TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC - ĐHQGHN KHOA SƯ PHẠM BỘ MÔN KHOA HỌC TỰ NHIÊN ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC CHƯƠNG TRÌNH, PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TOÁN HỌC Số tín chỉ: 4 Đề cương môn học Chương trình, phương pháp dạy học toán học được phê duyệt theo Quyết định số /QĐ-ĐT ngày tháng năm của Hiệu trưởng trường ĐHGD - Đại học Quốc gia Hà Nội và áp dụng từ ngày ký Quyết định ban hành. Hà Nội, 2011 2 TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC - ĐHQGHN KHOA SƯ PHẠM BỘ MÔN LÍ LUẬN VÀ CÔNG NGHỆ DẠY HỌC ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC Khóa đào tạo: Cử nhân Sư phạm ngành Toán học Tên môn học: Chương trình, Phương pháp dạy học Toán học Số tín chỉ: 4 Mã môn học: Học kỳ: 7 Môn học: Bắt buộc 1. Thông tin về giảng viên: 1. Họ và tên: Nguyễn Vũ Lương - Học hàm, học vị: PGS, Tiến sĩ - Địa chỉ liên hệ: Khối chuyên toán ĐHKHTN, ĐHQG Hà nội - Điện thoại: 0912313787 2. Họ và tên: Nguyễn Chí Thành - Học hàm, học vị: Tiến sĩ - Địa chỉ liên hệ: Cabin 8, phòng 208, C0 Mễ Trì, ĐGQGHN - Điện thoại, email: 0912536234; thanhnc70@yahoo.com 3. Họ và tên: Bùi Thị Hường - Học hàm, học vị: GVC, Thạc sĩ - Địa chỉ liên hệ: Cabin 9, phòng 208, C0 Mễ Trì, ĐGQGHN - Điện thoại, email: 04.5632098; 0904588917, bthuong@vnu.edu.vn 4. Họ và tên: Đào Thị Hoa Mai - Học hàm, học vị: Thạc sĩ - Địa chỉ liên hệ: Cabin 4, phòng 207, C0 Mễ Trì, ĐGQGHN - Điện thoại, email: 0912923889; maidth@vnu.edu.vn 2. Các môn học tiên quyết: - Tâm lý học 1 - Tâm lý học 2 3 - Giáo dục học đại cương - Lý luận dạy học - Đo lường và đánh giá trong giáo dục - Phương pháp - công nghệ dạy học - Tổ chức quản lý trường lớp và hoạt động giáo dục - Thực hành sư phạm 1 - Thực hành sư phạm 2 - Các chuyên đề bồi dưỡng: Giải tích, Bất đẳng thức, Phương trình và bất phương trình, Hình học tổ hợp, Cơ sở hình học 3. Các môn học kế tiếp: - Thực tập sư phạm. - Khoá luận tốt nghiệp. 4. Mục tiêu môn học: 4.1. Mục tiêu chung Sau khi học xong môn học, người học sẽ đạt những mục tiêu sau: ♦ Kiến thức: - Hiểu biết đại cương về khoa học PPDH môn Toán: đối tượng, mục tiêu, nhiệm vụ, mối quan hệ của nó với các khoa học khác. - Hiểu rõ cơ sở khoa học của việc xác định mục tiêu, nội dung, chương trình sách giáo khoa (SGK) toán THPT; nắm vững nội dung, chương trình, SGK; phân tích được các đặc điểm, cấu trúc của nội dung môn Toán theo chương trình SGK chuẩn và nâng cao. - Làm rõ được bản chất và ưu nhược điểm của từng PPDH được vận dụng trong dạy học môn Toán ở THPT. - Nêu, phân tích và vận dụng các nguyên tắc lựa chọn và phối hợp các phương pháp trong một tiết dạy học môn Toán. - Nêu được các tiêu chí, các kĩ thuật thiết kế bài giảng, tổ chức điều khiển quá trình dạy học môn Toán trên lớp theo mô hình dạy học tích cực, giải quyết vấn đề, hướng dẫn tự học. - Hiểu biết và ứng dụng phương tiện dạy học trong dạy học môn Toán phổ thông. ♦ Kĩ năng: - Xây dựng được kế hoạch dạy học bao gồm: + Xây dựng kế hoạch năm học. + Thiết kế và xây dựng bài soạn và tổ chức dạy học trên lớp. + Kiểm tra đánh giá chất lượng học tập môn Toán của học sinh. 4 - Tổ chức điều khiển các tiết dạy học môn Toán trên lớp theo định hướng đổi mới phương pháp dạy học nâng cao hoạt động của học sinh. - Kĩ năng nghiệp vụ sư phạm trên lớp và tổ chức các hoạt động trong và ngoài giờ học trên lớp. - Vận dụng và tích hợp phương tiện dạy học trong dạy học môn Toán. - Đánh giá được trình độ học sinh để xác định khối lượng tri thức, kĩ năng phù hợp cho bài giảng của mình, tích hợp dạy học phân hóa trong dạy học toán. - Lựa chọn và sử dụng được các PPDH phù hợp trong các hoàn cảnh cụ thể. - Hướng dẫn được học sinh cách tự học, tự nghiên cứu tài liệu và tự tổ chức lại kiến thức được học. - Tự đánh giá được quá trình dạy học của mình và của đồng nghiệp thông qua dự giờ, phân tích băng hình, giáo án giảng dạy. - Phân tích, tổng kết, phân loại, đánh giá được các nội dung dạy học trong chương trình môn Toán ở THPT. - Có khả năng sáng tạo trong NCKH để nâng cao hiệu quả dạy học toán ở THPT ♦ Thái độ: - Có lòng yêu nghề, yêu người, có tinh thần trách nhiệm. Có phong cách chững chạc và tự tin trong giao tiếp với đồng nghiệp và với học sinh. - Tự rèn luyện, bồi dưỡng phẩm chất đạo đức và chuyên môn nghiệp vụ về lĩnh vực PPDH. - Không ngừng học hỏi, tự nghiên cứu để nâng cao và cập nhật các tri thức Toán học mới, trau dồi trình độ ngoại ngữ, nâng cao khả năng ứng dụng CNTT-TT trong công việc chuyên môn và nghiên cứu. - Có ý thức và tinh thần hợp tác, làm việc theo nhóm. 4.2. Các mục tiêu khác: - Rèn luyện kĩ năng viết, đọc, tư duy phê phán, kĩ năng phân tích, tổng hợp và đánh giá các tài liệu chuyên môn. - Kĩ năng giải quyết vấn đề, kĩ năng trình bày trước đám đông. - Kĩ năng xử lý tình huống trong dạy học. 5 5. Mục tiêu chi tiết môn học: Mục tiêu Nội dung Bậc 1 Bậc 2 Bậc 3 3. Tổ chức dạy học toán ở THPT 3.1. Mô hình dạy học tích cực và định hướng đổi mới dạy học môn Toán ở THPT III.A.1.Trình bày nội dung của mô hình dạy học tích cực và định hướng đổi mới dạy học toán ở THPT hiện nay. III.A.2.Trình bày yêu cầu khi chuẩn bị bài III.B.1. Soạn ít nhất 5 bài giảng ứng với các nội dung cơ bản trong môn Toán THPT theo mô hình dạy học tích cực. III.C.1. Nêu và phân tích thực tế DH toán ở THPT trong việc đổi mới PPDH theo định hướng tích cực hóa HĐ của HS. 4. Một số kĩ năng 6 cần thiết trong dạy học môn toán. 4.1. Phương pháp soạn bài giảng giúp người học dễ nhớ 4.2. Phương pháp soạn bài giảng giúp người học dễ hiểu 4.3. Một số phương pháp rèn luyện kĩ năng thực hành 4.4. Một số phương pháp rèn luyện kĩ năng phân tích, tổng hợp 4.5. Phương pháp dạy toán “giải quyết vấn đề” IV.A.1. Trình bày 6 bậc mục tiêu nhận thức theo Bloom, ứng dụng đối với môn Toán, và những yêu cầu học sinh cần đạt được tương ứng với 6 bậc mục tiêu này. IV.A.2. Trình bày 7 tiêu chuẩn giúp bài giảng dễ nhớ. IV.A.3. Trình bày 8 tiêu chuẩn giúp bài giảng dễ hiểu. IV.A.4. Nêu các bước cơ bản của việc hướng dẫn học sinh làm việc theo nhóm. IV.A.5. Nêu được 6 kỹ năng cần rèn luyện để nâng cao khả năng giải quyết vấn đề. IV.B.1. Xây dựng được 6 bài giảng đáp ứng được các tiêu chí: giúp học sinh dễ nhớ, dễ hiểu, v.v IV.B.2.Thực hành giảng các bài giảng nhằm đạt được các mục tiêu nhận thức. IV.B.3. Xây dựng các bài giảng rèn kĩ năng chứng minh bằng phương pháp phản chứng, kĩ năng chứng minh trực tiếp, gián tiếp, kĩ năng phân tích số liệu ban đầu v.v cho học sinh. IV.B.5. Sinh viên xây dựng được ít nhất là 6 bài soạn (về một nội dung tự chọn trong chương trình toán phổ thông) để giúp IV.C.1. Đánh giá bài soạn của các sinh viên khác theo các yêu cầu đã đặt ra. IV.C.2. Soạn bài đạt yêu cầu phối hợp cả 6 bậc mục tiêu nhận thức. IV.C.3. Tổng hợp các bài soạn rèn các kĩ năng giải toán cho học sinh. IV.C.4. Tổng hợp các nội dung trong chương trình toán bậc THPT dành cho hướng dẫn học sinh học nhóm. IV.C.5. Tổng kết được những nội dung toán học có thể chuẩn bị bài giảng rèn kĩ năng giải quyết vấn đề cho học sinh. 7 4.6. Phương pháp hướng dẫn học sinh tự học IV.A.6. Nêu được 12 yêu cầu đối với việc chuẩn bị bài giảng của người thầy để tạo cơ hội cho người học rèn kĩ năng giải quyết vấn đề. học sinh rèn luyện nâng cao khả năng giải quyết vấn đề. IV.B.6. Xây dựng được các bài giảng, đáp ứng được 1 trong 12 tiêu chí để giờ giảng có hiệu quả, giúp học sinh rèn kĩ năng giải quyết vấn đề. IV.B.7. Nêu và phân tích các yếu tố ảnh hưởng tới hiệu quả giảng dạy của phương pháp hướng dẫn học sinh tự học. IV.B. 8. Xây dựng và thực hành giảng dạy một số bài giảng hướng dẫn học sinh tự học. IV.C.6. Đưa ra được quan điểm đánh giá và nhận xét của mình về việc ứng dụng các phương pháp giảng dạy mới trong dạy học môn Toán. IV.C.7. Sắp xếp, xây dựng và lựa chọn chương trình hướng dẫn học sinh tự học, xây dung bài giảng, các phương pháp kiểm tra đánh giá phù hợp. 5. Hướng dẫn thực hành 5.1. Thực hành hướng dẫn học sinh giải bài tập 5.2. Thực hành hướng dẫn học V.A.1. Trình bày 3 bước cơ bản trong việc hướng dẫn học sinh giải bài tập. Những điều cần lưu ý khi hướng dẫn học sinh giải bài tập. V.A.2. Nêu những điểm chính cần lưu ý học sinh khi hướng dẫn học V.B.1. Xây dựng ít nhất là 5 bài soạn hướng dẫn học sinh giải bài tập. V.B.2. Xây dựng ít nhất là 2 bài V.C.1. Trình diễn bài giảng của mình, phân tích được ý tưởng của bài giảng, nhận xét được bài giảng của thành viên khác. 8 sinh tổng kết chương 5.3. Thực hành hướng dẫn học sinh chuẩn bị các bài trình diễn. 5.4. Thực hành hướng dẫn học sinh học nhóm và trình diễn 5.5. Trình bày xêmina các chuyên đề để rèn luyện kĩ năng đánh giá sinh tổng kết chương. V.A.3. Trình bày những nội dung cần thiết để giúp học sinh chuẩn bị các bài trình diễn. V.A.4. Trình bày các bước cần thực hiện khi hướng dẫn học sinh học nhóm và báo cáo kết quả làm việc nhóm. soạn hướng dẫn học sinh tổng kết chương. V.B.3. Xây dựng bài giảng hướng dẫn học sinh cách trình bày một nội dung cụ thể. V.B.4. Xây dựng được bài giảng hướng dẫn học sinh học nhóm về một nội dung toán phổ thông (tự chọn). V.B.5. Xây dựng bài giảng hướng dẫn học sinh thảo luận: tổng kết một nội dung toán sơ cấp, xây dựng các phương pháp giải mới. - Chú giải: + Bậc 1: Nhớ. (A) + Bậc 2: Hiểu, vận dụng. (B) + Bậc 3: Phân tích, tổng hợp, đánh giá. (C) + Số La mã: Chương + Số Ả rập: thứ tự mục tiêu. 6. Bảng tổng hợp mục tiêu môn học: Mục tiêu Nội dung Bậc 1 Bậc 2 Bậc 3 Tổng Chương 1 6 4 3 13 9 Chương 2 8 8 5 21 Chương 3 9 10 7 26 Chương 4 6 8 7 21 Chương 5 4 5 1 10 Tổng 33 35 23 91 10 123doc.vn