BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO – BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y TẾ CƠNG CỘNG NGUYỄN NHƯ BÌNH THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CÔNG TÁC ĐÀO TẠO LIÊN TỤC CỦA ĐIỀU DƯỠNG KHOA LÂM SÀNG TẠI MỘT SỐ BỆNH VIỆN ĐA KHOA TUYẾN HUYỆN TỈNH BẮC NINH GIAI ĐOẠN 2016-2017 LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ BỆNH VIỆN MÃ SỐ: 60.72.07.01 Hà Nội, 2018 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO – BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y TẾ CÔNG CỘNG NGUYỄN NHƯ BÌNH THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CÔNG TÁC ĐÀO TẠO LIÊN TỤC CỦA ĐIỀU DƯỠNG KHOA LÂM SÀNG TẠI MỘT SỐ BỆNH VIỆN ĐA KHOA TUYẾN HUYỆN TỈNH BẮC NINH GIAI ĐOẠN 2016-2017 LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ BỆNH VIỆN MÃ SỐ 60.72.07.01 Hà Nội, 2018 i MỤC LỤC MỤC LỤC I DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT III DANH MỤC BẢNG BIỂU IV TÓM TẮT V ĐẶT VẤN ĐỀ MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU CHƯƠNG TỔNG QUAN TÀI LIỆU 1.1 Một số khái niệm sử dụng nghiên cứu 1.2 Đào tạo chuyên môn liên tục ngành y tế 1.8 Khung lý thuyết 17 CHƯƠNG ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 19 2.1 Đối tượng nghiên cứu 19 2.2 Thời gian địa điểm nghiên cứu 19 2.3 Thiết kế nghiên cứu 19 2.4 Cỡ mẫu phương pháp chọn mẫu 19 2.5 Phương pháp thu thập số liệu 20 2.6 Các biến số nghiên cứu 22 2.7 Phương pháp phân tích số liệu 22 2.8 Vấn đề đạo đức nghiên cứu 23 CHƯƠNG KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 24 3.1 Thông tin chung đối tượng nghiên cứu 24 3.2 Thực trạng đào tạo liên tục cho điều dưỡng bệnh viện huyện 25 3.3 Khảo sát nhu cầu đào tạo 34 3.4 Các yếu tố ảnh hưởng đến thực trạng đào tạo liên tục 34 CHƯƠNG BÀN LUẬN 38 4.1 Thực trạng công tác ĐTLT địa bàn tỉnh Bắc Ninh 39 4.2 Các yếu tố ảnh hưởng đến thực trạng ĐTLT điều dưỡng viên 45 KẾT LUẬN 50 KHUYẾN NGHỊ 51 ii TÀI LIỆU THAM KHẢO 52 PHỤ LỤC 55 Phụ lục Nhiệm vụ, tiêu chuẩn chuyên môn điều dưỡng theo chức danh 55 nghề nghiệp 55 Phụ lục Chức năng, nhiệm vụ, cấu bệnh viện đa khoa tuyến huyện 63 Phụ lục Bảng tổng hợp số liệu thứ cấp 68 Phụ lục Phiếu điều tra thực trạng nhu cầu đtlt dành cho điều dưỡng năm 20162017 71 Phụ lục Hướng dẫn vấn sâu 86 Phụ lục Các biến số nghiên cứu 89 iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CBYT: Cán y tế ĐTLT: Đào tạo liên tục WHO: Tổ chức Y tế Thế giới ĐTNC: Đối tượng nghiên cứu ĐDLS Điều dưỡng lâm sàng ĐD: Điều dưỡng ĐDĐH: Điều dưỡng đại học ĐDCĐ: Điều dưỡng cao đẳng ĐDTC: Điều dưỡng trung cấp BVĐK: Bệnh viện đa khoa ĐH: Đại học CĐ: Cao đẳng TC: Trung cấp PHCN: Phục hồi chức GDSK: Giáo dục sức khỏe CME: Continuing Medical Education CPD: Continuing Professional Development WFME World Federation for Medical Education iv DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 3.1 Thông tin chung đối tượng nghiên cứu 24 Bảng 3.2 Thông tin khóa ĐTLT tham gia BVĐK huyện 25 Bảng 3.3 Hiểu biết nhận xét ĐTNC ĐTLT .26 Bảng 3.4 Mức độ thực hành mức độ tự tin điều dưỡng 27 Bảng 3.5 Thực trạng nội dung thời gian ĐTLT (n=169) 33 Bảng 3.6 Nhu cầu đào tạo liên tục 32 Bảng 3.7 Nội dung mong muốn đào tạo liên tục 33 Bảng 3.8 Nội dung mong muốn đào tạo liên tục cho điều dưỡng 33 Bảng 3.9 Kỹ thuật mong muốn đào tạo liên tục Khoa nội, hồi sức cấp cứu 34 Bảng 3.10 Kỹ thuật mong muốn đào tạo liên tục Khoa Ngoại, gây mê hồi sức cấp cứu 35 Bảng 3.11 Nội dung mong muốn đào tạo liên tục Khoa nhi sản 35 Bảng 3.12 Các yếu tố ảnh hưởng đến thực trạng cập nhật thông tin ĐTLT 35 Bảng 3.13 Các yếu tố ảnh hưởng đến nhu cầu tuyến ĐTLT 35 v TÓM TẮT Vấn đề thực trạng đào tạo gồm cập nhật kiến thức y khoa liên tục nhân viên y tế quy định văn quản lý nhà nước Bộ trưởng Bộ Y tế, Giám đốc Sở Y tế thu hồi chứng hành nghề với người không cập nhật kiến thức y khoa liên tục không cập nhật tối thiểu 48 tiết học năm liên tiếp Xác định tầm quan trọng đào tạo chuyên môn nghiệp vụ liên tục đối nhân viên y tế Sở Y tế Bắc Ninh đạo triển khai sở đào tạo liên tục cho nhân viên y tế nói chung, điều dưỡng nói riêng Ít thơng tin đánh giá đào tạo liên tục Bắc Ninh, nghiên cứu tiến hành nhằm tìm hiểu thực trạng, nhu cầu đào tạo yếu ảnh hưởng đến công tác đào tạo liên tục Nghiên cứu sử dụng phương pháp nghiên cứu cắt ngang, có phân tích định tính kết hợp định lượng 169 đối tượng điều dưỡng viên 04 bệnh viện tuyến huyện tỉnh Bắc Ninh Sử dụng công cụ có cấu trúc để vấn trực tiếp điều dưỡng viên Sử dụng hướng dẫn vấn sâu để thu thập thông tin từ lãnh đạo bệnh viện, trưởng khoa điều dưỡng trưởng bệnh viện Kết nghiên cứu cho thấy: Tuổi trung bình điều dưỡng viên 31,5, cao 57, thấp 23 Phân theo nhóm tuổi ĐTNC từ 20-30 tuổi chiếm đa số 54,4%, nhóm 31-40 tuổi chiếm 36,7%, có 8,9% cán độ tuổi 40, nữ giới chiếm đa số 79,9% Ngày 24/4/2014, nghị số 115/NQ-HĐND quy định chi tiết số chế độ, sách hỗ trợ đào tạo phát triển kỹ thuật chuyên môn ngành y tế tỉnh Bắc Ninh ban hành Hầu hết đơn vị khảo sát có kế hoạch ĐTLT hàng năm theo chủ trương tỉnh Tuy nhiên, cơng tác ĐTLT gặp số khó khăn thiếu nhân lực thay thế, tổ chức lớp chưa thuận lợi, cần bổ sung, chỉnh sửa nội dung, tài liệu đào tạo, nâng cao chất lượng giảng viên, hỗ trợ kinh phí tốt hơn…Kết ĐTLT cho điều dưỡng viên 04 bệnh viện tuyến huyện năm 2016-2017 cho thấy hầu hết cử đào tạo theo kế hoạch, nhiên 23% cán chưa cử ĐTLT hai năm vừa qua Mức độ thực hành thường xuyên, mức độ tự tin điều dưỡng viên kỹ thuật điều dưỡng bản, ngoại khoa cao so với điều dưỡng nội, hồi vi sức cấp cứu, nhi Một số yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ cử đào tạo chất lượng đào tạo chế sách bệnh viện, thời gian, địa điểm tổ chức đào tạo, chất lượng tài liệu, chất lượng giảng viên Tỷ lệ ĐDLS hiểu biết nội dung, hình thức, thời gian ĐTLT theo qui định Bộ Y tế thấp chưa cao (hiểu thời gian đào tạo bắt buộc 22,5%) Tỷ lệ ĐDLS tham gia ĐTLT sở ĐTLT tỉnh chiếm đại đa số (63,9%) Nhu cầu ĐTLT sở ĐTLT tuyến tỉnh chủ yếu, với thời gian từ 1- tháng 3-6 tháng chiếm khoảng 48% Thời gian tập huấn ngắn ngày từ 3-5 ngày tương đối phù hợp, chiếm: 42,6% Kết luận nghiên cứu chưa có khảo sát định kỳ ĐTLT hệ thống bệnh viện đa khoa tuyến huyện tỉnh Bắc Ninh Mức độ hiểu biết điều dưỡng viên ĐTLT chưa đầy đủ, mức độ thực hành chưa đồng Các yếu tố ảnh hưởng nghiên cứu gồm chế sách ĐTLT, nội dung đào tạo, yếu tố chất lượng giảng viên, địa điểm tổ chức nguồn lực tài Cần có sách để cải thiện tốt cơng tác ĐTLT cho tỉnh Bắc Ninh ĐẶT VẤN ĐỀ Vị trí, vai trị nhân viên y tế nêu thư Bác Hồ gửi ngành y tế “…Người bệnh phó thác tính mệnh họ nơi Chính phủ phó thác cho cô việc chữa bệnh tật giữ sức khỏe đồng bào…", để hồn nhiệm vụ cán bộ, nhân viên y tế phải thường xuyên học tập nâng cao kiến thức chuyên môn để đảm bảo chăm sóc người bệnh tốt Ở nước ta vấn đề đào tạo cập nhật kiến thức y khoa liên tục nhân viên y tế Ngành y tế quy định điều kiện cần đủ để cấp cấp lại chứng hành nghề y dược Bộ trưởng Bộ Y tế, Giám đốc Sở Y tế thu hồi chứng hành nghề với người không cập nhật kiến thức y khoa liên tục tối thiểu 48 tiết học năm liên tiếp phải có Giấy chứng nhận hồn thành cơng tác đào tạo liên tục sở đào tạo cấp (theo thông tư 22/2013/TT-BYT ngày 09/08/2013 hướng dẫn viêc đào tạo liên tục cho cán y tế) Xác định tầm quan trọng đào tạo chuyên môn nghiệp vụ liên tục đối nhân viên y tế Sở Y tế Bắc Ninh đạo triển khai sở đào tạo liên tục cho nhân viên y tế nói chung, điều dưỡng nói riêng Đã có nhiều chương trình, nội dung đào tạo triển khai trở thành hoạt động thường niên ngành, đơn vị sở y tế, nhiên việc khảo sát, đánh giá nhu cầu trước mở lớp, khoá đào tạo chưa thực đầy đủ, dẫn đến tình trạng đào tạo chưa đáp ứng nhu cầu mục tiêu đặt Đội ngũ điều dưỡng viên sở y tế có vai trị quan trọng việc trì nâng cao chất lượng dịch vụ khám, chữa bệnh chăm sóc sức khỏe cho người dân Hiện nay, trình độ chuyên môn điều dưỡng sở y tế tuyến huyện nhiều hạn chế chưa có phân biệt rõ nhiệm vụ theo trình độ, chuyên ngành, lĩnh vực đào tạo Đến năm 2018, địa bàn tỉnh Bắc Ninh chưa có nghiên cứu khoa học thực trạng yếu ảnh hưởng đến công tác đào tạo liên tục nhân viên tế nói chung, điều dưỡng nói riêng, nghiên cứu “Thực trạng số yếu tố ảnh hưởng đến công tác đào tạo liên tục điều dưỡng khoa lâm sàng số Bệnh viện đa khoa tuyến huyện tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2016- 2017” thực Kết nghiên cứu giúp cho Sở Y tế, bệnh viện đa khoa tuyến huyện, sở đào tạo địa bàn tỉnh Bắc Ninh có thêm sở khoa học để xây dựng chiến lược, kế hoạch đào tạo liên tục cho nhân viên y tế nói chung, điều dưỡng nói riêng năm đạt mục tiêu đặt