Chuyên đề thực tập tốt nghiệp MC LC MC LC LỜI NÓI ĐẦU NỘI DUNG Chương I NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ NÔNG NGHIỆP VÀ SẢN XUẤT NƠNG NGHIỆP I Nơng nghiệp vai trị nông nghiệp kinh tế quốc dân Khái niệm nông nghiệp Đặc điểm sản xuất nông nghiệp 2.1 Đặc điểm tự nhiên nông nghiệp Việt Nam 2.2 Đặc điểm kinh tế - xã hội nông nghiệp Việt Nam Vai trị nơng nghiệp kinh tế quốc dân Nông nghiệp Lào Cai nên kinh tế quốc dân 10 4.1 Đặc điểm nông nghiệp Lào Cai 10 4.1.1 Điều kiện tự nhiên ảnh hưởng tới nông nghiệp Lào Cai 11 4.1.2 Điều kiện xã hội ảnh hưởng tới nông nghiệp Lào Cai 11 4.2 Vai trị nơng nghiệp Lào Cai 12 II Chỉ tiêu giá trị sản xuất Nông nghiệp 13 Nôi dung, phạm vi nguyên tắc tính giá trị sản xuất Nơng nghiệp 13 1.1 13 1.2 Phạm vi tính 14 1.3 Nguyên tắc tính 14 Phương pháp tính 15 2.1 Giá trị sản xuất trồng trọt 15 2.2 Giá trị sản xuất chăn nuôi 17 2.3 Giá trị sản xuất hoạt động dịch vụ nông nghiệp 19 2.4 Tổng giá trị sản xuất ngành nông nghiệp 19 Một số nhân tố tác đông tới giá trị sản xuất nơng nghiệp 19 3.1 Diện tích gieo trồng 20 3.2 sản lượng gieo trồng 20 Chương II NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ PHÂN TÍCH VÀ D ON THNG Kấ 21 Chuyên đề thực tập tèt nghiƯp I Khái niệm chung phân tích dự đoán thống kê 21 Khái niệm chung 21 Các vấn đề chủ yếu phân tích dự đốn Thống kê 22 Vai trị phân tích dự đốn Thống kê 24 II Các phương pháp phân tích thống kê 26 Bảng thống kê 25 1.1 Vấn đề chung bảng Thống kê 25 1.2 Yêu cầu bảng thống kê 27 Đồ thị thống kê 27 2.1 Khái niệm 27 2.2 28 28 3.1 Khái niệm 28 3.2 Quyền số phương pháp số 29 3.3 Các loại số Thống kê 29 3.4 Hệ thống số 31 Dãy số thời gian 32 4.1 Những vấn đề chung dãy số thời gian 32 4.1.1 Khái niệm 32 4.1.2 33 4.1.3 Ý nghĩa việc nghiên cứu dãy số thời gian 34 4.1.4 Các yếu tố ảnh hưởng đến dãy số thời gian 34 4.2 Các tiêu dùng để phân tích biến động dãy số thời gian 35 4.3 Một số phương pháp biểu xu hướng phát triển 39 III Các phương pháp dự đoán thống kê 47 Ngoại suy mức độ bình quân 47 1.1 Ngoại suy lượng tăng (giảm) tuyệt đối bình quân 48 1.2 Ngoại suy tốc độ phát triển bình qn 48 Dự đốn dựa vào hàm xu tuyến tính biến động thời vụ 49 Dự đoán phương pháp san mũ 49 Dự đốn mơ hình tổng hợp tự hồi quy - trung bình trượt 50 VẬN DỤNG MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP THỐNG KÊ VÀO VIỆC Chương III PHÂN TÍCH GÁI TRỊ SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP LÀO CAI GIAI ĐOẠN 1995 – 2004 VÀ DỰ ĐOÁN GIAI ĐOẠN 2005 - 2010 50 I 50 Chuyên đề thực tập tốt nghiƯp II 51 Phân tích tình hình tăng trưởng chung giá trị sản xuất nông nghiệp 52 55 2.1 Phân theo ngành kinh tế 55 2.2 Phân theo thành phần kinh tế 58 62 3.1 62 3.2 Chăn ni 67 III Dự đốn giá trị sản xuất nông nghiệp Lào Cai giai đoạn 2005- 2010 68 Xu hướng biến động dự đoán giá trị sản xuất tồn ngành nơng nghiệp 68 1.1 Xu hướng biến động 68 1.2 đốn giá trị sản xuất nơng nghiệp tỉnh Lào Cai 71 Xu hướng biến động dự đốn giá trị sản xuất ngành nơng nghiệp 72 2.1 Xu hướng biến động 72 2.2 Dự đốn giá trị sản xuất ngành nơng nghiệp 73 IV Phương hướng phát triển giải pháp 74 Phương hướng phát triển 74 Các giải pháp nhằm đạt mục tiêu để 75 KẾT LUẬN 78 TÀI LIỆU THAM KHẢO 79 NHẬN XÉT CỦA C QUAN THC TP 80 Chuyên đề thực tËp tèt nghiƯp LỜI NĨI ĐẦU 10 Sau 20 năm đổi mới, chuyển từ phương thức quản lý tập trung bao cấp sang hình thái kinh tế thị trường có định hướng nhà nước, kinh tế nước ta đạt kết khả quan Song song với phát triển đất nước, kinh tế Lào Cai có bước tiến quan trọng Những năm gần đây, Du Lịch 15 trọng phát triển, đóng góp nông nghiệp cho phát triển kinh tế điều phủ nhận Để đạt mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội mà đai hội Đảng IX đề ra, chiến lược phát triển công nghiệp, du lịch, cần phải có chiến lược cụ thể phát triển nơng nghiệp Địi hỏi phải có quan tâm 20 mực cấp ngành, ngành nông nhiệp Trước yêu cầu cấp thiết đó, phải có phương án, chiến lược cụ thể trước mắt lâu dài Cần phải có cân đối, lien kết cấp, ngành thích hợp với điều kiện phát triển trước mắt lâu dài nhằm định hướng tìm giải pháp thích hợp mang tính 25 hiệu kinh tế cao Đề tài “ Vận dụng số phương pháp thống kê phân tích giá trị sản xuất nơng nghiệp Lào Cai giai đoạn 1995 – 2004 dự đoán đến năm 2010” nhằm góp phần đề giải pháp phát triển nông nghiệp Lào Cai Đề tài thực tập tốt nghiệp gồm có chương: 30 Chương I: Những vấn đề chung nông nghiệp giá trị sản xuất nông nghiệp Chương II: Những vấn đề lý luận chung phân tích dự đốn thống kê Chuyªn ®Ị thùc tËp tèt nghiƯp Chương III: Vận dụng số phương pháp thống kê vào việc phân 35 tích giá trị sản xuất nông nghiệp Lào Cai giai đoạn 1995- 2004 dự đoán đến 2010 Việc phân tích tiêu giá trị sản xuất khơng tránh khỏi nhận xét thiếu sót Nhưng hạn chế mặt kiến thức thời gian việc nghiên cứu nhiều tiêu nông nghiệp thực Rất 40 mong nhận góp ý thày giáo, cô giáo bạn để chuyên đề thực tập tốt Em xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến giúp đỡ hướng dẫn nhiệt tình thày giáo: GS TS - Nhà giáo ưu tú Phạm Ngọc kiểm Khoa Thống kê, trường Đại học Kinh tế quốc dân, Chú Phạm Viết Trường 45 - Trưởng phịng Thống kê Nơng nghiệp cô, bác cán Cục Thống kê Lào Cai giúp đỡ tạo điều kiện thuận lợi để em hoàn thành chuyên đề 50 55 10 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp NI DUNG CHNG I: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ NÔNG NGHIỆP VÀ SẢN XUẤT NƠNG NGIỆP I/ Nơng nghiệp vai trị nông nghiệp kinh tế 60 quốc dân 1/Khái niệm nông nghiệp Nông nghiệp ngành kinh tế thuộc lĩnh vực sản xuất vật chất , cung cấp lương thực thực phẩm cho người, nguyên liệu cho ngành công nghiệp nhẹ, công nghiệp thực phẩm hàng hố để xuất Nơng 65 nghiệp nước ta phân thành ngành bao gồm trồng trọt chăn nuôi Nông nghiệp ngành thu hút nhiều lao động xã hội, góp phần giải cơng ăn việc làm đồng thời cịn ngành đóng góp khơng nhỏ vào tổng sản phẩm quốc dân (GDP) 2/ Đặc điểm sản xuất nông nghiệp 70 2.1/ Đặc điểm tự nhiên nông nghiệp Việt Nam Một là: Trong nơng nghiệp q trình tái sản xuất tự nhiên lien kết chặt với trình tái sản xuất kinh tế phần sản phẩm nông nghiệp sử dụng làm tư liêụ sản xuất (hạt giống, con, cành chiết, giống ) để tái sản xuất sản phẩm tương ứng Ví dụ trồng 75 lúa, sản phẩm đem lại thóc, phần để dành đến vụ sau làm giống, phần lại dùng thoả mãn nhu cầu xã hội Tương tự thế, chăn nuôi có tình trạng tương tự Hay nói cách khác, q trình sinh trưởng động thức vật nơng nghiệp chu s tỏc ụng Chuyên đề thực tập tốt nghiƯp lớn người Đó khác nhau, sở để phân biệt ngành 80 nông nghiệp với ngành sản xuất vật chất khác Nếu xét cơng dụng sản phẩm khơng thể phân biệt trồng trọt với hoạt động thu lượm số nông sản nấm, măng… phân biệt chăn nuôi với việc đánh bắt cá biển, săn bắt thú rừng… Những hoạt động trên, tính chất khơng thuộc ngành nơng 85 nghiệp mà thuộc ngành lâm nghiệp ngành thuỷ sản Phần lớn nông sản phải qua chế biến sử dụng, đáp ứng nhu cầu người Sự khác công nghiệp chế biến nông sản (kể sơ chế biến xí nghiệp nơng nghiệp) với nơng nghiệp chỗ công nghiệp chế biến nông sản thường khơng tồn q trình 90 sinh học Khi bắt đầu chế biến nông sản lúc kết thúc trình sinh học xát lúa, giết mổ gia súc, gia cầm… Giữa nông nghiệp lâm nghiệp có điểm giống Cả ngành có đối tượng lao động trồng Trong lâm nghiệp trình tái sản xuất sinh vật liên kết với Chính vây 95 mà nước ta lâm nghiệp chưa phát triển người ta thường xếp chung lâm nghiệp nông nghiệp với hệ thống ngành kinh tế quốc dân ngành nông nghiệp Tuy nhiên nông nghiệp lâm nghiệp có khác định, Mác rõ “Sự khác chất nghề trồng lấy gỗ với phần lớn ngành khác chỗ ngành 100 lực lượng tự nhiên tác động cách hoàn toàn độc lập, chỗ cối phát triển cách hoàn toàn tự nhiên nên không cần đến sức người không cần tư Hơn trường hợp gây rừng phương phỏp 15 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp nhõn tạo chi phí tư không đáng kể so với tác dụng tự nhiên 105 Hai là: Trong nông nghiệp ruộng đất tư liệu sản xuất quan trọng Đối với ngành sản xuất khác, đất có tác dụng làm ch cơng nghiệp hố, nhà máy, cơng trường, nhà xưởng… Nó khơng trực tiếp ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm hay kết sản xuất Nhưng sản xuất nơng nghiệp đất trồng có ảnh hưởng lớn đến kết sản 110 xuất (độ phì đất…) Do vai trò quan trọng ruộng đất sản xuất nông nghiệp nên nghiên cứu tượng kinh tế nơng nghiệp phải tính đến yếu tố ruộng đất Hàng loạt tiêu kinh tế tính đơn vị diện tích ruộng đất suất trồng, mật độ gia súc, vốn sản xuất Ha… 115 Ba :Chu kì sản xuất nơng nghiệp thường kéo dài, thêm vào thời gian lao động thời gian sản xuất lại không trùng nhau, thường có chênh lệch lớn Việc sản xuất nơng nghiệp thường mang tính thời vụ cao, tập trung thời gian định vụ Bốn : Sản xuất nông nghiệp thường trải phạm vi rộng 120 lớn hầu hết lại tiến hành ngồi trời, chịu ảnh hưởng nhiều điều kiện tự nhiên Mặc dù trình độ khoa học kỹ thuật ngày tiên tiến đại, người ngàu chế ngự ảnh hưởng xấu điều kiện tự nhiên Tuỳ trình độ phát triển lực lượng sản xuất sở vật chất kỹ thuật ngành nông nghiệp cao hay thấp có 125 thể hạn chế ảnh hưởng tự nhiên đến mức ổn định Nhưng mâu thuẫn người lực lượng tự nhiên tn ti sn xut nụng Chuyên đề thực tËp tèt nghiÖp nghiệp Hàng năm điều kiện tự nhiên đe doạ gây tổn thất lớn q trình sản xuất nơng nghiệp 2.2/ Đặc điểm kinh tế - xã hội nông nghiệp Việt Nam 130 Nền kinh tế Việt Nam nói chung nơng nghiệp Việt Nam nói riêng thời kỳ độ từ sản xuất nhỏ tiến lên sản xuất lớn xã hội chủ nghĩa không qua giai đoạn phát triển chủ nghĩa tư Trong Nông nghiệp cịn tồn nhiều thành phần kinh tế Có loại xí nghiệp xã hội chủ nghĩa: Một loại thuộc sở hữu tồn dân nơng 135 trường quốc doanh, trạm máy kéo trạm trại nông nghiệp quốc doanh Một loại thuộc sở hữu tập thể hợp tác xã tập đoàn sản xuất Nơng nghiệp Sự phát triển loại hình nông nghiệp tuân thủ quy luật kinh tế xã hội chủ nghĩa Tuy nhiên chúng có khác trình độ quan hệ sản xuất, lực lượng sản xuất, sở vật chất, hình 140 thức tổ chức quản lý…Đồng thời sản xuất hộ nông dân cá thể (đặc biệt tỉnh phía Nam) kinh tế phụ hộ xã viên cịn chiếm tỷ trọng lớn Trước tình hình địi hỏi phải lựa chọn vận dụng phương pháp nghiên cứu khác cho phù hợp với loại hình kinh tế Ví du: 145 Để thu thập số liệu tượng kinh tế (như nghiên cứu nguồn lao động sử dụng lao động nông nghiệp) thống kê nông nghiệp phải áp dụng hình thức phương pháp điều tra khác Đối với nông trường quốc doanh thường dung hình thức điều tra biểu báo Nhưng hộ nơng dân phải cử cán đến trực tiếp 150 hộ để vấn thu thp s liu Chuyên đề thực tập tốt nghiệp 3/ Vai trị nơng nghiệp kinh tế quốc dân Nông nghiệp ngành sản xuất vật chất có vị trí quan trọng kinh tế quốc dân, vị trí xuất phát từ lý chủ yếu sau: Công nghiệp phận hợp thành cấu công nghiệp 155 nông nghiệp - dịch vụ Do đặc điểm vốn có nó, q trình phát triển kinh tế lên sản xuất lớn, Nông nghiệp ngành hàng đầu có vị trí đặc biệt quan trọng cấu kinh tế Mục tiêu cuối sản xuất xã hội tạo sản phẩm để thoả mãn nhu cầu ngày cao người Trong trình sản xuất 160 tạo cải vật chất, công nghiệp ngành sản xuất tái sản xuất sản phẩm quan trọng để nuôi song thoả mãn nhu cầu người đóng góp lờn vào phát triển kinh tế đất nước Xác định nông nghiệp ngành kinh tế mũi nhọn hệ thống ngành kinh tế quốc dân, Đảng nhà nước giành quan tâm đặc biệt cho 165 nông nghiệp Nông nghiệp Việt Nam góp phần tạo cơng ăn việc làm cho phần lớn lao động Việt Nam Với quan tâm Đảng nhà nước, năm qua, cịn lạc hậu, song nơng nghiệp Việt Nam đạt bước tiến quan trọng Sản xuất nông nghiệp không nhũng đảm bảo nhu cầu lương thực nước mà tiến tới xuất 170 khâu, Cơ cấu nơng nghiệp có thay đổi, đời sống nhân dân cải thiện Đến tỷ trọng nông nghiệp chiếm 20-25% tổng sản phẩm quốc nôi (GDP), tạo khoảng 45% thua nhập quốc dân đóng góp 42% giá trị xuất 4/ Nơng nghiệp Lào Cai kinh tế quốc dân 20