Luận văn tội Truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy

THÔNG TIN TÀI LIỆU

Thông tin cơ bản

Tiêu đề	Tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy trong Bộ luật Hình sự 2015
Tác giả	Nguyễn Khắc Tú
Người hướng dẫn	PGS.TS Cao Thị Oanh
Thể loại	Luận văn
Năm xuất bản	2020
Thành phố	Bắc Giang

Định dạng
Số trang	85
Dung lượng	1,43 MB

Nội dung

~ 67 ~ LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng Luận văn “Tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy trong Bộ luật Hình sự 2015” là công trình nghiên cứu của riêng tôi, dưới sự hướng dẫn nhiệt tình của PGS TS Cao.

LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng: Luận văn: “Tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy Bộ luật Hình 2015” cơng trình nghiên cứu riêng tơi, hướng dẫn nhiệt tình PGS.TS Cao Thị Oanh Mọi số liệu kết nghiên cứu luận văn trung thực, khơng có chép hay sử dụng để bảo vệ học vị Tất giúp đỡ cho việc xây dựng sở lý luận cho luận văn trích dẫn đầy đủ ghi rõ nguồn gốc rõ ràng phép công bố Bắc Giang, ngày 26 tháng năm 2020 Tác giả luận văn Nguyễn Khắc Tú DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT 01 02 03 04 05 06 07 Từ viết tắt BA (HSST) BLHS (2015) BLHS (1999) CTTP HĐXX TAND TTBVHPĐT Nguyên nghĩa Bản án (hình sơ thẩm) Bộ luật hình (2015) Bộ luật hình (1999) Cấu thành tội phạm Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân Tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy DANH MỤC HÌNH MINH HỌA DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 3.1: Số vụ án/ bị cáo xét xử sơ thẩm từ năm 2015 – 2019 nước Biểu đồ 3.2: Số vụ án/ bị cáo xét xử sơ thẩm tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy từ năm 2015 – 2019 nước Biểu đồ 3.3: Hình phạt bị cáo theo BAHSST tội TBVHPĐT nước khoảng năm (2015-2019) MỤC LỤC ~3~ MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Dưới lãnh đạo Đảng, Nhà nước, nghiệp cách mạng vĩ đại Nhân dân ta, Dân tộc ta giành thắng lợi vang dội, đánh dấu mốc son chói lọi lịch sử nước nhà toàn giới Thành Cách mạng vẻ vang, thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, mở kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội Hay kháng chiến trường kỳ, gian khổ để giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn bình yên cho nhân dân, tự cho Dân tộc Gần 35 năm đổi mới, trỗi dậy từ tro tàn khủng hoảng kinh tế, ngày đất nước ta trở thành cường quốc khu vực, thiết lập mối quan hệ hữu nghị sâu rộng với nhiều nước giới, văn hóa – kinh tế - an ninh – trị lẫn pháp luật Đời sống nhân dân cải thiện rõ rệt, kinh tế phát triển vượt bậc hết, xu hội nhập mở nhiều hội mới, cách tiếp cận cho nhân dân Nhà nước Tuy nhiên, song song với phát triển nhanh chóng đó, tình hình an ninh – trật tự dần trở nên phức tạp khó đối phó hết Tốc độ phát triển kinh tế khơng song hành với sức mạnh giữ gìn truyền thống văn hóa tốt đẹp, phẩm chất đạo đức tư duy, quan niệm sống có chuẩn mực, khn thước Đó ngun nhân phát sinh, nguồn nhiều loại tội phạm, đặc biệt loại tội phạm xâm hại đến phong mỹ tục, nét sống tốt đẹp nhân dân ta Hình thành phận người tìm đến với lối sống thích hưởng thụ, lười lao động, sinh hoạt tùy tiện, trụy lạc, sử dụng cách thức giải trí, tiêu khiển thấp hèn, hư hỏng, có tư tưởng lệch lạc ~4~ quan hệ tình dục Từ làm nảy sinh nhiều loại hành vi tồi tệ bạo hành gia đình, hiếp dâm, hiếp dâm trẻ em, coi thường phụ nữ.vv.v Nguy hiểm hơn, động khác mà có người sẵn sàng phổ biến, khuyến khích, tìm cách truyền bá lối sống đồi trụy cho người xung quanh, làm cho việc kiểm soát tội phạm, bảo vệ truyền thống văn hóa tốt đẹp trở nên khó khăn hết Chưa dừng lại đó, quy định pháp luật hành chưa hoàn thiện, chưa phù hợp, chưa đánh giá tính chất mức độ nguy hiểm hành vi, chưa đủ sức răn đe tội phạm Công tác phát tội phạm cịn hiệu Cơng tác tuyên truyền quần chúng nhân dân xem nhẹ mức độ nguy hiểm loại hành vi truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy Với vị trí, vai trị chức mình, Pháp luật phải tiên phong cơng cải thiện hiệu ngăn chặn, phịng ngừa xử lý loại tội phạm xâm hại truyền thống văn hóa tốt đẹp, phong mỹ tục nói chung xử lý loại tội phạm “Truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy” nói riêng Do vậy, yêu cầu nghiên cứu, đánh giá quy định pháp luật liên quan đến loại tội phạm trở nên cấp thiết hết Từ đưa học kinh nghiệm, giải pháp thời gian để nâng cao hiệu Pháp luật đời sống nhân dân Nhằm đáp ứng nhu cầu đó, tác giả Luận văn lựa chọn nghiên cứu đề tài “Tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy Bộ luật Hình 2015” với hy vọng tổng hợp tri thức có được, đưa nhận xét đánh giá ý kiến nhằm hoàn thiện pháp luật nâng cao hiệu thi hành luật có liên quan đến loại tội phạm đời sống xã hội ~5~ Tình hình nghiên cứu đề tài Việc nghiên cứu tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy đề cập đến nhiều tài liệu, cơng trình nghiên cứu khoa học, luận án, luận văn.vv Điển hình số kết nghiên cứu từ sở đào tạo Luật học Đại học Luật Hà Nội, Khoa Luật – Đại học Quốc gia Hà Nội, hay gần Đại học Kiểm sát Hà Nội.vv Rất nhiều nỗ lực nghiên cứu tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy cá nhân ghi nhận giới hàn lâm giáo trình, sách chuyên khảo, viết GS.TS Nguyễn Ngọc Hòa, TSKH.GS Lê Văn Cảm (Lê Cảm), TS.Cao Thị Oanh.vv.v Trong đánh giá tương đối đầy đủ, khách quan toàn diện khía cạnh loại tội phạm này, đồng thời có đề xuất hồn thiện pháp luật thời gian Kể từ Bộ luật hình 2015 có hiệu lực thi hành nay, có nhiều thay đổi tiến so với quy định Bộ luật hình trước, nhiên số lượng tài liệu, cơng trình nghiên cứu tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy chưa có nhiều, chủ yếu viết ngắn bình luận quy định Luật, mà chưa sâu phân tích khía cạnh làm chưa làm được, hiệu thi hành, vướng mắc khó khăn xảy áp dụng luật tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy giải pháp khắc phục, hồn thiện Mục đích, đối tượng nghiên cứu, giới hạn phạm vi nghiên cứu - Mục đích nghiên cứu: Với luận văn này, tác giả hy vọng kế thừa thành công kết nghiên cứu có từ trước, đồng thời khỏa lấp lỗ hồng mặt lý luận thực tiễn thi hành quy định pháp luật tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy theo Bộ luật hình 2015 Chỉ tồn tại, hạn chế đề xuất giải pháp khắc phục - Đối tượng nghiên cứu: Các quy định có liên quan đến tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy nói riêng, tội xâm phạm an tồn cơng cộng, trật tự cơng cộng Xem xét vấn đề lý luận chung, dấu hiệu pháp lý, tinh thần pháp luật có liên quan thực tiễn xét xử tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy ~6~ - Giới hạn phạm vi nghiên cứu: Trong khuôn khổ dấu hiệu pháp lý đặc trưng đặt tương quan so sánh với quy định số nước, định tội danh định hình phạt tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy theo Bộ luật hình 2015 với vị trí tội xâm phạm an tồn cơng cộng, trật tự cơng cộng Các phương pháp nghiên cứu Trong trình thực luận văn, tác giả sử dụng phương pháp nghiên cứu bao gồm: Thống kê, tổng hợp, lập biểu đồ, phân tích, so sánh, đối chiếu, phân tích ý nghĩa thành phần, khái quát chung v v Ý nghĩa khoa học thực tiễn đề tài - Ý nghĩa khoa học: Luận văn sâu phân tích quy định pháp luật, lý luận chung tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy nói riêng tội xâm phạm an tồn cơng cộng, trật tự cơng cộng nói chung; Phân tích số liệu tình hình xét xử tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy nước khoảng thời gian 05 năm gần (2015 – 2019) số án hình cụ thể để làm ví dụ đánh giá tình hình phát hiện, xử lý, xét xử loại tội phạm này; Chỉ tồn tại, hạn chế, vướng mắc quy định pháp luật công tác áp dụng pháp luật thực tiễn; Đồng thời đưa số kiến nghị, giải pháp khắc phục tồn tại, hạn chế đó, đặc biệt mặt lập pháp - Ý nghĩa thực tiễn:Luận văn làm sở sử dụng tài liệu tham khảo, nghiên cứu, học tập cho người quan tâm đến tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy nói riêng tội xâm phạm an tồn cơng cộng, trật tự cơng cộng nói chung Cũng đưa cách thức phân tích sáng tạo đề xuất giải pháp táo bạo áp dụng vào nhiều cơng trình nghiên cứu, tài liệu khác Những giải pháp đưa Luận văn tạo tiền đề cho thay đổi theo hướng tích cực tương lai, sửa đổi quy định pháp luật tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy, góp phần nâng cao hiệu đấu tranh, phịng chống loại tội phạm Bố cục luận văn Ngoài phần lời cam đoan, danh mục, mục lục, mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phần nội dung luận văn chia thành 02 (hai) chương: Chương 1: Khái quát chung Tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy Bộ luật hình Việt Nam Chương 2: Thực tiễn áp dụng pháp luật hình số kiến nghị, đề xuất nhằm hoàn thiện chế định tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy ~7~ NỘI DUNG CHƯƠNG I: KHÁI QUÁT CHUNG VỀ TỘI TRUYỀN BÁ VĂN HĨA PHẨM ĐỒI TRỤY TRONG BỘ LUẬT HÌNH SỰ 2015 1.1 Khái niệm 1.1.1 Khái quát chung tội xâm phạm an tồn cơng cộng, trật tự cơng cộng a Khái niệm lý quy định tội xâm phạm an tồn cơng cộng, trật tự cơng cộng * Lý pháp luật bảo vệ an toàn công cộng, trật tự công cộng Abraham Maslow đưa lý thuyết tâm lý học viết "A Theory of Human Motivation" năm 1943, xây dựng hệ thống nhu cầu người phân theo cấp bậc Hệ thống sau liên tục ơng nghiên cứu phát triển Cho đến “Tháp nhu cầu Maslow” mơ hình tiếng có nhiều tính ứng dụng thực tiễn, trở thành khuôn khổ phổ biến nghiên cứu xã hội học, tâm lý học triết học Tháp bao gồm tầng tương ứng với cấp độ nhu cầu người Mỗi tầng kim tự tháp lại phản ánh theo mức độ phức tạp khác nhau, lên cao nhu cầu người lại cao hơn, mức độ thấp phải thỏa mãn hoàn thành trước chuyển sang mục tiêu cao ~8~ Hình minh họa 1.1: Tháp nhu cầu Maslow Từ mơ hình thấy rằng, nhu cầu đảm bảo an tồn (về thân thể, việc làm, gia đình, sức khỏe, tài sản…) người quan trọng, xếp sau nhu cầu sinh lý (như hít thở, ăn uống, ngủ nghỉ, quan hệ tình dục, tiết.vv v…) Để đáp ứng nhu cầu an tồn người nói chung, cơng dân nói riêng, quốc gia buộc phải cụ thể hóa vào quy định pháp luật nước nhằm trì ổn định phát triển bền vững xã hội Để người có quyền lợi ích hợp pháp, có tự khuôn khổ không làm ảnh hưởng đến quyền lợi ích hợp pháp người khác, khơng làm ảnh hưởng đến an toàn người khác Pháp luật nước ta khơng nằm ngồi quy luật chung đó, Bộ luật hình minh chứng hùng hồn việc đảm bảo tự hài hòa cá thể xã hội, bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp cá thể tham gia quan hệ xã hội Ví dụ quy định tội “Giết người” (Điều 123) BLHS 2015 pháp luật bảo vệ quyền tự chủ tính mạng người; quy định tội “Trộm cắp tài sản” (Điều 173) BLHS 2015 pháp luật bảo vệ quyền sở hữu ~9~ người tài sản người trước xâm hại người khác.vv v Ở mức độ cao an toàn cá nhân, an tồn cơng cộng, trật tự cơng cộng – hay nói cách khác đảm bảo nhu cầu an toàn nhiều người K Marx rằng: “Con người sinh vật trừu tượng, ẩn náu ngồi giới Con người giới người, nhà nước, xã hội”[1] Và thế, người tổng hòa mối quan hệ xã hội, khơng thể tách rời xã hội để đảm bảo an tồn cá nhân khơng thể khơng kể đến an tồn cơng cộng, trật tự cơng cộng * Khái niệm cơng cộng, an tồn cơng cộng, trật tự công cộng Khái niệm “công cộng” nhắc tới nhiều lần quy định pháp luật: - Ví dụ theo quy định khoản 7, Điều phần giải thích từ ngữ Luật Phịng chống tác hại thuốc năm 2012 thì: “Địa điểm công cộng nơi phục vụ chung cho nhu cầu nhiều người.” - Theo điểm b, khoản 2, Điều 32 Bộ luật Dân 2015 thì: “Hình ảnh sử dụng từ hoạt động công cộng, bao gồm hội nghị, hội thảo, hoạt động thi đấu thể thao, biểu diễn nghệ thuật hoạt động công cộng khác mà không làm tổn hại đến danh dự, nhân phẩm, uy tín người có hình ảnh.” - Theo quy định Điều Nghị định 24/2020/NĐ-CP hướng dẫn Luật Phịng, chống tác hại rượu, bia, thì: “Địa điểm công cộng không uống rượu, bia,bao gồm: – Công viên, trừ trường hợp nhà hàng phạm vi khuôn viên công viên cấp phép kinh doanh rượu, bia trước ngày Nghị định có hiệu lực – Nhà chờ xe buýt : Trang 569 - “Lời nói đầu - Góp phần phê phán triết học pháp quyền Hêghen” (C Mác Ph Ăngghen Tồn tập, tập I, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1995) ~ 10 ~ – Rạp chiếu phim, nhà hát, sở văn hóa, thể thao thời gian tổ chức hoạt động theo chức năng, nhiệm vụ cơng sử dụng địa điểm này, trừ trường hợp tổ chức lễ hội ẩm thực, văn hóa có sử dụng rượu, bia.” - Theo quy định điểm b, khoản 1, Điều Nghị định 167/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành lĩnh vực an ninh, trật tự, an tồn xã hội; phịng, chống tệ nạn xã hội; phịng cháy chữa cháy; phịng, chống bạo lực gia đình, Vi phạm quy định trật tự cơng cộng bị xử phạt vi phạm hành sau: “Phạt cảnh cáo phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng hành vi sau đây: Gây trật tự rạp hát, rạp chiếu phim, nhà văn hóa, câu lạc bộ, nơi biểu diễn nghệ thuật, nơi tổ chức hoạt động thể dục, thể thao, lễ hội, triển lãm, hội chợ, trụ sở quan, tổ chức, khu dân cư, trường học, bệnh viện, nhà ga, bến tàu, bến xe, đường phố, khu vực cửa khẩu, cảng nơi công cộng khác.” Như vậy, nơi công cộng hiểu nơi phục vụ chung cho nhiều người khơng giới hạn trời quảng trường, đường đi, nhà ga, bến tàu, sân chơi, sân thi đấu, lễ hội… mà cịn địa điểm khép kín, có mái che rạp chiếu phim, trụ sở quan, tổ chức, bệnh viện, vũ trường, quán karaoke vv v Để có lý luận chặt chẽ tội xâm phạm an tồn cơng cộng tội xâm phạm trật tự công cộng, lý Bộ luật hình tách riêng hai nhóm tội này, cần sâu phân biệt hai khái niệm nhất: “an tồn cơng cộng” “trật tự cơng cộng” Khái niệm “an toàn” hiểu ‘Trạng thái mà khả gây hại cho người hủy hoại tài sản giảm thiểu trì mức độ chấp nhận được” – theo thuvienphapluat.vn; “tt (H an: yên; toàn: trọn vẹn) Yên ổn, ~ 71 ~ bất có từ việc phạm tội Chính thế, HĐXX áp dụng Điểm b, Khoản Điều 41 Bộ luật hình 1999 có quy định sau: “1 Việc tịch thu, sung quỹ nhà nước áp dụng đối với: … b) Vật tiền phạm tội mua bán, đổi chác thứ mà có; …” để truy thu số tiền 436.312.000đ (Bốn trăm, ba mươi sáu triệu, ba trăm mười hai nghìn đồng) bị cáo Đổng Thế B để sung ngân sách Nhà nước Tình tiết “thu lợi bất chính” khơng xa lạ, xuất nhiều lần Bộ luật hình 2015 (được ghi nhận tổng số 118 lần BLHS 2015), chủ yếu sử dụng để quy định tình tiết định khung tăng nặng, chia thành nhiều cấp độ tương ứng với điều, khoản tội danh Ví dụ tội “Bn lậu” theo Điều 188 BLHS tình tiết “thu lợi bất chính” ghi nhận tình tiết định khung tăng nặng Khoản 2, Khoản 3, Khoản Điều Tội “Tàng trữ, vận chuyển hàng cấm” theo Điều 191 BLHS tình tiết “thu lợi bất chính” ghi nhận Khoản 1, Khoản 2, Khoản Điều luật, nghĩa xuất cấu thành tội phạm cấu thành tội phạm tăng nặng Rất nhiều điều luật khác có sử dụng tình tiết “thu lợi bất chính” để phân loại tính chất, mức độ nguy hiểm hành vi phạm tội Tội “Truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy” tương tự tội nêu trên, chí việc thu lợi bất từ hành vi truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy cịn thường xun xuất hơn, lẽ động chủ yếu người thực hành vi truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy thu lợi bất chính, kiếm tiền dựa hành vi truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy Hiện nay, tội “Truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy” dựa số tiêu chí như: Số người bị truyền bá văn hóa phẩm đồi ~ 72 ~ trụy; số lượng vật phẩm đồi trụy… phân tích Chương Tuy lại khơng đặt xem xét yếu tố thu lợi bất người phạm tội thiếu sót Một ví dụ đơn giản trường hợp người bán 10 đĩa DVD có nội dung khiêu dâm cho 10 người tổng số tiền 100.000đ (một trăm nghìn đồng); Một người khác bán 10 đĩa DVD có nội dung khiêu dâm tương tự cho 10 người tổng số tiền 1.000.000đ (một triệu đồng) Thì tính chất, mức độ, nguy hiểm dựa số tiền thu lời bất rõ ràng có khác biệt Trường hợp thu lợi bất 1.000.000đ (một triệu đồng) rõ ràng gây ảnh hưởng tới xã hội nhiều hơn, có mức độ nguy hiểm cao Thế nội quy định Điều luật 326 BLHS lại khơng có phân hóa rõ ràng dựa yếu tố thu lợi bất Khi xem xét vấn đề lý luận, so sánh tương quan tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy với tội danh khác, dựa thực tế vụ án Đổng Thế B thấy việc bổ sung quy định tình tiết “thu lợi bất chính” vào Điều 326 BLHS yêu cầu tất yếu Pháp luật phải đảm bảo hướng tới tính tồn diện mình, dự trù đánh giá đầy đủ trường hợp xảy thực tế, đồng thời đánh giá đúng, đủ tính chất, mức độ nguy hiểm hành vi phạm tội, xem xét yếu tố thu lời bất hành vi phạm tội phần số 2.1.2.2 Không đặt xem xét nội dung văn hóa phẩm đồi trụy Nội dung văn hóa phẩm đồi trụy biến tướng đa dạng, với nhiều hình thức, mức độ ảnh hưởng tới tâm lý người khác Việc không đặt xem xét, phân loại mức độ nguy hiểm hành vi phạm tội dựa nội dung văn hóa phẩm đồi trụy thiếu sót, chệch hướng mục tiêu quy định tội Sở dĩ đưa tội “Truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy” vào BLHS nhằm bảo vệ giá trị văn hóa, bảo vệ lối sống lành ~ 73 ~ mạnh ngăn ngừa thói hư, tật xấu, tâm lý suy đồi, đắm chìm ảo tưởng biến thái quan hệ tình dục nói chung Nhưng xem xét tận gốc vấn đề, thấy mức độ ảnh hưởng tâm lý văn hóa phẩm đồi trụy khác nhau, người, độ tuổi lại có khác biệt Nếu không đặt xem xét nội dung, mức độ ảnh hưởng tới tâm lý để đánh giá mức độ nguy hiểm hành vi truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy, giải “phần tảng băng chìm”, xử lý mặt số lượng vật phẩm đồi trụy, mà bỏ qua tác động thực tới xã hội, tới người, giải ngoại diên mà bỏ qua nội hàm, giải chung mà vơ tình qn riêng Vơ hình chung làm cho mục tiêu điều luật chưa đạt cách trọn vẹn thấu đáo Mặc dù khó đánh giá cụ thể mức độ ảnh hưởng văn hóa phẩm đồi trụy tới tâm lý người Bởi nhận thức, quan điểm, thái độ trí tưởng tượng người khác Nhưng pháp luật đặt số cách thức để phân loại chúng, ví dụ theo quan điểm tác giả, phân loại sau: + Nhóm văn hóa phẩm đồi trụy có nội dung khơi gợi, mô tả thể trực tiếp việc quan hệ tình dục cách rõ ràng kích thích ham muốn giao cấu hành vi quan hệ tình dục khác khơng làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới tâm lý (Ở khung hình phạt bản) + Nhóm văn hóa phẩm đồi trụy có nội dung thể trực tiếp việc giao cấu hành vi quan hệ tình dục khác cách thơ bạo, trái ý muốn nạn nhân, gây đau đớn cho nạn nhân hành vi khác gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới tâm lý (Ở khung hình phạt tăng nặng) + Nhóm văn hóa phẩm đồi trụy có nội dung thể trực tiếp việc giao cấu hành vi quan hệ tình dục khác gây tổn hại nghiêm trọng tới tâm lý quan hệ tình dục ~ 74 ~ với người già/ trẻ em, có tính chất loạn ln, quan hệ tình dục với động vật, với nhiều người lúc, quan hệ tình dục với người giới hành vi khác tương đương (Ở khung hình phạt tăng nặng) Rõ ràng vật phẩm đồi trụy, nội dung chứa bên khác cần phải phân loại cách đắn, để xử lý cho phù hợp, tương xứng với mức độ nguy hiểm hành vi phạm tội Đồng thời bổ sung cách thức phân loại vào quy định điều luật việc đánh giá mức độ ảnh hưởng tới tâm lý giám định nội dung văn hóa phẩm đồi trụy phải thực Cơ quan chuyên trách 2.1.2.3 Mâu thuẫn cấu thành tội phạm Như phân tích Chương 1, cách thức quy định Điều 326 BLHS dẫn tới mâu thuẫn việc cấu thành tội phạm hình thức cấu thành tội phạm vật chất tồn cấu thành tội phạm Phần mô tả hành vi “Người làm ra, chép, lưu hành, vận chuyển, mua bán, tàng trữ nhằm phổ biến sách, báo, tranh, ảnh, phim, nhạc vật phẩm khác có nội dung khiêu dâm, đồi trụy” hiểu có cấu thành tội phạm hình thức Theo cần người thực xong hành vi, mà khơng cần xét tới hậu người phạm tội Ví dụ như: Một người y đĩa DVD có nội dung khiêu dâm, đồi trụy thành 100 với ý định đem bán thu lời, chưa kịp đem bán bị phát bắt tang Thì người phạm tội “Truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy” Nhưng phần mơ tả “hành vi khác truyền bá vật phẩm đồi trụy” lại hiểu có cấu thành tội phạm vật chất Bởi yêu cầu dấu hiệu hậu bắt buộc hành vi “đã” truyền bá vật phẩm đồi trụy xong coi phạm vào tội Bản chất quy định đặt nhằm tránh bỏ lọt tội phạm, phòng ngừa trường hợp phát sinh tương ~ 75 ~ lai mà phần mô tả hành vi trước khơng thể áp dụng phù hợp, sử dụng quy định để xử lý tội phạm Thế việc đặt quy định tránh lọt tội cách dập khuôn tương tự tội danh khác, lại vơ hình chung gây mâu thuẫn, xáo trộn Điều 326 BLHS theo quy định hành tóm lược cấu trúc sau: “Người làm ra, chép, lưu hành, vận chuyển, mua bán, tàng trữ nhằm truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy hành vi khác truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy ….” 2.1.2.4 Mâu thuẫn hành vi lưu hành văn hóa phẩm đồi trụy Như phân tích Chương 1, hành vi “lưu hành” tức đưa sử dụng, lưu trữ rộng rãi vật phẩm Nghĩa bao gồm kết Sẽ khơng thể có trường hợp “lưu hành nhằm truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy”, tự thân việc lưu hành vơ hình chung truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy ngồi xã hội Do việc quy định hành vi “lưu hành” vào tội danh không phù hợp 2.1.2.5 Thiếu điều kiện thực tế để phát xử lý Tính nay, hầu hết trường hợp phát xử lý hành vi phạm tội “Truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy” chủ yếu theo đường bắt tang, hoạt động nghiệp vụ đặc thù Cơ quan có tính chun mơn cao Cục An ninh mạng phịng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Sở dĩ việc phát xử lý tội “Truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy” khó khăn, lẽ: - Trong hầu hết trường hợp, việc phát tội phạm thông qua số cách thức như: người bị hại trực tiếp tố giác, quần chúng nhân dân trình báo, quan kiến nghị khởi tố hành vi có dấu hiệu phạm tội, người phạm tội tự thú quan có thẩm quyền trực tiếp phát hiện, bắt tang.vv Nhưng với tội “Truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy”, người bị ảnh hưởng mặt tâm lý, người bị truyền bá văn hóa phẩm đồi ~ 76 ~ trụy không tố giác hành vi với quan có thẩm quyền, mà trái lại cịn gắng để che giấu Trong đa số trường hợp, việc tiếp xúc với văn hóa phẩm đồi trụy cịn có chủ động người bị hại, chủ động tìm kiếm, chủ động mở văn hóa phẩm đồi trụy để xem/ nghe/ nhìn vv… nội dung bên Chỉ trừ số trường hợp đặc biệt ví dụ phụ huynh phát thường xuyên xem phim, ảnh có nội dung khiêu dâm vv…v với trường hợp này, phụ huynh khơng trình báo với quan chức năng, mà dừng lại việc trao đổi với Do nguồn tin báo, tố giác loại tội phạm trở nên hạn hẹp - Kể trường hợp người muốn trình báo hành vi truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy, họ “chùn bước” Bởi văn hóa phẩm đồi trụy trơi khắp website internet, đĩa CD, DVD bán dạo, không rõ nguồn gốc xuất xứ vv… Muốn truy nguồn gốc để xử lý khó khăn, với tâm lý “khơng biết đằng mà tìm”, tâm lý người thông thường chọn cách bỏ qua hành vi truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy tập trung vào việc ngăn không cho người xung quanh tiếp xúc với văn hóa phẩm đồi trụy - Việc tuyên truyền, phổ biến quy định pháp luật tội chưa trọng mức Một số tội danh khác “Giết người”, “Cướp tài sản”, “Hiếp dâm” nói tương đối tiếng, để người có nhận thức thơng thường khơng cần tìm hiểu pháp luật nghe đến thông qua phương tiện thông tin đại chúng Tivi, đài phát thanh, đọc báo, mạng xã hội … qua nói chuyện, trao đổi thông thường đời sống sinh hoạt Thế có nhiều tội danh quy định Bộ luật hình mà người biết đến chưa tìm hiểu Bộ luật hình công tác, học tập lĩnh vực liên quan đến Luật ~ 77 ~ học, ví dụ tội “Điều động người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường thủy” (Điều 275 BLHS); tội “Dụ dỗ, ép buộc chứa chấp người 18 tuổi phạm pháp” (Điều 325 BLHS); tội “Cố ý bỏ thương binh, tử sĩ khơng chăm sóc, cứu chữa thương binh” (Điều 417 BLHS) vv… v… Và tội “Truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy” nằm trường hợp này, gần bị lãng quên đời sống xã hội, trạng thực tế xảy nhiều, chí có phận quần chúng nhân dân đến tồn tội danh Khiến cho công tác phát xử lý hành vi phạm tội khó lại thêm khó khăn - Hiện có hai cấp Tịa án có thẩm quyền xét xử sơ thẩm vụ án hình Tịa án nhân dân cấp huyện (Tòa án quân khu vực) Tòa án nhân dân cấp tỉnh (Tòa án quân cấp quân khu), kèm với Cơ quan cấp Cơ quan Cảnh sát điều tra, Viện kiểm sát, Chi cục thi hành án dân vv Thẩm quyền xét xử Tòa án quy định cụ thể Điều 268 Bộ luật tố tụng hình 2015 sau: “1 Tịa án nhân dân cấp huyện Tòa án quân khu vực xét xử sơ thẩm vụ án hình tội phạm nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng tội phạm nghiêm trọng, trừ tội phạm: a) Các tội xâm phạm an ninh quốc gia; b) Các tội phá hoại hồ bình, chống lồi người tội phạm chiến tranh; c) Các tội quy định điều 123, 125, 126, 227, 277, 278, 279, 280, 282, 283, 284, 286, 287, 288, 337, 368, 369, 370, 371, 399 400 Bộ luật hình sự; d) Các tội phạm thực lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Tòa án nhân dân cấp tỉnh Tòa án quân cấp quân khu xét xử sơ thẩm vụ án: ~ 78 ~ a) Vụ án hình tội phạm khơng thuộc thẩm quyền Tịa án nhân dân cấp huyện Tòa án quân khu vực; b) Vụ án hình có bị cáo, bị hại, đương nước ngồi tài sản có liên quan đến vụ án nước ngoài; c) Vụ án hình thuộc thẩm quyền xét xử Tịa án nhân dân cấp huyện Tòa án quân khu vực có nhiều tình tiết phức tạp khó đánh giá, thống tính chất vụ án liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành; vụ án mà bị cáo Thẩm phán, Kiểm sát viên, Điều tra viên, cán lãnh đạo chủ chốt huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương, người có chức sắc tơn giáo có uy tín cao dân tộc người.” Một người phạm tội “Truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy” bị xét xử sơ thẩm hai cấp huyện tỉnh (tương đương khu vực quân khu) Thế điều kiện sơ vật chất, lực trình độ hai cấp xét xử có chênh lệch lớn, đặc biệt công tác điều tra vụ án Nếu nói Cục An ninh mạng phịng, chống tội phạm sử dụng cơng nghệ cao có đủ điều kiện sở vật chất, lực trình độ chun mơn, kinh nghiệm để phát hiện, điều tra, xử lý, xác minh vụ việc truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp huyện, thành phố lại ngược lại, gặp phải khó khăn cực lớn việc giải vụ việc Khơng có đủ sở vật chất, lực, trình độ, kinh nghiệm, cịn có khơng đồng huyện, thành phố với phạm vi nước Vậy việc thụ lý, điều tra hành vi truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy cấp liệu có hiệu quả, đắn kịp thời hay không - Khách thể bị xâm hại tội “Truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy” nét sống văn hóa tốt đẹp, phong mỹ tục dân tộc, lối sống lành mạnh tâm lý người chuẩn mực Thế đại phận quần chúng nhân dân cịn xem nhẹ tác hại tội phạm này, khơng có quan tâm, khơng có đánh ~ 79 ~ giá mức sức ảnh hưởng nó, dẫn tới tâm lý bỏ mặc, không quan tâm, làm cho hành vi phạm tội lại có mơi trường thuận lợi để phát triển Mặt khác vấn đề cho thấy văn hóa phẩm đồi trụy xuất nhiều đời sống xã hội, kìm hãm được, nên dẫn tới tâm lý “chấp nhận chung sống” Đại phận quần chúng nhân dân tìm cách hạn chế xuất văn hóa phẩm đồi trụy, thay tìm kiếm tận gốc triệt tiêu 2.2 Một số kiến nghị, đề xuất nhằm hoàn thiện nâng cao hiệu áp dụng pháp luật hình tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy 2.2.1 Hồn thiện quy định pháp luật hình Từ phân tích, đánh giá nêu trên, tác giả có số kiến nghị, đề xuất hoàn thiện quy định pháp luật tội “Truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy” quy định Điều 326 BLHS sau: - Bổ sung chế định thu lợi bất tội “Truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy” - Bổ sung chế định xem xét, phân loại nội dung văn hóa phẩm đồi trụy, đặt phù hợp với quy định khác Điều luật, khơng mang tính chung chung quy định BLHS trước - Thống quy định theo dạng cấu thành tội phạm hình thức với tội danh Bằng cách bổ sung từ “nhằm” vào cấu thành tội phạm, phân tích - Bỏ mô tả hành vi “lưu hành” cấu thành tội phạm tội Theo ý kiến đề xuất tác giả, tội “Truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy” sau hồn thiện, có nội dung sau: Điều 326 Tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy ~ 80 ~ Người làm ra, chép, [29] vận chuyển, mua bán, tàng trữ nhằm phổ biến sách, báo, tranh, ảnh, phim, nhạc vật phẩm khác có nội dung khiêu dâm, đồi trụy hành vi khác nhằm [30] truyền bá vật phẩm đồi trụy thuộc trường hợp sau đây, bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm: a) Dữ liệu số hóa có dung lượng từ 01 gigabyte (GB) đến 05 gigabyte (GB); b) Ảnh có số lượng từ 100 ảnh đến 200 ảnh; c) Sách in, báo in vật phẩm khác có số lượng từ 50 đơn vị đến 100 đơn vị; d) Phổ biến cho từ 10 người đến 20 người; đ) Thu lợi bất từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng; [31] e) Đã bị xử phạt vi phạm hành hành vi quy định Điều bị kết án tội này, chưa xóa án tích mà cịn vi phạm Phạm tội thuộc trường hợp sau đây, bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm: a) Có tổ chức; b) Dữ liệu số hóa có dung lượng từ 05 gigabyte (GB) đến 10 gigabyte (GB); c) Ảnh có số lượng từ 200 ảnh đến 500 ảnh; d) Sách in, báo in vật phẩm khác có số lượng từ 100 đơn vị đến 200 đơn vị; đ) Phổ biến cho từ 21 người đến 100 người; e) Phổ biến cho người 18 tuổi; g) Sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thơng phương tiện điện tử để phạm tội; 29 : Bỏ hành vi “Lưu hành” 30 : Bổ sung từ “Nhằm” 31 : Bổ sung tình tiết định tội ~ 81 ~ h) Thu lợi bất từ 200.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng; [32] i) Tái phạm nguy hiểm k) Thuộc trường hợp quy định điểm từ điểm a đến điểm e khoản Điều này, vật phẩm đồi trụy có nội dung thể trực tiếp việc giao cấu hành vi quan hệ tình dục khác cách thơ bạo, trái ý muốn nạn nhân, gây đau đớn cho nạn nhân hành vi khác gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới tâm lý; 33 Phạm tội thuộc trường hợp sau đây, bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm: a) Dữ liệu số hóa có dung lượng 10 gigabyte (GB) trở lên; b) Ảnh có số lượng 500 ảnh trở lên; c) Sách in, báo in vật phẩm khác có số lượng 200 đơn vị trở lên; d) Phổ biến cho 101 người trở lên đ) Thu lợi bất từ 500.000.000 đồng trở lên; [34] e) Thuộc trường hợp quy định điểm từ điểm a đến điểm i khoản Điều này, vật phẩm đồi trụy có nội dung thể trực tiếp việc giao cấu hành vi quan hệ tình dục khác với người già, trẻ em, có tính chất loạn luân, quan hệ tình dục với động vật, với nhiều người lúc, với người giới hành vi khác gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới tâm lý; [35] Người phạm tội cịn bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng, cấm hành nghề làm công việc định từ 01 năm đến 05 năm 32 : Bổ sung tình tiết định khung tăng nặng TNHS 33 : Bổ sung tình tiết định khung tăng nặng TNHS 34 : Bổ sung tình tiết định khung tăng nặng TNHS 35 : Bổ sung tình tiết định khung tăng nặng TNHS ~ 82 ~ 2.2.2 Nâng cao hiệu áp dụng pháp luật phòng, chống tội “Truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy” Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu áp dụng pháp luật, phòng, chống tội phạm tội “Truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy” sau: - Nâng cao chất lượng giải tin báo, tố giác tội phạm, kiến nghị khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án nói chung loại tội phạm Trong cần tăng cường cơng tác đào tạo, tập huấn, nâng cao lực trình độ cho cán bộ, Điều tra viên, Kiểm sát viên, Thẩm tra viên, Thẩm phán vv Đồng thời thân cán bộ, công chức giao nhiệm vụ phải tích cực trau dồi, tích lũy kinh nghiệm việc xử lý, giải loại tội phạm này, làm cho trình áp dụng pháp luật đắn, chuẩn xác, phát huy vai trò pháp luật đời sống xã hội nói chung - Tăng cường cơng tác tra, kiểm tra nhằm phát kịp thời hành vi có dấu hiệu phạm tội, đặc biệt ý tới sở kinh doanh có liên quan như: Nơi cung cấp dịch vụ truy cập internet công cộng (quán nét), cửa hàng buôn bán,cơ sở sản xuất, in băng, đĩa, phim nhạc.vv…v - Các hành vi truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy phải quy định thống Bộ luật Hình văn quy phạm pháp luật khác có liên quan, đặc biệt lĩnh vực xử phạt vi phạm hành hành vi - Sửa đổi, bổ sung pháp luật tra theo hướng xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm quan việc phát hiện, xử lý trường hợp có dấu hiệu phạm tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy phải chuyển hồ sơ vụ việc cho quan điều tra; Quy định cụ thể trách nhiệm quan hệ phối hợp quan, tổ chức, đơn vị chức phát hiện, xử lý hành vi phạm tội - Tăng cường trách nhiệm quan Nhà nước việc phối hợp, giám sát, phát hiện, xử lý phòng, ngừa tội phạm Tạo điều kiện, khuyến khích cán bộ, đảng viên, cơng chức, viên chức, người lao động phát hành vi có dấu hiệu truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy Có hình thức khen thưởng kịp thời, xứng đáng người có cơng lớn việc phát hành vi phạm tội - Tăng cường phối hợp quan, tổ chức, đơn vị chức năng, đặc biệt quan Điều tra – Viện kiểm sát – Tòa án, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc phát hiện, điều tra, xử lý vụ việc, vụ án truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy Tổ chức họp liên ngành thỉnh thị cấp không thống quan điểm vụ, việc - Đẩy mạnh công tác tuyên truyền phương tiện thông tin đại chúng tác hại việc tiếp xúc với văn hóa phẩm đồi trụy Đề xướng phong ~ 83 ~ trào trừ văn hóa phẩm đồi trụy khỏi đời sống xã hội, coi việc truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy tệ nạn cần loại bỏ, có tính chất nghiêm trọng tương đương với việc sử dụng ma túy, đặc biệt nhà trường từ cấp Cơ sở đến Cao đẳng, Đại học Tăng cường sản xuất ấn phẩm có nội dung tuyên truyền phịng, chống hành vi truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy, đặc biệt lưu ý bậc phụ huynh cần để mắt tới mình, định hướng giáo dục giới tính cách phù hợp, đắn, tránh để trẻ em bị lệch lạc mặt tâm lý, tư tưởng tự tìm hiểu, tiếp xúc với văn hóa phẩm đồi trụy - Tăng cường việc cơng khai công tác phát hiện, xử lý vụ việc, vụ án truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy phương tiện thông tin đại chúng kết xử lý vụ việc, vụ án đó, nhằm tăng tính răn đe pháp luật, tăng cường hiệu phòng ngừa hành vi phạm tội phát sinh - Tích cực phát triển cơng nghệ, đầu tư nhiều nguồn lực cho quan chức việc phát tội phạm mơi trường mạng máy tính internet Cập nhật học hỏi công nghệ từ nước phát triển, có trình độ kỹ thuật số cao - Lực lượng quan Cảnh sát điều tra cấp cần nghiên cứu, triển khai hình thức “tuần tra mạng”, phân công cán thường xuyên truy cập vào trang mạng internet, mạng xã hội facebook, lotus, gapo… diễn đàn tin tức, địa nghi ngờ chứa nội dung đồi trụy vừa để chủ động nắm bắt thông tin, dấu hiệu tội phạm, vừa tìm hiểu phương thức, thủ đoạn hoạt động tội phạm để có phương án phát hiện, xử lý cho phù hợp - Tăng cường hợp tác quốc tế việc đấu tranh, phòng chống tội phạm sử dụng cơng nghệ cao nói chung, tội phạm truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy nói riêng KẾT LUẬN CHƯƠNG II Tựu chung lại, Chương II luận văn giải vấn đề mặt thực tiễn tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy, từ tình hình phát hiện, xử lý loại tội phạm thực tế, qua nêu tồn tại, hạn chế, vướng mắc đồng thời đề xuất giải pháp khắc phục tồn tại, hạn chế KẾT LUẬN Tựu chung lại, luận văn tổng hợp kết nghiên cứu đề tài: “Tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy Bộ ~ 84 ~ luật Hình 2015” tác giả, qua rút số ưu điểm, nội dung cụ thể sau: - Nêu vấn đề lý luận chung tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy, quy định tội phạm luật hình (thuộc Chương XXI – Các tội xâm phạm an tồn cơng cộng, trật tự cơng cộng), với vị trí tội xâm hại đến truyền thống văn hóa tốt đẹp dân tộc ta, nhân dân ta, xâm hại đến nỗ lực giữ gìn sắc văn hóa, nếp sống văn minh Nhà nước pháp luật - Phân tích dấu hiệu pháp lý đặc trưng để từ dễ dàng phân biệt tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy với tội khác có nhiều điểm tương đồng - Chỉ nét tiến bộ, phát triển trình độ lập pháp dựa sở phân tích đổi quy định pháp luật, Bộ luật hình 2015 so với quy định trước đây, theo hướng cụ thể hơn, rõ ràng hơn, tạo thuận lợi cho việc áp dụng thực tế - So sánh quy định tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy Bộ luật hình Việt Nam với Bộ luật hình số nước có lập pháp tiên tiến, phát triển giới để thấy điểm trội thiếu sót, giúp người đọc, người nghiên cứu có nhìn đa chiều tội danh - Thống kê phân tích số liệu tình hình xét xử sơ thẩm vụ án hình nói chung, xét xử sơ thẩm vụ án hình tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy nói riêng, qua nhận định thực trạng xử lý loại tội phạm đời sống xã hội Đặc biệt lấy ví dụ phân tích Bản án sơ thẩm cụ thể làm sở nhận định tồn tại, thiếu sót xét xử tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy địa phương Chỉ tồn tại, vướng mắc, tập trung chủ yếu vào vướng mắc quy định pháp luật nêu số giải pháp, kiến nghị có hệ thống nhằm hồn thiện quy định ~ 85 ~ pháp luật tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy nâng cao hiệu xử lý thực tiễn thi hành./ DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

Ngày đăng: 05/05/2023, 09:29