SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LÀO CAI TRƢỜNG THPT SỐ BẢO THẮNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC BÀI VẤN ĐỀ KHAI THÁC THẾ MẠNH Ở TÂY NGUYÊN’’ Họ tên: Hồ Duy Mạnh Chức vụ: Thƣ kí hội đồng Tổ: Sử - a - GDCD Năm học 2013 - 2014 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com MỤC LỤC NỘI DUNG TRANG Phần mở đầu Trang - Lí chọn đề tài Trang - Mục đích nghiên cứu Trang Nhiệm vụ nghiên cứu Trang 4 Đối tượng nghiên cứu Trang Phương pháp nghiên cứu Trang Phần nội dung Trang - 18 Cơ sở lí luận ChươngI Cở sở khoa học Trang - Cơ sở pháp lí ChươngII Thực trạng Trang - ChươngIII Một số giải pháp Trang - 19 ChươngIV Kết qủa Trang 20 Phần kết luận Trang 21 Một số kết luận Trang 21 Một số kiến nghị Trang 21 Tài liệu tham khảo Trang 22 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com PhÇn mở đầu Lý chn ti a Lớ khách quan Công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ ứng dụng vào lĩnh vực đời sống sản xuất: Khoa học kỹ thuật, kinh tế, truyền thông, y học , quân giáo dục Trên giới từ lâu nước phát triển có nhiều nước áp dụng công nghệ thông tin vào giáo dục phát triển phần mềm giáo dục trình độ cao Mặt khác với yêu cầu đổi nghiệp công nghiệp hóa - đại hóa, thách thức bị tụt hậu so với giới đường tiến lên chủ nghĩa xã hội, đặt cho nước ta phải đổi toàn diện giáo dục đào tạo để có nguồn lực có chất lượng, có trí tuệ, động, sáng tạo, có khả cạnh tranh trí tuệ bối cảnh hội nhập tồn cầu hóa, khu vực hóa tiến đến kinh tế tri thức Để đạt mục tiêu đó, việc đổi chương trình phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng hiệu giáo dục Đảng nhà nước ta quan tâm ngày sát Luật giáo dục, điều 28.2 ghi rõ: “Phương pháp Giáo dục với đặc điểm lớp học, môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kỹ vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui hứng thú học tập cho học sinh’’ Do đó, phương pháp dạy phải có thiết bị dạy học tương ứng để đảm bảo tính trực quan: mơ hình, đồ, bảng số liệu, tranh vẽ, mẫu vật, phim ảnh, băng hình, phần mềm máy tính, máy chiếu… phục vụ cho mơn địa lí Bởi vậy, thiết kế giảng với trợ giúp công nghệ thông tin nhằm nâng cao hiệu dạy học nhiều giáo viên quan tâm Đặc biệt mơn địa lí trường THPT, với lượng kiến thức lớn, trừu tượng, muốn sâu vào nghiên cứu, quan sát trực tiếp đối tượng, tượng địa lí học sinh nhiều thời gian để hình dung tưởng tượng sử dụng công nghệ thông tin vào dạy môn địa lí tường THPT cho hình ảnh “sống động thật thực tế với người đời sống” giúp học sinh nắm bắt tri thức cách tích cực chủ động, giúp giáo viên khắc phục khó khăn dạy học địa lí Chính lí mà tơi mạnh dạn tìm tịi, học hỏi áp dụng vào giảng dạy việc ứng dụng công ngh thụng tin dạy "Vấn đề khai thác thÕ m¹nh ë Tây Ngun" b LÝ chđ quan - Trong thực tế giảng dạy, ng dng cụng ngh thụng tin dy hc địa lý, a lớ t nhiên đại cương, địa lí khu vực giới, địa lí tự nhiên Việt Nam đặc biệt địa lí vùng kinh tế vấn đề cụ thể cần minh họa hình ảnh, thông số, biểu đồ, đồ, tranh ảnh, vi deo - Xuất phát từ thực tế chất lượng học sinh trường THPT số Bảo Thắng, em lúng túng lĩnh hội kiến học cụ thể, dẫn đến việc gặp nhiều khó khăn việc nắm bắt khối lượng kiến thức ngày cao mở rộng - Trong phạm vi nhà trường, với cương vị người giáo viên trực tiếp giảng dạy học LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com sinh, Bản thân nhận thấy phải không ngừng học tập, cải tiến phương pháp giảng dạy nhằm nâng cao chất lượng học tập học sinh nhiều cách Trong có việc hướng dẫn học sinh cách tự học, tự khai thác kiến thức, tự nghiên cứu học, để tìm kiến thức sở tranh ảnh, đồ, bảng số liệu thống kê giáo viên đưa vào giảng địa lí 12 qua ứng dụng cơng nghệ thơng tin - Vì ý nghĩa lớn lao trên, suy nghĩ mạnh dạn chọn nghiên cứu đề tài: ứng dụng công nghệ thông tin nhằm nâng cao hiệu môn địa lớ 12 son bi: "Vấn đề khai thác m¹nh ë Tây Ngun" Mục đích nghiên cứu - Góp phần phát triển khả tư học sinh, hình thành phát triển vững kĩ thực hành, so sánh, phân tích, tổng hợp, tư từ ứng dụng công nghệ thông tin, tạo cho học sinh có hứng thú chủ động lĩnh hội kiến thức địa lí cách tích cực, sáng tạo, hiệu biết vận dụng vào thực tiễn - Học sinh có khả vận dụng kiến thức sở ứng dụng công nghệ thông vào giải tập thực hành, kiểm tra, thi học sinh giỏi thi tuyển vào trường đại học, cao đẳng - Qua ứng dụng công nghệ thông tin có nhiều học sinh giỏi, thơng minh, có khả diễn đạt tốt trình bày, so sánh, tổng hợp, phân tích đối tượng địa lí hình ảnh, tranh ảnh, bảng số liệu thông kê, biểu đồ, đồ Học sinh trở thành chủ thể hành động tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo khai thác công nghệ thông tin để kiến tạo kiến thức địa lí - Qua ứng dụng cơng nghệ thơng tin nhằm bồi dưỡng chuyên môn nâng cao nghiệp vụ q trình dạy học địa lí Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu việc ứng dụng công nghệ thông tin tiết học (bài học) khối 12 trường THPT - Giáo viên chuẩn bị nghiên cứu giảng, chuẩn bị máy chiếu cho giảng, vào mục tiêu giảng, tài liệu tham khảo, SGK địa lí 12 số tài liệu khác - Nghiên cứu hệ thống câu hỏi lôgic, ngắn gọn, dễ hiểu, nhằm phát huy trí tị mị khả tư học sinh, khắc sâu kiến thức Đối tượng nghiên cứu - Học sinh Trường THPT số Bảo Thắng - Áp dụng đề tài qua việc chọn khối lớp, vận dụng vào khối 12 Phương pháp nghiên cứu a Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận - Các văn kiện nghị - Các tài liệu tham khảo bổ trợ - Nhiệm vụ năm học 2013-2014 b Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn Xuất phát từ đối tượng, nhiệm vụ nghiên cứu, sử dụng phương pháp nghiên cứu sau : - Phương pháp quan sát sư phạm : Quan sát học sinh khai thác kiến từ ứng dụng cơng nghệ thơng tin địa lí để thấy ưu, nhược điểm từ có biện LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com pháp, hướng thay đổi mục đích nghiên cứu đề - Phương pháp điều tra giáo dục : Giáo viên trò chuyện, trao đổi với học sinh, quan sát học sinh để tìm khó khăn, vướng mắc việc học tập với ứng dụng công nghệ thông tin từ ứng dụng công nghệ thông tin có biện pháp khắc phục hạn chế nhằm đem lại thành công, hiệu qủa cho giảng giáo án điện tử - Phương pháp thực nghiệm : Áp dụng giảng dậy lớp để quan sát, theo dõi học sinh tham gia vào việc khai thác kiến thức địa lí từ ứng dụng cơng nghệ thơng tin qua tiết học (bài học) lớp Qua đánh giá thành cơng hạn chế qua việc áp dụng đề tài c Nhóm phương pháp hỗ trợ - Tài liệu chuyên môn - Máy chiếu, tranh ảnh, đồ, video - Phương pháp điều tra LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com PHẦN NỘI DUNG CHƢƠNG I CƠ SỞ LÍ LUẬN - PHÁP LÍ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Cơ sở lí luận - Trong suốt qúa trình phát triển xã hội, người sớm dùng phương pháp để nhận biết thực tế khách quan Ý niệm công nghệ thông tin ý niệm phức tạp, mơ hồ bao gồm ý niệm không gian, thời gian, phương thức, khoảng cách xa gần, phân bố vật tượng phát triển không gian Việc ứng dụng cơng nghệ thơng tin có vai trị quan trọng nhiều lĩnh vực đời sống xã hội, đặc biệt công tác giảng dạy cho học sinh, ứng dụng công nghệ thông tin giáo cụ trực quan phục vụ cho giảng dạy Vai trò nghệ thông tin không giáo cụ trực quan đơn mà nguồn kiến thức để học sinh khai thác, nhận thức - Đặc trưng giảng điện tử toàn kiến thức học, hoạt động điều khiển giáo viên đa phương tiện hóa - Cần phân biệt khái niệm sách giáo khoa điện tử, giáo trình điện tử, giáo án điện tử giảng điện tử - Giáo án điện tử (hay Bài giảng điện tử) thiết kế toàn kế hoạch hoạt động dạy học giáo viên lên lớp, tồn hoạt động đa phương tiện hóa cách chi tiết, có cấu trúc chặt chẽ logic quy định cấu trúc học Giáo án điện tử sản phẩm hoạt động thiết kế dạy thể vật chất trước học tiến hành Giáo án điện tử thiết kế giảng điện tử Từ giúp học sinh có điều kiện phát triển khả tư duy, biết tổng hợp vấn đề, qua đánh giá trình độ học sinh cách đầy đủ, toàn diện Cơ sở pháp lí - Căn vào nghị Trung ương khóa XI đổi toàn diện giáo dục, văn kiện Đảng, nghị đại hội Đảng, thị Giáo dục đào tạo: Báo cáo trị đại hội Đảng lần thứ IX tiếp tục khẳng định quan điểm Đảng ta là: “ Phát triển GD - ĐT động lực thúc đẩy nghiệp công nghiệp hóa - đại hóa, điều kiện phát huy nguồn lực người yếu tố để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh chóng bền vững.” - Thực nhiệm vụ năm học 2013 - 2014: Thực công tác bồi dưỡng chuyên môn: Tăng cường bồi dưỡng chuyên môn qua việc bồi dưỡng theo chuyên đề, làm sáng kiến kinh nghiệm dạy học - Căn vào nhiệm vụ nâng cao chất lượng học tập học sinh Trường THPT số Bảo Thắng nói riêng - Căn vào thực tế dạy học mơn địa lí trường THPT, nhìn chung học sinh tỏ có lực quan sát tốt nhạy bén (đặc biệt K12), em khơng thích chấp nhận cách đơn giản áp đặt giáo viên, em thường biểu thờ ơ, hứng thú suốt tiết học ngồi nghe giáo viên giảng ghi LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com chép Các em thích tranh luận, thích bày tỏ ý kiến cá nhân vấn đề quy luật địa lí thơng qua giáo án điện tử Như vậy, việc ứng dụng công nghệ thông tin dạy tiết học (bài học) điều quan trọng cần thiết để học sinh độc lập, tư tìm kiến thức hướng dẫn giáo viên, tạo niềm say mê hứng thú học sinh giảng CHƢƠNG II THỰC TRẠNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM: ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC BÀI " VẤN ĐỀ KHAI THÁC THẾ MẠNH Ở TÂY NGUYÊN " Một số thành tựu - Việc khai thác thông tin kiến thức từ ứng dụng công nghệ thông tin giúp cho học sinh hiểu chắc, hiểu sâu, hiểu kĩ kiến thức học thơng qua kênh hình, tranh ảnh, đồ, bảng số liệu, vi deo - Giúp học sinh khắc sâu kiến thức, có tư phán đốn, xem xét tượng tự nhiên, quy luật địa lí, mối quan hệ nhân Một số tồn a Về phía giáo viên - Việc sử dụng công nghệ thông tin trường THPT giảng địa lí cịn hạn chế gặp nhiều khó khăn - Sự hiểu biết giáo viên máy tính, máy chiếu nhiều lúng túng, thao tác chưa nhuần nhuyễn, thành thục b Về phía học sinh - Năng lực học sinh khai thác địa lí cịn nhiều hạn chế quan sát đối tượng, tượng địa lí, đồng thời em học sinh chưa độc lập, chủ động lĩnh hội kiến thức từ công nghệ thông tin học - Đa số em học sinh thụ động nghe giảng, thiếu kĩ quan sát, phân tích, tư duy, so sánh vật, tượng địa lí Một số vấn đề đặt - Làm để học sinh quan tâm đến việc khai thác kiến thức từ công nghệ thông tin hiệu học, học - Khai thác theo hướng phù hợp với mục đích nội dung kiến thức - Cần sử dụng kênh có hiệu trực quan sinh động CHƢƠNG III MỘT SỐ GIẢI PHÁP I Một số lưu ý sử dụng công nghệ thông tin - Muốn khai thác công nghệ thông tin đạt hiệu học Địa Lí, trước hết người giáo viên phải nắm kiến thức tin học, nắm nội dung, thông tin giáo án điện tử - Người giáo viên phải biết cách thiết kế, xử lí hiệu nội dung, hình ảnh, đồ, bảng số liệu, video máy tính Từ có cách ứng dụng phù hợp học thực tế, để học đạt hiệu cao II Thiết kế giáo án điện tử hướng dẫn học sinh khai thác kiến thức LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Giáo án điện tử thiết kế ngơn ngữ lập trình (Ví dụ: Pascal, Java, Macromedia Dreamweaver…) tùy theo trình độ có công nghệ thông tin người viết dựa vào phần mềm trình diễn có sẵn như: MS Access, Frontpage, Publisher, Microsoft Powerpoint… Trong đó, Microsoft Powerpoint phần mềm dễ sử dụng phổ biến Giáo viên hướng dẫn học sinh khai thác kiến thức phần I khái quát chung: lãnh thổ vị trí địa lí Giáo viên yêu cầu em đọc SGK, quan sát tranh, ảnh gắn bảng máy chiếu, vi deo (vùng Tây Nguyên …) trả lời câu hỏi sau: Trung du & MiÒn núi phía Bắc Đồng sông Hồng % 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 So sánh diện tích dân số TN với vùng nước? B¾c Trung Bé Diện tích Dân s Duyê Duyên Tây hải Nguyê Nguyên Nam Trung Đông Bé Nam 30,5 21,6 20,7 16,5 15,6 12,713,4 10,5 14,2 TD&MNBB ĐBSH 14,3 12,0 5,8 7,1 4,5 BTB DHNTB TN ĐNB ĐBSCL Biểu đồ tỉ lệ diện tích dân s cỏc vựng c nc Bộ Đồng Bằng Sông Cöu Long - Vùng bao gồm tỉnh, kể tên tỉnh - Vùng Tây Nguyên có diện tích, dân số, mật độ dân số so với nước vùng khác? - Vùng Tây Ngun có VTĐL nào? Vì Tây Ngun có vị trí chiến lược quan trọng GV vùng Tây Nguyên có tỉnh ( Kon Tum, Gia Lai, Đăk Lắc, Đắc Nơng, Lâm Đồng) diện tích tự nhiên 54.474 km2 chiếm 16,8% diện tích tự nhiên nước., dân số 4,3 triệu người chiếm 4,7% dân số nước Từ kết luận vùng có diện tích lớn mật độ dân số thấp Mật độ số miền núi 50-100 người/Km2, trung du 100-300 người/Km2 có hạn chế thị trường chỗ lao động, lao động lành nghề GV vùng Tây Nguyên vùng cao nguyên, phía bắc giáp tỉnh Quảng Nam, phía đơng giáp tỉnh Quảng Ngãi, Bình Định, Phú n, Khánh Hịa, Ninh Thuận, Bình Thuận, phía nam giáp tỉnh Đồng Nai, Bình Phước, phía tây giáp với LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com tỉnh Attapeu (Lào) Ratanakiri Mondulkiri (Campuchia) Trong Kon Tum có biên giới phía tây giáp với Lào Campuchia, Gia Lai, Đắk Lắk Đắk Nơng có chung đường biên giới với Campuchia Cịn Lâm Đồng khơng có đường biên giới quốc tế Như Tây Nguyên có VTĐL đặc biệt quan trọng kinh tế, an ninh quốc phòng thuận lợi cho việc xây dựng kinh tế mở hội nhập giới khu vực, giao lưu kinh tế với vùng khác nước Giáo viên hướng dẫn học sinh khai thác kiến thức phần II khai thác chế biến khoáng sản thủy điện Giáo viên yêu cầu em đọc SGK, quan sát tranh, ảnh, đồ gắn bảng (khoáng sản, thủy năng) trả lời câu hỏi sau: - Vì vùng có khả phát triển cơng nghiệp khai thác khống sản? - Thảo luận nhóm theo nội dung hướng dẫn giáo viên: Tên khống sản gì? Phân bố đâu, trữ lượng bao nhiêu, mục đích để gì? GV vùng Tây Ngun có khả phát triển cơng nghiệp khai thác khống sản vùng có trữ lượng bơxít lớn nước ta(Quặng ngun 3,05 tỉ tấn, quặng tinh 1,5 tỉ phân bố chủ yếu Đăk Nông, Gia Lai, Kon Tum +Than bùn trữ lượng 3-4 triệu chủ yếu làm phân bón, nhiên liệu phân bố biển hồ, Làng bua +Có 21 điểm có vàng trữ lượng 8,82 vàng gốc phân bố Kon Tum, Gia Lai +Đá quý: Đá ngọc, xanh lục, xanh nhạt, opan xanh, đen, nâu trắng +Vật liệu xây dựng: Mỏ sét gạch ngói, cao lanh sứ gốm, đá xây dựng, cát xây dựng, có đá gralit có nhiều triển vọng sản xuất đá ốp lát, điatonit sử dụng làm chất cải tạo đất, phân bón nguyên liệu cho nhiều ngành cơng nghiệp khác GV Tây Ngun việc khai thác khống sản gặp khó khăn, hạn chế: - Đa số mỏ KS nằm nơi có kết cấu hạ tầng GTVT chưa phát triển - Các quặng thường nằm sâu nên việc khai thác địi hỏi phải có phương tiện đại, chi phí cao LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Tây Nguyên có điều kiện gỉ để phát triển cà phê Tây Nguyên Nêu khu vực chuyên canh cà phê biện pháp để phát triển ổn định cà phê vùng *Điều kiện thuận lợi tự nhiên để phát triển cà phê - Đất đỏ badan, chiếm 2/3 diệc tích đất đỏ badan nước, giàu dinh dưỡng, có tầng phong hố sâu, phân bố tập trung với mặt rộng lớn hình thành vùng chun canh quy mơ lớn - Khí hậu cận xích đạo: + phân hố mùa: mùa mưa: cối sinh trưởng PT, mùa khô kéo dài thuận lợi phơi sấy bảo quản sản phẩm + Khí hậu có phân hóa theo độ cao, cao ngun thấp khí hậu khơ nóng thích hợp café vối cà phê mít Cao nguyên cao khí hậu mát mẻ thích hợp với cà phê chè - Mực nước ngầm phong phú: Thuận lợi xây dựng hệ thống giếng khoan *Điều kiện thuận lợi kinh tế xã hội để phát triển cà phê - Người dân có kinh nghiệm trồng, chăm sóc cafe -Chính sách đầu tư Nhà nước, khuyến khích phát triển & thu hút đầu tư, thu hút lao động từ vùng khác đến -CN chế biến & mạng lưới GTVT đầu tư xây dựng -Thị trường tiêu thụ mở rộng, xuất - Bước đầu áp dụng KHKT SX *Khó khăn: 10 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com -Mùa khô kéo dài, mực nước ngầm hạ thấp gây thiếu nước trầm trọng -Đất đai bị xói mịn vào mùa mưa -Thiếu lao động có tay nghề - TTTT: ổn định, TT khó tính -CSHT phát triển GTVT, công nghiệp chế biến Các vùng chuyên canh cafe: Cafe chiếm 4/5 diện tích trồng cafe nước (450.000 ha) Đắc Lắc có diện tích cafe lớn (259.000 ha), tiếng cafe Bn Mê Thuột có chất lượng cao Cafe chè trồng nơi có khí hậu mát hơn: Gia Lai, Kon Tum, Lâm Đồng Cafe vối, cà fe mít: trồng nơi có khí hậu nóng hơn: Đắc Lắk, Đắc Nơng *Biện pháp ổn định: -Đầu tư thuỷ lợi để giải nước tưới vào mùa khô, ngăn chặn nạn phá rừng, cần phát triển vốn rừng -Đảm bảo tốt lương thực, thực phẩm cho nhân dân vùng -Nâng cấp mạng lưới GTVT để dễ dàng trao đổi hàng hoá với vùng khác -Đẩy mạnh phát triển công nghiệp chế biến & thu hút đầu tư nước ngồi -Phát triển mơ hình kinh tế vườn, nâng cao hiệu sản xuất, thu hút lao động từ vùng khác đến -Mở rộng thị trường xuất café *Phát triển chăn nuôi gia súc lớn: - Tiềm năng: Diện tích rộng; có số đồng cỏ cao nguyên cao 500 -600m, đồng cỏ Đơn Dương, Đức Trọng… Có khí hậu cận xích đạo phù hợp với điều kiện sinh thái bò - Thực trạng: Đàn bò vùng chiếm 11,1% đàn trâu chiếm 2,5% nước Bị thịt ni nhiều Đắc Lắc, Gia Lai, bị sữa ni nhiều Lâm Đồng Chăn ni bị phát triển chưa cân xứng với tiềm vùng 11 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Giáo viên yêu cầu em đọc SGK, quan sát tranh, ảnh, đồ gắn bảng (địa hình, thủy năng) trả lời câu hỏi sau: - Nhận định tiềm phát triển thủy điện vùng? Hãy kể tên nhà máy thủy điện từ lớn đến nhỏ, xác định trị trí nhà máy Liên hệ với Lào Cai - Việc khai thác khoáng sản thủy điện có tác động đến mơi trường? 12 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com - Vì nói việc phát huy mạnh Tây Nguyên có ý nghĩa kinh tế lớn ý nghĩa trị xã hội sâu sắc? - Nhận định tiềm phát triển thủy điện vùng? Hãy kể tên nhà máy thủy điện từ lớn đến nhỏ, xác định trị trí nhà máy Liên hệ với Lào Cai * Thế mạnh: vùng có trữ lượng thủy lớn thứ hai nước, tập trung hệ thống sông Thượng Xesan, thượng Srepok, thượng sông Ba, sông Đồng Nai, tổng lưu lượng nước mặt hàng năm trung bình 50 tỉ m3, chiếm 19% thủy nước Tuy nhiên sơng có chế độ nước theo mùa nên vào mùa khô, sông cạn nước, gây khó khăn cho phát triẻn thuỷ điện * Tình hình khai thác: Đã xây dựng nhà máy thuỷ điện: Trước xây dựng số nhà máy thuỷ điện: Đa Nhim sông Đa Nhim (160MW), Đrây-H’ling sông Xrê-pôk (12MW) Thuỷ điện Yaly sông Xêxan (720MW) khánh thành năm 2002, xây dựng thêm: Xê-Xan 3, Xê-Xan 3A, Xê-Xan 4, Plây Krông tổng công suất sông XêXan khoảng 1.500MW Trên sông Xrê-Pôk có nhà máy thuỷ điện: Bn Kp (280MW), Xrê-Pơk (33MW) Trên hệ thống sông Đồng Nai, công trình thuỷ điện Đại Ninh (300MW), Đồng Nai (180MW), Đồng Nai (340MW) xây dựng Tạo động lực cho phát triển vùng, việc khai thác CB khoáng sản sở nguồn điện rẻ dồi Liên hệ với Lào Cai thủy điện Cốc ly sông chảy, Cốc San… Đây điều kiện thuận lợi cho phát triển KT-XH vùng, đặc biệt việc khai thác & chế biến quặng bơ-xit vùng Các hồ thuỷ điện cịn đem lại nguồn nước tưới quan trọng mùa khô khai thác phục vụ du lịch ni trồng thuỷ sản GV việc khai thác khoáng sản thủy điện có tác động đến mơi trường: Có ảnh hưởng lớn đến môi trường cụ thể như: khai thác khoáng sản làm cho bề mặt đất bị thay đổi hình thành hố trũng, địa hình bị cắt xẻ, đất bị suy thối, xói mịn đất, nhiễm môi trường sống…Xây dựng thủy điện làm cho chế độ mực nước sơng thay đổi ảnh hưởng đến lồi động vật sống nước cá, tôm 13 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com GIÁO ÁN THỰC NGHIỆM Ngày soạn: ………………… Ngày dạy: ………………… ĐỊA LÍ CÁC VÙNG KINH TẾ Tiết 42 VẤN ĐỀ KHAI THÁC THẾ MẠNH Ở TÂY NGUYÊN I Mục tiêu Làm cho HS: Về kiến thức - Hiểu khó khăn, thuận lợi triển vọng việc phát huy mạnh nhiều mặt Tây Nguyên, đặc biệt vấn đề phát triển công nghiệp lâu năm lâm nghiệp khai thác nguồn thuỷ - Biết tiến mặt KT-XH Tây Nguyên gắn liền với việc khai thác mạnh vùng; vấn đề KT-XH môi trường gắn với việc khai thác mạnh Về kĩ - Phân tích đồ tự nhiên, kinh tế, đọc Atlát ĐL VN Giáo dục môi trường kĩ sống -Bảo vệ môi trường: Khai thác k/s trồng công nghiệp, ý đến môi trường -Sử dụng lượng: sử dụng lượng tiết kiệm hiệu ý đến môi trường phát triển bền vững -Kĩ sống: +Giao tiếp: lắng nghe, trình bày ý tưởng +Tư tìm kiếm, xử lý thông tin +Giải vấn đề: lựa chọn giải pháp khai thác mạnh, ứng phó với thiên tai III Đồ dùng dạy học: - Máy chiếu, máy tính sách tay, Atlát Địa lí Việt Nam - Lược đồ “ Vùng kinh tế, tự nhiên Tây Nguyên” III Phƣơng pháp dạy học: - Phát vấn, giảng giải, thảo luận theo cặp đôi, khai thác biểu đồ, đồ IV Tổ chức học: Ổn định tổ chức kiểm tra sĩ số 1p kiểm tra cũ:không Bài mới: GV: khởi động 1p HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG CHÍNH HĐ 1: lớp/ cá nhân 10p Khái quát chung GV:Cho học sinh quan sát biểu đồ, *Vị trí địa lý lãnh thổ: đồ hãy: Lãnh thổ - Gồm tỉnh, thành phố: - Diện tích: 54,7 nghìn km2 (16,5% diện tích nước) 14 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Trung du & Miền núi phía Bắc Đồng s«ng Hång % 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 So sánh diện tích dân số TN với vùng nước? B¾c Trung Bé - Dân số: 4,9 triệu người (5,8% dân số nước) -> Vùng có diện tích lớn dân số nên có mật độ dân số thấp Diện tích Dân số 30,5 21,6 20,7 16,5 15,6 12,713,4 10,5 14,2 TD&MNBB ĐBSH 14,3 12,0 5,8 7,1 4,5 BTB DHNTB TN ĐNB ĐBSCL Biểu đồ tỉ lệ diện tích dân số vùng nước Duyª Duyên Tây hải Nguyê Nguyên Nam Trung Đông Bộ Nam Bộ Đồng Bằng Sông Cửu Long So sỏnh din tớch dân số TN với vùng nc Vị trí địa lí: õy l vựng nht nước ta không giáp biển Nêu đặc điểm ý ngha v trớ a lớ + Bắc Đông: DH NTB + Nam: ĐNB ca TDMNBB? + Tây: Lào, Campuchia  thuận lợi giao lưu với vùng, có vị trí chiến lược an ninh, quốc phịng GV chia lớp thành nhóm giao nhiệm xây dựng kinh tế vụ hướng dẫn cách làm Thời gian cho nhóm phút theo Các mạnh phát triển công gợi ý GV nghiệp lâu năm Nhóm 1: Dựa vào nội dung SGK a.Thế mạnh: khai thác Atlát, Bản đồ tự nhiên, * §KTN, TNTN: nơng nghiệp chung, hình ảnh, tìm hiểu - ĐH: cao nguyên xếp tầng đồ sộ, tạo đề phát triển cafe tây nguyên sù ph©n hoá đa dạng KH + Th mnh - t: đất đỏ badan, giàu chất dinh + Tình hình khai thác, CB dưỡng, phân bố thành mặt + Phân bố rộng lớn + Khó khăn, hạn chế - Khí hậu cận xích đạo, có phân hóa + Phương hướng hoàn thiện CN theo độ cao - Diện tích rừng độ che phủ rừng cao nước ta - Vùng có nhiều đồng cỏ chăn 15 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com ni gia súc lớn - Khơng nhiều khống sản có quặng bơ-xit với trữ lượng hàng tỷ - Trữ thủy điện tương đối lớn sông: Xê Xan, Xrê Pok, thượng nguồn sông Đồng Nai - Có nhiều tiềm du lịch * KT-XH: - Có nhiều dân tộc thiểu số với văn hóa độc đáo kinh nghiệm sản xuất phong phú - Được Đảng & Nhà nước quan tâm đầu tư phát triển… -Cơ sở vật chất kỹ thuật bước đầu đầu tư tạo điều kiện thu hút đầu tư nước ngồi b Hạn chế: * §KTN: - Mùa khơ thiếu nước nghiêm trọng cho sản xuất đời sống - Nghèo khoáng sản * KT-XH: - Thiếu lao động lành nghề - Mức sống nhân dân thấp, giáo dục, y tế phát triển… - Cơ sở hạ tầng thiếu, GTVT phát trin - Công nghiệp giai đoạn hình thành, cỏc TTCN qui mụ nh điểm CN c Tình hình sản xuất phân bố loại CN chủ yếu - Cây cà phê: CN quan trọng số Tây Nguyên + DT: 450 nghìn (4/5 n-ớc) 2006 + Đắc Lắc có DT cà phê lớn (259 nghìn ha) + Cafộ chố trồng nơi có khí hậu mát hơn: Gia Lai, Kon Tum, Lâm Đồng + Café vối trồng nơi có khí hậu nóng hơn: Đắc Lắk 16 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com - Chè: trồng cao nguyên cao Lâm Đồng, Gia Lai & chế biến nhà máy chè Biển Hồ (Gia Lai), Bảo Lộc (Lâm Đồng) Lâm Đồng có DT trồng chè lớn nước - ChÌ: trång chđ u trªn cao nguyên có KH mát mẻ: Lâm Đồng phần Gia Lại - Cao su: vùng trồng cao su lớn thứ n-ớc sau ĐNB, trung Gia Lai, Đắc Lắk - D©u t»m: lín ca n-ớc, tỉnh Lâm Đồng d Các biện pháp nâng cao hiệu KT-XH SX CN - Hoàn thiện quy hoạch vùng chuyên Quan đồ nhận xét phân bố canh cơng nghiệp, mở rộng diện tích có kế hoạch, đôi với việc bảo vệ rừng công nghiệp TN? phát triển thuỷ lợi - Đa dạng hoá cu cõy cụng nghip vừa hạn chế rủi ro tiêu thụ SP vừa SD hợp lí tài nguyên - Nâng cấp mạng l-ới GTVT, đặc biệt ®-êng 14, 19, 26 - Đẩy mạnh sở chế biến, XK & thu hút đầu tư nước Khai thác chế biến lâm sản Nhóm 2: Dựa vào nội dung SGK a ThÕ m¹nh khai thỏc Atlỏt -Bn lõm nghip- Vào đầu thập kØ 90 cđa TK XX: + Rõng giµu nhÊt n-íc ta, che phủ 60% thủy sản (trang 6), tìm hiểu mạnh khai diện tích lãnh thổ, chiÕm 36% DT đất có rừng 52% SL gỗ khai thác thỏc v CB lõm sn n-ớc + Th mnh + Trong rừng có nhiều loại gỗ q, chim, + Tình hình khai thác, CB thó cã gÝa trÞ (cẩm lai, sến, trắc…, voi, + Phân bố bị tót, tê giác…) + Khó khăn, hạn chế b Tình hình khai thác chế biến - Có hàng chục lâm tr-ờng liên hiệp lâm - nông - CN lớn n-ớc ta: Kon Hà Nừng (Gia Lai), Ea Sup, Gia Nghĩa (Đắc Lắc), có vai trò trồng, khai thác, CB gỗ - SL khai thác gỗ hàng năm liên tục giảm 17 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com nạn phá rừng gia tăng => hậu c Giải pháp - Ngăn chặn nạn phá rừng, phải khai thác hợp lí đôi với bảo vệ trồng rừng - Đẩy mạnh việc giao đất, giao rừng - Đẩy mạnh việc CB gỗ hạn chế xuất gỗ tròn Nhúm 3: Da vo nội dung SGK khai thác Atlát- đồ cơng nghiệp lượng, lược đồ tự nhiên tìm hiểu mạnh khai thác thuỷ điện + Thế mạnh + Tình hình khai thác thuỷ điện (các nhà máy hoạt động XD) + Ý nghĩa việc phát triển thuỷ điện vùng + Vấn đề cần lưu ý khai thác thuỷ điện Khai thác thủy kết hợp với thủy lợi a.Thế mạnh - Tài nguyên n-ớc hệ thống sông Xê Xan, Xrê Pôk, Đồng Nai b.Tỡnh hỡnh khai thỏc thu điện (các nhà máy hoạt động XD) - Trước xây dựng số nhà máy thuỷ điện: Đa Nhim sông Đa Nhim (160MW), Đrây-H’ling sông Xrêpôk (12MW) - Thuỷ điện Yaly sông Xêxan (720MW) khánh thành năm 2002, xây dựng thêm: Xê-Xan 3, Xê-Xan 3A, XêXan 4, Plây Krông tổng công suất sơng Xê-Xan khoảng 1.500MW -Trên sơng Xrê-Pơk có nhà máy thuỷ điện: Buôn Kuôp (280MW), Xrê-Pôk (33MW),… -Trên hệ thống sơng Đồng Nai, cơng trình thuỷ điện Đại Ninh (300MW), Đồng Nai (180MW), Đồng Nai (340MW) xây dựng c.Ý nghĩa việc phát triển thuỷ điện vùng - Các hồ thuỷ điện đem lại nguồn 18 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com nước tưới quan trọng mùa khơ khai thác phục vụ du lịch nuôi trồng thuỷ sản d.Vấn đề cần lƣu ý khai thác thuỷ điện - Bảo vệ môi trường Củng cố dặn dò (2) *Củng cố: - GV: nhấn mạnh lại kiến thức trọng tâm học qua bảng sau: HS hoàn thành bảng sau, rút nhận xét vùng tây nguyên Cây công nghiệp Thuộc tỉnh nào? Lâu năm Hàng năm Nhà máy thủy điện Trên sông nào? Thuộc tỉnh nào? - Hướng dẫn HS trả lời câu hỏi cuối SGK (trang 173) *Dặn dò: Về nhà học đọc trước 38: Thực hành: So sánh công nghiệp lâu năm chăn nuôi gia súc lớn vùng Tây Nguyên với TDMNBB 19 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com CHƢƠNG IV Kết -Trƣớc ứng dụng công nghệ thông tin lớp: 12A5,6 Số lượng khảo sát 76 Giỏi Khá Trung bình Yếu - Số lượng Phần trăm Số lượng Phần trăm Số lượng Phần trăm Số lượng Phần trăm 7,8 20 26,3 39 51,5 11 14,4 -Sau ứng dụng công nghệ thông tin vào lớp 12A4,7 Số lượng khảo sát 78 Giỏi Khá Trung bình Yếu - Số lượng Phần trăm Số lượng Phần trăm Số lượng Phần trăm Số lượng Phần trăm 22 28,2 27 34,5 29 37,3 0 - Tổng số lớp áp dụng lớp: 12A4, 12A5, 12A6, 12A7 - Tổng số học sinh: 154 Trƣớc chƣa ứng dụng cơng nghệ thơng tin Khi tìm hiểu vấn đề khai thác mạnh Tây Nguyên đa số học sinh thường gặp nhiều khó khăn lĩnh hội kiến thức: Học sinh người miền núi, đa phần chưa tiếp xúc với đối tượng địa lí cụ thể, nên khó khăn việc hình dung hình ảnh mang tính trực quan sinh động khống sản, thủy điện, lâm nghiệp, cơng nghiệp thực tế tác động chúng trái đất, môi trường, đời sống người Học sinh lớp 12 hạn chế việc tìm hiểu kiến thức có liên quan, nên ảnh hưởng không nhỏ đến kết học (Bảng kết khảo sát lớp 12A5,6) Sau ứng dụng công nghệ thông tin Học sinh tiếp cận vấn đề khai thác mạnh Tây Nguyên qua hình ảnh mà ứng dụng công nghệ thông tin mang lại nhiều hiệu dạy học, giỳp cỏc em d dàng hình dung xác rõ ràng nội dung học qua hình ảnh đồ, tranh ảnh, video… từ em học sinh nhận định kiến thức bản, nắm nội dung cách dễ dàng hơn, đầy đủ sâu sắc Đồng thời rèn luyện cho em tư phân tích, đánh giá biết vận dụng vào thực tiễn sống (Bảng kết khảo sát lớp 12A4,7) 20 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com PHẦN KẾT LUẬN MỘT SỐ KẾT LUẬN CHUNG - Đề tài sáng kiến kinh nghiệm tài liệu giúp giáo viên nâng cao, mở rộng kiến thức tiếp cận với công nghệ thông tin thời đại công nghiệp hóa đại hóa đổi phương pháp dạy học, đồng thời nhằm củng cố, bồi dưỡng lực tư học sinh học tập - Đề tài nhằm mục đích góp phần cải thiện tình trạng học sinh học địa lí khu vực, nước vùng lãnh thổ giới Việt Nam Đặc biệt mạnh vùng kinh tế - Mặc dù có cố gắng, song khơng thể tránh khỏi sai sót Rất mong nhận đóng góp ý kiến quý báu đồng nghiệp để đề tài tơi hồn thiện - Tôi xin chân thành cảm ơn MỘT SỐ KIẾN NGHỊ Ban giám hiệu nhà trường Sở GD – ĐT quan tâm nhiều đầu tư sở vật chất, đặc biệt đầu tư thiết bị máy chiếu cho phịng học bơn mơn để giáo viên thuận tiện việc ứng dụng công nghệ thơng tin giảng dạy địa lí đổi phương pháp giảng dạy trường THPT Một lần nữa, xin chân thành cảm ơn Bảo Thắng, ngày 01 tháng 03 năm 2014 21 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Tài liệu tham khảo SGK, SGV Địa Lí 12 Chuyên đề Địa lí Tr-ờng Đại học s- phạm Thái Nguyên Internet Hi – đáp kiến thức địa lí 12 (Thạc sĩ: Trần Thị Kim Oanh) Địa lí KTXH Việt Nam (Lê Thông) 22 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com 23 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com ... NGHIỆM: ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC BÀI " VẤN ĐỀ KHAI THÁC THẾ MẠNH Ở TÂY NGUYÊN " Một số thành tựu - Việc khai thác thông tin kiến thức từ ứng dụng công nghệ thông tin giúp cho học. .. khăn dạy học địa lí Chính lí mà tơi mạnh dạn tìm tịi, học hỏi áp dụng vào giảng dạy việc ứng dng cụng ngh thụng tin dạy "Vấn đề khai thác mạnh Tõy Nguyờn" b Lí chủ quan - Trong thực tế giảng dạy, ... biệt vấn đề phát triển công nghiệp lâu năm lâm nghiệp khai thác nguồn thuỷ - Biết tiến mặt KT-XH Tây Nguyên gắn liền với việc khai thác mạnh vùng; vấn đề KT-XH môi trường gắn với việc khai thác mạnh