BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO – BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y TẾ CÔNG CỘNG ĐINH THỊ LAN THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CÔNG TÁC QUẢN LÝ TRANG THIẾT BỊ Y TẾ TẠI BỆNH VIỆN HUYỆN LÂM HÀ TỈNH LÂM ĐỒNG, NĂM 2015 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ BỆNH VIỆN MÃ SỐ CHUYÊN NGÀNH: 60.72.07.01 Lâm Đồng, 2016 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO – BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y TẾ CÔNG CỘNG ĐINH THỊ LAN THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CÔNG TÁC QUẢN LÝ TRANG THIẾT BỊ Y TẾ TẠI BỆNH VIỆN HUYỆN LÂM HÀ TỈNH LÂM ĐỒNG, NĂM 2015 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ BỆNH VIỆN MÃ SỐ CHUYÊN NGÀNH: 60.72.07.01 TS Phạm Thị Bạch Yến Lâm Đồng, 2016 i LỜI CÁM ƠN Tôi xin bày tỏ lời cám ơn sâu sắc đến Ban Giám hiệu, thầy, cô giáo trường Đại học Y tế cơng cộng tận tình giảng dạy, truyền đạt, trang bị kiến thức cho trình học tập Tơi xin trân trọng cám ơn Tiến sỹ Bác sỹ Phạm Thị Bạch Yến, suốt trình làm luận văn quan tâm hỗ trợ động viên khuyến khích, dẫn tận tình đóng góp ý kiến quý báu tạo điều kiện giúp đỡ hồn thành luận văn Tơi xin gửi lời cám ơn sâu sắc đến Thạc sỹ Nguyễn Phương Thùy nhiệt tình hướng dẫn đóng góp ý kiến, quan tâm hỗ trợ giúp đỡ tơi suốt q trình thực luận văn Tôi xin trân trọng cám ơn giúp đỡ nhiệt tình Ban giám đốc Trung tâm Y tế huyện Lâm Hà, cán y tế khoa phòng tạo điều kiện thuận lợi, tận tình giúp đỡ hỗ trợ tơi suốt q trình thu thập số liệu hồn thành luận văn Xin gửi lời cám ơn tới gia đình, anh, chị, em, bạn bè đồng nghiệp động viên, giúp đỡ tơi suốt q trình học tập hồn thành khóa học Xin trân trọng cám ơn! Lâm Hà, ngày 22 tháng 11 năm 2016 Tác giả Đinh Thị Lan ii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng tơi hướng dẫn khoa học Tiến sỹ Bác sỹ Phạm Thị Bạch Yến hỗ trợ hướng dẫn Thạc sỹ Nguyễn Phương Thùy Các nội dung nghiên cứu, kết đề tài trung thực chưa cơng bố hình thức trước Những số liệu bảng biểu phục vụ cho việc phân tích, nhận xét, đánh giá tác giả thu thập từ nguồn khác có ghi rõ phần tài liệu tham khảo Ngồi ra, luận văn cịn sử dụng số nhận xét, đánh số liệu tác giả khác, quan tổ chức khác có trích dẫn thích nguồn gốc Nếu phát có gian lận tơi xin hồn toàn chịu trách nhiệm nội dung luận văn Lâm Hà, ngày 22 tháng 11 năm 2016 Tác giả Đinh Thị Lan iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BV : Bệnh viện CT : Chụp cắt lớp(Computed Tomography) DC : Dụng cụ GĐ BV : Giám đốc bệnh viện HSCC : Hồi sức cấp cứu KCB : Khám chữa bệnh KHTH : Kế hoạch tổng hợp MRI : Magnetic Resonance Imaging NC : Nghiên cứu ODA : Official Development Assistance PVS : Phỏng vấn sâu QL : Quản lý SD : Sử dụng TBYT : Thiết bị y tế TCKT : Tài kế tốn TSCĐ : Tài sản cố định TTB : Trang thiết bị TTBCĐ : Trang thiết bị chẩn đoán TTBYT : Trang thiết bị Y tế UBND : Ủy ban nhân dân VTTH : Vật tư tiêu hao WHO : World Health Organization XD : Xây dựng YHCT : Y học cổ truyền iv MỤC LỤC LỜI CÁM ƠN i LỜI CAM ĐOAN ii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT iii DANH MỤC CÁC BẢNG ix DANH MỤC BIỂU ĐỒ, HÌNH ẢNH x TÓM TẮT ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU xi ĐẶT VẤN ĐỀ .1 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 1.1 Một số khái niệm .4 1.1.1 Khái niệm trang thiết bị y tế: 1.1.2 Phân loại trang thiết bị y tế: 1.1.3 Khái niệm quản lý trang thiết bị y tế: 1.2 Chu trình quản lý trang thiết bị y tế 1.2.1 Quản lý đầu tư mua sắm: 1.2.2 Quản lý sử dụng, bảo quản trang thiết bị y tế: 1.2.3 Quản lý trạng trang thiết bị y tế: .6 1.2.4 Quản lý chất lượng trang thiết bị y tế: 1.2.5 Quản lý bảo dưỡng - sửa chữa trang thiết bị y tế: .7 1.3 Công tác quản lý trang thiết bị y tế bệnh viện .8 1.3.1 Quản lý trang thiết bị y tế quản lý theo định hướng chiến lược bệnh viện: 1.3.2 Quản lý trang thiết bị y tế quản lý số lượng, chất lượng giá trị trang thiết bị y tế: ………………………………………………………………………………8 1.3.3 Quản lý trang thiết bị y tế quản lý tổ chức khai thác hiệu hệ thống thiết bị bệnh viện: 1.3.4 Quản lý trang thiết bị y tế tạo điều kiện thuận lợi môi trường để thiết bị hoạt động xác an tồn: 1.3.5 Quản lý trang thiết bị y tế tạo điều kiện để nuôi dưỡng trang thiết bị y tế: v 1.3.6 Quản lý trang thiết bị y tế tổ chức đào tạo bồi dưỡng kiến thức kỹ thuật cho đội ngũ cán y tế: 1.3.7 Quản lý trang thiết bị y tế nắm rõ tình hình hoạt động thiết bị thiết yếu: 1.3.8 Quản lý trang thiết bị y tế có hiệu kinh tế: 10 1.3.9 Quản lý trang thiết bị y tế phải tổ chức phòng vật tư thiết bị hoạt động có hiệu quả: 11 1.4 Quy trình sử dụng, bảo dưỡng trang thiết bị y tế bệnh viện 11 1.5 Chính sách quốc gia trang thiết bị y tế .12 1.6 Hiệu đầu tư sử dụng trang thiết bị y tế công tác khám chữa bệnh 13 1.7 Thực trạng sử dụng bảo quản trang thiết bị y tế Việt Nam 13 1.8 Thực trạng nguồn nhân lực kỹ thuật trang thiết bị y tế 15 1.9 Các nghiên cứu liên quan đến trang thiết bị y tế 15 1.9.1 Nghiên cứu thực trạng quản lý trang thiết bị y tế nước giới: 15 1.9.2 Nghiên cứu thực trạng quản lý trang thiết bị y tế Việt Nam: 17 1.10 Giới thiệu khái quát bệnh viện huyện Lâm Hà 22 Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 24 2.1 Đối tượng nghiên cứu áp dụng 24 2.1.1 Các cán y tế: .24 2.1.2 Trang thiết bị: 24 2.1.3 Số liệu thứ cấp: 25 2.2 Tiêu chuẩn lựa chọn 25 2.2.1 Cán trực tiếp sử dụng trang thiết bị y tế khoa nghiên cứu: 25 2.2.2 Các cán y tế quản lý,giám sát sử dụng trang thiết bị y tế: 25 2.2.3 Đối với trang thiết bị: 25 2.2.4 Số liệu thứ cấp: .26 2.3 Tiêu chuẩn loại trừ 26 2.3.1.Các cán trực tiếp sử dụng, cán quản lý trang thiết bị y tế: .26 2.3.2.Trang thiết bị y tế: 26 2.3.3 Các số liệu thứ cấp: 26 vi 2.4 Địa điểm thời gian nghiên cứu 27 2.4.1 Địa điểm nghiên cứu: 27 2.4.2 Thời gian nghiên cứu: .27 2.5 Thiết kế nghiên cứu .27 2.6 Cỡ mẫu phương pháp chọn mẫu 27 2.6.1 Nghiên cứu định lượng: 27 2.6.2 Nghiên cứu định tính: 27 2.7 Phương pháp thu thập số liệu 28 2.7.1 Số liệu định lượng: 28 2.7.2 Số liệu định tính: .30 2.8 Biến số nghiên cứu 31 2.8.1 Các biến số chung trang thiết bị y tế: 31 2.8.2 Thông tin chung cán tham gia nghiên cứu: 33 2.8.3 Mục tiêu 1: Thực trạng quản lý trang thiết bị bệnh viện 33 2.9 Tiêu chuẩn đánh giá .39 2.9.1 Cơ sở lý thuyết xây dựng công cụ: 39 2.9.2 Bộ công cụ định lượng: 40 2.9.3 Bộ cơng cụ định tính: 40 2.10 Phương pháp phân tích số liệu 40 2.10.1 Xử lý số liệu: 40 2.10.2 Phân tích số liệu: 40 2.11 Vấn đề đạo đức nghiên cứu 41 2.12 Hạn chế nghiên cứu, sai số biện pháp khắc phục sai số 41 Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .42 3.1 Thực trạng quản lý trang thiết bị y tế khoa nghiên cứu .42 3.1.1 Số lượng tình trạng TTBYT khoa nghiên cứu: 42 3.1.2 Phân bố trang thiết bị y tế theo nguồn vốn dùng để mua sắm: 45 3.1.3 Kinh phí bảo dưỡng sửa chữa trang thiết bị y tế: 46 3.1.4 Thực trạng công tác quản lý trạng trang thiết bị y tế khoa tham gia nghiên cứu: 47 vii 3.1.5 Thực trạng công tác quản lý khai thác sử dụng trang thiết bị y tế khoa tham gia nghiên cứu: 48 3.2 Một số yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý trang thiết bị y tế bệnh viện .52 3.2.1 Văn sách: 52 3.2.2 Cơ sở vật chất: 55 3.2.3 Nhân lực quản lý, bảo dưỡng, sửa chữa trang thiết bị y tế: 56 3.2.4 Quy trình quản lý, bảo dưỡng, sửa chữa trang thiết bị y tế: 60 3.2.5 Kinh phí cho bảo dưỡng, sửa chữa trang thiết bị y tế: 61 3.2.6 Các yếu tố thuộc thiết bị: 63 Chương 4: BÀN LUẬN 65 4.1 Thực trạng công tác quản lý trang thiết bị y tế (quản lý trạng, quản lý khai thác sử dụng, quản lý bảo dưỡng sửa chữa) bệnh viện huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng, năm 2015 65 4.1.1 So sánh số lượng trang thiết bị có bệnh viện với danh mục chuẩn Bộ y tế theo quy định hành: 65 4.1.2 Thực trạng công tác quản lý trạng trang thiết bị y tế: .66 4.1.4 Thực trạng công tác quản lý bảo dưỡng sửa chữa trang thiết bị y tế: .71 4.2 Một số yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý trang thiết bị y tế bệnh viện huyện Lâm Hà 72 4.2.1 Văn sách: 72 4.2.2 Cơ sở vật chất: 74 4.2.3 Nhân lực quản lý, bảo dưỡng, sửa chữa trang thiết bị y tế: 74 4.2.4 Quy trình quản lý, bảo dưỡng, sửa chữa trang thiết bị y tế: 75 4.2.5 Kinh phí cho bảo dưỡng, sửa chữa trang thiết bị y tế: 75 4.2.6 Các yếu tố thuộc thiết bị: 75 4.3 Đánh giá công tác quản lý trang thiết bị y tế khoa bệnh viện 76 4.3.1 Điểm mạnh: .76 4.3.2 Điểm yếu: 77 4.4 Sai số hạn chế nghiên cứu .77 viii KẾT LUẬN .79 KHUYẾN NGHỊ .80 TÀI LIỆU THAM KHẢO 81 PHỤ LỤC 84 Phụ lục Câu hỏi vấn sâu dành cho cán trực tiếp sử dụng trang thiết bị 84 Phụ lục 2: Câu hỏi vấn sâu dành cho cán quản lý phụ trách công tác quản lý TTB .86 Phụ lục 3: Bảng hướng dẫn kiểm tra trang thiết bị y tế 88 Phụ lục 4: Bảng kiểm tra trang thiết bị y tế bệnh viện năm 2015 93 Phụ lục 96 Phụ lục 5.1: Câu hỏi phát vấn kiến thức sử dụng bảo quản trang thiết bị y tế nhân viên y tế 96 Phụ lục 5.2: BẢNG KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC VẬN HÀNH BẢO QUẢN MÁY TRUYỀN DỊCH .100 Phụ lục 5.3: BẢNG KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁCVẬN HÀNH BẢO QUẢN MÁY HÚT ĐỜM DÃI .102 Phụ lục 5.4: BẢNG KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁCVẬN HÀNH BẢO QUẢN MÁY BƠM TIÊM ĐIỆN 103 Phụ lục Thảo luận nhóm khó khăn, thuận lợi cơng tác quản lý trang thiết bị y tế bệnh viện 105 Phụ lục Bộ câu hỏi vấn lãnh đạo bệnh viện thuận lợi khó khăn công tác quản lý TTBYT 109 Phụ lục Bảng thống kê hoạt động tài bệnh viện năm 2015 110 Phụ lục Bảng thống kê danh mục số lượng TTBYT có so với danh mục chuẩn .111