Luận văn tốt nghiệp Đỗ Xuân Quảng - lớp cn40b Lời nói đầu Nâng cao hiệu sản xuất kinh doanh vấn đề quan trọng, sống doanh nghiệp muốn tồn tại, phát triển kinh tế thị trờng có quản lý cđa Nhµ níc tiÕn tíi héi nhËp khu vùc vµ quốc tế Trong năm gần doanh nghiệp Việt Nam đà nhận thức đợc tầm quan trọng việc nâng cao hiệu kinh doanh Song thực tế cho thấy việc nâng cao hiệu kinh doanh công việc giải đợc Mà việc nâng cao hiệu kinh doanh đòi hỏi thực đồng nhiều biện pháp có tính hớng đích để có đợc chuyển biến tích cực phải cần thời gian dài Công ty Da Giầy Hà Nội đợn vị thành viên Tổng Công ty Da giầy Việt Nam , có nhiệm vụ gia công sản xuất giầy dép để xuất Trong trình tìm hiểu tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh Công ty , em thấy việc nâng cao hiệu kinh doanh vấn đề xúc đặt cho Công ty cần giải Xuất phát từ thực tiễn , cïng víi sù híng dÉn tËn t×nh cđa PGS,TS PHAM HữU HUY, giúp đỡ nhiệt tình cô nhân viên Công ty Da Giầy Hà Nội , em đà lựa chọn đề tài : Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu sản xuất kinh doanh Công ty Da Giầy Hà Nội Mục đích nghiên cứu chuyên đề : -Hệ thông hoá số sở lý luận hiệu sản xuất kinh doanh -Phân tích thực trạng hiệu sản xuất kinh doanh Công ty Da Giầy Hà Nội ,từ đa số giải pháp kiến nghị nhằm nâng cao hiệu kinh doanh Với mục đích chuyên đề đợc chia làm phần : -Phần I: Những luận khoa học hiệu nâng cao hiệu kinh doanh doanh nghiệp - Phần II: Thực trạng hiệu sản xuất kinh doanh Công ty Da Giầy Hà Nội thời gian qua -Phần III : Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu kinh doanh Công ty Da Giầy Hà Nội Tuy nhiên, hiệu kinh doanh phạm trù rộng lớn phức tạp Do trình độ thân có hạn nên chuyên đề tốt nghiệp em chắn nhiều thiếu sót Em kính mong nhận đợc ý kiến đánh giá đóng góp thầy Luận văn tốt nghiệp Đỗ Xuân Quảng - lớp cn40b giáo hớng dẫn cô anh chị công tác Công ty Da Giầy Hà Nội để giúp em nhận thức thấu đáo vấn đề cần nghiên cứu Em xin chân thành cảm ơn ! Sinh viên : đỗ xuân quảng Luận văn tốt nghiệp Đỗ Xuân Quảng - lớp cn40b Phần thứ Những luận khoa học hiệu Nâng cao hiệu qu¶ kinh doanh cđa doanh nghiƯp I-Quan niƯm vỊ hiƯu kinh doanh cuả doanh nghiệp : 1- Khái niệm chất hiệu kinh doanh doanh nghiệp : Phạm trù hiệu phạm trù đợc sử dụng rộng rÃi ngôn ngữ đại, đặc biệt lĩnh vực kinh tế.Có nhiều quan niệm khác hiệu qủa kinh doanh,những quan diểm cha thống đực với nhau,tuy nhiên quan điểm có u nhợc đIểm khác Theo từ điển tiếng Việt " hiệu " đợc định nghĩa " kết nh yêu cầu việc làm mang lại " Ta thấy cách giải thích chung chung, cha rõ ràng cha cho ta biết cách giải thích dựa góc độ đề cập đến lĩnh vực Trong qun " Kinh tÕ häc " cđa P.A Samuelson vµ W P Nordhaus định nghĩa : " Hiệu tức sử dụng cách hữu hiệu nguồn lực kinh tế để thoả mÃn nhu cầu mong muốn ngời " Khái niệm đà giải thích rõ ràng hiệu kinh tế, nhiên vấn đề hiệu lại đợc nhìn nhận dới góc độ toàn kinh tế Khái niệm đà giải thích rõ ràng vấn đề hiệu kinh tế , nhng khái niệm hiệu đợc nhìn nhận dới góc độ xà hội Mục tiêu xà hội với nguồn lực có hạn sản xuất nhiều sản phẩm dịch vụ Trong số quan điểm hiệu đợc trích dẫn trên, mâu thuẫn lớn đề cập đến chất hiƯu qu¶ kinh tÕ Nh vËy, ta cã thĨ hiĨu b¶n chÊt cđa hiƯu qu¶ kinh tÕ nh sau : " Hiệu kinh tế phạm trù phản ¸nh møc ®é sư dơng cã Ých c¸c ngn lùc khan nhằm thoả mÃn nhu cầu ngời " Trên ta đà đề cập đến chất hiệu kinh tế, nhng phạm vi viết đề cập đến phạm trù hiệu kinh doanh , phạm trù hiệu kinh doanh khác với phạm trù hiệu kinh tế điểm , vấn đề mà cần làm rõ ? Đó phạm vi mà khái niệm đề cập đến Hiệu kinh doanh phạm trù để phản ánh hiệu hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp, " Kinh doanh Luận văn tốt nghiệp Đỗ Xuân Quảng - lớp cn40b hoạt động kinh tế nhằm mục tiêu sinh lời chủ thể kinh doanh thị trờng " " Doanh nghiệp đơn vị kinh tế đợc thành lập nhằm mục đích chủ yếu thực hoạt động kinh doanh" Tõ tríc ®Õn ®· cã nhiỊu nhà kinh tế học đa khái niệm khác vỊ hiƯu qu¶ kinh doanh cđa doanh nghiƯp : - " Hiệu kinh doanh tăng trởng kinh tế phản ánh qua nhịp độ tăng tiêu kinh tế " Cách hiểu phiÕn diƯn cha cho ta thÊy b¶n chÊt cđa hiƯu kinh doanh , phản ánh mức ®é biÕn ®éng kÕt qu¶ kinh doanh theo thêi gian - " Hiệu kinh doanh mức tăng kết sản xuất kinh doanh mức lao động hay mức doanh lợi vốn sản xuất kinh doanh " Quan điểm đơn quy hiệu kinh doanh tiêu tổng hợp Bởi cần có khái niệm bao quát đắn hiệu kinh doanh :" Hiệu kinh doanh phạm trù kinh tế biểu tập trung phát triển kinh tế theo chiều sâu, phản ánh trình độ khai thác nguồn lực trình tái sản xuất nhằm thực mục tiêu kinh doanh".Hiệu kinh doanh thớc đo ngày trở nên quan trọng đánh giá trình độ ph¸t triĨn kinh tÕ cđa c¸c doanh nghiƯp , nã chỗ dựa để đánh giá việc thực hiƯn mơc tiªu kinh doanh tõng thêi kú Tãm lại để phân tích hiệu kinh doanh để đánh giá đợc hiệu sản xuất kinh doanh doanh nghiệp nào, ta phải có cách hiểu đắn xác hiệu hoạt động kinh doanh 2- Phân loai hiệu kinh tế doanh nghiệp kinh doanh Phạm trù hiệu kinh doanh rộngvà phức tạp,đểcho việc nghiên cứu đợc thuận lợithì ta phảI phân loải.Việc phân loại hiệu hoạt động kinh doanh vô quan trọng Nó giúp ta hiểu sâu sắc phạm trù hiệu kinh doanh đồng thời sở để ta xây dựng đợc hệ thống tiêu đánh giá hiệu kinh doanh cách hợp lý, đắn , nhờ ta phân tích, đánh giá xác thực trạng hiệu kinh doanh đề giải pháp nâng cao hiệu kinh doanh Có nhiều cách phân loạI khác giác độ khác Nhng chủ yếu có cách phân loại sau: 2.1- Hiệu tổng hợp hiệu chi phí phận : Luận văn tốt nghiệp Đỗ Xuân Quảng - lớp cn40b Dựa cách phân loại ta có nhìn toàn diện đánh giá hiệu kinh doanh doanh nghiệp nói chung, đồng thêi xem xÐt hiƯu qu¶ cđa viƯc sư dơng tõng nguồn lực doanh nghiệp nói riêng - Hiệu chi phí tổng hợp thể mối tơng quan kết thu đợc tổng chi phí bỏ ®Ĩ thùc hiƯn nhiƯm vơ s¶n xt kinh doanh - Hiệu chi phí phận lại thể mối tơng quan kết thu đợc với lợng chi phí yếu tố cần thiết để thực nhiệm vụ Trên sở này, ta có nhóm tiêu đánh giá hiệu sử dụng tài sản cố định, hiệu sử dụng tài sản lu động, hiệu sử dụng lao động Hiệu tổng hợp mà doanh nghiệp có đợc dựa sở hiệu sử dụng yếu tố phận Vì hiệu chi phí phận hiệu tổng hợp có mối quan hệ mật thiết với Dựa cách phân loại ta có nhìn rõ nét hiệu kinh doanh doanh nghiệp ,trên sở đề giải pháp nâng cao hiệu kinh doanh 2.2- Hiệu kinh tế cá biệt hiệu kinh tế quốc dân : Cách phân loại dựa phạm vi tính toán hiệu kinh doanh kinh tế Hiệu kinh tế cá biệt hiệu kinh doanh doanh nghiệp Nó biểu lợi nhuận mà doanh nghiệp thu đợc chất lợng việc thực nhiệm vụ xà hội Hiệu kinh tế quốc dân khối lợng sản phẩm thặng d mà xà hội thu đợc so với tổng nguồn lực mà xà hội đà sử dụng Hiệu kinh tế cá biệt hiệu kinh tÕ qc d©n cã mèi quan hƯ mËt thiÕt với Hiệu kinh tế quốc dân có đợc đóng góp hiệu kinh tế cá biệt Điều cho ta thấy để nâng cao đợc thu nhập toàn kinh tế quốc dân nhờ cố gắng nỗ lực ngời lao động doanh nghiệp 2.3- Hiệu tuyệt đối hiệu so sánh : Khi để lựa chọn, đánh giá phơng ¸n kinh doanh kh¸c ngêi ta thêng sư dơng cách phân loại Hiệu tuyệt đối đợc tính toán cho phơng án cách xác định mối tơng quan kết thu đợc chi phÝ bá thùc hiƯn nhiƯm vơ kinh tÕ xà hội Biểu hiệu tuyệt đối tiêu : suất lao động, thời hạn hoàn vốn , tỉ suất vốn, lợi nhuận Luận văn tốt nghiệp Đỗ Xuân Quảng - lớp cn40b Hiệu so sánh đợc xác định cách so sánh tiêu hiệu tuyệt đối so sánh tơng quan đại lợng chi phí kết phơng án với - Vai trò việc nâng cao hiệu kinh doanh doanh nghiệp: Nâng cao hiệu kinh doanh yêu cầu tất yếu quy luật tiết kiệm Việc nâng cao hiệu kinh doanh nhiệm vụ chủ yếu doanh nghiệp giai đoạn Thực việc nâng cao hiệu kinh doanh đem lại lợi ích to lớn cho thân doanh nghiệp, ngời lao động mà cho toàn kinh tế - Đối với kinh tế quốc dân : nâng cao hiệu kinh doanh giúp tiết kiệm nguồn lực cho xà hội , tạo ®iỊu kiƯn cho nỊn kinh tÕ héi nhËp víi nỊn kinh tÕ thÕ giíi cịng nh khu vùc ViƯc nâng cao hiệu kinh doanh giúp cho việc tiết kiệm nguồn lực xà hội biểu chỗ : + Tiết kiệm nguyên nhiên vật liệu, đặc biệt việc sử dụng số loại nguyên nhiên vật liệu quý + Giảm thiểu việc gây cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên, đồng thời bảo vệ môi trờng thiên nhiên + Sử dụng tối đa máy móc thiết bị có : việc nâng cao hiệu kinh doanh đòi hỏi phải tận dụng tối đa sở vật chất kỹ thuật có, cải tiến nâng cao suất máy móc thiết bị Nhờ tiến tới giảm việc phải nhập máy móc thiết bị từ nớc ngoài, tiết kiệm ngoại tệ cho đất nớc - Đối với thân doanh nghiệp : Hiệu kinh doanh xét mặt tuyệt đối lợi nhuận thu đợc Việc nâng cao hiệu kinh doanh , nâng cao thu nhập cho chủ sở hữu doanh nghiệp nguồn giúp doanh nghiệp thực tái sản xuất mở rộng Ngoài việc nâng cao hiệu kinh doanh nâng cao khả cạnh tranh doanh nghiệp , tăng cờng sức mạnh doanh nghiệp , mở rộng hoạt động kinh doanh sau - Đối với ngời lao động : Việc nâng cao hiệu kinh doanh nâng cao thu nhập cho ngời lao động , động viên khuyến khích ngời lao động hăng say cống hiến cho công việc Nâng cao mức sống cho gia đình thân ngời lao động làm cho ngời lao động yên tâm làm việc, nhờ họ phát huy đợc tinh thần sáng tạo, cải tiến ngày nâng cao hiệu kinh doanh doanh nghiệp Luận văn tốt nghiệp Đỗ Xuân Quảng - lớp cn40b II - Phơng pháp đánh giá hiệu kinh doanh doanh nghiệp : - Các quan điểm đánh giá hiệu kinh doanh doanh nghiệp: Để đánh giá đắn hiệu kinh doanh, trình đánh giá phải quán triệt số quan điểm sau : * Quan điểm : Đảm b¶o c¶ hiƯu qu¶ kinh tÕ lÉn hiƯu qu¶ chÝnh trị, xà hội Quan điểm cho doanh nghiệp vừa đạt hiệu kinh tế nhng thực hiƯn tèt nhiƯm vơ chÝnh trÞ, x· héi NghÜa bên cạnh việc phấn đấu nỗ lực thu đợc nhiều lợi nhuận doanh nghiệp phải đảm bảo đầy đủ công ăn việc làm cho ngời lao động , nâng cao thu nhập cho họ, đồng thời phải thực đầy đủ nghĩa vụ với ngân sách Nhà nớc Hiệu kinh doanh đạt đợc cách toàn diện không làm suy giảm hiệu trị, xà hội Vì hoạt động doanh nghiệp phải nằm chiến lợc phát triển kinh tế , xà hội Đảng Nhà nớc, xu phát triển doanh nghiệp phải phù hợp với vận động phát triển chung toàn quốc gia * Quan điểm : Đảm bảo tính toàn diện tính phận trình nâng cao hiệu kinh doanh Theo quan điểm việc nâng cao hiệu kinh doanh phải kết hợp hài hoà nâng cao hiệu phận tăng lên hiệu kinh doanh chung toàn doanh nghiệp Việc nâng cao hiệu nhờ sử dụng cách hài hoà yếu tố đầu vào , đảm bảo việc nâng cao hiệu kinh doanh chung toàn doanh nghiệp tảng phát triển lâu dài, bền vững Quan điểm cho ta thấy nâng cao hiệu kinh doanh phải thực đồng nhiều giải pháp toàn lĩnh vực quản lý doanh nghiệp để đạt đợc mục tiêu cuối cùng, mục tiêu lợi nhuận * Quan điểm : Đảm bảo hài hoà lợi ích : lợi ích cá nhân , lỵi Ých tËp thĨ , lỵi Ých x· héi , lợi ích trớc mắt lợi ích lâu dài Quan điểm đòi hỏi việc nâng cao hiệu kinh doanh phải thoả mÃn hài hoà lợi ích chủ thể mối quan hệ ràng buộc lẫn Nghĩa việc nâng cao hiệu kinh doanh đồng nghĩa với việc tăng lợi nhuận doanh nghiệp thu nhập ngời lao động phải tăng , đồng thời mức nộp ngân sách Nhà nớc tăng Bởi thực đợc yêu cầu tạo đợc động lực cho thành phần có liên quan tham gia tích cực vào việc nâng cao hiệu Luận văn tốt nghiệp Đỗ Xuân Qu¶ng - líp cn40b kinh doanh cđa doanh nghiƯp Ngoài việc nâng cao hiệu kinh doanh để đạt đợc lợi ích trớc mắt phải trọng đến lợi ích lâu dài Hiện nay, số doanh nghiệp mục tiêu lợi nhuận trớc mắt đà khai thác tài nguyên cách bừa bÃi dẫn đến cạn kiệt nguồn tài nguyên tơng lai, gây ô nhiễm môi trờng chung Mặc dù hoạt động kinh doanh doanh nghiệp có hiệu nhng tơng lai đà phải có hiệu hay không, điều cần phải đợc xem xét * Quan điểm : Đánh giá hiệu kinh doanh phải mặt vật lẫn mặt giá trị Quan điểm đòi hỏi việc đánh giá hiệu kinh doanh phải thực hai mặt vật giá trị Bởi việc đánh giá hiệu kinh doanh hai mặt vật giá trị cho ta kết luận tăng, giảm hiệu kinh doanh cách xác Ví dụ : thời kỳ lạm phát cao đánh giá so sánh hiệu kinh doanh mặt giá trị không xác, doanh nghiệp có chủng loại hàng hoá phong phú, khó đa sản phẩm chuẩn thực việc đánh giá hiệu kinh doanh vật mà phải giá trị Tuy nhiên, xem xét mặt giá trị ta cần phải quan tâm đến biến động giá theo thời kỳ 2-Giải mối quan hệ kinh tế chủ yếu nhằm nâng cao hiệu kinh doanh doanh nghiệp : Hiệu kinh doanh tiêu chất lợng tổng hợp , chịu ảnh hởng ràng buộc mối quan hệ phận, lĩnh vực hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp Để nâng cao hiệu kinh doanh doanh nghiệp cần phải giải tốt mèi quan hƯ kinh tÕ chđ u sau : - Mối quan hệ tốc độ tăng kết sản xuất kinh doanh tăng nguồn chi phí để đạt đợc kết Để thu đợc hiệu ta phải làm để tốc độ tăng kết phải nhanh tốc độ tăng chi phí - Mối quan hệ kết sản xuất kinh doanh chi phí sử dụng tài sản lu động Trong tốc độ tăng kết phải nhanh tốc độ tăng chi phí sử dụng tài sản lu động để tạo kết - Mối quan hệ kết sản xuất kinh doanh chi phí sử dụng tài sản cố định Trong đảm bảo cho tốc độ tăng kết nhanh tốc độ tăng chi phí sử dụng tài sản cố định để tạo kết - Mối quan hệ tăng vốn đầu t tăng lực sản xuất Tiến hành đầu t đợc coi có hiệu tốc độ tăng lực sản xuất nhanh tốc độ tăng vốn đầu t Luận văn tốt nghiệp Đỗ Xuân Quảng - lớp cn40b - Mối quan hệ sản lợng hàng hoá tiêu thụ thị trờng , hàng hoá sản xuất tổng sản lợng Để đạt đợc hiệu kinh doanh phải đẩy nhanh tốc độ tiêu thụ hàng hoá thị trờng , giảm hàng hoá tồn kho bán thành phẩm sản xuất dở dang 3- Hệ thống tiêu đánh giá hiệu kinh doanh : Để thực giải pháp nâng cao hiệu kinh doanh doanh nghiệp phải đánh giá cách đắn thực trạng hiệu sản xuất kinh doanh Trên sở quán triệt quan điểm đánh giá hiệu kinh doanh thể đợc chất phạm trù hiệu kinh doanh ta có hệ thống tiêu đánh giá hiệu sản xuất kinh doanh sau: 3.1- Nhóm tiêu đánh giá hiệu tổng hợp : Nhóm tiêu phản ánh cách toàn diện hiệu kinh doanh Nó cho ta nhìn chung nhÊt vỊ hiƯu qu¶ kinh doanh cđa doanh nghiƯp thời kỳ cụ thể Đợc dùng để so sánh hiệu kinh doanh doanh nghiệp thời kỳ khác để so sánh doanh nghiệp với Nhóm tiêu bao gồm số tiêu sau : - Tû st lỵi nhn theo doanh thu : Tû st lỵi nhn = Tỉng lỵi nhn theo doanh thu Tổng doanh thu Chỉ tiêu cho biết doanh nghiệp thu đợc đồng lợi nhuận từ đồng doanh thu bán hàng Chỉ tiêu cao phản ánh lợi nhuận doanh nghiệp thu đồng doanh thu cao Nó có tác dụng khuyến khích doanh nghiệp tăng lợi nhuận biện pháp tăng thu, giảm chi Chỉ tiêu đợc đánh giá tốt đạt từ 5% trở lên sở đảm bảo tiêu khác - Søc sinh lêi cđa tỉng vèn : Søc sinh lêi = Tỉng lỵi nhn cđa tỉng vèn Tỉng sè vốn Chỉ tiêu cho biết hiệu sử dụng vốn kinh doanh , phản ánh trình độ sử dụng nguồn lực, cho biết đồng vốn kinh doanh tạo đồng lợi nhuận Chỉ tiêu có tác dụng khuyến khích việc quản lý chỈt chÏ , sư dơng tiÕt kiƯm vèn tÊt khâu trình sản xuất kinh doanh -Søc sinh lêi cđa vèn chđ = Lỵi nhn Vốn chủ sở hữu Luận văn tốt nghiệp Đỗ Xuân Quảng - lớp cn40b Chỉ tiêu cho biết đồng vốn chủ sở hữu tạo đồng lợi nhuận Đây tiêu đợc chủ sở hữu quan tâm Nhng vốn chủ sở hữu đợc coi hoạt động có hiệu số cao tỉ lệ lạm phát chi phí vốn 3.2- Nhóm tiêu đánh giá hiệu sử dụng yếu tố : 3.2.1 - Nhóm tiêu đánh giá hiệu sử dụng lao động : - Năng suất lao động : Năng suất lao động = Tổng doanh thu Số lao động bình quân Đây tiêu đánh giá hiệu quan trọng Nó cho biết công nhân tạo đồng doanh thu bình quân kỳ , làm cho doanh nghiệp nhận thức đợc tầm quan trọng tiêu suất lao động , khuyến khích doanh nghiệp thực biện pháp nâng cao suất lao động để nâng cao giá trị doanh thu kỳ - Lợi nhuận bình quân lao động tạo : Lợi nhuận bình quân = Lợi nhuận kỳ lao động tạo Số lao động bình quân kỳ Chỉ tiêu cho biết kỳ kinh doanh lao động tạo cho doanh nghiệp đồng lợi nhuận Chỉ tiêu đợc dùng để so sánh doanh nghiệp khác ngành , cho doanh nghiệp biết ®ỵc møc lỵi nhn mét lao ®éng cđa doanh nghiệp tạo đà cao hay cha, doanh nghiệp phải thực thi biện pháp để nâng cao mức lợi nhuận bình quân lao động tạo - Hệ số sử dụng lao ®éng : HƯ sè sư dơng lao ®éng = Tổng số lao động đợc sử dụng Tổng số lao động có Chỉ tiêu phản ánh khả huy động nguồn nhân lực doanh nghiệp vào sản xuất , phản ánh xem doanh nghiệp đà tận dụng hết lực lao động doanh nghiệp hay cha , cha cần tìm nguyên nhân giải pháp thích hợp 3.2.2 - Nhóm tiêu đánh giá hiệu sử dụng tài sản cố định : - Sức sản xuất tài sản cố định : Sức sản xuất tài sản cố định = Tổng doanh thu Tổng giá trị TSCĐ bình quân Chỉ tiêu cho biết đồng vốn cố định tạo đồng doanh thu