Bộ Thơng mại Viện nghiên cứu thơng mại đề tài khoa học cấp bộ M số: 2005 - 78 - 009 đánh giá thực trạng và định hớng tổ chức các kênh phân phối một số mặt hàng chủ yếu ở nớc ta thời kỳ đến năm 2015 6474 20/8/2007 Hà nội - 2007 Bộ thơng mại Viện nghiên cứu thơng mại Đề Tài KHOA Học Cấp Bộ M số: 2005 - 78 009 Đánh Giá Thực Trạng Và Định Hớng Tổ Chức Các KÊNH PHÂN Phối MộT Số Mặt Hàng Chủ Yếu ở NƯớC TA Thời Kỳ Đến NĂM 2015 Cơ quan quản lý đề tài: Bộ thơng mại Cơ quan chủ trì thực hiện: Viện nghiên cứu thơng mại Chủ nhiệm đề tài: PGS.TS Đinh Văn Thành Các thành viên: Ths. Nguyễn thị Thanh Hà Ths. Đỗ Kim Chi CN. Phạm Hồng Tú CN. Lê Văn Hoá CN. Phạm Hồng Lam Hà nội - 2007 i Mục lục Mở đầu 1 Chơng 1. Thực trạng tổ chức các kênh phân phối một số mặt hàng chủ yếu ở nớc ta từ 2001 đến nay 5 1. Một số vấn đề chung về tổ chức kênh phân phối hàng hoá 5 1.1. Khái niệm và sự cần thiết phải tổ chức các kênh phân phối hàng hoá 5 1.1.1. Phân định một số khái niệm về kênh phân phối hàng hoá 5 1.1.2. Sự cần thiết phải tổ chức các kênh phân phối hàng hoá 9 1.2. Những nhân tố tác động đến tổ chức các kênh phân phối hàng hoá 10 1.2.1. Mục tiêu và phơng hớng phát triển kinh tế - xã hội của nớc ta 10 1.2.2. Hội nhập kinh tế quốc tế và tác động của nó đối với phát triển hệ thống phân phối 11 1.2.3. Đặc điểm và tính chất của hàng hoá, đặc điểm của khách hàng 11 1.2.4. Sự phát triển của các doanh nghiệp, nguồn lực của doanh nghiệp 12 1.2.5. Các điều kiện tự nhiên và xã hội khác 13 1.3. Các yêu cầu và nguyên tắc tổ chức các kênh phân phối hàng hoá 14 1.3.1. Các yêu cầu 14 1.3.2. Một số nguyên tắc cơ bản trong tổ chức kênh phân phối hàng hoá 16 2. Thực trạng tổ chức các kênh phân phối một số mặt hàng chủ yếu ở nớc ta hiện nay 18 2.1. Thực trạng tổ chức kênh phân phối sắt thép 18 2.1.1. Khái quát chung về thực trạng sản xuất, xuất nhập khẩu và tiêu thụ mặt hàng sắt thép 20 2.1.2. Thực trạng tổ chức các kênh phân phối trên thị trờng thép 21 ii 2.1.3. Đánh giá chung về thực trạng phát triển kênh phân phối thép 28 2.2. Thực trạng tổ chức kênh phân phối xi măng 29 2.2.1. Khái quát chung về thực trạng sản xuất, nhập khẩu và tiêu thụ xi măng Việt Nam 29 2.2.2. Thực trạng tổ chức các kênh phân phối xi măng 32 2.2.3. Đánh giá chung về thực trạng kênh phân phối xi măng 36 2.3. Thực trạng tổ chức kênh phân phối phân bón hoá học 39 2.3.1. Khái quát chung về sản xuất, nhập khẩu và tiêu thụ PBHH 39 2.3.2. Thực trạng tổ chức các kênh phân phối PBHH 42 2.3.3. Đánh giá chung về thực trạng kênh phân phối PBHH 49 2.4. Thực trạng tổ chức kênh phân phối rau quả 51 2.4.1. Khái quát chung về thực trạng sản xuất/nhập khẩu và tiêu thụ rau quả 51 2.4.2. Thực trạng tổ chức kênh phân phối rau quả 54 2.4.3. Đánh giá chung về thực trạng kênh phân phối rau quả 66 2.5. Thực trạng tổ chức kênh phân phối thịt 69 2.5.1. Khái quát chung về thực trạng sản xuất và tiêu thụ thịt 70 2.5.2. Thực trạng tổ chức các kênh phân phối thịt 71 2.5.3. Đánh giá chung về thực trạng kênh phân phối thịt 78 2.6. Thực trạng tổ chức kênh phân phối hàng may mặc 79 2.6.1. Khái quát chung về thực trạng sản xuất và tiêu thụ hàng may mặc 79 2.6.2. Thực trạng tổ chức kênh phân phối hàng may mặc 82 2.6.3. Đánh giá chung về thực trạng kênh phân phối hàng may mặc 86 3. Đánh giá tổng quát về thực trạng tổ chức các kênh phân phối hàng hoá ở nớc ta hiện nay 87 3.1. Những kết quả đạt đợc 87 3.2. Những hạn chế và nguyên nhân 89 iii Chơng 2. Định hớng tổ chức các kênh phân phối một số mặt hàng chủ yếu ở Việt Nam thời kỳ đến 2015 93 1. Dự báo xu hớng phát triển các kênh phân phối 93 1.1. Bối cảnh quốc tế và trong nớc tác động tới phát triển các kênh phân phối hàng hoá ở Việt Nam 93 1.2. Xu hớng phát triển của các kênh phân phối hàng hoá trên thế giới và một số vấn đề đặt ra cho Việt Nam 101 1.2.1. Xu hớng phát triển của các kênh phân phối hàng hoá trên thế giới 101 1.2.2. Một số vấn đề đặt ra cho Việt Nam 106 2. Quan điểm và mục tiêu về tổ chức kênh phân phối hàng hoá Việt Nam 108 2.1. Quan điểm 108 2.2. Mục tiêu tổ chức các kênh phân phối 110 3. Định hớng tổ chức các kênh phân phối thời kỳ đến năm 2015 112 3.1. Định hớng tổ chức kênh phân phối sắt thép 112 3.2. Định hớng tổ chức kênh phân phối xi măng 120 3.3. Định hớng tổ chức kênh phân phối phân bón 124 3.4. Định hớng tổ chức kênh phân phối rau quả 129 3.5. Định hớng tổ chức kênh phân phối thịt 132 3.6. Định hớng tổ chức kênh phân phối hàng may mặc 136 Chơng III. Một số giải pháp và kiến nghị chủ yếu 139 1. Các giải pháp về phía Nhà nớc 139 1.1. Hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật nhằm tạo ra môi trờng thuận lợi và ổn định cho phát triển hệ thống kênh phân phối 139 1.2. Đổi mới công tác qui hoạch phát triển thơng mại và rà soát, điều chỉnh, bổ sung các qui hoạch phát triển kết cấu hạ tầng thơng mại 140 1.3. Hoàn thiện hệ thống chính sách đầu t phát triển hệ thống phân phối hàng hoá 141 iv 1.4 Các giải pháp khác 142 2. Những giải pháp đối với doanh nghiệp 145 2.1. Xây dựng và thực thi chiến lợc phát triển kênh phân phối hàng hoá của doanh nghiệp 145 2.2. Hoàn thiện quản lý các dòng chảy trong kênh phân phối 154 2.3. Nâng cao hiệu quả liên kết giữa các thành viên trong kênh phân phối 157 2.4. Các giải pháp khác 161 3. Các giải pháp cụ thể đối với một số mặt hàng chủ yếu 162 3.1. Các giải pháp cụ thể đối với kênh phân phối sắt thép 162 3.2. Các giải pháp cụ thể đối với kênh phân phối xi măng 165 3.3. Các giải pháp cụ thể đối với kênh phân phối phân bón 167 3.4. Các giải pháp cụ thể đối với kênh phân phối rau quả 168 3.5. Các giải pháp cụ thể đối với kênh phân phối thịt 174 3.6. Các giải pháp cụ thể đối với kênh phân phối hàng may mặc 176 4. Một số khuyến nghị đối với Nhà nớc 177 Kết luận 179 Tài liệu tham khảo 181 Phụ lục 183 v Danh mục bảng biểu, sơ đồ, phụ lục Bảng biểu Bảng 1.1. Sản lợng sản xuất của ngành thép trong nớc 19 Bảng 1.2. Nhập khẩu thép các loại 20 Bảng 1.3. Sản xuất xi măng của Việt Nam giai đoạn 2000 - 2005 30 Bảng 1.4. Tình hình sản xuất phân bón 2001 2005 39 Bảng 1.5. Nhập khẩu phân bón vào Việt Nam từ 2001 2005 40 Bảng 1.6. Tình hình sử dụng phân bón ở Việt Nam 2001 - 2005 41 Bảng 1.7. Sản xuất rau, quả của Việt Nam 2001- 2005 52 Bảng 1.8. Tập quán chọn lựa nhà cung cấp rau quả tơi của các nhóm hộ gia đình 66 Bảng 1.9. Sản lợng sản phẩm chăn nuôi chủ yếu 69 Bảng 1.10. Cơ cấu các loại thịt đợc sản xuất ở Việt Nam 70 Bảng 1.11. Tăng trởng sản xuất hàng dệt may 79 Bảng 1.12. Tình hình sản xuất hàng may mặc 80 Bảng 1.13. Tình hình tiêu thụ hàng may mặc 81 Bảng 2.1. Dự báo cung - cầu trên thị trờng thép (2005 - 2015) 113 Bảng 2.2. Sản lợng xi măng sản xuất đến năm 2015 120 Bảng 2.3. Dự báo nhu cầu xi măng cả nớc và theo các vùng đến 2015 121 vi Sơ đồ Sơ đồ 1.1. Thực trạng tổ chức kênh phân phối của VSC 23 Sơ đồ 1.2. Kênh phân phối thép của các nhà sản xuất thép ngoài VSC 25 Sơ đồ 1.3. Kênh phân phối thép của các các doanh nghiệp t nhân, hợp tác xã và các hộ sản xuất tại các làng nghề 26 Sơ đồ 1.4. Cấu trúc hệ thống phân phối thép ở Việt Nam 32 Sơ đồ 1.5. Hệ thống kênh phân phối xi măng của Tổng công ty Xi măng Việt Nam 33 Sơ đồ 1.6. Kênh phân phối phân bón hoá học 42 Sơ đồ 1.7. Kênh phân phối phân bón hoá học nhập khẩu của TCT Vật t nông nghiệp 48 Sơ đồ 1.8. Kênh phân phối quả 55 Sơ đồ 1.9. Kênh phân phối ngắn cho rau từ khu vực gần thành phố 59 Sơ đồ 1.10. Kênh phân phối dài đối với rau 60 Sơ đồ 1.11. Kênh phân phối rau trong nớc 61 Sơ đồ 1.12. Kênh phân phối thịt lợn tại khu vực Hà Nội 73 Sơ đồ 1.13. Dòng chảy của sản phẩm từ ngời chăn nuôi đến ngời tiêu dùng 74 Sơ đồ 1.14. Kênh phân phối thịt lợn 76 Sơ đồ 1.15. Kênh phân phối thịt bò 77 Sơ đồ 1.16. Kênh phân phối thịt gà 77 Sơ đồ 1.17. Kênh phân phối hàng may mặc 83 Sơ đồ 1.18. Hệ thống phân phối hàng may mặc của Vinatex 86 Sơ đồ 2.1. Cấu trúc các thành viên kênh trong hệ thống phân phối sắt thép 116 Sơ đồ 2.2. Mô hình tổ chức hệ thống kênh phân phối của các nhà phân phối lớn 117 Sơ đồ 2.3. Mô hình tổ chức hệ thống kênh phân phối của các nhà phân phối vừa 119 vii và nhỏ Sơ đồ 2.4. Cấu trúc các thành viên kênh trong hệ thống phân phối xi măng 121 Sơ đồ 2.5. Mô hình tổ chức kênh phân phối xi măng của Tổng công ty xi măng 123 Sơ đồ 2.6. Cấu trúc các thành viên kênh trong hệ thống phân phối phân bón hoá học 125 Sơ đồ 2.7. Mô hình tổ chức kênh phân phối phân bón kiểu Tập đoàn 127 Sơ đồ 2.8. Cấu trúc các thành viên kênh trong hệ thống phân phối rau quả 129 Sơ đồ 2.9. Mô hình tổ chức kênh phân phối mặt hàng rau quả 131 Sơ đồ 2.10. Cấu trúc các thành viên kênh trong hệ thống kênh phân phối thịt 133 Sơ đồ 2.11. Mô hình tổ chức kênh phân phối thịt 135 Sơ đồ 2.12. Cấu trúc các thành viên kênh trong hệ thống kênh phân phối hàng may mặc 136 Sơ đồ 2.13. Mô hình tổ chức kênh phân phối hàng may mặc 138 viii Phụ lục Phụ lục 1. Mẫu phiếu điều tra cấu trúc các kênh phân phối hàng hoá trên thị trờng nội địa 183 Phụ lục 2. Mẫu phiếu điều tra kênh phân phối của cơ sở kinh doanh 185 Phụ lục 3. Kênh phân phối thép 190 Phụ lục 4. Kênh phân phối xi măng 191 Phụ lục 5. Kênh phân phối phân bón hoá học 192 Phụ lục 6 . Kênh phân phối rau quả 193 Phụ lục 7. Kênh phân phối thịt lợn 195 Phụ lục 8. Kênh phân phối hàng may mặc 196 Phụ lục 9. So sánh một số chỉ tiêu của các cơ sở cán thép Việt Nam 198 Phụ lục 10. Nhu cầu tiêu thụ theo chủng loại thép 198 Phụ lục 11. Một số thị trờng nhập khẩu thép chủ yếu 199 Phụ lục 12. Hệ thống phân phối của Tổng công ty Thép Việt Nam 200 Phụ lục 13. Nhu cầu phân bón cho từng vụ, từng vùng 201 Phụ lục 14. Quá trình hình thành giá trong kênh phân phối nhãn tơi 202 Phụ lục 15. Hình thành giá và lợi nhuận giữa các tác nhân tham gia kênh phân phối vải Thanh Hà 203 [...]... đến nay Chơng 2 Định hớng tổ chức các kênh phân phối một số mặt hàng chủ yếu ở Việt Nam thời kỳ đến năm 2015 Chơng 3 Một số giải pháp và kiến nghị chủ yếu 4 Chơng 1 Thực trạng tổ chức các kênh phân phối một số mặt hàng chủ yếu ở nớc ta từ 2001 đến nay 1 Một số vấn đề chung về tổ chức kênh phân phối hàng hoá 1.1 Khái niệm và sự cần thiết phải tổ chức các kênh phân phối hàng hoá 1.1.1 Phân định một số. .. phối một số mặt hàng chủ yếu ở nớc ta - Dự báo xu hớng biến đổi và phát triển các kênh phân phối, xây dựng định hớng tổ chức các kênh phân phối đối với một số mặt hàng chủ yếu ở nớc ta trong thời gian tới - Đề xuất các chính sách và giải pháp để tổ chức và điều tiết các kênh phân phối nhằm đáp ứng tốt các mục tiêu phát triển kinh tế và xã hội ở nớc ta thời kỳ đến năm 2015 Đối tợng và phạm vi nghiên cứu... những kênh rất cần sự tham gia của nhiều chủ thể thì lại có ít chủ thể tham gia Xuất phát từ thực tiễn nh đã nêu trên, việc triển khai nghiên cứu đề tài: "Đánh giá thực trạng và định hớng tổ chức các kênh phân phối một số mặt hàng chủ yếu ở nớc ta thời kỳ đến năm 2015" là rất cần thiết và cấp bách Mục tiêu nghiên cứu của đề tài: - Đánh giá một cách toàn diện thực trạng các kênh phân phối một số mặt hàng. .. cơ sở đó mà dự báo xu hớng phát triển các kênh phân phối trong thời gian tới - Hội thảo trng cầu ý kiến chuyên gia để lựa chọn định hớng tổ chức các kênh phân phối và tập hợp các giải pháp, kiến nghị Nội dung nghiên cứu Ngoài phần mở đầu, kết luận và các phụ lục kèm theo, nội dung nghiên cứu kết cấu thành 3 chơng nh sau: 3 Chơng 1 Thực trạng tổ chức các kênh phân phối một số mặt hàng chủ yếu ở nớc ta. .. xác định đợc tính khoa học và tính phù hợp với thực tiễn của định hớng tổ chức các kênh phân phối hàng hoá trong thời gian tới lại cần phải có các t liệu về thực trạng tình hình tiêu thụ hàng hoá qua các kênh phân phối trong thời gian qua Chẳng hạn, để tổ chức kênh phân phối hàng nông sản chúng ta cần phải biết hoặc ớc lợng đợc rằng có tỷ lệ bao nhiêu hàng hoá đã và sẽ phải đi qua hệ thống các chợ, các. .. trung chủ yếu vào mặt hàng rau quả và thịt; đối với hàng công nghiệp tiêu dùng tập trung vào mặt hàng may mặc; đối với nhóm hàng vật t phục vụ sản xuất tập trung vào mặt hàng sắt thép, xi măng và phân bón + Về không gian là phạm vi của cả nớc, có tập trung vào một số địa bàn trọng điểm + Về thời gian: đánh giá thực trạng từ 2001 đến nay, định hớng và các giải pháp kiến nghị cho thời kỳ đến năm 2015 Phơng... tự điều tiết kênh phân phối hàng hoá Việc để cho cơ chế thị trờng tự điều tiết các kênh phân phối hàng hoá một mặt không phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế thị trờng định hớng XHCN ở nớc ta và mặt khác nó đã và sẽ làm giảm vai trò của Nhà nớc trong việc hạn chế các mặt trái của cơ chế thị trờng Chính vì vậy, việc định hớng tổ chức các kênh phân phối hàng hoá trong thời gian tới ở nớc ta là hết sức... hợp 2 Thực trạng tổ chức các kênh phân phối một số mặt hàng chủ yếu ở nớc ta hiện nay 2.1 Thực trạng tổ chức kênh phân phối sắt thép 2.1.1 Khái quát chung về thực trạng sản xuất, xuất nhập khẩu và tiêu thụ mặt hàng sắt thép Nguồn thép lu thông trên thị trờng trong nớc gồm 3 nhóm chính: - Nhóm vừa đợc nhập khẩu lại vừa đợc sản xuất trong nớc nh thép xây dựng, thép ống mạ kẽm( chiếm gần 60% tổng lợng... phải có các Hiệp hội đợc tổ chức một cách phù hợp - Tiếp cận theo chức năng của các trung gian phân phối Các trung gian phân phối bao gồm các thể nhân và pháp nhân kinh tế hợp thức đứng giữa nhà sản xuất và nhà tiêu dùng thực hiện chức năng phân phối hàng hoá để tìm kiếm lợi nhuận cho họ Theo chức năng của các trung gian phân phối, thờng có 2 loại trung gian phân phối là trung gian bán buôn và trung... khách hàng Đồng thời, sự phát triển của khoa học công nghệ và sự ra đời các phơng thức kinh doanh hiện đại cũng có tác động đến việc mua sắm, khách hàng là tổ chức, các trung gian thơng mại cũng có những điểm khác biệt với khách hàng là cá nhân Bên cạnh đó, đặc tính của hàng hoá có ảnh hởng lớn đến cách thức phân phối và tổ chức kênh phân phối: hàng thực phẩm hay hàng phi thực phẩm; Sản phẩm có giá . 2. Định hớng tổ chức các kênh phân phối một số mặt hàng chủ yếu ở Việt Nam thời kỳ đến năm 2015. Chơng 3. Một số giải pháp và kiến nghị chủ yếu. 5 Chơng 1 Thực trạng tổ chức các kênh phân. tiêu tổ chức các kênh phân phối 110 3. Định hớng tổ chức các kênh phân phối thời kỳ đến năm 2015 112 3.1. Định hớng tổ chức kênh phân phối sắt thép 112 3.2. Định hớng tổ chức kênh phân phối. Đề Tài KHOA Học Cấp Bộ M số: 2005 - 78 009 Đánh Giá Thực Trạng Và Định Hớng Tổ Chức Các KÊNH PHÂN Phối MộT Số Mặt Hàng Chủ Yếu ở NƯớC TA Thời Kỳ Đến NĂM 2015 Cơ quan quản lý đề