Nghiên cứu những tác động của con người đến tính bền vững của hệ sinh thái rừng ở vùng ATK huyện Định Hoá, tỉnh Thái Nguyên

THÔNG TIN TÀI LIỆU

Thông tin cơ bản

Định dạng
Số trang	139
Dung lượng	1,73 MB

Nội dung

 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN NGUYÊ ̃ N ANH HU ̀ NG NGHIÊN CỨU NHỮNG TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƢỜI ĐẾN TÍNH BỀN VỮNG CỦA HỆ SINH THÁI RỪNG Ở VÙNG AN TOÀN KHU ĐỊNH HOÁ, TỈNH THÁI NGUYÊN LUÂ ̣ N A ́ N TIÊ ́ N SI ̃ SINH HO ̣ C Thái Nguyên - năm 2013  ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN NGUYÊ ̃ N ANH HU ̀ NG NGHIÊN CỨU NHỮNG TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƢỜI ĐẾN TÍNH BỀN VỮNG CỦA HỆ SINH THÁI RỪNG Ở VÙNG AN TOÀN KHU ĐỊNH HOÁ, TỈNH THÁI NGUYÊN Chuyên ngành: Sinh thái học Mã số: 62 42 01 20 LUÂ ̣ N A ́ N TIÊ ́ N SI ̃ SINH HO ̣ C NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC 1. TS. Lê Đồng Tấn 2. GS.TSKH. Trần Đình Lý Thái Nguyên - năm 2013 LỜI CAM ĐOAN     Nguyễn Anh Hùng LỜI CẢM ƠN                               -         khoa      Nguyễn Anh Hùng MỤC LỤC Trang Lời cam đoan i Lời cảm ơn ii Mục lục iii Danh mục các chữ viết tắt vii Danh mục các bảng viii Danh mục các hình x MỞ ĐẦU 1 1. Lý do chọn đề tài 1 2. Mục đích nghiên cứu của đề tài  2 3. Phạm vi nghiên cứu  2 4.  ngha khoa học và thực tiễn của đề tài  2 5. Đo ́ ng go ́ p mơ ́ i cu ̉ a luâ ̣ n a ́ n  3 CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU  4 1.1. Một số khái niệm  4 1.1.1. Khái niệm về phát triển bền vững  4 1.  4 1.1.1.2. N pht tri bvng  4 1.1.1.3. Cc ng tc ca pht tri b   5 1.1.2. Khái niệm về tính bền vững của hệ sinh thái  5 1.2. Lịch sử tác động của con ngƣời đến môi trƣờng sinh thái  6 1.3. Vấn đề quản lý và sử dụng bền vững hệ sinh thái  9 1.3.1. Đối với các hệ sinh thái thủy vực  9 1.3.2. Đối với các hệ sinh thái rừng  11 1.3.3. Đối với hệ sinh thái đồng cỏ  12 1.3.4. Đối với các hệ sinh thái nông nghiệp  13 1.3.5. Đối với hệ sinh thái đô thị  14 1.4. Những xu hƣớng nghiên cứu chủ yếu về hệ sinh thái rừng  15 1.4.1. Nghiên cứu về cấu trúc rừng . 15 1.4.2. Nghiên cứu về tái sinh rừng .. 18 1.4.3. Nghiên cứu về diễn thế thảm thực vật . 22 1.4.4. Nghiên cứu về phục hồi rừng . 24 1.5. Xu hƣớng nghiên cứu về tác động của con ngƣời đến hệ sinh thái rừng 26 CHƢƠNG 2. ĐI TƢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU  32 2.1. Đối tƣợng nghiên cứu  32 2.2. Nội dung nghiên cứu  32 2.3. Thời gian nghiên cứu  32 2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu  32 2.4.1. Phương pháp luận  32 2.4.2. Phương pháp điều tra  33 2.4.2.1.   33 2.4  34 2.4 . 34 2.4.3. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu  35 CHƢƠNG 3. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN & KINH TẾ – XÃ HỘI 38 3.1. Điều kiện tự nhiên 38 3.2. Điều kiện kinh tế xã hội  42 3.3. Đánh giá chung những điều kiện thuận lợi và khó khăn  46 CHƢƠNG 4. KÊ ́ T QUA ̉ NGHIÊN CƢ ́ U VA ̀ THA ̉ O LUÂ ̣ N  48 4.1. Hiện trạng tài nguyên rừng khu vực nghiên cứu  48 4.1.1. Hiện trạng sử dụng đất lâm nghiệp  48 4.1.2. Đặc điểm thảm thực vật  49 4.1.2.1 . 49 4.1.2.2  54 4.1.2.3.   57 4.1.2.4  58 4.1.3. Đặc điểm khu hệ động vật có xương sống trên cạn  60 4.2. Vai trò của hệ sinh thái rừng  61 4.2.1. Bảo tồn tính đa dạng sinh học  61 4.2.2. Bảo vệ môi trường đất và nguồn nước  61 4.2.3. Bảo vệ cảnh quan và các di tích lịch sử văn hoá  62 4.2.4. Đảm bảo phát triển kinh tế xã hội . 64 4.3. Những hoạt động của con ngƣời có ảnh hƣởng đến hệ sinh thái rừng  65 4.3.1. Những hoạt động tiêu cực  65  . 65   66   67   70   71 4.3. . 75 4.3.1.7. 76 4.3.2. Những hoạt động tích cực  77 4.3.2.1.   77 4.3.2.2.   78 4.3.2.3.       . 79 4.3.2.4.   ,  . 80 4.4. Ảnh hƣởng của các tác động đến tính bền vững của hệ sinh thái rừng 81 4.4.1. Sư ̣ suy giảm đa dạng sinh học và phẩm chất cây tái sinh 81 4.4.2. Phá huỷ cấu trúc hệ sinh thái rừng  85 4.4.3. Sư ̣ suy thoái môi trường đất  88 4.4.4. Sư ̣ suy gia ̉ m nguô ̀ n nươ ́ c  96 4.4.5. Nâng cao độ che phủ của hệ sinh thái rừng  97 4.5. Đề xuất giải pháp phát triển bền vững hệ sinh thái rừng  99 4.5.1. Quan điểm, mục tiêu khai thác và sử dụng hệ sinh thái rừng . 100 4.5.1.1.   100 4.5  100 4.5.2. Các nhóm giải pháp cần được ưu tiên thực hiện  100 4.5 100 4.5.2. 104 4.5.3. Các nhóm giải pháp tổng hợp  107 4.5.3  107 4.5.3.2  107 4.5.3.3 . 108 4.5.3.4  108 4.5.3  . 109 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ  112 DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN  114 TÀI LIỆU THAM KHẢO  115 PHỤ LỤC  125 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Stt Từ viết tắt  ngha 1 ATK  2   3 BQLRPH  4 HST  5 KVNC  6 LSNG  7 NS  8 XK  9 TTV  10 VSV  11 VK  12 UBND  DANH MỤC CÁC BẢNG  18  52  53  55  56  57  58  62  63  63  65   66  67  67  69  70  71  72  74  74  75 4.22.                78 4.23.                  79  80  81 4.26.                83 4.27.               . 84  89  89  90 [...]... nghiên cứu của đề tài - Nghiên cứu, đánh giá hiện trạng hệ sinh thái rừng KVNC - Đánh giá những tác động của con người liên quan đến tính bền vững của hệ sinh thái rừng - Đề xuất giải pháp quản lý và sử dụng bền vững hệ sinh thái ở vùng An Toàn Khu Định Hoá, tỉnh Thái nguyên 3 Phạm vi nghiên cứu - Về tài nguyên sinh vật: Nghiên cứu về thực vật bậc cao có mạch, động vật có xương sống trên cạn, vi sinh vật... sống của người dân vùng ATK tuy có được cải thiện nhưng vẫn còn gặp nhiều khó khăn Người dân KVNC vẫn phải khai thác tài nguyên rừng để đảm bảo sinh kế của mình, TTV tiếp tục bị ảnh hưởng Với những lý do trên, tôi chọn đề tài cho Luận án tiến sĩ của mình là: Nghiên cứu những tác động của con người đến tính bền vững của hệ sinh thái rừng ở vùng ATK huyện Định Hoá, tỉnh Thái Nguyên 2 Mục đích nghiên cứu. .. liệu về sự ảnh hưởng và vai trò của con người trong việc quản lý và khai thác bền vững hệ sinh thái rừng phục vụ cho việc phát triển kinh tế xã hội - Đưa ra những chứng cứ định lượng có hệ thống chứng minh mối quan hệ giữa hoạt động sinh kế của con người với tính bền vững của hệ sinh thái rừng vùng ATK - Đưa ra những giải pháp phát triển bền vững tài nguyên rừng tại khu vực nghiên cứu 4 CHƢƠNG 1 TỔNG... các tác động của con người: Tập trung nghiên cứu những tác động gây ảnh hưởng lớn đến hệ sinh thái rừng (canh tác nương rãy, chăn thả gia súc, khai thác lâm sản, phá rừng trồng chè, săn bắt động vật rừng, hoạt động trồng rừng, khoanh nuôi bảo vệ rừng, tôn tạo di tích) - Chỉ phân tích những ảnh hưởng đến hệ sinh thái rừng như: Phá hủy cấu trúc rừng, suy giảm đa dạng sinh học, phẩm chất cây tái sinh, ... ủy quyền - Nguyên tắc người gây ô nhiễm phải trả tiền - Nguyên tắc người sử dụng phải trả tiền 1.1.2 Khái niệm về tính bền vững của hệ sinh thái Khái niệm về tính bền vững của hệ sinh thái rất khó xác định do nó bao hàm nhiều nghĩa khác nhau Trước hết, một hệ được xem là bền vững khi hệ duy trì được trạng thái của nó không đổi theo thời gian, hay tính bền vững là “sức ì” của nó trước 6 những huỷ hoại,... điểm của đối tượng cần quan tâm 1.4.2 Nghiên cứu về tái sinh rừng 1.4.2.1 Trên Thế giới Tái sinh rừng là một quá trình sinh học mang tính đặc thù của hệ sinh thái rừng, biểu hiện của nó là sự xuất hiện của một thế hệ cây con của những loài cây gỗ ở những nơi còn hoàn cảnh rừng như: Dưới tán rừng, lỗ trống trong rừng, đất rừng sau khai thác, đất rừng sau nương rẫy Vai trò lịch sử của lớp cây tái sinh. .. cấu trúc của quần xã đã làm tăng tính bền vững của chính nó Sự phức tạp của các quần xã sinh vật nhiệt đới cùng với tính bền vững của chúng là bằng chứng đúng đắn cho quan điểm nêu trên Tuy nhiên, không loại trừ rằng, tính bền vững và ổn định như thế còn được tạo ra do môi trường ổn định của vùng nhiệt đới chứ không hẳn là đặc tính của quần xã Nếu cho rằng, các hệ sinh thái ở vùng nhiệt đới bền vững là... với môi trường sinh thái Cấu trúc rừng bao gồm cấu trúc sinh thái, cấu trúc hình thái và cấu trúc tuổi * Cơ sở sinh thái về cấu trúc rừng Quy luật về cấu trúc rừng là cơ sở quan trọng để nghiên cứu sinh thái học, sinh thái rừng và đặc biệt là để xây dựng những mô hình lâm sinh cho hiệu quả sản xuất cao Trong nghiên cứu cấu trúc rừng người ta chia ra làm 3 dạng cấu trúc là: Cấu trúc sinh thái, cấu trúc... tiễn của đề tài + Về lý luận: - Bằng những dẫn liệu khoa học đã làm sáng tỏ mối quan hệ giữa các hoạt động sinh kế của con người tác động đến tài nguyên rừng nói riêng và hệ sinh thái nói chung tại KVNC 3 - Kết quả của luận án là những dẫn liệu tham khảo cho hoạt động giảng dạy chuyên ngành trong các trường Đại học + Về thực tiễn: - Trên cở sở phân tích rõ các nguyên nhân gây ảnh hưởng đến tính bền vững. .. quay trở lại trạng thái ban đầu sau khi bị tác động huỷ hoại của ngoại lực, hay cuối cùng là biên độ (độ lệch) biến động của hệ để phản ứng lại những biến đổi của môi trường mà trong giới hạn đó hệ vẫn có thể quay trở lại trạng thái ban đầu [76] Hiện tại, người ta cũng chưa thấy rõ cái gì tạo ra tính bền vững của hệ sinh thái Song, các nhà sinh thái đều chấp nhận giả định của R Mac Arthur (1969), tính . HỌC THÁI NGUYÊN NGUYÊ ̃ N ANH HU ̀ NG NGHIÊN CỨU NHỮNG TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƢỜI ĐẾN TÍNH BỀN VỮNG CỦA HỆ SINH THÁI RỪNG Ở VÙNG AN TOÀN KHU ĐỊNH HOÁ, TỈNH THÁI NGUYÊN. Khái niệm về tính bền vững của hệ sinh thái  5 1.2. Lịch sử tác động của con ngƣời đến môi trƣờng sinh thái  6 1.3. Vấn đề quản lý và sử dụng bền vững hệ sinh thái . 4.4. Ảnh hƣởng của các tác động đến tính bền vững của hệ sinh thái rừng 81 4.4.1. Sư ̣ suy giảm đa dạng sinh học và phẩm chất cây tái sinh 81 4.4.2. Phá huỷ cấu trúc hệ sinh thái rừng 

Ngày đăng: 18/04/2014, 17:45

Nguồn tham khảo

Tài liệu tham khảo

Loại

Chi tiết

2. Phạm Hồng Ban (2000), Nghiên cứu tính đa dạng sinh học của hệ sinh thái sau nương rẫy ở vùng Tây nam Nghệ An, Luận án tiến sĩ sinh học, Trường Đại học Sư phạm Vinh, Nghệ An

Sách, tạp chí

Tiêu đề:	Nghiên cứu tính đa dạng sinh học của hệ sinh thái sau nương rẫy ở vùng Tây nam Nghệ An
Tác giả:	Phạm Hồng Ban
Năm:	2000

3. Ban Quản lý khu rừng cảnh quan ATK Định Hóa (2009), Dự án khôi phục, bảo vệ và phát triển rừng cảnh quan khu ATK Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2009- 2020

Sách, tạp chí

Tiêu đề:	Dự án khôi phục, bảo vệ và phát triển rừng cảnh quan khu ATK Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2009- 2020
Tác giả:	Ban Quản lý khu rừng cảnh quan ATK Định Hóa
Năm:	2009

4. Baur G. N. (1976), Cơ sở sinh thái học của kinh doanh rừng mưa, Vương Tấn Nhị dịch, Nxb Khoa học kỹ thuật, Hà Nội

Sách, tạp chí

Tiêu đề:	Cơ sở sinh thái học của kinh doanh rừng mưa
Tác giả:	Baur G. N
Nhà XB:	Nxb Khoa học kỹ thuật
Năm:	1976

5. Nguyễn Tiến Bân (1997), “Nghiên cứu cơ sở khoa học phục hồi hệ sinh thái vùng cao núi đá vôi Cao Bằng bằng các loại cây gỗ quý bản địa”, Kỷ yếu Hội nghị môi trường các tỉnh phía Bắc tại Sơn La, Sở Khoa học công nghệ môi trường tỉnh Sơn La, tr. 97 – 99

Sách, tạp chí

Tiêu đề:	Nghiên cứu cơ sở khoa học phục hồi hệ sinh thái vùng cao núi đá vôi Cao Bằng bằng các loại cây gỗ quý bản địa”," Kỷ yếu Hội nghị môi trường các tỉnh phía Bắc tại Sơn La
Tác giả:	Nguyễn Tiến Bân
Năm:	1997

6. Bộ Khoa học và Công nghệ, Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam (2007), Sách Đỏ Việt Nam, phần II: Thực vật, Nxb Khoa học tự nhiên và Công nghệ, Hà Nội

Sách, tạp chí

Tiêu đề:	Sách Đỏ Việt Nam, phần II: Thực vật
Tác giả:	Bộ Khoa học và Công nghệ, Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam
Nhà XB:	Nxb Khoa học tự nhiên và Công nghệ
Năm:	2007

7. Bộ Nông nghiệp và phát triển Nông thôn (2000), Tên cây rừng Việt Nam, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội

Sách, tạp chí

Tiêu đề:	Tên cây rừng Việt Nam
Tác giả:	Bộ Nông nghiệp và phát triển Nông thôn
Nhà XB:	Nxb Nông nghiệp
Năm:	2000

9. Catinot R. (1965), Lâm sinh học trong rừng rậm Châu Phi, Vương Tấn Nhị dịch, Tài liệu Khoa học Lâm nghiệp, Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam

Sách, tạp chí

Tiêu đề:	Lâm sinh học trong rừng rậm Châu Phi
Tác giả:	Catinot R
Năm:	1965

10. Lê Trần Chấn, Huỳnh Nhung (1994), Diễn thế thứ sinh thảm thực vật Việt Nam (Lấy ví dụ ở Lâm Sơn, Lương Sơn, Hoà Bình), Tuyển tập các công trình nghiên cứu địa lý, Nxb Khoa học & Kỹ thuật, Hà Nội, tr. 275 -284

Sách, tạp chí

Tiêu đề:	Diễn thế thứ sinh thảm thực vật Việt Nam (Lấy ví dụ ở Lâm Sơn, Lương Sơn, Hoà Bình)
Tác giả:	Lê Trần Chấn, Huỳnh Nhung
Nhà XB:	Nxb Khoa học & Kỹ thuật
Năm:	1994

12. Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2004), Quyết định số 153/2004/QĐ-TTg ngày 17/08/2004 về việc ban hành “Định hướng chiến lược phát triển bền vững ở Việt Nam” (Chương trình nghị sự 21 của Việt Nam)

Sách, tạp chí

Tiêu đề:	Quyết định số 153/2004/QĐ-TTg ngày 17/08/2004 về việc ban hành “Định hướng chiến lược phát triển bền vững ở Việt Nam
Tác giả:	Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Năm:	2004

14. Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2006), Quyết định số 186/2006/QĐ-TTg ngày 14/08/2006 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành“Quy chế quản lý rừng”

Sách, tạp chí

Tiêu đề:	Quyết định số 186/2006/QĐ-TTg ngày 14/08/2006 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành "“Quy chế quản lý rừng
Tác giả:	Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Năm:	2006

15. Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2008), Quyết định số 1134/QĐ-TTg ngày 21/8/2008, Về việc phê duyệt Đề án bảo vệ và phát triển rừng khu ATK Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2008-2020

Sách, tạp chí

Tiêu đề:	Quyết định số 1134/QĐ-TTg ngày 21/8/2008, Về việc phê duyệt Đề án bảo vệ và phát triển rừng khu ATK Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2008-2020
Tác giả:	Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Năm:	2008

16. Nguyễn Duy Chuyên (1995), “Nghiên cứu quy luật phân bố cây tái sinh tự nhiên rừng lá rộng thường xanh hỗn loại vùng Quỳ Châu Nghệ An”, Kết quả nghiên cứu khoa học công nghệ lâm nghiệp 1991-1995, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội, tr.53-56

Sách, tạp chí

Tiêu đề:	Nghiên cứu quy luật phân bố cây tái sinh tự nhiên rừng lá rộng thường xanh hỗn loại vùng Quỳ Châu Nghệ An
Tác giả:	Nguyễn Duy Chuyên
Nhà XB:	Nxb Nông nghiệp
Năm:	1995

17. Hoàng Chung (2004), Đồng cỏ vùng núi phía Bắc Việt Nam, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội

Sách, tạp chí

Tiêu đề:	Đồng cỏ vùng núi phía Bắc Việt Nam
Tác giả:	Hoàng Chung
Nhà XB:	Nxb Nông nghiệp
Năm:	2004

18. Hoàng Chung (2008), Các phương pháp nghiên cứu quần xã thực vật, Nxb Giáo dục, Hà Nội

Sách, tạp chí

Tiêu đề:	Các phương pháp nghiên cứu quần xã thực vật
Tác giả:	Hoàng Chung
Nhà XB:	Nxb Giáo dục
Năm:	2008

19. Hoàng Chung, Nguyễn Anh Hùng (2008), “Tiềm năng thức ăn chăn nuôi đại gia súc của xã Bắc Sơn (Móng Cái) và đề xuất mô hình khai thác nguồn thức ăn”, Tạp chí Chăn nôi, (8), tr. 10-17

Sách, tạp chí

Tiêu đề:	Tiềm năng thức ăn chăn nuôi đại gia súc của xã Bắc Sơn (Móng Cái) và đề xuất mô hình khai thác nguồn thức ăn”, "Tạp chí Chăn nôi
Tác giả:	Hoàng Chung, Nguyễn Anh Hùng
Năm:	2008

20. Hoàng Chung, Nghiêm Văn Cường (2008), “Tập đoàn cỏ trồng Mộc Châu và hiệu quả của các mô hình thức ăn”, Tạp chí Chăn nuôi, (8), tr. 13-18

Sách, tạp chí

Tiêu đề:	Tập đoàn cỏ trồng Mộc Châu và hiệu quả của các mô hình thức ăn”, "Tạp chí Chăn nuôi
Tác giả:	Hoàng Chung, Nghiêm Văn Cường
Năm:	2008

21. Hà Chu Chử (1997), “Hướng tới đóng cửa rừng tự nhiên – nguyên nhân và những vấn đề đặt ra”, Tạp chí Lâm nghiệp (5), tr. 6-7

Sách, tạp chí

Tiêu đề:	Hướng tới đóng cửa rừng tự nhiên – nguyên nhân và những vấn đề đặt ra”," Tạp chí Lâm nghiệp
Tác giả:	Hà Chu Chử
Năm:	1997

22. Trần Văn Con (2001), Nghiên cứu cấu trúc rừng tự nhiên ở Tây Nguyên và khả năng ứng dụng trong kinh doanh rừng tự nhiên, Nghiên cứu rừng tự nhiên, Nxb Thống kê, Hà Nội, tr. 44-59

Sách, tạp chí

Tiêu đề:	Nghiên cứu cấu trúc rừng tự nhiên ở Tây Nguyên và khả năng ứng dụng trong kinh doanh rừng tự nhiên
Tác giả:	Trần Văn Con
Nhà XB:	Nxb Thống kê
Năm:	2001

23. Lâm Phúc Cố (1994), “Vấn đề phục hồi rừng đầu nguồn Sông Đà tại Mù Cang Chải”, Tạp chí Lâm nghiệp, (5), tr. 14-15

Sách, tạp chí

Tiêu đề:	Vấn đề phục hồi rừng đầu nguồn Sông Đà tại Mù Cang Chải”", Tạp chí Lâm nghiệp
Tác giả:	Lâm Phúc Cố
Năm:	1994

24. Lê Ngọc Công, Hoàng Chung, Trần Đình Lý (2001), “Bước đầu nghiên cứu ảnh hưởng của các quần xã thực vật phục hồi tự nhiên sau nương rãy đến một số đặc tính của đất ở tỉnh Thái Nguyên”, Tạp chí Sinh học, 23 (3), tr. 60-63

Sách, tạp chí

Tiêu đề:	Bước đầu nghiên cứu ảnh hưởng của các quần xã thực vật phục hồi tự nhiên sau nương rãy đến một số đặc tính của đất ở tỉnh Thái Nguyên”, "Tạp chí Sinh học
Tác giả:	Lê Ngọc Công, Hoàng Chung, Trần Đình Lý
Năm:	2001

Xem thêm