Bộ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO - BỌ Y TÉ TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y TÉ CÔNG CỘNG TẠ THỊ MAI HƯƠNG KIÉN THỨC, THỰC HÀNH VÀ CÁC YÉU TÓ CẢN TRỞ THựC HÀNH CHO TRẺ BÚ SỚM SAU SINH VÀ NI CON BẰNG SỮA MẸ HỒN TỒN TRONG THÁNG ĐẦU CỦA BÀ MẸ CÓ CON TƯ ĐÉN 12 THÁNG TUỔI TẠI XẢ ĐÒNG SƠN, THÀNH PHỐ BẲC GIANG, TỈNH BẮC GIANG NẢM 2015 TIẺU LUẬN TÓT NGHIỆP cử NHÂN Y TÉ CÔNG CỘNG Hướng dẫn khoa học: TS Nguyễn Thanh Hà HÀ NỘI, 2015 LỜI CẢM ƠN Để hồn thành khóa luận tốt nghiệp này, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới giáo viên huớng dẫn TS Nguyễn Thanh Hà nhiệt tình giúp đỡ dành thời gian quý báu tận tình hướng dẫn bảo em tồn q trình chọn đề tài lên đề cương hồn thành khóa luận Em xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, phòng Đào tạo đại học thầy cô giáo trường Đại học Y tế Cơng cộng tận tình giảng dạy hướng dẫn giúp đỡ em hồn thành chương trình học tập minh trường Em xin chân thành câm ơn Ban lãnh đạo ủy ban nhân dân xã Đồng Sơn Trạm trưởng trạm y tế xã Đồng Sơn CBYT thôn tạo điều kiện giúp đỡ cung cấp số liệu, giúp đỡ tiếp cận cung cấp thông tin cho nghiên cứu Em xin cảm ơn gia đình, bạn bè khuyến khích hỗ trợ, chia sẻ kinh nghiệm học tập viết suốt thời gian em thực viết khóa luận Tuy trau dơi kiến thức rèn luyện kỹ trường kiến thức kinh nghiệm hạn chế nên khơng thể tránh khỏi thiếu sót Do vậy, em mong nhận ý kiến đóng góp quý thầy/cơ để khóa luận kiến thức em cỏ thể hoàn thiện Xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày 15 tháng năm 2015 DANH MỤC BẢNG Bảng 1.2 Các số NCBSM chăm sóc trước sinh/ sinh khu vực 12 Bảng 4.1 Thông tin chung bà mẹ 43 Bảng 4.2 Kiến thức bà mẹ việc cho trẻ BSSS NCBSMHT tháng đầu 44 Bảng 4.2 Nguồn cung cấp kiến thức việc cho trẻ BSSS NCBSMHT tháng đâu cho bà mẹ 47 Bảng 4.3 Thực hành bà mẹ việc cho trẻ BSSS NCBSMHT tháng đầu48 Bảng 4.3 Nguồn hồ trợ bà mẹ thực hành cho trẻ BSSS NCBSMHT tháng đầu .49 Bảng 4.3 Yếu tố tác động đến thực hành cho trẻ BSSS NCBSMHT tháng đầu bà mẹ 50 Bảng 4.3 Tiền sử mang thai 51 Bảng 4.3 Tiền sử sinh 52 Bảng 4.3 Tư vấn CBYT trước sau sinh 53 Bảng 4.4 Liên quan số yếu tố cá nhân bà mẹ thực hành cho trẻ BSSS 54 Bảng 4.4 Liên quan sô yêu tố cá nhân bà mẹ NCBSMHT tháng đầu .55 Bảng 4.4 Liên quan yếu tố gia đình thực hành cho trẻ BSSS .56 Bảng 4.4 Liên quan yếu tổ gia đình NCBSMHT tháng đầu 57 Bảng 4.4 Liên quan tiền sử mang thai, sinh thực hành cho trẻ BSSS 59 Bảng 4.4 Liên quan tiền sử mang thai, sinh NCBSMIỈT tháng đầu bà mẹ 60 Bảng 4.4 Liên quan dịch vụ y te thực hành cho trẻ BSSS 60 Bảng 4.4 Liên quan dịch vụ y tê thực hành NCBSMHT tháng Bảng 4.4 Liên quan sẵn có sản phẩm sừa thực hàn cho trẻ BSSS 62 Bảng 4.4 10 Liên quan sằn có sản phẩm sữa thực hành NCBSMHT tháng đầu 62 Bảng 4.4 11 Liên quan chấp nhận người dân xã cho trẻ BSSS 63 Bảng 4.4 12 Liên quan chấp nhận người dân xã thực hành NCBSMHT tháng đầu 63 iv DANH MỤC BIẺU ĐÒ Biêu đồ 1: Tỷ lệ trẻ em toàn the giới bú sữa mẹ vòng đầu sau sinh, bú sữa mẹ từ 0-5 tháng, ăn dặm từ 6-8 tháng, bú sừa mẹ vòng năm bú sữa mẹ vòng năm, 2009 -2013 Biêu đồ 2: Tỷ lệ trẻ độ tuổi 0-5 tháng BMHT, theo khu vực, năm 2000 2012 Biêu đô 3: Tỷ lệ trẻ độ tuôi 0—5 tháng BMHT, vùng so sánh liệu xu hướng khoảng năm 1992, 2002 2012 10 Biêu đồ 4: Xu hướng tỷ lệ trẻ độ tuổi 0—5 tháng BMHT, số nước, 20052012 11 Biểu đồ 5: Xu hướng tỷ lệ trẻ từ - tháng tuồi bú sữa mẹ hoàn toàn, sổ nước, 1992-2011 12 Biểu đồ 6: Tình hình trẻ BSSS NCBSMHT tháng đầu trẻ em V DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT A&T Dự án Alive & Thrive Việt Nam BMHT Bú mẹ hoàn toàn BSSS Bú sớm sau sinh CBYT ĐHYTCC Cán y tê Đại học Y tế Công cộng ĐTNC Đối tượng nghiên cứu ĐTV Điều tra viên GVHD Giáo viên hướng dẫn NCBSMHT TĂBS Ni băng sữa mẹ hồn tồn Thức ăn bổ sung TPBG Thành Bac Giang V TYT ƯBND Trạm y te ủy ban nhân dân UNICEF Quỹ Nhi đồng liên hiệp quốc WHO Tổ chức Y tế giới MỤC LỤC DANH MỰC BIÊU ĐỒ iv DANH MỤC TỪ VIÉT TẮT .V TÓM TẮT ĐÈ CƯƠNG NGHIÊN cúư viii ĐẬT VẤN ĐỀ MỤC TIÊU NGHIÊN cứu CHƯƠNG 1: TÔNG QUAN 1.1 Một sổ hiểu biết sữa mẹ NCBSMHT 1.2 Tình hình cho trẻ BSSS NCBSMHT giới Việt Nam .8 1.3 Các yếu tố liên quan đen bú sớm bú mẹ hoàn toàn tháng đẩu 15 1.4 Một số đặc điêm địa bàn nghiên cứu .19 1.5 Khung lý thuyết 22 CHƯƠNG 2: ĐÓI TƯỢNG VÀ P1IƯƠNG PHÁP NGHIÊN cứu 23 2.1 Đối tượng nghiên cứu 23 2.2 Thời gian địa điểm nghiên cứu 23 2.3 Phương pháp nghiên cứu 23 2.4 Phương pháp chọn mẫu, cờ mẫu 23 2.5 Phương pháp thu thập thông tin 25 2.6 Biển sổ nghiên cứu .26 2.7 Tiêu chí đánh giá 35 2.8 Phương pháp xử lý phân tích số liệu .35 2.9 Vấn đề đạo đức nghiên cứu 36 2.10 Hạn chế đề tài hướng khắc phục .37 CHƯƠNG 3: KẾ HOẠCH NGHIÊN cứu VÀ KINH PHÍ 38 3.1 Ke hoạch nghiên cứu 38 3.2 Dự kiến chi phí thực .41 CHƯƠNG 4: Dự KIẾN KÉT QUẢ NGHIÊN cứu 43 4.1 Thông tin chung bà mẹ tham gia nghiên cứu 43 4.2 Kiến thức bà mẹ thục hành cho trè BSSS BMHT ưong tháng đầu 44 4.3 Thực hành bà mẹ việc cho ưẻ BSSS NCBSMHT ưong tháng đầu 48 4.4 bà mẹ Các yếu tố liên quan đến thực hành cho trẻ BSSS BMHT tháng đầu 54 CHƯƠNG 5: BÀN LUẬN 64 CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ Dự KIẾN 64 6.1 Kẻtluận 64 6.2 Khuyển nghị 64 TÀI LIỆU THAM KHẢO 65 PHỤ LỤC 69 Phụ lục 1: Phiếu phất vấn bà mẹ 69 Phụ lục 2: Phiếu phòng vẩn sáu CBYT 82 Phụ lục 3: Phiếu hướng dan thảo luận nhóm bà mẹ 84 Phụ lục 4: Đáp án tỉnh diêm cáu hỏi phát van bà mẹ 85 Phụ lục 5: 10 lời khuyên dinh duỡng hợp lý cùa Bộ Y Tẻ, nhằm thực Chiến lược quốc gia dinh dưỡng giai đoạn 2011 - 2020, tầm nhìn đen năm 2030 90