Bài 16 Nguyên Hồng NHỮNG NGÀY THƠ ẤU  A Lý thut I.Từ quan sát đến mô tả, thuyết minh đặc điểm thể loại học Đề:Thuyết minh đặcvăn điểm thể thơ thất ngôn bát cú 1, Quan sát a, Số câu, số tiếng Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác Vẫn hào kiệt Chạy mỏi chân Đã Lại Bủa Mở Thân Bao Câu -Tiếng khách khơng nhà người có tội tay ơm miệng cười chặt phong lưu tù, bốn biển, năm châu bồ kinh tế , tan ốn cịn, cịn nghiệp sợ đâu nhiêu nguy hiểm thù Muốn làm thằng Cuội Muốn làm thằng Cuội Câu -Tiếng 1 Đêm Trần 2 thu buồn em chị chán Hằng ơi! Nửa rồi, Cung quế Cành đa xin chị ngồi nhắc lên chửa? chơi Có có bạn can chi tủi, Cùng gió, mây vui Rồi Tựa bầu năm rằm trông xuống tháng tám, gian cười  A Lý thuyết I.Từ quan sát đến mô tả, thuyết minh đặc điểm thể văn Đề:Thuyết minh đặcloại điểm thể thơhọc thất ngơn bát cú 1, Quan sát a, Số câu, số tiếng - Mỗi có câu , câu tiếng b, Luật bằng- trắc, niêm Nhóm bằng, trắc -Tiếng Việt có : sắc, nặng, hỏi, ngã, huyền vàcóthanh ngang + Tiếng huyền ngang gọi tiếng “bằng”  ( B ) + Tiếng có Thanh sắc, nặng, hỏi, ngã gọi tiếng “trắc”  ( T ) CÂU HỎI THẢO LUẬN 1, Hãy ghi kí hiệu (B), ( T ) vào thơ: “Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác” “ Muốn làm thằng Cuội”  A Lý thuyết I.Từ quan sát đến mô tả, thuyết minh đặc điểm thể Đề:Thuyết minh đặcloại điểm văn thể thơhọc thất ngơn bát cú 1, Quan sát a, Số câu, số tiếng - Mỗi có câu, câu tiếng b, Luật bằng-trắc, niêm - Nhất, tam, ngũ bất luận: tiếng 1,3,5 câu có th ể B- T tuỳ ý - Nhị, tứ, lục phân minh:Các tiếng 2,4,6 phải luân phiên B- T- B T- B- T - Các câu: 2-3; 4-5; 6-7; 1-8  giống “bằng” “trắc”  Niêm -Tiếng thứ câu  tiếng trắc T  Bài thơ viết theo luật “ Trắc”  tiếng B  Bài thơ viết theo luật “ Bằng” c Vần:- Gieo vần tiếng thứ câu: 1,2,4,6,8 Bài thơ: QUA ĐÈO NGANG Bước tới Đèo Ngang bóng xế tà Cỏ chen đá, chen hoa Lom khom núi, tiều vài chú, Lác đác bên sông, chợ nhà Nhớ nước đau lòng, quốc quốc, Thương nhà mỏi miệng, gia gia Dừng chân đứng lại, trời, non, nước, Một mảnh tình riêng, ta với ta ( “Bà Huyện Thanh Quan” hợp tuyển thơ văn Việt Nam , tập III, NXB Văn hoá Hà Nội 1963)  I.Từ quan sát đến mô tả, thuyết minh đặc điểm mộtminh thểđặc loại học Đề: Thuyết điểmvăn thể thơ thất ngôn bát cú 1, Quan sát a, Số câu, số tiếng - Mỗi có câu, câu tiếng b, Luật bằng- trắc, niêm - Nhất, tam, ngũ bất luận; nhị, tứ, lục phân minh - Các câu: 2-3; 4-5; 6-7; 1-8  giống “bằng” “trắc”  Niêm -Tiếng thứ câu 1 tiếng trắc T Bài thơ viết theo luật “ Trắc”  tiếng  Bài thơ viết theo luật “ Bằng” c, Vần B - Gieo vần tiếng thứ câu: 1,2,4,6,8 ; thường vần “bằng” d, Nhịp - Nhịp : 4/3 ; 3/4 ; 2/2/3 … e, Bố cục Baøi thơ: QUA ĐÈO NGANG Bước tới Đèo Ngang bóng xế tà Đe Thự c Cỏ chen đá, chen hoa Lom khom núi, tiều vài chú, Luaä n Kết Lác đác bên sơng, chợ nhà Nhớ nước đau lòng, quốc quốc, Thương nhà mỏi miệng, gia gia Dừng chân đứng lại, trời, non, nước, Một mảnh tình riêng, ta với ta ( “Bà Huyện Thanh Quan” hợp tuyển thơ văn Việt Nam , tập III, NXB Văn hoá Hà Nội 1963)  quan sát đến mô tả, thuyết minh đặc I.Từ điểm mộtminh thểđặc loại học Đề: Thuyết điểmvăn thể thơ thất ngơn bát cú 1, Quan sát a, Số câu, số tiếng - Mỗi có câu, câu tiếng b, Luật bằng- trắc, niêm - Nhất, tam, ngũ bất luận, nhị tứ, lục phân minh - Các câu: 2-3; 4-5; 6-7; 1-8  giống “bằng” “trắc”  Niêm -Tiếng thứ câu 1 tiếng trắc T Bài thơ viết theo luật “ Bằng”  tiếng B  Bài thơ viết theo luật “ Trắc” c, Vần - Gieo vần tiếng thứ câu: 1,2,4,6,8 thường vần “bằng” d, Nhịp - Nhịp : 4/3 ; 3/4 ; 2/2/3 … e, Bố cục phần  Đề: câu 1-2 ; Thực: câu 3-4 ; luận: câu 5-6 ; g, Nghệ thuật Kết: câu 7-8 Bài thơ: QUA ĐÈO NGANG Bước tới Đèo Ngang bóng xế tà Cỏ chen đá, chen hoa ĐỐI Lom khom, núi tiều vài chú, B T Lác đác, bên sông,, chợ nhà T ĐỐI B Nhớ nước, đau lòng, quốc quốc T B Thương nhà, mỏi miệng, gia gia B T Dừng chân đứng lại ,trời, non, nước, Một mảnh tình riêng, ta với ta ( “Bà Huyện Thanh Quan” hợp tuyển thơ văn Việt Nam , tập III, NXB Văn hố Hà Nội 1963)  I.Từ quan sát đến mô tả, thuyết minh đặc điểm mộtminh thểđặc loại học Đề: Thuyết điểmvăn thể thơ thất ngơn bát cú 1, Quan sát a, Số câu, số tiếng - Mỗi có câu, câu tiếng b, Luật -trắc, niêm - Nhất, tam, ngũ bất luận; nhị, tứ, lục phân minh - Các câu: 2-3; 4-5; 6-7; 1-8  giống “bằng” “trắc”  Niêm -Tiếng thứ câu 1 tiếng trắc T Bài thơ viết theo luật “ Trắc”  tiếng B  Bài thơ viết theo luật “ Bằng” c, Vần - Gieo vần tiếng thứ câu: 1,2,4,6,8 thường vần “bằng” d, Nhịp - Nhịp : 4/3 ; 3/4 ; 2/2/3 … e, Bố cục: phần Đề: câu 1-2 ; Thực: câu 3-4 ; luận: câu 5-6 ; Kết: câu 7-8 g, Nghệ thuật Đối : Câu 3/4 ;câu: 5/6 (Đối vế, Đối ý, đối thanh,) CÂU HỎI THẢO LUẬN Lập dàn ý Đề:Thuyết minh đặc điểm thể thơ thất ngơn bát cú  I.Từ quan sát đến mô tả, thuyết minh đặc điểm mộtminh thểđặc loại học Đề: Thuyết điểmvăn thể thơ thất ngơn bát cú 2, Lập dàn a, Mở -Nêu định nghĩa chung thể thơ “ Thất ngôn bát cú Đường luật” b, Thân - Số câu, số tiếng - Luật bằng, trắc, niêm - Vần, nhịp, bố cục, nghệ thuật c, Kết Nêu cảm nhận vị trí thể thơ II Ghi nhớ * Muốn thuyết minh đặc điểm thể loại văn học ( thể thơ hay văn cụ thể), trước hết phải quan sát, nhận xét, sau đó, khái quát thành đặc điểm * Khi nêu đặc điểm, cần lựa chọn đặc điểm tiêu biểu, quan trọng cần có ví dụ cụ thể để làm sáng tỏ đặc điểm  I.Từ quan sát đến mô tả, thuyết minh đặc điểm mộtminh thểđặc loại văn học Đề: Thuyết điểm thể thơ thất ngôn bát cú 2, Lập dàn a, Mở - Nêu định nghĩa chung thể thơ “ Thất ngôn bát cú Đường luật” b, Thân - Số câu, số tiếng - Luật trắc - Quan hệ trắc - Vần, nhịp, bố cục, nghệ thuật c, Kết Nêu cảm nhận vị trí thể thơ II Ghi nhớ SGK/154 II LUYỆN TẬP Hãy thuyết minh đặc điểm truyện ngắn sở truyện ngắn học: Tôi học, Lão Hạc Chiếc cuối cùng.? Truyện Thể loại Nhân vật KG- TG Tôi học Tự loại nhỏ - “Tơi” - Ơng hiệu trưởng - Buổi học -Trên đường đến trường Lão Hạc Tự loại nhỏ -Lão Hạc -Ông giáo, vợ, -Binh Tư -Nhà ông Tự loại nhỏ Giôn-xi , Xiu Cụ Bơ-men Căn gác Giôn-xi Chiếc cuốí Giáo nhà Lão Hạc - ngày Nội dung Tâm trạng n/v “tôi” nhớ ngày khai trường Xung quanh việc bán chó chết lão Hạc Giôn-xi tuyệt vong cụ Bơ-men vẽ cứu sống Giôn-xi nghệ thuật So sánh , đối chiếu Miêu tả Tâm lí nhân vật Đảo ngược tình hai lần  II LUYỆN TẬP Đề: Thuyết minh đặc điểm truyện ngắn a, Mở - Nêu định nghĩa chung loại truyện ngắn: + Truyện ngắn hình thức tự loại nhỏ b, Thân + Hình thức: Tự loại nhỏ + Nhân vật, kiện :Ít nhân vật, kiện + Khơng gian, thời gian: Hạn chế + Nội dung: Đề cập đến vấn đề lớn sống + Nghệ thuật : đối lập, tương phản, đối chiếu c, Kết -Nêu cảm nhận giá trị thể loại truyện Dặn Dò Dò Dặn - Học ghi nhớ - Tập thuyết minh thể thơ lục bát - Chuẩn bị :(đọc thêm) + Muốn làm thằng Cuội + Hai chữ nước nhà + Ôn tập tiếng Việt ... luận; nhị, tứ, lục phân minh - Các câu: 2-3; 4-5; 6-7; 1-8  giống “bằng” “trắc”  Niêm -Tiếng thứ câu 1 tiếng trắc T Bài thơ viết theo luật “ Trắc”  tiếng  Bài thơ viết theo luật “ Bằng” c,... luận, nhị tứ, lục phân minh - Các câu: 2-3; 4-5; 6-7; 1-8  giống “bằng” “trắc”  Niêm -Tiếng thứ câu 1 tiếng trắc T Bài thơ viết theo luật “ Bằng”  tiếng B  Bài thơ viết theo luật “ Trắc” c,... luận; nhị, tứ, lục phân minh - Các câu: 2-3; 4-5; 6-7; 1-8  giống “bằng” “trắc”  Niêm -Tiếng thứ câu 1 tiếng trắc T Bài thơ viết theo luật “ Trắc”  tiếng B  Bài thơ viết theo luật “ Bằng” c,