Chủ đề: Phong tục tang ma ppt

Bao gồm nhiều quy trình của những người đang sống thực hiện đối với người vừa chết Phong tục Tang Lễ được tổ chức khác nhau ở các dân tộc trên Việt Nam, mỗi một dân tộc có những nghi lễ

Nhóm 1

Chào mừng cô và các bạn đến với buổi

thuyết trình của Nhóm 1

Nhóm 1

Con người sinh ra, lớn lên, học hành, thi

cử, dựng vợ gả chồng, sinh con đẻ cái, tạo lập công danh sự nghiệp, dù có hiển hách đến đâu, cuối cùng cũng theo quy luật sinh lão bệnh tử trở về cát bụi, để lại bao niềm tiếc thương vô hạn cho người ở lại

4.Lê Đăng Tới

5.Lê Đăng Khoa 6.Mai Thị Ngọc Trâm 7.Phạm Thị Thảo Nguyên

Nhóm 1

I Giới thiệu

1 Đám tang hay Đám ma, Lễ tang, Tang lễ, Tang ma là một trong những phong tục của Việt Nam Bao gồm nhiều quy trình của những người đang sống thực hiện đối với người vừa chết

Phong tục Tang Lễ được tổ chức khác nhau ở các dân tộc trên Việt Nam, mỗi một dân tộc có những nghi lễ tổ chức khác nhau mặc dù không nhiều nhưng đều có những bước cơ bản tương đối giống nhau ở các người Kinh cũng như các dân tộc thiểu số khác

Nhóm 1

Tang là sự đau buồn khi có người thân mới chết, là lễ chôn cất người chết (an táng, mai táng), là dấu hiệu (áo, mũ, khăn ) để tỏ lòng thương tiếc người chết.Tang chế là phép tắc quy định việc đưa đám và để tang.Tang lễ (lễ tang) là nghi lễ chôn cất người chết Từ đó có những từ: tang phục, tang sự, tang gia, tang chủ, đám tang, để tang, bịt khăn tang, đeo băng tang, mãn tang, xả tang, tống tang, hộ tang,…

Nhóm 1

Hình ảnh mang tính chất

tượng trưng!!

Nhóm 1

2 Nội dung của nghi lễ

a Công việc sơ khởi

a.1 Trùng tang

a.2 Hạ tịch

a.3 Cáo phó

b Khâm liệm và nhập quan

b.1 Thiết linh sàng, linh tọa

b.2 Tang phục

b.3 Phúng điếu

b.4 Thổi kèn giải

b.5 Chọn đất làm huyệt mộ

g Giỗ đầu (Tiểu tường)

h Hết tang (Đại tường)

hệ trong ba đời cùng mất trong một năm.

Nếu với một người hoặc một gia đình gặp trùng tang sẽ được cúng bái,làm lễ giải hạn

Nhóm 1

Khi một gia đình có việc tang đúng

vào ngày giờ trùng tang,trùng phục cũng phải làm lễ

Việc tang : liệm hoặc mai táng phải tránh ngày hoặc giờ dần,thân,tị,hợi

Mỗi một tuổi trong 12 con giáp nếu khi mất cứ 12 năm có một giờ,vào một ngày, vào cùng năm gây ra hạn Trùng

tang liên táng đại kỵ cho người còn sống nhưng rất hiếm gặp

(nhân sinh ư thổ, diệc hoàn ư thổ) hoặc để lấy đủ âm dương cho người chết, hoặc hy vọng rằng việc này có thể hoàn sinh khí cho người đã mất.

đăng cáo phó trên các

phương tiện truyền thông hoặc gọi

điện thoại báo tin Trên cáo phó phải ghi rõ tên người chết, ngày sinh và mất, và chi tiết

về tang lễ như thời gian địa điểm làm lễ

nhập quan và di quan

Nhóm 1

b Khâm liệm và nhập quan

Người nhà dùng vải thường trắng (đối với gia

đình khá giả dùng vải tơ lụa) may làm đại liệm, tiểu liệm Sau khi liệm xong, những người thân đứng quanh quan tài, nâng người chết bằng 4 góc của

tấm vải tạ quan và đặt vào quan tài gọi là nhập

quan Trên quan tài đặt 1 chén cơm úp (2 chén

cơm úp thành 1), trên có cắm đôi đũa và quả trứng

gà luộc gọi là cơm bông, xưa có tục cướp cơm

bông để cho trẻ ăn để phòng bệnh, quan tài phải quay đầu ra ngoài

Nhóm 1

_ Đồ tiểu liệm: dọc: 1 mảnh dài 5m; ngang: 3 mảnh dài 3m, ngang dọc (tung hoành) đều có xé đầu 3 mối._ Đồ đại liệm: dọc: 1 mảnh dài 5m; ngang: 5 mảnh dài 3m, không xé._ May các thứ: Gối 1 tấm Tịch thủ túc

2 tấm Áp nhỉ 2 tấm Phúc diện 1 tấm Phúc trung yên 1 tấm Tả hữu thốn túc

2 tấm 1 bao hàm bằng bông

Nhóm 1

b.1 Thiết linh sang, linh tọa.

Linh sàng là giường của linh hồn, thường được lập ở phía đông, có quây màn và để gối như lúc sống

Linh tọa là bàn thờ đặt trước linh cữu, giữa linh tọa đặt bài vị bằng nan tre ghi họ tên hoặc ảnh người chết, 2 bên có đèn nến, trước có bát nhang, rượu và mâm ngũ quả

Nhóm 1

b.2 Tang phục

Tục lệ xưa sau khi chết 4 ngày thì con cháu

mới mặc đồ tang gọi là lễ thành phục Tang phục

được quy định như sau:

_ Con trai: thôi phục chế: áo may biên hướng ngoại, quần may biên hướng nội đội mũ rơm quấn bẹ chuối, áo sô gai, cầm gậy (cha mất thì gậy tre, mẹ mất thì gậy vông vì quan niệm là công cha nặng hơn nghĩa mẹ)

_ Con dâu , con gái : áo sô gai, thắt lưng bện bằng bẹ chuối, áo xổ gấu hoặc không (tùy theo cha còn hay mẹ còn, con gái còn ở nhà hay đã xuất giá), đầu chít khăn tang

Nhóm 1

_ Cháu nội: đội mũ mấn, khăn trắng, mặc áo thụng trắng.

_ Con rể, anh em trai: mặc áo thụng trắng

_ Chị em gái: quấn vặn khăn trắng với tóc.

_ Cháu đích tôn mồ côi cha phải thay cha đầu rơm mũ bạc, chống gậy, đứng chủ tế, giống như vai trò của người con trưởng nam vậy.

Nhóm 1

b.3 Phúng điếu

Phúng điếu là sự thăm hỏi, giúp đỡ bằng hình thức tiền bạc, nhang đèn hoặc hoa quả, liễn, văn điếu Theo tục lệ thì khi chưa mặc tang phục thì không được tiếp khách đến phúng điếu Khi khách phúng điếu vái lạy người chết thì tang gia phải lạy trả lễ một nửa số vái Ngày nay có 1 số gia đình không nhận tiền phúng điếu, việc này được ghi rõ trên cáo phó

Nhóm 1

b.4 Thổi kèn giải

Trong những ngày còn quan tài trong nhà, gia chủ thường mời những ban nhạc đến thổi kèn, sáo, đánh đàn, trống Ngày nay, có thêm những ban kèn tây, đàn guitar, đàn ca tài tử cải lương, hoặc mời cả ban nhạc đồng tính luyến ái đến hát

Nhóm 1

b.5 Chọn đất làm huyệt

Các nhà phong thủy xưa đã vận dụng đạo tam cương (cha con: Cha là giềng mối của con; vua tôi: Vua là giềng mối của tôi; vợ chồng: Chồng là giềng mối của vợ), ngũ thường (nhân, lễ, nghĩa, trí, tín) vào phong thủy Tam cương chỉ khí mạch, minh đường

và thủy khẩu Ngũ thường chỉ long, huyệt,

sa, thủy, hướng

Theo sách Ngũ quyết địa lý:

Nhóm 1

Tam cương là: 1 Khí mạch là giềng mối

của phú quý bần tiện; 2 Minh đường là giềng mối của đẹp xấu sa thủy; 3 Thủy khẩu là giềng mối của sinh vượng tử tuyệt

Ngũ thường là: 1 Long cần phải là chân

long; 2 Huyệt cần phải là huyệt bằng phẳng; 3 Sa cần tú (đep); 4 Thủy cần phải

có sự bao bọc; 5 Hướng cần là cát hướng

Nhóm 1

Thủy là nguồn gốc tiền tài, là ngoại khí của sinh khí Nếu chảy quanh huyệt mộ là sinh thủy thì sẽ vượng Nếu thủy đi không về thì tiền của tiêu tán,

là đất không vong, còn gọi là tử địa hoặc tuyệt địa

Vì thế cửa sông (thủy khẩu) là yếu tố quan trọng nhất của sinh vượng tử tuyệt.

Trong ngũ thường (long, huyệt, sa, thủy, hướng) thì:

- Long mạch (khí mạch) xa, lớn, mạch dài, uốn lượn có thể nghênh đón là cát mạch

Nhóm 1

Địa thế đầy đủ

Nhóm 1

c.Hạ Huyệt

d.Viếng mộ đắp mộ

e.Tuần chung thất (49 ngày)

f Tuần Tốt khốc (100 ngày)g.Giỗ đầu (Tiểu tường)

h.Hết tang (Đại tường)

Nhóm 1

II Phong tục tang ma

1 Trong việc tang ma, người Việt Nam bị giằng kéo giữa hai thái cực: Một mặt là quan niệm có tính triết lí cho rằng sau khi chết, linh hồn sẽ về với nơi “ thế giới bên kia” nên việc tang ma được xem như việc

đưa tiễn, mặt khác là quan niệm trần tục coi chết là hết nên việc tang ma là việc xót thương

Nhóm 1

a Về mặt đưa tiễn

Xem tang như việc đưa tiễn và với thói quen sống bằng tương lai (sản phẩm của triết lí âm dương), cho nên người Việt Nam rất bình tĩnh, yên tâm đón chờ cái chết Chết

già vì vậy được xem là một sự mừng: Trẻ

làm ma, già làm hội Nhiều nơi có người già

chết còn đốt pháo, chắt chút để tang cụ kị thì đội khăn đỏ, khăn vàng

Nhóm 1

Đối với những trường hợp người gần chết, người thân có thể phán đoán biết trước thì việc đầu tiên là hỏi xem người gần chết có trăn trối những gì, những lời nhắn nhủ lúc

này được gọi là di ngôn, hỏi người

đó có tự đặt lấy tên thụy (hay còn gọi

là tên hèm) tức là tên sau này để

khấn khi cúng cơm nên còn được gọi

là tên cúng cơm

Nhóm 1

Kế tiếp dùng nước ngũ vị hương lau

sạch sẽ thân người, thay đổi quần áo tươm tất (mộc dục) Khi người đó tắt hơi rồi, lấy chiếc đũa để ngang hàm gọi là cài

hàm để cho răng khỏi nghiến vào nhau,

sau bỏ một nhúm gạo và ba đồng tiền vào miệng, nhà giàu thì thường dùng ba

miếng vàng sống, đây được gọi là ngậm

hàm hoặc (phạn hàm).

Nhóm 1

Khi khâm liệm, phải có miếng vải đắp mặt người chết để khỏi trông thấy con cháu sinh buồn Trước khi đưa tang, người Việt cúng thần coi sóc các ngã đường để xin phép Trên đường đi, có tục rắc tiềng vàng giấy làm lộ phí cho ma, quỷ Đến nơi làm lễ

tế Thổ thần xin phép cho người chết được

“nhập cư”

Nhóm 1

Rắc tiền vàng

_ Tua bông: là mây trời (dương),

_ Đôi đũa: nối âm dương hòa hợp

=> Toàn bộ toát lên ý cầu chúc cho người chết sớm đầu thai trở lại

Nhóm 1

b Về mặt xót thương

Muốn níu kéo, giữ lại Tục khiêng người chết đặ xuống đất, tục gọi hồn thể hiện hi vọng mong người chết sống lại Vì xót thương nên có tục khóc than, con cháu không lòng dạ nào mà dùng

đồ tốt (đồ tang ma làm bằng các loại vải thô, xấu như xô, gai): không tâm trí nào mà nghĩ đến việc mặc, đau buồn quá dễ sinh quẫn trí va đập thành trùng tang Ngày nay nhiều tục lễ trong số đó không còn tồn tại nữa, không phải vì chúng vô nghĩa mà có lẽ chính vì chúng qua chi li, cầu kì.

Nhóm 1

Thấy nhà bên có tang, bà con xóm làng bao giờ cũng chạy tới ngay giúp rập, lo toan chỉ bảo cho mọi việc, như vậy cho chúng ta thấy rõ “ tính cộng đồng của dân tộc ta” Người Việt Nam quan niệm Bán anh em xa, mua láng giềng gần nên khi nhà

có người mất, hàng xóm láng giềng không những giúp đỡ, mà còn để tang cho nhau Họ dương 3 tháng, láng giềng 3 ngày; Láng giềng còn để ba ngày- Chồng cô, vợ cậu một ngày cũng không.

Người nông nghiệp sống gắn bó không chỉ với xóm làng mà còn cả với thiên nhiên, cho nên khi chủ chết, cây cối trong vườn cũng đau buồn mà

để tang : nhiều nơi có tục đeo băng trắng cho cả cây cối

Nhóm 1

2 Triết lí âm dương

Theo triết lí âm dương, âm ứng với số chẵn, dương ứng với số lẻ; vì vậy mọi

thứ liên quan đến người chết đều phải là

số chẵn

Nhóm 1

Lạy trước linh cữu thì phải lạy 2 hoặc 4 lạy ; ở nhà mồ của các dân tộc miền núi, cầu thang phải làm với số bậc chẵn; hoa cúng nguời chết cũng phải dùng số chẵn khác với người sống ở cõi dương, mọi thứ phải theo số lẻ : lạy người sống phải là 1 hoặc 3 lạy ; cầu thang, bậc tam cấp nhà

ở phải có số bậc lẻ (thế mới là tam cấp); hoa cho người sống cũng phải có số bông lẻ Trừ trường hợp chết coi như sống - ví dụ cúng Phật thắp 3 nén nhang , hoặc sống coi như chết - ví dụ con gái lạy cha mẹ trước lúc xuất giá đi lấy chồng 2 lạy).

Nhóm 1

Các cung tốt và xấu

Trong 8 cung có 4 cung thật tốt, 2 cung trung bình

và 2 cung xấu.

Cung Càn: phạm hung thần xấu

Cung Khảm: con cháu gặp may mắn

Cung Cấn: trong gia quyến gặp may

Cung Chấn: trong gia quyến được thăng quan

Cung Tốn: có động trong dòng họ

Cung Ly: con cháu nghèo nàn

Cung Khôn: gia quyến thăng quan vinh hiển

Cung Đoài: nếu nhằm ngày hung thần thì xấu lắm

Đưa tang và để tang còn có tục cha đưa mẹ đón (tang cha - đi sau quan tài, tang mẹ - đi

giật lùi phía đầu quan tài) và tục áo tang cha thì mặc trở đàng sống lưng ra, tang mẹ mặc trỏ

đằng sông lưng vô - hai tục sau cũng đều thể hiện triết lí âm dương qua cặp nghĩa hướng

ngoại (dương, cha) - hướng nội (âm, mẹ).

Nhóm 1

Phong tục tang lễ phổ biến và chính thống của

ta còn thừa kế được cả tinh thần dân chủ truyền thống Thọ Mai gia lễ của ta quy định cha mẹ phải

để tang con, và không chỉ cha mẹ để tang con mà

cả ông bà và cụ kị cũng để tang hàng cháu, hàng chắt.

Trong khi đó thì theo tục lệ Trung Hoa, "Phụ bất bái tử" (cha không lạy con) Con chết trước cha

mẹ là nghịch cảnh, là con bất hiếu (một vài nơi ở vùng Bắc Bộ có truyền thống Nho học mạnh cũng theo quan niệm này nên nếu con chết trước thì lúc khâm liệm quấn trên đầu tử thi mấy vòng khăn

trắng, ý là ở cõi âm cũng phải để tang báo hiếu

sẵn cho cha mẹ!).

Nhóm 1

Bài thuyết trình của nhóm 1 đã hết!Chân thành cám ơn cô và các bạn đã theo dõi!