Mục tiêu của đề tài
Nghiên cứu này tập trung vào việc phát triển du lịch tâm linh tại Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ, nhằm làm rõ cơ sở lý luận và thực trạng hiện tại Mục tiêu chính là đánh giá tiềm năng du lịch tâm linh tại khu vực này và đề xuất các giải pháp hiệu quả để thúc đẩy sự phát triển bền vững trong tương lai.
Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp thu thập dữ liệu:
Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp là quá trình thu thập thông tin trực tiếp từ nguồn dữ liệu gốc, bao gồm việc tạo bảng khảo sát để thu thập ý kiến từ cá nhân hoặc nhóm người Các hình thức khảo sát có thể bao gồm khảo sát trực tuyến, khảo sát trực tiếp hoặc qua điện thoại, với các loại câu hỏi đa dạng như câu hỏi mở, câu hỏi đóng và lựa chọn đa lựa chọn.
Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp liên quan đến việc thu thập thông tin từ các nguồn dữ liệu đã có, được tổng hợp bởi cá nhân hoặc tổ chức khác Các nguồn này bao gồm tài liệu học tập và nghiên cứu, cơ sở dữ liệu trực tuyến như cơ sở dữ liệu học thuật, thống kê, kinh doanh, văn bản và nhiều nguồn dữ liệu khác trên Internet.
- Phương pháp phân tích dữ liệu:
Phương pháp phân tích miêu tả là kỹ thuật phân tích dữ liệu nhằm tóm tắt và mô tả thông tin từ dữ liệu thu thập được Phương pháp này giúp người dùng hiểu rõ các đặc trưng, xu hướng và mối quan hệ giữa các biến trong dữ liệu mà không đưa ra những phán đoán hay suy luận xa hơn.
Phương pháp thống kê là một công cụ quan trọng trong việc phân tích dữ liệu, giúp rút ra kết luận một cách hệ thống và logic Bằng cách sử dụng các kỹ thuật và công cụ thống kê, chúng ta có thể mô tả, tóm tắt, phân tích và giải thích dữ liệu một cách hiệu quả.
Phương pháp tổng hợp là quá trình phân tích dữ liệu thông qua việc tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, nhằm tạo ra cái nhìn toàn diện và sâu sắc về vấn đề nghiên cứu.
Phương pháp phân tích và đánh giá là quy trình quan trọng nhằm tiếp cận và đánh giá dữ liệu, thông tin hoặc kết quả Qua đó, người phân tích có thể rút ra những nhận định và kết luận về một vấn đề cụ thể, giúp nâng cao hiệu quả ra quyết định và giải quyết vấn đề.
Lịch sử nghiên cứu
Trong nhiều năm qua, các nhà nghiên cứu đã tiến hành nhiều nghiên cứu về phát triển Đền Hùng, nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý, bảo tồn và phát triển di sản văn hóa này.
Trong những nghiên cứu về Đền Hùng, có thể kể đến một số nghiên cứu như sau:
Vào năm 1993, GS.TS Phan Huy Lê đã cho ra mắt cuốn sách "Đền Hùng trong lịch sử Việt Nam", được coi là một trong những tài liệu quý giá về lịch sử, văn hóa và tâm linh của Đền Hùng.
Vào năm 2008, Viện Nghiên cứu phát triển bền vững đã tiến hành nghiên cứu về sự phát triển du lịch tại Đền Hùng, đồng thời đề xuất một số giải pháp nhằm thúc đẩy du lịch trong khu vực này.
- Năm 2010, GS.TS Trần Hữu Sơn đã thực hiện nghiên cứu về lễ hội Đền Hùng và quản lý, bảo tồn di sản văn hóa tại Đền Hùng
Vào năm 2020, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã tiến hành nghiên cứu về ảnh hưởng của COVID-19 đối với ngành du lịch tại Đền Hùng, đồng thời đề xuất một số giải pháp nhằm phục hồi lĩnh vực du lịch trong khu vực này.
Các nghiên cứu hiện tại cho thấy sự quan tâm của các nhà nghiên cứu đối với việc phát triển Đền Hùng và các giải pháp bảo tồn, phát triển di sản văn hóa bền vững Tuy nhiên, chưa có đề tài nào tập trung vào phát triển du lịch tâm linh tại Khu di tích Đền Hùng.
Bố cục của khóa luận
- Chương 1: Cơ sở lý luận về phát triển du lịch tâm linh
- Chương 2: Thực trạng phát triển du lịch tâm linh tại di tích Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ
- Chương 3: Giải pháp và kiến nghị nhằm phát triển du lịch tâm linh tại Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH TÂM LINH
Du lịch và phát triển du lịch
1.1.1 Các khái niệm du lịch
Ngày nay, du lịch đã trở thành một hiện tượng kinh tế và xã hội toàn cầu, được công nhận là ngành kinh tế lớn nhất thế giới, vượt qua cả sản xuất ô tô, thép, điện tử và nông nghiệp Do đó, du lịch đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế của nhiều quốc gia Thuật ngữ "du lịch" xuất phát từ tiếng Hy Lạp, mang nghĩa "đi một vòng", nhưng khái niệm này có thể khác nhau tùy thuộc vào hoàn cảnh, thời gian và vùng đất Du lịch không chỉ đơn thuần là nghỉ ngơi và giải trí, mà còn bao gồm nhiều khía cạnh khác nhau tùy thuộc vào từng ngữ cảnh.
Luật Du lịch Việt Nam 2017 định nghĩa du lịch là các hoạt động liên quan đến chuyến đi của con người ra ngoài nơi cư trú thường xuyên trong thời gian không quá 01 năm Mục đích của du lịch bao gồm tham quan, nghỉ dưỡng, giải trí, tìm hiểu và khám phá tài nguyên du lịch, cũng như kết hợp với các mục đích hợp pháp khác.
Theo Tổ chức Du lịch Thế giới (World Tourism Organization: UNWTO):
Du lịch là hành động di chuyển đến một địa điểm khác ngoài nơi cư trú thường xuyên, với mục đích không phải để làm việc hay kiếm sống.
1.1.2 Nguyên tắc phát triển du lịch
Nguyên tắc phát triển du lịch được quy định tại Điều 4 Luật Du lịch 2017 có hiệu lực từ ngày 01/01/2018, theo đó:
- Phát triển du lịch bền vững, theo chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, có trọng tâm, trọng điểm
Phát triển du lịch cần gắn liền với việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc cũng như tài nguyên thiên nhiên Điều này không chỉ khai thác lợi thế của từng địa phương mà còn tăng cường sự liên kết vùng, tạo ra một hệ sinh thái du lịch bền vững và hấp dẫn.
Đảm bảo chủ quyền quốc gia và an ninh quốc phòng là ưu tiên hàng đầu, đồng thời duy trì trật tự và an toàn xã hội Bên cạnh đó, mở rộng quan hệ đối ngoại và hội nhập quốc tế cũng là mục tiêu quan trọng, nhằm quảng bá hình ảnh đất nước và con người Việt Nam ra thế giới.
- Bảo đảm lợi ích quốc gia, lợi ích cộng đồng, quyền và lợi ích hợp pháp của khách du lịch, tổ chức, cá nhân kinh doanh du lịch
- Phát triển đồng thời du lịch nội địa và du lịch quốc tế; tôn trọng và đối xử bình đẳng đối với khách du lịch
1.1.3 Đặc điểm, phân loại và yếu tố cấu thành nên du lịch
1.1.3.1 Đặc điểm của du lịch:
Du lịch là một ngành công nghiệp đang phát triển nhanh chóng, mang lại nhiều lợi ích cho kinh tế và xã hội Các điểm đến du lịch rất đa dạng, từ thành phố sôi động đến những khu vực hoang sơ Tuy nhiên, ngành này cũng chịu ảnh hưởng bởi mùa vụ và thời tiết, đồng thời có thể gây ra tác động tiêu cực đến môi trường và văn hóa địa phương Để đảm bảo sự bền vững cho du lịch, việc tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn và bảo vệ môi trường là rất cần thiết Ngành du lịch cũng phong phú về loại hình, bao gồm nghỉ dưỡng, văn hóa, thể thao, mạo hiểm, tâm linh, sinh thái, hội họp và thương mại, tạo ra nhiều cơ hội cho nhà đầu tư và việc làm cho cộng đồng Thêm vào đó, sự tương tác giữa con người và môi trường được cải thiện thông qua việc nâng cao nhận thức và hiểu biết giữa các nền văn hóa.
1.1.3.2 Du lịch được phân ra làm 6 loại bao gồm:
- Du lịch nội địa: du lịch trong nước
- Du lịch quốc tế: du lịch đi nước ngoài
- Du lịch thương mại: du lịch liên quan đến hoạt động kinh doanh
- Du lịch văn hóa: du lịch để tìm hiểu văn hóa, lịch sử và truyền thống của một địa phương hoặc quốc gia
- Du lịch nghỉ dưỡng: du lịch để nghỉ ngơi, thư giãn và tận hưởng cuộc sống
- Du lịch thể thao: du lịch liên quan đến các hoạt động thể thao như lặn biển, leo núi, đi xe đạp hay chơi golf
1.1.3.3 Các yếu tố cấu thành nên du lịch bao gồm:
Điểm đến là những địa điểm mà du khách mong muốn khám phá, bao gồm các danh lam thắng cảnh, di sản văn hóa và nhiều địa điểm du lịch hấp dẫn khác.
- Khách du lịch: Đó là những người tham gia vào hoạt động du lịch, bao gồm du khách trong nước và du khách quốc tế
Dịch vụ du lịch bao gồm nhiều hoạt động và tiện nghi phục vụ nhu cầu của khách du lịch, như chỗ ở, vận chuyển, thực phẩm và đồ uống, hướng dẫn viên du lịch, cũng như các hoạt động giải trí và dịch vụ khác.
Cơ sở hạ tầng du lịch bao gồm các yếu tố thiết yếu như hệ thống vận chuyển, cơ sở lưu trú, nhà hàng, khu vui chơi giải trí và các dịch vụ khác nhằm phục vụ nhu cầu của du khách.
Văn hóa và môi trường là hai yếu tố quan trọng trong du lịch, với văn hóa bao gồm di sản, truyền thống, phong tục, tập quán và các hoạt động nghệ thuật của điểm đến Trong khi đó, môi trường liên quan đến các yếu tố tự nhiên, địa lý, sinh thái và các vấn đề bảo tồn, bảo vệ môi trường trong quá trình phát triển du lịch.
Quản lý du lịch là quá trình bao gồm các chính sách và quy định nhằm điều hành và quản lý hoạt động du lịch, với mục tiêu đảm bảo sự bền vững và phát triển cho ngành du lịch.
Phát triển du lịch tâm linh
1.2.1 Khái niệm về tâm linh
Theo Từ điển Tiếng Việt, tâm linh có hai nghĩa: thứ nhất, là khả năng cảm nhận và đoán định các biến cố sẽ xảy ra, thể hiện quan niệm duy tâm; thứ hai, là khái niệm về tâm hồn, tinh thần và sự trong sáng của tâm linh.
Tâm linh, theo Wikipedia, là khái niệm rộng rãi và đa dạng, thường liên quan đến việc khám phá lại bản chất nguyên thủy của con người thông qua tôn giáo Nó cũng bao gồm các hiện tượng kỳ bí ngoài khả năng hiểu biết thông thường, như ngoại cảm, thần giao cách cảm, và các trạng thái tâm linh khác mà khoa học chưa thể giải thích Thêm vào đó, tâm linh còn được xem như một hiện tượng tinh thần đặc trưng, thể hiện ở một số người như giác quan thứ sáu, phản ánh dấu vết của "logic trực giác xuất thần" từ quá trình tiến hóa của loài người.
Tâm linh, theo nhiều tôn giáo và triết học, gắn liền với khái niệm linh hồn, sự sống sau khi chết, các thần linh và thế giới siêu nhiên Nó đại diện cho một khía cạnh của ý thức con người, liên quan đến niềm tin thiêng liêng trong tín ngưỡng hoặc tôn giáo cá nhân Tâm linh bao gồm những khái niệm trừu tượng, cao cả, vượt ra ngoài nhận thức thông thường và phản ánh ngưỡng vọng của con người về những biểu tượng và hình ảnh thiêng liêng Khác với khoa học, nơi các nhận thức có thể được kiểm nghiệm và chứng minh, tâm linh thuộc về lĩnh vực riêng biệt, tập trung vào những giá trị tinh thần trong cuộc sống.
1.2.1.1 Bản chất của tâm linh
Tâm linh là khía cạnh phi vật chất của sự tồn tại con người, liên quan đến các giá trị vô hình như tình yêu, sự sáng suốt, tha thứ, hy vọng và niềm tin vào thực thể vô hình như các vị thần hoặc linh hồn Nó không thể đo lường bằng phương pháp khoa học truyền thống và thường được truyền đạt qua tín ngưỡng, văn hóa và kinh nghiệm cá nhân Tâm linh còn liên quan đến tầm nhìn, sứ mệnh và mục đích sống, cung cấp một khía cạnh quan trọng trong đời sống con người Cách thể hiện và trải nghiệm tâm linh có thể khác nhau giữa các tôn giáo và truyền thống văn hóa khác nhau.
Tâm linh phản ánh khả năng con người kết nối với thế giới phi vật thể, nơi mà sự sống và ý nghĩa sâu sắc được cảm nhận và hiểu biết Nó được xem như một khía cạnh quan trọng trong tồn tại của con người, thể hiện các giá trị đạo đức, tôn giáo và lối sống.
Một khía cạnh quan trọng của tâm linh là sự phát triển tinh thần của con người Tâm linh không chỉ là niềm tin hay hành động tôn giáo, mà còn là nguồn cội của sự an bình, trấn tĩnh và tình yêu thương Nó giúp con người tìm thấy ý nghĩa trong cuộc sống, cảm nhận sự kết nối với người khác và đạt được sự thanh thản trong tâm hồn.
Tâm linh là khả năng của con người trong việc kết nối với thế giới phi vật thể, giúp cảm nhận và hiểu rõ hơn về ý nghĩa sâu sắc của sự sống và tồn tại Nó còn liên quan đến sự phát triển tinh thần và hành trình tìm kiếm ý nghĩa trong cuộc sống.
1.2.1.2 Phân biệt tâm linh với tín ngưỡng, tôn giáo
Tín ngưỡng là sự tôn trọng và tin tưởng vào giá trị tâm linh của một cộng đồng, bao gồm các nghi thức, tín điều, lễ nghi và quy tắc đạo đức được truyền lại qua thời gian Những tín ngưỡng khác nhau như đạo Phật, Công giáo, Islam và Hinduism thể hiện sự đa dạng trong niềm tin và thực hành tâm linh của con người.
Tôn giáo là một hệ thống giá trị tâm linh và tín ngưỡng, được tổ chức bởi cộng đồng tín đồ và các nhà lãnh đạo tôn giáo như đạo sĩ và giáo sĩ Nó bao gồm các giáo lý, tín ngưỡng, cách thức thờ phụng và lễ nghi cụ thể, tạo nên một nền tảng vững chắc cho đời sống tinh thần của con người.
Tâm linh là khái niệm rộng, thể hiện sự tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống, có mặt trong tôn giáo và các phong trào tâm linh khác Nó không chỉ là niềm tin vào những điều vượt qua thế giới vật chất mà còn phản ánh các giá trị truyền thống và đạo đức Tâm linh hiện diện trong mọi khía cạnh cuộc sống, từ nghi thức tôn giáo đến nghệ thuật, khoa học, triết học, tâm lý học và hoạt động tình nguyện xã hội.
Tâm linh, tín ngưỡng và tôn giáo là những khái niệm khác nhau nhưng có mối liên hệ chặt chẽ Tín ngưỡng là một phần của tôn giáo, trong khi tâm linh bao gồm cả tôn giáo và các phong trào tâm linh khác nhau.
1.2.1.3 Phân biệt tâm linh với mê tín dị đoan
Tâm linh là quá trình kết nối và khám phá ý nghĩa sâu sắc trong cuộc sống, trong khi mê tín dị đoan lại là những niềm tin vô căn cứ và không có cơ sở khoa học.
Tâm linh là hành trình tìm kiếm sự giải thoát và cảm hứng từ một thực thể vô hình hoặc trải nghiệm sâu sắc, thường được hiểu là "tinh thần" hoặc "ý thức" Các phương pháp như thiền, yoga, và các hoạt động tôn giáo như cầu nguyện và thờ phụng thường được sử dụng để khám phá và phát triển khía cạnh tâm linh này.
Mê tín dị đoan là sự tin tưởng vào những điều không có căn cứ khoa học hoặc thực tế, như sức mạnh của đá quý, tác dụng của bùa chú, hay việc đọc bói để dự đoán vận mệnh Những niềm tin này thường thiếu bằng chứng và không có cơ sở lý luận Trong khi đó, tâm linh thường liên quan đến sự kết nối với thực tại sâu xa hơn, khác biệt hoàn toàn với mê tín dị đoan.
1.2.2.1 Khái niệm về du lịch tâm linh
Theo Giáo hội Phật giáo Việt Nam, du lịch tâm linh được định nghĩa là một loại hình du lịch văn hóa, trong đó yếu tố văn hóa tâm linh vừa là cơ sở vừa là mục tiêu nhằm thỏa mãn nhu cầu tâm linh của con người trong cuộc sống tinh thần.
THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH TÂM LINH TẠI DI TÍCH ĐỀN HÙNG, TỈNH PHÚ THỌ
Khái quát về tỉnh Phú Thọ
Tỉnh Phú Thọ, nằm ở vùng Tây Bắc Việt Nam, giáp ranh với Hà Nội và các tỉnh Lạng Sơn, Bắc Kạn, Yên Bái, Tuyên Quang, Thái Nguyên, có diện tích 3.528,9 km² và dân số khoảng 1,4 triệu người.
Phú Thọ có địa hình đa dạng, bao gồm dãy núi Tam Đảo và đồng bằng sông Hồng, với độ cao trung bình từ 30 đến 100 mét so với mực nước biển Khu vực này có nhiều con sông, trong đó sông Hồng là lớn nhất Khí hậu Phú Thọ là ôn đới gió mùa, với mùa đông lạnh và mùa hè nóng ẩm.
Phú Thọ nổi bật là một trong những trung tâm du lịch tâm linh hàng đầu tại Việt Nam, thu hút du khách bởi nhiều điểm đến nổi tiếng như Đền Hùng, Đền Tam Giang, Chùa Đại Bi và Đền Thiên.
Cổ Miếu và Đình Hùng Lô là những điểm đến nổi bật tại tỉnh Phú Thọ Ngoài ra, vùng đất này còn sở hữu nhiều danh lam thắng cảnh hấp dẫn như ao Giời – suối Tiên, đầm Ao Châu, Thác Mây, Bản Cỏi và Đầm Vân Hội.
2.1.2 Điều kiện kinh tế - xã hội
Phú Thọ là một tỉnh có nền kinh tế đa dạng, với các ngành chủ yếu bao gồm nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ và du lịch Nông nghiệp đóng vai trò chủ lực, với các sản phẩm nổi bật như lúa, hoa màu, cây ăn trái và đặc biệt là cây chè Bên cạnh đó, ngành công nghiệp cũng phát triển mạnh mẽ, tập trung vào sản xuất đồ gỗ, vật liệu xây dựng và thực phẩm.
Phú Thọ, với dân cư chủ yếu là người Kinh, nổi bật với nhiều điểm du lịch hấp dẫn như khu di tích Đền Hùng, đồi chè Long Cốc và Vườn quốc gia Xuân Sơn Ngành du lịch tại đây không chỉ là một lĩnh vực kinh tế tiềm năng mà còn góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế và cải thiện mức sống của người dân địa phương.
Phú Thọ đang đối mặt với nhiều thách thức trong phát triển kinh tế - xã hội, bao gồm mức độ phát triển kinh tế thấp hơn trung bình cả nước, vấn đề lao động và việc làm, cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng nhu cầu phát triển, và chất lượng đời sống ở nhiều khu vực còn hạn chế.
Khu di tích lịch sử Đền Hùng
2.2.1 Vị trí địa lý Đền Hùng là một khu di tích lịch sử nằm ở xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ, Việt Nam Nó nằm trên núi Nghĩa Lĩnh, cách trung tâm thành phố Việt Trì khoảng 20 km về phía đông bắc và cách thủ đô Hà Nội khoảng 85 km về phía tây bắc Đền Hùng nằm ở độ cao khoảng 175 mét so với mực nước biển và có tọa độ địa lý là 21°08′58″B và 105°23′21″Đ Khu di tích bao gồm nhiều đền thờ và di tích lịch sử, với các đền chính là Thượng, đền Trung và Đền Hạ Đền Hùng được xây dựng từ thời kỳ Hùng Vương, là nơi được coi là cội nguồn của dân tộc được tôn vinh và tưởng nhớ
Rừng Đền Hùng, một trong những khu rừng nguyên sinh quý giá tại Việt Nam, sở hữu đa dạng sinh học phong phú, tạo không gian trong lành và thư thái cho các hoạt động tâm linh Hiện nay, khu vực này đã ghi nhận 636 loài thực vật thuộc 429 chi và 144 họ, trong đó có 15 loài cây quý hiếm được liệt kê trong sách Đỏ Việt Nam và cần được bảo vệ, bao gồm Cẩu tích, Tuế lược, Trầm hương, Kim Giao, Gõ đỏ, Sến Mật, Lát hoa, Giáng hương, Vù hương, Sưa, Vừ, Konia, Chò chỉ, Trúc bụng phật và Thổ phục linh.
Rừng Đền Hùng là một kho tàng giá trị kinh tế, với sự đa dạng sinh học phong phú bao gồm 205 loài cây lấy gỗ, 192 loài cây dược liệu, 97 loài cây cảnh, 104 loài thực vật phẩm và 94 loài cây cho dầu nhựa.
2.2.2 Lịch sử hình thành của Đền Hùng
Về ngày giỗ Tổ Hùng Vương
Ngày giỗ tổ Hùng Vương là dịp để tưởng nhớ và tri ân các Vua Hùng, những người đã có công khai thiên lập địa trong lịch sử dân tộc Việt Nam Theo truyền thuyết, Kinh Dương Vương đã sinh ra một người con trai, người sau này nối ngôi vua cha với niên hiệu là Lạc.
Lạc Long Quân và Âu Cơ là tổ tiên của người Bách Việt, sinh ra một bọc trăm trứng nở ra một trăm người con Vua Lạc Long Quân đã nói với Âu Cơ rằng sự khác biệt giữa dòng Rồng và dòng Tiên khiến việc chung sống trở nên khó khăn, vì vậy, năm mươi người con theo mẹ lên núi và năm mươi người con theo cha về miền biển Lạc Long Quân đã phong con trưởng Hùng Vương làm vua, trải qua 18 đời, Hùng Vương thứ 18 đã nhường ngôi cho Thục Phán - An Dương Vương Để tưởng nhớ công ơn các Vua Hùng, vua Lê Thánh Tông vào năm 1470 và vua Lê Kính Tông năm 1601 đã lập đền Hùng và chọn ngày 11 và 12 tháng 3 âm lịch làm ngày giỗ Tổ Hùng Vương, sau đó nhà Nguyễn đã chính thức chọn ngày 10 tháng 3 Âm lịch làm ngày giỗ Tổ Hùng Vương.
Sau Cách mạng tháng 8, vào ngày 28/02/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ban hành Sắc lệnh số 22/SL-CTN, quy định rằng công chức và viên chức sẽ được nghỉ vào ngày 10/3 âm lịch hàng năm để tham gia các hoạt động kỷ niệm giỗ Tổ Hùng Vương.
Năm 2001, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 82/2001/NĐ-CP quy định quy mô và nghi lễ tổ chức giỗ Tổ Hùng Vương, xác định ngày 10/3 hàng năm là ngày Quốc lễ của dân tộc Đến năm 2007, Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung Điều 73 của Bộ Luật Lao động, cho phép người lao động nghỉ làm và hưởng nguyên lương vào ngày giỗ Tổ Hùng Vương hàng năm.
Năm 2009, Khu di tích lịch sử Đền Hùng được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt, bao gồm các đền chùa trên núi Nghĩa Lĩnh, đền Tổ Mẫu Âu Cơ trên núi Vặn, đền Quốc Tổ Lạc Long Quân tại núi Sim, cùng với khu rừng quốc gia và hơn 4000 hiện vật gốc từ thời đại Hùng Vương tại Bảo tàng Hùng Vương, trong đó có 02 hiện vật được công nhận là bảo vật quốc gia Đặc biệt, vào ngày 06/12/2012, Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ đã được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện cho nhân loại, thể hiện giá trị văn hóa nổi bật toàn cầu.
Trong những năm qua, Đảng và nhà nước đã triển khai nhiều chính sách nhằm hỗ trợ đầu tư và tôn tạo Khu di tích lịch sử Đền Hùng Gần đây, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quyết định số 2260/QĐ-TTg vào ngày 31/12/2021, điều chỉnh quy hoạch bảo tồn và phát huy giá trị khu di tích đến năm 2025 Mục tiêu là phát triển sản phẩm du lịch bền vững, đồng thời nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân địa phương Đền Hùng được xác định sẽ trở thành một trong những khu du lịch trọng điểm quốc gia Thêm vào đó, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công nhận Đền Hùng là khu du lịch quốc gia theo Quyết định số 3040/QĐ-BVHTTDL vào ngày 22/10/2020.
Vào thời kỳ nhà Lê, Đền Hùng thường xuyên được trang trí và tu bổ Công trình trùng tu lớn nhất diễn ra vào thế kỷ 18, khi vua Lê Hiển Tông yêu cầu phục hồi toàn bộ Đền Hùng vào năm 1744 Lần trùng tu này bao gồm việc sửa chữa hư hỏng của các tòa tháp, thay thế vật dụng và trang trí cũ, cũng như tân trang các công trình kiến trúc khác trong khuôn viên Đền Hùng.
Trong thời kỳ thuộc địa Pháp, Đền Hùng chịu nhiều tổn thất nghiêm trọng do chiến tranh, dẫn đến nhu cầu phục hồi và trùng tu khẩn cấp Sau khi giành độc lập, Chính phủ Việt Nam đã triển khai nhiều dự án trùng tu Đền Hùng, bao gồm việc xây dựng lại cột đài Hùng Vương vào năm 1958 và phục chế tòa tháp thứ bảy.
Để phát huy giá trị di tích lịch sử Đền Hùng, các cơ quan chính quyền tỉnh Phú Thọ đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo về phát triển du lịch Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Phú Thọ khóa XVIII (2015-2020) xác định phát triển du lịch là một trong bốn khâu đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội Tỉnh ủy đã ban hành chương trình hành động số 24-Ctr/TU ngày 4/4/2017 nhằm thực hiện nghị quyết số 08-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn Ủy ban nhân dân tỉnh cũng đã ban hành Kế hoạch số 4971/KH-UBND ngày 27/10/2021 về phát triển du lịch giai đoạn 2021-2025, với Đền Hùng là trung tâm và điểm nhấn Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Khu di tích lịch sử Đền Hùng nhiệm kỳ 2020-2025 xác định phát triển dịch vụ, du lịch là nhiệm vụ trọng tâm trong cả nhiệm kỳ.
Khu di tích lịch sử Đền Hùng đã trải qua quá trình đầu tư và phát triển liên tục, với các đền, chùa được tu bổ và cải tạo để trở nên khang trang hơn Hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật phục vụ du lịch cũng được xây dựng, bao gồm đường bậc, đường dạo, bảo tàng Hùng Vương, hệ thống chiếu sáng, trung tâm lễ hội, vườn hoa cây cảnh, cùng với các công trình vệ sinh đạt chuẩn và các quầy bán hàng.
2.2.4 Các di tích kiến trúc thờ tự tại Đền Hùng
Cổng được xây dựng vào năm 1917 dưới triều đại vua Khải Định, có thiết kế vòm cuốn cao 8,5m với hai tầng và 8 mái ngói ống giả Tầng dưới có một cửa vòm lớn, trong khi tầng trên có cửa vòm nhỏ hơn Bốn góc mái được trang trí bằng hình tượng hai con rồng và hai con nghê, cùng với phù điêu hai võ sĩ cầm giáo và rìu, mặc áo giáp và có bức hổ phù trước ngực Trên tầng một, phía trước cổng, có đề bức đại tự "Cao sơn cảnh hành", mang ý nghĩa nhìn xa rộng từ đỉnh núi cao.
Cao sơn cảnh hạnh, mang ý nghĩa đức lớn như núi cao, thể hiện sự vĩ đại và kiên cường Hai con hổ được đặt phía sau cổng đền Hùng không chỉ là biểu tượng mà còn như những người lính canh gác, đảm bảo an toàn cho khu đền Hạ.
Tiềm năng khai thác, phát triển du lịch tâm linh tại Đền Hùng
2.3.1 Giá trị văn hóa, nhân văn Đền Hùng được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định xếp hạng là di tích lịch sử quốc gia đặc biệt năm 2009 và được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới từ ngày 06/12/2012, nơi diễn ra các nghi lễ và lễ hội được tổ chức đều đặn hàng năm Điều này thu hút đông đảo du khách tìm hiểu về lịch sử và văn hóa Việt Nam, cũng như đến để cầu nguyện, cúng bái và tìm kiếm sự bình an cho cuộc sống
Đền Hùng không chỉ là biểu tượng văn hóa của nguồn gốc dân tộc Việt Nam mà còn là nơi thể hiện lòng tôn kính đối với các vua Hùng, những người đã khai phá đất nước và xây dựng truyền thống văn hóa Các nghi thức tôn vinh vua Hùng tại Đền Hùng đóng vai trò quan trọng trong các lễ hội của dân tộc, thể hiện tinh thần đoàn kết và lòng yêu nước của người Việt.
Đền Hùng không chỉ là một di tích lịch sử mà còn là nơi bảo tồn và phát huy những kiến thức, kỹ năng cùng truyền thống văn hóa đặc trưng của dân tộc Việt Nam Thông qua các lễ hội, di tích, vật dụng, trang phục và nghi thức tôn vinh vua Hùng, Đền Hùng góp phần quan trọng trong việc duy trì và phát triển các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.
Đền Hùng, một điểm đến tâm linh và du lịch nổi bật, không chỉ mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc mà còn góp phần quan trọng trong việc giáo dục và nâng cao nhận thức về lịch sử và văn hóa dân tộc Việt Nam.
Đền Hùng, nằm trên Núi Hùng hay núi Cả, sở hữu phong cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp với nhiều loài cây quý hiếm và cây cổ thụ lâu năm, mang đến cảm giác gần gũi với thiên nhiên Đây là điểm đến lý tưởng cho du khách yêu thích khám phá và tìm hiểu về thiên nhiên, đồng thời tận hưởng không khí trong lành của núi rừng Khu vực rộng lớn với địa hình đồi núi tạo nên cảnh quan tự nhiên đẹp mắt, phù hợp cho các hoạt động tâm linh Đền Hùng được bảo vệ và quản lý chặt chẽ nhằm bảo tồn cảnh quan và các loài thực vật quý hiếm trong suốt hàng ngàn năm.
Khu vực Đền Hùng nổi bật với sự đa dạng của các loài thực vật, bao gồm cây cổ thụ, bạch đàn, sồi, đỗ quyên, mai vàng, hoa trắng, hoa đỏ và nhiều loại hoa quý hiếm khác.
Đền Hùng không chỉ là một di tích lịch sử quan trọng mà còn là điểm đến thu hút đông đảo du khách và nhà nghiên cứu Nơi đây đóng góp tích cực vào việc nâng cao hiểu biết và nghiên cứu về đa dạng sinh học cũng như văn hóa phong phú của Việt Nam.
2.3.3 Giá trị giáo dục Đền Hùng là một trong những di tích lịch sử và văn hóa quan trọng nhất của dân tộc Việt Nam, với nhiều giá trị giáo dục đáng kể Đền Hùng được xây dựng từ hàng ngàn năm trước đây, là nơi các vua Hùng đã thống nhất và xây dựng nên nền văn minh đầu tiên của dân tộc Việt Nam Thông qua việc tìm hiểu về lịch sử và truyền thống này, người ta có thể học hỏi và khơi gợi tình yêu quê hương, tinh thần đoàn kết và tinh thần khởi nghiệp Được xem như tâm điểm của văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam, với nhiều nghi lễ và phong tục truyền thống được duy trì qua hàng ngàn năm Những hoạt động này giúp du khách có cơ hội tìm hiểu và học hỏi về văn hóa, tín ngưỡng và truyền thống của dân tộc Việt Nam Đền Hùng được coi là linh thiêng nhất của dân tộc Việt Nam, là nơi thờ cúng các vua Hùng và các tổ tiên Điều này giúp tăng cường tinh thần tôn giáo và giáo dục đạo đức, tôn trọng các giá trị truyền thống và khơi gợi lòng kính trọng đối với các bậc tiền bối Đây cũng là nơi thể hiện sự tôn trọng và sự đoàn kết giữa các dân tộc và các vùng miền trong Việt Nam Điều này giúp tăng cường tinh thần đoàn kết, tình yêu quê hương và lòng tự hào về dân tộc, đồng thời khơi gợi lòng yêu nước và nhận thức về vai trò của mình trong xây dựng đất nước
Đền Hùng, với những giá trị giáo dục sâu sắc, đã trở thành một trong những điểm đến thu hút cho các chuyến tham quan và học tập của học sinh, sinh viên cũng như các nhà giáo.
Vai trò của Đền Hùng trong phát triển du lịch tâm linh
Đền Hùng thể hiện lòng tôn kính và tình cảm của người Việt đối với các vua Hùng và tổ tiên, đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển du lịch tâm linh tại Việt Nam.
Đền Hùng đã trở thành một điểm đến hấp dẫn cho du khách, đặc biệt là những người tìm kiếm trải nghiệm tâm linh, nhờ sự quan tâm của các nhà quản lý Sự phát triển của du lịch tâm linh không chỉ thu hút lượng khách lớn mà còn tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho người dân địa phương, từ đó nâng cao mức sống và thúc đẩy kinh tế khu vực.
Đền Hùng là một biểu tượng văn hóa quan trọng của dân tộc Việt Nam, không chỉ mang giá trị lịch sử và tôn giáo mà còn thu hút nhiều du khách quốc tế đến tham quan và khám phá văn hóa Việt Nam.
Việc bảo tồn di sản văn hóa, đặc biệt là Đền Hùng và các di tích lịch sử khác, đã thúc đẩy sự quan tâm và phát triển các giá trị văn hóa của Việt Nam Bảo tồn các di sản này không chỉ giúp giữ gìn bản sắc dân tộc mà còn mở ra nhiều cơ hội kinh doanh và phát triển du lịch bền vững.
Phát triển du lịch tâm linh tại Đền Hùng đã tạo ra một môi trường du lịch đa dạng và hấp dẫn cho du khách trong và ngoài nước Môi trường này không chỉ tăng cường tinh thần tôn giáo mà còn khơi gợi sự tò mò và tìm hiểu về các giá trị tâm linh và văn hóa của dân tộc Việt Nam.
Thực trạng hoạt động du lịch tâm linh tại Đền Hùng
Theo báo cáo của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Phú Thọ, trong năm 2021, Đền Hùng đã thu hút gần 2 triệu lượt khách tham quan và cúng tế, bao gồm khoảng 1,7 triệu lượt khách nội địa và hơn 200.000 lượt khách quốc tế.
Khách du lịch đến Đền Hùng không chỉ tham quan và cúng tế mà còn tham gia các hoạt động văn hóa và lễ hội như Lễ hội Đền Hùng, Lễ giỗ Đức Quốc Tổ Lạc Long Quân và dâng hương tưởng niệm Tổ Mẫu Âu Cơ Các sự kiện này thu hút đông đảo du khách từ các huyện, thành phố trong tỉnh Phú Thọ và cộng đồng Tuy nhiên, vào các dịp lễ tết, lượng khách tăng đột biến có thể gây ùn tắc giao thông và đông đúc tại khu vực đền Do đó, cần có giải pháp quản lý lượng khách du lịch để duy trì an toàn và trật tự tại Đền Hùng.
Tính toán doanh thu từ du lịch tại Đền Hùng là một quá trình phức tạp với nhiều yếu tố tác động Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Phú Thọ, nguồn thu chủ yếu từ du lịch tại Đền Hùng bao gồm phí vào cổng, tiền thuê xe, tiền thuê hướng dẫn viên, cùng với các dịch vụ liên quan như bán hàng, ăn uống và nghỉ dưỡng.
Theo báo cáo của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Phú Thọ, doanh thu từ du lịch tại Đền Hùng năm 2021 đạt hơn 100 tỷ đồng, tăng gần 50% so với năm 2020 Mặc dù lượng khách du lịch giảm mạnh trong nửa đầu năm do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, nhưng khi tình hình dịch bệnh được kiểm soát tốt hơn vào cuối năm, lượng khách đã tăng trở lại, góp phần vào sự tăng trưởng doanh thu đáng kể của Đền Hùng.
Theo số liệu chính thức từ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Phú Thọ, số lượng thực tế có thể vượt xa con số đã được ghi nhận.
2.5.3 Nguồn lao động du lịch
Nguồn lao động du lịch tại Đền Hùng bao gồm nhân viên khách sạn, nhà hàng, quán cà phê, cửa hàng quà lưu niệm, và các điểm bán vé Ngoài ra, còn có hướng dẫn viên du lịch, nhân viên bảo vệ, quản lý khu vực, nhân viên chăm sóc vườn hoa, cùng với tài xế xe ô tô và nhân viên vận chuyển.
Nhân viên tại Đền Hùng chủ yếu đến từ Phú Thọ và các tỉnh lân cận, với nhiều người có kinh nghiệm trong lĩnh vực du lịch Họ được đào tạo chuyên nghiệp để phục vụ khách du lịch một cách tốt nhất.
Ngành du lịch có đặc thù là nhu cầu lao động không ổn định, thường biến động theo thời điểm và mùa du lịch Nhân viên tại Đền Hùng thường phải chịu áp lực lớn do khối lượng công việc tăng cao vào các ngày lễ, cuối tuần và mùa du lịch cao điểm.
Việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và nâng cao trình độ chuyên môn cho nhân viên là yếu tố then chốt để đảm bảo dịch vụ tốt nhất cho du khách, đồng thời góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành du lịch tại Đền Hùng.
2.5.4 Chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của ban quản lý
Ban quản lý Đền Hùng là một cơ quan trực thuộc Sở Văn hóa, Thể thao và
Du lịch tỉnh Phú Thọ đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý, bảo tồn và phát triển các di sản văn hóa phi vật thể của đền Hùng, đồng thời là nơi lưu giữ các kỷ vật liên quan đến lịch sử, văn hóa và tín ngưỡng của dân tộc.
Chức năng và nhiệm vụ của Ban quản lý Đền Hùng bao gồm:
- Quản lý, bảo vệ và phát triển khu di tích Đền Hùng
- Tổ chức các hoạt động tôn giáo, lễ hội, tuyên truyền, giáo dục và phục vụ du lịch tại khu di tích Đền Hùng
- Thực hiện các chính sách, pháp luật của Nhà nước liên quan đến quản lý, bảo vệ và phát triển khu di tích Đền Hùng
- Tổ chức nghiên cứu, bảo tồn, phục hồi và khai quật di tích trong khu vực Đền Hùng
- Quản lý và sử dụng tài sản thuộc sở hữu nhà nước được giao cho Ban quản lý Đền Hùng
Cơ cấu tổ chức của Ban quản lý Đền Hùng gồm có:
Lê Trường Giang - Giám đốc Điện thoại: 0210 6 268 777
Phạm Quốc Khánh - Phó Giám đốc
Email: khanhpq.denhung@phutho.gov.vn
Bà Phạm Thị Hoàng Oanh - Phó Giám đốc
Email: oanhpth.denhung@phutho.gov.vn
Ông Phạm Thành Long - Phó Giám đốc
- CÁC ĐƠN VỊ TRỰC THUỘC
Phòng Tổ chức Hành chính Đào Thị Ngọc Tuyết - Trưởng phòng
Phòng Kế hoạch Tài vụ
Nguyễn Mạnh Sơn - Trưởng phòng
Phòng Quản lý di tích, văn hóa, lễ hội
Bùi Quốc Huy - Trưởng phòng
Email: huybq.denhung@phutho.gov.vn
Phòng Bảo vệ và quản lý rừng
Nguyễn Kim Bảy - Trưởng phòng
Email: baynk.denhung@phutho.gov.vn
Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng Đền Hùng
Lê Đức Thọ - Trưởng ban Điện thoại: 0210 6 337 888
Email: banqlda.denhung@phutho.gov.vn
Trung tâm Dịch vụ Du lịch
Bùi Thị Toàn - Giám đốc Điện thoại: 0210 3 860 133
Email: toanbt.denhung@phutho.gov.vn
Trung tâm dịch vụ Môi trường và Hạ tầng kỹ thuật Nguyễn Thu Phong - Giám đốc Điện thoại: 0210 6 521 888
2.5.5 Cơ sở vật chất kĩ thuật phục vụ du lịch
Các cơ sở vật chất kĩ thuật phục vụ du lịch tại Đền Hùng bao gồm:
Khu vực đỗ xe tại Đền Hùng được thiết kế nhằm đảm bảo an toàn và thuận tiện cho du khách Nơi đây có nhiều bãi đỗ xe với sức chứa lớn, phục vụ đa dạng nhu cầu của lượng khách tham quan Đền Hùng.
Khu vực giải trí tại Đền Hùng cung cấp nhiều tiện ích hấp dẫn, bao gồm nhà hàng, quán cà phê, cửa hàng quà tặng và phòng trưng bày sản phẩm dân tộc Du khách có cơ hội thưởng thức ẩm thực đặc sắc, mua sắm các sản phẩm độc đáo và khám phá văn hóa địa phương phong phú.
Khu vực hướng dẫn và thông tin tại Đền Hùng được trang bị đầy đủ bảng thông tin, đồ họa và video giới thiệu, giúp du khách tự tìm hiểu về lịch sử và kiến trúc của di tích này.
Để bảo vệ di tích lịch sử và văn hóa tại Đền Hùng, các cơ quan chức năng như lực lượng cảnh sát, bảo vệ, đội cứu hỏa và y tế được bố trí nhằm đảm bảo an ninh và trật tự trong khu vực.
Hệ thống cơ sở hạ tầng được đầu tư và bảo trì định kỳ nhằm phục vụ tốt nhất cho du khách, bao gồm các yếu tố như đường giao thông, hệ thống điện nước và vệ sinh môi trường.
2.5.6 Sản phẩm phục vụ du lịch tâm linh
Các sản phẩm phục vụ du lịch tâm linh tại Đền Hùng bao gồm:
Đánh giá du lịch tâm linh ở Đền Hùng hiện nay
2.6.1 Tình trạng các lễ hội tổ chức tại Đền Hùng hằng năm
Phần lễ hội Đền Hùng diễn ra trang nghiêm với nghi thức dâng hương hoa của các đoàn đại biểu từ Đảng, Chính phủ và các tỉnh thành, thể hiện lòng thành kính và tôn trọng.
- Từ mùng 1 đến mùng 5 tháng 3 Âm lịch sẽ là lễ dâng hương của các đại diện huyện, thành thị nằm gần đền thờ Vua Hùng
- Mùng 6 tháng 3 Âm lịch sẽ là ngày diễn ra Lễ Giỗ Đức quốc tổ Lạc Long Quân cùng với Lễ Dâng hương tưởng niệm Tổ Mẫu Âu Cơ
- Mùng 7 tháng 3 Âm lịch sẽ diễn ra Lễ Rước Kiệu về Đền Hùng Phú Thọ do các địa phương gần đó thực hiện
Vào ngày 10 tháng 3 Âm lịch, lễ hội chính được tổ chức với hai sự kiện nổi bật: Lễ dâng hương tại các di tích thờ Hùng Vương và các danh tướng, danh nhân trong tỉnh, cùng với Lễ dâng hương tại bức tượng Phù Điêu “Bác”.
Hồ nói chuyện với cán bộ và chiến sỹ Đại đoàn quân tiên phong”
Tổ chức nhiều hoạt động văn hóa phong phú tại chân núi Hùng, bao gồm các trò diễn dân gian như đánh trống đồng, cồng chiêng, thi gói và nấu bánh chưng, cùng với các đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp từ các tỉnh, thành phố Ngoài ra, còn có các đội văn nghệ quần chúng và nhiều hoạt động thể thao mang đậm bản sắc văn hóa cội nguồn.
Vào mùng 1 và mùng 2 tháng 3 Âm lịch, du khách có cơ hội chiêm ngưỡng các tác phẩm, ấn phẩm và tư liệu liên quan đến Hùng Vương cùng tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương tại Bảo tàng khu di tích Đền Hùng.
- Mùng 3 tháng 3 Âm lịch: Lễ đón Bằng công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia cho Lễ hội cướp bông ném chài Đền Vân Luông
Vào ngày 6 tháng 3 Âm lịch, du khách sẽ có cơ hội trải nghiệm các màn đánh trống đồng và đâm đuống tại khu Di tích Đền Hùng Ngoài ra, sự kiện còn có các màn trình diễn hát xoan và múa rối nước đặc sắc, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.
- Mùng 7 tháng 3 Âm lịch sẽ là các màn trình diễn phục vụ các tour du lịch
- Mùng 8 tháng 3 Âm lịch sẽ diễn ra hội thi nấu bánh chưng và giã bánh dày tỉnh Phú Thọ
Vào ngày 9 tháng 3 Âm lịch, Giải bơi chải sẽ diễn ra tại Hồ công viên Văn Lang, đánh dấu sự kiện đặc biệt trong Lễ hội Đền Hùng 2023 với màn bắn pháo hoa tầm cao kéo dài 15 phút tại công viên này.
Hàng năm, lễ hội giỗ tổ Hùng Vương tổ chức cuộc thi rước kiệu giữa các làng, tạo nên không khí lễ hội sôi động Cỗ kiệu đạt giải nhất sẽ được rước lên đền Thượng vào năm sau để cử hành quốc lễ, mang lại niềm tự hào và vinh dự lớn lao cho cả làng Người dân tin rằng điều này sẽ mang lại sự phù hộ từ các vua Hùng và thần linh, đem đến may mắn và an vui cho cộng đồng.
Lễ hội Giỗ tổ Hùng Vương hàng năm thu hút hàng triệu du khách trong và ngoài nước, tạo nên không khí đông đúc và nhộn nhịp Tuy nhiên, sự đông đúc này cũng gây ra một số vấn đề như chen lấn xô đẩy vào ngày lễ chính (10/3 âm lịch), tai nạn giao thông và các vấn đề về an ninh.
Việc tổ chức lễ Giỗ tổ Hùng Vương hàng năm cần được chuẩn bị kỹ lưỡng để đáp ứng nhu cầu của đông đảo du khách Các cơ quan chức năng có trách nhiệm đảm bảo an ninh, trật tự và sự an toàn cho du khách, đồng thời bảo vệ di sản văn hóa.
Hàng năm, lực lượng công an và cảnh sát giao thông được điều động nhằm đảm bảo an toàn cho người dân và khách du lịch, đồng thời quản lý để lễ hội diễn ra suôn sẻ.
2.6.2 Xu hướng phát triển du lịch tâm linh ở Đền Hùng
Trong những năm gần đây, du lịch tâm linh đã nổi lên như một xu hướng phổ biến toàn cầu, đặc biệt tại Việt Nam Đền Hùng, được coi là trung tâm tâm linh và văn hóa của dân tộc Việt Nam, thu hút ngày càng nhiều du khách tìm kiếm trải nghiệm tâm linh.
Sự gia tăng số lượng du khách tham quan và dự lễ Giỗ Tổ tại Đền Hùng trong những năm gần đây cho thấy nhu cầu du lịch tâm linh ngày càng cao Du khách không chỉ tìm hiểu về lịch sử và văn hóa dân tộc Việt Nam mà còn mong muốn tìm kiếm sự bình yên và giải tỏa căng thẳng trong cuộc sống Điều này đã làm tăng sức hút của Đền Hùng, đặc biệt đối với khách du lịch quốc tế Để đáp ứng nhu cầu này, các dịch vụ du lịch tại Đền Hùng đã phát triển đa dạng, bao gồm tour du lịch tâm linh, chụp ảnh cưới, khóa học nghiên cứu về tâm linh và văn hóa dân tộc, cùng với các lễ hội và hoạt động tâm linh hấp dẫn Những yếu tố này góp phần vào sự phát triển của ngành du lịch tại Phú Thọ và trên toàn quốc.
2.6.3 Đánh giá của khách du lịch về hiện trạng phát triển du lịch tâm linh tại Đền Hùng
Sau khi phát phiếu khảo sát từ ngày 01/03/2023 đến 31/03/2023, tôi đã thu thập được 389 câu trả lời Dưới đây là phân tích chi tiết kết quả khảo sát.
Tham gia khảo sát về khu di tích lịch sử Đền Hùng có đến 66,1% người tham gia khảo sát là nữ, nam giới chỉ chiếm 33.9%
Trong khảo sát, 75,6% người tham gia thuộc độ tuổi 18 đến 25, chủ yếu là sinh viên và những người mới đi làm, trong khi 15,9% là từ 25 đến 40 tuổi, bao gồm cả những người đã có gia đình Tỉ lệ người trên 40 tuổi chỉ chiếm 6,7%, và dưới 18 tuổi là 1,8% Điều này cho thấy rằng khảo sát chưa tiếp cận được đối tượng đa dạng.
Theo khảo sát, 30,6% giới trẻ chưa biết về Đền Hùng và các loại hình du lịch tại đây, trong khi 26,2% đã từng đến và hiểu rõ về di tích 22,4% là những người chưa đến nhưng có kiến thức về du lịch Đền Hùng, và 20,8% đã đến nhưng chưa biết nhiều về nơi này Kết quả cho thấy công tác quảng bá Đền Hùng đang diễn ra hiệu quả, với nhiều du khách đã hiểu biết hơn về khu di tích, đồng thời một số người chưa đến cũng đã nắm bắt thông tin về các loại hình du lịch tại đây Đây là tín hiệu tích cực cho công tác truyền thông trong những năm qua.
GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM PHÁT TRIỂN DU LỊCH TÂM LINH TẠI ĐỀN HÙNG, TỈNH PHÚ THỌ
Căn cứ đề xuất giải pháp
Ngày 21 tháng 04 năm 2017, phó thủ tướng Vũ Đức Đam đã ký quyết định số 552/QĐ-TTg về Định hướng phát huy giá trị Khu di tích lịch sử Đền Hùng gắn với phát triển du lịch bền vững trong đó có định hướng phát triển giai đoạn từ năm 2017 đến năm 2025 như sau:”
Xây dựng Khu di tích lịch sử Đền Hùng thành trung tâm lễ hội tại thành phố Việt Trì, nhằm tôn vinh cội nguồn dân tộc Việt Nam Thành phố Việt Trì sẽ trở thành điểm đến hấp dẫn cho các hoạt động lễ hội, góp phần gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa lịch sử Việc phát triển khu di tích không chỉ nâng cao ý thức cộng đồng về di sản văn hóa, mà còn thúc đẩy du lịch và kinh tế địa phương.
Xây dựng các tour du lịch kết nối với các tỉnh, thành phố lân cận là một chiến lược quan trọng để phát triển ngành du lịch Việc lồng ghép các khu di tích vào chương trình du lịch không chỉ tăng cường trải nghiệm cho du khách mà còn góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa địa phương Đồng thời, việc phát triển các tuyến du lịch quốc gia sẽ tạo ra nhiều cơ hội khám phá cho du khách, thúc đẩy sự phát triển kinh tế khu vực.
Phát triển các sản phẩm du lịch độc đáo và hấp dẫn là cần thiết, bao gồm các lĩnh vực tín ngưỡng - tâm linh, văn hóa lịch sử, sinh thái, và trải nghiệm cuộc sống của cộng đồng dân cư xung quanh Khu di tích Những sản phẩm này không chỉ thu hút du khách mà còn góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa địa phương.
Xây dựng các chương trình giới thiệu và tuyên truyền nhằm quảng bá hình ảnh Khu di tích lịch sử Đền Hùng và Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương, cùng với di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại Hát Xoan Phú Thọ Các hoạt động này sẽ được thực hiện trên nhiều phương tiện truyền thông như truyền thanh, truyền hình, sách báo, tạp chí, và các kênh thông tin trong và ngoài nước.
- Đào tạo nguồn nhân lực có đủ trình độ để phát triển du lịch tại khu di tích cũng như trên địa bàn toàn tỉnh, theo hướng chuyên nghiệp
Khuyến khích và tạo điều kiện cho người dân địa phương, đặc biệt là tại các xã ven khu di tích, tham gia vào các hoạt động du lịch và dịch vụ Đồng thời, cần đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng và du lịch nông thôn trong khu vực để nâng cao trải nghiệm cho du khách và tạo nguồn thu nhập bền vững cho cộng đồng.
Nghiên cứu về du lịch tâm linh tại Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ cho thấy nơi đây có tiềm năng phát triển nhờ vào các di tích và văn hóa lịch sử phong phú Tuy nhiên, du lịch tại Đền Hùng vẫn gặp nhiều hạn chế, bao gồm cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng nhu cầu, quảng bá chưa hiệu quả, và trải nghiệm du lịch chưa được cải thiện Để phát triển du lịch tại đây, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa các đơn vị quản lý di tích và doanh nghiệp du lịch nhằm xây dựng sản phẩm, chương trình du lịch chất lượng, đồng thời nâng cao dịch vụ và quảng bá để thu hút du khách, tăng cường hoạt động du lịch tâm linh tại Đền Hùng.
Giải pháp
3.2.1 Giải pháp về tổ chức, quản lý và quy hoạch
Để phát triển du lịch tâm linh tại đền Hùng, cần thúc đẩy sự hợp tác chặt chẽ giữa các đơn vị liên quan như Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ban Quản lý Di sản văn hóa đền Hùng, chính quyền địa phương và các doanh nghiệp du lịch Sự phối hợp này sẽ giúp đưa ra các quyết định và kế hoạch hiệu quả trong việc quản lý và phát triển du lịch tại khu vực này.
Để nâng cao chất lượng dịch vụ cho du khách tại đền Hùng, việc quản lý chất lượng là vô cùng quan trọng Các đơn vị quản lý cần thiết lập chính sách và quy trình rõ ràng nhằm bảo đảm an toàn cho khách, bảo vệ môi trường và bảo tồn di sản văn hóa Đồng thời, cần phát triển các sản phẩm du lịch tâm linh mới như tham quan, khám phá lịch sử, văn hóa đền Hùng, cũng như tổ chức các chương trình tâm linh, yoga, thiền định và các hoạt động liên quan, nhằm mang đến trải nghiệm tốt nhất cho du khách.
Để bảo vệ môi trường và đảm bảo an toàn cho du khách tại đền Hùng, cần thiết phải triển khai các chính sách và giải pháp hiệu quả nhằm quản lý số lượng du khách.
3.2.2 Giải pháp về bảo tồn và phát triển văn hóa
Bảo tồn và phục hồi di sản văn hóa tại Đền Hùng là rất cần thiết, do đây là một địa điểm chứa đựng nhiều di sản văn hóa quan trọng Cần thiết phải có các chính sách hiệu quả nhằm bảo vệ các công trình, di tích, tài liệu lưu trữ cũng như các biểu tượng và vật phẩm liên quan đến lễ hội Đền Hùng.
Tổ chức các hoạt động bảo tồn và phát triển văn hóa như triển lãm, hội thảo và tọa đàm về lịch sử, văn hóa, truyền thống và tâm linh liên quan đến đền Hùng không chỉ giúp du khách hiểu rõ hơn về văn hóa địa phương mà còn góp phần nâng cao nhận thức và giá trị di sản văn hóa.
Du khách nên được khuyến khích tham gia vào các hoạt động tôn trọng văn hóa địa phương, nhằm bảo vệ và không làm ảnh hưởng đến các truyền thống và tín ngưỡng của cộng đồng nơi họ đến.
Xây dựng Khu di tích lịch sử Đền Hùng thành trung tâm lễ hội tại thành phố Việt Trì sẽ kết nối các lễ hội về cội nguồn dân tộc Việt Nam với di sản văn hóa và ẩm thực địa phương Điều này không chỉ tạo ra các sản phẩm du lịch độc đáo mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội của vùng đất Tổ Các lễ hội như lễ hội Đền Hùng, lễ hội bơi chải Bạch Hạc và lễ hội hát Xoan sẽ được tổ chức tại đây để thu hút du khách và người dân tham gia.
3.2.3 Giải pháp về cơ sở hạ tầng và vật chất kỹ thuật
Bảo trì định kỳ các công trình du lịch như khu di tích, cổng đón, nhà vệ sinh, nhà hàng, khách sạn và khu trưng bày sản phẩm du lịch là rất cần thiết Điều này không chỉ đảm bảo chất lượng dịch vụ mà còn tạo ra trải nghiệm tốt nhất cho khách du lịch.
Nâng cấp và xây dựng các công trình kiến trúc và cảnh quan nhằm tạo ra những điểm check-in và địa điểm chụp ảnh hấp dẫn Hệ thống ánh sáng màu được lắp đặt tại các đền, khu dịch vụ ngã 5 đền Giếng, cổng đền và khu vực hồ Mai An Tiêm để tăng cường trải nghiệm cho du khách.
Bảo tàng Hùng Vương đã đổi mới hoạt động trưng bày và thuyết minh bằng cách phối hợp sản xuất các bộ phim 3D, giới thiệu các truyền thuyết từ thời kỳ Hùng Vương, nhằm thu hút và phục vụ khách du lịch tốt hơn.
Hệ thống quầy bán hàng đã được nâng cấp và cải tạo với việc đầu tư vào các trang thiết bị hiện đại, nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu ngày càng cao của khách du lịch.
3.2.4 Giải pháp về con người Đào tạo đội ngũ cán bộ nhân viên các ban ngành gồm hướng dẫn viên, nhân viên phục vụ khách hàng… có đủ trình độ để phát triển du lịch tại khu di tích lịch sử Đền Hùng cũng như trên địa bàn toàn tỉnh, theo hướng chuyên nghiệp Các đơn vị quản lý có thể hợp tác với các trường đào tạo du lịch để cung cấp các khóa đào tạo chuyên sâu về du lịch tâm linh Để đảm bảo chất lượng dịch vụ và trải nghiệm tốt cho khách du lịch
Tăng cường kỹ năng giao tiếp và ngoại ngữ cho nhân viên ngành du lịch là rất quan trọng để họ có thể phục vụ khách hàng quốc tế hiệu quả Đặc biệt, cần chú trọng vào các ngoại ngữ như Tiếng Anh, Trung, Hàn và Nhật, vì đây là những thị trường du lịch lớn đến Việt Nam.
Xây dựng và duy trì văn hóa phục vụ khách hàng là yếu tố quan trọng trong ngành du lịch tại đền Hùng, bao gồm việc xác định các giá trị, tôn chỉ và phương châm phục vụ nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ và hình ảnh của đền Hùng trên thị trường Đồng thời, cần tăng cường giáo dục về lịch sử và văn hóa địa phương cho nhân viên du lịch, giúp họ có khả năng giới thiệu và chia sẻ thông tin về đền Hùng cũng như văn hóa địa phương với du khách.
Để thu hút và giữ chân nguồn nhân lực chất lượng trong ngành du lịch tại đền Hùng, cần thiết phải xây dựng các chính sách hợp lý về lương, thưởng, bảo hiểm và đào tạo nâng cao trình độ cho người lao động Đồng thời, khuyến khích người dân địa phương và cư dân các xã ven khu di tích tham gia vào các hoạt động du lịch và dịch vụ Việc phát triển du lịch cộng đồng và du lịch nông thôn cũng cần được đẩy mạnh trong khu vực này.
3.2.5 Giải pháp về truyền thông
Kiến nghị
3.3.1 Kiến nghị với UBND tỉnh Phú Thọ Đầu tư vào cơ sở hạ tầng và vật chất để tạo ra môi trường thuận tiện, an toàn và sạch sẽ cho khách du lịch Ngoài ra, cần tăng cường bảo dưỡng, sửa chữa và nâng cấp các công trình tại Đền Hùng nhằm duy trì và nâng cao giá trị của di sản văn hóa lịch sử này
Để nâng cao trải nghiệm tham quan tại Đền Hùng, cần tăng cường quản lý và tổ chức, đảm bảo an toàn và cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác cho du khách Đồng thời, phát triển chương trình đào tạo cho hướng dẫn viên là cần thiết để họ có thể truyền đạt thông tin sâu sắc về di sản văn hóa này.
Để đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách du lịch, cần phát triển các sản phẩm du lịch phong phú, bao gồm chương trình tham quan, trải nghiệm văn hóa, ẩm thực, tín ngưỡng và các sự kiện du lịch đặc biệt.
Tăng cường quảng bá và truyền thông về Đền Hùng cùng các sản phẩm du lịch liên quan đến di sản này là rất quan trọng Việc này có thể được thực hiện thông qua các hoạt động quảng bá trực tuyến và truyền thông ở cả địa phương lẫn quốc tế, nhằm thu hút sự quan tâm của du khách và nâng cao giá trị văn hóa của di sản.
Để phát triển sản phẩm du lịch tại Đền Hùng, cần thiết lập các chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp du lịch, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đầu tư và phát triển dịch vụ tại địa phương Bên cạnh đó, các chính sách khuyến khích doanh nghiệp tham gia vào bảo tồn và phát triển di sản văn hóa lịch sử cũng rất quan trọng.
3.3.2 Kiến nghị với Sở Văn hóa, Thể Thao và Du Lịch Phú Thọ
Để thu hút và giữ chân khách du lịch tại Đền Hùng, cần nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch Sở Văn hóa, Thể Thao và Du Lịch nên triển khai các chính sách khuyến khích doanh nghiệp tham gia đào tạo nguồn nhân lực chuyên nghiệp, nhằm phục vụ tốt hơn cho ngành du lịch địa phương.
Để đảm bảo sự phát triển bền vững của du lịch tại Đền Hùng, cần tăng cường quản lý và bảo vệ môi trường thông qua sự phối hợp giữa Sở Văn hóa, Thể Thao và Du Lịch với các cơ quan chức năng nhằm giám sát và giải quyết các vấn đề môi trường Đồng thời, việc đẩy mạnh quảng bá và giới thiệu sản phẩm du lịch tại Đền Hùng là cần thiết, giúp nâng cao giá trị kinh tế du lịch địa phương và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp đầu tư và phát triển dịch vụ du lịch.
3.3.3 Kiến nghị với các doanh nghiệp lữ hành
Để nâng cao chất lượng dịch vụ và xây dựng lòng tin từ khách hàng, các doanh nghiệp lữ hành cần chú trọng đầu tư vào đào tạo nhân viên, trang bị cho họ kiến thức và kỹ năng phục vụ khách hàng hiệu quả.
Các doanh nghiệp lữ hành nên chú trọng vào việc phát triển các chương trình du lịch tâm linh chất lượng, đảm bảo an toàn và cung cấp đầy đủ thông tin cho khách hàng Việc này không chỉ nâng cao giá trị của các tour du lịch mà còn khuyến khích khách hàng quay lại trong tương lai.
Các doanh nghiệp lữ hành nên thiết lập mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với các đối tác địa phương như nhà hàng, khách sạn và cơ quan chức năng Việc này không chỉ đảm bảo dịch vụ du lịch được cung cấp đầy đủ và chất lượng, mà còn góp phần vào việc xây dựng một hệ sinh thái du lịch bền vững.
Các doanh nghiệp lữ hành cần tôn trọng văn hóa và lịch sử của Đền Hùng, đảm bảo không làm ảnh hưởng đến các hoạt động tâm linh và tôn giáo tại đây Họ cũng nên cung cấp thông tin chính xác về văn hóa và lịch sử của Đền Hùng, giúp khách hàng có trải nghiệm thực sự và hiểu rõ hơn về địa điểm tham quan này.
Các doanh nghiệp lữ hành cần chú trọng bảo vệ môi trường tại Đền Hùng bằng cách hướng dẫn khách hàng tuân thủ các quy định về giữ gìn sạch đẹp Điều này không chỉ giúp du lịch tâm linh trở thành hình thức du lịch bền vững mà còn giữ gìn giá trị thực sự của nó trong thời gian dài.
Đền Hùng là một trong những địa điểm tâm linh quan trọng của Việt Nam, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước Để phát triển du lịch tâm linh bền vững, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa UBND tỉnh, Sở Văn hóa, Thể Thao và Du Lịch Phú Thọ, doanh nghiệp lữ hành và cộng đồng địa phương Việc bảo tồn các giá trị văn hóa và lịch sử của Đền Hùng là rất quan trọng, đồng thời phát triển các chương trình và sản phẩm du lịch phù hợp để thu hút khách Các doanh nghiệp lữ hành cần tôn trọng văn hóa, bảo vệ môi trường và cung cấp thông tin chính xác cho du khách Những nỗ lực này sẽ giúp du lịch tâm linh tại Đền Hùng trở thành một hình thức du lịch bền vững, giữ gìn giá trị thực sự trong thời gian dài.