ubnd thành phố Hà Nội sở y tế Báo cáo tổng kết đề tài nghiên cứu khoa học và công nghệ cấp thành phố Tên đề tài: Nghiên cứu thực trạng các bệnh tật của nhân dân nội thành Hà nội có liên quan tới ô nhiễm không khí, các tổn thất về kinh tế x hội do các bệnh này gây nên và đề xuất các giải pháp khả thi nhằm phòng ngừa, hạn chế tình trạng này 6834 05/5/2008 Hà Nội - 2008 Các chữ viết tắt và ký hiệu trong đề tài ATS : Hội Lồng ngực Hoa Kỳ (American Thoracic Society) BHYT : Bảo hiểm y tế BN : Bệnh nhân BT : Bình thờng CCK : Chỉ số Chất lợng Không khí CTYT : Chơng trình y tế COPD : Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (Chronic Obstructive Pulmonary Disease) FEV1 : Thể tích thở ra gắng sức trong giây đầu tiên (Forced Expiratory Volumecin one second) FVC : Dung tích sống thở mạnh (Forced Vital Capacity) HC : Hạn chế HH : Hỗn hợp HPQ : Hen phế quản KCN : Khu công nghiệp KHCN : Sở Khoa học và Công nghệ Hà nội RLTK : Rối loạn thông khí SBS : Hội chứng nhà kín (Sick Building Syndrom) TCCP : Tiêu chuẩn cho phép TCVN : Tiêu chuẩn Việt Nam TE : Trẻ em TN : Tắc nghẽn TV : Tử vong UBND : Uỷ ban Nhân dân VC : Dung tích sống thở chậm (Slow Vital Capacity) VPQ : Viêm phế quản VSDTTW : Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ơng VSV : Vi sinh vật VTPQ : Viêm tiểu phế quản Mục lục Trg Thông tin chung Mục tiêu đề tài Các nội dung chính Mục lục 1. Đặt vấn đề 1 2. Tổng quan tài liệu 7 2.1 Lịch sử nghiên cứu ô nhiễm môi trờng 7 2.2 Những nghiên cứu ô nhiễm môi trờng ở nớc ngoài 11 2.3 Những nghiên cứu ô nhiễm môi trờng trong nớc 36 3. Đối tợng và phơng pháp nghiên cứu 41 3.1 Địa điểm nghiên cứu 41 3.1.1 Nghiên cứu ô nhiễm không khí chọn 5 khu vực đại diện cho nội thành Hà Nội 41 3.1.2 Nghiên cứu tình hình sức khoẻ ngời dân 41 3.2 Đối tợng nghiên cứu 42 3.2.1 Nghiên cứu ô nhiễm môi trờng 42 3.2.2 Nghiên cứu tình hình sức khoẻ ngời dân 42 3.3 Phơng pháp nghiên cứu 43 3.3.1 Nghiên cứu ô nhiễm môi trờng 43 3.3.2 Nghiên cứu tình hình sức khoẻ ngời dân 45 3.3.3 Lợng giá những tổn thất về kinh tế xã hội do các bệnh liên quan đến ô nhiễm không khí gây ra 46 3.3.4 Đề xuất các giải pháp khả thi nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí, giảm bệnh tật liên quan đến ô nhiễm không khí 46 3.4 Phơng pháp lấy mẫu không khí 46 3.5 Xử lý số liệu 47 4. Kết quả nghiên cứu của đề tài 48 4.1 Diễn biến môi trờng Hà Nội trong những năm qua 48 4.2 Kết quả nghiên cứu ô nhiễm không khí 66 4.2.1 Vi khí hậu 66 4.2.2 Bụi và thành phần hoá học của bụi 75 4.2.3 Các hơi khí 90 4.2.4 Vi sinh vật, nấm mốc 108 4.3 Kết quả nghiên cứu bệnh liên quan đến ô nhiễm không khí 114 4.4 Kết quả nghiên cứu tổn thất kinh tế do các bệnh liên quan đến ô nhiễm không khí gây ra 154 5 Bàn luận 188 5.1 Tình hình ô nhiễm không khí 189 5.2 Tình hình bệnh tật liên quan đến ô nhiễm không khí 213 5.3 Tổn thất kinh tế xã hội do các bệnh liên quan đến ô nhiễm không khí gây nên 219 6 Đề xuất giải pháp 223 6.1 Giải pháp về y tế nhằm giảm thiểu tác động xấu của ô nhiễm không khí tới sức khoẻ và giảm thiểu gánh nặng bệnh tật và chi phí của cá nhân, gia đình và xã hội do hậu quả của ô nhiễm không khí đối với sức khoẻ của cộng đồng c dân Thành phố (7 giải pháp con) 223 6.2 Giải pháp cơ bản, lâu dài hạn chế ô nhiễm không khí liên quan đến các chính sách phát triển kinh tế xã hội của Thành phố Hà Nội (3 giải pháp con) 234 6.3 Giải pháp tăng cờng thông tin giáo dục truyền thông (T G T) nhằm nâng cao nhận thức cho cộng đồng về chất lợng không khí ở Hà Nội (4 giải pháp con) 249 7. Kết luận và kiến nghị 250 A. Kết luận 250 7.1 Thực trạng ô nhiễm môi trờng 250 7.2 Cơ cấu một số bệnh liên quan đến ô nhiễm không khí và tổn thất kinh tế 251 7.3 Các giải pháp 253 B. Kiến nghị 255 Tài liệu tham khảo Phụ lục Thông tin chung Tên đề tài: Nghiên cứu thực trạng các bệnh tật của nhân dân nội thành Hà nội có liên quan tới ô nhiễm không khí, các tổn thất về kinh tế x hội do các bệnh này gây nên và đề xuất các giải pháp khả thi nhằm phòng ngừa, hạn chế tình trạng này Mã số của đề tài: TC-MT/08-04-2 Thời gian thực hiện đề tài: 18 tháng (từ tháng 7/2004 đến tháng 12/2005) Đơn vị thực hiện đề tài: Sở Y tế Hà Nội Chủ nhiệm đề tài: TS. Phạm Lê Tuấn Phó giám đốc Sở Y tế Hà Nội Cơ quan quản lý đề tài: Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội Cộng sự: 1. PGS.TS Lê Anh Tuấn Giám đốc Sở Y tế Hà Nội 2. PGS.TS Đoàn Huy Hậu CN Bộ môn DTH Học viện Quân y 3. PGS.TS Hoa Hữu Lân Trởng phòng Kế hoạch quản lý khoa học Viện nghiên cứu phát triển kinh tế xã hội Hà Nội 4. PGS.TS Lê Khắc Đức Chủ nhiệm Bộ môn Vệ sinh Học viện Quân y 5. TS. Hoàng Văn Lơng Trởng phòng KHCN Học viện Quân y 6. PGS.TS Hoàng Xuân Cơ - Phó trởng phòng KHCN Trờng Đại học Khoa học Tự nhiên 7. TS. Chu Văn Thăng CN Bộ môn sức khoẻ môi trờng Trờng Đại học Y khoa Hà Nội 8. BS. Đỗ Lê Huấn Giám đốc Trung tâm y tế dự phòng Hà Nội 9. PGS.TS Ngô Quí Châu Trởng khoa hô hấp Bệnh viện Bạch mai 10. PGS.TS Lê Văn Nãi Trởng phòng môi trờng khí Trờng Đại học Xây dựng Hà nội 11. BS. Trần Văn Chung Phó trởng phòng Kế hoạch Tài chính Sở Y tế Hà nội 12. BS. Nguyễn Phơng Hiền Vụ Đại học và Sau đại học Bộ Giáo dục và Đào tạo 13. BS. Bùi Công Đức Khoa YTLĐ Trung tâm y tế dự phòng Hà Nội 14. BS. Hoàng Minh Hiền Phòng TCCB Sở Y tế Hà Nội 15. BS. Nguyễn Mạnh Hùng Phó trởng khoa ATVSTP Trung tâm y tế dự phòng Hà nội 16. CN Hà Thuý Vân Phòng Kế toán Sở Y tế Hà Nội 17. Đặng Ngọc Lan - Bộ môn sức khoẻ môi trờng Trờng Đại học Y khoa Hà Nội 18. Và các cộng sự khác của Học viện quân y, Trờng Đại học Y khoa Hà nội, Trung tâm y tế dự phòng Hà nội Mục tiêu của đề tài 1. Đánh giá thực trạng một số yếu tố ô nhiễm không khí có nguy cơ cao đối với sức khoẻ con ngời tại các cụm dân c nội thành Hà Nội 2. Đánh giá thực trạng một số bệnh có liên quan tới ô nhiễm không khí của ngời dân nội thành Hà Nội 3. Lợng giá những tổn thất về kinh tế, xã hội do các bệnh đó gây nên trên địa bàn nghiên cứu. 4. Đề xuất các giải pháp ngăn ngừa, hạn chế ô nhiễm không khí và giảm thiểu các tác hại của ô nhiễm không khí đối với sức khoẻ ngời dân. Các nội dung chính 1. Đánh giá thực trạng một số yếu tố ô nhiễm không khí có nguy cơ cao đối với sức khoẻ con ngời tại các cụm dân c nội thành Hà nội 1.1. Một số khái niệm về môi trờng không khí và các yếu tố gây ô nhiễm môi trờng không khí 1.1.1. Môi trờng không khí và vai trò của không khí đối với mọi sinh vật và cuộc sống con ngời 1.1.2. Sự ô nhiễm không khí, các yếu tố gây ô nhiễm môi trờng không khí 1.1.3. Các chỉ tiêu đánh giá ô nhiễm không khí; các tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế 1.2. Thực trạng ô nhiễm môi trờng không khí hiện nay 1.2.1. Ô nhiễm môi trờng không khí vấn đề có tính toàn cầu. 1.2.2. Thực trạng ô nhiễm không khí hiện nay trên thế giới và các giải pháp 1.2.3. Thực trạng ô nhiễm không khí hiện nay ở Việt Nam nói chung và tại thủ đô Hà Nội nói riêng. 1.3. Kết quả nghiên cứu đánh giá thực trạng một số yếu tố ô nhiễm không khí có nguy cơ cao đối với sức khoẻ của đề tài. 2. Đánh giá thực trạng một số bệnh có liên quan tới ô nhiễm không khí của ngời dân nội thành Hà Nội 2.1. Các bệnh có liên quan đến ô nhiễm không khí và hậu quả của chúng - Hen phế quản, viêm mũi dị ứng và một số bệnh dị ứng - Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính - Bệnh viêm phế quản mãn tính - Bệnh mắt - Bệnh ngoài da - Các bệnh tai mũi họng - Hội chứng SBS 2.2. Kết quả nghiên cứu đánh giá thực trạng một số bệnh có liên quan tới ô nhiễm không khí của ngời dân nội thành Hà Nội. 2.2.1. Cơ cấu và tỷ lệ các bệnh có liên quan đến ô nhiễm không khí của ngời dân Hà Nội và học sinh các trờng trên địa bàn nghiên cứu 2.2.2. Các yếu tố nguy cơ của những bệnh có liên quan đến ô nhiễm không khí tại Hà Nội 3. Lợng giá những tổn thất về kinh tế, xã hội do các bệnh đó gây nên trên địa bàn nghiên cứu 3.1. Tổng quan về số liệu tổn thất kinh tế ở một số nớc trên thế giới và ở Việt Nam 3.2. Kết quả nghiên cứu về tổn thất kinh tế do các bệnh đó gây nên của đề tài 3.2.1. Tình hình sử dụng dịch vụ khám chữa bệnh, mô hình bệnh tật/tử vong, chi phí của ngời dân cho việc khám chữa bệnh. 3.2.2. Tác động về kinh tế, xã hội của các bệnh do ô nhiễm không khí gây nên : - Tác động đối với cộng đồng chung về tình hình nằm viện, nghỉ việc, nghỉ ốm, các suy giảm về kinh tế-sức khoẻ-tâm lý - Tác động đối với doanh nghiệp 3.2.3. Những ảnh hởng đối với trờng học 4. Đề xuất các giải pháp ngăn ngừa, hạn chế ô nhiễm không khí và giảm thiểu các tác hại của ô nhiễm không khí tới sức khoẻ. 4.1. Giải pháp về y tế nhằm giảm thiểu tác động xấu của ô nhiễm không khí tới sức khoẻ và giảm thiểu gánh nặng bệnh tật và chi phí của cá nhân, gia đình và xã hội do hậu quả của ô nhiễm không khi đối với sức khoẻ của cộng đồng c dân thành phố, gồm 7 giải pháp con cụ thể: [...]... không khí, cơ cấu bệnh tật có liên quan đến ô nhiễm môi trờng không khí, các tổn thất về kinh tế xã hội do các bệnh này gây nên, đề xuất các giải pháp hạn chế ô nhiễm, bảo vệ sức khoẻ, xây dựng phát triển kinh tế xã hội thủ ô 2005-2010 là hết sức cần thi t Đề tài nghiên cứu này nhằm các mục tiêu nh đã nêu ở phần mục tiêu 6 Phần 2 tổng quan tài liệu 2.1 Lịch sử nghiên cứu ô nhiễm môi trờng: Nguồn gây. .. và phòng ngừa bệnh tật do ô nhiễm không khí gây ra 4.1.4 Giải pháp về nhân lực, tổ chức y tế và kinh tế y tế 4.1.5 Giải pháp về kỹ thuật, thông tin y tế và quản lý điều hành 4.1.6 Giải pháp về xã hội hoá công tác y tế phòng chông ô nhiễm không khí 4.1.7 Xây dựng các quỹ dự phòng y tế cho ngời mắc bệnh ô nhiễm không khí 4.2 Giải pháp cơ bản lâu dài hạn chế ô nhiễm không khí liên quan đến các chính sách...4.1.1 Giải pháp về tăng cờng các biện pháp dự phòng nhằm giảm thi u các tác động xấu của ô nhiễm môi trờng không khí đối với sức khoẻ cộng đồng 4.1.2 Giải pháp về tăng cờng các biện pháp phát hiện sớm, điều trị kịp thời có hiệu quả đối với các bệnh có liên quan đến ô nhiễm môi trờng không khí cho c dân thành phố 4.1.3 Giải pháp về đầu t trang bị cho Ngành Y tế để khắc phục tình trạng ô nhiễm và phòng. .. chính sách phát triển kinh tế xã hội của Thành phố Hà Nội, gồm 3 giải pháp con cụ thể : 4.2.1 Giải pháp giảm thi u ô nhiễm môi trờng do các cơ sở công nghiệp; 4.2.3 Giải pháp giảm thi u ô nhiễm môi trờng do các phơng tiện giao thông ô thị 4.2.3 Giải pháp giảm thi u ô nhiễm môi trờng khu dân c, khu thơng mại dịch vụ 4.3 Giải pháp tăng cờng thông tin giáo dục truyền thông (T- G T) nhằm nâng cao nhận... đã nghiên cứu ô nhiễm môi trờng và sức khoẻ bệnh tật dân c vùng tiếp giáp các khu công nghiệp Thợng Đình, Mai Động, Hà Nội Sở KHCN MT Hà Nội (2001) [25] điều tra khảo sát đánh giá tình trạng ô nhiễm và bệnh nghề nghiệp một số cơ sở mạ, nhuộm kim loại quy mô nhỏ của Thành phố Hà Nội Lê Văn Nãi và cộng sự (2003) [25] về thực trạng và các giải pháp giảm thi u ô nhiễm môi trờng không khí tại các khu vực... 7,0; chết do viêm phế quản mãn tăng từ 3,4 lên 5,4 Các tác giả thấy rằng do phát triển công nghiệp, ô nhiễm môi trờng không khí tăng lên làm tăng tỷ lệ mắc và chết của bệnh, đặc biệt bệnh đờng hô hấp Nghiên cứu nồng độ khí SO2 và bụi khói ở vùng ô nhiễm trong thành phố, vùng xung quanh thành phố và vùng xa thành phố (ít ô nhiễm hơn) các tác giả thấy có sự liên quan chặt chẽ giữa ô nhiễm không khí và bệnh. .. hình về cơ sở công nghiệp vừa và nhỏ của khu vực nội thành Hà Nội (Đề tài nghiên cứu khoa học Thành phố Hà Nội mã số 01C-09/08/2001/2002) Các tác giả đều thấy rằng môi trờng không khí khu công nghiệp Hà Nội đều bị ô nhiễm bởi bụi, khí NO2, SO2, và đều làm tăng tỉ lệ các bệnh về đờng hô hấp, tăng tỉ lệ các triệu chứng hội chứng SBS, các bệnh tai mũi họng, dị ứng, hen phế quản và lao phổi cho dân c... nhiều khu công nghiệp và khu dân c mới đợc hình thành Mật độ dân c nội thành Hà Nội rất đông, đặc biệt tại các khu dân c các quận nội thành, khu phố cổ Bình quân diện tích nhà ở là rất thấp, môi trờng sống không đảm bảo đặc biệt là tình trạng ô nhiễm không khí; hoạt động giao thông vận tải và sản xuất tăng nhanh, đời sống kinh tế và văn hoá của nhân dân ngày càng đợc cải thi n Tuy nhiên, mặt trái của sự... sản xuất thủ công khó quản lý và kiểm soát Môi trờng không khí Hà Nội đang ở mức báo động về tình trạng ô nhiễm, tình trạng này làm gia tăng các bệnh về đờng hô hấp, tai mũi họng, mắt dẫn tới môi trờng sống kém chất lợng, ảnh hởng đến mỹ quan ô thị, giảm sự thu hút của du khách và các nhà đầu t Năm 2004 Thành Uỷ đã xác định và thông qua đề án cải thi n môi trờng xã hội trong đó có công tác nâng cao... môi trờng sống của ngời dân Đến nay, đã có nhiều công trình nghiên cứu về sức khoẻ-môi trờng ở Hà Nội, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tỷ lệ mắc bệnh chung và các bệnh có liên quan đến ô nhiễm không khí đang gia tăng đặc biệt là các bệnh đờng hô hấp nh viêm mũi dị ứng, hen phế quản, viêm xoang Các chi phí cho vấn đề sức khoẻ và môi trờng ngày càng lớn Vì vậy đánh giá thực trạng các yếu tố ô nhiễm môi . nội thành Hà nội có liên quan tới ô nhiễm không khí, các tổn thất về kinh tế x hội do các bệnh này gây nên và đề xuất các giải pháp khả thi nhằm phòng ngừa, hạn chế tình trạng này Mã số của. nội thành Hà nội có liên quan tới ô nhiễm không khí, các tổn thất về kinh tế x hội do các bệnh này gây nên và đề xuất các giải pháp khả thi nhằm phòng ngừa, hạn chế tình trạng này . nhiễm môi trờng không khí, cơ cấu bệnh tật có liên quan đến ô nhiễm môi trờng không khí, các tổn thất về kinh tế xã hội do các bệnh này gây nên, đề xuất các giải pháp hạn chế ô nhiễm, bảo vệ sức