1 Quá trình hình thành tư tưởng triết học Hồ Chí Minh và sự vận dụng, phát triển của Đảng cộng sản Việt Nam trong điều kiện lịch sử mới GVHD Nhóm thực hiện 1 2 3 4 5 TP HỒ CHÍ MINH, THÁNG 12 NĂM 2022.Chúng ta đang sống ở đất nước Việt Nam có lịch sử hình thành và phát triển hàng nghìn năm, để có cuộc sống và phát triển như ngày hôm nay Việt Nam cũng phải trãi qua trình tự phát triển như bao nước khác trên thế giới, cũng đi lên từ thị tộc, bộ tộc, rồi tới phong kiến, cho đến nay chúng ta đang định hướng đi lên Xã Hội Chủ Nghĩa, bỏ qua tư bản chủ nghĩa. Trong quá trình phát triển của lịch sử đó có những giai đoạn thật sự bế tắt về tư tưởng, chúng ta có thừa về văn hóa, đạo đức, lòng yêu nước nhưng lại thiếu một người đứng ra đúc kết những tinh hoa nước nhà cũng như kết hợp những cái hay của thế giới. Trong bối cảnh lịch sử đó Hồ Chí Minh, chứng kiến đất nước lầm than, đau khổ, quyết tâm ra đi tìm đường cứu quốc. Trưa ngày 261911 Bác đã lên tàu Amiral Latouche Tréville , mang trên mình hành trang những đức tính cao quý của nước nhà , Bác đã ra đi bắt đầu cuộc hành trình tìm một con đường cứu lấy tổ quốc, trên con đường Bác đã đi , Bác đã chứng kiến những cái hay, cái đẹp cũng như những góc khuất tâm tối của thế giới, núp đằng sau những cái gọi là tự do, bác ái, bình đẳng là sự bốc lột không thương tiếc của giai cấp này trên giai cấp khác. Cho đến một hôm Bác đọc được luận cương của Lenin, Bác đã bậc khóc vì đã tìm được chân lý, cái chân lý ấy cùng tư tưởng của Bác làm nền tảng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng Cộng Sản Việt Nam, đưa nước ta đánh đuổi ngoại xâm, xây dựng và phát triển trong điều kiện lịch sử mới, cho đến ngày hôm nay vẫn còn nguyên giá trị. Trong bài này chúng ta sẽ tìm hiểu nguồn gốc hình thành và sự vận dụng Tư tưởng Bác Hồ trong thời đại mới này.
Q trình hình thành tư tưởng triết học Hồ Chí Minh vận dụng, phát triển Đảng cộng sản Việt Nam điều kiện lịch sử GVHD: Nhóm thực TP HỒ CHÍ MINH, THÁNG 12 NĂM 2022 MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU 1 KHÁI NIỆM TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH 2 CƠ SỞ HÌNH THÀNH TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH .4 2.1 Cơ Sở Khách Quan a/ Bối Cảnh Lịch Sử b Những tiền đề tư tưởng – lý luận 2.2 Nhân Tố Chủ Quan 10 a/ Khả tư trí tuệ Hồ Chí Minh 10 b/ Phẩm chất đạo đức lực hoạt động thực tiễn 10 QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH 11 3.1 Thời kỳ trước năm 1911: hình thành tư tưởng yêu nước chí hướng cứu nước .11 3.2 Thời kỳ 1911 – 1920: tìm thấy đường cứu nước, giải phóng dân tộc 13 3.3 Thời kỳ 1921 – 1930: hình thành tư tưởng cách mạng Việt Nam 15 3.4 Thời kỳ 1930 – 1945: Vượt qua thử thách, kiên trì giữ vững lập trường cách mạng 17 3.5 Thời kỳ 1945 – 1969: Tư tưởng Hồ Chí Minh tiếp tục phát triển, hồn thiện .19 ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM VẬN DỤNG, PHÁT TRIỂN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH TRONG ĐIỀU KIỆN LỊCH SỬ MỚI 22 4.1 Tư tưởng Hồ Chí Minh Chuẩn Mực Đạo Đức ‘Đảng Là Đạo Đức, Là Văn Minh” .22 4.2 Xây Dựng Đạo Đức Cách Mạng Trong Giai Đoạn Hiện Nay 26 4.3 Vận dụng sáng tạo phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh nghiệp đổi đất nước 30 a/ Kiên trì mục tiêu đường Chủ tịch Hồ Chí Minh lựa chọn .30 b/ Biến khát vọng Chủ tịch Hồ Chí Minh phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc thành thực 31 c/ Tăng cường công tác xây dựng Đảng nói riêng hệ thống trị nói chung sạch, vững mạnh 33 TỔNG KẾT .34 LỜI MỞ ĐẦU Chúng ta sống đất nước Việt Nam có lịch sử hình thành phát triển hàng nghìn năm, để có sống phát triển ngày hôm Việt Nam phải trãi qua trình tự phát triển bao nước khác giới, lên từ thị tộc, tộc, tới phong kiến, định hướng lên Xã Hội Chủ Nghĩa, bỏ qua tư chủ nghĩa Trong trình phát triển lịch sử có giai đoạn thật bế tắt tư tưởng, có thừa văn hóa, đạo đức, lịng u nước lại thiếu người đứng đúc kết tinh hoa nước nhà kết hợp hay giới Trong bối cảnh lịch sử Hồ Chí Minh, chứng kiến đất nước lầm than, đau khổ, tâm tìm đường cứu quốc Trưa ngày 2/6/1911 Bác lên tàu Amiral Latouche Tréville , mang hành trang đức tính cao quý nước nhà , Bác bắt đầu hành trình tìm đường cứu lấy tổ quốc, đường Bác , Bác chứng kiến hay, đẹp góc khuất tâm tối giới, núp đằng sau gọi tự do, bác ái, bình đẳng bốc lột không thương tiếc giai cấp giai cấp khác Cho đến hôm Bác đọc luận cương Lenin, Bác bậc khóc tìm chân lý, chân lý tư tưởng Bác làm tảng, kim nam cho hành động Đảng Cộng Sản Việt Nam, đưa nước ta đánh đuổi ngoại xâm, xây dựng phát triển điều kiện lịch sử mới, ngày hôm nguyên giá trị Trong tìm hiểu nguồn gốc hình thành vận dụng Tư tưởng Bác Hồ thời đại KHÁI NIỆM TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH Quá trình nhận thức Đảng ta tư tưởng Hồ Chí Minh từ thấp đến cao, từ vấn đề cụ thể đến hệ thống hoàn chỉnh Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII ( tháng – 1991 ) đánh dấu cột mốc quan trọng nhận thức Đảng tư tưởng Hồ Chí Minh Đảng ta khẳng định: Đảng lấy chủ nghĩa Mác – Lê Nin tư tưởng Hồ Chí Minh làm tảng tư tưởng, kim nam cho hành động Văn kiện Đại hội định nghĩa: “ tư tưởng Hồ Chí Minh kết vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lê Nin điều kiện cụ thể nước ta, thực tế tư tưởng Hồ Chí Minh trở thành tài sản tinh thần quý báu Đảng dân tộc ” Kể từ sau Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII Đảng, cơng tác nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh tiến hành nghiêm túc đạt kết quan trọng Những kết nghiên cứu cung cấp luận khoa học có sức thuyết phục để Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX XI Đảng xác định tồn diện có hệ thống vấn đề cố yếu thuộc nội hàm khái niệm tư tưởng Hồ Chí Minh “ Tư tưởng Hồ Chí Minh hệ thống quan điểm tồn diện sâu sắc vấn đề cách mạng Việt Nam, kết vận dụng phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lê Nin vào điều kiện cụ thể nước ta, kế thừa phát triển giá trị truyền thống tốt đẹp dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại; tài sản tinh thần vơ to lớn quý giá Đảng dân tộc ta, mãi soi đường cho nghiệp cách mạng nhân dân ta giành thắng lợi “ Trong định nghĩa này, Đảng ta làm rõ được: - Bản chất cách mạng, khoa học nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh: hệ thống quan điểm toàn diện sâu sắc vấn đề cách mạng Việt Nam, phản ánh vấn đề có tính quy luật cách mạng Việt Nam; tư tưởng Hồ Chí Minh với chủ nghĩa Mác – Lê Nin tảng tư tưởng, kim nam hành động Đảng dân tộc Việt Nam - Nguồn gốc tư tưởng, lý luận tư tưởng Hồ Chí Minh: chủ nghĩa Mác – Lê Nin; giá trị văn hóa dân tộc; tinh hoa văn hoa nhân loại - Giá trị, ý nghĩa, sức hấp dẫn, sức sống lâu bền tư tưởng Hồ Chí Minh: tài sản tinh thần to lớn Đảng dân tộc, mãi soi đường cho nghiệp cách mạng nhân dân ta giành thắng lợi Dựa định hướng văn kiện đại hội Đảng Cộng sản Việt nam, nhà khoa học đưa định nghĩa: “ Tư tưởng Hồ Chí Minh hệ thống quan điểm toàn diện sâu sắc vấn đề cách mạng Việt Nam; từ cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân đến cách mạng xã hội chủ nghĩa; kết vận dụng sáng tạo phát triển chủ nghĩa Mác – Lê Nin vào điều kiện cụ thể nước ta, đồng thời kết tinh tinh hoa dân tộc trí tuệ thời đại nhằm giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp giải phóng người “ Dù định nghĩa theo cách nào, tư tưởng Hồ Chí Minh nhìn nhận với tư cách hệ thống lý luận Hiện nay, tồn hai phương thức tiếp cận hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh - Tư tưởng Hồ Chí Minh nhận diện hệ thống tri thức tổng hợp, bao gồm: tư tưởng triết học, tư tưởng kinh tế, tư tưởng trị, tư tưởng quân sự, tư tưởng văn hóa, đạo đức nhân văn - Tư tưởng Hồ Chí Minh hệ thống quan điểm vấn đề cách mạng Việt Nam, bao gồm: tư tưởng vấn đề dân tộc cách mạng giải phóng dân tộc; chủ nghĩa xã hội đường lên chủ nghĩa xã hội, Đảng Cộng sản Việt Nam, đại đoàn kết dân tộc đoàn kết quốc tế, dân chủ, nhà nước dân; dân; dân, văn hóa, đạo đức… Hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh hệ thống lý luận, tư tưởng Hồ Chí Minh có cấu trúc logic chặt chẽ có hạt nhân cốt lõi, tư tưởng độc lập dân tộc, dân chủ chủ nghĩa xã hội, độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội nhằm giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp giải phóng người CƠ SỞ HÌNH THÀNH TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH 2.1 Cơ Sở Khách Quan a/ Bối Cảnh Lịch Sử Bối cảnh lịch sử Việt Nam cuối kỷ XIX đầu kỷ XX Hồ Chí Minh sinh lớn lên hồn cảnh đất nước giới có nhiều biến động Trong nước, quyền triều Nguyễn bước khuất phục trước xâm lược tư Pháp, ký kết hiệp ước đầu hàng, thừa nhận bảo hộ thực dân Pháp toàn cõi Việt Nam Cho đến cuối kỷ XIX, khởi nghĩa vũ trang hiệu Cần vương sĩ phu, văn thân lãnh đạo cuối thất bại Hệ tư tưởng phong kiến tỏ lỗi thời trước nhiệm vụ lịch sử Các khai thác thuộc địa thực dân Pháp khiến cho xã hội nước ta có chuyển biến phân hóa, giai cấp công nhân, tầng lớp tiểu tư sản tư sản bắt đầu xuất hiện, tạo tiền đề bên cho phong trào yêu nước giải phóng dân tộc Việt Nam đầu kỷ XX Cùng vào thời điểm lịch sử đó, “tân thư”, “tân văn”, “tân báo” ảnh hưởng trào lưu cải cách Nhật Bản, Trung quốc tràn vào Việt Nam, phong trào yêu nước nhân dân ta chuyển dần sang xu hướng dân chủ tư sản Phát huy truyền thống yêu nước dân tộc, sĩ phu Nho học có tư tưởng tiến bộ, thức thời, tiêu biểu như: Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh cố gắng tổ chức vận động đấu tranh yêu nước chống Pháp theo mục tiêu phương pháp Song chủ trương cầu ngoại viện, dùng bạo lực để khôi phục độc lập Phan Bội Châu thất bại Chủ trưởng “ỷ Pháp cầu tiến bộ”, khai thông dân trí, nâng cao dân trí sở mà lần lần tính chuyện giải phóng….của Phan Chu Trinh khơng thành cơng Cịn đường khởi nghĩa người anh hùng Hồng Hoa Thám mang nặng “cốt cách phong kiến”, chưa phải lối thoát rõ ràng, hướng đắn Phong trào cứu nước nhân dân ta muốn giành thắng lợi phải theo đường Bối cảnh thời đại Trong thuyền Việt Nam lênh đênh chưa rõ bờ bến phải tới, việc cứu nước đêm tối “khơng có đường ra” lịch sử giới giai đoạn có chuyển biến to lớn Chủ nghĩa tư từ giai đoạn tự cạnh tranh chuyển sang giai đoạn độc quyền xác lập quyền thống trị chúng phạm vi toàn giới Chủ nghĩa đế quốc trở thành kẻ thù chung dân tộc thuộc địa Có thực tế lịch sử trình xâm lược thống trị chủ nghĩa thực dân nước Châu Á, Châu Phi khu vực Mỹ La tinh, bóc lột phong kiến trước trì bao trùm lên bóc lột tư chủ nghĩa Bên cạnh giai cấp trước kia, xuất thêm giai cấp, tầng lớp xã hội mới, có giai cấp cơng nhân giai cấp tư sản Từ đấu tranh sôi công nhân nước tư chủ nghĩa vào cuối kỷ XIX, đầu kỷ XX dẫn đến cao trào cách mạng giới với đỉnh cao Cách Mạng Tháng Mười Nga năm 1917 Chính cách mạng vĩ đại làm “thức tỉnh dân tộc Châu Á” Cách mạng Tháng Mười Nga lật đổ nhà nước tư sản, thiết lập quyền Xô viết, mở thời kỳ lịch sử lồi người Cuộc cách mạng vơ sản nước Nga thành công nêu gương sáng giải phóng dân tộc bị áp bức, “mở trước mắt họ thời đại cách mạng chống đế quốc, thời đại giải phóng dân tộc” Với thắng lợi Cách mạng Tháng Mười, nhiều dân tộc vốn thuộc địa đế quốc Nga tự do, hưởng quyền dân tộc tự quyết, hình thành nên quốc gia độc lập dẫn đến đời Quốc tế cộng sản (tháng năm 1919), phong trào công nhân nước tư chủ nghĩa phương Tây phong trào giải phóng dân tộc nước thuộc địa Phương Đơng có quan hệ mật thiết với đấu tranh chống kẻ thù chung chủ nghĩa đế quốc b Những tiền đề tư tưởng – lý luận Giá trị truyền thống tốt đẹp dân tộc Việt Nam Lịch sử dựng nước giữ nước lâu đời hình thành nên giá trị truyền thống đặc sắc cao quý dân tộc Việt Nam, trở thành tiền đề tư tưởng, lý luận xuất phát hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh Đó truyền thống yêu nước, kiên cường, bất khuất, tinh thần tương thân, tương ái, lòng nhân nghĩa, ý thức cố kết cộng đồng, ý chí vươn lên vượt qua khó khăn, thử thách, trí thơng minh, tài sáng tạo, quý trọng hiền tài, khiêm tốn tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại để làm giàu cho văn hóa dân tộc… Trong giá trị đó, chủ nghĩa yêu nước truyền thống tư tưởng, tình cảm cao quý, thiêng liêng nhất, cội nguồn trí tuệ sáng tạo lòng dũng cảm người Việt Nam, chuẩn mực đạo đức dân tộc Chính sức mạnh chủ nghĩa yêu nước thúc giục Nguyễn Tất Thành chí tìm đường cứu nước, tìm kiếm hữu ích cho đấu tranh giải phóng dân tộc Chủ nghĩa yêu nước biến thành lực lượng vật chất thực ăn sâu vào tiềm thức, vào ý chí hành động người.Chính từ thực tiễn đó, Hồ Chí Minh đúc kết chân lý: “dân ta có lịng nồng nàn u nước Đó truyền thống quý báu ta Từ xưa đến nay, tổ quốc bị xâm lăng, tinh thần lại sơi nổi, kết thành sóng vơ mạnh mẽ, to lớn, lướt qua nguy hiểm, khó khăn, nhấn chìm tất bè lũ cướp nước bán nước” Tinh hoa văn hóa nhân loại Kết hợp giá trị truyền thống văn hóa Phương Đơng với thành tựu đại văn minh Phương Tây – nét đặc sắc q trình hình thành tư tưởng, nhân cách văn hóa Hồ Chí Minh.Đối với văn hóa Phương Đơng, với hiểu biết uyên bác Hán học, Hồ Chí Minh biết chắt lọc lấy tinh túy học thuyết triết học, tư tưởng Lão tử, Mặc tử, Quản tử…Người tiếp thu mặt tích cực Nho gia Đó triết lý hành động, tư tưởng nhập thế, hành đạo, giúp đời, ước vọng xã hội bình trị, hịa mục, hòa đồng triết lý nhân sinh, tu thân dưỡng tính, đề cao văn hóa lễ giáo, tạo truyền thống hiếu học Người dẫn lời Lênin: “chỉ có người cách mạng chân thu hái hiểu biết quý báu đời trước để lại” Về Phật giáo, Hồ Chí Minh tiếp thu chịu ảnh hưởng sâu sắc tư tưởng vị tha, từ bi, bác ái, cứu khổ cứu nạn, thương người thể thương thân; nếp sống có đạo đức, sạch, giản dị, chăm lo làm việc thiện; tinh thần bình đẳng, dân chủ, chống phân biệt đẳng cấp; việc đề cao lao động, chống lười biếng “nhất nhật bất tác, nhật bất thực”; chủ trương sống khơng xa lánh việc đời mà gắn bó với dân với nước, tích cực tham gia vào đấu tranh nhân dân chống kẻ thù dân tộc….Đến trở thành người Macxit, Hồ Chí Minh lại tiếp tục tìm hiểu chủ nghĩa Tam dân Tơn Trung