TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG KHOA KINH TẾ VÀ KINH DOANH QUỐC TẾ CHUYÊN NGÀNH KINH TẾ ĐỐI NGOẠI  - KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP Đề tài: NGUYÊN NHÂN KHỦNG HOẢNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG MỸ TRONG THỜI GIAN QUA VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO VIỆT NAM Sinh viên thực Lớp Khóa : Phạm Thu Liên : Nhật : 44E Giáo viên hướng dẫn : cô Lê Thị Thanh Hà Nội - 05/2009 DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU VÀ ĐỒ THỊ STT TÊN TRANG DANH SÁCH CÁC NGÂN HÀNG LỚN CỦA MỸ BỊ PHÁ SẢN HOẶC PHẢI SÁT NHẬP, BẢNG 36 GIẢI THỂ TRONG CUỘC KHỦNG HOẢNG TÀI CHÍNH MỸ VỪA QUA Tình hình cho vay BĐS NHTM địa BẢNG 52 bàn Hà Nội TP.HCM ĐỒ THỊ DIỄN BIẾN THAY ĐỔI LÃI SUẤT Ở MỸ 42 DIỄN BIẾN THAY ĐỔI GIÁ NHÀ Ở MỸ ĐỒ THỊ TRONG THỜI KỲ BONG BÓNG THỊ 42 TRƯỜNG NHÀ Ở SƠ ĐỒ Mơ hình quản trị rủi ro tín dụng truyền thống 63 NHTM VN DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT TỪ VIẾT TẮT TỪ VIẾT ĐỦ NHNNVN Ngân hàng Nhà nước Việt Nam NHTW Ngân hàng trung ương FED Cục dự trữ liên bang Mỹ NHTM Ngân hàng thương mại NHĐT Ngân hàng đầu tư NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần NHTMNN Ngân hàng thương mại nhà nước TT – GS Thanh tra – giám sát BĐS Bất động sản 10 BHTG Bảo hiểm tiền gửi LỜI MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Cuộc khủng hoảng tài giới thời gian vừa qua tiếp tục gây tổn thất nặng nề cho hệ thống tài tồn cầu Hàng loạt định chế tài chính, chủ chốt ngân hàng phải tuyên bố phá sản, chấp nhận sát nhập, mua lại…Chịu thiệt hại lớn nhất, khơng phải khác mà ngân hàng Mỹ, ngƣời khơi nguồn cho khủng hoảng Theo IMF, tính đến tháng 1/2009, khủng hoảng tài Mỹ khiến khối ngân hàng tồn cầu tổn thất 230 tỷ USD, đó, ngân hàng Mỹ hứng chịu nửa Nguyên nhân dẫn tới sụp đổ ngân hàng Mỹ, vốn đƣợc coi chuẩn mực cho khối ngân hàng tồn cầu? Đi tìm ngun nhân nhằm đƣa giải pháp phù hợp để vực dậy hệ thống ấy, đồng thời rút học kinh nghiệm cho nƣớc khác Là nƣớc nhỏ với hệ thống tài nói chung, hệ thống ngân hàng nói riêng phát triển chƣa hồn thiện, thật khó để nói ngân hàng Việt Nam có điểm tƣơng đồng với ngân hàng Mỹ Tuy nhiên, bối cảnh tồn cầu hóa diễn ngày sâu rộng, ngân hàng Việt Nam đứng trƣớc yêu cầu thiết phải hồn thiện theo chuẩn mực quốc tế Đồng thời, bƣớc sân chơi lớn nhiều rủi ro Với đặc thù tổ chức kinh doanh „tiền‟, có độ rủi ro cao mức độ ảnh hƣởng lớn, vấn đề quản trị ngân hàng để phịng ngừa, hạn chế rủi ro có ý nghĩa quan trọng Nhƣng với yếu cịn tồn cơng tác quản trị rủi ro, ngân hàng Việt Nam gặp phải nhiều nguy đổ vỡ Hiểu đƣợc nguyên nhân sụp đổ ngân hàng Mỹ giúp rút học kinh nghiệm cho Việt Nam việc xây dựng mô hình quản trị rủi ro ngân hàng vừa đảm bảo vận hành thông suốt kinh tế, vừa đáp ứng chuẩn mực hệ thống ngân hàng toàn cầu Vì lý nhƣ trên, em chọn nghiên cứu đề tài: Nguyên nhân khủng hoảng ngân hàng Mỹ thời gian qua học kinh nghiệm cho Việt Nam Mục đích nghiên cứu Mục đích đề tài thơng qua việc tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến đổ vỡ hệ thống ngân hàng Mỹ khủng hoảng tài giới vừa qua, dựa thực trạng rủi ro mà ngân hàng Việt Nam phải đối mặt, để từ rút học kinh nghiệm, giúp xây dựng hệ thống ngân hàng lành mạnh, phát triển bền vững, đóng góp ngày tích cực vào phát triển kinh tế đất nƣớc Đối tƣợng phạm vi nghiên cứu - Đối tƣợng nghiên cứu : nguyên nhân đổ vỡ ngân hàng Mỹ khủng hoảng tài giới vừa qua Trong đề cập nguyên nhân khách quan sách sai lầm phủ Mỹ nguyên nhân chủ quan yếu công tác quản trị rủi ro thân ngân hàng, nhấn mạnh đến quản trị rủi ro tín dụng rủi ro khoản - Phạm vi nghiên cứu : hệ thống ngân hàng Mỹ khủng hoảng tài giới vừa qua, tính từ tháng 8/2007 đến Phƣơng pháp nghiên cứu Sử dụng phƣơng pháp phân tích - tổng hợp, đối chiếu - so sánh, mơ tả khái qt hóa đối tƣợng nghiên cứu dựa tài liệu thu thập đƣợc kiến thức thân ngƣời viết Các phƣơng pháp đƣợc kết hợp chặt chẽ với để đƣa kết luận đề tài Kết cấu khóa luận : Khóa luận gồm chƣơng: Chƣơng I: Một số vấn đề khủng hoảng ngân hàng Chƣơng II: Nguyên nhân khủng hoảng ngân hàng Mỹ số học Chƣơng III: Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam Em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến cô giáo Lê Thị Thanh, giảng viên Khoa Tài – Ngân hàng, trƣờng Đại học Ngoại thƣơng, giúp đỡ chỉnh sửa suốt q trình thực khóa luận CHƢƠNG I: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ KHỦNG HOẢNG NGÂN HÀNG I KHỦNG HOẢNG NGÂN HÀNG Khái niệm Cuộc khủng hoảng Mỹ đƣợc giới chuyên môn nhắc đến với thuật ngữ Khủng hoảng tài Mỹ, sụp đổ hệ thống ngân hàng biểu khủng hoảng Bởi thế, trƣớc đến với khái niệm khủng hoảng ngân hàng, cần thiết phải hiểu khủng hoảng tài Quỹ tiền tệ giới (IMF) không đƣa cụ thể khái niệm khủng hoảng tài chính, mà đƣợc hiểu thông qua khái niệm loại khủng hoảng tài Theo nghiên cứu khủng hoảng tài đa dạng Một Khủng hoảng tiền tệ nổ hoạt động đầu tiền tệ theo tỷ giá dẫn đến giảm giá (hoặc giảm giá đột ngột) đồng tiền đó, trƣờng hợp buộc quan có trách nhiệm phải bảo vệ đồng tiền cách chi khối lƣợng lớn dự trữ ngoại tệ để nâng cao lãi suất Khủng hoảng ngân hàng tình trạng ngân hàng thực tế có khả đổ vỡ hay vụ phá sản buộc ngân hàng phải hoãn khoản tốn thuộc trách nhiệm tình trạng buộc phủ phải can thiệp cách trợ giúp khoản tài lớn Cuộc khủng hoảng ngân hàng tác động diện rộng, tới nhiều phận hệ thống kinh tế Khủng hoảng hệ thống tài rối loạn tới mức nghiêm trọng thị trƣờng tài Những rối loạn này, làm suy yếu chức thị trƣờng tài chính, tác động sâu rộng tới tồn kinh tế Khủng hoảng hệ thống tài thƣờng liền với khủng hoảng tiền tệ, nhƣng khủng hoảng tiền tệ khơng thiết gắn với rối loạn nghiêm trọng hệ thống toán quốc gia, khơng đạt tới mức độ trở thành khủng hoảng hệ thống tài Từ cách định nghĩa IMF, thấy khủng hoảng ngân hàng phận cấu thành khủng hoảng tài Chƣơng I: Một số vấn đề khủng hoảng ngân hàng Nguyên nhân Kinh doanh ngân hàng hoạt động kinh tế có nhiều rủi ro hoạt động kinh tế khác Bản chất nghiệp vụ ngân hàng trung gian tín dụng, tức vay vay Nhƣng hoạt động đòi hỏi đánh đổi lãi thu đƣợc cho vay để trả lãi suất cho ngƣời gửi tiền chi phí cho nghiệp vụ ngân hàng, với khả chi trả tức thời khách hàng rút tiền nhằm tránh đổ vỡ lòng tin, gây đột biến rút tiền gửi nguy phá sản ngân hàng Đó tốn mà vị giám đốc ngân hàng phải quan tâm giải hàng ngày Trên thực tế, không ngân hàng tránh đƣợc rủi ro trình kinh doanh nguyên nhân khách quan chủ quan đem lại Những rủi ro khách quan nhƣ động đất, bão lụt, chiến tranh, đợt khủng hoảng kinh tế, tiền tệ, tín dụng,…lớn giới, gây nên rủi ro hệ thống khơng thể tránh đƣợc Còn rủi ro chủ quan ngân hàng gây nhƣ yếu hoạt động quản trị ngân hàng, gây niềm tin, dễ xảy tình trạng rút tiền ạt dân cƣ, đƣa đến sụp đổ hệ thống ngân hàng 2.1 Nguyên nhân khách quan 2.1.1 Các loại rủi ro kinh doanh ngân hàng a Rủi ro tín dụng Rủi ro tín dụng rủi ro phát sinh trƣờng hợp ngân hàng không thu đƣợc đầy đủ gốc lãi khoản vay, khách hàng tốn nợ gốc lãi khơng kỳ hạn Còn trƣờng hợp ngƣời vay tiền phá sản, việc thu hồi gốc lãi tín dụng đầy đủ khơng chắn, ngân hàng gặp rủi ro tín dụng Rủi ro tín dụng đƣợc bắt nguồn từ việc ngân hàng cấp tín dụng cho khách hàng, đồng thời nắm giữ giấy nhận nợ nợ phát hành với cam kết toán gốc lẫn lãi đầy đủ hạn cho ngân hàng Trái phiếu coupon có thu nhập cố định giấy nhận nợ tín dụng ngân hàng hai ví dụ điển hình giấy nhận nợ công ty phát hành Trong hai trƣờng hợp, ngân hàng đầu tƣ vào giấy nhận nợ nhằm nhận đƣợc trái tức từ trái phiếu hay lãi suất từ khoản tín dụng ngƣời vay tiền không bị phá sản Trƣờng hợp ngƣời vay tiền phá sản, Chƣơng I: Một số vấn đề khủng hoảng ngân hàng ngân hàng thƣờng không thu đƣợc lợi tức nhƣ lãi suất bị tồn phần vốn gốc, điều phụ thuộc vào khả ngân hàng tiếp cận với tài sản nợ giải phá sản giải thể b Rủi ro khoản Rủi ro khoản rủi ro phát sinh ngƣời gửi tiền đồng thời có nhu cầu rút tiền gửi ngân hàng Trong trƣờng hợp đó, ngân hàng phải vay bổ sung nguồn vốn khoản phải bán tài sản có để đáp ứng nhu cầu rút tiền khách hàng Trong cấu tài sản có tiền mặt có độ khoản cao nhất, trƣớc hết ngân hàng sử dụng tiền mặt để đáp ứng nhu cầu rút tiền khách hàng Bởi tiền mặt quỹ khơng mang lại thu nhập lãi suất, trƣờng hợp bình thƣờng, ngân hàng trì lƣợng tiền mặt mức tối ƣu đủ để đáp ứng nhu cầu rút tiền thƣờng xuyên ngƣời gửi tiền mà không gây ảnh hƣởng đến độ khoản ngân hàng Tuy nhiên, số trƣờng hợp đặc biệt, ngân hàng phải đối mặt với rủi ro khoản, ví dụ dân chúng lịng tin vào ngân hàng, nhu cầu rút tiền có tính chất thời vụ mà ngân hàng khơng dự tính trƣớc đƣợc, đòi hỏi ngân hàng trả tức thời khoản tiền lớn mức bình thƣờng Trong bối cảnh đó, hầu hết ngân hàng phải đối phó với tình tƣơng tự, phí để huy động vốn bổ sung tăng lên cách đáng kể lƣợng vốn cung ứng thị trƣờng giảm Hậu là, ngân hàng phải bán số tài sản có độ khoản thấp để đáp ứng nhu cầu rút tiền ngƣời gửi Trong trƣờng hợp rủi ro khoản ngày nghiêm trọng, tất ngƣời gửi tiền đồng loạt yêu cầu ngân hàng chi trả toàn tiền gửi họ ngân hàng vốn từ chỗ phải đối phó với rủi ro khoản phải đối mặt với rủi ro phá sản c Các loại rủi ro khác Ngoài hai loại rủi ro trên, hoạt động kinh doanh ngân hàng phải đối mặt với loại rủi ro khác nhƣ: - Rủi ro lãi suất - Rủi ro ngoại hối - Rủi ro hoạt động ngoại bảng - Rủi ro công nghệ hoạt động Chƣơng I: Một số vấn đề khủng hoảng ngân hàng - Rủi ro quốc gia… Tuy nhiên, theo tìm hiểu ngƣời viết, chủ yếu có rủi ro tín dụng rủi ro khoản có liên quan trực tiếp đến đối tƣợng nghiên cứu khóa luận, nên ngƣời viết xin phép khơng trình bày kỹ loại rủi ro lại hoạt động kinh doanh ngân hàng 2.1.2 Chính sách phủ Chính phủ mà đại diện ngân hàng trung ƣơng (NHTW) nắm tay công cụ quan trọng để điều tiết hoạt động hệ thống tài nói chung ngân hàng nói riêng, sách tiền tệ Chính sách tiền tệ giải khả tốn cho tồn kinh tế quốc dân, bao gồm việc đáp ứng khối lƣợng tiền cung ứng cho lƣu thông; điều khiển hệ thống tiền tệ tín dụng đáp ứng vốn cho hoạt động kinh tế; tạo điều kiện thúc đẩy thị trƣờng tiền tệ, thị trƣờng vốn theo mục tiêu đề ra; kiểm soát hoạt động ngân hàng thƣơng mại (NHTM) tổ chức tín dụng khác; với việc xác định tỷ giá hợp lý nhằm ổn định thúc đẩy kinh tế đối ngoại; hƣớng tới mục tiêu cuối ổn định tiền tệ, giữ vững sức mua đồng tiền, ổn định giá Thông qua quy định chế lãi suất, tỷ lệ dự trữ bắt buộc, lãi suất chiết khấu, hoạt động thị trƣờng mở…mà phủ tác động đến lƣợng tiền ngân hàng cung ứng cho kinh tế hiệu kinh doanh ngân hàng Chính vai trị quan trọng làm nguồn cung vốn cho hoạt động kinh tế ngân hàng nên sách tiền tệ khơng hợp lý khơng gây khó khăn cho hoạt động kinh doanh ngân hàng mà ảnh hƣởng đến tốc độ phát triển ngành kinh tế khác 2.2 Nguyên nhân chủ quan: Hoạt động quản trị rủi ro ngân hàng Vì kinh doanh ngân hàng tiềm ẩn nhiều rủi ro nhƣ vậy, nên đòi hỏi nhà quản lý ngân hàng phải trọng biện pháp phịng ngừa rủi ro, khơng để thân ngân hàng tồn phát triển, mà trách nhiệm xã hội to lớn ngân hàng Việc nhận thức đƣợc mức độ nghiêm trọng rủi ro hoạt động ngân hàng để có biện pháp phịng ngừa thích hợp cách quan trọng chủ yếu để hạn chế rủi ro Tuy nhiên, chạy theo lợi nhuận, có khơng nhà quản trị ngân hàng phớt lờ nguyên tắc thận trọng để cấp tín dụng cho hoạt động có Chƣơng I: Một số vấn đề khủng hoảng ngân hàng rủi ro cao, hay quản lý cấu vốn không hợp lý…gây nguy phá sản cho ngân hàng Tác động khủng hoảng ngân hàng đến kinh tế Khi ngân hàng phá sản ảnh hƣởng trực tiếp đến ngƣời gửi tiền mà ngƣời vay tiền Ngƣời gửi tiền với khoản tiết kiệm có giá trị khơng lớn hết số tiền mình, trừ số tiền đƣợc bảo hiểm quan bảo hiểm tiền gửi (BHTG) Hơn nữa, việc ngân hàng phá sản đồng nghĩa với việc nguồn cung vốn quan trọng cho hoạt động kinh tế Doanh nghiệp phải tìm cách khác để có vốn kinh doanh với chi phí cao hơn, hạn chế doanh nghiệp đầu tƣ mở rộng sản xuất, tạo công ăn việc làm tăng lƣợng sản phẩm cung ứng cho xã hội Hậu tỷ lệ thất nghiệp tăng lên doanh nghiệp cắt giảm chi phí, thu hẹp sản xuất; cịn ngƣời có việc làm giảm bớt thu nhập bị cắt giảm thƣởng, phụ cấp…làm cho tổng thu nhập xã hội giảm, kéo theo giảm tổng cầu Ngoài ra, phá sản ngân hàng ln có hiệu ứng lây lan mang tính dây chuyền Việc ngân hàng đổ vỡ khiến ngƣời gửi tiền nghi ngờ ổn định khả tốn tồn hệ thống ngân hàng nói chung tạo náo loạn xã hội, gây ổn định trật tự, an ninh xã hội II CÁC QUI CHẾ NHẰM ĐẢM BẢO AN TOÀN TRONG KINH DOANH NGÂN HÀNG Do hậu từ việc phá sản ngân hàng đến kinh tế nặng nề, hoạt động kinh doanh ngân hàng phải đƣợc điều chỉnh luật định Nhìn chung, có sáu loại qui chế nhằm đảm bảo an toàn kinh doanh ngân hàng nâng cao hiệu kinh tế - xã hội từ dịch vụ mà ngân hàng cung cấp Qui chế an toàn hoạt động kinh doanh Để bảo vệ ngƣời gửi tiền ngƣời vay tiền trƣờng hợp ngân hàng phá sản, nhà định chế áp dụng qui định nhằm đảm bảo an toàn kinh doanh ngân hàng chế bao gồm nhiều vịng Ví dụ Úc, vịng chế bảo vệ qui định việc đa dạng hóa danh mục đầu tƣ ngân hàng Theo đó, ngân hàng Úc khơng đƣợc cho vay q 30% vốn tự có khách hàng trƣờng hợp cho vay khách hàng từ 10% vốn tự có trở lên phải báo cáo cho Ngân hàng dự trữ Úc (RBA - Reserve Bank of Chƣơng III: Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam  Cấp cho ngân hàng có tình trạng tài tốt có kế hoạch mua lại ngân hàng gặp khó khăn Nguồn vốn cho hỗ trợ tài đƣợc hình thành từ nguồn đóng góp bắt buộc ngân hàng Các ngân hàng phải đóng góp cho quỹ hỗ trợ hàng năm theo mức độ rủi ro theo tỷ lệ quy định hội đồng quỹ bảo đảm ngân hàng Ngoài ra, quỹ hỗ trợ đƣợc bổ sung hàng năm khoản vay đƣợc hồn trả từ phía ngân hàng từ việc bán khoản nợ thu đƣợc trƣớc Hơn nữa, vốn cho quỹ hỗ trợ đƣợc NHNN Ba Lan chia sẻ năm 1998 (trong năm 1998 30% giá trị quỹ, năm 1999 2000 40%, từ năm 2001 số lên tới 50%) Khi tình hình kinh tế ngành ngân hàng ổn định, nguy ngân hàng bị đổ bể giảm xuống, NHNN Ba Lan không cần phải cung cấp tài cho quỹ hỗ trợ Thông thƣờng, đề xuất hỗ trợ tài đƣợc BFG xem xét dựa số nguyên tắc sau:  Đối xử bình đẳng với tổ chức xin vay việc tiếp cận nguồn vốn hỗ trợ minh bạch tiêu chuẩn, thủ tục trình giải ngân;  Hỗ trợ trình liên kết trình tái cấu ngân hàng thông qua việc trợ giúp ngân hàng mạnh mua lại ngân hàng có nguy khả toán;  Huy động nguồn tài từ đối tác để bổ sung nguồn cho quỹ hỗ trợ, đặc biệt từ cổ đông chủ nợ ngân hàng nhằm thực chƣơng trình tái cấu;  Tối đa hóa hiệu hoạt động hỗ trợ Vì vậy, số yếu tố đƣợc quy định cụ thể điều khoản điều kiện hợp đồng vay, ví dụ nhƣ tính đến chi phí cho hoạt động hỗ trợ, lãi thu đƣợc từ khoản vay đƣợc chuyển toàn vào quỹ hỗ trợ, hay yêu cầu hoạt động đầu tƣ kinh doanh tổ chức xin vay phải an toàn, hiệu quả; Nhƣ vậy, định hỗ trợ tài BFG phải sở chƣơng trình cải cách đƣợc phân tích kỹ nhƣ việc đánh giá tính khả thi phƣơng án, việc triển khai phƣơng án chấn chỉnh hoạt động ngân hàng đƣợc hỗ trợ tài Thời hạn dài khoản cho vay hỗ trợ 10 năm với thời gian gia hạn không 1/2 thời gian cho vay (BFG, 2001 tr 6) 87 Chƣơng III: Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam Hoạt động hỗ trợ tài BFG bổ sung cho hoạt động BHTG hạn chế tình trạng phá sản ngân hàng Hơn 19 ngàn ngƣời thoát khỏi thất nghiệp, 523 ngân hàng tránh đƣợc tình trạng bị phá sản nhờ đƣợc BFG cung cấp hỗ trợ tài (BFG, 2001, tr.8) Từ thực tiễn hoạt động BGF, rút số kinh nghiệm nhằm giúp hoạt động hỗ trợ tài sách BHTGVN đạt đƣợc kết mong muốn  Tổ chức BHTG phải xác định thời điểm hỗ trợ tài Thực tế kinh nghiệm từ quỹ bảo đảm ngân hàng Ba Lan số tổ chức BHTG khác giới cho thấy, hoạt động hỗ trợ tài đƣợc thực xác định tổ chức tham gia BHTG bị khả toán, tức tổng giá trị tài sản có tổ chức nhỏ khoản nợ phải trả  Phải đảm bảo đủ nguồn tài cho hoạt động hỗ trợ Để thực tốt hoạt động hỗ trợ tài trƣớc tiên tổ chức BHTG phải có đủ vốn Thực tế hoạt động Ba Lan cho thấy, nên thiết lập quỹ hỗ trợ tài riêng biệt với quỹ chi trả BHTG Nguồn tài cho quỹ xem xét từ việc đóng góp từ tổ chức tham gia BHTG tỷ lệ đóng góp mức độ rủi ro nhằm góp phần nâng cao hiệu sử dụng nguồn vốn vay tổ chức tham gia BHTG, đồng thời góp phần đảm bảo hoạt động ngân hàng an toàn hiệu  Xác định tiêu chí cụ thể cho hoạt động hỗ trợ tài Việc định thực hỗ trợ tài hay khơng cho tổ chức tham gia BHTG gặp khó khăn cần phải dựa đánh giá xác tình hình tài hoạt động Một số gợi ý cho tiêu chí đƣa là: việc lựa chọn giải pháp hỗ trợ tài phải sở so sánh với giải pháp khác chi phí hiệu kinh tế; xác định tổ chức đƣợc hỗ trợ chắn cải thiện đƣợc tình hình tài hoạt động sau nhận hỗ trợ; việc hỗ trợ không đƣợc sử dụng để mang lại lợi ích cho cổ đơng tổ chức xin hỗ trợ…  Cần đƣa nguyên tắc trình xét duyệt hỗ trợ tài cho tổ chức tham gia BHTG Thơng thƣờng, nguyên tắc thƣờng tập trung vào yếu tố nhƣ: đảm bảo chi phí thấp nhất; đảm bảo hoạt động hỗ trợ đạt hiệu kinh tế cao; đối xử bình đẳng với ngân hàng việc tiếp cận nguồn hỗ trợ; đặc biệt tổ chức xin vay hỗ trợ phải có phƣơng án cụ thể nhằm tái thiết lại hoạt động 88 Chƣơng III: Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam  Thực kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng vốn vay hỗ trợ Nỗ lực khôi phục hoạt động tổ chức tham gia BHTG nhằm góp phần bảo đảm an tồn tài quốc gia địi hỏi tổ chức BHTG phải có can thiệp kịp thời qúa trình sử dụng vốn vay hỗ trợ tổ chức tài Hoạt động kiểm tra, giám sát phải đƣợc thực thƣờng xuyên chặt chẽ 2.1.2 Hỗ trợ khoản cho ngân hàng thƣơng mại NHNN cần hỗ trợ khoản cho NHTM thơng qua cơng cụ điều hành sách tiền tệ Đối với NHTM lớn, có nhiều giấy tờ có giá đủ tiêu chuẩn việc hỗ trợ khoản thông qua nghiệp vụ thị trƣờng mở NHNN Đối với NHTM nhỏ không đủ giấy tờ có giá khơng có khả cạnh tranh thị trƣờng mở NHNN hỗ trợ thơng qua cơng cụ tái cấp vốn Việc hỗ trợ NHNN ngắn hạn NHTM đƣợc yêu cầu phải điều chỉnh lại cấu nguồn sử dụng nguồn cho phù hợp, hạn chế thấp rủi ro khoản 2.2 Về phía ngân hàng 2.2.1 Thực việc cấu lại tài sản nợ tài sản có cho phù hợp Đây cơng việc quan trọng để quản lý rủi ro khoản NHTM Thực việc phát hành giấy tờ có giá, điều chỉnh cấu huy động vốn thị trƣờng I thị trƣờng II; điều chỉnh cấu cho vay vào lĩnh vực nhạy cảm rủi ro cao nhƣ chứng khoán, BĐS tiêu dùng Các ngân hàng phải trì tỷ lệ dự trữ (bao gồm tiền mặt ngân hàng, tiền gửi NHTW tài sản có tính lỏng cao khác) Làm nhƣ để đảm bảo trì dự trữ bắt buộc NHNN để đối phó với dòng tiền Việc kết hợp dự trữ sơ cấp dự trữ thứ cấp giúp ngân hàng chủ động vừa đối phó với rủi ro khoản vừa có thu nhập hợp lý Các ngân hàng cần xem xét lại cấu danh mục tài sản nợ, tài sản có cho phù hợp nhằm hạn chế rủi ro mức thấp Đó cấu lại nguồn vốn huy động cho vay thị trƣờng I (huy động tiền gửi từ tổ chức dân cƣ); cấu lại dƣ nợ cho vay ngắn hạn với cho vay trung, dài hạn, nguồn huy động ngắn hạn dùng vay trung, dài hạn Tùy theo cung cầu thị trƣờng tiền tệ, tùy theo chiến lƣợc kinh doanh ngân hàng mà ngân hàng thiết kế đƣa sản phẩm thích hợp nhằm huy động vốn Tuy nhiên, nguồn vốn huy động đƣợc cần phải có tính ổn định nâng cao đƣợc hiệu sử dụng vốn Hơn nữa, hoạt động ngân hàng phải quản lý, kiểm soát đƣợc tƣơng đối mức độ rủi ro khoản loại rủi ro thị 89 Chƣơng III: Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam trƣờng gắn liền với tài sản, công nợ Nếu quy mô nguồn vốn huy động sản phẩm tiền gửi tiết kiệm nói chiếm tỷ trọng lớn tổng nguồn vốn huy động việc tính tốn mức độ rủi ro khơng có sở 2.2.2 Thực tốt quản lý rủi ro lãi suất khe hở lãi suất Cần hoàn thiện quy định liên quan đến huy động cho vay theo lãi suất thị trƣờng; cần có cách giải khoa học để khơng xảy tình trạng khách hàng gửi tiền rút tiền trƣớc hạn lãi suất thị trƣờng tăng cao có đối thủ khác đƣa lãi suất cao, hấp dẫn khách hàng Ngồi cịn xuất việc doanh nghiệp vay vốn ngân hàng đến hạn không chịu trả nợ vay họ e ngại sau trả khó vay lại đƣợc tiền từ ngân hàng Vì thế, họ sẵn sàng chịu phạt lãi suất hạn ghi hợp đồng nhƣ vậy, so cịn thấp lãi suất cho vay Chính điều gây ảnh hƣởng lớn đến khả khoản ngân hàng 2.2.3 Thực tốt quản lý rủi ro kỳ hạn Sự không cân đối kỳ hạn tài sản nợ tài sản có ngân hàng lý quan trọng làm cho ngân hàng gặp khó khăn khoản thời gian qua Vấn đề sử dụng vốn ngắn hạn vay trung, dài hạn với tỷ trọng lớn ngắn hạn trung, dài hạn nhƣng thời hạn cụ thể khác (ví dụ nhƣ huy động trung, dài hạn hai năm nhƣng cho vay trung hạn ba năm) làm cho ngân hàng khó khăn việc kiểm sốt dịng tiền dịng tiền vào Để quản lý kiểm soát chặt chẽ mức độ rủi ro khoản, theo Chuẩn mực kế toán quốc tế (IAS) số 30 theo Chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) số 22, thuyết minh báo cáo tài chính, đơn vị ngân hàng cần phải trình bày bảng phân tích tài sản, cơng nợ theo ngày đáo hạn hợp đồng Ngày đáo hạn là:  Thời gian cịn lại ngày tốn Đây sở tốt cho việc đánh giá khả khoản đơn vị ngân hàng;  Thời gian ban đầu ngày toán Đây sở đánh giá nguồn vốn chiến lƣợc kinh doanh;  Thời gian lại ngày thay đổi lãi suất gần tƣơng lai Đây sở để đo lƣờng mức độ rủi ro lãi suất đơn vị ngân hàng Xác định ngày đáo hạn đƣợc toán hay phải toán tài sản công nợ yếu tố kỳ hạn tài sản công nợ vấn đề liên quan trực tiếp đến đo lƣờng mức độ rủi ro khoản mức độ rủi ro giá thị trƣờng 90 Chƣơng III: Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam (rủi ro lãi suất/ rủi ro tỷ giá/ ) mà đơn vị ngân hàng phải chịu, cần đƣợc quy định rõ ràng tuân thủ nghiêm túc Nếu yếu tố "ngày đến hạn" "ngày phải tốn" đa số tài sản, cơng nợ không xác định rõ ràng, không đƣợc tuân thủ nghiêm khơng thể xác định xác mức độ rủi ro khoản Để hạn chế rủi ro khoản loại rủi ro giá thị trƣờng NHTM nhƣ cho hệ thống tài ngân hàng, sách quản lý Nhà nƣớc sách, chiến lƣợc kinh doanh ngân hàng, khơng nên tạo thói quen, tạo động lực kinh tế cho khách hàng gửi tiền việc phá bỏ kỳ hạn hợp đồng tiền gửi thói quen rút tiền gửi trƣớc hạn 2.2.4 Thực biện pháp hạn chế rủi ro Thị trƣờng tiền tệ phái sinh Việt Nam hạn chế, nhiên, sau đợt biến động thị trƣờng tiền tệ thời gian qua, chắn ngân hàng quan tâm nhiều giúp cho ngân hàng quản lý tốt tài sản nợ, tài sản có Thị trƣờng Repo cơng cụ hiệu việc tạo tính lỏng cao cho chứng khoán nợ cấu tài sản có nhằm hỗ trợ khoản cho ngân hàng cách nhanh chóng Forward Future công cụ để cầm giữ lãi suất giao dịch nhằm hạn chế rủi ro lãi suất thị trƣờng biến động Đặc biệt Swap công cụ quan trọng để ngân hàng cấu lại tài sản nợ, tài sản có bảng cân đối tài sản mình, nhằm hạn chế tác động rủi ro lãi suất, rủi ro kỳ hạn 2.2.5 Các ngân hàng nên quan tâm đến tiền gửi giá trị nhỏ Hiện nay, NHTM nƣớc ta quan tâm đến ngƣời gửi tiền có giá trị lớn NHTM động viên ngƣời gửi tiền có giá trị lớn quay số chọn thƣởng, giải độc đắc Chúng ta biết rằng, tiền gửi giá trị nhỏ, ln tạo nguồn vốn bền vững cho ngân hàng, ngƣời gửi tiền giá trị nhỏ, mang nội dung tích luỹ, họ quan tâm đến lãi suất cao hay thấp, nên khả họ rút tiền khỏi ngân hàng đem gửi vào ngân hàng khác để hƣởng chênh lệch lãi suất không nhiều Nhờ thế, tính khoản ngân hàng đƣợc đảm bảo 2.2.6 Làm công tác thông tin ngân hàng với khách hàng Ví dụ nhƣ quảng bá thƣờng xun dịch vụ, sản phẩm mình, cơng bố kết hoạt động kinh doanh thơng qua báo đài, thông báo 91 Chƣơng III: Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam mạng ;chú trọng công tác dịch vụ khách hàng để tăng cƣờng gần gũi khách hàng ngân hàng Tất hoạt động nhằm tạo lòng tin với khách hàng gửi tiền 92 KẾT LUẬN Hậu mà khủng hoảng tài Mỹ vừa qua tác động lên kinh tế nƣớc nói riêng kinh tế tồn cầu nói chung nặng nề Tuy nhiên, từ sụp đổ ngân hàng Mỹ, khối ngân hàng tồn cầu có dịp nhìn lại cơng tác quản trị rủi ro thân ngân hàng, để phát sai sót có biện pháp kiểm soát rủi ro phù hợp Hơn thế, đổ vỡ hệ thống ngân hàng vốn đƣợc coi chuẩn mực lần khẳng định đắn phƣơng pháp quản trị bền vững, với mục tiêu an toàn đƣợc đặt cao mục tiêu lợi nhuận Điều cần thiết, không nhằm giúp ngân hàng hoạt động ổn định, mà trách nhiệm xã hội ngân hàng việc cung cấp vốn cho kinh tế nhƣ nâng cao mức sống cho ngƣời dân Tuy không bị tác động nhiều khủng hoảng tài Mỹ, nhƣng thời gian vừa qua, ngân hàng Việt Nam gặp khơng vấn đề khoản nhƣ áp dụng sách tín dụng cịn nhiều bất cập Điều phần hạn chế mặt pháp lý, Chính phủ NHNN chƣa chỉnh sửa văn luật có liên quan cho phù hợp với tình hình mới; chƣa xây dựng đƣợc hệ thống thông tin tập trung, liên thông; hệ thống giám sát điều hành chƣa hiệu quả…gây khó khăn cho NHTM, đặc biệt ngân hàng nhỏ Tuy vậy, nguyên nhân công tác quản trị rủi ro ngân hàng chƣa tốt, nhƣ bố trí cán thiếu đạo đức, chƣa thận trọng điều hành cân đối vốn, thiếu giám sát quản lý sau cho vay Trong thời gian tới, để tiếp tục phát triển kinh tế đất nƣớc bối cảnh khủng hoảng tài tồn cầu, địi hỏi Chính phủ NHTM phải có điều chỉnh thích hợp để tăng cƣờng cơng tác quản trị rủi ro kinh doanh ngân hàng, đảm bảo hệ thống ngân hàng hoạt động lành mạnh, nhờ mà vận hành thơng suốt kinh tế Học hỏi kinh nghiệm từ sụp đổ ngân hàng Mỹ, xuất 93 phát từ đặc điểm riêng có hệ thống ngân hàng nƣớc ta, ngƣời viết xin đề xuất giải pháp sau Về phía Chính phủ: - Tăng cƣờng giám sát Chính phủ hệ thống tài cách thƣờng xuyên rà soát, kiểm tra ngân hàng tiêu quan trọng ảnh hƣởng đến an toàn kinh doanh ngân hàng; xây dựng hệ thống cảnh báo sớm với tiêu chí cụ thể để có phƣơng án, giải pháp dự phịng biến động xấu từ hệ thống tài – ngân hàng; nâng cao hiệu hoạt động CIC với tƣ cách trung tâm cung cấp thông tin đầy đủ kịp thời toàn hệ thống ngân hàng, làm sở cho ngân hàng định quản trị đắn - Hoàn thiện hệ thống văn pháp luật cho phù hợp với tình hình mới, làm sở để ngân hàng xây dựng mô hình quản trị, đặc biệt quản trị rủi ro, đảm bảo an toàn nâng cao hiệu kinh doanh - Hồn thiện cơng cụ hỗ trợ ngân hàng có khó khăn, với nguyên tắc đối xử công ngân hàng mục tiêu đảm bảo vững mạnh cho hệ thống ngân hàng Về phía ngân hàng: - Xây dựng mơ hình quản trị rủi ro phù hợp, đảm bảo kinh doanh an tồn hiệu - Tăng cƣờng cơng tác quản trị rủi ro; nhận thức đầy đủ hậu rủi ro kinh doanh ngân hàng để đề cao mục tiêu an toàn mục tiêu lợi nhuận áp dụng liệt biện pháp nhằm lành mạnh hóa tình hình tài ngân hàng - Tăng cƣờng tính liên kết hệ thống ngân hàng, chia sẻ thông tin hỗ trợ khoản Với nghiên cứu, phân tích đề xuất giải pháp khoá luận, ngƣời viết mong muốn phần giúp ngân hàng Việt Nam nhận thức đƣợc rõ điểm mạnh nhƣ điểm yếu để kịp thời có thay đổi thích hợp, 94 đảm bảo ngân hàng hoạt động hiệu quả, an toàn đáp ứng đƣợc đầy đủ nhu cầu vốn cho phát triển kinh tế đất nƣớc 95 MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU CHƢƠNG I: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ KHỦNG HOẢNG NGÂN HÀNG I KHỦNG HOẢNG NGÂN HÀNG KHÁI NIỆM NGUYÊN NHÂN 2.1 NGUYÊN NHÂN KHÁCH QUAN 2.1.1 CÁC LOẠI RỦI RO TRONG KINH DOANH NGÂN HÀNG 2.1.2 CHÍNH SÁCH CỦA CHÍNH PHỦ 2.2 NGUYÊN NHÂN CHỦ QUAN TÁC ĐỘNG CỦA KHỦNG HOẢNG NGÂN HÀNG ĐẾN NỀN KINH TẾ II CÁC QUI CHẾ NHẰM ĐẢM BẢO AN TOÀN TRONG KINH DOANH NGÂN HÀNG QUI CHẾ VỀ AN TOÀN TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH QUI CHẾ VỀ CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ QUI CHỀ VỀ PHÂN PHỐI TÍN DỤNG QUI CHẾ VỀ BẢO VỆ KHÁCH HÀNG QUI CHẾ VỀ BẢO VỆ NGƢỜI ĐẦU TƢ QUI CHẾ VỀ THÀNH LẬP NGÂN HÀNG VÀ CẤP GIẤY PHÉP KINH DOANH III CÁC BIỆN PHÁP QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG VÀ RỦI RO THANH KHOẢN CÁC BIỆN PHÁP QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG 1.1 MƠ HÌNH ĐỊNH TÍNH VỀ RỦI RO TÍN DỤNG 10 1.1.1 PHÂN TÍCH TÍN DỤNG 10 1.1.2 KIỂM TRA TÍN DỤNG 13 1.1.3 XỬ LÝ TÍN DỤNG CÓ VẤN ĐỀ 14 1.1.4 HỆ THỐNG CHỈ TIÊU TÀI CHÍNH ĐÁNH GIÁ KHÁCH HÀNG 15 1.2 MƠ HÌNH ĐỊNH LƢỢNG VỀ RỦI RO TÍN DỤNG 19 1.2.1 MƠ HÌNH ĐIỂM SỐ Z 19 1.2.2 MƠ HÌNH ĐIỂM SỐ TÍN DỤNG TIÊU DÙNG 20 CÁC BIỆN PHÁP QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN 22 2.1 XỬ LÝ RỦI RO THANH KHOẢN PHÁT SINH BÊN TÀI SẢN NỢ 22 2.1.1 PHƢƠNG PHÁP QUẢN LÝ TÀI SẢN NỢ 23 2.1.2 PHƢƠNG PHÁP QUẢN LÝ TÀI SẢN CÓ 27 2.2 XỬ LÝ RỦI RO THANH KHOẢN PHÁT SINH BÊN TÀI SẢN CÓ 29 2.3 LƢỢNG HÓA RỦI RO THANH KHOẢN 30 2.3.1 NGUỒN VÀ SỬ DỤNG THANH KHOẢN 30 2.3.2 HỆ THỐNG CÁC CHỈ TIÊU THANH KHOẢN 30 2.3.3 PHƢƠNG PHÁP TIẾP CẬN CUNG CẦU THANH KHOẢN 32 CHƢƠNG II: NGUYÊN NHÂN KHỦNG HOẢNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG MỸ VÀ MỘT SỐ BÀI HỌC 35 I TÌNH HÌNH KHỦNG HOẢNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG MỸ 35 II NGUYÊN NHÂN 39 NGUYÊN NHÂN KHÁCH QUAN 39 1.1 CHÍNH SÁCH CỦA CHÍNH PHỦ MỸ THEO HƢỚNG TỰ DO KINH DOANH TOÀN DIỆN 39 1.1.1 CHO PHÉP NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI HOẠT ĐỘNG ĐA NĂNG VÀ RỘNG KHẮP CẢ NƢỚC 40 1.1.2 MỞ CỬA TỰ DO CHO MỌI LOẠI CƠNG CỤ TÀI CHÍNH MỚI XUẤT HIỆN MÀ KHƠNG CĨ SỰ KIỂM SỐT NÀO 41 1.1.3 CHO PHÉP CÁC HÀNH ĐỘNG ĐẦU TƢ HOÀN TOÀN MANG TÍNH ĐẦU CƠ 42 1.2 CHÍNH SÁCH LÃI SUẤT CỦA CỤC DỰ TRỮ LIÊN BANG MỸ 42 1.3 MƠ HÌNH THANH TRA - GIÁM SÁT TÀI CHÍNH CHỒNG CHÉO 44 NGUYÊN NHÂN CHỦ QUAN 45 2.1 CHO VAY DƢỚI CHUẨN 45 2.2 CHO VAY ĐÒN BẨY MỘT CÁCH THÁI QUÁ 47 2.2.1 CHO VAY KINH DOANH CHỨNG KHOÁN 47 2.2.2 CHỨNG KHOÁN HÓA CÁC KHOẢN VAY MUA BĐS 48 2.2.3 DUY TRÌ CƠ CẤU TÀI SẢN KHƠNG ĐẢM BẢO AN TOÀN THANH KHOẢN 49 2.3 CHÍNH SÁCH TÍN DỤNG TIÊU DÙNG 50 III MỘT SỐ BÀI HỌC RÚT RA 50 CHÚ TRỌNG CÔNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO NGÂN HÀNG 51 TĂNG CƢỜNG THÔNG TIN, DỰ BÁO VÀ GIÁM SÁT HỆ THỐNG TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG 52 CẦN THIẾT PHẢI CÓ SỰ QUẢN LÝ, ĐIỀU CHỈNH CỦA NHÀ NƢỚC 52 CHƢƠNG III: BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO VIỆT NAM 54 I BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO VIỆT NAM VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG 54 RỦI RO TÍN DỤNG Ở CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI VIỆT NAM 54 1.1 THỰC TRẠNG 54 1.1.1 CHÍNH SÁCH TÍN DỤNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI VIỆT NAM 54 1.1.2 NHỮNG RỦI RO ĐỐI VỚI CHÍNH SÁCH CHO VAY BẤT ĐỘNG SẢN CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI VIỆT NAM 58 1.2 NGUYÊN NHÂN 60 1.2.1 NGUYÊN NHÂN KHÁCH QUAN 61 1.2.2 NGUYÊN NHÂN CHỦ QUAN 64 BÀI HỌC KINH NGHIỆM 73 2.1 VỀ PHÍA NHÀ NƢỚC 74 2.2 VỀ PHÍA CÁC NGÂN HÀNG 74 2.2.1 CƠ CẤU LẠI MƠ HÌNH TỔ CHỨC CỦA NGÂN HÀNG 75 2.2.2 XÂY DỰNG MƠ HÌNH QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG 75 II BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO VIỆT NAM VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN 78 RỦI RO THANH KHOẢN Ở CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI VIỆT NAM 79 1.1 THỰC TRẠNG 79 1.1.1 KHÓ KHĂN THANH KHOẢN TỪ CHÍNH SÁCH CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC 79 1.1.2 CÔNG TÁC QUẢN TRỊ THANH KHOẢN CỦA CÁC NGÂN HÀNG 81 1.2 NGUYÊN NHÂN 83 1.2.1 TĂNG TRƢỞNG TÍN DỤNG QUÁ NĨNG 83 1.2.2 CƠNG TÁC DỰ BÁO VÀ PHÂN TÍCH THỊ TRƢỜNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG CỊN NHIỀU HẠN CHẾ 83 1.2.3 TÍNH LIÊN KẾT HỆ THỐNG GIỮA CÁC NGÂN HÀNG ĐỂ ĐẢM BẢO AN TỒN THANH TỐN CỊN YẾU 84 1.2.4 VẤN ĐỀ QUẢN TRỊ THANH KHOẢN TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CHƢA TỐT 84 1.2.5 XUẤT PHÁT TỪ PHÍA KHÁCH HÀNG 84 BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO VIỆT NAM 85 2.1 VỀ PHÍA NHÀ NƢỚC 85 2.1.1 HOÀN THIỆN HỆ THỐNG BẢO HIỂM TIỀN GỬI 85 2.1.2 HỖ TRỢ THANH KHOẢN CHO CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 89 2.2 VỀ PHÍA CÁC NGÂN HÀNG 89 2.2.1 THỰC HIỆN VIỆC CƠ CẤU LẠI TÀI SẢN NỢ VÀ TÀI SẢN CÓ CHO PHÙ HỢP 89 2.2.2 THỰC HIỆN TỐT QUẢN LÝ RỦI RO LÃI SUẤT VÀ KHE HỞ LÃI SUẤT 90 2.2.3 THỰC HIỆN TỐT QUẢN LÝ RỦI RO KỲ HẠN 90 2.2.4 THỰC HIỆN CÁC BIỆN PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO 91 2.2.5 CÁC NGÂN HÀNG NÊN QUAN TÂM ĐẾN NHỮNG MÓN TIỀN GỬI GIÁ TRỊ NHỎ 91 2.2.6 LÀM CÔNG TÁC THÔNG TIN VỀ NGÂN HÀNG VỚI KHÁCH HÀNG 91 KẾT LUẬN 93 TÀI LIỆU THAM KHẢO Tài liệu tiếng Việt 1) TS Nguyễn Thị Kim Oanh Nguyễn Thị Hồng Nguyên (09/2008), Đột biến rút tiền gửi học kinh nghiệm, tạp chí Ngân hàng số 17 2) Phan Thị Thu Hà (2007), NHTM, NXB Đại học Kinh tế quốc dân, Hà Nội 3) PGS.TS Đinh Xuân Hạng (12/2008), Giám sát trung gian tài - Vì bền vững hệ thống tài chính- tiền tệ, tạp chí Ngân hàng số 12 4) TS Nguyễn Đại Lai (10/2008), Mơ hình tra - giám sát tài Mỹ kiến nghị Việt Nam, tạp chí Ngân hàng số 20 5) Nguyễn Thị Xuân Liễu Lê Văn Tề (2003), Quản trị NHTM, NXB Thống kê, TP.HCM 6) TS Phan Minh Ngọc ThS Phan Thúy Nga (12/2008), Khủng hoảng tín dụng Mỹ học cho Việt Nam, tạp chí Ngân hàng 7) TS Phan Minh Ngọc ThS Phan Thúy Nga (08/2008), Có thị trường cho vay chuẩn Việt Nam khơng?, tạp chí Ngân hàng số 17 8) TS Nguyễn Minh Phong TS Lê Tự Minh (12/2008), Bài học từ khủng hoảng tài Mỹ, tạp chí Ngân hàng số 22 9) PGS.TS Nguyễn Văn Tiến (2005), Quản trị rủi ro kinh doanh ngân hàng, NXB Thống kê 10) Nguyễn Đào Tố (03/2008), Xây dựng mơ hình quản trị rủi ro tín dụng từ ứng dụng nguyên tắc Basel quản lý nợ xấu, tạp chí Ngân hàng số 11) Nguyễn Chí Thành (12/2008), Cần nhanh chóng ổn định thị trường bất động sản, tạp chí Ngân hàng số 23 12) Chu Văn Thái (02/2008), Cuộc khủng hoảng tín dụng câu hỏi vai trò Ngân hàng trung ương, tạp chí Ngân hàng số 13) ThS Nguyễn Anh Thư (07/2008), Bàn quản trị rủi ro nghiệp vụ quản lý tài sản đảm bảo ngân hàng thương mại, tạp chí Ngân hàng Cơng thương Việt Nam 14) ThS Nguyễn Đức Trung (07/2008), Rủi ro khoản ngân hàng thương mại điều kiện kinh tế Việt Nam nhiều biến động- Thực trạng giải pháp, tạp chí Ngân hàng số 14 15) NHNNVN (3/2008), Quy định xếp loại NHTMCP 16) NHNNVN (2006), Giải pháp phát triển hệ thống giám sát tài ngân hàng hữu hiệu, NXB Văn hóa thơng tin 17) NHNNVN (1999, 2003, 2005), Quy định tỷ lệ đảm bảo an toàn hoạt động tổ chức tín dụng 18) George Cooper (2009), Nguồn gốc khủng hoảng tài chính, NXB Lao động xã hội, Dịch giả: Minh Khơi, Thủy Nguyệt 19) Chương trình đào tạo kinh tế Fulbright Việt Nam (2008), nghiên cứu Khủng hoảng khoản hậu quả, Khủng hoảng khoản giải pháp ngắn hạn Tài liệu tiếng Anh 20) Australian Prudential Regulation Authority (2007), Principles on Liquidity management 21) Douglas W.Diamond and Raghuram G.Rajan (2005), Liquidity Shortage and bank crisis, the Journal of Finance 22) Eric Petroff (2008), Who Is To Blame For The Subprime Crisis? 23) Jarrow and Protter, Johnson Graduate School of Management, Cornell University, New York (2007), Liquidity risk and Risk measure 24) Philip E.Strahan, Evan Gatev, Til Schuermann (2004), How banks manage Liquidity risk ... hoảng ngân hàng Mỹ số học CHƢƠNG II: NGUYÊN NHÂN KHỦNG HOẢNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG MỸ VÀ MỘT SỐ BÀI HỌC I TÌNH HÌNH KHỦNG HOẢNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG MỸ Cuộc khủng hoảng ngân hàng Mỹ bắt nguồn từ tình... thông suốt kinh tế, vừa đáp ứng chuẩn mực hệ thống ngân hàng tồn cầu Vì lý nhƣ trên, em chọn nghiên cứu đề tài: Nguyên nhân khủng hoảng ngân hàng Mỹ thời gian qua học kinh nghiệm cho Việt Nam Mục... thành khủng hoảng hệ thống tài Từ cách định nghĩa IMF, thấy khủng hoảng ngân hàng phận cấu thành khủng hoảng tài Chƣơng I: Một số vấn đề khủng hoảng ngân hàng Nguyên nhân Kinh doanh ngân hàng