Lời mở đầu Kinh tế giới đặc biệt nớc phát triển ngày tăng lên không ngừng Bớc sang kỷ 21 giới chứng kiến biến đổi lớn lao lĩnh vực từ sản xuất kinh doanh, phục vụ đến hoạt động văn hoá quản lý xà hội Cùng với bùng nổ thông tin mạnh mẽ đà đa giới chun sang mét kû nguyªn míi, kû nguyªn tin häc Một nguyên nhân chủ yếu quan trọng biến đổi tác động mạnh mẽ sâu rộng tiến khoa học công nghệ Làn sóng đổi công nghệ đóng vai trò quan trọng, tác động mạnh mẽ làm cho lực lợng sản xuất phát triển chất hút hầu hết nớc mật độ khác có Việt nam Nớc ta từ kinh tế kế hoạch hoá tập trung chuyển sang kinh tế thị trờng theo định hớngXHCN có điều tiết quản lý vĩ mô nhà nớc Đây điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp nói chung doanh nghiệp sản xuất nói riêng tiếp xúc với thị trờng giới với công nghệ, kỹ thuật tiên tiến mô hình tổ chức phơng pháp quản lý đại Là doanh nghiệp đầu đàn ngành dệt May Việt nam, công ty may XK 3-2 Hòa Bình bớc vào công công nghiệp hoá-hiện đại hoá với xuất phát điểm thấp kinh tế lực khoa học công nghệ: Thiết bị cũ kỹ, lạc hậu, suất thấp, sản phẩm đơn điệu cha đủ sức cạnh tranh thị trờng Nhận thức đắn đờng lối đổi công nghệ Đảng trọng tâm doanh nghiệp nay, năm qua, công ty may XK 3-2 Hòa Bình đà tiến hành đổi công nghệ đại cách sâu rộng toàn dây chuyền sản xuất Với thành công bớc đầu đà khẳng định đợc vị trí doanh nghiệp thị trờng, sản phẩm ngày đa dạng, chất lợng cao, mẫu mà đẹp đợc khách hàng nớc a thích, tin tởng Uy tín cuả công ty ngày đợc nâng cao Song song với việc đổi thiết bị, Công ty không ngừng nâng cao trình độ đủ khả tiếp nhận kỹ thuật đại cho đội ngũ cán kỹ thuật, cán quản lý xếp lại lao động phù hợp Tuy nhiên, việc đầu t công nghệ doanh nghiệp thời gian qua hạn chế nhiều nguyên nhân nh: thiếu vốn, lực tiếp thu công nghệ chậm thời gian tới, để đáp ứng đáp ứng yêu cầu ngày cao thị trờng, giành đợc thắng lợi cạnh tranh công ty phải đầu t nhiều lĩnh vực, khâu dây chuyền sản xuất nhằm thực mục tiêu tối đa hoá lợi nhuận, đảm bảo công ăn việc làm cho ngời lao động, nộp ngân sách xứng đáng công ty đầu đàn ngành công nghiÖp DÖt May ViÖt nam Trong thêi gian thùc tËp công ty XK 3-2 Hòa Bình, đợc trực dõi trình sản xuất kinh doanh công ty, em nhận thấy công ty đà có nhiều cố gắng để thực tốt công tác đổi công nghệ đa công nghệ vào sản xuất Đợc hớngdẫn bảo tận tình cô giáo Phạm Thị Thêu với giúp đỡ cô anh chị công ty XK 3-2 Hòa Bình, em đà sâu nghiên cứu hoàn thành luận văn thực tập tốt nghiệp với đề tài " Đầu t để đổi công nghệ công ty may XK 3-2 Hòa Bình " Đối tợng phạm vi nghiên cứu vấn đề phơng hớngvà biện pháp đổi công nghệ công ty may XK 3-2 Hòa Bình sở giải vấn đề kinh tế, tăng khả sản xuất kinh doanh có hiệu nhằm thu lợi nhuận cao, ổn định công ăn việc làm nâng cao đời sống cho cán công nhân viên, giữ vững an ninh trật tự xà hội, góp phần xây dựng đất nớc nớc thực thành công công cách mạng công nghiệp hoá-hiện đại hoá Em xin chân thành cảm ơn nhiệt tình hớngdẫn cô giáo Phạm Thị Thêu cô Công ty may XK 3-2 Hòa Bình đà giúp em hoàn thành viết Mục lục chơng I : Những vấn đề lý luận công nghệ đổi công nghệ doanh nghiệp I Khái niệm vai trò đầu t .8 Khái niệm vai trò đầu t đầu t phát triển .8 Vai trò đầu t ph¸t triĨn 2.1 Đầu t vừa tác động tới tổng cung vừa tác động tới tổng cầu Về mặt cầu 2.2 Đầu t có tác động hai mặt đến ổn định kinh tế 2.3 Đầu t tác động đến tốc độ phát triển tăng trởng kinh tế 10 2.4 Đầu t dịch chuyển c¬ cÊu kinh tÕ 11 2.5 Đầu t với việc tăng cờng khả khoa học công nghệ đất nớc 12 2.6 Đầu t góp phần vào phát triển nguồn nhân lực ( NNL ) 12 II Kh¸i niƯm công nghệ đánh giá trình độ công nghệ 14 Khái niệm công nghệ: 14 C¸c thành phần công nghệ: 16 Phân loại công nghệ: .16 Đổi công nghệ hiệu nó: 17 Các tiêu đánh giá trình độ công nghệ: .18 III Vai trò ý nghĩa đổi công nghệ kinh tế thị trờng: 19 1- Sự cần thiết khách quan: 19 2- Vai trò đổi công nghệ doanh nghiệp chế thị trờng .20 2-1 Quan niệm chế thị trờng: .20 2-2 Sự tác động chế thị trờng công tác đổi míi c«ng nghƯ cđa doanh nghiƯp .21 2-3 Vai trò đổi công nghệ doanh nghiệp chế thị trờng 22 2.3.1 Đổi công nghệ thúc đẩy việc tăng cạnh tranh sản phẩm hạ giá thành nâng cao chất lợng sản phẩm doanh nghiệp .23 Đổi công nghệ, tạo lợi nhuận siêu ngạch .24 Đổi cộng nghệ góp phần bảo vệ môi trờng 24 ý nghÜa cđa viƯc ®ỉi míi công nghệ doanh nghiệp chế thị trờng: 25 IV Quan điểm Đảng ta vấn đề đổi công nghệ: .27 1.Chính sách ®ỉi míi khoa häc- c«ng nghƯ 27 Các sách khác nhà níc: 29 2.1 Chính sách điều chỉnh cấu ngành, lÃnh thổ 29 2 ChÝnh s¸ch ph¸t triĨn thành phần kinh tế: .29 2.3Chính sách kinh tế đối ngoại: 30 V Thực trạng lực công nghệ quốc gia quan điểm đổi công nghƯ cđa doanh nghiƯp .30 Thực trạng lực doanh nghiƯp: 30 2- Quan ®iĨm ®ỉi míi c«ng nghƯ doanh nghiƯp 32 2-1 Quan điểm hàng hoá 32 2-3 Quan ®iĨm vỊ hiƯu qu¶: 33 VI/ Phơng pháp luận đổi công nghệ doanh nghiệp: 34 1- Xác định cần thiết nhu cầu đổi công nghệ: .34 2- Đánh giá công nghệ: .35 2.1 Đánh giá mặt kỹ thuật công nghệ 35 2.2 Đánh giá mặt kinh tÕ: .35 2.3- Chuyển giao công nghệ thị trờng quốc tế khu vực 36 4- Các hình thức mua bán công nghệ vai trò tổ chức t vấn trình tiếp nhận công nghệ: 36 4-1 Các hình thức mua bán công nghệ: .36 4.1.1 Mua ®øt: .36 4.1.2 Mua li xăng (licence) 37 chơng II Thực trạng việc đa công nghệ vào sản xuất công ty may XK 3-2 Hòa Bình năm vừa qua 39 I/ Sơ lợc lịch sử đời phát triển: 39 1- Bèi c¶nh ®êi: .39 2- Quá trình hình thành phát triển: 40 II Thùc trạng tình hình đổi đa công nghệ vào sản xuất công ty: 43 ThuËn lợi khó khăn công ty: 43 1.1 Ỹu tè thn lỵi: 43 1.2Yếu tố khó khăn: 43 2- Công nghệ sản xuất số sản phẩm chủ yếu công ty 44 2-1 Thị tròng sản phẩm: 44 2.1.2 VỊ thÞ trêng: .45 2-2 Công nghệ sản xuất c«ng ty: 45 3- Quá trình đổi công nghệ qua sở vật chất kỹ thuật trang thiết bị công ty 47 4- Đặc điểm lao động cấu lao động công ty: 53 4.1 Đặc điểm lao động cấu lao động công ty 53 4.2 Vấn đề đào tạo lại công ty: 54 4.3 VÒ thu nhËp cđa ngêi lao ®éng: .55 Cơ cấu tổ chức quản lý sản xuất công ty: .55 5.1 Cơ cấu tổ chức quản lý công ty: 55 5-2 Cơ cấu sản xuất công ty: 58 III Kết hiệu đổi công nghệ doanh nghiệp 59 VI Đánh giá chung trình đổi công nghệ công ty qua năm qua 61 1.Những thành tựu đạt đợc: 61 Những vấn đề tồn tại: 63 ch¬ng III Mét sè kiến nghị, giải pháp nhằm đổi đa công nghệ vào công ty giai đoạn tới .65 I Các nguyên tắc để thực việc đổi công nghệ có hiệu quả: 65 1.Nguyên tắc hiệu quả: 65 Nguyên tắc ®¶m b¶o tÝnh hiƯn thùc: 66 3.Nguyên tắc mở rộng thị trờng: 66 II Ph¬ng hớngvà mục tiêu việc đổi công nghệ công ty năm tới 67 Mục tiêu phát triển công ty năm tới : 67 BiĨu 8: Mét sè chØ tiªu kÕ hoạch cụ thể năm 2000 68 Phơng hớng đổi công nghệ đa công nghệ vào sản xuất năm tới c«ng ty 68 III Một số kiến nghị giải pháp việc đổi công nghệ đa công nghệ vào sản xuất công ty may XK 3-2 Hòa Bình 72 Một số biện pháp nhằm thúc đẩy việc đổi chuyển giao công nghệ 72 1.1 Vận dụng đòn bẩy kinh tế sách khuyến khích tiến khoa học công nghÖ 72 1.2 Phát triển mạnh công tác thông tin khoa học kỹ thuật 73 1.3 Tăng thêm đa dạng hoá vốn đầu t cho khoa học công nghệ .73 Tăng cờng liên doanh liªn kÕt: 74 1.5 Tăng cờng vai trò quản lý nhà nớc việc đổi chuyển giao công nghÖ 75 1.6 Cải tiến việc đào tạo, bồi dỡng sử dụng cán khoa học công nghÖ 76 1.7 N©ng cao lực nội sinh công ty 77 1.8 Nâng cao lực công nghệ kỹ thuật máy .77 2- Mét sè kiÕn nghÞ 77 2.1 Đối với công ty XK 3-2 Hòa Bình: 78 2.2 Đối với nhà nớc: 79 KÕt luËn .80 danh mục tài liệu tham khảo .82 Chơngthứ I Những vấn đề lý luận công nghệ đổi công nghệ doanh nghiệp I Khái niệm vai trò đầu t Khái niệm vai trò đầu t đầu t phát triển Đầu t theo nghĩa chung đợc hiểu bỏ hy sinh nguồn lực nhằm đạt đợc kết có lợi cho ngời đầu t Đầu t phát triển loại đầu t ®ã ngêi cã tiỊn bá tiỊn ®Ĩ tiÕn hành hoạt động nhằm tạo tài sản cho kinh tế, làm tăng tiềm lực sản xuất kinh doanh hoạt động xà hội khác, điều kiện chủ yếu để tạo việc làm nâng cao đời sống cho ngời dân Vai trò đầu t phát triển Đầu t phát triển nhân tố quan trọng để phát triển kinh tế, chìa khoá tăng trởng Vai trò đầu t đợc thể mặt sau : 2.1 Đầu t vừa tác động tới tổng cung vừa tác động tới tổng cầu Về mặt cầu Đầu t lµ mét u tè chiÕm tû träng lín tổng cầu toàn kinh tế Theo số liệu ngân hàng Thế giới, đầu t thờng chiếm khoảng 24 28 % cấu tổng cầu tất nớc giới Đối với tổng cầu tác động đầu t ngắn hạn Với tổng cung cha kịp thay đổi tăng lên đầu t làm cho tổng cầu tăng kéo theo sản lợng cân tăng theo từ Q0 Q1 giá của đầu vào đầu t tăng từ P0 P1 Điểm cân dịch chuyển từ E0 E1 Về mặt cung Khi thành đầu t phát huy tác dụng, lực vào hoạt động tổng cung đặc biệt tổng cung dài hạn tăng lên ( đờng S dịch chuyển sang S ) Kéo theo sản lợng tiềm từ Q1 Q2, giá sản phẩm giảm từ P1 P Sản lợng tăng giá giảm cho phép tăng tiêu dùng Tăng tiêu dùng đến lợt lại tiếp tục kích thích sản xuất Sản xuất phát triển nguồn gốc để tăng tích luỹ, phát triển kinh tế xà hội, tăng thu nhập cho ngời lao động nâng cao đời sống thành viªn x· héi P S E1 P1 E0 S' P0 E2 D P2 D 2.2 Đầu t có tác động hai mặt đến ổn định kinh tế Q Sự tác động không đồng mặtQthời gian ®Çu t ®èi víi tỉng Q0 thêiQvỊ cÇu tổng cung kinh tế làm cho thay đổi đầu t dù tăng hay giảm lúc vừa yếu tố trì ổn định kinh tế vừa yếu tố phá vỡ ổn định kinh tế quốc gia Chẳng hạn tăng đầu t làm cho cầu yếu tố có liên quan tăng kích thích tăng trởng sản xuất phát triển, sản lợng tăng Sản xuất đợc phát triển quy mô sản xuất tăng thu hút thêm nhiều lao động, giảm tình trạng thất nghiệp, giảm tệ nạn xà hội, thu nhập ngời dân đợc cải thiện, đời sống ngày đợc nâng cao Đầu t tăng góp vốn vào chuyển dịch cấu kinh tế theo hớng hợp lý Nhng bên cạnh đầu t tăng cầu yếu tố đầu vào tăng dẫn đến giá yếu tố đầu vào tăng ( giá chi phí vốn, giá công nghệ, lao động vật t ) đến mức độ làm tăng lạm phát Lạm phát làm cho sản xuất đình trệ đời sống ngời lao động gặp nhiều khó khăn tiền lơng ngày cành thấp thâm hụt ngân sách, kinh tế phát triển chậm lại Trong trờng hợp nhà cung cấp hàng hoá đầu vào có xu hớng tăng lợi nhuận thông qua giá họ giảm mức sản xuất, đẩy giá lên, nh gây ảnh hởng tiêu cực đến kinh tế Khi đầu t giảm quy mô sản xuất giảm tình trạnh thất nghiệp tăng tệ nạn xà hội tăng thu nhập ngời dân thấp, cầu giảm Đầu t giảm tốc độ giảm cung yếu tố đầu vào nhỏ tốc độ giảm cầu gây nên sản xuất d thừa yếu tố đầu vào ( thừa cấu ) Tuy nhiên đầu t giảm cầu giảm khiến cho giá thành giảm lạm phát giảm điều có ý nghĩa quan trọng trờng hợp lạm phát cao Đầu t giảm làm cho cung giảm đợc hàng hoá tồn đọng d thừa, giá sản xuất tăng lên lại khiến cho cung tăng lên quy mô sản xuất đợc mở rộng Chính điều hành vĩ mô kinh tế hoạt động sách cần thấy hết tác động hai mặt phải xác định đợc nhân tố kết ảnh hởng hai mặt để đa sách nhằm hạn chế tác động xấu phát huy tác động tích cực, trì đợc s ổn định kinh tế 2.3 Đầu t tác động đến tốc độ phát triển tăng trởng kinh tế Kết nghiên cứu nhà kinh tế cho thấy : muốn giữ tốc độ tăng trởng mức trung bình tỷ lệ đầu t phải đạt từ 15 25% so với GDP tuỳ thuộc vào ICOR nớc ICOR = vốn đầu t / mức tăng GDP Từ suy ra: Mức tăng GDP = vốn đầu t / ICOR Mức ICOR không đổi, mức tăng GDP hoàn toàn phụ thuộc vào vốn đầu t nớc phát triển, ICOR thởng lớn từ thừa vốn, thiếu lao động, vốn đợc sử dơng nhiỊu thay thÕ cho lao ®éng, sư dơng công nghệ đại có giá cao Còn níc chËm ph¸t triĨn ICOR thÊp tõ – thiếu vốn, thừa lao động nên cần phải sử dụng lao động để thay cho vốn, sử dụng công nghệ đại, giá rẻ Kinh nghiệm nớc cho thấy, tiêu ICOR phụ thuộc mạnh vào cấu kinh tế hiệu đầu t ngành, vùng lÃnh thổ nh phụ thuộc vào hiệu sách kinh tÕ nãi chung Th«ng thêng ICOR n«ng nghiƯp thÊp công nghiệp, ICOR giai đoạn chuyển đổi chế chủ yếu tận dụng lực sản xuất Do đó, nớc phát triển tỷ lệ đầu t thấp thờng dẫn đến tốc độ tăng trởng thấp Đối với nớc phát triển, phát triển chất đợc coi vấn đề đảm bảo nguồn vốn đầu t đủ để đạt đợc tỷ lệ tăng thêm sản phẩm quốc dân dự kiến Thực vậy, nhiều nớc đầu t đóng vai trò nh hích ban đầu tạo đà cho sù cÊt c¸nh cđa nỊn kinh tÕ ( c¸c nớc NICS, nớc Đông Nam ) 2.4 Đầu t dịch chuyển cấu kinh tế Chuyển dịch cấu kinh tế cho phù hợp với xu hớng phát triển đất nớc vấn đề đợc liệt vào hàng quan trọng công xây dựng phát triển đất nớc ta Cơ cấu kinh tế tổng thể hữu quan có mối quan hệ ngành, vùng khu vực kinh tế, giảm thành phần kinh tế, hợp thành cấu kinh tế thể tỷ lệ cân đối kinh tế phản ánh trạng thái cân đối nhân công lao động Một đất nớc muốn phát triển mạnh mẽ thiết phải xây dựng đợc cấu kinh tế hợp lý : - Cơ cấu đợc xây dựng phải mang tính khoa học cao, phản ánh đắn yêu cầu quy luật khách quan, đặc biệt quy luật kinh tế - Phải đón đầu xu hớng KHKT đại phù hợp với xu hớng - Phải phù hợp với phân công hợp tác quốc tế phải cấu kinh tế - Phải đảm bảo cho phép tối u hoá việc sử dụng lợi so sánh nớc, khai thác có hiệu tiềm vốn có ngành, địa phơng đơn vị kinh tế sở Muốn xây dựng cấu kinh tế hoàn thiện phải có đầu t thoả đáng Đầu t làm chuyển dịch cấu kinh tế phù hợp với quy luật phát triển, với chiến lợc phát triển kinh tế xà hội giai đoạn; tạo cân đối phạm vi kinh tế Đầu t trình chuyển dịch cấu kinh tế có mối quan hệ mật thiết gắn bó không tách rời mà tạo điều kiện phát triển 2.5 Đầu t với việc tăng cờng khả khoa học công nghệ đất nớc Công nghệ trung tâm công nghiệp hoá Đầu t điều kiện tiện phát triển tăng cờng khả công nghệ nớc ta Theo đánh giá chuyên gia công nghệ, trình độ công nghệ Việt Nam l¹c hËu nhiỊu thÕ hƯ so víi thÕ giíi khu vực Theo UNIDO chia trình phát triển công nghệ giới thành giai đoạn Việt Nam năm 1990 vào giai đoạn Việt Nam 90 nớc phát triển công nghệ, với trình độ công nghệ lạc hậu này, trình công nghiệp hoá đại hoá Việt Nam gặp nhiều khó khăn không đề đợc chiến lợc đầu t phát triển công nghệ nhanh vững Chúng ta biết có hai đờng để có công nghệ tự nghiên cứu phát minh công nghệ nhập công nghệ từ nớc Dù tự nghiên cứu hay nhập từ nớc cần phải có tiền, cần phải có vốn đầu t Mọi phơng án đổi công nghệ không gắn với nguồn vốn đầu t phơng án không khả thi 2.6 Đầu t góp phần vào phát triển nguồn nhân lực ( NNL ) NNL yếu tố tác động đến tổng cung tổng cầu - NNL yếu tố thuộc tổng cung AS = f( K, L, T, R ) Nh vËy, số lợng chất lợng nguồn lao động ảnh hởng đến tổng cung Để nâng cao lực sản xuất, không nâng cao chất lợng nguồn nhân lực NNL yếu tố trực tiếp tác động đến tổng cầu AD Nh ®· biÕt: AD = f( C, G, I, N X ) Khi chất lợng nguồn nhân lực đợc nâng cao lơng tăng dẫn đến thu nhập tăng, thu nhập tăng làm cho cầu tăng, kéo theo tăng trởng kinh tế Mặt khác trình độ dân trí đợc nâng cao nhu cầu hởng thụ tăng theo tạo điều kiện kích thích tăng tổng cầu Bên cạnh đó, tận dụng đợc nguồn nhân lực thất nghiệp giảm, thu nhập tăng, chi tiêu tăng, AD tăng, tăng tốc độ tăng trởng kinh tế Đồng thời thu nhập tăng, thất nghiệp giảm, ta giải đợc vấn đề xà hội, đảm bảo kinh tế phát triển bền vững Trong xu toàn cầu hoá khu vực hóa kinh tế Việt Nam muốn phát triển kinh tế không hội nhËp Cïng víi viƯc héi nhËp víi khu vùc tù thơng mại ASEAN, chơng trình u đÃi thuế quan chung cịng nh gia nhËp APEC vµ WTO ViƯt Nam gia nhập thị trờng đầu t, dịch vụ lao động giới Theo nhận định nhiều chuyên gia Việt Nam không nhánh tróng nâng cao chất lợng nguồn nhân lực yếu tố làm suy giảm sức cạnh tranh kinh tế Việt Nam thị trờng giới Mặt khác, theo kinh nghiệm nớc phát triển nớc công nghiệp NICS, đầu t vào ngời mang lại lợi nhuận cao Sự chăm lo đầy đủ đến ngời đảm bảo chắn cho phát triển Việt Nam ngời đợc nhấn mạnh nguồn nội lực quan trọng để xây dựng đất nớc Con ngời vừa mục tiêu, vừa động lực cho phát triển kinh tÕ x· héi 10 ... nghiệp với đề tài " Đầu t để đổi công nghệ công ty may XK 3-2 Hòa Bình " Đối tợng phạm vi nghiên cứu vấn đề phơng hớngvà biện pháp đổi công nghệ công ty may XK 3-2 Hòa Bình sở giải vấn đề kinh... định công nghệ: Công nghệ cứng, công nghệ mềm Đổi công nghệ hiệu nó: Đổi công nghệ chủ động thay phần đáng kể (cốt lõi, bản) hay toàn công nghệ sử dụng công nghệ khác Do công 13 nghệ luôn biến đổi. .. tới công ty 68 III Mét sè kiÕn nghÞ giải pháp việc đổi công nghệ đa công nghệ vào sản xuất công ty may XK 3-2 Hòa Bình 72 Một số biện pháp nhằm thúc đẩy việc đổi chuyển giao công nghệ