N G Â N H À N G N H À N Ư Ớ C V IỆ T N A M • BỘ G IÁ O DỤC V À Đ À O TẠO • • • HỌC VIỆN NGÂN HÀNG TRẦN THỊ HUẾ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ KINH DOANH TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM Chuyên ngành: Tài - Ngân hàng Mã số: 60.34.02.01 LUẬN VĂN THẠC s ĩ KINH TẺ Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS NGUYỄN THANH PHƯƠNG HỌ C VIỆN NGÀN HÀNG TRUNG TẤM THÒNG TIN-THƯ VIÊN ssZMJM HÀ N Ộ I-2 LỜI CAM ĐOAN Em xin cam đoan nghiên cứu luận văn riêng em, số liệu báo cáo xuất phát từ thực tế ngân hàng, thống kê báo cáo tài đuợc kiểm tốn Hà Nội, ngày 20 tháng 04 năm 2017 Học viên TRẦN THỊ HUÉ MỤC LỤC LÒI MỞ ĐẦU CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VÈ PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG ĐÀU T KINH DOANH TRÁI PHIÉU CHÍNH PHỦ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG M Ạ I 1.1 LÝ LUẬN Cơ BẢN VỀ TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ .4 1.1.1 Khái niệm trái phiếu phủ 1.1.2 Đặc trưng trái phiếu phủ 1.1.3 Phân loại trái phiếu phủ .6 1.1.4 Các nhân tố ảnh hưởng đến giá trái phiếu p h ủ 1.2 PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ KINH DOANH TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 10 1.2.1 Quan niệm phát triển hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu phủ ngân hàng thương mại 10 1.2.2 Phân loại chiến lược thực đầu tư kinh doanh trái phiếu phủ ngân hàng thương mại .13 1.2.3 Các tiêu đánh giá phát triển hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu phủ ngân hàng thương mại 22 1.2.4 Các nhân tố ảnh hưởng tới phát triển hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu phủ ngân hàng thương mại 24 CHƯƠNG 2: THựC TRẠNG PHÁT TRIẺN HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ KINH DOANH TRÁI PHIÉU CHÍNH PHỦ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM 30 2.1 TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM VÀ THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ VIỆT NAM 30 2.1.1 Tổng quan hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam 30 2.1.2 Tổng quan thị trường trái phiếu phủ Việt Nam 43 2.2 THỰC TRẠNG PHÁT TRIÊN HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ KINH DOANH TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM 48 2.2.1 Quy mô đầu tư trái phiếu phủ 48 2.2.2 Danh mục đầu tư trái phiếu phủ 52 2.2.3 Thu nhập từ hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu phủ 54 2.2.4 Tỷ suất sinh lời 57 2.3 ĐÁNH GIÁ CHƯNG VỀ THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ KINH DOANH TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ CỦA NGÂN HÀNG THƯONG MẠI VIỆT NAM 2.3.1 Những kết đạt 58 2.3.2 Tồn nguyên nhân 59 KẾT LUẬN CHƯONG 63 CHƯONG 3:GLẢI PHÁP PHÁT TRIẺN HOẠT ĐỘNG ĐẦU Tư KINH DOANH TRÁI PHIÉU CHÍNH PHỦ CỦA NGÂN HÀNG THƯONG MẠI VIỆT NAM 64 3.1 ĐỊNH HƯỞNG PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG ĐẦU T KINH DOANH TRÁI PHIẾU CỦA NGÂN HÀNG THƯONG MẠI VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN TỚI 64 3.1.1 Dự báo định hướng phát triển kinh tế thị trường trái phiếu Việt Nam 64 3.1.2 Định hướng phát triển hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu phủ ngân hàng thương mại Việt Nam 68 3.2 GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ KINH DOANH TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ CỦA NGÂN HÀNG THƯONG MẠI VIỆT NAM 69 3.2.1 Kiểm soát giảm tỷ lệ nợ xấu tín dụng 69 3.2.2 Tăng quy mô tổng tài sản ngân hàng khuyến khích xuất sở hữu nước ngồi cấu sở hữu ngân hàng 72 3.2.3 Hoàn thiện chê pháp lý nội hệ thông tiêu đánh giá hiệu hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu 74 3.2.4 Cải tiến hệ thống công nghệ thông tin hỗ trợ hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu „76 3.2.5 Nâng cao lực, trình độ đội ngũ nhân 777 3.2.6 Hồn thiện mơ hình thực hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu p h ủ 79 3.2.7 Nâng cao lực quản trị nghiệp vụ tự doanh ngân hàng 79 3.3 KIẾN NGHỊ 81 3.3.1 Kiến nghị với Chính phủ .81 3.3.2 Kiến nghị với ngân hàng nhà nước 84 3.3.3 Kiến nghị với Bộ Tài 88 KẾT LUẬN CHƯƠNG 91 KÉT LUẬN 92 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 93 D A N H M Ụ C C Á C T Ừ V IẾ T T Ắ T ACB Ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu BIDV Ngân hàng thương mại cổ phần đầu tư phát triển Việt Nam BCTC Báo cáo tài CAR Tỷ lệ an tồn vốn tối thiểu Eximbank Ngân hàng thương mại cổ phần HNX Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội MB Ngân hàng thương mại cổ phần quân đội MHB Ngân hàng thương mại cổ phần Phát triển nhà đồng sông Cửu Long NFSC ủy ban giám sát tài quốc gia NHTM Ngân hàng thương mại ROA Tỷ suất lợi nhuận ròng tổng tài sản ROE Tỷ suất lợi nhuận ròng vốn chủ sở hữu Sacombank Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gịn thương tín SCB Southembank Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Ngân hàng Phương Nam TPCP Trái phiếu phủ TCTD Tổ chức tín dụng VAMC Công ty quản lý tài sản D A N H M Ụ C B Ả N G V À B IỂ U ĐỊ Biểu đồ 1.1: Mơ tả chiến lược bậc thang 14 Biểu đồ 1.2: Mô tả chiến lược đầu tư chuyển đáo hạn phía trước 15 Biểu đồ 1.3: Mô tả chiến lược đầu tư chuyển đáo hạn phía sau 15 Biểu đồ 1.4: Mô tả chiến lược Barbell 16 Biểu đồ 1.5: Mô tả phương pháp dự kiến lãi suất 17 Biểu đồ 2.1: Tổng tài sản số NHTM Việt Nam tính đến 30/6/2016 33 Biểu đồ 2.2: Biểu đồ hiệu sinh lời hệ thống TCTD qua năm .36 Bảng 2.3: Tỷ lệ nợ xấu số ngân hàng giai đoạn 2014-2016 37 Biểu đồ 2.3: Nợ xấu tỷ lệ nợ xấu báo cáo giai đoạn 2012-2016 38 Biểu đồ 2.4: Khối lượng vốn huy động qua đấu thầu TPCP 44 Biều đồ 2.5: Tỷ lệ TPCP trúng thầu theo kỳ hạn 45 Biểu đồ 2.6: Quy mô niêm yết TPCP tỷ trọng so với GDP .46 Biểu đồ 2.7: Giá trị giao dịch TPCP thị trường thứ cấp 47 Biểu đồ 2.8: Bình quân giao dịch TPCP theo phiên qua 48 Biểu đồ 2.9: Tổng quy mô nắm giữ TPCP NHTM 49 Biểu đồ 2.10: Tỷ trọng bình quân thu nhập từ TPCP thu nhập từ lãi ngân hàng 55 Biểu đồ 2.11: Tỷ suất sinh lời TPCP bình quân NHTM 57 Bảng 2.1: Bảng quy mô huy động vốn cho vay khách hàng NHTM Việt Nam 34 Bảng 2.2: Kết hoạt động kinh doanh năm 2016 số ngân hàng 35 Bảng 2.4: Quy mô TPCP đầu tư, kinh doanh ngân hàng 50 Bảng 2.5: số liệu bình quân tỷ trọng loại hình TPCP theo phương thức kinh doanh trái phiếu NHTM Việt Nam giai đoạn 2013 -2016 53 Bảng 2.6: Thống kê thu nhập từ TPCP so với thu nhập lãi tổng thu nhập hoạt động ngân hàng 56 Bảng 3.1: Dự báo tăng trưởng kinh tế 2016-2020 64 Bảng 3.2: Một số tiêu dư nợ cho vay, nợ xấu trái phiếu đặc biệt VAMC số ngân hàng 30/06/2016 70 Bảng 3.3: Tổng tài sản ngân hàng khu vực 73 LỜI MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Trong năm trở lại đây, cạnh tranh thị trường tài nước ngày trở nên gay gắt Bên cạnh đó, bối cảnh nợ xấu tín dụng tăng cao, lợi nhuận ngân hàng suy giảm v.v việc lựa chọn kênh đầu tư vào thị trường trái phiếu phủ chứng tỏ lựa chọn đắn có hiệu cho hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam Chính thị trường cứu thua cho ngân hàng thương mại mà hoạt động khác khó khăn nguồn thu từ kinh doanh trái phiếu phủ có vai trị vơ quan trọng, vào thời điểm họ ln phải “đốt đuốc” tìm khách hàng vay vốn.Bởi mở rộng hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu phủ xác định phần thiếu chiến lược phát triển ngân hàng thương mại Việt Nam Đặc biệt, thị trường trái phiếu Việt Nam giá trị trái phiếu phủ ln chiếm khoảng 70% tổng giá trị trái phiếu lưu hành thị trường Không cơng cụ dự trữ khoản có độ an tồn cao, đầu tư sinh lời, trái phiếu phủ cịn cơng cụ thực sách quản lý nợ - có, đa dạng hóa danh mục đầu tư nâng cao lực cạnh tranh ngân hàng Tính hết năm 2016 dư nợ trái phiếu phủ đạt 930.528 tỷ đồng, 18,8% GDP , Bộ tài đặt mục tiêu đến năm 2020 tổng dư nợ thị trường trái phiếu phủ đạt khoảng 22% GDP Như vậy, thấy tiềm phát triển thị trường trái phiếu phủ cịn lớn hội cho ngân hàng thương mại Việt Nam nắm bắt vị trí dẫn đầu cạnh tranh Tuy nhiên, với điều kiện thị trường trái phiếu phủ cịn non trẻ Việt Nam thời điểm tại, số ngân hàng thương mại Việt Nam triển khai hoạt động tồn nhiều bất cập, hạn chế việc phát triển quy mô đầu tư vào trái phiếu phủ, cơng tác quản lý vốn tạo thu nhập từ hoạt động đầu tư trái phiếu phủ Do đó, câu hỏi đặt ngân hàng thương mại cần thực hoạt động để đảm bảo tính hiệu phù hợp với chiến lược phát triển chung ngân hàng 80 ngày lớn với số lượng chi nhánh ngày nhiều, khối lượng tính chất cơng việc ngày phức tạp mơ hình tổ chức bộc lộ hạn chê, nhât việc tổ chức bố trí phịng nghiệp vụ cấp trung ương chi nhánh phân cấp quản lý theo loại hình nghiệp vụ, chưa trọng quản lý theo thị trường đối tượng phục vụ Rõ ràng, với áp lực cạnh tranh, yêu cầu chuân hoá hoạt động tô chức theo hướng gọn nhẹ, hiệu đòi hỏi ngân hàng lớn ngân hàng quy mô nhỏ - Năng lực quản trị, đặc biệt lực quản trị nội ngân hàng yếu tố định thành công hay thất bại kinh doanh ngân hàng Vì quản trị ngân hàng nói chung quản trị rủi ro nói riêng, cần dựa số nguyên tắc sau: nguyên tắc chấp nhận rủi ro; nguyên tắc điều hành rủi ro cho phép; nguyên tắc quản lý độc lập rủi ro riêng biệt; nguyên tắc phù hợp mức độ rủi ro cho phép khả tài chính; nguyên tắc hiệu kinh tể, nguyên tắc hợp lý thời gian phù họp với chiến lược chung ngân hàng v.v Để thực tơt ngun tắc này, ngồi việc quản lý tổt tài sản nợ - tài sản có theo nguyên tắc Uỷ ban Basel, xây dựng văn hố quản trị lành mạnh, tạo mơi trường thuận lợi cho việc áp dụng nguyên tắc thông lệ quản trị rủi ro, NHTM cần trọng nâng cao chất lượng cơng tác kiểm sốt nội sở áp dụng hệ thống công nghệ ngân hàng đại, để phát tiềm ẩn rủi ro, có biện pháp ngăn chặn kịp thời Nhưng khơng nên nhấn mạnh đến kiểm tra, kiểm soát nội dễ đánh tính sáng tạo cơng việc - Tăng cường lực tài chính: Năng lực tài NHTM nước ta nhìn chung kém, tất số thấp so với nước khu vực Do đó, để nâng cao lực tài chính, ngân hàng nên thực số biện pháp khẩn trương tăng vốn điều lệ xử lý dứt điểm nợ tồn đọng nhằm lành mạnh hố tình hình tài chính, nâng cao khả cạnh tranh chống rủi ro Đối với NHTM nhà nước, cần áp dụng biện pháp thực tế phát hành cổ phiếu mức cần thiết bán tài sản thuê lại để bổ sung vốn điều lệ nhằm đạt tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu 9%, xử lý hết nợ tồn đọng Đối với NHTM cổ phần, cần 81 tăng vốn điều lệ thông qua sáp nhập, họp nhất, phát hành bổ sung cổ phiếu, kêu gọi đầu tư nước - Các NHTM cần phải trọng phát triển hoạt động tự doanh trái phiếu sở quy định hạn mức cụ thể với chế kiểm soát chặt chẽ nhằm hạn chế rủi ro phát sinh Thứ nhất, cần quy định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn chế hoạt động phận tự doanh Ngoài việc chịu trách nhiệm thực khoản đầu tư, phận tự doanh cịn có nhiệm vụ thiết lập kế hoạch, chiến lược đầu tư cho phù họp với chiến lược kinh doanh chung ngân hàng Thứ hai, nâng cấp phận tự doanh thành phòng riêng biệt nhằm tạo mức độ chuyên sâu để phát triển nghiệp vụ Cán phận tự doanh có trách nhiệm tìm hiểu, nắm bắt phân tích tình hình thị trường, đánh giá đối tác, nắm bắt xu thể biến động giá thực tiễn giao dịch Tùy theo lực vị trí làm việc, cán phận tự doanh nên giao mức ủy quyền phán nhát định để chủ động mua bán (thực môi giới) giữ lại để đầu giá thayđổi, có đảm bảo tính kịp thời đầu tư trái, tránh việc để tuột hội kiếm lời Thứ ba, thiết lập hệ thống báo cáo phản hồi thông tin phù họp Bằng việc thiết lập chế báo cáo khoa học, cơng việc quy trình tự doanh tình hình hoạt động tự doanh phản ánh thông tin đến cấp quản lý cách đầy đủ, xác kịp thời Ở chiều ngược lại, định nhà quản trị phải nhanh chóng truyền đạt đến phận tự doanh cán trọng phận để tuân thủ cách nghiêm túc 3.3 KIÉN NGHỊ 3.3.1 Kiến nghị vói Chính phủ Thứ nhất,tiếp tục ổn định sách vĩ mơ để tạo mơi trường đầu tư, môi trường kinh doanh ngày thuận lợi cho thành phần kinh tế, giữ vững niềm tin nhà đầu tư sách Chính phủ Việt Nam Thứ hai, phối họp với NHNN việc điều hành thị trường tài khoá thị 82 trường tiền tệ, đảm bảo lãi suất phát hành trái phiếu lãi suất tiền tệ ổn định, biến động lớn Thứ ba, đẩy mạnh trình xếp, cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước, đặc biệt tông công ty nhà nước lớn, tập đoàn, ngân hàng thưong mại doanh nghiệp bảo hiểm nhà nước để đa dạng hố hình thức sở hữu, nâng cao lực hiệu hoạt động, thúc đẩy phát triển thị trường vốn Thứ tư, bước hài hồ hố sách Việt Nam với nước khu vực giới theo lộ trình cam kết hội nhập Hiệp định song phương, đa phương mà Việt Nam tham gia để kinh tể Việt Nam nói chung thị trường vốn, thị trường trái phiếu nói riêng hội nhập nhanh hơn, bền vững với khu vực quốc tế Thứ năm, đẩy nhanh trình tái cấu thị trường trái phiếu Chính phủ; phát triển hệ thống nhà tạo lập thị trường nâng cao tính khoản thị trường trái phiếu phủ để hình thành đường cong lợi tức chuẩn trái phiếu Chính phủ, làm tảng để định hướng phát triển cấu phần khác thị trường tài chính, thị trường vốn Từng bước xây dựng thị trường định mức tín nhiệm đê hình thành chuân mực đánh giá mức độ tín nhiệm chủ thể kinh tế, giúp thị trường nhà đầu tư đánh giá lực tổ chức phát hành để định đầu tư phù họp Cụ thể: - khung khổ pháp lý sách: tiếp tục rà sốt hồn thiện khn khổ pháp lý để phát triển thị trường trái phiếu, tăng cường tính cơng khai minh bạch thị trường, phát triển sản phẩm phù họp để đáp ứng nhu cầu nhà đầu tư phù họp với phát triển thị trường thông lệ quốc tế, tập trung vào phát triển thị trường TPCP để nâng cao khả huy động vốn ngân sách nhà nước phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp để hỗ trợ doanh nghiệp huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu - phát triển sở nhà đầu tư Thực giải pháp để phát triển nhà đầu tư dài hạn thị trường trái phiếu thơng qua khuyến khích việc thành lập quỹ hưu trí tự nguyện để tăng cầu đầu tư dài hạn thị trường trái phiếu, kiến nghị 83 NHNN xem xét, bỏ quy định tỷ lệ giới hạn đầu tư vào TPCP, trái phiếu doanh nghiệp TCTD, rà soát, bổ sung sách thuế để khuyến khích đầu tư vào TPCP, nghiên cứu, ban hành cơng cụ phịng ngừa rủi ro để thủ hút tham gia nhà đầu tư nước thị trường trái phiếu, đổi chế đầu tư bảo hiểm xã hội để tăng nguồn vốn đầu tư bảo hiểm xã hội vào trái phiếu Tiêp tục xây dựng lộ trình thu hút nhà đầu tư nước với giải pháp bản: Ổn định kinh tế vĩ mô; Xây dựng phát triển sản phẩm trái phiếu phái sinh họp đồng, kỳ hạn, để phòng ngừa rủi ro thị trường trái phiếu; Tăng cường tính công khai minh bạch thị trường thông qua xây dựng trang thông tin điện tử chuyên biệt cho thị trường trái phiếu gồm đầy đủ liệu thông tin thị trường - tổ chức điều hành thị trường: Hoàn thiện sở hạ tầng để phát triển thị trường trái phiếu theo hướng đại, rút ngắn thời gian từ khâu phát hành đến niêm yết, giao dịch trái phiếu Nghiên cứu xây dựng Trung tâm Thông tin trái phiếu doanh nghiệp Tập trung phát hành TPCP kỳ hạn dài để kéo dài danh mục nợ Chính phủ đồng thời thực giải pháp để tái cấu danh mục nợ Chính phủ - hệ thống nhà tạo lộp thị trường: Phát triển hệ thống nhà tạo lập thị trường sở hệ thống thành viênđấu thầu trái phiếu Chính phủ với giải pháp ban hành khuôn khổ pháp lý quyền lợi nghĩa vụ nhà tạo lập thị trường, theo nâng cao trách nhiệm thành viên đấu thầu thị trường sơ câp; Thúc nhanh trình đăng ký, lưu ký, niêm yết giao dịch, nghiệp vụ repo, cung cấp thông tin giá nhằm hỗ trợ tham gia nhà tạo lập thị trường thị trường thứ cấp; tiếp tục nghiên cứu ban hành chế sách chế hỗ trợ khoản thị trường để tiến tới quy định thêm nghĩa vụ nhà tạo lập thị trường thị trường thứ cấp chào giá cam kểt chiều; Tăng cường đối thoại định kỳ với thành viên để nắm bắt nhu cầu vướng mắc triển khai hệ thống thành viên đấu thầu - tái cấu sở hàng hóa: Phát triển đa dạng sản phẩm để 84 đap ưng nhu cau cua nha đau tư tăng khả huy động vôn qua thị trường trái phiếu Thứ sáu, tăng cường hợp tác quốc tế Thị trường TPCP Việt Nam non trẻ so với nước khu vực giới Do vậy, việc phát triển thị trường TPCP đòi hỏi phải xây dựng lộ trình với bước cụ thể ngăn hạn, trung hạn dài hạn Giải pháp hiệu rút ngắn thời gian tăng cường hợp tác, học hỏi kinh nghiệm quốc tế Qua trình khảo sát, nghiên cứu kinh nghiệm phát triển thị trường TPCP nước giới Việt Nam lựa chọn mơ hình hoạt động, bước phù hợp với điều kiện thị trường Việt Nam Trong thời gian qua, Việt Nam nhận nhiều giúp đỡ họp tác, hỗ trợ mặt kỹ thuật tổ chức quốc tế Ngân hàng giới Quỹ tiền tệ quốc tế, ngân hàng phát triển Châu Á Trong thời gian tới, cần tích cực tăng cường họp tác quốc tế lĩnh vực thị trường TPCP nhằm tiếp thu, học hỏi kinh nghiẹm quôc tê thu hút đâu tư, hỗ trợ quốc tế trình phát triên thị trường trái phiếu nói chung thị trường TPCP nói riêng 3.3.2 Kiên nghị vói ngân hàng nhà nước • On định mơi trường kinh tế vĩ mô Ngân hàng nhà nước quan quản lý điều hành hoạt động thị trường tiền tệ, ngân hàng Thị trường tiền tệ, ngân hàng hoạt động ổn định, khoản hệ thống tốt tạo điều kiện ổn định kinh tế vĩ mơ điều kiện thuận lợi để phát triên thị trường trái phiếu Do vậy, việc phối họp nhịp nhàng điều hành sách tiền tệ sách tài khóa quan trọng Trong thời gian tới, Ngân hàng nhà nước cần tiếp tục thực điều hành sách tiên tệ theo hướng linh hoạt, thận trọng hiệu theo giải pháp sau: - Điều hành sách tiền tệ thận trọng, hiệu quả; sử dụng linh hoạt, hiệu công cụ sách tiền tệ; gắn kết chặt chẽ, đồng với sách tài khóa nhăm bảo đảm thực mục tiêu kiềm chế lạm phát, tăng cường ổn định vĩ mô bảo đảm tăng trưởng hợp lý - Điêu hành lãi suất tín dụng phù họp với diễn biến kinh tế vĩ mô, mục tiêu 85 kiểm soát lạm phát hỗ trợ tăng trưởng kinh tế; đảm bảo an toàn khoản hoạt động hệ thống tổ chức tín dụng kinh tế - Điêu hành tỷ giá theo tín hiệu thị trường, ổn định giá trị đồng tiền Việt Nam; khẩn trương hoàn thiện chế quản lý, ổn định thị trường vàng, bảo đảm giá vàng nước sát với giá vàng quốc tế; thực biện pháp đồng để cải thiện can can toan quôc tê tăng dự trữ ngoại Nhà nước • Kiêm sốt xử lý nợ xẩu Do khn khơ pháp lý việc xử lý TCTD yếu chưa hồn thiện cịn bất cập nên việc phục hồi củng cố hoạt động TCTD yểu cịn gặp nhiều khó khăn tiềm ẩn rủi ro, tổn thất Pháp luật xử lý nợ xấu tài sản bảo đảm cịn nhiêu bất cập Do đó, việc hồn thiện khn khổ pháp lý xử lý TCTD yêu xử lý nợ xâu việc ban hành Luật riêng cần thiết - T?i Thơn§ báo sổ 18/TB-VPCP ngày 17/01/2017 thông báo kết luận Thủ tướng Chính phủ họp thường trực Chính phủ Đề án tái cấu Thủ tướng Chính phủ đồng ý với đề nghị NHNN việc xây dựng trình Quốc hội ban hành Luật Hỗ trợ tái cấu TCTD xử lý nợ xấu; đồng thời giao Bộ 1ư pháp khẩn trương đăng ký nội dung Luật vào Chương trình xây dựng luật pháp lệnh năm 2017 Bởi NHNN cần khẩn trương phối họp với Bộ ngành liên quan xây dựng, hoàn thiện Dự thảo Luật Hồ trợ tái cấu hệ thống TCTD va xu ly nợ xau de trình Chính phủ thơng qua thời gian sớm - NHNN cần tiếp tục nâng cao lực quản lý điều hành Từng bước đổi 11101 cau ° bức, quy định lại chức nhiệm vụ ngân hàng nhà nước nhăm cao hiệu điều hành vĩ mô, việc thiết lập, điều hành sách tiền tệ quốc gia việc quản lý, giám sát hoạt động trung gian tài - NHNN phối hợp Bộ Tài tham gia xây dựng phát triển đa dạng thị trường vốn, tạo điều kiện san sẻ bcrt gánh nặng cung cấp vốn mà NHTM phải gánh vác - NHNN cân nhanh chóng xin phép Chính phủ để đẩy nhanh thực cổ phần 86 hóa NHTM nhà nước, tạo điều kiện cho ngân hàng hoạt động an toàn hiệu hon - NHNN can chu động, linh hoạt việc điêu hành cơng cụ sách tiền tệ (lãi suất, tỷ giá, dự trữ bắt buộc, nghiệp vụ thị trường mở) theo diễn biến thị trường để vừa tác động đến hoạt động kinh doanh NHTM tạo điêu kiện cho ngân hàng sử dụng vốn khả dụng hiệu nhất, vừa kiểm soát lạm phát, tạo điều kiện quản lý thu hút nguồn vốn “nhàn rỗi” vào hệ thống ngân hàng Nâng cao tính minh bạch trách nhiệm giải trình NHNN việc quản lý hoạt động tổ chức tín dụng nói chung, NHTM nói riêng (về nợ xâu, chât lượng tài sản; xử lý NHTM yếu sau tái cấu ) Hoàn thiện chê sách, luật pháp ban hành tiêu chí xếp loại đánh giá ngân hàng theo thơng lệ quốc tế Chú ý đến tính khả thi, tính đồng bộ, tính kịp thời sách, văn NHNN xây dựng, chấm dứt tình trạng lách luật kinh doanh ngân hàng NHTM - Cân tạo điêu kiện thuận lợi để phát triển thị trường mua bán nợ chuyên nghiệp, thu hút tham gia nhà đầu tư nước Hiện theo VAMC nhiều nhà đầu tư ngoại quan tâm đến khoản nợ xấu ngân hàng Việt Nam nhiên, điêu họ lo ngại Việt Nam thiếu môi trường pháp lý thuận lợi cho thị trường mua bán nợ Do vậy, thời gian tới cần trọng việc tháo gỡ vướng mắc luật để khơi thơng pháp lý đẩy nhanh q trình xử lý nợ xấu, cần thu hút tổ chức nước tham gia nhiều vào trình nợ xấu ngân hàng Việt Nam cung can co hẹ thong khuôn khô pháp luật đủ đê giải tranh chấp, phải có chể phá sản xử lý tài sản chấp - NHNN cần siết chặt nguyên tắc quản trị rủi ro hệ thống ngân hàng, khơng kể ngân hàng quy mơ Thực tế cho thấy, NHTM bước đầu tăng cường đầu tư cho công tác quản trị rủi ro, song kết đạt cịn khiêm tơn Theo chuyên gia tài - ngân hàng, cần phải ngăn chặn từ gốc nguyên nhân khiến cho chuẩn mực quản trị rủi ro bị xem nhẹ cố tình bỏ qua Giam ty lẹ sơ hữu chơng chéo hệ thông NHTM: Mặc dù đến 87 chưa có nghiên cứu cụ thể chứng minh mối quan hệ sở hữu chồng chéo vớitình trạng nợ xấu cao sổ chuyên gia kinh tế cho ràng mối quan hệ hồn tồn có thê xảy sở hữu chồng chéo tạo cho ngân hàng động để bỏ qua yêu cầu thẩm định tín dụng giám sát khách hàng, lợi ích ngân hàng gắn chặt vào lợi ích thân doanh nghiệp có liên kết sở hữu rủi ro lại chia cho cổ đơng ngân hàng, có cổ đơng thiểu số cổ đơng khơng có quyền kiểm sốt ngân hàng Nói khác đi, xử lý nợ xấu cần phải kem VƠI cac biện pháp tái câu trúc lại ngân hàng cách mạnh mẽ thựcchất hơn, đặc biệt phải xử lý vấn đề sở hữu chồng chéo bàng loạt biện pháp cứng rắn hữu hiệu so với mà Chính phủ NHNN tiến hành - Đối vói quan tra giám sát NHNN: cần bố trí đủ nguồn lực (nhân sự, cơng nghệ, tài chính) để hoạt động có hiệu Xác định rõ vai trò trách nhiệm quan giám sát ngân hàng việc đảm bảo an toàn hoạt động, kiểm sốt ngăn chặn rủi ro có tính hệ thống hoạt động ngân hàng Mở rộng đối tượng chịu giám sát thường xuyên tất cac hoạt động ngân hàng bât kỳ đôi tượng tiến hành, khơng có ngoại lệ kể Ngân hàng Chính sách xã hội Ngân hàng Phát triển Việt Nam Hoàn thiện quy định an toàn hoạt động ngân hàng, quy định phân loại nợ trích dự phịng rủi ro theo chuẩn mực quốc tế Xây dựng qui trình giám sát vĩ mơ vi mơ để có khả cảnh báo sớm đổi với tổ chức tín dụng có vấn đề Trước mắt cần xây dựng chế kiểm sốt tăng trưởng tín dụng nợ xấu phát sinh đổi với tổ chức tín dụng Nếu coi xử lý nợ xấu việc NHNN VAMC xử lý khỏ khăn Do vậy, thời gian tới, liên quan chủ động phối họp chặt chẽ với nầnh Ngân hàng q trình xử lý nợ xấu cần coi xử lý nợ xấu trách nhiệm nhiệm vụ chung toàn xã hội • Thúc đẩy phát triển hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu phủ NHTM 88 - Hoàn thiện hệ thống pháp lý hệ thống quản lý v ề bản, hệ thống pháp lý hoạt động phát hành TPCP ban hành đầy đủ Tuy nhiên, cần tiếp tục rà soát, bổ sung sửa đổi để hồn thiện khn khổ pháp lý Đối với văn ban hành, sau thời gian thực hiện, cần có báo cáo đánh giá để xác định khó khăn vướng mắc triển khai thực tế có định hướng sửa đổi cho phù họp Việc sửa đổi, bổ sung, ban hành văn phát hành TPCP cần có nghiên cứu, học hỏi kinh nghiệm quốc tế để lựa chọn kinh nghiệm phù hợp cải tiên công tác phát hành TPCP ngày đại phù họp điều kiện thị trường Việt Nam thông lệ quốc tế - Phát huy vai trị kiểm sốt Tăng cường vai trị kiểm sốt NHNN NHTM việc thực quy chể liên quan NHNN ban hành Qua nắm bắt thực trạng, vướng mắc NHTM đê xử lý kịp thời Bên cạnh đó, NHNN cần tăng cường kiểm sốt chặt chẽ chiến lược đầu tư kinh doanh trái phiếu NHTM nhằm hạn chế đầu lũng đoạn lĩnh vực NHTM Việt Nam - Xây dựng số trái phiếu Chính phủ nhằm hỗ trợ cho việc đánh giá hiệu tài danh mục đầu tư trái phiếu - Xây dựng hệ thống văn hướng dẫn cho phép Ngân hàng thương mại tham gia đâu tư vào trái phiếu Chính phủ Việt Nam phát hành nước naồi, quốc gia khác phát hành - Thường xuyên công bổ cập nhật biểu số liệu tổng hợp giao dịch lịch sử đấu thầu trái phiếu Chính phủ qua NHNN đấu thầu nghiệp vụ Thị trường mở để NHTM thu thập thơng tin, số liệu để phân tích đảnh giá diễn biễn hoạt động Ngồi việc cơng bố thông tin kết đấu thầu Nghiệp vụ Thị trường mở cần phải cập nhật tức thời sau có kết hệ thống thơng tin, website thức NHNN 3.3.3 Kiến nghị vói Bộ Tài Tình hình kinh tế thể giới nước thời gian qua diễn biến phức tạp 89 dự báo tiêp tục chứa đựng yếu tố bất ổn cho kinh tế Điều ảnh hưởng đên cơng tác phát hành trái phiếu Chính phủ thời gian tới Vì Bộ Tài với vai trị quan giúp việc cho Chính phủ điều hành sách tài khóa phối họp với NHNN điều hành sách tiền tệ nhằm đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mơ Theo đó, Bộ Tài tiếp tục thực sách tài khóa chặt chẽ, triệt để tiết kiệm, cụ thể như: - Phổi họp với Bộ, quan, địa phương để tập trung thực đồng hiệu giải pháp ngân sách nhà nước, bảo đảm thực nhiệm vụ thu chi theo dự toán Quốc hội định - Phối họp với Bộ, ngành, địa phương việc xây dựng ban hành chê, sách tài chính, chi tiêu chương trình mục tiêu quốc gia - Đẩy mạnh phát triển đa dạng hóa thị trường trái phiếu theo hướng tăng cương công cụ nợ có kỳ hạn dài từ 10 năm trở lên; rà soát quy định phát hanh trai phiêu doanh nghiệp đê tạo thêm điêu kiện cho doanh nghiệp huy động von đau tư phat tnen san xuât kinh doanh ngồi ngn vơn tín dụng hệ thống tổ chức tín dụng Vi ộc cơng khai minh bạch thông tin yếu tối quan trọng để thị trường trái phiếu hoạt động lành mạnh Do cần thực cơng khai hóa thơng tin tăng cưcmg chất lượng thông tin công bố Công tác công khai hóa thơng tin thời gian tới cần hồn thiện số mặt sau: - Tăng cường công bố kế hoạch phát hành trái phiếu Chính phủ: Hàng năm Bộ Tài cơng khai kế hoạch phát hành trái phiếu năm, gồm nội dung như: thời điểm phát hành, khối lượng phát hành, kỳ hạn phát hành Bên cạnh cân tăng cường khả tiếp cận thông tin cấu nợ, lý huy động vốn đặc biệt chiến lược quản lý nợ - Cần khai thác ứng dụng công nghệ thông tin để đưa thông tin đến nhà đầu tư, đặc biệt phương tiện thông tin trực tuyến từ internet, website nhằm giúp nhà dầu tư dễ truy cập - Đảm bảo thơng tin cơng bố xác minh bạch cần nâng cao tính 90 cưỡng chế pháp luật, nâng cao kiến thức, kinh nghiệm cho nhà đầu tư, tổ chức trung gian thị trường để phân tích thơng tin tổ chức phát hành Hệ thơng kê tốn, kiêm tốn đảm bảo tuân thủ chuẩn mực kế toán nước phù họp với thông lệ quốc tế Đối với trường họp vi phạm cơng bố thơng tin cần có biện pháp chế tài xử lý vi phạm 91 KẾT LUẬN CHƯƠNG Trên sở nội dung chương chương 2, chương luận văn trình bày dự báo định hướng phát triển kinh tế thị trường trái phiếu phủ Việt Nam ; định hướng phát triển hệ thống NHTM Việt Nam hướng phát triên đôi với hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu NHTM Việt Nam thời gian tới Trên sở đó, chương tập trung trình bày giải pháp nhằm phát triên hoạt động đâu tư kinh doanh trái phiếu phủ hệ thống NHTM Việt Nam thời gian tới với nội dung chủ yếu sau- Kiểm soát giảm tỷ lệ nợ xấu tín dụng - Tăng quy mô tổng tài sản ngân hàng khuyến khích xuất sở hữu nước ngồi cấu sở hữu ngân hàng Hoàn thiện chê pháp lý nội hệ thống tiêu đánh giá hiệu hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu Cải tiên hệ thống công nghệ thông tin hỗ trợ hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu - Nâng cao lực, trình độ đội ngũ nhân Hồn thiện cơng tác tổ chức quy trình thực hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu phủ Nâng cao lực quản trị nghiệp vụ tự doanh ngân hàng Ngoài ra, chương luận văn đề xuất kiến nghị Chínhphủ Ngân hàng nhà nước Bộ tài nhằm nhằm hồn thiện mơi trường hoạt động ngân hàng tạo điêu kiện cho mục tiêu giải pháp đưa triển khai thực phát huy tối đa tác dụng KÉT LUẬN Hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu phủ hoạt động có vai trị ý nghĩa quan trọng với hệ thống ngân hàng.Bởi mở rộng hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu phủ xác định phần thiếu chiến lược phát triển ngân hàng thương mại Việt Nam Đe phát triển hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu phủ cần có giai phap cụ the mà địi hỏi chung tay góp sức tồn hệ thống ngân hàng, Chính phủ ban ngành liên quan Luận văn “ Giải pháp phát triển hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu phủ ngân hàng thương mại Việt Nam" sâu nghiên cứu, tìm hiểu hồn thành sổ nội dung sau đây: - Làm rõ sở lý luận chung phát triển hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu phủ ngân hàng thương mại - Phân tích đánh giá thực trạng phát triển hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu phủ NHTM Việt Nam giai đoạn 2013-2016 Trên sở luận văn đề cập đến kết đạt tồn hạn chế nguyên nhân đê từ đề xuất giải pháp khắc phục - Đề xuất giải pháp xây dựng đồng nhằm phát triển hoạt động đâu tư kinh doanh trái phiếu phủ ngân hàng thương mại Việt Nam Đồng thơi, luạn văn đê xt kiên nghị với Chính phủ, Nên hàng nhà nước Bộ tài để hồn thiện mơi trường phát huy tối đa tác dụng hệ thống giải pháp nêu Mặc dù có nhiều cố gắng tìm hiểu nhiên vấn đề nghiên cứu mới, nội dung tông hợp, hạn chế tài liệu nghiên cứu, thời gian lực nghiên cưu cua ban thân khiêm khuyêt nên luận văn khơng thể tránh khỏi thiếu sót Kính mong nhận quan tâm đóng góp ý kiến thành viên Hội đồng để luận văn hoàn thiện Xin chân thành cảm ơn ! 93 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PGS.TS Thái Bá cẩn (2015), Giáo trình Nghiệp vụ kỉnh doanh chứng khoản, Đại học kinh doanh công nghệ Hà Nội, Hà Nội TS Đặng Ngọc Đức, TS Nguyễn Đức Hiển nhóm nghiên cứu Trường Đại học Kinh tế Quốc dân (2014), “Tái cấu hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam bối cảnh tái cấu kinh tế”, Đại học kinh tế Quốc dân, Hà Nội TS Vương Phương Hoa (2016), “Tái cấu hệ thống ngân hàng Việt Nam yêu cầu đặt ra”, Tạp chí Tài kỳ 1, tháng 11/2016, Hà Nội PGS.TS Nguyễn Thị Mùi (2015), “Hệ thống ngân hàng Việt Nam nay: vấn đề đặt khuyến nghị sách”, Viện chiến lược sách Tài chính, Hà Nội TS Vũ Hoàng Nam (2014), Hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu ngân hàng thương mại Việt Nam, Luận án tiến sỹ kinh tế, Học viện Ngân hàng, Hà Nội PGS.TS Lê Thị Tuấn Nghĩa, ThS Trần Huy Tùng (2014), “Đặc điểm thị trường trái phiếu phủ Việt Nam giai đoạn 2011-2014 số khuyến nghị”, Tạp chí ngân hàng số 24, tháng 12/2014, Hà Nội PGS.TS Tơ Kim Ngọc (2014), Giảo trình Phân tích dầu tư chứng khốn, NXB Thống kê, Hà Nội Cơng ty chứng khốn Vietcombank (2017), Báo cảo ngành ngân hàng 2016, Hà Nội Công ty chứng khoán Vietcombank (2016), Bảo cảo trái phiếu năm 2015, Hà Nội 10 Hiệp hội trái phiếu Việt Nam(2016), Bản tin thị trường trái phiếu tháng 12/ 2016, Hà Nội 11 Luật Chứng Khoán năm 2006 12 Luật sửa đổi, bổ sung số điều Luật Chứng Khoán năm 2010 13 Luật Quản lý nợ công năm 2009 14 Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (2017), “Định hướng điều hành sách tiền tệ hoạt động ngân hàng năm 2017”, Hà Nội 94 15 Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (2016),Bảo cáo thường niên 2015, Hà Nội 16 TS Đào Lê Minh (2013), Giáo trình vấn đề chứng khoán thị trường chứng khoán, ủy ban chứng khoán Nhà nước, NXB Lao động 17 Báo cáo tài Ngân hàng TMCP Đầu tư Phát triển Việt Nam, Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam, Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam, Ngân hàng TMCP Sài Gòn, Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín năm 2014, 2015, 2016