Bài giảng Triết học Mác-Lênin : Chương 4 - Thạc sĩ Nguyễn Minh Tuấn

Bài giảng Triết học Mác-Lênin: Chương 4 - TS. Nguyễn Minh Tuấn

NHỮNG NGUYÊN LÝ CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC

CỦA CHỦ NGHĨA MÁC LÊNIN LÊNIN

PHẦN THỨ HAI

HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA CHỦ NGHĨA MÁC

CỦA CHỦ NGHĨA MÁC LÊNIN VỀ LÊNIN VỀ

PHƯƠNG THỨC SẢN XUẤT

TƯ BẢN CHỦ NGHĨA

Ch Chươ ương 4 ng 4

HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ

TS NGUYỄN MINH TUẤN

1 1 1 Phân Phân công công lao lao đ động ộng xã xã hội hội::

 Là Là sự sự chuyên chuyên môn môn hoá hoá về về lao lao đ động, ộng, sản sản xuất,

xuất, hình hình thành thành nên nên các các ngành ngành và và các các vùng

vùng kinh kinh tế tế khác khác nhau nhau

 Phân Phân công công lao lao đ động ộng xã xã hội hội tạo tạo ra ra mối mối liên liên hệ,

hệ, phụ phụ thuộc thuộc giữa giữa các các ngành, ngành, các các vùng, vùng, từ

từ đ đó ó phải phải trao trao đ đổi ổi sản sản phẩm phẩm với với nhau nhau => => sản

sản xuất xuất hàng hàng hóa hóa ra ra đ đời ời

1 2 2 Sự Sự tách tách biệt biệt về về kinh kinh tế, tế, của của những những chủ chủ thể thể sản

sản xuất xuất hàng hàng hóa hóa::

 Tạo Tạo ra ra những những ng ngư ười ời chủ chủ sản sản xuất xuất đ độc ộc lập, lập, từ

từ đ đó ó có có quyền quyền sở sở hữu hữu những những sản sản phẩm phẩm làm

làm ra, ra, dẫn dẫn đ đến ến sản sản phẩm phẩm đư được ợc đ đem em trao trao đ

đổi ổi là là hàng hàng hoá hoá

 Để Để có có sự sự tách tách biệt, biệt, đ độc ộc lập, lập, đ đòi òi hỏi hỏi phải phải có có chế

chế đ độ ộ ttư ư hữu hữu về về ttư ư liệu liệu sản sản xuất, xuất, hoặc hoặc những

những hình hình thức thức sở sở hữu hữu khác khác nhau nhau về về ttư ư liệu

liệu sản sản xuất xuất

2 Những Những ư ưu, u, nh như ược ợc đ điểm iểm của của SX SX hàng hàng hóa hóa

2

2 1 1 Những Những ư ưu u đ điểm iểm

 Tạo Tạo ra ra những những đ động ộng lực lực mạnh mạnh mẽ mẽ thúc thúc đ đẩy ẩy LLSX

LLSX phát phát triển triển

 Đáp Đáp ứng ứng và và thỏa thỏa mãn mãn nhu nhu cầu cầu ngày ngày càng càng cao

cao và và đ đa a dạng dạng cho cho ng ngư ười ời tiêu tiêu dùng dùng

 Cạnh Cạnh tranh tranh thúc thúc đ đẩy ẩy cải cải tiến tiến kỹ kỹ thuật, thuật, hợp hợp lý

lý hóa hóa SX, SX, phân phân công công LĐ LĐ chuyên chuyên môn môn hóa hóa

 Mở Mở rộng rộng thị thị tr trư ường, ờng, thúc thúc đ đẩy ẩy trao trao đ đổi ổi hàng hàng hóa

hóa trong trong và và ngoài ngoài n nư ước ớc

2.2

2.2 Nh Như ược ợc đ điểm của sản xuất hàng hoá iểm của sản xuất hàng hoá

 Có thể dẫn Có thể dẫn đ đến sự mất cân ến sự mất cân đ đối, khủng ối, khủng

hoảng kinh tế.

 Nảy sinh những tiêu cực, trong sản xuất kinh doanh.

 Làm phân hoá về kinh tế, thu nhập.

 Có thể phá huỷ môi tr Có thể phá huỷ môi trư ường, làm mất cân ờng, làm mất cân bằng về môi tr

bằng về môi trư ường, sinh thái ờng, sinh thái.

1 2 2 Hai Hai thuộc thuộc tính tính ccơ ơ bản bản của của hàng hàng hóa hóa

a

a Giá Giá trị trị sử sử dụng dụng (( công công dụng) dụng)

 Thoả Thoả mãn mãn đư được ợc một một hoặc hoặc một một số số nhu nhu cầu cầu nào

nào đ đó ó của của con con ng ngư ười ời

Đặc

Đặc đ điểm iểm của của giá giá trị trị sử sử dụng dụng

 Khác Khác biệt biệt nhau nhau về về bản bản chất chất

 Đ Đư ược ợc thể thể hiện hiện qua qua tiêu tiêu dùng dùng

 Ngày Ngày càng càng phát phát triển triển đ đa a dạng dạng

 Để Để cho cho ng ngư ười ời tiêu tiêu dùng dùng

 Mang Mang tính tính ttư ư nhân nhân

b Giá Giá trị trị::

 Giá Giá trị trị là là hao hao phí phí lao lao đ động ộng của của ng ngư ười ời SX SX hàng

hàng hoá, hoá, kết kết tinh tinh trong trong hàng hàng hoá hoá

 Giá Giá trị trị đư được ợc thể thể hiện hiện thông thông qua qua giá giá trị trị trao

trao đ đổi ổi

VD

VD:: 1 1m m vải vải = = 5 5 kg kg gạo gạo

 Giá Giá trị trị trao trao đ đổi ổi là là quan quan hệ hệ tỷ tỷ lệ lệ về về hao hao phí phí lao

lao đ động, ộng, của của những những hàng hàng hóa hóa khác khác nhau nhau khi

khi đ đem em trao trao đ đổi ổi với với nhau nhau

Đặc đ điểm iểm của của giá giá trị trị giá giá trị trị trao trao đ đổi ổi

 Phản ánh mối quan hệ giữa những ng Phản ánh mối quan hệ giữa những ngư ười ời sản xuất hàng hóa.

 Đồng nhất về bản chất.

 Mang tính xã hội.

 Là phạm trù lịch sử.

2.Tính chất hai mặt của lao động sản xuất hàng hóa

Đặc đ điểm iểm của của lao lao đ động ộng cụ cụ thể thể

 Khác Khác biệt biệt nhau nhau về về bản bản chất chất

 Ngày Ngày càng càng phát phát triển triển đ đa a dạng dạng

 Thể Thể hiện hiện tính tính chất chất ttư ư nhân nhân

 Là Là một một phạm phạm trù trù vĩnh vĩnh viễn viễn

2 2 2 Lao Lao đ động ộng trừu trừu ttư ượng ợng

 Là Là hao hao phí phí sức sức lao lao đ động ộng của của ng ngư ười ời sản sản xuất xuất hàng hàng hoá

hoá nói nói chung chung,, không không kể kể đ đến ến những những nghề nghề nghiệp nghiệp chuyên

chuyên môn môn cụ cụ thể thể nhất nhất đ định, ịnh, đ đểể tạo tạo ra ra giá giá trị trị của của hàng

3 L

3 Lư ượng giá trị của hàng hoá: ợng giá trị của hàng hoá:

3

3 1 1 Th Thư ước ớc đ đo o llư ượng ợng giá giá trị trị của của hàng hàng hóa hóa::

 Th Thư ước ớc đ đo o llư ượng ợng giá giá trị trị của của hàng hàng hóa hóa là là thời thời gian

gian lao lao đ động ộng xã xã hội hội cần cần thiết thiết

 Thời Thời gian gian lao lao đ động ộng xã xã hội hội cần cần thiết thiết là là thời thời gian

gian cần cần thiết thiết đ đểể làm làm ra ra một một loại loại hàng hàng hóa, hóa, trong

trong đ điều iều kiện kiện trung trung bình bình của của xã xã hội hội

 Thời Thời gian gian lao lao đ động ộng xã xã hội hội cần cần thiết thiết đư được ợc xác xác đ

định ịnh thông thông qua qua giá giá cả cả thị thị tr trư ường ờng

a Năng suất lao động

b Mức độ phức tạp của

lao động

 Biện Biện pháp pháp đ đểể ttă ăng ng n nă ăng ng suất suất lao lao đ động ộng::

 Aùp Aùp dụng dụng kỹ kỹ thuật thuật cơng cơng nghệ nghệ mới mới

 Nâng Nâng cao cao trình trình đ độ ộ cho cho ng ngư ười ời lao lao đ động ộng

 Tổ Tổ chức, chức, quản quản lý lý khoa khoa học học

 Thay Thay đ đổi ổi đ điều iều kiện kiện tự tự nhiên nhiên của của sản sản xuất xuất

Nă ăng suất lao ng suất lao đ động khác c ộng khác cư ường ờng đ độ lao ộ lao đ động ộng.

 C Cư ường ờng đ độ ộ lao lao đ động? ộng?

 T Tă ăng ng ccư ường ờng đ độ ộ lao lao đ động, ộng, không không làm làm thay thay đ đổi ổi llư ượng ợng giá giá trị trị của của một một đơ đơn n vị vị hàng hàng hóa hóa

 T Tă ăng ng ccư ường ờng đ độ ộ lao lao đ động ộng cũng cũng có có ý ý nghĩa nghĩa kinh kinh tế

tế nhất nhất đ định, ịnh, nh như ưng ng kéo kéo dài dài sẽ sẽ ảnh ảnh h hư ưởng ởng đ

đến ến sức sức khỏe khỏe của của ng ngư ười ời lao lao đ động ộng

b Mức Mức đ độ ộ phức phức tạp tạp của của lao lao đ động ộng

 Lao Lao đ động ộng giản giản đơ đơn n:: là là những những loại loại LĐ LĐ ch chư ưa a trải

trải qua qua huấn huấn luyện luyện chuyên chuyên môn môn nghề nghề nghiệp

1 Lịch sử ra đời và bản chất của tiền tệ

 Bản Bản chất chất tiền tiền tệ tệ:: là là hàng hàng hóa hóa đ đặc ặc biệt biệt (vàng,

(vàng, bạc), bạc), đư được ợc dùng dùng làm làm vật vật ngang ngang giá giá chung

chung cho cho các các hàng hàng hoá, hoá, nó nó thể thể hiện hiện lao lao đ

động ộng xã xã hội hội và và biểu biểu hiện hiện quan quan hệ hệ giữa giữa những

những ng ngư ười ời sản sản xuất xuất hàng hàng hóa hóa

2 1 1 Th Thư ước ớc đ đo o giá giá trị trị::

 Tiền Tiền tệ tệ đư được ợc dùng dùng đ đểể đ đo o llư ường ờng giá giá trị trị của của các

các hàng hàng hóa, hóa, gọi gọi là là giá giá cả cả

2

2 2 2 Ph Phươ ương ng tiện tiện llư ưu u thông thông::

 Tiền Tiền tệ tệ đư được ợc dùng dùng làm làm trung trung gian gian trong trong trao

trao đ đổi ổi hàng hàng hóa hóa

H A – – T T H H B

2 3 3 Ph Phươ ương ng tiện tiện thanh thanh toán toán::

 Tiền Tiền tệ tệ đư được ợc dùng dùng đ đểể thanh thanh toán toán trong trong các các hoạt

hoạt đ động ộng kinh kinh tế tế nh như ư:: trả trả nợ, nợ, nộp nộp thuế, thuế, trả

trả góp góp… …

2

2 4 4 Tiền Tiền tệ tệ thế thế giới giới::

 Tiền Tiền tệ tệ đư được ợc dùng dùng đ đểể thanh thanh toán toán và và mua mua bán

bán giữa giữa các các n nư ước ớc

2

2 5 5 Ph Phươ ương ng tiện tiện cất cất trữ trữ::

 Tiền Tiền tệ tệ đư được ợc rút rút ra ra khỏi khỏi llư ưu u thông, thông, đư đưa a vào

vào cất cất trữ trữ

3

3 Lạm Lạm phát phát

 Khái Khái niệm niệm

 Nguyên Nguyên nhân nhân của của lạm lạm phát phát

 Tác Tác hại hại của của lạm lạm phát phát

 Biện Biện pháp pháp chống chống lạm lạm phát phát

IV QUY LUẬT GÍA TRỊ

1

1 Nội Nội dung, dung, yêu yêu cầu cầu của của quy quy luật luật giá giá trị trị

 Nội Nội dung dung:: đ đòi òi hỏi hỏi việc việc sản sản xuất xuất và và trao trao đ

đổi ổi hàng hàng hóa, hóa, phải phải ccă ăn n cứ cứ vào vào hao hao phí phí lao lao đ

động ộng xã xã hội hội cần cần thiết thiết (giá (giá trị trị xã xã hội) hội) của của hàng

hàng hóa hóa

 Quy Quy luật luật giá giá trị trị hoạt hoạt đ động ộng thông thông qua qua giá giá cả

cả thị thị tr trư ường ờng

2 YÊU

CẦU CỦA

QUY LUẬT

GIÁ TRỊ

Đối với nhà sản xuất:

phải sản xuất ra hàng hóa với hao phí lao động cá biệt, ngang bằng hoặc thấp hơn hao phí lao động xã hội

Trong lưu thông, trao đổi hàng hóa:

Phải tuân thủ nguyên tắc bình đẳng

ngang giá

2 Tác

2 Tác đ động của quy luật giá trị ộng của quy luật giá trị.

3 TÁC DỤNG

người sản xuất

2 1 1 Điều Điều tiết tiết sản sản xuất xuất và và lưu lưu thông thông hàng hàng hóa

 Điều Điều tiết tiết sản sản xuất xuất

 Điều Điều tiết tiết lưu lưu thông thông

2.3 Làm phân hóa những người sản xuất hàng hóa

 Do Do đòi đòi hỏi hỏi của của quy quy luật luật giá giá trị, trị, nếu nếu nhà nhà sản

sản xuất xuất nào nào có có giá giá trị trị cá cá biệt biệt thấp, thấp, thì thì sẽ

sẽ thu thu được được lợi lợi nhuận nhuận cao, cao, từ từ đó đó mở mở rộng

rộng và và phát phát triển triển sản sản xuất xuất Ngược Ngược lại, lại, nếu

nếu giá giá trị trị cá cá biệt biệt cao, cao, thì thì sẽ sẽ bị bị thua thua lỗ, lỗ, dẫn

dẫn đến đến phá phá sản sản