TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN KHOA LUẬT BÀI TẬP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Đề tài: Các quy đinh pháp luật liên quan đến văn quy phạm pháp luật phân biệt với văn áp dụng pháp luật Sinh viên thực – Mã sinh viên: Dư Nguyễn Duy Anh - 11220164; Lê Quang Huy - 11222778; Vũ Yến Trang – 11226560; Nguyễn Thị Phương Thanh - 11225783 Lớp: PLĐC (122)_36 Giảng viên giảng dạy: Thạc sĩ Phạm Đức Chung Hà Nội, tháng 12 năm 2022 TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN KHOA LUẬT KINH TẾ MÔN: ĐẠI CƯƠNG VỀ NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT LỚP: PLĐC (122)_36 Giảng viên hướng dẫn: Ths Phạm Đức Chung NHÓM Contents LỜI MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Kết cấu nghiên cứu Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT 1.1 KHÁI NIỆM CỦA VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT 1.2 MỤC ĐÍCH VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT 1.2.1 Đặc điểm văn quy phạm pháp luật .1 1.2.2 Mục đích văn quy phạm pháp luật 1.3 NGUYÊN TẮC XÂY DỰNG VÀ BAN HÀNH VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT 1.4 ĐỐI TƯỢNG CỦA VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT 1.5 HỆ THỐNG VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT .4 Chương XÂY DỰNG, BAN HÀNH VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT 2.1 CƠ QUAN LẬP PHÁP 2.1.1 Văn Quốc hội 2.1.2 Xây dựng, ban hành văn quy phạm pháp luật UBND cấp 2.2 VĂN BẢN CỦA CHỦ TỊCH NƯỚC 11 2.3 CƠ QUAN HÀNH PHÁP 12 2.3.1 Văn Chính phủ 12 2.3.2 Xây dựng, ban hành định thủ tướng phủ 13 2.3.3 Xây dựng, ban hành thông tư trưởng, thủ trưởng quan ngang 14 2.4 XÂY DỰNG, BAN HÀNH VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT CỦA HỘI ĐỒNG THẨM PHÁN TÒA ÁN NHÂN DÂN TỐI CAO, CHÁNH ÁN TÒA ÁN NHÂN DÂN TỐI CAO, VIỆN TRƯỞNG VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN TỐI CAO, TỔNG KIỂM TOÁN NHÀ NƯỚC 15 2.4.1 Xây dựng, ban hành nghị Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao .15 2.4.2 Xây dựng, ban hành thông tư Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao/Chánh án Tòa án nhân dân tối cao .16 2.4.3 Xây dựng, ban hành định Tổng Kiểm toán nhà nước 16 2.5 XÂY DỰNG, BAN HÀNH VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT LIÊN TỊCH 17 2.5.1 Xây dựng ban hành nghị Liên Tịch 17 2.5.2 Xây dựng, ban hành thông tư liên tịch 18 Chương QUY ĐỊNH LIÊN QUAN ĐẾN VIỆC XỬ LÝ VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT ĐÃ BAN HÀNH 18 3.1 HIỆU LỰC CỦA VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT, NGUYÊN TẮC ÁP DỤNG VÀ CÔNG KHAI VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT 18 3.1.1 Hiệu lực văn quy phạm pháp luật 18 3.1.2 Nguyên tắc áp dụng văn quy phạm pháp luật 20 3.1.3 Công khai văn quy phạm pháp luật 21 3.2 GIẢI THÍCH HIẾN PHÁP, LUẬT, PHÁP LỆNH 21 3.3 GIÁM SÁT, KIỂM TRA, XỬ LÍ VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT 23 Chương SO SÁNH GIỮA VĂN BẢN ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VÀ VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT 24 4.1 VĂN BẢN ÁP DỤNG PHÁP LUẬT .24 4.1.1 Văn áp dụng pháp luật ? 24 4.1.2 Đặc điểm văn áp dụng pháp luật .24 4.1.3 Ý nghĩa việc soạn thảo ban hành văn áp dụng pháp luật 25 4.2 SO SÁNH GIỮA VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT VÀ VĂN BẢN ÁP DỤNG PHÁP LUẬT 25 4.2.1 Sự giống 25 4.2.2 Sự khác .26 LỜI KẾT 27 TÀI LIỆU THAM KHẢO 28 Tài liệu tiếng Việt .28 Tài liệu internet 28 LỜI MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Kể từ bắt đầu công Đổi vào năm 1986, tình hình kinh tế, văn hố, xã hội dần có chuyển biến tích cực Đồng thời, việc thực kinh tế thị trường dẫn đến thay đổi tích cực tiêu cực mặt đời sống Nhân dân Vì thế, hoạt động quản lý nhà nước cần thực chặt chẽ quy củ trước Các quan nhà nước từ Trung ương đến địa phương thấy cần thiết phải có hệ thống văn quy phạm pháp luật đầy đủ thống để thực việc quản lý kinh tế, xã hội củng cố quyền làm chủ Nhân dân Ngày 22 tháng năm 2015, Quốc hội khố XIII biểu thơng qua Luật Ban hành văn quy phạm pháp luật Bộ Tư pháp quan chủ trì soạn thảo Kể từ ngày có hiệu lực (01/07/2016), Luật thể hiệu rõ rệt việc pháp điển hoá hệ thống văn quy phạm pháp luật, việc xây dựng ban hành văn quy phạm pháp luật Thấy tầm quan trọng Luật hệ thống pháp luật Việt Nam, cần thiết phải làm rõ vấn đề liên quan, định chọn đề tài: “Các quy định pháp luật liên quan đến văn quy phạm pháp luật phân biệt với văn áp dụng pháp luật” để tập trung nghiên cứu, thảo luận Kết cấu nghiên cứu Bài nghiên cứu gồm chương: Chương Những vấn đề văn quy phạm pháp luật Chương Xây dựng ban hành văn quy phạm pháp luật Chương Những quy định liên quan đến việc xử lí văn quy phạm pháp luật ban hành Chương Văn áp dụng pháp luật so sánh với văn quy phạm pháp luật Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT 1.1 KHÁI NIỆM CỦA VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT Các văn quản lí nhà nước nhằm phục vụ cho việc điều hành, quản lí máy nhà nước hoạt động hướng, chức có hiệu Văn quản lí nhà nước văn quy phạm pháp luật, văn cá biệt, văn hành thơng thường, văn chun mơn văn kĩ thuật Cần phân biệt văn quy phạm pháp luật với loại văn khác thuộc văn quản lí nhà nước Khái niệm “văn quy phạm pháp luật” để quan có thẩm quyền phân biệt văn quy phạm pháp luật với văn hành văn áp dụng pháp luật Văn quy phạm pháp luật văn có chứa quy phạm pháp luật, ban hành theo thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tục quy định luật Văn có chứa quy phạm pháp luật ban hành không thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tục quy định Luật khơng phải văn quy phạm pháp luật Việc nắm rõ khái niệm văn quy phạm pháp luật có ý nghĩa quan trọng người tham gia vào xây dựng, ban hành văn quy phạm pháp luật 1.2 MỤC ĐÍCH VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT 1.2.1 Đặc điểm văn quy phạm pháp luật Việc nắm rõ khái niệm văn quy phạm pháp luật có ý nghĩa quan trọng người tham gia quy trình xây dựng, ban hành văn quy phạm pháp luật Người soạn thảo cần phải nắm văn quy phạm pháp luật, đặc điểm để phân biệt với loại văn khác: Thứ nhất, phải quan nhà nước, người có thẩm quyền ban hành phối hợp ban hành với hình thức pháp luật quy định Thứ hai, trình tự, thủ tục ban hành văn quy định chặt chẽ Luật ban hành văn quy phạm pháp luật văn pháp luật khác có liên quan Document continues below Discover more from: luật đại Pháp cương Đại học Kinh tế… 999+ documents Go to course Trắc nghiệm pldc tất 50 cả[32] Pháp luật đại… 100% (77) tóm tắt nội dung 14 plđc chương 123 Pháp luật đại cương 99% (98) Đề cương pháp luật 51 14 đại cương Pháp luật đại… 98% (194) Câu hỏi ôn tập Pháp Luật đại cương Pháp luật đại cương 99% (80) ĐỀ CƯƠNG PHÁP 32 LUẬT ĐẠI CƯƠNG… Pháp luật Thứ ba, cịn nguồn quan trọng Luật, đồng đại… thời nhà100% nước(26) đảm bảo biện pháp thích hợp Thứ tư, nội dung văn có chứa quy tắc xử chung Quy tắc xử chung chuẩn mực mà quan, tổ chức cá nhânĐỀ phảiTHI tuân PLDC theo khiĐÃ thamTHI gia quan hệ xã hội quy tắc điều chỉnh Nó áp01 dụng nhiều lần với đối tượng nhóm đối tượng có hiệu lực trong10phạm vi tồn quốc Pháp luật 98% (46) địa phương.Ví dụ: Vợ chồng có nghĩa vụ phải thương u, chung thủy, tơn trọng, đại cương quan tâm, chăm sóc, giúp đỡ nhau; chia sẻ, thực công việc gia đình (Điều 19 Luật nhân gia đình năm 2014) Thứ năm, nhà nước đảm bảo việc thực văn quy phạm pháp luật biện pháp thích hợp tuyên truyền, giáo dục, thuyết phục, biện pháp tổ chức, hành chính, kinh tế trường hợp cần thiết biện pháp cưỡng chế bắt buộc thi hành 1.2.2 Mục đích văn quy phạm pháp luật Thứ nhất, ban hành văn quy phạm pháp luật nhằm điều tiết vấn đề thực tiễn Xã hội ngày phát triển đa dạng, đa chiều với mối quan hệ phức tạp, nhiều vấn đề liên quan trực tiếp đến ổn định phát triển kinh tế- xã hội đặt cho Nhà nước vấn đề thực tiễn cần phải giải q trình quản lí điều hành Thứ hai, văn quy phạm pháp luật nhằm thể chế hóa bảo đảm thực sách Pháp luật biểu hoạt động sách Pháp luật ban hành đưa biện pháp gián tiếp, thông qua việc tạo hành lang pháp lý mà phạm vi đó, cá nhân đóng vai trị động lực Thông qua văn quy phạm pháp luật, địa phương đưa biện pháp để quản lý tốt trường học, bệnh viện, xây dựng quản lý tốt hệ thống nước sạch, đường giao thông… Bằng văn quy phạm pháp luật, quyền địa phương đưa biện pháp thu hút đầu tư, khuyến khích phát triển doanh nghiệp, chế thực thi hiệu Thứ ba, ban hành Văn quy phạm pháp luật nhằm tạo ra/phân bổ/phát huy nguồn lực nhằm phát triển kinh tế Pháp luật tạo điều kiện để tăng việc làm tăng thu nhập Pháp luật tạo điều kiện cho chủ sở hữu tiếp cận với công nghệ thông tin thị trường, với kỹ tín dụng quản lý, qua giúp họ tăng suất lao động tăng thu nhập Thứ tư, ban hành văn quy phạm pháp luật góp phần nhằm ổn định trật tự xã hội, tạo hội quản lý tốt phát triển Cần phân biệt quy phạm pháp luật với quy phạm xã hội khác Trong quy phạm mang tính xã hội, dù xã hội thừa nhận, không bảo đảm biện pháp cưỡng chế nhà nước, trái lại, quy phạm pháp luật ln ln bảo đảm sức mạnh cưỡng chế nhà nước.Ví dụ: Cá nhân, pháp nhân có hành vi gây thiệt hại cho người khác, vi phạm nghĩa vụ thực mục đích trái pháp luật Tịa án quan có thẩm quyền vào tính chất, hậu hành vi, v phạm mà khơng bảo vệ phần tồn quyền họ, buộc bồi thường gây thiệt hại áp dụng chế tài khác luật quy định (Điều 10 Bộ Luật dân 2015) Thứ năm, văn quy phạm pháp luật làm thay đổi hành vi xử không mong muốn thiết lập hành vi xử phù hợp Muốn tạo điều kiện cho phát triển, cần phải sử dụng pháp luật để làm thay đổi hành vi xử phần lớn nhân dân, đặc biệt cán nhà nước Các cán nhà nước người có trách nhiệm bảo đảm xã hội công bằng, văn minh, dân chủ thay mặt cho người mà họ đại diện, nhân dân Các cán địa phương mặt thực nhiệm vụ mà pháp luật quy định mặt khác, phó thác nhân dân đại diện trực tiếp (Hội đồng nhân dân) hay gián tiếp (Ủy ban nhân dân) máy quyền 1.3 NGUYÊN TẮC XÂY DỰNG VÀ BAN HÀNH VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT Nguyên tắc xây dựng văn quy phạm pháp luật tư tưởng đạo phản ánh khái quát việc khách quan liên quan tới trình "nâng" ý chí nhà nước lên thành pháp luật Đây sở quan trọng tồn q trình xây dựng pháp luật, đòi hỏi tất chủ thể tham gia vào trình ban hành, sửa đổi hay bãi bỏ qui phạm pháp luật phải nghiêm chỉnh tuân theo Theo Điều Luật ban hành văn quy phạm pháp luật 2015 nguyên tắc xây dựng, ban hành văn quy phạm pháp luật gồm có: Thứ nhất, bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp tính thống văn quy phạm pháp luật hệ thống pháp luật Thứ hai, tuân thủ thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tục xây dựng, ban hành văn quy phạm pháp luật.Bảo đảm tính minh bạch quy định văn quy phạm pháp luật Thứ ba, bảo đảm tính khả thi, tiết kiệm, hiệu quả, kịp thời, dễ tiếp cận, dễ thực văn quy phạm pháp luật; bảo đảm lồng ghép vấn đề bình đẳng giới văn quy phạm pháp luật; đảm bảo yêu cầu cải cách thủ tục hành chính.Ví dụ: người bình đẳng trước pháp luật, khơng bị phân biệt đối xử trước đời sống trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội (Điều 16 Hiến Pháp 2013) Thứ tư, bảo đảm yêu cầu quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường, không làm cản trở việc thực điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thành viên Thứ năm, bảo đảm công khai, dân chủ việc tiếp nhận, phản hồi ý kiến, kiến nghị cá nhân, quan, tổ chức, trình xây dựng, ban hành văn quy phạm pháp luật 1.4 ĐỐI TƯỢNG CỦA VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT Theo khoản điều đối tượng chịu tác động trực tiếp văn quy phạm pháp luật quan, tổ chức, cá nhân có quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm chịu ảnh hưởng trực tiếp từ việc áp dụng văn sau ban hành Theo quy định đối tượng chịu tác động văn quy phạm pháp luật quan tổ chức, cá nhân xác định có quyền nghĩa vụ định theo quy định văn quy phạm pháp luật Văn quy phạm pháp luật áp dụng cá nhân tổ chức, quan nhóm cá nhân, tổ chức, quan định Để xác định đối tượng tác động văn quy phạm pháp luật vào điều khoản quy định “Đối tượng tác động” quy định văn đó, điều khoản quy định điều riêng biệt quy định điều khoản phạm vi áp dụng văn 1.5 HỆ THỐNG VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT So với Luật năm 2008 Luật năm 2004, Luật năm 2015 giảm 05 loại văn quy phạm pháp luật bao gồm: (1) Nghị liên tịch Ủy ban thường vụ