Một số giá trị của tư tưởng mahatma gandhi trong xây dựng triết lý giáo dục hiện Đại

Gandhi được quốc tế kính trọng vì học thuyết phản đối bất bạo động Satyagraha nhằm đạt được tiến bộ chính trị và xã hội, ngoài ra ông còn được biết tới với những di sản đồ sộ về triết lý

TS Lê Anh Dũng 1

Mahatma Gandhi là một luật sư, chính trị gia, nhà hoạt động xã hội

và nhà văn người Ấn Độ Gandhi được quốc tế kính trọng vì học thuyết phản đối bất bạo động (Satyagraha) nhằm đạt được tiến bộ chính trị và

xã hội, ngoài ra ông còn được biết tới với những di sản đồ sộ về triết

lý giáo dục như “kế hoạch giáo dục Wardha” hay “Nai Talim” Gandhi nói “Sự trong sạch của cuộc sống cá nhân là điều kiện không thể thiếu

để xây dựng một nền giáo dục lành mạnh”2 Việc sinh ra trong một gia đình nền nếp và trưởng thành trong lòng xã hội Ấn Độ thời kỳ bị đô hộ bởi thực dân Anh đã giúp ông hình thành những tư tưởng vĩ đại về giáo dục Ông là người đặt những “viên gạch” đầu tiên xây dựng nền móng cho giáo dục hiện đại ở Ấn Độ với những triết lý mang giá trị vượt thời đại về chủ trương, chính sách trong giáo dục, phương pháp tiếp cận giáo dục, về mối quan hệ giữa người học với môi trường giáo dục, với tự bản thân người học, về việc xây dựng, phát triển đội ngũ giáo viên, những tư tưởng này của ông đi ngược lại với những quan điểm giáo dục đang tồn tại lúc bấy giờ không chỉ ở Ấn Độ mà còn trên phạm vi toàn châu lục

NỘI DUNG

1 Những yếu tố ảnh hưởng đến triết lý giáo dục của Gandhi

Gandhi sinh ngày 2 tháng 10 năm 1869 tại Porbandar, Kathiawar, Gujarat Gandhi là con út trong ba người con trai của Putlibai và

1 Học viện An ninh nhân dân.

2 Aggarwal JC (1981) Theory and principles of Education New Delhi: Vikas

Publishing House PVT LTD, pp.32.

Karamchand Gandhi Tên thời thơ ấu của ông là Mohandas Karamchand Gandhi Cha của ông giữ chức “Tổng Bộ trưởng” của Porbandar, Mohandas Karamchand Gandhi được gọi là Kaba Kaba Gandhi là một người trung thực, ngay thẳng, kỷ luật nghiêm minh và rất nóng tính Mẹ của Gandhi là một người phụ nữ cực kỳ sùng đạo, rất yêu thương và chăm chỉ Chính bà đã là người dạy Gandhi những bài học về sự giản dị

và trung thực giúp định tình nhân cách và tư tưởng trong ông

Tư tưởng về giáo dục của Gandhi còn bị ảnh hưởng bởi những nhà

tư tưởng vĩ đại đó là Rayachand bhai patel, người đã dạy Gandhi bài học

đầu tiên về nhân cách con người, về tinh thần bác ái Tác phẩm Unto the

last, của tác giả John Ruskin đã thu hút sự chú ý của ông đến nguyên tắc

về phẩm giá của lao động Tác phẩm Vương quốc của Chúa ở trong bạn

của Leo Tolstoy đã ảnh hưởng lớn đến quan điểm tâm linh của ông Môi trường nơi Gandhi sinh sống cũng tác động không nhỏ tới những quan điểm tư tưởng về giáo dục của ông sau này, tại nơi đây ông

đã chứng kiến sự lớn lên, quá trình học hành của những đứa trẻ, về mối quan hệ giữa môi trường với hành vi ứng xử của chúng với xã hội, với gia đình, với thầy cô giáo cũng như những suy nghĩ trong chính bản thân của từng đứa trẻ Ngoài ra, thời gian sinh sống ở Nam Phi cũng là nơi ông rút ra được nhiều bài học quý giá trong việc xây dựng triết lý giáo dục của mình

Đồng thời, trong quá trình sinh sống, ông cũng bị ảnh hưởng lớn bởi nhiều tác phẩm và các triết lý tôn giáo như: Những câu chuyện về Shravana và vua Harish Chandra, Ramayana, Advaita Vedanta; Ấn Độ giáo; Vaishnavism; Phật giáo; Cơ Đốc giáo; những cải cách và giáo

lý của truyền thống Swaminarayan của Ấn Độ giáo Trong thời gian ở

Nam Phi, Gandhi đã đọc các bản dịch Kinh thánh và Kinh Qur'an; đọc

bản dịch của Manusmirti khi còn nhỏ

2 Nội dung quan điểm về triết lý giáo dục của Gandhi

2.1 Các nguyên tắc cơ bản trong triết lý giáo dục của Gandhi

Triết lý giáo dục của Gandhi là một khái niệm năng động Ông tin rằng giáo dục sẽ mang lại sự phát triển toàn diện của con người

Ông được coi là một trong những bậc thầy của nhân loại, một trong những người thầy vĩ đại của xã hội loài người Những tư tưởng giáo dục của ông phù hợp với cuộc sống, nhu cầu và nguyện vọng của xã hội Ấn

Độ mới nổi Ông muốn tất cả việc giảng dạy nên được thực hiện thông qua các tình huống cuộc sống cụ thể, liên quan đến công nghiệp hoặc môi trường xã hội và thể chất, sao cho bất cứ điều gì đứa trẻ học được đều trở nên hòa nhập vào hoạt động đang phát triển của nó

Một nét độc đáo trong triết lý giáo dục của Gandhi là “việc áp dụng luật bất bạo động trong việc đào tạo đứa trẻ thành một công dân tương lai của thế giới”1 Ông phê phán hệ thống giáo dục thuộc địa Anh hiện

có, xác định bản chất thực sự của giáo dục và mục đích của nó, đề xuất một phương pháp sư phạm mới, đồng thời xây dựng một hệ thống giáo dục toàn diện phù hợp với sự nâng cao của quần chúng được gọi là “nền giáo dục mới”, “giáo dục quốc gia”, “giáo dục cơ bản” hoặc “giáo dục nông thôn” hoặc “chương trình giáo dục của phường” Hệ thống giáo dục cơ bản là hình thức hành vi trong triết lý giáo dục của ông Từ “cơ bản” có nguồn gốc từ từ “cơ sở” có nghĩa là phần dưới cùng hoặc nền tảng của một thứ mà toàn bộ phần còn lại hoặc được tạo ra

Nguyên tắc cơ bản của triết lý giáo dục của Gandhi gồm những nguyên tắc sau:

Thứ nhất, giáo dục là bắt buộc và miễn phí trong 7 năm: Từ 7 đến

14 tuổi, mỗi trẻ em phải được giáo dục bắt buộc, miễn phí và phổ cập Khóa học bảy năm sẽ không chỉ truyền đạt giáo dục tiểu học mà cả giáo dục trung học

Thứ hai, giáo dục nên lấy hoạt động làm trung tâm: Nó phải hiệu

quả, thủ công và nên tập trung vào một số nghề thủ công Toàn bộ giáo dục phải được truyền đạt qua nó Sự phát triển toàn diện có thể thực hiện được thông qua hành động và hoạt động tích cực Kiến thức không phải là kết quả của hoạt động sẽ sớm bị lãng quên

1 Dhillon S, Gupta S (2006), A study of the educational thoughts of Mahatma Gandhi

and J Krishnamurti and their relevance to the present system of education in India

University of Panjab, Chandigarh, pp.65.

Thứ ba, giáo dục nên tự hỗ trợ và tự cung tự cấp: Gandhi hoàn toàn

nhận thức được điều kiện tài chính của người dân Ông muốn giáo dục trở nên tự cung tự cấp Ông cho rằng không thể đợi cho đến khi nhà nước cung cấp đủ tiền Do đó, ông đề xuất rằng giáo dục nên tự hỗ trợ

Thứ tư, phương tiện giảng dạy: Nên giảng dạy bằng tiếng mẹ đẻ

Ông tin rằng tiếng mẹ đẻ không chỉ giúp trẻ em hiểu rõ di sản phong phú về tư tưởng, tình cảm và khát vọng của dân tộc mà còn giúp trẻ em thể hiện bản thân một cách hiệu quả, rõ ràng và sáng suốt

Thứ năm, lý tưởng công dân: Lý tưởng công dân là một đặc điểm quan

trọng của giáo dục cơ bản Tinh thần công dân tràn đầy trong đứa trẻ

Thứ sáu, liên hệ với cuộc sống: Giáo dục phải gắn liền với cuộc sống

Trong giáo dục cơ bản, mọi thứ đều được dạy theo nguyên tắc tương quan

Thứ bảy, dựa trên động cơ tâm lý và xã hội học: Giáo dục cơ bản

dựa trên các yếu tố tâm lý và xã hội học Một kế hoạch dựa trên những nền tảng như vậy chắc chắn là tiến bộ và năng động

Thứ tám, tương quan: Đặc điểm nổi bật nhất của giáo dục cơ bản

là tương quan

Thứ chín, nhấn mạnh vào hợp tác: Trọng tâm của nó là hợp tác

chống lại cạnh tranh Tinh thần hợp tác được phát triển thông qua các hoạt động cộng đồng, bao gồm các hoạt động văn hóa, hội họp và các hoạt động như dọn dẹp xung quanh, ăn tối cùng nhau, làm thủ công,…

Thứ mười, kỳ thi không chính quy: Kỳ thi không chiếm vị trí giống

nhau trong giáo dục cơ bản như trong hệ thống truyền thống Không có

kỳ thi bên ngoài và công khai nào được quy định đối với học sinh ra khỏi các trường cơ bản Thành tích của học sinh được đánh giá từ công việc hàng ngày, từ yếu đến giỏi, từ tháng này sang tháng khác và từ học

kỳ này sang học kỳ khác được thực hiện trong trường, nơi hồ sơ của học sinh phải được lưu giữ

Gandhi tin vào sự phát triển toàn diện của nhân cách con người thông qua giáo dục Ông ủng hộ rằng giáo dục nên bắt đầu bằng bàn tay Ông nhấn mạnh nhiều hơn vào 3H (đầu, trái tim và bàn tay) hơn là 3R (đọc, viết và số học) Khái niệm giáo dục của ông có nghĩa là “sự phát

huy toàn diện những gì tốt nhất ở trẻ em và con người về thể chất, trí óc

và tinh thần”1 Ông coi giáo dục là một cuộc tìm kiếm sự thật và bất bạo động Gandhi nhấn mạnh giáo dục lấy thủ công làm trung tâm Gandhi nói rằng “biết chữ không bao giờ là kết thúc của giáo dục hay thậm chí

là sự khởi đầu Nó chỉ là một trong những phương tiện để đàn ông và phụ nữ có thể được giáo dục”2 Ông cảm thấy rằng nền giáo dục thực sự đòi hỏi phải có sự rèn luyện và rèn luyện thích hợp các cơ quan thể xác

và các khả năng tinh thần Gandhi coi trọng cả cá nhân và xã hội Do

đó, Gandhi đã đề cập trong tờ Young India ngày 26/3/1922: “Một quốc

gia không thể tiến lên nếu không có các đơn vị hợp thành, đang tiến lên

và ngược lại, không một cá nhân nào có thể tiến lên mà không có quốc gia mà nó là một phần cũng đang tiến lên” Theo Gandhi, nền giáo dục đích thực ở các quốc gia là thứ khơi dậy và kích thích các năng lực trí tuệ và thể chất của người học

2.2 Mục tiêu giáo dục theo triết lý của Gandhi

Gandhi giữ mục tiêu cuối cùng và mục tiêu trước mắt của giáo dục Trong định nghĩa về giáo dục thực sự, Gandhi giải thích tự do hay giải thoát là mục tiêu thực sự của giáo dục Chúng ta sẽ thảo luận ở đây tất

cả các mục tiêu của giáo dục như sau:

- Phát triển thể chất: Gandhi tin vào việc rèn luyện cơ thể để trở nên

khỏe mạnh và hiệu quả Theo ông, “Thể chất, vẽ thủ công mỹ nghệ và

âm nhạc phải song hành với nhau để thu hút những điều tốt nhất ở nam

và nữ và tạo cho họ hứng thú thực sự với việc học của mình”3 Ông tin tưởng chắc chắn rằng sự giáo dục thực sự của tâm trí và trái tim có thể đến thông qua việc tập luyện đúng cách các cơ quan của cơ thể

1 Dhillon S, Gupta S (2006), A study of the educational thoughts of Mahatma Gandhi

and J Krishnamurti and their relevance to the present system of education in India

University of Panjab, Chandigarh, pp.82.

2 Joshi R, Tashleem S (2004) Swami Dayanand saraswati evam Mahatma Gandhi

ke Shekshik Vicharon ka Tulnatmak adhhyan evam vartmaan sandhharbh me uski upadeyataa Kumaun University, Nainital, pp.57.

3 Joshi R, Tashleem S (2004), Swami Dayanand saraswati evam Mahatma Gandhi

ke Shekshik Vicharon ka Tulnatmak adhhyan evam vartmaan sandhharbh me uski upadeyataa Kumaun University, Nainital, pp.93.

- Phát triển tinh thần và trí tuệ: Theo Gandhi, cùng với sự phát triển

của cơ thể, sự phát triển của tinh thần và tâm hồn cũng là điều cần thiết Ông nói rằng sữa mẹ cần thiết cho sự phát triển của cơ thể, tương tự như vậy giáo dục cần thiết cho sự phát triển của trí tuệ Vì vậy giáo dục phải làm công việc này

- Phát triển trái tim: Gandhi cảm thấy việc rèn luyện trái tim cấp bách

hơn là rèn luyện trí óc Theo ông, “Văn hóa trí óc phải phục tùng văn hóa tâm hồn” Không có sự giáo dục của trái tim Gandhi tin rằng cuộc sống của con người sẽ suy thoái đến mức tồn tại của động vật đơn thuần

- Sự phát triển của cá nhân và xã hội: Trong tờ Harijan ngày

27/5/1939, Gandhi đã viết “Tôi coi trọng tự do cá nhân, nhưng bạn không được quên rằng con người về cơ bản là một sinh vật xã hội Anh

ta đã vươn lên địa vị hiện tại nhờ học cách điều chỉnh chủ nghĩa cá nhân của mình cho phù hợp với yêu cầu của tiến bộ xã hội Chủ nghĩa cá nhân không hạn chế là luật cuối cùng của tháng sáu”1 Sự phát triển cá nhân

là cần thiết cho sự phát triển tâm hồn của con người Vì vậy, để phát triển tâm hồn, phát triển xã hội là cần thiết

- Mục tiêu văn hóa: Gandhi coi khía cạnh văn hóa của giáo dục

là thiết yếu hơn khía cạnh học thuật của nó Văn hóa là nền tảng chính

và là tinh thần cốt yếu của giáo dục Quan điểm của ông rất rõ ràng:

“Tôi không muốn nhà tôi có tường bao tứ phía và cửa sổ bị bít kín Tôi muốn văn hóa của tất cả các vùng đất được truyền bá về ngôi nhà của tôi nhiều nhất có thể, nhưng tôi không muốn bị bất kỳ ai thổi bay khỏi chân mình”.2

- Mục tiêu đạo đức: Gandhi rất coi trọng tính cách của trẻ em Họ muốn phát triển tính cách bằng giáo dục Theo Gandhi “Tôi luôn đặt văn hóa, tâm hồn và sự phát triển nhân cách lên hàng đầu trong quá

1 Joshi R, Tashleem S (2004), Swami Dayanand saraswati evam Mahatma Gandhi

ke Shekshik Vicharon ka Tulnatmak adhhyan evam vartmaan sandhharbh me uski upadeyataa Kumaun University, Nainital, pp.94.

2 Joshi R, Tashleem S (2004), Swami Dayanand saraswati evam Mahatma Gandhi

ke Shekshik Vicharon ka Tulnatmak adhhyan evam vartmaan sandhharbh me uski upadeyataa Kumaun University, Nainital, pp.94.

trình giáo dục Tôi coi việc xây dựng nhân cách là cơ sở chủ yếu và tất yếu của sự phát triển giáo dục”1 Mục đích của mọi kiến thức phải là sự hình thành nhân cách, sự trong sạch của cá nhân

- Mục tiêu hướng nghiệp: Giáo dục để tự lập nên được định hướng theo công việc để hoạt động như một biện pháp bảo vệ chống lại sự bóc lột kinh tế Họ muốn tất cả đàn ông phải tự nuôi sống bản thân Vì vậy,

họ thúc đẩy sự phát triển của giáo dục công nghiệp, tự hỗ trợ và lấy thủ công làm trung tâm

2.3 Triết lý của Gandhi về người thầy, học trò và các hoạt động trong giáo dục

Về người giáo viên

Ông muốn giáo viên trở thành một “mẫu mực về hành vi”, một

“hình ảnh của xã hội”, “một bản tóm tắt các đức tính” Ông ấy nói rằng

“Khốn thay cho người thầy dạy trên môi và mang một điều khác trong trái tim”2 Ông muốn giáo viên dạy bằng ví dụ hơn là bằng giới luật Ông nói rằng nhiệm vụ của giáo viên là đề cao phát triển đạo đức và tính cách mạnh mẽ ở học sinh của họ Một giáo viên lý tưởng không nên nghiện ngập Người thầy cần phải lịch sự và nên làm gương về lối sống giản dị và đào sâu suy nghĩ

Về học trò

Gandhiji tập trung vào giáo dục lấy trẻ em làm trung tâm Ông ấy tin rằng đứa trẻ mang kinh nghiệm của chính mình đến trường và chúng phải được xây dựng lại Có rất nhiều cơ hội để đứa trẻ bộc lộ khả năng sáng tạo và phát triển tính độc đáo Ông muốn bọn trẻ trau dồi sự trong sạch trong suy nghĩ, lời nói và việc làm cùng với việc theo đuổi tri thức

1 Joshi R, Tashleem S (2004), Swami Dayanand saraswati evam Mahatma Gandhi

ke Shekshik Vicharon ka Tulnatmak adhhyan evam vartmaan sandhharbh me uski upadeyataa Kumaun University, Nainital, pp.95.

2 Joshi R, Tashleem S (2004), Swami Dayanand saraswati evam Mahatma Gandhi

ke Shekshik Vicharon ka Tulnatmak adhhyan evam vartmaan sandhharbh me uski upadeyataa Kumaun University, Nainital, pp.95.

Trong quan hệ thầy trò

Gandhi mong muốn rằng mối quan hệ thầy trò sẽ tốt đẹp để đạt được mọi mục tiêu của giáo dục Ông muốn các mối quan hệ phải như thời cổ đại, nơi quan hệ thầy trò như cha con Nơi cả hai giúp đỡ, chung thủy và tôn trọng lẫn nhau Ông cho rằng quan hệ thầy trò phải trên cơ

sở quan hệ tương hỗ, hợp tác lẫn nhau Gandhi cảnh báo “nơi nào không

có tình thương yêu thực sự giữa thầy và trò, nơi nào mà hành vi phạm pháp của học trò chưa chạm đến chính bản thể của thầy và nơi nào học trò không kính trọng thầy, thì việc ăn chay là không đúng chỗ và thậm chí có thể gây hại”1

Kỷ luật trong môi trường giáo dục

Mục đích cuối cùng của mọi kiến thức phải là xây dựng tính cách Con người không là gì nếu không có tính cách Ông tin rằng kỷ luật không nên được áp đặt từ bên ngoài Cần có sự tự kỷ luật hoặc sự thôi thúc bên trong của cá nhân để tuân theo luật pháp và các quy định do nhóm, cộng đồng hoặc xã hội quy định Ông muốn bọn trẻ có đủ tự do

để chúng có thể phát triển và trưởng thành Nhưng họ chấp nhận rằng

kỷ luật và đào tạo sẽ là bắt buộc nếu họ muốn phát huy tối đa sức mạnh của mình Không trường học nào có thể hoạt động mà không có kỷ luật Ông phản đối hình phạt về thể xác

Về chương trình giảng dạy

Gandi đã xây dựng một chương trình giảng dạy phù hợp dành cho các trường cơ bản cấp tiểu học và trung học cơ sở, tức là cho đến lớp

5 Chương trình giảng dạy giống nhau dành cho cả nam và nữ Chương trình giảng dạy này chủ yếu được thực hiện trong giáo dục cơ bản Chương trình giảng dạy này là một hoạt động trung tâm Bộ não phải được giáo dục thông qua bàn tay Gandhi nói rằng “Trong và chương trình giảng dạy của tương lai kéo sợi phải là một môn học bắt buộc Cũng giống như chúng ta không thể sống mà không ăn, vì vậy chúng

ta không thể giành được độc lập kinh tế và xua đuổi chủ nghĩa nghèo

1 Sharma S (2009), Raastramaata Kastur-ba Gandhi Mathura: Yug nirmaan yojna

press, pp.112.

khổ khỏi vùng đất cổ xưa mà không hồi sinh nhà quay”1 Nội dung của giáo dục này là: nghề cơ bản phù hợp với nhu cầu và điều kiện của địa phương; tiếng mẹ đẻ; số học; xã hội học; khoa học đại cương: gồm tự nhiên học, thực vật học, động vật học, triết học, vệ sinh học, hóa học, vật lý học; tác phẩm nghệ thuật; âm nhạc; nội khoa dành cho nữ thay cho khoa học phổ thông sau lớp 5

Về sách giáo khoa

Ông tin rằng sách giáo khoa thực sự cho học sinh là giáo viên của

họ Ông không muốn tải cho học sinh vô số sách giáo khoa Quan điểm của Gandhi về sách giáo khoa tương tự như quan điểm của Rousseau

Về phương pháp giảng dạy

Gandhi ủng hộ phương pháp hoạt động – ‘learning by doing’ Giáo dục là thông qua phương tiện và trong mối tương quan với một công việc hiệu quả Ngành công nghiệp phải sao cho đứa trẻ có thể đạt được kinh nghiệm làm việc có ích thông qua công việc thực tế Ông cho rằng

“Trẻ em tiếp thu nhiều hơn và ít tốn công sức hơn qua đôi tai hơn là qua đôi mắt của chúng”2 Các phương pháp theo dõi (anukaran), bài giảng, giải thích, trả lời câu hỏi, thảo luận, thử nghiệm, dự án và shrawan manan nidhhityasan (lắng nghe, suy nghĩ và thực hành) được Gandhi coi trọng trong phương pháp lấy thủ công làm trung tâm Ông ủng hộ mạnh mẽ quan điểm cho rằng dạy nghề thủ công chỉ đơn thuần là một thú vui thư giãn hoặc giáo dục là không đúng, mà chúng ta nên tập trung ngay từ đầu vào việc biến trẻ em thành những người thợ thủ công giỏi

để đôi tay và trí óc của chúng có thể được huấn luyện về sự phối hợp chặt chẽ và thông minh Điều đó cũng sẽ hỗ trợ cho việc hình thành tính cách của chúng

1 Sharma S (2009), Raastramaata Kastur-ba Gandhi Mathura: Yug nirmaan yojna

press, pp.119.

2 Shukla A, Kumar K (2009), Mahatma Gandhi tatha Ravindra Nath Tagore ke

shekshik vichaaron ka tulnatmak adhhyyan evam vartmaan bhartiya shikshya mai unki prasaangikta Kumaun University, Nainital, pp.43.

Về giáo dục phụ nữ

Gandhi đặc biệt chú trọng đến giáo dục phụ nữ Ông cho rằng phụ

nữ không chỉ là chị gái, mẹ và vợ của chúng ta mà còn là sinh vật xã hội và là vật phẩm siêu phàm của Chúa (kriti) Vì vậy, họ muốn mang lại sự an toàn cho phụ nữ giống như nam giới Vợ không phải là nô lệ của chồng Gandhi rất ủng hộ việc giải phóng phụ nữ và kêu gọi “phụ

nữ đấu tranh cho sự phát triển của chính họ” Ông nói rằng đàn ông và phụ nữ cũng giống như hai bánh xe của bất kỳ phương tiện nào Gandhi muốn cung cấp hình thức lý tưởng cho phụ nữ như Sita, Dropati, , với

sự trợ giúp của giáo dục Theo ông “Đối với giáo dục của phụ nữ, tôi không chắc liệu nó có nên khác với nam giới hay không và nên bắt đầu

từ khi nào Nhưng tôi có quan điểm mạnh mẽ rằng phụ nữ nên có các cơ

sở giống như nam giới và thậm chí cả các cơ sở đặc biệt khi cần thiết.”1

3 Một số giá trị của tư tưởng Mahatma Gandhi trong xây dựng triết lý giáo dục hiện đại

Ý tưởng của Gandhi về giáo dục dựa trên nghiên cứu về các nguyên tắc tâm lý, xã hội học và kinh tế, rất hữu ích trong thời kỳ hiện đại Những ý tưởng của Gandhi về giáo dục không chỉ quy định những phương pháp và kỹ thuật giáo dục mới mà còn là một lối sống mới Một

kế hoạch dựa trên những nền tảng như vậy chắc chắn là tiến bộ và năng động Giáo dục cơ bản có liên quan đến cuộc sống, đây là châm ngôn tâm lý hiện đại, nó dựa trên cơ cấu kinh tế - xã hội và là một suy nghĩ rất hữu ích cho học sinh nghèo Giáo dục nên phù hợp với đứa trẻ hơn

là đứa trẻ nên phù hợp với giáo dục

Ngày nay, trong quá trình xây dựng nền giáo dục hiện đại, nhiều quốc gia đã vận dụng những giá trị trong tư tưởng của Gandhi Trong khi sự tiếp xúc giữa nhà trường và cộng đồng đang giảm dần theo thời gian thì quan niệm của Gandhi về sự tiếp xúc mật thiết giữa nhà trường

và cộng đồng địa phương ngày càng hữu ích Tư tưởng của Gandhi đã

1 Shukla A, Kumar K Mahatma Gandhi tatha Ravindra Nath Tagore ke shekshik

vichaaron ka tulnatmak adhhyyan evam vartmaan bhartiya shikshya mai unki prasaangikta Kumaun University, Nainital, 2009.pp.61.