Giáo trình nguyên lý thiết kế kiến trúc nhà dân dụng nhà ở và nhà công cộng

nguyên lý thiết kế kiến trúc nhà dân dụng nhà ở và nhà công cộng nguyên lý thiết kế kiến trúc nhà dân dụng nhà ở và nhà công cộng nguyên lý thiết kế kiến trúc nhà dân dụng nhà ở và nhà công cộng nguyên lý thiết kế kiến trúc nhà dân dụng nhà ở và nhà công cộng nguyên lý thiết kế kiến trúc nhà dân dụng nhà ở và nhà công cộng nguyên lý thiết kế kiến trúc nhà dân dụng nhà ở và nhà công cộng nguyên lý thiết kế kiến trúc nhà dân dụng nhà ở và nhà công cộng

Phân I KIẾN TOÚC NHÀ Ö 211

6.1 KHAI NIEM VE CHUNG CU CAO TANG

Chung cư cao tầng nói chung là loại nhà phổ biến ở các thành phố hiện đại ngày nay, nhất là ở các nước phát triển và một số nước đang phát triển Loại nhà này có số tầng là từ 7 tầng trở lên hoặc có độ cao trên 21 m so với mặt đất (nếu tầng cao trung bình là 3m), với phương tiện đi lại chủ yếu bằng thang

máy, được hình thành từ các căn hộ hiện đại kiểu hộ khép kín, có sử dụng

chung các phương tiện giao thông trong nhà như: cầu thang bộ, hành lang, thang máy và một số dịch vụ công cộng khác Các chung cư cao tâng này để phục vụ chủ yếu cho những người có thu nhập trung bình và thấp: những gia _đình viên chức, những cán bộ xa gia đình sống độc thân, những gia đình trẻ

chưa có con hoặc người nghèo đói đơ thị |

Hiện nay, tùy theo số tầng mà người ta chia nhà cao tầng thành các nhóm:

nhà có độ cao thấp là nhà có từ 7 đến 12 tầng, nhà có độ cao trung bình là nhà

có từ 13 đến 20 tầng, nhà có độ cao lớn là nhà có từ 21 đến 30 tầng, nhà siêu

cao hay nhà chọc trời là nhà có số tâng trên 30 tâng

Tuy nhiên nhà cao tầng cũng còn gặp ở những chung cư tiêu chuẩn cao kiểu khách sạn với các căn hộ rất sang trọng (chẳng hạn chung cư Thuận Kiểu -

Plaza, khu chợ lớn thành phố Hồ Chí Minh)

6.2 NHUNG UU DIEM VA NHUGC ĐIỂM CỦA NHÀ CAO TẦNG

ó.2.1 Ưu điểm

se _ Tiết kiệm được đất xây dựng đô thị là động lực chủ yếu của việc triển

khai áp dụng kiến trúc nhà cao tầng ở các thành phố Sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế đô thị và tập trung dân số của q trình đơ thị hóa cao đã làm tăng thêm nhu cầu phát triển nhà ở Sự căng thẳng về

212 NGUYÊN LÝ THIẾT KẾ KIẾN TOÚC NHÀ DÂN DỤNG : NHÀ Ở & NHÀ CÔNG CỘNG việc trên một diện tích đất có hạn cần phải xây dựng được nhà cửa nhiều hơn, tốt hơn Căn cứ vào thực tế xây dựng ở một đô thị của nhiều nước như Singapore, Trung Quốc, trong khu nhà ở nếu xây

dựng một số kiến trúc cao tầng so với việc toàn bộ xây dựng toàn nhà

nhiều tầng có thể tăng từ 20 đến 80% diện tích sàn, hiệu quả tiết kiệm

rõ rệt Từ việc giảm được diện tích đất xây dựng xây dựng nhà cao

tầng sẽ giảm được chỉ phí cho trang thiết bị hạ tầng kĩ thuật đô thị

như đường ống kỹ thuật điện, nước (cấp thoát nước), hệ thống cây xanh, chiếu sáng đô thị v.v

Nha cao tầng cho phép giải phóng khơng gian mặt đất, tạo cho thành

phố hiện đại có mật độ xây dựng thấp, dành không gian mặt đất cho

người đi bộ với tầm nhìn thống cũng như cho cây xanh đô thị

Làm hiện đại phong phú thêm bộ mặt của đô thị Căn cứ vào những

đặc điểm riêng của các thành phố và khu vực, cần chú ý thiết kế quy

hoạch và bố trí các kiến trúc cao tầng trong đó có một số kiến trúc siêu

cao tầng dạng đôminăng mà luôn luôn sẽ trở thành những điểm nhấn,

dấu ấn cảnh quan, trở thành một bộ phận quan trọng của đô thị hiện

đại Kiến trúc nhà cao tầng có thể đưa đến những không gian tự do

trống thoáng ở mặt đất nhiều hơn, nơi có thể làm sân bãi nghỉ ngơi công cộng hoặc trồng cây cối tạo nên những khung cảnh xanh tươi thống đẹp cho đơ thị Ở trên mái của kiến trúc cao tầng có thể tổ chức những cơng trình cơng cộng có điểm ngắm đẹp hoặc những nơi để giải trí, dùng để cho khách tham quan, du lịch

Có lợi cho công tác sản xuất và sử dụng Kiến trúc nhà cao tầng khiến

cho công tác và sinh hoạt của con người được tập trung hóa và khiến

cho sự liên hệ theo chiều ngang và theo chiều đứng được kết hợp với

nhau hiệu quả hơn rút bớt được diện tích và khơng gian, tiết kiệm thời gian đi lại, nâng cao hiệu suất sinh hoạt và làm lợi cho việc sử

dụng khai thác hạ tâng kỹ thuật, cho công tác quản lý đơ thị

Bên cạnh đó nhà cao tầng còn tạo điều kiện cho việc phát triển loại hình kiến trúc đa chức nắng, một hình thức sẽ phổ biến trong tương lai Để giải quyết các mâu thuẫn giữa công tác cư trú và sinh hoạt xã hội của con người thì trong sự phát triển của đô thị đã xuất hiện các yêu cầu đòi hỏi đáp ứng mọi loại sử dụng ngay trong một cơng trình

kiến trúc Ví dụ trong nhà ở, ngoài những căn nhà để ở còn phải có các

phương tiện phục vụ dịch vụ hàng ngày, cho nên xây dựng nhà ở còn

Phản I KIẾN TOÚC NHÀ Ö 213

phòng ở, như vậy sẽ tiết kiệm được đất xây dựng, làm tiện nghỉ thêm

cho cuộc sống của con người Ở trung tâm thành phố càng cần thiết

phát triển thêm các loại hình kiến trúc đa chức năng: ở tầng thấp là

cửa hàng thương nghiệp, ở các tầng trung gian thì bố trí nhà ở hoặc

văn phịng làm việc, dịch vụ công cộng giải trí, các tầng ngầm bố trí gara ơ tô và hệ thống kho tàng v.v Như vậy có khả năng làm giảm bớt căng thẳng về giao thông, về phòng ở, khắc phục việc thiếu đất đai

ma lại có lợi cho sản xuất và hiệu suất cơng tác

ó.2.2 Nhược điểm

Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm thì nhà cao tầng cũng có sự hạn chế

Những nhà ở ð0 - 100 tầng hay nhà chọc trời trong một thời gian dài đã được

gọi là độc tố vì điều kiện ở của nó cũng phi nhân bản cũng gần như ở các khu

nhà ổ chuột (vấn đề văn hóa xã hội, 'tội phạm cũng như quản lý và kinh doanh

khai thác):

¢ - Những gia đình sống ở trên những tầng cao phải sống trong điều kiện

khơng khí loãng sẽ ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe Khả năng xảy ra

tai nạn đối với người sống trong nhà cao tầng cao hơn vì-khi có biến cế

xảy ra với tồ nhà cao tầng thì người sống ở đó khó mà thoát nhanh ra được và những sự cố của một số bộ phận nhà có thể nhanh chóng lan

ra toàn bộ nhà Nhà chọc trời khống chỉ ảnh hưởng đến người sử dụng

mà cịn có tác hại đối với người qua đường vì đường phố trở nên chật hẹp thiếu ánh sáng phía dưới những ngôi nhà chọc trời đó Việc xây dựng tràn lan những ngôi nhà cao tầng làm cho đường phố trở nên tối tăm, ô nhiễm ổn, một số thành phố đã phải thắp đèn cả ngày vì ánh sáng tự nhiên của mặt trời đã bị tòa nhà cao che khuất Mặt khác, nhà cao tầng là một khối kiến trúc lớn nên sẽ dễ phá vỡ cảnh quan kiến trúc cổ, lối sống truyền thống của nhiều dân tộc, đòi hỏi trình độ

quản lý cao, ý thức công dân và cộng đồng cao

e - Bên cạnh đó, việc xây dựng nhà cao tầng không phải ở đâu cũng xây dựng được, nó phải đáp ứng những yêu cầu sau:

Nhà cao tầng đòi hỏi phải được xây dựng với kỹ thuật công nghệ cao,

trên đất rắn và ổn định, chịu được gió bão động đất vì một đơn vị diện

214 NGUYÊN LÝ THIẾT KẾ KIẾI TDÚC NHÀ DÂN DỤNG : NHÀ Ở & NHÀ CÔNG CỘNG

6.3 NHUNG DAC DIEM VA YEU CAU KIEN TRUC CUA CHUNG CU

CAO TANG

e Do việc tăng độ cao, phải sử dụng thang máy làm phương tiện giao

thông thẳng đứng là chủ yếu và cũng chỉ có thang máy mới bảo đảm hệ thống giao thông công cộng vừa tiện lợi, an toàn vừa kinh tế, cho nên bố trí hệ thống thang máy có ảnh hưởng quyết định to lớn đến bố cục mặt bằng và tổ hợp không gian kiến trúc nhà cao tang (h.I.5.21,

h.1.6.14)

e Do yêu cầu đặc biệt của trang thiết bị, nhà cao tầng cần thiết phải bố trí những phịng thiết bị kỹ thuật ở tầng dưới cùng và ở những độ cao

khác nhau, đặc biệt ở tầng trên cùng phải bố trí phịng thang máy và

bể chứa nước Bố trí mặt bằng và khơng gian kiến trúc còn phải đáp

ứng được các yêu cầu về quy phạm phòng cháy, chữa cháy của nhà cao

tầng

e Do yêu cầu phần dưới của ngôi nhà để vững cứng và ổn định nhà phải ăn sâu và bám chắc vào lòng đất, dẫn đến phải bố trí một tầng hoặc nhiều tầng hầm và chúng cần được xử lý chống thấm để có thể được sử

dụng làm phòng thiết bị hoặc gara, 6hòng bảo vệ hoặc hỗ trợ kỹ thuật

6.4 NHỮNG ĐIỀU KIỆN CHUNG VỀ KINH TẾ - KỸ THUẬT

Không thể có một sơ đồ kết cấu nào hoàn toàn tốt, do đó phải dựa trên những _ yếu tố kinh tế để xem xét và lựa chọn Chính vì vậy khi thiết kế một cơng

trình cụ thể phải xem xét hai hay nhiều giải pháp khác nhau về các chỉ tiêu

kinh tế - kỹ thuật Người thiết kế không những phải tính đến giá thiết kế dự

toán xây dựng ban đầu mà cịn phải tính đến những chi phí vận hành ngôi

nhà sau khi xây dựng xong, có nghĩa là cần phải tính đến mặt kinh tế sử dụng

khai thác của ngôi nhà Chiều cao nhà cao tầng càng tăng lên thì tất cả các

phần diện tích của kết cấu chịu lực, diện tích dành cho các trang thiết bị kĩ

thuật, dành cho thang máy sẽ tăng lên, cịn diện tích bữu ích bị giảm đi

Ngoài ra, các chi phi về thang máy và hệ thống các trang thiết bị kĩ thuật

cũng tăng lên theo chiều cao ngôi nhà Một khuynh hướng tương tự liên quan

đến giá thành của ngôi nhà cao tầng đó là ngơi nhà càng cao thì cần phải có -

thiết bị thi công lắp ghép phức tạp hơn Mặt khác, ngôi nhà càng cao thì giá

đất đối với 1m? diện tích hữu ích chắc chắn sẽ giảm Về chi phí vận hành: chỉ

Phần I KIẾN TOÚC NHÀ Ö 215

nhỏ nên tổng chỉ phí vận hành ngơi nhà lớn sẽ giảm đi Việc tính tốn chính

xác tất cả các vấn đề kinh tế phức tạp khi thiết kế nhà cao tầng thường phải nhờ đến sự giúp đỡ của máy tính điện tử Việc tính tốn tất cả các yếu tố khi thiết kế nhà chung cư chọc trời hiện đại bằng các phương pháp thông thường

vượt ra ngoài khả năng của một con người Sự phối hợp hoạt động của các

kiến trúc sư, kỹ sư và chủ đầu tư trong giai đoạn quy hoạch và thiết kế ngơi nhà cho phép tìm được giải pháp kinh tế nhất Sự cộng tác như thế có thể từ khi mở đầu công việc xây dựng cho đến khi hoàn thiện tất cả các bản vẽ thiết

kế ngôi nhà Nếu như sự phối hợp này bắt đầu trước khi xây dựng hgơi nhà

thì có thể giảm được chỉ phí cho xây dựng ngôi nhà, còn ở thời gian đã đưa nó

vào xây dựng rồi thì khơng thể thay đổi Tóm lại :

« - Nhà cao tầng là một tổng thể số lượng lớn các căn hộ nhỏ chồng chất

lên nhau theo chiều cao do đó trong việc xây dựng nhà cao tầng đòi

hỏi phải có trình độ kỹ thuật xây dựng cao và phải sử dụng vật liệu tốt, hiệu suất nên giá thành xây dựng nói chung đắt Để việc sử dụng được thuận lợi và tốt thì cần trang thiết bị hiện đại cho nhà như: thang máy, điều hịa khơng khí vì thế địi hỏi khu vực phải có cơ sở hạ tầng kỹ thuật, điều kiện cung ứng vật chất tốt, hiện đại (điện phải bảo đảm thường xuyên, nước phải đủ sức cung cấp cho tất cả các

tang .)

° - Phải chỉ phí cho công tác quản lý, khai thác, sử dụng, dịch vụ để bảo

đảm an toàn sử dụng suốt ngày đêm (24/94) khiến giá thành của nó

ngày càng cao

Vì vậy việc bố trí, sắp xếp các nhà cao tầng trong thành phố cần phải cân

nhắc một cách cẩn thận và hợp lý Nhìn chung, nhà cao tầng thích hợp với các

VỊ trí sau:

« Ở rung tâm thành phố, khu vực có sức hút lớn

« - Ở vị trí cần tạo nên những điểm nhấn, khống chế không gian kiến trúc

nhằm tạo nên đặc thù khu vực

« Ở ven xa lộ, ven sông, ven hồ, ven cảng vì ở những nơi đó có tầm nhìn

rộng

» _ Ở những mảnh đất có tính chất độc lập và có giá trị kinh tế lớn

_ Tuy nhiên, công nghệ hiện đại đã khắc phục được phần nào những nhược

216 NCUYÊN LÝ THIẾT KẾ KIẾN TDÚC NHÀ DAN DỤNC: : NHÀ Ở & NHÀ CÔNG CONG

6.5 PHAN LOAI NHA & CHUNG CU CAO TANG

6.5.1 Phan loại nhờ ở chung cư cao tổng theo dé cao hay sé tổng Chung cư có độ cao trung bình: là loại nhà có số tầng từ 7 đến 12 tầng hay có độ cao từ 21m đến 36m (nếu lấy độ cao trung bình mỗi tầng

là 3m)

Chung cư có độ cao tương đối lớn: là loại nhà có số tầng từ 13 đến 26 tầng hay có độ cao từ 39 đến 78m

Chung cư có độ cao lớn: loại nhà có số tầng từ 27 đến 30 tầng

Chung cư siêu cao hay nhà chọc trời: là loại chung cư có số tầng trên 30 tức là có độ cao trên 90m so với mặt đất

65.2 Phên loại nhà ở chung cu cao tang theo hinh dóng bên

ngoỏi (h.I.ó Ì)

Dạng "điện" hay "tấm" (barre) tức các khối chữ nhật mỏng được kéo

dài với những biến thể của nó với một hướng hay nhiều hướng, trực

giao hay gay khúc -

Dạng "điểm" hay "tháp" (tour) tức những khối nhà có mặt bằng gọn

vươn theo chiều cao cùng với hình thức mặt bằng vng, trịn, đa giác, chạc cây, chữ thập

Tổ hợp giật cấp thu gọn khi khối vươn cao theo một hướng, hai hướng

- hay nhiều hướng với khả năng tạo sân trời và các không gian phục vụ cơng cộng ở phía dưới, trong lịng ngơi nhà hay ở các tầng cao Tất

nhiên mỗi kiểu loại có những đặc điểm riêng, những ưu khuyết điểm

và phạm vi ứng dụng có lợi tùy điều kiện quy hoạch va tính chất cơng năng thích hợp (h.I.6.13 và h.1.6.17) "

6.6 KIẾN TRÚC CÁC KIỂU CHUNG CU CAO TẦNG

6.6.1 Kiểu nhà thúp (tour)

4 Đặc điểm và phạm vi áp dụng (h I.6.2)

« Kiểu nhà tháp hay kiểu nhà một đơn nguyên độc lập hay còn gọi là nhà

điểm được áp dụng rất phổ biến cho các nhà chung cư cao tầng Nó có

Phần I KIẾN TOÚC NHÀ Ư ĐỊT

e Có các căn hộ tập trung quanh một nút giao thông đứng gồm cầu thang bộ và thang máy

e C6 tinh biệt lập cao cho các căn hộ

e - Các căn hộ được tiếp xúc nhiều với thiên nhiên vì thế nó được coi như

một tập hợp biệt thự treo

¢ _ Số căn hộ trên mỗi tang từ 3 đến 6 là hợp lý

Dạng nhà này thường được áp dụng cho hai trường hợp:

e Can hộ 1 phòng (studio) và căn hộ nhỏ, dùng cho các cặp vợ chồng mới cưới, cán bộ, những người sống độc thân và gia đình có lợi tức thấp và - trung bình

° Tạo nên các căn hộ có tổ chức đời sống chất lượng cao gồm nhiều

phòng trang bị sang trọng để kinh doanh, khai thác kiểu khách sạn,

nhà nghỉ

® Do yêu cầu uề tạo hình thẩm mỹ của thành phố, nhà cao tầng thường đặt ở những điểm cần nhấn mạnh của tiểu khu, ở những khu vực gần sát hoặc cuối đường phố mà nếu được phát huy ưu thế về chiều cao, về sự tương phản giữa nó và nhà khác sẽ cho hiệu quả tốt về thẩm mỹ đô thị

® Về mặt quy hoạch, ngoài việc làm phong phú thêm kiến trúc của thành phố, nhà tháp kết hợp với các loại nhà khác cịn có ưu điểm làm cho việc sử dụng đất đai được chặt chẽ hơn Cũng do yêu cầu trên, loại nhà này

thường được xây dựng ở ven sông, hồ lớn hoặc trong những khu vực có cây

xanh, kết hợp với những yếu tế địa hình, cảnh quan thiên nhiên mà thực tế xây dựng đã chứng tỏ là hợp lý và cần thiết Do yêu cầu về tận dụng đất đai, khu đất có diện tích hẹp-và mỏng cũng địi hỏi xây dựng nhà tháp + Tỷ số giữa chiêu cao uà chiêu rộng ngôi nhà

Để tăng được tỷ số giữa chiều cao với kích thước hẹp nhất trên mặt bằng

(chiều rộng hay bề dày) của ngơi nhà thì phải tăng độ cứng của ngôi nhà

Độ cứng này phụ thuộc vào độ lớn và số lượng của các nhịp, sơ đồ kết cấu, độ cứng của các cấu kiện chịu lực và cách liên kết chúng Thông thường

đối với những khung nhà phẳng thì tỷ số giữa chiểu cao và chiều rộng

ngôi nhà nằm trong khoảng giới hạn từ õ đến 7 là chấp nhận được (với

một lỗi cứng ở giữa) |

Khi thiét ké nha cao tang néi chung va chung cu cao tầng nói riêng trong

218 ÑCUYỆN LÝ THIẾT KẾ KIẾN TOÚC NHÀ DÂN DỤNC : NHÀ Ở & NHA CONG CONG

lớn nhất giữa chiều cao và chiều rộng ngôi nhà để bảo đảm độ ổn định đứng, nên người thiết kế phải chọn sơ đồ kết cấu theo yêu cầu bảo đảm được độ cứng theo phương ngang yà bảo đảm được kích thước nhịp mong

muốn để đạt được cả hiệu quả kinh tế lẫn thẩm mỹ cao nhất Khung kết

hợp với vách cứng là giải pháp rất thông dụng

Các yêu cầu uề chế tạo uà xây dung

Các phương pháp chế tạo các kết cấu và xây dựng ngôi nhà ảnh hưởng

thực sự đến sơ đồ kết cấu Hiện nay nhà cao tầng có xu thế dùng kết cấu

bêtông cốt thép, kết cấu thép hình kết hợp với bêtơng cốt thép dự ứng lực,

kết cấu hỗn hợp compỏsite thay thế cho kết cấu kim loại đơn thuần để giảm giá thành, chống cháy và tiết kiệm tiền bảo dưỡng, tăng độ cứng

nhà Theo kinh nghiệm của các hãng xây dựng nhà cao tầng thì mỗi

ˆ dạng kết cấu cớ phạm vi ứng dụng riêng, ví dụ sàn nấm với cột toàn khối (nhà dưới 10 tầng), sàn nấm và vách cứng (dưới 15 tầng), sàn nấm kết

hợp cột và vách cứng (dưới 25 tầng), khung cứng kết hợp với lõi cứng

_ (40 tầng) Hiệu quả thẩm mỹ kiến trúc có thể là do đặc điểm kết cấu quyết định nếu như xây dựng ngôi nhà là bằng kết cấu thép, bêtông cốt `

thép toàn khối hay lắp ghép Phương pháp lắp ghép hay được sử dụng vì

_ nó làm giảm chi phí lao động và thời gian xây dựng cơng trình Để rút

- ngắn quá trình xây dựng thì tốt nhất phải ít cấu kiện lẻ, tránh được

những kết cấu dạng kín phức tạp phải ít khối lượng hàn lắp Do đó trước

khi chọn phương án xây dựng cần phải tính đến giải pháp kết cấu tối ưu,

kỹ thuật sẵn xuất thi công và lắp ghép kết cấu

Các yêu cầu đối uới các thiết bị kỹ thuật

Hệ thống thiết bị kỹ thuật như sưởi ấm, thơng gió và điều hòa, thang may, cấp điện, cấp thoát nước, thoát rác thiết bị vệ sinh chiếm hơn 1/3 giá thành chung của ngôi nhà cao tầng Sự ảnh hưởng đáng kể thực sự

của hệ thống thiết bị này buộc phải tính đến nó khi chọn giải pháp kết cấu cho ngôi nhà Hệ thống đường dây cấp điện có thể đặt tập trung trong các giếng, vỏ kết cấu đặc biệt bao quanh lõi cứng Đôi khi đối với hệ thống

thiết bị này cần phải dự kiến trước những khoảng trống đặc biệt ở các

tường bao che hoặc dành những tầng kỹ thuật để lắp đặt những hệ thống đường ống phức tạp Tất cả những giải pháp này tất nhiên có ảnh hưởng tới vẻ đẹp bên ngồi của ngơi nhà và để việc chọn sơ đồ kết cấu mặt bằng

Phần I KIẾN TOÚC NHÀ Ö , : —_ 219

© Những yêu cầu phòng cháy cho nha cao tầng

Đối với nhà cao tầng, việc phòng cháy chữa cháy cho kết cấu trở thành yếu tố quan trọng khi chọn lựa giải pháp thiết kế, bởi hai nguyên nhân co

ban sau:

e Nhiéu tang cha ngôi nhà nằm trong ving đã vượt quá tầm hoạt, động

của thiết bị chữa cháy (là cơ sở chính trong việc cứu- hỏa an tồn cho

ngơi nhà) Sự thốt hiểm tồn bộ số cư dân trong nhà trong một thời

gian ngắn trên thực tế thường không thể thực hiện được, để an toàn : người ta thường quy định không: tổ chức một nút, giao thông đứng

phục vụ quá bốn căn hệ trên một tầng

» - Sự nguy hại ở mức độ thấp của việc cháy nhà là bầu khơng khí bị đốt

nóng, sau đó cịn sinh nhiều khí độc, tạo những điều kiện rất khó chịu Do đó chống cháy cho cơng trình cần thảa mãn n những điều kiện saư:

Do hệ thống kết cấu chịu lực khi bị đốt nóng chỉ làm việc đơng bộ an tồn, hiệu quả trong một, thời gian nhất định nên phải sử dụng

rộng rãi những vật liệu khơng bị đốt nóng, khơng cháy, khơng tỏa

khói, có khả năng giữ ổn định cơng trình lâu khi chịu nhiệt dé cao Cô lập từng vùng để ngăn ngừa lửa lan tới c các vùng khác nhau của”

nhà bằng các vách, tường có khả năng chịu lửa cao hoặc không cháy

Phải có hệ thống giải thốt dân tốt (các lối: thoát đủ rộng và an

toàn) Các nút giao thông đứng, nhất là thang bộ nên tiếp xúc được

với tường chu vi hay lối thoát sự cố (h 1.5.21)

Phải có hệ thống tự động phịng cháy dập lửa có hiệu quả.-

- Có hệ thống phun, nước vài cần có sự thơng thống để đưa khơng khí

tươi vào lối thốt và 'cần thiết cố lối thoát riêng đối với khói, và nhiệt

Những yêu cầu này sẽ có mức độ khác nhau đối với từng dạng kiểu nhà

và mục đích cơng năng của nó Ví dự cần được chú ý nhiều hơn đối với các

- loại nhà tập trung đơng người, nhà có chứa những thiết bị dễ cháy nổ hay

- có tâm: quan trọng đối với đời sống kinh tế - xã hội của cộng đồng

220 NGUYÊN LÝ THIẾT KẾ KIẾN TOÚC NHÀ DÂN DỤNC : NHÀ Ở & NHÀ CÔNG CỘNG

Lối vào các căn hộ thường thấy:

e Lối vào các căn hộ có cùng mức cao (các căn hộ trên cùng một tầng)

Loại này diện tích khu vực giao thông (chiếu tới của cầu thang) phải đủ rộng để phân phối dòng người vào các căn hộ khác nhau (h.I.6.2)

e Lối vào các căn hộ không cùng tầng (lệch nhau nửa tầng) Loại này bảo đảm yên tĩnh và cách ly tốt vì nửa số căn hộ có lối vào ở chiếu tới câu thang Tuy vậy, kết cấu này phức tạp vì nhà chia thành hai thành phần lệch nhau nửa tầng nên thường được sử dụng cho nhà ở xây

dựng nơi địa hình dốc hoặc vùng núi (h.T.5.16, h.1.ð.18)

Trong nhà tháp cao tầng, nút giao thông bao gồm thang bộ, thang máy và ống rác thường đặt ở trung tâm để dành cho các căn hộ tiếp xúc được

nhiều với thiên nhién (b.1.6.2)

Do kha nang tiếp xúc được nhiều với thiên nhiên nên căn hộ trong nhà tháp khơng cần địi hỏi sự thơng gió xun phòng một cách tuyệt đối cũng như sự che nắng một cách tích cực Để bảo đảm khả năng yên tĩnh cũng

như khả năng thông thoáng tốt (cho những căn hộ bất lợi về gió) người ta thường cố gắng tạo nên các nút giao thơng có một phần tiếp xúc với thiên

nhiên bên ngoài qua những khe ánh sáng, cửa hút trên mái buồng thang gió hoặc tạo nên những sân giếng gắn liền với nút giao thơng đó Các khối bếp, tiền phòng, vệ sinh nên tổ chức thành các khu đệm để cách ly tiếng ồn từ nút giao thông (h.1.6.3)

Thiết kế cầu thang trong nhà ở nên chú ý đến hai cách tổ chức lối vào của căn hộ ở tầng một (b.1.5.21, h.T.6 14):

e Tổ chức lối vào ngay dưới cầu thang (trường hợp này nên chú ý chiều cao từ nền đến dâm thang của chiếu tới tầng một cũng như chú ý tổ

chức mái hắt ở cổng vào của nhà phía ngồi cao hơn sàn chiếu t tới cầu

thang tầng một một đoạn để bảo đảm mỹ quan)

e Lối vào nhà được đặt ở một sảnh nhỏ riêng đối diện với cầu thang hoặc qua hành lang, loại này rộng rãi nhưng chiếm một diện tích tương đương một phòng ở (h.I.6.14)

Nhà chung cư cao tầng ngồi việc bố trí cầu thang bộ (chỉ để thoát khi có

sự cố) cịn phải sử dung cả thang máy Tùy vào từng công suất, vị trí đối

trọng mà kích thước thang máy có thể khác nhau Tại Liên Xô cũ, thường

dùng phổ biến ba loại (h.I 6 14):