý An toàn thực phẩm (ATTP) tư vấn cho UBND thành phố về việc phân cấp quản lý ATTP cho UBND cấp huyện Đồng thời, Ban phối hợp với UBND cấp huyện trong việc cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm, tiến hành thanh tra và kiểm tra ATTP trên địa bàn, truy xuất nguồn gốc thực phẩm không đảm bảo an toàn, cũng như điều tra và xử lý các vấn đề liên quan đến an toàn thực phẩm và công tác phòng, chống dịch bệnh lây truyền qua thực phẩm.
Hướng dẫn và kiểm tra UBND cấp huyện thực hiện các chính sách pháp luật về an toàn thực phẩm (ATTP); triển khai chỉ đạo từ UBND cấp tỉnh đến cấp huyện; yêu cầu báo cáo định kỳ và cung cấp thông tin chuyên môn cần thiết để Ban Quản lý ATTP thực hiện chức năng theo quy định.
Trưởng ban Quản lý An toàn thực phẩm (ATTP) sẽ làm việc trực tiếp với Chủ tịch UBND cấp huyện để giải quyết các kiến nghị liên quan đến công việc trong ngành quản lý Trong trường hợp có ý kiến khác nhau hoặc vấn đề vượt quá thẩm quyền của Ban Quản lý ATTP, Trưởng ban sẽ báo cáo lên UBND cấp tỉnh để xem xét và đưa ra các quyết định điều chỉnh, nhằm giải quyết hiệu quả các vấn đề liên quan đến phân công trách nhiệm quản lý an toàn thực phẩm trên địa bàn.
1.5.5 Với các cơ quan khác
Ban Quản lý An toàn thực phẩm (ATTP) hoạt động dưới sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng địa phương, đặc biệt trong công tác tổ chức - cán bộ và quy hoạch, bổ nhiệm, luân chuyển lãnh đạo Ban này cần tiếp nhận các chủ trương, định hướng và chỉ đạo từ Thành ủy và Tỉnh ủy Một ví dụ điển hình là Chỉ thị số 12-CT/TU ban hành ngày 22 tháng 7.
Thường vụ Thành ủy TP.HCM về tăng cường một số biện pháp thực hiện Chỉ thị số
Chỉ thị 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Chỉ thị 11/CT-UBND ngày 22 tháng 8 năm 2021 của UBND TP.HCM đã đưa ra các biện pháp nghiêm ngặt nhằm phòng, chống dịch COVID-19, đồng thời tăng cường giãn cách xã hội trên địa bàn thành phố Những chỉ thị này nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng và kiểm soát hiệu quả sự lây lan của virus.
Ban Quản lý An toàn thực phẩm (ATTP) phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội tại địa phương để thực hiện các chương trình giáo dục pháp luật, nâng cao nhận thức cộng đồng về ATTP Đồng thời, Ban cũng giải quyết các vấn đề liên quan đến chức năng và nhiệm vụ của mình, nhằm thực hiện các chủ trương, chính sách của Thành ủy và Tỉnh ủy Ban Quản lý ATTP tạo điều kiện cho các cá nhân, tổ chức tham gia ý kiến trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, thông qua việc tổ chức hội nghị, hội thảo để thu thập ý kiến từ người kinh doanh và sản xuất thực phẩm Trưởng Ban Quản lý ATTP sẽ trao đổi với lãnh đạo các đoàn thể trước khi trình UBND cấp tỉnh quyết định các vấn đề liên quan đến biên chế hành chính và hợp đồng lao động theo các nghị định hiện hành.