Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế tốn LỜI MỞ ĐẦU Hạch toán kế toán phận cấu thành quan trọng hệ thống công cụ quản lý kinh tế, tài chính, có vai trị tích cực việc quản lý điều hành kiểm soát hoạt động kinh tế Với tư cách công cụ quản lý kinh tế, tài chính, kế tốn lĩnh vực gắn liền với hoạt động kinh tế, tài đảm nhiệm hệ thống tổ chức thơng tin có ích cho hoạt động kinh tế.Vì kế tốn có vai trị đặc biệt quan trọng khơng với hoạt động tài Nhà Nước, mà cịn vô cấp thiết quan trọng hoạt động doanh nghiệp Luật thuế GTGT số 13/2008 kèm theo thơng tư 129/2008/TT-BTC có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2009 Luật thuế đưa vào áp dụng Việt Nam bên cạnh ưu điểm tăng nguồn động viên cho ngân sách nhà nước bộc lộ số hạn chế định đặc biệt quy định chế độ kế toán phần hành kế tốn thuế GTGT Trước tình hình phải có giải pháp nhằm tháo gỡ vướng mắc để phát huy tối đa vai trị quản lý kế tốn Từ thực tế tơi chọn đề tài "Hồn thiện cơng tác kế tốn thuế giá trị gia tăng Cơng ty Da Giày Hà Nội" hy vọng góp phần giải số vướng mắc mà theo vấn đề cấp bách trình thực thi luật thuế GTGT Việt Nam Đề tài chia thành ba chương cụ thể CHƯƠNG MỘT Lý luận chung kế toán thuế GTGT CHƯƠNG HAI Thực trạng cơng tác kế tốn thuế GTGT công ty Da Giày Hà Nội CHƯƠNG BA Giải pháp hồn thiện cơng tác kế tốn thuế GTGT cơng ty Da Giày Hà Nội Đỗ Thuỳ Dung Lớp ĐHLT4G Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế tốn CHƯƠNG I LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG 1.1 Lý luận chung thuế Giá trị gia tăng 1.1.1 Lịch sử đời phát triển thuế Giá trị gia tăng Đối với quốc gia thuế đóng vai trị quan trọng chiếm phần lớn tổng thu ngân sách Nhà nước Việc thực thi sách thuế có hiệu đảm bảo ổn định cho nguồn thu này, từ tạo điều kiện để mở rộng sản xuất phát triển kinh tế - xã hội đất nước Tuy thuế giá trị gia tăng sắc thuế quen thuộc biết nguồn gốc lịch sử đời Khái niệm “thuế giá trị gia tăng” đưa lần vào năm 1918  người Đức tên Carlriedrich Von Siemens - thành viên sáng lập tập đồn SIEMENS AS, tập đồn sản xuất hàng kim khí điện máy lớn nước Đức lúc Carlriedrich Von Siemens sớm nhận trùng lắp thuế thực thuế doanh thu, từ ơng đưa khái niệm thuế giá trị gia tăng đề xuất với phủ Đức đưa vào áp dụng thay cho thuế doanh thu, song đề xuất khơng phủ Đức thơng qua áp dụng, phủ Đức lo sợ phức tạp loại thuế gây xáo trộn không tốt cho kinh tế Đức Do đó, sáng kiến ơng phần bị lãng quên thời gian dài Đến năm 1954, Maurice Lauré, viên chức thuế người Pháp hoàn chỉnh đạo luật thuế giá trị gia tăng, thuế giá trị gia tăng thức đời ngày 10/4/1954 Pháp nước giới ban hành Luật thuế giá trị gia tăng Thuế giá trị gia tăng theo tiếng Pháp gọi là: Taxe Sur La Valeur Ajou tée (viết tắt TVA), tiếng Anh gọi Value Added Tax (viết tắt VAT), dịch tiếng Việt thuế giá trị gia tăng Đỗ Thuỳ Dung Lớp ĐHLT4G Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán Khai sinh từ nước Pháp, thuế giá trị gia tăng áp dụng rộng rãi nhiều nước giới Ngày nay, quốc gia thuộc khối Liên minh Châu Âu, châu Phi, châu Mỹ La Tinh số quốc gia Châu Á có Việt Nam thức áp dụng thuế giá trị gia tăng Các quốc gia khác thời kỳ nghiên cứu loại thuế Tính đến có khoảng 130 quốc gia áp dụng thuế giá trị gia tăng Tại Việt Nam, quyền Sài Gòn áp dụng thuế giá trị gia tăng vào năm 1973 sau sửa đổi áp dụng số sắc thuế như  thuế Khiêm ước, thuế Song hành Đến năm 1975, miền Nam hoàn toàn giải phóng, luật thuế bị bãi bỏ Năm 1993, luật thuế giá trị gia tăng áp dụng thí điểm cho 10 doanh nghiệp (chủ yếu doanh nghiệp ngành mía đường doanh nghiệp quốc doanh) chương trình thí điểm thất bại Tại kỳ họp lần thứ 11 Quốc hội khoá 9, Quốc hội nước ta thông qua Luật thuế giá trị gia tăng ngày 10/05/1997 có hiệu lực thi hành kề từ ngày 01/01/1999 Tiếp theo đó, để phù hợp với tình hình thực tế, Quốc hội thơng qua Luật sửa đổi vào ngày 17/06/2003 kỳ họp thứ Quốc hội khóa XII ngày 03/06/2008 thông qua Luật thuế GTGT thay luật thức có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2009, kèm theo số thông tư hướng dẫn thông tư 129/2008/TT-BTC hướng dẫn thi hành số điều luật thuế GTGT, thông tư 205/2009/TT-BTC ngày 26-10-2009 hướng dẫn thủ tục hoàn thuế giá trị gia tăng thiết bị, máy móc, phương tiện vận tải chuyên dùng, vật tư xây dựng, nguyên liệu, vật tư, bán thành phẩm.    1.1.2 Khái niệm Thuế Giá trị gia tăng Thuế giá trị gia tăng thuế đánh giá trị tăng thêm cuả hàng hoá, dịch vụ phát sinh trình từ sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng.Thuế giá trị gia tăng đánh phần giá trị tăng thêm qua khâu trình sản xuất kinh doanh Về chất thuế GTGT thuế gián thu đánh vào người tiêu dùng, người sản xuất người nộp hộ người tiêu dùng thơng qua việc tính gộp thuế vào Đỗ Thuỳ Dung Lớp ĐHLT4G Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán giá bán mà người tiêu dùng phải toán 1.1.3 Các đặc điểm Thuế giá trị gia tăng Thuế GTGT loại thuế gián thu, người nộp thuế người chịu thuế Thuế GTGT đánh vào tất giai đoạn trình sản xuất kinh doanh tính phần tăng thêm giai đoạn, có nghĩa người bán hàng cung ứng dịch vụ lần đầu phải nộp thuế toàn doanh thu, người bán hàng cung ứng dịch vụ khâu sau phải nộp thuế phần giá trị tăng thêm Như xem thuế GTGT loại thuế doanh thu đánh vào giai đoạn sản xuất, lưu thơng sản phẩm hàng hố, từ cịn ngun liệu thơ sơ sản phẩm hồn thành, cuối giai đoạn tiêu dùng, mà gọi thuế giá trị gia tăng thuế doanh thu có khấu trừ số thuế nộp giai đoạn trước Thuế giá trị gia tăng cộng vào giá bán hàng hoá, dịch vụ, người tiêu dùng chịu mua hàng hố, sử dụng dịch vụ, cịn gọi thuế tiêu dùng áp dụng rộng rãi, góp phần tạo nguồn thu thường xuyên, ổn định cho ngân sách nhà nước Thuế GTGT có tính trung lập nghiệp vụ dịch chuyển sản phẩm dịch vụ, doanh nghiệp trường hợp hội nhập theo chiều dọc hay khơng tổng số thuế phải nộp Tóm lại, sắc thuế gián thu, giá trị gia tăng đánh giá loại thuế có nhiều tiến bộ: đảm bảo mục tiêu hệ thống tạo nguồn thu cho ngân sách Nhà nước, góp phần thúc đẩy đảm bảo tính trung lập cao thuế phù hợp với xu chung giới Đỗ Thuỳ Dung Lớp ĐHLT4G Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế tốn 1.1.4 Nội dung thuế giá trị gia tăng hành 1.1.4.1 Người nộp thuế : Người nộp thuế giá trị gia tăng tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế giá trị gia tăng (gọi chung sở kinh doanh) tổ chức, cá nhân nhập hàng hóa chịu thuế giá trị gia tăng (gọi chung người nhập khẩu) 1.1.4.2 Đối tượng chịu thuế Hàng hóa, dịch vụ sử dụng cho sản xuất, kinh doanh tiêu dùng Việt Nam đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng, trừ đối tượng quy định Điều Luật thuế giá trị gia tăng 1.1.4.3 Đối tượng không chịu thuế GTGT Gồm 25 mặt hàng dịch vụ quy định cụ thể điều Luật thuế GTGT sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi, thuỷ sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành sản phẩm khác qua sơ chế thông thường tổ chức, cá nhân tự sản xuất, đánh bắt bán khâu nhập khẩu… 1.1.4.4 Căn tính thuế Căn tính thuế giá trị gia tăng giá tính thuế thuế suất Giá tính thuế xác định đồng Việt Nam Trường hợp người nộp thuế có doanh thu ngoại tệ phải quy đổi đồng Việt Nam theo tỷ giá giao dịch bình quân thị trường ngoại tệ liên ngân hàng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố thời điểm phát sinh doanh thu để xác định giá tính thuế Hiện thuế GTGT có mức thuế suất áp dụng 0%, 5% 10% Mức thuế suất 0% áp dụng cho ngành cần khuyến khích phát triển xuất Mức thuế suất 5% áp dụng cho sản phẩm, dịch vụ mang tính thiết yếu cần khuyến khích mức thuế suất 10% phổ biến áp dụng cho hầu hết sản phẩm, dịch vụ thông thường Đỗ Thuỳ Dung Lớp ĐHLT4G Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế tốn 1.1.4.5 Phương pháp tính thuế Có phương pháp tính thuế: Phương pháp khấu trừ thuế phương pháp tính thuế trực tiếp GTGT a Phương pháp khấu trừ thuế *) Số thuế giá trị gia tăng phải nộp theo phương pháp khấu trừ thuế số thuế giá trị gia tăng đầu trừ số thuế giá trị gia tăng đầu vào khấu trừ *) Số thuế giá trị gia tăng đầu tổng số thuế giá trị gia tăng hàng hoá, dịch vụ bán ghi hoá đơn giá trị gia tăng; Phương pháp khấu trừ thuế áp dụng sở kinh doanh thực đầy đủ chế độ kế toán, hoá đơn, chứng từ theo quy định pháp luật kế toán, hoá đơn, chứng từ đăng ký nộp thuế theo phương pháp khấu trừ thuế b Phương pháp tính thuế trực tiếp GTGT Áp dụng sở cá nhân kinh doanh chưa có đầy đủ điều kiện nói xác định sau : - Số thuế giá trị gia tăng phải nộp theo phương pháp tính trực tiếp giá trị gia tăng giá trị gia tăng hàng hóa, dịch vụ bán nhân với thuế suất thuế giá trị gia tăng; - Giá trị gia tăng xác định giá tốn hàng hóa, dịch vụ bán trừ giá tốn hàng hóa, dịch vụ mua vào tương ứng Phương pháp tính trực tiếp giá trị gia tăng áp dụng trường hợp sở kinh doanh tổ chức, cá nhân nước ngồi kinh doanh khơng có sở thường trú Việt Nam có thu nhập phát sinh Việt Nam chưa thực đầy đủ chế độ kế toán, hoá đơn, chứng từ hoạt động mua bán vàng, bạc, đá quý Đỗ Thuỳ Dung Lớp ĐHLT4G Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế tốn 1.2 Vai trị kế tốn thuế GTGT Kế tốn cơng cụ phục vụ quản lý gắn liền với hoạt động quản lý xuất với hình thành phát triển xã hội loài người Qua nhiều tài liệu khảo cổ học nghiên cứu chứng minh kế tốn đời khoảng 3000 năm trước cơng nguyên Trải qua nhiều giai đoạn lịch sử, với phát triển xã hội lồi người kế tốn trở thành môn khoa học, công cụ quản lý thiếu hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp nói riêng công cụ quan trọng quản lý kinh tế Nhà nước nói chung Với hệ thống phương pháp ghi chép khoa học, chứng từ, tài khoản kế tốn cung cấp thơng tin cách đầy đủ kịp thời tình hình tài sản doanh nghiệp vận động cuả tài sản trình sản xuất tồn tình hình kết hoạt động sản xuất doanh nghiệp thời kỳ Vì mà thơng tin kế tốn có vai trò quan trọng nhà quản lý doanh nghiệp, cổ đông, chủ nợ Một phận quan trọng kế toán kế toán thuế Kế tốn thuế có vai trị quan trọng doanh nghiệp, kế toán thuế GTGT chuyên sâu việc thực nghĩa vụ thuế GTGT Nhà nước, góp phần phản ánh trung thực khách quan mảng thuế báo cáo tài doanh nghiệp Từ thơng tin kế tốn Thuế GTGT doanh nghiệp kế toán cung cấp báo cáo tài chính, báo cáo kết kinh doanh, tờ khai thuế Nhà nước tiến hành kiểm tra xem doanh nghiệp thực đúng, đủ theo quy định chưa, từ có biện pháp cụ thể để xử lý khen thưởng Như vậy, kế toán thuế đóng vai trị quan trọng doanh nghiệp thơng tin sai sót ảnh hưởng lớn đến trình hoạt động doanh nghiệp thuế liên quan trực tiếp đến Pháp luật Kế tốn thuế góp phần quan trọng giúp cho nhà đầu tư, chủ nợ… nắm tình hình thực nghĩa vụ doanh nghiệp Nhà nước, từ đánh giá doanh nghiệp cách xác Và khơng có thơng tin kế tốn thuế cung cấp Nhà nước khơng có cứ, chứng để kiểm tra việc thực thu nộp thuế doanh nghiệp Đỗ Thuỳ Dung Lớp ĐHLT4G Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế tốn 1.3 Kế toán thuế GTGT 1.3.1 Kế toán thuế GTGT theo phương pháp tính trực tiếp * Chứng từ kế tốn sử dụng : - Hố đơn bán hàng thơng thường - Bảng kê hàng mua vào loại hàng nông, thủy, hải sản - Phiếu chi… * Tài khoản sử dụng : TK 3331 * Nguyên tắc hạch toán: + Giá mua bao gồm Thuế GTGT + Thuế GTGT phải nộp GTGT nhân với thuế suất thuế GTGT * Trình tự kế tốn: Khi mua vật tư, hàng hoá, dịch vụ vào hoá đơn kế toán ghi : Nợ TK 152,153,156 ( giá mua bao gồm thuế GTGT ) Có TK 111,112,331 Khi bán hàng, vào hoá đơn bán hàng thơng thường kế tốn ghi: Nợ TK 111, 112, 131 Có TK 511 (giá bao gồm thuế GTGT) toán: Cuối kỳ xác định số thuế GTGT phải nộp kế toán định khoản ghi sổ kế Nợ TK 511 Có TK 3331 Khi nộp thuế GTGT vào Ngân sách Nhà nước kế toán ghi : Nợ TK 3331 Có TK 111,112 Đỗ Thuỳ Dung Lớp ĐHLT4G Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế tốn 1.3.2 Kế toán Thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ thuế 1.3.2.1 Nguyên tắc chung * Các sở kinh doanh thuộc đối tượng nộp thuế GTGT phải hạch tốn xác trung thực tiêu sau : - Thuế GTGT đầu phát sinh - Thuế GTGT đầu vào khấu trừ, khấu trừ, khấu trừ - Thuế GTGT phải nộp, nộp, phải nộp - Thuế GTGT hoàn lại - Thuế GTGT miễn giảm 1.3.2.2 Chứng từ kế toán + Hoá đơn GTGT hàng hoá, dịch vụ + Chứng từ đặc thù + Bảng kê thu mua lâm sản, nông sản, thuỷ sản +Chứng từ nộp thuế GTGT hàng nhập 1.3.2.3 Tài khoản sử dụng: a) Tài khoản 133- Thuế GTGT khấu trừ * Nội dung Tài khoản : Dùng để phản ánh số thuế GTGT đầu vào khấu trừ, khấu trừ, khấu trừ * Kết cấu: - Bên Nợ : + Số thuế GTGT đầu vào khấu trừ - Bên Có : + Số thuế GTGT đầu vào khấu trừ + Kết chuyển số thuế GTGT đầu vào không khấu trừ + Số thuế GTGT hàng mua trả lại Đỗ Thuỳ Dung Lớp ĐHLT4G Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế tốn + Số thuế GTGT đầu vào hồn lại -Số dư bên Nợ : Số thuế GTGT đầu vào khấu trừ, số thuế GTGT đầu vào hoàn lại NSNN chưa hoàn trả * Tài khoản 133 có tài khoản cấp 2: - Tài khoản 1331 : Thuế GTGT khấu trừ hàng hoá, dịch vụ - Tài khoản 1332 : Thuế GTGT khấu trừ Tài sản cố định * Hạch toán tài khoản 133 cần thực quy định sau : - TK 133 áp dụng doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ thuế, khơng áp dụng hàng hố, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp hàng hố khơng thuộc đối tượng chịu thuế GTGT - Khi mua vật tư hàng hoá, dịch vụ tài sản dùng vào hoạt động sản xuất hàng hoá, dịch vụ chịu thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ thuế, vào hoá đơn thuế GTGT kế toán phản ánh thuế GTGT đầu vào khấu trừ vào bên Nợ Tài khoản 133 - Đối với hàng hoá, dịch vụ mua vào dùng đồng thời cho sản suất kinh doanh hàng hoá, dịch vụ chịu thuế GTGT khơng chịu thuế GTGT doanh nghiệp hạch toán riêng thuế GTGT đầu vào khấu trừ - Trường hợp doanh nghiệp mua hàng hoá, dịch vụ dùng vào sản xuất kinh doanh không thuộc đối tượng chịu thuế GTGT sản xuất kinh doanh hàng chịu thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp, dùng vào hoạt động nghiệp, thực dự án trang trải nguồn kinh phí khác, dùng vào hoạt động phúc lợi khen thưởng trang trải quỹ phúc lợi khen thưởng doanh nghiệp số thuế GTGT đầu vào khơng khấu trừ khơng hạch tốn vào Tài khoản 133 Số thuế GTGT tính vào giá trị vật tư hàng hoá, dịch vụ, tài sản mua vào - Trường hợp hàng hoá, dịch vụ mua vào dùng chứng từ đặc thù ghi giá Đỗ Thuỳ Dung Lớp ĐHLT4G