Giới thiệu về BHXH huyện Tứ Kỳ
Đặc điểm tình hình ở BHXH huyện Tứ Kỳ
Huyện Tứ Kỳ là một huyện mới tách lập với dân số 250.734 người, diện tích 16.882, 85 ha, nằm ở phía nam tỉnh Hải Dương.
- Phía bắc giáp với thành phố Hải Dương.
- Phía đông giáp với huyện Thanh Hà.
- Phía nam giáp với thành phố Hải Phòng và Thái Bình.
- Phía tây giáp với huyện Ninh Giang và huyện Gia Lộc.
Huyện có hai con sông lớn bao bọc là sông Thái Bình và sông Luộc, kéo dài 40Km, cùng với hệ thống thủy nông Bắc Hưng Hải hỗ trợ sản xuất nông nghiệp Hệ thống giao thông phát triển, với quốc lộ 191 kết nối thành phố Hải Dương và các huyện lân cận, tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa Tuy nhiên, huyện là vùng thuần nông với diện tích canh tác 96.000 ha, bình quân đầu người chỉ còn 500m2, đất đai bị chia cắt, thường xuyên ngập úng vào mùa mưa và có độ phèn cao, ảnh hưởng đến khả năng thâm canh và tăng vụ.
Bộ máy chính quyền từ huyện đến cơ sở luôn chú trọng phát triển kinh tế xã hội, cải thiện đời sống người dân và phát huy truyền thống quê hương.
Người dân Tứ Kỳ luôn cần cù và chăm chỉ trong lao động sản xuất Trong những năm qua, Đảng bộ Tứ Kỳ đã nỗ lực thực hiện công cuộc đổi mới, góp phần phát triển kinh tế, tăng thu nhập và ổn định đời sống nhân dân, đồng thời đảm bảo sự ổn định chính trị và xã hội trong khu vực.
Huyện Tứ Kỳ có những đặc điểm kinh tế xã hội đặc thù, điều này vừa mang lại thuận lợi vừa tạo ra thách thức cho hoạt động bảo hiểm xã hội (BHXH) tại địa phương.
1.1.2 Sơ lược lịch sử hình thành và phát triển của BHXH huyện Tứ Kỳ.
BHXH huyện Tứ Kỳ được thành lập vào ngày 1/3/1996, theo quyết định số 29 của Giám đốc BHXH tỉnh Hải Dương, trên cơ sở tách từ BHXH huyện Tứ Lộc Sau 14 năm hoạt động, BHXH huyện đã hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, nhờ sự quan tâm của các cấp ngành địa phương và chỉ đạo chuyên môn từ BHXH tỉnh Đội ngũ cán bộ nhân viên của BHXH huyện Tứ Kỳ đã góp phần quan trọng vào sự thành công chung của BHXH tỉnh Hải Dương.
1.1.3 Chức năng, nhiệm vụ và hệ thống tổ chức bộ máy đơn vị 1.1.3.1 Chức năng nhiệm vụ
Cũng như các đơn vị khác của hệ hống BHXH trên toàn quốc, BHXH huyện
Huyện Tứ Kỳ thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH) và bảo hiểm y tế (BHYT) theo quy định của Bộ Luật Lao động, nhằm đảm bảo hỗ trợ vật chất và ổn định đời sống cho người tham gia BHXH Do đó, nhiệm vụ và chức năng của BHXH huyện Tứ Kỳ rất quan trọng trong việc triển khai các chế độ BHXH.
Hướng dẫn người sử dụng lao động lập danh sách người lao động tham gia bảo hiểm xã hội, đồng thời đôn đốc và theo dõi việc đóng bảo hiểm xã hội của nhà sử dụng lao động và người lao động tại huyện Tứ Kỳ, theo quy định của Bảo hiểm xã hội Việt Nam.
Tiếp nhận kinh phí và danh sách đối tượng bảo hiểm xã hội (BHXH) để tổ chức chi trả trực tiếp qua mạng lưới chi trả Đồng thời, theo dõi sự thay đổi địa chỉ và cập nhật danh sách đối tượng một cách kịp thời.
Tổ chức thực hiện chi trả các chế độ bảo hiểm xã hội (BHXH) cho từng người hưởng theo quy định của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam và Giám đốc BHXH tỉnh Hải Dương.
Chế độ trợ cấp ốm đau, thai sản, TNLĐ-BNN, lương hưu và tử tuất là những chính sách quan trọng nhằm bảo vệ quyền lợi của người lao động Ngoài ra, việc thực hiện chế độ bảo hiểm y tế bắt buộc và tự nguyện cũng đóng vai trò quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe cho người dân Đồng thời, việc chi trả các trợ cấp khác cũng cần được thực hiện đầy đủ để đảm bảo an sinh xã hội.
Các tổ chức có trách nhiệm cấp sổ bảo hiểm xã hội (BHXH) và ghi sổ thu BHXH cho người lao động (NLĐ) tại các cơ quan, đơn vị sản xuất kinh doanh và hành chính sự nghiệp trên địa bàn huyện cần tuân thủ hướng dẫn cụ thể từ BHXH Việt Nam cùng với sự phân cấp của BHXH tỉnh.
- Tiếp nhận đơn thư khiếu nại về chế độ chính sách BHXH, cùng phối hợp với BHXH tỉnh Hải Dương giải quyết.
- Tổ chức ký hợp đồng trách nhiệm và quản lý mạng lưới chi trả BHXH cấp xã.
- Tổ chức ký hợp đồng với bệnh viện đa khoa huyện Tứ Kỳ để tổ chức KCB cho đối tượng có thẻ BHYT.
Thực hiện chế độ kế toán thống kê và báo cáo định kỳ theo quy định của Nhà nước, đồng thời tuân thủ hướng dẫn của Bảo hiểm xã hội Việt Nam và Bảo hiểm xã hội tỉnh Hải Dương là nhiệm vụ quan trọng nhằm đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý tài chính.
- Thực hiện thông tin tuyên truyền giải thích các chế độ, chính sách BHXH, BHYT.
- Quản lý công chức, tài sản tài chính thuộc BHXH huyện theo phân cấp của BHXH Việt Nam và BHXH tỉnh Hải Dương.
- Thực hiện các nghiệp vụ khác do giám đốc BHXH tỉnh Hải Dương và huyện ủy, HĐND, UBND huyện giao.
1.1.3.2 Hệ thống tổ chức bộ máy hoạt động của đơn vị
Sơ đồ 1 : Cơ cấu tổ chức bộ máy hoạt động BHXH huyện Tứ Kỳ
Giám đốc BHXH huyện Tứ Kỳ là người đứng đầu cơ quan, có trách nhiệm tổng thể trước Nhà nước về mọi hoạt động của cơ quan này Đồng thời, giám đốc cũng trực tiếp quản lý công tác cán bộ, niên chức, hợp đồng lao động, cũng như tài chính và tài sản của BHXH huyện Tứ Kỳ.
Phó giám đốc phụ trách công tác khám chữa bệnh (KCB) có nhiệm vụ kiểm tra các chứng từ nội trú và ngoại trú, đồng thời rà soát các biểu mẫu quyết toán Ngoài ra, vị trí này cũng cần ký toàn bộ chứng từ liên quan đến lĩnh vực giám định KCB.
Phụ trách công tác kiểm tra BHYT, hàng tháng phải có lịch kiểm tra cụ thể đến các trạm y tế xã, thị trấn.
Phó giám đốc phụ trách thu có nhiệm vụ quản lý việc thu bảo hiểm xã hội bắt buộc và tự nguyện, đồng thời ký kết và chịu trách nhiệm về các chứng từ thu tại 27 xã, thị trấn trong toàn huyện.
Bộ phận tiếp nhận và trả hồ sơ
Bộ phận quản lý chi
Bộ phận giám định y tế trách công tác kiểm tra BHXH, BHYT các đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn toàn huyện.
Một số thuận lợi và khó khăn của BHXH huyện Tứ Kỳ
Kể từ khi thành lập, BHXH huyện Tứ Kỳ luôn nhận được sự chỉ đạo chặt chẽ từ BHXH Việt Nam và BHXH tỉnh Hải Dương, cùng với sự hỗ trợ từ huyện ủy, HĐND, UBND huyện và sự tham gia tích cực của các cấp chính quyền cơ sở Sự phối hợp hiệu quả giữa người dân và các đơn vị sử dụng lao động đã giúp BHXH huyện hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, đảm bảo quyền lợi kịp thời cho người tham gia BHXH và BHYT Đội ngũ cán bộ công chức viên chức tại đây có trình độ chuyên môn cao, nhiệt tình trong công việc và luôn nỗ lực trau dồi kiến thức về BHXH để đạt được hiệu quả tối ưu.
Cơ sở vật chất của BHXH tỉnh được đầu tư đầy đủ, với mỗi cán bộ được trang bị máy tính và dụng cụ làm việc cần thiết, giúp hoàn thành công việc hiệu quả Trụ sở BHXH huyện Tứ Kỳ nằm ở trung tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ làm việc đúng giờ và cho người lao động cũng như các đơn vị sử dụng lao động dễ dàng giải quyết thủ tục BHXH, BHYT Bên cạnh đó, đời sống kinh tế và nhận thức của người dân ngày càng được nâng cao, đặc biệt nhờ vào hệ thống truyền thanh rộng khắp trong huyện, thuận tiện cho việc tuyên truyền.
1.2.2 Một số tồn tại và khó khăn cần khắc phục
Mặc dù BHXH huyện Tứ Kỳ đã đạt được nhiều thuận lợi trong quá trình triển khai bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế, nhưng vẫn còn tồn tại không ít khó khăn cần được khắc phục sớm.
Hiện tại, BHXH huyện Tứ Kỳ có 13 cán bộ, chủ yếu là những người trẻ, năng động và nhiệt huyết với công việc Tuy nhiên, với khối lượng công việc lớn, đội ngũ này còn quá mỏng, dẫn đến việc một cán bộ phải kiêm nhiệm nhiều vị trí, gây khó khăn trong việc giải quyết các vấn đề cho đối tượng một cách nhanh chóng và thuận tiện.
Mặc dù các cấp chính quyền đã tham gia tích cực, nhưng sự phối hợp giữa các bên vẫn chưa nhịp nhàng và đồng bộ, dẫn đến những khó khăn trong công tác thu, chi và việc thực hiện chính sách.
Huyện Tứ Kỳ có diện tích lớn và 27 xã, thị trấn, nhưng dân cư và doanh nghiệp phân bố không đồng đều Mặc dù kinh tế và đời sống người dân đã cải thiện, huyện vẫn còn là huyện thuần nông, dẫn đến nhiều khó khăn trong cuộc sống Do đó, việc thu BHXH và BHYT tự nguyện trong huyện hiện còn thấp, chưa tạo được tính cộng đồng, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động BHXH tại địa phương.
Người dân vẫn chưa quen với việc sử dụng thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) để khám chữa bệnh (KCB), dẫn đến tình trạng nhiều bệnh nhân có thẻ nhưng không mang theo giấy tờ tùy thân hợp lệ Vấn đề này chủ yếu xảy ra ở nhóm người nghèo và người cao tuổi, gây khó khăn trong công tác tiếp đón và giải quyết chế độ cho bệnh nhân, từ đó tạo ra tình trạng bức xúc và ùn tắc tại khu vực KCB BHYT.
CHƯƠNG II: TÌNH HÌNH THỰC HIỆN BHXH TẠI BHXH HUYỆN TỨ KỲ
2.1 Công tác tuyên truyền, thông tin, phổ biến chính sách, chế độ pháp luật về BHXH
Nhận thức rõ vai trò quan trọng của tuyên truyền trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, BHXH huyện đã không ngừng đổi mới công tác tuyên truyền trong những năm qua Với địa bàn rộng và nhận thức của người dân còn hạn chế, BHXH huyện luôn đặt công tác tuyên truyền trực tiếp lên hàng đầu để nâng cao nhận thức cộng đồng.
Đội ngũ cán bộ công chức của ngành BHXH tỉnh Hải Dương là kênh tuyên truyền trực tiếp quan trọng, với sự quan tâm từ Ban Giám đốc trong việc nâng cao kiến thức nghiệp vụ và kỹ năng tuyên truyền Thông qua các đợt tập huấn, cán bộ công chức được trang bị kiến thức vững chắc, phấn đấu đạt mục tiêu “giỏi một việc, biết nhiều việc” Đặc biệt, đội tuyên truyền thuộc bộ phận thu được thành lập, với nhiệm vụ cử cán bộ xuống các doanh nghiệp để tuyên truyền trực tiếp, nhằm mở rộng đối tượng tham gia BHXH và BHYT.
Hệ thống thu BHYT tự nguyện và chi trả lương hưu tại huyện hiện có 83 đại lý thu BHYT tự nguyện và 27 đại lý chi trả lương hưu hoạt động tại các xã, đóng vai trò quan trọng trong công tác tuyên truyền Đội ngũ này không chỉ gắn bó với cộng đồng mà còn có trách nhiệm và mối quan hệ mật thiết với quyền lợi của người dân đối với cơ quan BHXH huyện Ngoài ra, BHXH huyện cũng thường xuyên phối hợp với đài phát thanh huyện để nâng cao hiệu quả tuyên truyền.
Huyện Tứ Kỳ và Ban Tuyên giáo Huyện ủy Tứ Kỳ đã triển khai hiệu quả công tác tuyên truyền về chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH) nhằm nâng cao nhận thức của người dân về ý nghĩa nhân văn và nhân đạo của chế độ BHXH và bảo hiểm y tế (BHYT) Qua đó, khuyến khích mọi người tự giác tham gia BHXH, góp phần hình thành phong trào cộng đồng mạnh mẽ.
2.2 Tình hình tham gia BHXH
Việc tăng cường tuyên truyền về chế độ chính sách pháp luật liên quan đến bảo hiểm xã hội (BHXH) đã góp phần tạo ra những chuyển biến tích cực trong việc tham gia BHXH tại huyện Tứ Kỳ Sự nỗ lực của cán bộ nhân viên và sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan ban ngành đã giúp nhiều đơn vị sử dụng lao động thực hiện nghiêm túc nghĩa vụ tham gia BHXH cho người lao động, đồng thời đăng ký trích lập quỹ tiền lương theo quy định.
Bảng 1: Tình hình tham gia BHXH tại huyện Tứ Kỳ giai đoạn 2006-2009
Năm Số đơn vị lao động
(Nguồn: BHXH huyện Tứ Kỳ )
Biểu đồ 1: Tình hình tham gia BHXH tại BHXH huyện Tứ Kỳ giai đoạn2006-2009
Qua bảng số liệu trên ta thấy số người tham gia đóng BHXH huyện
Tứ Kỳ từ năm 2006 đến năm 2009 tăng liên tục Năm 2006 toàn huyện có 4.509 người đến năm 2009 có 7.061 người tham gia BHXH, tăng 2.107 người (năm
2009 so với năm 2006 tăng gấp 1.57 lần và số đơn vị tính đến hết năm 2009 tăng
Năm 2006, toàn huyện có 151 đơn vị tham gia đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), với 5.210 lao động thuộc diện tham gia BHXH và bảo hiểm y tế (BHYT) bắt buộc Số lao động tham gia BHXH, BHYT bắt buộc trong huyện đạt 4.509 người, tương đương 62% đối tượng phải tham gia, chiếm 44.2% tổng số lao động và 5.8% dân số toàn huyện.
Năm 2007, có 14 đơn vị mới tham gia đóng BHXH và BHYT bắt buộc cho người lao động, nâng tổng số đơn vị lên 165, tăng 9.27% so với năm 2006 Số lao động tham gia cũng tăng 17.9%, đạt 5.320 người, tương ứng với 881 người tăng thêm Tỷ lệ lao động tham gia BHXH đạt 67.8% trong số lao động thuộc diện bắt buộc, chiếm 45.7% trong độ tuổi lao động và 7.1% dân số toàn huyện.
Năm 2008, số đơn vị tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) và bảo hiểm y tế (BHYT) bắt buộc cho người lao động đã tăng lên 173 đơn vị, tăng 16 đơn vị so với năm 2007 Đồng thời, số lao động tham gia BHXH cũng tăng 12% so với năm 2007, đạt 83,2% số lao động thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, tương đương 48,6% số lao động và chiếm 10,1% dân số toàn huyện.
Tình hình thực hiện BHXH ở BHXH huyện Tứ Kỳ
Tình hình tham gia BHXH
Việc tăng cường tuyên truyền về chính sách pháp luật BHXH, cùng với nỗ lực của CBNV và sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan ban ngành, đã mang lại những chuyển biến tích cực trong việc tham gia BHXH tại huyện Tứ Kỳ Nhiều đơn vị sử dụng lao động đã nghiêm túc thực hiện tham gia BHXH cho người lao động và đăng ký trích lập quỹ tiền lương theo quy định.
Bảng 1: Tình hình tham gia BHXH tại huyện Tứ Kỳ giai đoạn 2006-2009
Năm Số đơn vị lao động
(Nguồn: BHXH huyện Tứ Kỳ )
Biểu đồ 1: Tình hình tham gia BHXH tại BHXH huyện Tứ Kỳ giai đoạn2006-2009
Qua bảng số liệu trên ta thấy số người tham gia đóng BHXH huyện
Tứ Kỳ từ năm 2006 đến năm 2009 tăng liên tục Năm 2006 toàn huyện có 4.509 người đến năm 2009 có 7.061 người tham gia BHXH, tăng 2.107 người (năm
2009 so với năm 2006 tăng gấp 1.57 lần và số đơn vị tính đến hết năm 2009 tăng
Năm 2006, huyện có 151 đơn vị tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH), với 5.210 lao động thuộc diện tham gia BHXH và bảo hiểm y tế (BHYT) bắt buộc Tuy nhiên, chỉ có 4.509 lao động thực sự tham gia, đạt 62% so với đối tượng bắt buộc, tương đương 44,2% tổng số lao động trong huyện và chiếm 5,8% dân số toàn huyện.
Năm 2007, có thêm 14 đơn vị tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) và bảo hiểm y tế (BHYT) bắt buộc cho người lao động, nâng tổng số đơn vị lên 165, tăng 9.27% so với năm 2006 Số lao động tham gia cũng tăng 17.9%, đạt 5.320 người, tương ứng với 881 người Tỷ lệ lao động tham gia BHXH năm 2007 đạt 67.8% trong số lao động thuộc diện bắt buộc, chiếm 45.7% tổng số người trong độ tuổi lao động và 7.1% dân số toàn huyện.
Năm 2008, số đơn vị tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) và bảo hiểm y tế (BHYT) bắt buộc cho người lao động đã tăng lên 173, tăng 16 đơn vị so với năm 2007 Số lao động tham gia BHXH bắt buộc trong năm 2008 cũng ghi nhận mức tăng 12% so với năm trước, đạt tỷ lệ 83.2% trong số lao động thuộc diện tham gia, chiếm 48.6% tổng số lao động và 10.1% dân số toàn huyện.
Năm 2009, có 207 đơn vị tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) và bảo hiểm y tế (BHYT) bắt buộc, tăng 19.7% so với năm 2008, tương ứng với 34 đơn vị Số lao động tham gia cũng tăng 18.57%, đạt 1.107 người, với tổng số lao động thuộc diện tham gia BHXH, BHYT bắt buộc là 8.453 người Trong đó, số lao động tham gia BHXH bắt buộc thực tế là 7.068 người, đạt tỷ lệ 83.6%, chiếm 56.4% tổng số lao động và 13.6% dân số toàn huyện.
2.3 Công tác cấp sổ BHXH, xét duyệt hồ sơ, giải quyết chính sách, chế độ đối với NLĐ
Trong những năm qua, việc tiếp nhận hồ sơ giải quyết hưởng BHXH theo cơ chế “một cửa” từ BHXH huyện đến BHXH tỉnh đã mang lại nhiều thuận lợi cho đơn vị sử dụng lao động và người tham gia Quá trình giải quyết thủ tục được đảm bảo chính xác và kịp thời, rút ngắn thời gian giải quyết chế độ hưu trí còn 25 ngày và chế độ một lần còn 10 ngày, giảm 5 ngày so với quy định của luật.
Trong năm 2009, BHXH huyện đã phục vụ 4.695 lượt người, tiếp nhận 614 hồ sơ giải quyết chế độ chính sách, 2.702 hồ sơ đề nghị cấp sổ, 2.528 hồ sơ cấp mới thẻ BHYT và 575 hồ sơ cấp lại thẻ BHYT.
108 hồ sơ thanh toán trực tiếp, 836 hồ sơ tăng giảm, 345 hồ sơ chốt sổ.
Trong năm BHXH huyện còn cấp 26.500 thẻ BHYT ở các đơn vị đảm bảo quyền lợi cho NLĐ.
2.4 Tình hình thu nộp BHXH 2.4.1 Thu BHXH, BHYT bắt buộc
Trong những năm qua, Bảo hiểm xã hội huyện Tứ Kỳ đã xuất sắc hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách, vượt kế hoạch được giao bởi Bảo hiểm xã hội tỉnh Hải Dương và đạt mức tăng trưởng cao hơn so với năm trước.
Năm 2009 BHXH huyện thu được 26.457.157.045 đồng, hoàn thành vượt 4% chỉ tiêu tỉnh giao, tăng lên so với năm 2008 là 88% tương ứng 12.412.233.721 đồng.
Bảng 2: Thu BHXH, BHYT bắt buộc năm 2009
Stt Loại đơn vị Đơn vị
II Đối tượng tham gia 23%
(nguồn: BHXH huyện Tứ Kỳ)
Năm 2009, toàn huyện có 176 đơn vị đăng ký quỹ tiền lương trích nộp BHXH 23% cho 6.664 lao động, đồng thời có 404 đối tượng tham gia loại hình 3% BHYT Mặc dù chịu tác động từ cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, BHXH huyện vẫn thu được 26.457.157.045 đồng, hoàn thành và vượt 4% chỉ tiêu tỉnh giao.
Mặc dù có sự nhận thức chưa đầy đủ từ một bộ phận người sử dụng lao động và người lao động về tầm quan trọng của việc tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH), tình trạng trốn đóng, khai giảm và khai man mức lương vẫn diễn ra tại nhiều doanh nghiệp Đặc biệt, trong bối cảnh suy giảm kinh tế toàn cầu hiện nay, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn về vốn, dẫn đến việc chậm trễ trong việc nộp các khoản nợ BHXH và bảo hiểm y tế (BHYT).
2009 có tổng số 38 đơn vị nợ tiền BHXH, BHYT với số tiền gần 1.2 tỷ đồng, điển hình như Công ty TNHH Ngọc Sơn, công ty DIMONCLOTHING…
Mặc dù vẫn tồn tại tình trạng nợ đọng từ một số doanh nghiệp, nhưng những kết quả đạt được trong những năm qua cho thấy sự nỗ lực và trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, nhân viên và lãnh đạo cơ quan BHXH huyện Tứ Kỳ.
2.4.2 Thu BHYT tự nguyện học sinh, nhân dân 2.4.2.1 Thu BHYT tự nguyện học sinh
Trong những năm qua, BHXH tỉnh Hải Dương, cùng với sự chỉ đạo của Sở Giáo dục và Sở Y tế, đã ký hợp đồng tuyên truyền với đài phát thanh huyện và phối hợp với phòng giáo dục để vận động khai thác thu BHYT Điều này được thực hiện theo Thông tư số 14/2007/TTLT-BYT-BTC và Quyết định số 2905/QĐ-UBND ngày 8/8/2008 của UBND tỉnh Hải Dương, nhằm hỗ trợ kinh phí từ ngân sách tỉnh cho học sinh tham gia BHYT.
Năm 2006 trên địa bàn huyện Tứ Kỳ có 58 trường tham gia Số thu BHYT tự nguyện học sinh thu được là 491.917.500 đồng đạt 87% số học sinh tham gia.
Năm 2007, 59 trường học trên địa bàn đã tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện cho 10.920 học sinh, ghi nhận mức tăng 20,1% so với năm 2006 Tổng số tiền thu được từ chương trình này là 642.375.000 đồng, tăng 30,6% so với năm trước.
Năm 2008 có 15.184 học sinh tham gia BHYT tự nguyện (tăng 39% so với năm 2007) với số tiền thu được là 1.220.814.000 đồng (tăng 90.04% so với năm 2007).
Năm 2009 có 21.256 học sinh tham gia BHYT tự nguyện tăng 40% so với năm 2008 với số tiền thu được là 782.152.200 đồng.
2.4.2.3 Thu BHYT tự nguyện nhân dân
BHXH huyện Tứ Kỳ đã hợp tác với các tổ chức đoàn thể như hội phụ nữ, hội nông dân và mặt trận tổ quốc để tuyên truyền, vận động người dân tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) tự nguyện Nhờ đó, người dân ngày càng nhận thức rõ hơn về ý nghĩa của việc tham gia BHYT, giúp giảm tình trạng chỉ tham gia khi có bệnh.
Năm 2007 có 788 đối tượng tham gia, với số tiền thu được là 78.800.000 đồng Số đối tượng trên đã được cấp thẻ kịp thời
Năm 2008 toàn huyện có 1.791 người với số tiền thu được là 442.792.000 đồng tăng 462% so với năm 2007, tương ứng tăng 363.992.000 đồng.
Năm 2009 có 1.665 người tham gia với số tiền thu được là 679.664.800 đồng, tăng 53.49% so với năm 2008 tương ứng 314.652.800 đồng và tăng 862.5% so với năm 2007 tương ứng tăng 600.844.800 đồng.
Theo nghị định số 190/2007/NĐ-CP ngày 28/12/2008, BHXH huyện đã triển khai tuyên truyền về BHXH tự nguyện bằng cách cử cán bộ đến 27 xã, thị trấn, phát tờ rơi và thông tin về chính sách này đến người dân.
Tình hình thu nộp BHXH
Trong những năm qua, Bảo hiểm xã hội huyện Tứ Kỳ đã xuất sắc hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách, vượt mức kế hoạch do Bảo hiểm xã hội tỉnh Hải Dương giao Cơ quan này không chỉ đạt mà còn duy trì mức tăng trưởng cao hơn so với năm trước, thể hiện sự nỗ lực và hiệu quả trong công tác thu của mình.
Năm 2009 BHXH huyện thu được 26.457.157.045 đồng, hoàn thành vượt 4% chỉ tiêu tỉnh giao, tăng lên so với năm 2008 là 88% tương ứng 12.412.233.721 đồng.
Bảng 2: Thu BHXH, BHYT bắt buộc năm 2009
Stt Loại đơn vị Đơn vị
II Đối tượng tham gia 23%
(nguồn: BHXH huyện Tứ Kỳ)
Năm 2009, toàn huyện có 176 đơn vị đăng ký quỹ tiền lương với mức trích nộp BHXH 23% cho 6.664 lao động, cùng với 404 đối tượng tham gia BHYT với mức 3% Dù chịu ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, BHXH huyện vẫn thu được 26.457.157.045 đồng, hoàn thành và vượt 4% chỉ tiêu tỉnh giao.
Mặc dù đã có những chính sách khuyến khích tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH), nhưng vẫn tồn tại tình trạng một số người sử dụng lao động và người lao động (NLĐ) không nhận thức đầy đủ về lợi ích của việc này, dẫn đến việc trốn đóng, khai giảm hoặc khai man mức lương thực tế tại các doanh nghiệp Đặc biệt, trong bối cảnh suy giảm kinh tế toàn cầu hiện nay, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn về tài chính, khiến họ chậm nộp các khoản nợ BHXH và bảo hiểm y tế (BHYT).
2009 có tổng số 38 đơn vị nợ tiền BHXH, BHYT với số tiền gần 1.2 tỷ đồng, điển hình như Công ty TNHH Ngọc Sơn, công ty DIMONCLOTHING…
Mặc dù vẫn tồn tại tình trạng nợ đọng tại một số doanh nghiệp trên địa bàn, nhưng những kết quả đạt được trong những năm qua đã phản ánh sự nỗ lực và tinh thần trách nhiệm của đội ngũ cán bộ nhân viên cùng lãnh đạo cơ quan BHXH huyện Tứ Kỳ.
2.4.2 Thu BHYT tự nguyện học sinh, nhân dân 2.4.2.1 Thu BHYT tự nguyện học sinh
Trong những năm qua, BHXH tỉnh Hải Dương, cùng với sự chỉ đạo của Sở Giáo dục và Sở Y tế, đã ký hợp đồng tuyên truyền với đài phát thanh huyện và phối hợp với phòng giáo dục để vận động khai thác thu BHYT Điều này được thực hiện theo thông tư số 14/2007/TTLT-BYT-BTC và quyết định số 2905/QĐ-UBND ngày 8/8/2008 của UBND tỉnh Hải Dương, nhằm hỗ trợ kinh phí từ ngân sách tỉnh cho học sinh tham gia BHYT.
Năm 2006 trên địa bàn huyện Tứ Kỳ có 58 trường tham gia Số thu BHYT tự nguyện học sinh thu được là 491.917.500 đồng đạt 87% số học sinh tham gia.
Năm 2007, 59 trường học trên địa bàn đã tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện, với 10.920 học sinh tham gia, tăng 20,1% so với năm 2006 Tổng số tiền thu được từ chương trình này đạt 642.375.000 đồng, tăng 30,6% so với năm trước.
Năm 2008 có 15.184 học sinh tham gia BHYT tự nguyện (tăng 39% so với năm 2007) với số tiền thu được là 1.220.814.000 đồng (tăng 90.04% so với năm 2007).
Năm 2009 có 21.256 học sinh tham gia BHYT tự nguyện tăng 40% so với năm 2008 với số tiền thu được là 782.152.200 đồng.
2.4.2.3 Thu BHYT tự nguyện nhân dân
BHXH huyện Tứ Kỳ đã phối hợp với các tổ chức đoàn thể như hội phụ nữ, hội nông dân và mặt trận Tổ quốc để tuyên truyền và vận động người dân tham gia BHYT tự nguyện Nhờ đó, ý thức của cộng đồng về tầm quan trọng của BHYT đã được nâng cao, giúp giảm thiểu tình trạng chỉ tham gia bảo hiểm khi gặp bệnh tật.
Năm 2007 có 788 đối tượng tham gia, với số tiền thu được là 78.800.000 đồng Số đối tượng trên đã được cấp thẻ kịp thời
Năm 2008 toàn huyện có 1.791 người với số tiền thu được là 442.792.000 đồng tăng 462% so với năm 2007, tương ứng tăng 363.992.000 đồng.
Năm 2009 có 1.665 người tham gia với số tiền thu được là 679.664.800 đồng, tăng 53.49% so với năm 2008 tương ứng 314.652.800 đồng và tăng 862.5% so với năm 2007 tương ứng tăng 600.844.800 đồng.
Theo nghị định số 190/2007/NĐ-CP ngày 28/12/2008, BHXH huyện đã triển khai tuyên truyền chính sách BHXH tự nguyện bằng cách cử cán bộ đến UBND các xã, thị trấn để phát tờ rơi Hoạt động này đã được thực hiện tại 27 xã và thị trấn, nhằm nâng cao nhận thức về lợi ích của BHXH tự nguyện trong cộng đồng.
Tổ chức cung cấp hướng dẫn và tư vấn cho người tham gia BHXH tự nguyện trong việc tiếp nhận hồ sơ, đảm bảo tính thu kịp thời tại nơi tiếp nhận hồ sơ, nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân.
Tính đến năm 2009 có 1.665 người tham gia BHXH tự nguyện với số tiền thu được là 679.644.800 đồng tăng 53.49% so với năm 2008.
2.5 Công tác chi trả các chế độ BHXH cho người lao động 2.5.1 Thực hiện chi trả lương hưu và các trợ cấp BHXH
BHXH huyện Tứ Kỳ thực hiện chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH theo quyết định của BHXH tỉnh và danh sách vi tính do trung tâm tính toán trung ương cung cấp Vào ngày 9 và 11 hàng tháng, sau khi nhận tiền từ BHXH tỉnh qua kho bạc, BHXH huyện phối hợp với ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn để chuyển tiền đến các đại lý chi trả tại 27 xã, thị trấn Việc chi trả được thực hiện kịp thời, đúng và đủ số tiền đến tận tay đối tượng thụ hưởng.
Bảng 3: tình hình chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH tại BHXH huyện Tứ
Kỳ năm 2009 stt Các chế độ
Tổng số Ngân sách NN Quỹ BHXH
(nguồn: BHXH huyện Tứ Kỳ)
Qua bảng số liệu trên ta thấy công tác chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH huyện Tứ Kỳ được thực hiện đầy đủ trong năm 2009.
Tính đến năm 2006, huyện Tứ Kỳ có 15.691 người hưởng chế độ hưu trí và trợ cấp BHXH hàng tháng, với tổng chi trả trong 12 tháng đạt 12.560.263.100 đồng Huyện cũng đã thực hiện kịp thời chính sách chi trả cho thân nhân của những đối tượng đã qua đời hưởng chế độ mai táng và tử tuất Đến năm 2009, số người hưởng chế độ hưu trí và trợ cấp BHXH hàng tháng giảm còn 6.619, với tổng chi trả trong 12 tháng lên tới 107.462.705.643 đồng, cho thấy sự gia tăng đáng kể về số tiền chi trả.
Năm 2006, số lượng đối tượng nhận trợ cấp tăng 8.55 lần, trong đó có 2.247 đối tượng được quỹ BHXH chi trả với tổng số tiền 34.835.026.193 đồng, và 4.372 đối tượng nhận từ ngân sách Nhà nước với số tiền 72.627.679.450 đồng.
2.5.2 Thanh toán ba chế độ ốm đau, thai sản, nghỉ dưỡng sức phục hồi sức khỏe
BHXH huyện Tứ Kỳ đã thực hiện đầy đủ và kịp thời việc thanh toán chế độ ốm đau, thai sản, nghỉ dưỡng sức và phục hồi sức khỏe cho người lao động, đảm bảo các đơn vị trích nộp BHXH theo quy định Hàng tháng, BHXH huyện trích 2% từ tiền thu BHXH của các đơn vị để hỗ trợ họ trong việc chi trả các chế độ này Các đơn vị cũng cần quyết toán số tiền đã chi với BHXH huyện, và phần thiếu hụt sẽ được cấp bù vào đầu quý sau.
Từ năm 2006 đến năm 2009, BHXH huyện đã có sự gia tăng đáng kể trong số lượt người được thanh toán Cụ thể, năm 2006, BHXH huyện đã chi trả cho 17.854 lượt người với tổng số tiền 598.662.356 đồng, tương ứng 719 ngày hưởng Đến năm 2009, số lượt người hưởng đã tăng lên 25.442, với tổng số ngày hưởng là 1.091 và số tiền chi trả đạt 978.355.185 đồng, tăng 63,42% so với năm 2006.
2.6 Một số công tác khác 2.6.1 Công tác chế độ chính sách BHXH
Năm 2009, chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH) đã trải qua nhiều sửa đổi và bổ sung quan trọng BHXH huyện đã chủ động phát sóng trên đài phát thanh huyện để nâng cao nhận thức, đồng thời trực tiếp hướng dẫn các cán bộ làm công tác BHXH tại các đơn vị.
Một số công tác khác
Năm 2009, chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH) đã trải qua nhiều sửa đổi và bổ sung quan trọng BHXH huyện đã chủ động phát sóng thông tin trên đài phát thanh huyện, đồng thời trực tiếp hướng dẫn các cán bộ làm công tác BHXH tại các đơn vị.
Hướng dẫn các đơn vị sử dụng lao động về quy trình giải quyết chế độ chính sách theo luật định, nhằm giúp họ chủ động trong việc thanh toán chế độ ốm đau và thai sản cho người lao động.
2.6.2 Công tác giám định y tế
Tổ chức ký hợp đồng khám chữa bệnh bảo hiểm y tế (BHYT) với bệnh viện đa khoa huyện, đồng thời phối hợp với bệnh viện này để thẩm định chi phí khám chữa bệnh vượt quỹ qua các năm Việc điều chỉnh kịp thời nhằm đảm bảo quyền lợi cho người tham gia khám chữa bệnh bằng thẻ BHYT.
Số chi KCB trong năm 2009 là 4.786.020.475 đồng/73.372 lượt người Trong đó:
- Chi nội trú: 2.943.010.273 đồng/ 73.372 lượt người
- Chi ngoại trú: 1.843.010.238 đồng/ 2.826 lượt người
2.6.3Công tác quản lý tài chính
BHXH huyện Tứ Kỳ đã tổ chức hướng dẫn chi tiết về việc thu BHXH, BHYT, cấp sổ BHXH và thẻ BHYT cho người sử dụng lao động và người lao động, nhằm đảm bảo thực hiện đúng theo phân cấp quản lý.
BHXH huyện đã thực hiện hiệu quả việc chi trả các chế độ BHXH cho các đối tượng, đảm bảo đúng, đủ và kịp thời, tuân thủ nguyên tắc tài chính và quy chế ngành Đồng thời, sổ sách và chứng từ quyết toán được BHXH huyện thực hiện đầy đủ, báo cáo định kỳ với tỉnh theo niên độ tháng, quý và năm.
Công tác chi tiêu trong bộ máy luôn tuân thủ mục đích và dự toán đã được phê duyệt, đồng thời đảm bảo tiết kiệm 10% và thực hiện đúng theo nguyên tắc tài chính cũng như quy chế chi tiêu của BHXH Việt Nam.
Từ đầu năm, BHXH huyện đã triển khai kế hoạch tự kiểm tra theo chức năng nhiệm vụ và lập báo cáo cho BHXH tỉnh Công tác tự kiểm tra được thực hiện theo kế hoạch cụ thể, trong đó BHXH huyện đã kiểm tra các đại lý chi trả và các trạm y tế tại các xã Qua quá trình kiểm tra, hầu hết các đơn vị đã thực hiện đúng quy định về BHXH và BHYT Đối với một số đơn vị còn tồn tại vấn đề, BHXH tỉnh cùng với BHXH huyện đã nhanh chóng uốn nắn và chấn chỉnh.
Năm 2009, qua kiểm tra 9 đại lý chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH, công tác chi trả đã đi vào nề nếp, đảm bảo chi đúng và đủ, tận tay đối tượng, và an toàn trong việc quản lý tiền mặt Sổ sách được lưu trữ đầy đủ theo nguyên tắc tài chính Tuy nhiên, vẫn tồn tại một số trường hợp như vợ nhận thay chồng, con nhận thay cho bố mẹ.
2.6.5 Công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo
BHXH huyện Tứ Kỳ cam kết giải quyết khiếu nại về bảo hiểm xã hội một cách nhanh chóng và dứt điểm, dựa trên việc xử lý triệt để các đơn thư theo phân cấp quản lý Đơn vị thực hiện phương châm kịp thời, nhằm bảo vệ quyền lợi cho người tham gia BHXH, tránh tình trạng khiếu nại kéo dài qua năm sau.
2.6.6 Thực hiện quy chế làm việc và các quy định khác
Theo công văn số 653/BHXH ngày 04/9/2009 của Ban giám đốc BHXH tỉnh Hải Dương, BHXH Tứ Kỳ sẽ sắp xếp cán bộ công chức viên chức vào các chức danh chuyên môn dựa trên trình độ và năng lực của từng người Mỗi cán bộ sẽ được phân công nhiệm vụ cụ thể, với hiệu quả công việc là tiêu chí đánh giá thi đua Đồng thời, đơn vị sẽ thực hiện quy tắc ứng xử văn hóa trong công sở và duy trì giờ giấc làm việc nghiêm túc.
Ban giám đốc BHXH huyện Tứ Kỳ thực hiện quản lý tài chính công khai, dân chủ và đảm bảo chi đầy đủ lệ phí cho cán bộ theo quy định Đồng thời, Ban giám đốc cũng tạo điều kiện và động viên tinh thần cho cán bộ nhằm hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Một số nhận xét và khuyến nghị
Đánh giá chung
BHXH huyện Tứ Kỳ đã thực hiện nghiêm túc luật BHXH và các hướng dẫn liên quan, đạt kết quả thu BHXH bắt buộc hàng năm hoàn thành hoặc vượt chỉ tiêu Năm 2009, mặc dù bị ảnh hưởng bởi suy thoái kinh tế, huyện đã thu được 26.46 tỷ đồng, vượt kế hoạch tỉnh giao 4%, đồng thời cũng vượt kế hoạch thu BHXH tự nguyện 4%.
Các chế độ chính sách về bảo hiểm xã hội trên địa bàn huyện được quản lý và thực hiện một cách đầy đủ, kịp thời, đáp ứng nhu cầu của cả đơn vị sử dụng lao động và người lao động, đồng thời đảm bảo không có khiếu nại nào xảy ra.
Chính sách điều chỉnh lương hưu và trợ cấp BHXH đã được thực hiện an toàn, góp phần ổn định đời sống cho hàng nghìn người hưởng lợi Đồng thời, chính sách bảo hiểm y tế (BHYT) được triển khai kịp thời, đảm bảo quyền lợi cho những người có thẻ BHXH Các kế hoạch tài chính cũng đã được quyết toán kịp thời với BHXH tỉnh, đảm bảo tuân thủ đúng chế độ tài chính theo quy định.
BHXH huyện đã triển khai nhiều mặt công tác khác như công tác đoàn thể và thanh tra kiểm tra, đạt được những kết quả tích cực.
3.1.2 Những mặt còn hạn chế trong hoạt động BHXH huyện Tứ Kỳ
Mặc dù có nhiều cố gắng nhưng luôn luôn tồn tại tình trạng nợ đọng BHXH.
Huyện Tứ Kỳ là huyện nông nghiệp chủ yếu, với sự tham gia của cán bộ công chức và một số lao động từ các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cùng cán bộ xã phường Tuy nhiên, công tác thu bảo hiểm xã hội (BHXH) gặp nhiều khó khăn, dẫn đến tình trạng nợ đọng BHXH kéo dài tại một số công ty.
Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là trong khối ngoài quốc doanh, đang cố tình trốn tránh việc tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) cho người lao động, dẫn đến số lượng lao động tham gia BHXH thấp hơn nhiều so với thực tế Nguyên nhân chính của tình trạng này là do các chủ doanh nghiệp muốn bảo toàn lợi nhuận và thiếu hiểu biết về quyền lợi BHXH của người lao động.
Công tác cấp sổ thẻ BHXH gặp khó khăn do người quản lý chưa kiểm tra kỹ dữ liệu thân nhân, dẫn đến việc phải đổi lại nhiều lần sau khi cấp thẻ Nhiều doanh nghiệp không thực hiện nghiêm túc việc cấp sổ BHXH cho người lao động, thường để dồn nhiều tháng mới đề nghị cấp, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của NLĐ.
Theo quy định của luật BHXH, hàng tháng, các đơn vị phải để lại 2% tiền thu BHXH để chi trả cho chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức và phục hồi sức khỏe cho người lao động Tuy nhiên, do cán bộ làm BHXH thường kiêm nhiệm và thiếu tập trung vào nghiên cứu chính sách, cùng với việc một số doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thường xuyên thay đổi cán bộ phụ trách, dẫn đến việc số tiền để lại không đủ để chi trả các chế độ phát sinh kịp thời.
BHXH huyện Tứ Kỳ đã nỗ lực trong việc tuyên truyền và phổ biến chính sách BHXH Tuy nhiên, do địa bàn rộng lớn, nhiều doanh nghiệp tư nhân mới thành lập chưa nắm rõ chế độ chính sách này, dẫn đến việc không tham gia.
Một số khuyến nghị
BHXH huyện Tứ Kỳ hiện chỉ có 13 cán bộ nhân viên, trong khi khối lượng công việc ngày càng lớn do sự gia tăng mạnh mẽ của các doanh nghiệp trên địa bàn Để nâng cao hiệu quả công việc, BHXH cấp trên cần sớm bổ sung cán bộ, nhân viên mới Để khắc phục tình trạng nợ đọng BHXH kéo dài, BHXH tỉnh cần phối hợp với các phòng ban chức năng để kiểm tra việc thực hiện chế độ BHXH, BHYT và bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động Cần kiên quyết xử lý các đơn vị vi phạm không tham gia hoặc tham gia không đầy đủ, kịp thời trong việc trả lương và đăng ký tiền lương tham gia BHXH, BHYT.
Phối hợp với Sở Y tế nhằm nâng cao chất lượng khám chữa bệnh (KCB), đặc biệt tại tuyến xã và thị trấn Theo quy định của luật bảo hiểm y tế (BHYT), tất cả đối tượng có thẻ BHYT cần đăng ký KCB ban đầu tại các trạm y tế xã, phường, thị trấn.
BHXH tỉnh cần tổ chức thường xuyên các lớp bồi dưỡng cho cán bộ nhân viên về kiến thức BHXH và trang bị thêm máy móc thiết bị phục vụ công tác chuyên môn Đồng thời, cần xây dựng thêm trụ sở làm việc và bổ sung nguồn kinh phí để BHXH huyện Tứ Kỳ thực hiện nhiệm vụ hiệu quả hơn Hướng tới xã hội hóa công tác BHXH trong tương lai gần.
CÔNG TÁC THU BHXH BẮT BUỘC TẠI BHXH HUYỆN TỨ KỲ THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP Chương I: Một số vấn đề chung về BHXH và công tác thu BHXH 28 1.1 BHXH và vai trò công tác thu BHXH
Khái niệm BHXH, thu BHXH
Bảo hiểm xã hội (BHXH) đã xuất hiện từ sớm trên thế giới nhằm bảo vệ con người trước các rủi ro trong cuộc sống như tai nạn và mất việc làm Ngày nay, BHXH trở thành một trụ cột quan trọng trong hệ thống an sinh xã hội của mỗi quốc gia.
Theo công ước 102 của ILO năm 1952, bảo hiểm xã hội (BHXH) là sự bảo vệ của xã hội đối với các thành viên nhằm chống lại khó khăn kinh tế và xã hội do giảm thu nhập từ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, thất nghiệp, thương tật, tuổi già và chết Tại Việt Nam, BHXH đảm bảo bù đắp một phần thu nhập cho người lao động trong các trường hợp trên, dựa trên việc đóng góp vào một quỹ tài chính tập trung, giúp ổn định đời sống và đảm bảo an toàn xã hội.
Hiện nay, bảo hiểm xã hội (BHXH) được phân tích từ nhiều khía cạnh như tài chính và pháp luật Dù xuất phát từ những góc độ khác nhau, BHXH vẫn được nhìn nhận chủ yếu là một hình thức bảo hiểm mang tính xã hội, hoạt động phi lợi nhuận và được Nhà nước bảo hộ Mục tiêu chính của BHXH là đảm bảo thu nhập cho người lao động và an toàn xã hội.
BHXH đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và khắc phục hậu quả của các rủi ro xã hội, góp phần đảm bảo an toàn xã hội Đồng thời, nó cũng tạo ra động lực mạnh mẽ cho sự phát triển kinh tế.
Thu BHXH là hành động của Nhà nước, yêu cầu các đối tượng đóng bảo hiểm xã hội theo mức phí quy định, đồng thời cho phép một số đối tượng tự nguyện tham gia với lựa chọn mức đóng và phương thức phù hợp với thu nhập Qua đó, hình thành quỹ tiền tệ tập trung nhằm đảm bảo các hoạt động bảo hiểm xã hội.
Thu BHXH là quá trình phân phối lại một phần thu nhập của người tham gia, nhằm đảm bảo công bằng xã hội và hài hòa lợi ích kinh tế Công tác thu BHXH phụ thuộc vào ý thức chấp hành của người lao động, hiệu quả thông tin tuyên truyền về chính sách BHXH, và tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Quỹ BHXH
Quỹ BHXH là quỹ tiền tệ tập trung, được hình thành chủ yếu từ các khoản đóng góp của những người tham gia bảo hiểm xã hội Quỹ này được sử dụng để chi trả các chế độ bảo hiểm xã hội cho người lao động, theo quy định của pháp luật hiện hành.
Nguồn hình thành quỹ BHXH theo quy định tại luật BHXH hiện hành gồm:
Nguồn đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) của người lao động (NLĐ) chủ yếu đến từ mức lương hàng tháng mà họ nhận được Bên cạnh đó, chủ sử dụng lao động cũng đóng góp một phần quan trọng vào quỹ BHXH, đảm bảo quyền lợi cho NLĐ Ngoài ra, tiền sinh lời từ hoạt động đầu tư tăng trưởng cũng là một nguồn thu đáng kể cho quỹ BHXH Cuối cùng, nguồn hỗ trợ từ Nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển quỹ BHXH, giúp bảo vệ quyền lợi cho NLĐ.
+ Các nguồn khác như viện trợ, quà biếu, quà tặng… của các tổ chức cá nhân trong nước và nước ngoài
Người sử dụng lao động có trách nhiệm quan trọng đối với người lao động, đồng thời cũng thu được lợi ích từ việc này Sự đóng góp của họ giúp giảm thiểu tranh chấp và căng thẳng giữa các bên Đóng góp này được thực hiện dựa trên quỹ lương của đơn vị, tạo ra môi trường làm việc hài hòa và hiệu quả hơn.
Người lao động tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) cần đóng góp cho quỹ để được hưởng các quyền lợi từ BHXH Khoản đóng góp này không chỉ bảo vệ bản thân mà còn tích lũy để đảm bảo người lao động nhận được trợ cấp khi gặp rủi ro làm giảm hoặc mất khả năng lao động.
Khoản hỗ trợ thêm của Nhà nước trong Bảo hiểm xã hội (BHXH) thể hiện mối quan hệ lợi ích giữa chủ và thợ Nhà nước tham gia đóng góp vào quỹ BHXH thông qua nhiều hình thức và biện pháp khác nhau, không chỉ với vai trò là người bù thiếu mà còn nhằm đảm bảo hoạt động của BHXH được chắc chắn và ổn định.
Các nguồn thu khác : nguồn thu loại này bao gồm:
- Tiền lãi, tiền lời từ các hoạt động đầu tư nhằm bảo toàn và phát triển quỹ BHXH.
Các nguồn viện trợ từ trong nước, ngoài nước và cộng đồng quốc tế, bao gồm cả các tổ chức phi chính phủ và cá nhân hảo tâm, đóng vai trò quan trọng Tuy nhiên, nguồn hỗ trợ này thường không ổn định và số lượng cũng hạn chế.
Các nguồn thu khác bao gồm tiền phạt do nộp chậm bảo hiểm xã hội (BHXH) so với thời gian quy định và tiền truy thu từ các đơn vị sử dụng lao động cùng người lao động khi đóng thiếu hoặc thừa so với chế độ hưởng thụ.
Sự đóng góp của người lao động, người sử dụng lao động và Nhà nước, đặc biệt là các cơ quan hành chính sự nghiệp, tạo ra quỹ cơ bản và chiếm tỷ trọng lớn nhất trong hệ thống tài chính Mức độ đóng góp này phụ thuộc vào điều kiện kinh tế, chính trị và xã hội của từng quốc gia.
1.1.2.1 Mục đích sử dụng quỹ BHXH
Quỹ BHXH được sử dụng chủ yếu để chi trả cho các mục đích sau đây:
- Chi trợ cấp cho các chế độ BHXH
- Chi phí cho sự nghiệp quản lý BHXH
Chi đầu tư tăng trưởng quỹ BHXH chủ yếu đến từ việc chi trả trợ cấp theo các chế độ, đây là khoản chi lớn nhất và được thực hiện theo luật định Mỗi hệ thống BHXH có phạm vi trợ cấp riêng, vì vậy quỹ chỉ chi cho các chế độ trong khả năng nguồn thu Nguyên tắc là thu trước chi sau, tức là thu ở chế độ nào thì chi ở chế độ đó.
Vai trò của công tác thu BHXH
Công tác thu BHXH tạo ra quỹ tài chính tập trung, đảm bảo khả năng chi trả các chế độ cho người lao động Việc thu đúng, đủ và kịp thời sẽ tạo ra khoản tiền tạm thời nhàn rỗi từ quỹ hưu trí, khoản tiền này có thể được đầu tư vào doanh nghiệp và dự án cần huy động vốn, mang lại lợi ích cho các bên tham gia Đồng thời, việc này giúp bảo toàn và phát triển quỹ trước tình trạng lạm phát và biến động giá cả hiện nay.
Thu BHXH đóng vai trò quan trọng trong việc tạo lập và cân đối quỹ, quyết định sự tồn tại và phát triển của hệ thống ASXH Nếu thu không đủ số lượng và không đúng thời gian quy định, sẽ dẫn đến tình trạng thiếu hụt ngân sách, gây gián đoạn hoạt động BHXH và làm tăng chi từ ngân sách Nhà nước.
1.1.3.2 Vai trò của công tác thu trong việc đảm bảo quyền lợi của người tham gia
Tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) là quyền lợi hợp pháp của người lao động (NLĐ) Theo quy định, doanh nghiệp phải đóng 2/3 số tiền BHXH, trong khi NLĐ chỉ đóng 1/3 Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vì lợi ích ngắn hạn và bảo toàn lợi nhuận đã không thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH, gây ảnh hưởng tiêu cực đến quyền lợi của NLĐ.
Tăng cường quản lý thu là cần thiết để phát hiện và xử lý các trường hợp trốn tránh và nợ đọng bảo hiểm xã hội (BHXH) Điều này giúp buộc các đơn vị phải nộp BHXH đầy đủ cho người lao động, từ đó đảm bảo quyền lợi hợp pháp của họ.
Khi quỹ BHXH được cân đối và đủ nguồn lực, người tham gia sẽ nhận trợ cấp kịp thời khi gặp rủi ro như ốm đau, tai nạn lao động hoặc hết tuổi lao động Điều này không chỉ giúp họ vượt qua khó khăn mà còn góp phần ổn định cuộc sống cho bản thân và gia đình.
Khi tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH), người sử dụng lao động không trực tiếp nhận lợi ích từ BHXH nhưng thực tế họ là những người hưởng lợi nhiều nhất Trong những trường hợp rủi ro lớn như thiên tai hay dịch bệnh, việc có BHXH giúp họ tránh được chi phí lớn cho người lao động, từ đó giảm thiểu nguy cơ nợ nần và phá sản.
1.1.3.3 Vai trò của công tác thu trong việc ổn định và phát triển kinh tế, xã hội Ở tầm vĩ mô, khi số thu lớn hơn số chi, quỹ BHXH được chính phủ cho phép thực hiện các biện pháp đầu tư tăng trưởng, cung ứng tiền tạm thời nhàn rỗi trên thi trường tài chính, để đầu tư phát triển kinh tế xã hội của đất nước, mang lại hiệu quả kinh tế xã hội.
Khi công tác thu được thực hiện đầy đủ và kịp thời, hoạt động sản xuất kinh doanh của các đơn vị sẽ ổn định và phát triển Người lao động tham gia BHXH sẽ an tâm trước rủi ro, từ đó cống hiến và nâng cao mức sống cho bản thân Điều này không chỉ tạo ra của cải cho xã hội mà còn góp phần vào sự phát triển chung của quốc gia.
Nội dung của công tác thu BHXH
Theo luật BHXH quy định đối tượng tham gia BHXH bắt buộc bao gồm:
Người lao động là công nhân Việt Nam bao gồm:
- Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động có thời hạn từ ba tháng trở lên.
- Cán bộ, công chức, viên chức.
- Công nhân quốc phòng, công nhân công an.
Sĩ quan và quân nhân chuyên nghiệp trong quân đội, cùng với sĩ quan và hạ sĩ quan nghiệp vụ, cũng như sĩ quan và hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật trong công an nhân dân, đều là những đối tượng được hưởng chế độ lương tương tự như quân đội nhân dân.
- Hạ sĩ quan, binh sĩ quân đội nhân dân và hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn.
- Người làm việc có thời hạn ở nước ngoài mà trước đó đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Người sử dụng lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Việt Nam bao gồm các cơ quan Nhà nước, đơn vị sự nghiệp, tổ chức vũ trang nhân dân, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, cùng với các tổ chức nước ngoài và quốc tế hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam Ngoài ra, doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh cá thể, tổ hợp tác và cá nhân có thuê mướn, sử dụng lao động cũng thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
1.2.2 Phương thức thu, mức thu 1.2.2.1 Phương thức thu
Hiện nay, BHXH Việt Nam đang áp dụng hai hình thức thu BHXH:
Thu qua tài khoản là hình thức mà các đơn vị sử dụng lao động thực hiện việc nộp tiền bảo hiểm xã hội (BHXH) hàng tháng vào tài khoản của BHXH Việt Nam tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Đây là phương thức thu chủ yếu của BHXH Việt Nam.
Hình thức thu bằng tiền mặt chủ yếu áp dụng cho bảo hiểm y tế tự nguyện Từ ngày 01/01/2008, việc thu tiền mặt cũng được thực hiện đối với các đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.
Tất cả nguồn thu từ bảo hiểm xã hội (BHXH) tại Việt Nam, dù thu qua tài khoản hay tiền mặt, đều phải được tập trung vào tài khoản của BHXH Việt Nam Các địa phương không được phép sử dụng khoản thu BHXH của mình để chi tiêu tự do; chỉ phần còn lại sau khi trang trải các chi phí mới được nộp vào tài khoản BHXH Việt Nam.
1.2.2.2 Mức thu a Mức đóng của người lao động.
Mỗi tháng, người lao động phải đóng 5% tiền lương vào quỹ hưu trí tử tuất Từ năm 2010, mức đóng sẽ tăng thêm 1% sau mỗi hai năm cho đến khi đạt tổng mức đóng là 8%.
Người lao động trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp và diêm nghiệp nhận lương theo chu kỳ sản xuất, kinh doanh và mức đóng bảo hiểm xã hội hàng tháng cũng được quy định tương ứng Phương thức đóng bảo hiểm có thể thực hiện hàng tháng, hàng quý hoặc sáu tháng một lần, tùy theo lựa chọn của doanh nghiệp Mức đóng của người sử dụng lao động cũng cần được tuân thủ theo quy định hiện hành.
Hàng tháng người sử dụng lao động đóng trên quỹ tiền lương, tiền công đóng bảo hiểm xã hội của người lao động như sau:
Người sử dụng lao động sẽ giữ lại 2% trong tổng số 3% quỹ ốm đau thai sản để kịp thời chi trả cho những lao động đủ điều kiện hưởng chế độ theo quy định Đồng thời, họ cũng thực hiện quyết toán hàng quý với tổ chức bảo hiểm xã hội.
+ Trường hợp số tiền quyết toán nhỏ hơn số tiền đã giữ lại, thì số chênh lệch dư
Nếu số tiền quyết toán vượt quá số tiền đã giữ lại, tổ chức bảo hiểm xã hội sẽ cấp bù số chênh lệch thiếu vào đầu quý tiếp theo.
- 1% vào quỹ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
- 11% vào quỹ hưu trí và tử tuất; từ năm 2010 trở đi cứ hai năm một lần đóng thêm 1% cho đến khi đạt mức đóng là 14%.
1.2.3 Quy trình thu nộp BHXH 1.2.3.1 Phân cấp quản lý
Chỉ đạo và kiểm tra công tác quản lý thu, cấp sổ BHXH và thẻ BHYT trong toàn ngành, bao gồm cả BHXH Bộ Quốc phòng, nhằm đảm bảo thực hiện hiệu quả và đúng quy định.
Bộ Công an và Ban Cơ yếu Chính phủ sẽ xác định mức lãi suất bình quân hàng năm cho hoạt động đầu tư quỹ và thông báo kết quả này cho Bảo hiểm Xã hội Tỉnh.
Dựa trên tình hình thực tế của từng địa phương, cần phân cấp quản lý thu BHXH và BHYT để phù hợp với chức năng nhiệm vụ Đồng thời, xây dựng và quản lý cơ sở dữ liệu liên quan đến người lao động tham gia BHXH trong tỉnh Cần lập kế hoạch, hướng dẫn và kiểm tra việc thực hiện công tác thu, cấp sổ BHXH và thẻ BHYT theo phân cấp quản lý, cũng như quyết toán số tiền thu BHXH, BHYT cho BHXH huyện theo định kỳ quý, 6 tháng và năm, đồng thời lập biên bản thẩm định số liệu thu BHXH, BHYT bắt buộc.
Tổ chức hướng dẫn quy trình thu bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), cấp sổ BHXH, BHYT và thẻ BHYT cho người sử dụng lao động và người lao động theo phân cấp quản lý.
1.2.3.2 Quy trình thu nộp a Đối với các đơn vị sử dụng lao động lần đầu tiên tham gia BHXH Đơn vị sử dụng lao động lập hồ sơ đăng ký tham gia Hồ sơ theo mẫu củaBHXH và gửi về BHXH tỉnh, thành phố Hồ sơ bao gồm:
+ Công văn gửi BHXH tỉnh, thành phố xin tham gia BHXH,BHYT + Bảng kê khai danh sách số lao động tham gia BHXH
+ Hồ sơ hợp pháp về đơn vị và NLĐ trong danh sách( quyết định thành lập, giấy phép hoạt động, bảng thanh toán tiền lương hàng tháng).
Sau khi tiếp nhận hồ sơ từ đơn vị sử dụng lao động, BHXH tỉnh, thành phố sẽ thẩm định tính hợp lệ của hồ sơ, chú trọng vào việc tính toán chính xác mức đóng BHXH của từng người lao động cũng như tổng mức đóng của toàn đơn vị Tiếp theo, BHXH sẽ cấp sổ BHXH bổ sung cho các đối tượng mới tham gia.
Thực trạng công tác thu BHXH bắt buộc tại BHXH huyện Tứ Kỳ 2.1 Thực trạng về đối tượng tham gia BHXH bắt buộc tại BHXH huyện Tứ Kỳ
Kết quả thực hiện thu BHXH
Ngay từ khi mới thành lập, cán bộ công chức viên chức của BHXH huyện
Dưới sự chỉ đạo chặt chẽ của ban giám đốc BHXH tỉnh Hải Dương, Tứ Kỳ đã xác định nhiệm vụ thu BHXH là ưu tiên hàng đầu, quyết định sự tồn tại và phát triển của ngành Việc tăng trưởng quỹ BHXH là cần thiết để thúc đẩy sự nghiệp BHXH Nhận thức rõ vai trò quan trọng này, cán bộ công chức viên chức của BHXH huyện Tứ Kỳ đã dành nhiều thời gian và công sức để hoàn thành nhiệm vụ.
2.3.1 Đối với tất cả các khối Bảng 6: kết quả thu BHXH, BHYT bắt buộc huyện Tứ Kỳ giai đoạn 2006- 2009
Năm Số thu BHXH theo kế hoạch (đồng)
Số thu BHXH thực hiện (đồng)
Tốc độ tăng liên hoàn của số thu (lần)
(nguồn: BHXH huyện Tứ Kỳ)
Trong những năm qua, BHXH huyện Tứ Kỳ đã liên tục hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ thu ngân sách, vượt kế hoạch được giao bởi BHXH Hải Dương Mỗi năm, tỷ lệ hoàn thành kế hoạch đều tăng trưởng, với năm 2006 đạt 0.8% Sự phát triển này phản ánh nỗ lực không ngừng của cơ quan BHXH huyện trong việc cải thiện hiệu quả thu ngân sách.
2007 tỷ lệ này tăng lên 2.7%, đến năm 2008 tỷ lên hoàn thành kế hoạch tăng lên3.72% và tỷ lệ này đạt cao nhất là năm 2009 với 4%.
Năm 2009, BHXH huyện đạt doanh thu 26.457.157.045 đồng, vượt 4% chỉ tiêu tỉnh giao và tăng 88% so với năm 2008, tương ứng với 12.412.233.721 đồng Số thu từ khối cơ quan trong các năm 2006, 2007, 2008 và 2009 đã có sự gia tăng đáng kể, phản ánh sự phát triển bền vững của doanh nghiệp trong khu vực.
2 HCSN, Đảng , đoàn thể 7.362.155.820 76.68 10.129.706.000 81.06 10.850.741.200 77.26 15.953.476.161 60.27 3.xã, thị trấn 978.940.013 10.2 1.074.904.388 8.6 1.930.456.462 13.74 7.198.139.234 27.21 4.NQD 585.319.607 6.09 695.362.224 5.56 816.434.260 5.81 2.458.951.322 9.29
(nguồn : phòng thu BHXH huyện Tứ Kỳ)
Bảng 7: Kết quả thu BHXH, BHYT bắt buộc theo khối cơ quan doanh nghiệp giai đoạn 2006-2009
Theo bảng số liệu trên ta thấy hàng năm số thu của khối HCSN, Đảng, đoàn thể luôn chiếm tỷ trọng cao trong cơ cấu luôn chiếm trên 60%.
Từ năm 2006 đến năm 2009, số thu bảo hiểm xã hội bắt buộc đã có sự tăng trưởng đáng kể Cụ thể, năm 2006, số thu đạt 7.362.155.820 đồng, chiếm 76,68% trong tổng cơ cấu thu Đến năm 2009, con số này đã tăng lên 15.953.475.161 đồng, tương đương 60,2% trong cơ cấu thu, ghi nhận mức tăng 2,17 lần so với năm 2006, tức là tăng thêm 8.591.319.340 đồng.
Số thu trong khu vực doanh nghiệp nhà nước (DNNN) đã có xu hướng giảm liên tục trong các năm từ 2006 đến 2009 Cụ thể, năm 2006, số thu đạt 276.331.000 đồng, chiếm 3.92% trong cơ cấu thu Tuy nhiên, đến năm 2007, số thu giảm còn 258.823.910 đồng, chỉ chiếm 2.07%, giảm 1.85% so với năm trước Năm 2008, số thu tiếp tục giảm xuống còn 201.324.930 đồng, chiếm 1.43% cơ cấu thu, giảm 0.64% so với năm 2007 Đến năm 2009, số thu chỉ còn 185.463.528 đồng, chiếm 0.7% trong cơ cấu thu, giảm 0.73% so với năm trước đó.
2008 Điều này hoàn toàn phù hợp với xu hướng đã nêu ở trên.
2.3.2 Đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh Bảng 8: Thu BHXH bắt buộc các doanh nghiệp ngoài quốc doanh (2007-
Chỉ tiêu Năm 2007 Năm 2008 Năm 2009
6 Số tiền còn nợ (đồng) 175.784.291 155.989.460 93.369.866
Dựa vào bảng số liệu về kết quả thu BHXH bắt buộc từ các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, chúng ta nhận thấy sự gia tăng cả về số lượng đơn vị và số lao động trong các doanh nghiệp này.
BHXH bắt buộc cho 589 lao động, đến năm 2008 có 15 doanh nghiệp NQD tham gia BHXH bắt buộc cho 703 người lao động (tăng 19.35% so với năm
Năm 2009, có 16 doanh nghiệp NQD tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc cho 816 lao động, tăng 16,07% so với năm 2008, tương ứng với 113 người So với năm 2007, số lao động tham gia bảo hiểm xã hội đã tăng 38,53%, tương ứng với 227 lao động.
Về kết quả thu BHXH bắt buộc đối với các doanh nghiệp NQD của BHXH huyện Tứ Kỳ:
Vào năm 2007, tổng số tiền phải thu đạt 871.146.515 đồng, trong đó tổng số tiền đã thu được là 695.362.224 đồng, tương đương 79,82% số phải thu Số tiền mà các doanh nghiệp còn nợ là 175.784.291 đồng, chiếm 20,2% tổng số phải thu.
Năm 2008, tổng số tiền phải thu đạt 972.423.720 đồng, tăng 11.6% so với năm 2007, trong khi tổng số đã thu được là 816.434.260 đồng, tương ứng với 83.9% số phải thu Tổng nợ của các doanh nghiệp NQD trong năm là 155.989.460 đồng, chiếm 16.04% tổng số phải thu Đặc biệt, số nợ BHXH bắt buộc của các doanh nghiệp NQD đã giảm 4.16% so với năm trước, tương đương với 19.794.831 đồng.
Năm 2009 tổng số tiền phải thu là 2.552.321.188 đồng (tăng 162,4% so với số tiền phải thu năm 2008), tổng số đã thu là 2.458.951.322 đồng (đạt 96.34
% số phải thu) Số tiền các doanh nghiệp NQD nợ năm 2009 là 93.369.866 đồng (chiếm 3.6% số phải thu).
Tình hình thu BHXH bắt buộc tại các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn huyện đã có nhiều chuyển biến tích cực, với tỷ lệ thu ngày càng cao so với số tiền phải thu qua các năm Mặc dù vậy, một số doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn trong việc nộp BHXH, dẫn đến nợ đọng tiền BHXH lên đến hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đồng Ví dụ, công ty cổ phần gạch Đồng Tâm hiện đang nợ tổng số tiền 52.837.844 đồng.
Tính đến tháng 12/2009, tổng số nợ của SEE VINA đạt 63.548.590 đồng, điều này đã ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động tại các doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong việc thanh toán bảo hiểm xã hội.
2.4 Tình hình nợ đọng BHXH bắt buộc
Mặc dù BHXH huyện Tứ Kỳ đã hoàn thành tốt nhiệm vụ mà BHXH tỉnh giao, nhưng số tiền nợ đọng qua các năm vẫn tương đối nhiều.
Bảng 9: Tình hình nợ đọng BHXH bắt buộc qua các năm tại BHXH huyện Tứ Kỳ
Số tiền nợ đọng (đồng)
(nguồn: BHXH huyện Tứ Kỳ)
- Số tiền nợ đọng = số tiền phải thu – kết quả thu
Tỷ lệ nợ đọng, được tính bằng số tiền nợ đọng chia cho số tiền phải thu, đã có sự biến động qua các năm Cụ thể, năm 2006, tỷ lệ nợ đọng chỉ ở mức 3.07% với số tiền 304.442.483 đồng Tuy nhiên, vào năm 2007, tỷ lệ này giảm xuống 1.74%, tương ứng với 221.651.610 đồng Đến năm 2008, tỷ lệ nợ đọng tăng lên 4.91%, với số tiền nợ đạt 725.477.700 đồng Đặc biệt, năm 2009 ghi nhận số tiền nợ đọng lên tới 1.141.462.770 đồng, chiếm 4.14%.
Một số doanh nghiệp nợ tiền BHXH đến vài chục đến vài trăm triệu Điển
Đánh giá chung về công tác thu BHXH bắt buộc huyện Tứ Kỳ
Kỳ 2.5.1 Kết quả đạt được
Thứ nhất: Thực hiện nhiệm vụ thu
Công tác thu BHXH là nhiệm vụ quan trọng, góp phần vào sự hình thành và phát triển quỹ BHXH, tạo nền tảng cho việc thực hiện các chế độ BHXH BHXH huyện đã nỗ lực thu đúng và đủ theo quy định của pháp luật thông qua nhiều biện pháp như tuyên truyền, vận động và đôn đốc, kết hợp với các phòng ban của huyện, từ đó tạo ra sự chuyển biến mạnh mẽ trong công tác thu BHXH.
BHXH huyện Tứ Kỳ đã ghi nhận những thành tích xuất sắc trong công tác thu nộp, luôn vượt chỉ tiêu BHXH tỉnh giao, với tỷ lệ thu nộp năm sau cao hơn năm trước Đặc biệt, trong năm 2009, mặc dù chịu ảnh hưởng từ cuộc suy thoái kinh tế toàn cầu và sự biến động giá cả tiền lương, BHXH huyện vẫn hoàn thành nhiệm vụ được giao, vượt kế hoạch 4%.
Trong những năm qua, công tác thu và nộp bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT) đã được cải thiện đáng kể, với nhiều đơn vị như UBND xã Kỳ Sơn, Công ty sản xuất vật liệu xây dựng Phú Yên, Công ty cổ phần Thuận Cường, doanh nghiệp thêu may Minh Tú, Phòng tài chính - thương mại, Phòng giáo dục, Văn phòng huyện ủy, Trường trung học cơ sở Phan Bội Châu và Trường Phổ thông trung học Tứ Kỳ thực hiện đầy đủ và kịp thời nghĩa vụ này.
Thứ hai: Kiểm soát nợ đọng
BHXH huyện Tứ Kỳ đã nỗ lực kiểm soát tình hình nợ đọng, với tỷ lệ nợ đọng thấp hơn so với các đơn vị khác trong ngành Mặc dù tỷ lệ nợ đọng tăng vào năm 2009, các cán bộ tại BHXH huyện vẫn tích cực nhắc nhở và đôn đốc các đơn vị nộp BHXH, và các đơn vị đã cam kết thực hiện nghĩa vụ khi có khả năng Để quản lý nợ đọng hiệu quả, cán bộ thu đã bắt đầu công tác thu BHXH ngay từ đầu năm, thường xuyên xuống các cơ sở để kiểm tra và nhắc nhở nhiệm vụ thu nộp Kết quả, số tiền thu của BHXH huyện Tứ Kỳ luôn vượt chỉ tiêu do BHXH tỉnh giao, nhờ vào việc thu trước từ các doanh nghiệp có khả năng đóng BHXH cho năm sau Những thành công này đến từ nhiều yếu tố thuận lợi.
Chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH) đã nhận được sự quan tâm từ Nhà nước từ rất sớm, được thể chế hóa qua nhiều văn bản quy phạm pháp luật Đảng và Nhà nước liên tục bổ sung, hoàn thiện chính sách để phù hợp với sự phát triển của đất nước, tạo ra cơ sở pháp lý quan trọng cho việc triển khai BHXH trên toàn quốc và đặc biệt là tại huyện Tứ Kỳ Sự chỉ đạo sát sao từ Ban giám đốc BHXH tỉnh Hải Dương và Ban thường vụ huyện ủy Tứ Kỳ cũng góp phần đảm bảo hiệu quả thực hiện chính sách BHXH trong khu vực.
Nhân tố con người tại BHXH huyện Tứ Kỳ luôn thể hiện sự đoàn kết và nỗ lực, với nhận thức rõ ràng về nhiệm vụ thu, chi là hai nhiệm vụ cốt lõi, quyết định cho các công việc tiếp theo Đội ngũ cán bộ với lòng nhiệt huyết và sự tận tâm phục vụ người lao động trong việc đăng ký tham gia BHXH, giải quyết các chế độ và giải thích quyền lợi, nghĩa vụ của họ, luôn mang đến sự phục vụ lịch sự, văn minh Với trình độ chuyên môn và kinh nghiệm, cán bộ BHXH huyện Tứ Kỳ đảm bảo công việc được giải quyết nhanh chóng và hợp lý, tạo cảm giác hài lòng cho người tham gia.
Tập thể cán bộ BHXH huyện Tứ Kỳ luôn cam kết hoàn thành nhiệm vụ từ những tháng đầu năm Mỗi tuần vào thứ Sáu, cơ quan tổ chức họp nội bộ, trong đó lãnh đạo thông báo các văn bản mới, giúp nhân viên nhận diện những công việc đã hoàn thành và những thiếu sót cần khắc phục Sự đoàn kết và quyết tâm của tập thể góp phần quan trọng vào việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của BHXH tỉnh và huyện ủy, đồng thời giữ vững an ninh chính trị xã hội tại địa phương.
Vào thứ ba, cần thiết lập sự hợp tác chặt chẽ và hiệu quả giữa các Ban ngành đoàn thể của huyện, các đơn vị sử dụng lao động, cùng với cấp ủy và chính quyền xã, thị trấn Mục tiêu là tổ chức thực hiện các chế độ chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH) và bảo hiểm y tế (BHYT) cho người lao động, đảm bảo tuân thủ đúng quy định hiện hành.
2.5.2 Những tồn tại trong công tác thu tại BHXH huyện Tứ Kỳ và nguyên nhân những tồn tại đó.
Mặc dù BHXH huyện Tứ Kỳ đã đạt được một số thành tựu đáng khích lệ trong thời gian qua, nhưng công tác thu BHXH vẫn gặp phải một số tồn tại cần khắc phục.
Huyện Tứ Kỳ, với đặc thù là huyện thuần nông, gặp khó khăn trong công tác thu nợ đọng tiền BHXH, chủ yếu từ các cơ quan hành chính sự nghiệp và một số doanh nghiệp nhỏ Tình trạng nợ BHXH kéo dài, đặc biệt tại khối xã, thị trấn, do thu theo mùa vụ, dẫn đến việc thu BHXH thường chỉ diễn ra vào tháng 7 và tháng 12 hàng năm Điều này khiến BHXH huyện Tứ Kỳ không thể đảm bảo tiến độ thu, và nhiều đơn vị hành chính sự nghiệp không dự toán chính xác về BHXH, dẫn đến việc chậm nộp.
Nhiều doanh nghiệp hiện nay đang trốn tránh việc tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) cho người lao động, đặc biệt là trong khối NQD, nơi số lao động tham gia BHXH thấp hơn nhiều so với thực tế Chẳng hạn, một doanh nghiệp có 150 lao động nhưng chỉ tham gia BHXH cho 90 người Hơn nữa, nhiều người lao động chưa hiểu rõ quyền lợi của mình và chỉ biết rằng họ phải trích một khoản tiền từ lương để đóng BHXH, trong khi công việc của họ không ổn định Nguyên nhân chính là do sự trốn tránh trách nhiệm của chủ doanh nghiệp nhằm bảo vệ lợi nhuận và sự thiếu hiểu biết của người lao động về quyền lợi BHXH.
Nhiều doanh nghiệp ngoài quốc doanh tham gia đóng BHXH chỉ mang tính tượng trưng, thường chỉ đăng ký cho người lao động với mức lương tối thiểu và không thực hiện nâng bậc lương thường xuyên Họ có xu hướng giảm thiểu khoản đóng BHXH bằng cách tăng các khoản chi trả ngoài lương, khai giảm quỹ lương, không báo cáo khi người lao động được tăng lương, và không đăng ký BHXH cho lao động mới Một số doanh nghiệp kéo dài thời gian thử việc, không ký hợp đồng lao động hoặc thuê lao động theo mùa vụ để tránh nghĩa vụ đóng BHXH Hơn nữa, công tác làm sổ BHXH cho người lao động chưa được các chủ sử dụng lao động quan tâm đúng mức, dẫn đến tình trạng ỷ lại vào cơ quan BHXH.
Chế tài xử phạt hành vi vi phạm chính sách BHXH hiện nay chưa đủ mạnh, dẫn đến tình trạng nhiều người sử dụng lao động sẵn sàng chấp nhận nộp phạt thay vì tham gia BHXH cho người lao động Mức phạt tối đa chỉ 20 triệu đồng, thấp hơn nhiều so với số tiền mà chủ sử dụng lao động có thể trốn được, khiến cho chế tài này không đủ sức răn đe đối với các đơn vị vi phạm.
Nhiều người sử dụng lao động có kiến thức pháp luật và khả năng tài chính tham gia vào bảo hiểm xã hội (BHXH) cho người lao động, nhưng cũng có những doanh nghiệp gặp khó khăn và thua lỗ, không đủ khả năng đóng BHXH.
Chưa có sự phối hợp thật sự nhịp nhàng, đồng bộ giữa các ban ngành đoàn thể và các cơ quan có liên quan.
Công tác tuyên truyền về các chế độ BHXH và BHYT hiện nay còn hạn chế và không thường xuyên, dẫn đến việc cả chủ sử dụng lao động lẫn người lao động chưa nhận thức đầy đủ về trách nhiệm và quyền lợi của mình Áp lực về việc làm cùng với sự thiếu hiểu biết về ưu điểm của chính sách BHXH và các rủi ro liên quan đến thu nhập trong cơ chế thị trường đã khiến nhiều người lao động không phản đối việc chủ sử dụng lao động không tham gia BHXH cho họ.
Phương hướng phát triển trong thời gian tới của BHXH huyện Tứ Kỳ
Trong những năm qua, BHXH huyện Tứ Kỳ đã liên tục đạt danh hiệu đơn vị tiên tiến xuất sắc, với nhiều cơ quan và doanh nghiệp nhận bằng khen từ BHXH tỉnh Hải Dương Để tiếp tục phát huy những thành tích này, sự nỗ lực của lãnh đạo và cán bộ trong cơ quan là điều cần thiết trong năm tới.
2010 và những năm tiếp theo.
Năm 2010 BHXH tỉnh Hải Dương giao kế hoạch cho BHXH huyện Tứ
Trong năm 2010, cơ quan BHXH đặt mục tiêu thu BHXH bắt buộc đạt hơn 29 tỷ đồng, tăng hơn 3 tỷ so với năm 2009 Để hoàn thành kế hoạch được giao, BHXH đã đề ra các phương hướng hoạt động cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả thu ngân sách.
Thứ nhất: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền chế độ BHXH,BHYT theo luật BHXH, BHYT trong nhân dân toàn huyện
Vào thứ hai, cần phối hợp chặt chẽ với các ngành để nâng cao hiệu quả công tác thu bảo hiểm xã hội (BHXH) và bảo hiểm y tế (BHYT) Đặc biệt, cần tổ chức tốt công tác khám chữa bệnh BHYT nhằm đảm bảo quyền lợi cho người tham gia, hướng tới mục tiêu thực hiện BHYT toàn dân vào năm 2014.
Thứ ba: Tăng cường đôn đốc các cơ quan, đơn vị đóng BHXH, BHYT đầy đủ, kịp thời đúng quy định.
Thứ tư: Giải quyết kịp thời các chế độ BHXH theo đúng quy định của
Nhà nước cho người lao động, kịp thời điều chỉnh mức lương cho đối tượng hưu cho đối tượng hưu trí khi có hướng dẫn của chính phủ.
Vào thứ năm, các cơ quan và đơn vị sẽ tiếp tục thực hiện công tác chốt sổ BHXH cho người lao động theo chỉ đạo của ngành, nhằm đảm bảo quyền lợi và sự yên tâm cho người lao động trong quá trình làm việc Đồng thời, việc đóng BHXH cần được thực hiện đúng quy định để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động.
Thứ sáu: Thực hiện chi đúng, chi đủ, chi theo dự toán được duyệt, không vượt quá giới hạn, mọi chi tiêu đều đảm bảo chứng từ
Vào thứ bảy, cần duy trì hiệu quả công tác quản lý và lưu trữ hồ sơ, đảm bảo tính
Tiếp tục ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và nghiệp vụ là cần thiết, đồng thời cần đẩy mạnh phong trào thi đua trong đơn vị Việc động viên cán bộ, công chức, viên chức tích cực đề xuất các giải pháp hiệu quả sẽ góp phần nâng cao hiệu quả thực hiện nhiệm vụ của ngành.
Thứ chín: Giải quyết kịp thời các đơn thư khiếu nại theo đúng quy định của pháp luật quy định.
Vào thứ mười, cần thực hiện tốt công tác sơ kết và tổng kết, đồng thời khen thưởng kịp thời các tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc trong việc thực hiện chế độ BHXH và BHYT Mục tiêu là xây dựng đơn vị trong sạch, vững mạnh, phấn đấu đạt danh hiệu tiên tiến xuất sắc vào năm 2010.
Một số giải pháp
Trong những năm gần đây, chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH) đã liên tục được điều chỉnh để thích ứng với biến động giá cả thị trường và mức lương của người lao động, nhằm đảm bảo an toàn cho quỹ BHXH trong dài hạn Do đó, việc tuyên truyền và giải thích để nâng cao nhận thức về BHXH cho người lao động và chủ sử dụng lao động là vô cùng quan trọng và cần thiết.
Tuyên truyền thông qua các phương tiện thông tin đại chúng như đài phát thanh, truyền hình, báo chí và các ấn phẩm liên quan đến bảo hiểm xã hội (BHXH) là rất quan trọng Nội dung tuyên truyền cần được biên tập ngắn gọn, dễ hiểu và hấp dẫn để thu hút sự chú ý Các ấn phẩm tuyên truyền nên được phân phát rộng rãi đến người lao động và chủ sử dụng lao động dưới dạng quà tặng để nâng cao nhận thức về BHXH.
Cần thực hiện các biện pháp hiệu quả để tăng cường phát hành tạp chí BHXH đến các cơ sở, nhằm nâng cao nhận thức cho người lao động và chủ sử dụng lao động về bảo hiểm xã hội.
Để nâng cao nhận thức về chính sách pháp luật và chế độ bảo hiểm xã hội (BHXH), cần mở rộng hình thức và nội dung thông tin tuyên truyền Việc tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về BHXH và các buổi truyền thông với sự tham gia của cán bộ bảo hiểm tại cơ quan, doanh nghiệp sẽ giúp truyền tải mục đích nhân văn của BHXH Qua đó, thay đổi tâm lý xem việc đóng BHXH là nghĩa vụ bắt buộc, khuyến khích người dân tự giác, tự nguyện tham gia và có trách nhiệm hơn trong việc nộp BHXH.
Mỗi cán bộ thu BHXH cần trở thành tuyên truyền viên tích cực, phối hợp chặt chẽ với các đại lý thu tại các xã, thị trấn và trường học để nâng cao nhận thức về các chế độ chính sách BHXH trong cộng đồng Để tăng cường hiệu quả tuyên truyền, cơ quan BHXH huyện Tứ Kỳ sẽ tiếp tục hợp tác với các cấp, các ngành như đài phát thanh, ban tuyên giáo huyện ủy, HĐND và UBND, đồng thời đảm bảo đầy đủ kinh phí và trang thiết bị cần thiết cho hoạt động này.
3.2.2 Về tổ chức thực hiện
Thứ nhất: Tăng cường công tác thu nộp
Công tác thu BHXH đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện chính sách BHXH, vì vậy cần hoàn thiện từng bước quy trình thu Điều này bao gồm việc theo dõi danh sách đối tượng tham gia, biến động và mức đóng Các cán bộ thu cần cải tiến phương pháp quản lý và áp dụng biện pháp đồng bộ để đảm bảo thu đúng, đủ và kịp thời tiền đóng BHXH từ người lao động và các đơn vị sử dụng lao động, đặc biệt là trong khu vực kinh tế ngoài.
BHXH huyện cần tăng cường hợp tác với các cơ quan địa phương như UBND huyện, HĐND huyện và các phòng ban liên quan để nắm bắt thông tin về số lượng doanh nghiệp hoạt động, số lao động và mức lương của người lao động Việc này nhằm đảm bảo quản lý hiệu quả việc thu BHXH và BHYT.
Vào thứ ba, cần thực hiện việc thu đúng và đủ theo quy định pháp luật, đồng thời thu kịp thời dựa trên thực tế phát sinh Để đảm bảo hiệu quả, cần thường xuyên phối hợp với các ngành chức năng để thanh tra, kiểm tra và đôn đốc việc thu nộp của các đơn vị và doanh nghiệp.
BHXH huyện cần thường xuyên thông báo cho cơ quan chủ quản cấp trên về các đơn vị, doanh nghiệp không tuân thủ pháp luật BHXH, nhằm có biện pháp hỗ trợ xử lý và bảo vệ quyền lợi người lao động Đồng thời, công tác chỉ đạo thực hiện BHXH nên được đưa vào chỉ tiêu thi đua hàng năm của các ngành, các cấp và các đơn vị thuộc cấp ủy chính quyền, coi đây là một tiêu chuẩn quan trọng trong việc đánh giá chi bộ, Đảng bộ “trong sạch vững mạnh” hàng năm.
3.2.3 Về cải cách thủ tục hành chính
BHXH huyện Tứ Kỳ đang tích cực cải cách thủ tục hành chính, thực hiện cơ chế một cửa liên thông để tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả chính xác và đúng thời gian quy định Cơ quan này cam kết giải quyết kịp thời các chế độ BHXH, BHYT và chuyển hồ sơ cho phòng nghiệp vụ BHXH tỉnh một cách nhanh chóng Đồng thời, BHXH huyện cũng đơn giản hóa và công khai hóa các thủ tục giấy tờ, cải cách lề lối làm việc nhằm tạo thuận lợi cho người tham gia BHXH, tránh phiền hà và sách nhiễu Với phương châm nhanh chóng, thuận tiện, đúng và đủ, BHXH huyện Tứ Kỳ mong muốn xây dựng lòng tin vững chắc giữa đơn vị và người lao động.
Tổ chức hiệu quả công tác tiếp dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo theo đúng quy định pháp luật Chuyển đổi từ phong cách làm việc hành chính sang phục vụ Kết hợp cải cách hành chính với ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hồ sơ, tài liệu; thực hiện phân loại tài liệu để nâng cao hiệu quả quản lý, thống kê và tra cứu, đảm bảo phục vụ người lao động và người dân một cách thuận lợi, nhanh chóng và chính xác.
BHXH huyện cần nâng cao hiệu quả công tác hướng dẫn nghiệp vụ, đặc biệt là đối với các đơn vị đăng ký mới Việc tạo điều kiện thuận lợi tối đa sẽ giúp các đơn vị dễ dàng tham gia BHXH mà không gặp khó khăn hay phiền phức.
3.2.4 Về việc đào tạo và sử dụng cán bộ
BHXH là một lĩnh vực chuyên sâu về kinh tế xã hội, do đó, trong thời gian tới, công tác cán bộ của ngành BHXH cần chú trọng vào việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đào tạo chuyên môn, và phát triển kỹ năng để đáp ứng tốt hơn nhu cầu của xã hội.
Xây dựng và chuẩn hóa chức danh cán bộ công chức theo quy định của Nhà nước là nhiệm vụ quan trọng Đồng thời, cần tiến hành rà soát và sắp xếp đội ngũ cán bộ công chức sao cho phù hợp với năng lực và chức năng nhiệm vụ được giao, nhằm nâng cao hiệu quả công việc trong ngành.
Nâng cao trình độ toàn diện cho cán bộ công chức ngành BHXH thông qua bồi dưỡng và đào tạo lại, nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong năm tới Cán bộ công chức cần có chuyên môn nghiệp vụ vững vàng, tư tưởng chính trị ổn định, phẩm chất đạo đức tốt và tận tâm phục vụ nhân dân.
Một số khuyến nghị
Để xây dựng một hệ thống bảo hiểm xã hội (BHXH) vững mạnh tại Việt Nam, Đảng và Nhà nước cần tăng cường đầu tư cho ngành, nhằm phát triển chương trình đào tạo và sử dụng khoa học hợp lý Ngành BHXH cũng cần nỗ lực triển khai các chương trình đào tạo này, đồng thời nâng cao nhận thức của người lao động và chủ sử dụng lao động về tầm quan trọng của BHXH Để đạt được điều này, cần tăng cường công tác thông tin tuyên truyền một cách đồng bộ và hiệu quả giữa BHXH Việt Nam, các cơ quan thông tin đại chúng, hệ thống tổ chức công đoàn và các cơ quan liên quan trong xã hội.
BHXH Việt Nam và BHXH tỉnh Hải Dương thường xuyên phối hợp với BHXH huyện để thanh tra và kiểm tra việc thực hiện pháp luật về BHXH tại các đơn vị sử dụng lao động Các đơn vị cố tình nợ đọng BHXH, đặc biệt là các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, sẽ bị xử lý nghiêm khắc.
3.3.2 Khuyến nghị với UBND huyện và cơ quan BHXH huyện
UBND huyện Tứ Kỳ cần tăng cường chỉ đạo các cơ quan ban ngành địa phương, bao gồm huyện ủy, UBND các xã, thị trấn, Đài phát thanh huyện, phòng y tế huyện, và phòng lao động thương binh xã hội, để phối hợp chặt chẽ trong việc kiểm tra và khảo sát số lượng đơn vị sử dụng lao động và lao động tham gia BHXH bắt buộc Đồng thời, cần có biện pháp tích cực để xử lý các tồn đọng và vướng mắc liên quan đến những đơn vị và người lao động không tham gia BHXH theo quy định của pháp luật.
Để nâng cao hiệu quả thu BHXH tại huyện Tứ Kỳ, cần chú trọng mở rộng đối tượng tham gia bằng cách tích cực tiếp cận các doanh nghiệp và vận động chủ sử dụng lao động tham gia BHXH cho công nhân Nhiều doanh nghiệp chưa tham gia BHXH, bao gồm cả những doanh nghiệp mới thành lập và các doanh nghiệp ngoài quốc doanh quy mô nhỏ và vừa, thường "lách luật" bằng cách ký hợp đồng dưới ba tháng để tránh đóng BHXH Các cán bộ thu cần đặc biệt chú ý đến những đơn vị này để tăng nguồn thu cho BHXH huyện và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động.
